Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Ekonomik Özgürlükler Ve Anayasa
Ekonomik Özgürlükler Ve Anayasa
Refik TİRYAKİ
Sayfa Sayısı
:
358
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2008
ISBN NO
:
9789754644593
200,00
TL ÖNSÖZ
Bu çalışma toplumsal hayalın hukukla içiçelik bakımından, belki de en önemli kesitini oluşturan ekonominin tabi olduğu hukuksal kurum ve kural¬ların hak ve özgürlükler penceresinden görünüşü incelemeyi amaçlamıştır. Bu amaçla özelllikle 1980" 1er sonrası ekonomik yapısallaşma sonrasında daha da öne çıkan bazı özgürlüklerin ülkemiz anayasal düzenindeki konu¬munun ve etki alanlarının ortaya konulması amaçlanmıştır. Daha açık söy¬lemek gerekirse bu çalışma mülkiyet hakkı ile sözleşme, özel girişim ve çalışma özgürlüklerinin anayasal hukuk düzenindeki izdüşümünün incelen¬mesinden ibarettir. İncelemenin temel taşıyanı ekonomik özgürlük kavramı olup konu hem anılan özgürlük normlarının Anayasamızdaki düzenlemesi hem de temsil kabiliyetleri nedeniyle seçilen tematik meseleler ekseninde incelenmektedir. Ekonomik özgürlük kavramı özellikle 1980′ 1er sonrası liberal ekonomi politikalarının hukuk düzenindeki eksen kavramlarından biri olup hukuk-ekonomi ilişkisinin insan hakları bağlamındaki başat kavramı niteliğindedir. Bu çalışmanın Türk ekonomisinin küresel dünya ekonomisine eklemlenmeye uğraştığı günümüzde konunun sadece teknik ekonomik düzenlemelerden ibaret olmadığını, meselelerin hukuksal ve özellikle anayasal zemininin doğ¬ru kavranmasının ne kadar önemli olduğunu göstermek bakımından literatü¬re katkı sunması amaçlanmıştır. Bu itibarla ülkemiz düşün dünyasına katkı sağlaması beni mutlu edecektir. Bu çalışma Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Huku¬ku Anabilim Dalında Prof. Dr. Merih ÖDEN danışmanlığında doktora tezi olarak hazırlanmıştır. Tez, ′"Ekonomik Özgürlüklerin Anayasal Rejimi" baş¬lığıyla, Prof. Dr. Erdal ONAR, Prof. Dr. Mehmet TURHAN, Doç. Dr. Ali D. ULUSOY, Yrd. Doç. Dr. Selin ESEN ve Prof. Dr. Merih ÖDEN′deıı oluşan jüri tarafından 13.11.2007 tarihinde oybirliğiyle başarılı bulunmuştur. Bu tezin ortaya çıkması ve hatta bir hukukçu olarak yetişmemde eşsiz katkılarına hayat boyu minnettar kalacağım iki insana, Prof. Dr. Erdal ONAR ve Prof. Dr. Merih ÖDEN′e teşekkür etmeyi bir borç biliyorum. Hukuk hayatına adım attığım ilk günde olduğu gibi akademik hayata adım attığım ilk günde yanımda olmalarından; ikisini de tanımaktan, öğrencileri olmaktan, asistanlıklarını yapmış olmaktan büyük bir onur duyduğumu ikrar etmek istiyorum. 7
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER 9
KİSALTMALAR 17
GİRİŞ 21 1- İnsan Hakları Doktrini 21 2- Günümüzde İnsan Hakları ve Temel Özgüllükler 33
BİRİNCİ BÖLÜM
EKONOMİK ÖZGÜRLÜKLER ve ANAYASA
1 - EKONOMİK ÖZGÜRLÜK KAVRAMI 39
A- ÖZGÜRLÜK YAKLAŞİMİ 39
1) Genel Yaklaşım 39 2) İçindekiler Sorunu (Content of Rights) 40 3) Kapsam/İçerik Sorunu (Scope of Rights) 43
B- EKONOMİK ÖZGÜRLÜK YAKLAŞİMİ 45 C- EKONOMİK ÖZGÜRLÜKLERİN BELİRLENMESİ 52 D- EKONOMİK ÖZGÜRLÜKLERİN ÖLÇÜLMESİ 57 II- EKONOMİK ÖZGÜRLÜKLER ANAYASA İLİŞKİSİNİN ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARİYLA İRDELENMESİ 59 A- MÜLKİYET HAKKI 59 1) Mülkiyet Hakkının Düşünsel ve Tarihsel Arka Planı 59 2) Mülkiyet Hakkının Tanımı ve Kapsamı 66 3) Mülkiyet Hakkının Normatif Geçmişi 74 a) 1924 Anayasası Dönemi 75 b) 1961 Anayasası Dönemi 76 c) 1982 Anayasası Dönemi 76 4) Hakkın Süjesi ya da Muhatabı 79 5) Mülkiyet Hakkı ve Birey-Devlet İlişkileri 82 a) Mülkiyetin İkili Fonksiyonu 82 b) Mülkiyetin Hakkının Sosyal Fonksiyonunun Sonuçları ...85 6) Mülkiyet Hakkının Güvence Rejimi 89 9 7) Mülkiyet Hakkının Sınırlandırılması ve Öngörülen Güvenceler 94 a) Sınırlayıcı İşlem 94 b) Sınırlama Sebebi 95 c) Sınırlayıcı Hükümler 97 1. Genel Olarak 97 2. Kıyıların Korunması 98 3. Toprak Mülkiyeti 104 4. Kamulaştırma 104 5. Devletleştirme 107 6. Tabii Servet ve Kaynakların Aranması ve İşletilmesi 108 7. Ormanların Korunması ve Geliştirilmesi 1 10 8. Tarih, Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunması 1 13 9. Vergilendirme 115 10.Olağanüstü Hal ve Sıkıyönetim Rejimlerinde Mülkiyet Sorunları 1 19 B- SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ 121 1) Sözleşme Özgürlüğü Kavramı 121 2) Sözleşme Özgürlüğünün Düşünsel Gelişimi 123 3) Sözleşme Özgürlüğünün Normatif Geçmişi 124 a) 1982 Anayasası Öncesi 124 b) 1982 Anayasası Dönemi 125 1- Genel Olarak 125 2- 2001 Yılı Anayasa Değişiklikleri Sonrası 126 4) Sözleşme Özgürlüğünün Kapsamı 133 5) Sözleşmelere Müdahale 134 a) Genel Olarak 134 b) Sözleşme Özgürlüğü ve Şekil Şartı 136 c) Sözleşme Özgürlüğü ve Sözleşmelere Üst/Alt Sınır Getirilmesi 136 1) Üst Sınır Tayini 136 2) Alt Sınır Tayini 140 d) Sözleşme Özgürlüğü ve Sözleşme Yapılabilecek Kişilerin Sınırlandırılması 141 e) Sözleşme Özgürlüğü ve Sözleşmenin Koşullarına Kanunla Müdahale 143 1- Sözleşmelerin Kanunla Sona Erdirilmesi 143 2- Sözleşmelere Kanunla Yeni Unsurlar Eklenmesi 149 f) Sözleşme Özgürlüğü ve Sözleşme Yapma Zorunluluğu .. 150 C- ÇALIŞMA ÖZGÜRLÜĞÜ 154 1) Çalışma Özgürlüğü - Kavram ve Terminoloji Sorunu 154 2) Çalışma Özgürlüğünün Normatif Geçmişi 155 a) 1982 Anayasası Öncesi 1 55 b) 1982 Anayasası Dönemi 156 3) Hakkın Kapsamı 157 a) Genel Olarak 157 b) Zorla Çalıştırılma Yasağı ve Çalışma Özgürlüğü 158 4) Hakkın Süjesi ya da Muhatabı 159 5) Anayasanın 121 inci Maddesi Bakımından Çalışma Özgürlüğünün Sınırlandırılması ve Öngörülen Güvenceler 1 59 6) Çalışma Hürriyetine Zaman ve Yer Bakımından Sınır Getirilmesi 161 D- ÖZEL TEŞEBBÜS ÖZGÜRLÜĞÜ 162 1) Özel Teşebbüs Hürriyeti Tanım, Kapsam ve Terminoloji .... 162 2) I lakkın Süjesi ya da Muhatabı 165 3) Özel Teşebbüs Özgürlüğünün Normatif Geçmişi 166 a) 1982 Anayasası Öncesi 166 b) 1982 Anayasası Dönemi 167 4) Özel Teşebbüs Özgürlüğünün Sınırlandırılması ve Öngörülen Güvenceler 168 a) Özel Teşebbüs Özgürlüğünün Sınırlandırılması ya da Özel Teşebbüs Devlet İlişkisi 168 b) Sınırlayıcı İşlem 170 c) Sınırlama Sebepleri 171 d) Sınırlayıcı Hükümler 173 1- Genel Olarak 173 2- Kıyıların Korunması 173 3- Devletleştirme 176 11 4- Tabii Servetlerin ve Kaynakların Aranması ve İşletilmesi 1 77 5- Ormanların Korunması ve İşletilmesi 180 5) Özel Teşebbüs Özgürlüğüne Müdahale 182 a) Özel Teşebbüs Özgürlüğü ve Promosyon Yasağı 182 b) Özel Teşebbüs Özgürlüğü ve Reklâm Yasağı 183 c) Özel Teşebbüs 1 lürriyeti ve Diploma Zorunluluğu 183 d) Özel Teşebbüs Hürriyeti ve İdarenin İzin Yetkisi 184 II. BÖLÜM SOSYAL DEVLET, KAMU HİZMETİ ve ÖZELLEŞTİRME ile EKONOMİK ÖZGÜRLÜKLER İLİŞKİSİ I - SOSYAL DEVLET 187 A-KAVRAMSAL OLARAK SOSYAL DEVLET 187 1) Terminoloji 187 2) Sosyal Devletin Düşünsel ve Tarihsel Arka Planı 188 3) Sosyal Devlet Kavramı 191 B- ANAYASA, ANAYASA MAHKEMESİ ve SOSYAL DEVLET 198 1) Anayasalarda Sosyal Devlet 198 2) Anayasa Mahkemesi ve Anayasamızda Sosyal Devlet 204 a) Anayasa Mahkemesine Göre Sosyal Devlet Tanımı 205 b) Anayasa Mahkemesine Göre Sosyal Devlet- Mülkiyet Hakkı İlişkisi 207 e) Anayasa Mahkemesine Göre Sosyal Devlet- Özel Teşebbüs Özgürlüğü İlişkisi 213 II- KAMU HİZMETİ 214 A- KAVRAMSAL OLARAK KAMU HİZMETİ 214 1) "kerim Sorunu 214 2) Kavramın Düşünsel Tarihsel ve Gelişimi 214 a) Avrupa Gelişimi 214 b) Türkiye Gelişimi 219 3) Kavramın Anlamı ve Unsurları (=Kamıı Hizmeti Nedir?) 223 a) Organik Unsur 224 1- Kamu Hizmetini Fiilen İfa Edecek Organ 224 12 2- Kamu Hizmeti Sorumlusu Organ 225 b) Organik Unsurun Ekonomik Özgürlükler Bakımından Değeri 226 c) Maddi Unsur (Kamu Yararı) 227 d) Şekli Unsur (Hukuki Rejim) 232 e) Kamu Hizmetinin Fanımı 235 f) Anayasa Mahkemesinin Kamu Hizmeti Tanımı 235 4) Kamu Hizmetlerinin Kurulması 240 a) Tanım 240 b) Kamu Hizmetlerinin Kanunla Kurulması 241 c) Kamu Hizmetlerinin Düzenlenmesi ve Kaldırılması 242 d) Kamu Hizmeti Kurulmasının Kanunlarla Yapılmasının Anayasamızdaki Hükümlerle Bağlantısı 243 e) Kamu Hizmetlerinin Kanun Dışındaki İşlemlerle (KHK ve İdari İşlemler) Kurulması 244 f) Kamu Hizmetlerinin Kanunla Kurulmasının Ekonomik Özgürlükler Bakımından Önemi 245 1- İdarenin Kamu Hizmetini Özel Kişilerle Birlikte İfası 246 (i) Özel Teşebbüs Özgürlüğü Bakımından 246 (ii) Mülkiyet Hakkı Bakımından 249 (iii) Sözleşme ve Çalışma Özgürlükleri Bakımından 252 2- İdarenin Kamu Hizmetini Tekel Biçiminde İfası 253 B- ANAYASA, ANAYASA MAHKEMESİ ve KAMU HİZMETİ 254 1) Anayasal Kamu Hizmeti Yaklaşımı 254 a) Genel Olarak 254 b) Anayasada Öngörülen Kamu Hizmeti Alanları 255 1- Sayma Yöntemi 256 2- Kamu İdaresi Yöntemi (Organik Ölçüte Göre Tespit) 256 3- İçtihat Yöntemi 257 c) Anayasada Öngörülen Kamu Hizmeti Alanına Dair Sorunlar 258 1- Yargı Organlarının Denetim Yetkisi ve Kamu Hizmeti Alanı 259 13 2- Ekonomik Sosyal Haklarla İlgisi Bakımından Kamu Hizmeti Alanı 260 3- Ekonomik Sosyal Haklar Dışındaki Hükümlerle İlgisi Bakımından Kamu Hizmeti Alanları 265 d) Kamu Hizmeti Kurulamayacak Faaliyet Alanları Sorunu 266 1- Özgürlükler Bakımından 266 2- Kâr Amacı Bakımından 267 2) Kamu Hizmetlerinin Görülüş Usulleri ve Ekonomik Özgürlükler 271 a) Kamu Hizmetlerinin Kamu Eliyle Görülmesi 274 b) Kamu Hizmetlerinin Kamu Eliyle Görülmesinin Ekonomik Özgürlükler Bakımından Değeri 275 e) Kamu Hizmetlerinin Özel Kişiler Eliyle Görülmesi 277 1- Genel Olarak 277 2- Özel Kişiler Eliyle Görülme Usulleri 277 (i) Özel Kişilerin Statüter İlişki Çerçevesinde Kamu Hizmeti Görmesi 278 (ii) Özel Kişilerin Sözleşme İlişkisi Çerçevesinde Kamu hizmeti Görmesi 280 3- 1999 Anayasa Değişiklikleri ve Kamu Hizmetinin Görülüş Usullerinde Değişim mi? 283 d) Kamu Hizmetlerinin Özel Kişiler Eliyle Görülmesinin Ekonomik Özgürlükler Bakımından Değeri 289 e) Kamu Hizmetlerinin Özel Kişiler Eliyle Görülmesi ile Kamu Hizmetlerinin Özelleştirilmesi Ayrımı 290 III- ÖZELLEŞTİRME 291 A- KAVRAMSAE OEARAK ÖZELLEŞTİRME 291 1) Özelleştirme Kavramı ve Kapsam 291 2) Özelleştirmenin Düşünsel ve Tarihsel Arka Planı 297 3) Özelleştirmenin Gerekçeleri 300 4) Özelleştirmenin Amaçları 301 5) Dünyada Özelleştirme 303 6) Türkiye′de Özelleştirme 304 14 B- ANAYASA, ANAYASA MAHKEMESİ VE ÖZELLEŞTİRME 307 1) Anayasanın Özelleştirmeye Açıklığı 307 2) Özelleştirme Anayasa İlişkisi - Anayasanın Özelleştirmeye Olur Verip Vermediği Sorunu 3 10 3) Özelleştirme Anayasa İlişkisi -Ekonomik Özgürlükler Bakımından- 314 a) Mülkiyet Hakkı (35 inci Madde) - Özelleştirme İlişkisi 314 b) Sözleşme, Çalışma ve Özel Teşebbüs Özgürlükleri (48 inci Madde)- Özelleştirme İlişkisi 321 4) Kamu Hizmetlerinin Özelleştirilmesi 322 SONUÇ - 325 KAYNAKÇA 331 15
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı