Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi
Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi
Suat SARI
Sayfa Sayısı
:
298
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2007
ISBN NO
:
9789758406517
1.600,00
TL GİRİŞ Türk Medenî Kanununun 185. maddesinin birinci fıkrasına göre: "Evlenmeyle eşler arasında evlilik birliği kurulmuş olur." Evlilik birliği çatısı altında hayatlarım birlikte devam ettiren eşler arasında, sürekli ve çok yönlü ilişkilerin ortaya çıkması kaçınılmazdır. Doğal olarak, bunların başında kişisel ilişkiler gelmektedir. Evlilik birliği; birlikte yaşam, birliğin mutluluğunu elbirliği ile sağlama, çocukların bakımına, eğitim ve gözetimine beraberce özen gösterme, sadık kalma, karşılıklı dayanışma ve yardım gibi kişisel sorumluluklar doğurmaktadır (MK. m. 185/ II, III). Evlilik birliğinde beraber yaşayan eşler arasında, kişisel ilişkiler kadar malî ilişkiler de büyük bir öneme sahiptir. Ortak bir hayatın paylaşılmasının, malî sonuçlarının olmaması mümkün değildir. Evlilik birliğin mutluluğunun sağlanması ve eşlerin birbirlerine karşı güvenli bir konuma sahip olabilmeleri için farklı yönleri bulunan bu malî ilişkilerin de düzenlenmesi ihtiyacı mevcuttur. Evlilik birliğinin ihtiyaç ve giderlerinin karşılanması, evlilik birliğinin temsili, evlilik birliğini temsilen yapılan işlemlerden doğan sorumluluk, evlilik birliğinin malî yönden korunması gibi konular söz konusu malî ilişkilerin bir yönünü oluşturmaktadır. Nitekim bu konuları Türk Medenî Kanunu, Aile Hukuku kitabının "Evliliğin Genel Hükümleri" başlığını taşıyan üçüncü bölümünde yer verdiği hükümlerle düzenlemiştir. Evlenme ve bununla kurulan evlilik birliği yönünden, birer malvarlığı sahibi olarak eşlerin konumları, bu çerçevede birbirleriyle ve üçüncü kişilerle ilişkilerinin düzenlenmesi, evlilik birliği çerçevesinde doğan malî ilişkilerin başka bir yönünü oluşturmaktadır . Türk Medenî Kanunu, Aile Hukuku kitabının "Eşler Arasındaki Mal Rejimi" başlıklı dördüncü bölümünde bu konudaki düzenlemelere yer vermiştir. Bu bölümde, Türk Medenî Kanunu, her ne kadar mal rejimlerine ilişkin genel hükümlere yer vermişse de, eşler arasındaki mal rejiminin tâbi olacağı kurallar açısından, tek tip bir düzenleme yapmaktan kaçınmıştır. Bunun ye- rine; değişik hüküm ve sonuçlara sahip farklı mal rejimlerinden bir tanesini seçme ve evlilik birliğinin hangi mal rejimine tâbi olacağım belirleme imkânı getirmiştir. Buna göre; evlilikten önce veya sonra Medenî Kanunda öngörülen edinilmiş mallara katılma, mal ayrılığı, paylaştırmalı mal ayrılığı veya mal ortaklığı rejimlerinden birinin seçilmesi ve evlilik birliğinin bu rejime tâbi olmasının kararlaştırılması mümkündür". Böylelikle, eşlere evlenmenin ve bununla kurulan evlilik birliğinin, eşlerin malvarlığı üzerindeki etkisini ve bunun ölçüsünü belirleme imkânı tanınmıştır. Belirtilen mal rejimlerinin her biri, farklı ölçü ve derecelerde evliliğin, eşlerin malvarlığı üzerinde etkili olması neticesini doğurmaktadır . Buna bağlı olarak da, söz konusu mal rejimleri, belirli konularda öngördükleri faklı hüküm ve sonuçlar nedeniyle birbirlerinden ayrılmaktadır. Evlenme ve evlenme ile kurulan evlilik birliğinin, eşlerin malvarlığı ve bunda yer alan malvarlığı değerleri üzerindeki hak sahipliği durumunda bir değişiklik yaratıp yaratmaması, yarattığı durumlarda bunu düzenleme şekli; malvarlığı değerlerinde tasarruf, yararlanma ve yönetim usul ve esaslarının belirlenmesi; malvarlığı ve malvarlığı değerleri çerçevesinde üçüncü kişilere karşı sorumluluğun tâbi olduğu kurallar ile mal rejiminin herhangi bir nedenle sona ermesi hâlinde, malvarlığı değerleri açısından bir paylaşımın olup olmayacağı, paylaşımın olacağı durumlarda ise bunun ne şekil ve kapsamda gerçekleştirileceği, genel olarak mal rejimlerinin düzenleme konularını oluşturmaktadır . Diğer bir ifade ile, mal rejimlerine ilişkin düzenlemelerde genel olarak, eşlerine malvarlığında yer alan hakların kime, ne şekilde ait olacağı; buna bağlı olarak bu malvarlığı değerlerinde yararlanma, yönetim ve tasarrufun nasıl olacağı; üçüncü kişilere kimin, hangi kapsamda sorumlu olacağı ve nihayet mal rejiminin herhangi bir sebeple sona ermesi hâlinde eşler arasında bir paylaştırmanın yapılıp yapılmayacağı, yapılacaksa bunun ne ölçüde ve ne şekilde gerçekleştirileceği sorularına cevap getirilmektedir. Bu konularda kabul edilen değişik hüküm ve sonuçlar, belirtilen mal varlığı rejimleri arasındaki farklıkları oluşturmaktadır. Türk Medenî Kanununda eşlere tâbi olacakları mal rejimini seçme imkânı tanınmış olmakla birlikte, bir mal rejimi seçme zorunluluğu getirilmiş değildir. Kanun, eşlerin herhangi bir mal rejiminin uygulanmasına yönelik olarak seçim yapmamaları hâlinde, yasal mal rejiminin uygulanmasını öngörmüştür (MK. m. 202/ I). Yasal mal rejimi olarak da, bu çalışmanın konusu oluşturan, edinilmiş mallara katılma rejimi belirlenmiştir. Medenî Kanun, edinilmiş mallara katılma rejimine ilişkin hükümlerde, sırasıyla eşlerin malvarlığı ve bunda yer alan değerler üzerindeki hak sahipliği (mülkiyet) düzenini (MK. m. 218 vd.), malvarlığı değerleri üzerinde yönetim, yararlanma ve tasarruf esaslarını (MK. m. 223), üçüncü kişilere karşı sorumluluğu (MK. m. 224) ve nihayet mal rejiminin sona ermesi ile tasfiye usul ve esaslarını (MK. m. 225 vd.) düzenlemiştir. Esas itibarıyla bu başlıklar, yukarıda da belirtildiği üzere, mal rejimlerinin temel düzenlenme konularını oluşturmaktadır. Bazı istisnaî hükümler bir tarafa bırakılırsa, Medenî Kanun, düzenlemesinde mal rejimi konularının ortaya çıkışlarındaki zamansal sıralamayı esas almıştır. Bununla bağlantılı olarak, edinilmiş mallara katılma rejiminin sistematik incelemesinde de, kronolojik bir sıranın izlenmesi ve konunun bu açıdan ana başlıklara ayrılması mümkündür. Buna göre, konu; sırasıyla yasal mal rejimi olarak edinilmiş mallara katılma rejiminin uygulama alanı, edinilmiş mallara katılma rejiminin devamı sırasındaki hukukî durum, edinilmiş mallara katılma rejiminin sona ermesi ve sona ermenin sonuçları ile mal rejiminin tasfiyesi olmak üzere dört ana başlık altında incelenebilir. Böylelikle, bir evliliğin edinilmiş mallara katılma rejimine tâbi olması, mal rejiminin devamı sırasındaki hukukî durum, mal rejiminin sona ermesi ve sona ermenin sonuçlan, özellikle de mal rejiminin tasfiye edilmesi konuları, evlilik birliğinde ortaya çıkış sırasına göre ele alınabilir. Bu çalışmada da, söz konusu zamansal sıra takip edilmek suretiyle konuların incelenmesi tercih edilmektedir. Son olarak ise, çalışma çerçevesinde ulaşılan sonuçlara, ayrı bir başlık altında yer verilecektir. İçindekiler İçindekiler v Kısaltmalar xv Yararlanılan Kaynaklar xvii Giriş 1 § 1. Yasal Mal Rejimi Olarak Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Uygulama Alanı 5 I. Genel Olarak 5 II. Mal Rejimi Sözleşmesi İle Yasal Mal Rejimi Olarak Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Uygulanmasının Engellenmesi 7 1. Genel Olarak 7 2. Mal Rejimi Sözleşmesinin İçeriği 9 a. Evlilik Birliğinde Uygulanacak Mal Rejiminin Seçilmesi 9 b. Evlilik Birliğinde Uygulanan Mal Rejiminin Hükümlerinde Düzenleme Yapılması 11 3. Mal Rejimi Sözleşmesinin Eşler Arasındaki Benzer Sözleşmelerden Ayrılması 14 4. Mal Rejimi Sözleşmesinin Geçerlilik Şartları 19 a. Genel Olarak 19 b. Sözleşme Ehliyeti 19 c. Sözleşmenin Şekli 26 d. Özel Olarak Düzenlenmeyen Diğer Geçerlilik Şartları 33 5. Mal Rejimi Sözleşmesinin Hükümleri 36 III. Kanunların Zaman İtibarıyla Uygulanmasına İlişkin Kurallar Açısından Yasal Mal Rejimi Olarak Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Uygulama Alanı 44 § 2. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Devamı Sırasındaki Hukukî Durum 49 I. Genel Olarak 49 II. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Eşlerin Malvarlıklarına ve Bunlarda Yer Alan Malvarlığı Değerleri Üzerindeki Hak Sahipliğine ve Yükümlülüklere Etkisi 51 x III. Mal Rejiminin Devamı Sırasında Malvarlığı Değerleri Üzerinde Yönetim, Yararlanma ve Tasarruf 54 1. Mal Rejiminin Devamı Sırasında Eşlerin Malvarlığı Değerlerini Yönetimi 54 2. Mal Rejiminin Devamı Sırasında Eşlerin Malvarlığı Değerlerinden Yararlanması 58 3. Mal Rejiminin Devamı Sırasında Eşlerin Malvarlığı Değerlerinde Tasarrufu 60 a. Eşlerin Genel Olarak Malvarlıklarmda Tasarruf Yetkisi 60 b. Eşlerin Tasarruf Yetkisine Getirilen Sınırlamalar 62 aa. Genel Olarak 62 bb. Paylı Mülkiyete Konu Maldaki Payda Tasarruf Sınırlaması 63 aaa. Genel Olarak 63 bbb. Sınırlamanın Kapsamı 63 ccc. Diğer Eşin Rızasının Şekli 70 ddd. Diğer Eşin Tasarruf İşlemine Rıza Göstermemesinin Sonuçlan 70 eee. Eşlerin Tasarruf Yetkisi Sınırlandırmasını Kaldıran Anlaşmaları 74 cc. Karşılıksız Kazandırmalara Yönelik Tasarruf Yetkisi Sınırlandırılması 75 IV. Malvarlığı Değerlerine İlişkin Yönetim, Yararlanma ve Tasarruf Masraflarının Tâbi Olduğu Hükümler 77 V. Mal Rejiminin Devamı Sırasında Üçüncü Kişilere Karşı Sorumluluk 78 § 3. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Sona Ermesi 82 I. Genel Olarak 82 II. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Sona Erme Sebepleri 83 1. Eşlerden Birinin Ölümü Nedeniyle Mal Rejiminin Sona Ermesi 84 2. Gaiplik Kararı Kapsamında Mal Rejiminin Sona Ermesi 85 3. Eşlerin Başka Bir Mal Rejimini Kabul Etmeleriyle Sona Ermesi 89 4. Mal Rejiminin Mahkeme Kararı Nedeniyle Sona Ennesi 91 a. Mahkeme Kararına Dayanan Sona Erme Sebepleri 91 aa. Evlenmenin Butlanına Karar Verilmesi 91 bb. Boşanma Kararı Verilmesi 92 cc. Mal Ayrılığına Geçilmesine Karar Verilmesi 93 aaa. Olağanüstü Mal Rejimi Olarak Mal Ayrılığına Geçilmesine Karar Verilmesi 93 r: î-.-~r---^^-■■V-İJ^VVJ.:"■-. "jv-; -.-■■-■.-■_.:;-. :: ■ İçindekiler VII bbb. Ayrılık Kararına Nedeniyle Mal Ayrılığına Geçişe Karar Verilmesi 93 b. Mahkeme Kararıyla Mal Rejiminin Sona Ermesinin Hükümlerini Doğurduğu An 96 III. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Sona Ermesinin Hükümleri 100 § 4. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Tasfiyesi ve Katılım Alacağının Belirlenmesi 102 I. Genel Olarak 102 II. Mal Rejiminin Sona Erme Anı İtibarıyla Eşlerin Her Birinin Malvarlığının Belirlenmesi 109 1. Genel Olarak 109 2. Eşlerin Malvarlıklarını Belirlenme Şekli 110 a. Her Eşin Malvarlığı Hakkında Bilgi Vermesi 111 b. Malvarlıklarının Eşler Tarafından İspatlanması Yoluyla Belirlenmesi 114 aa. Malvarlığın Yer Alan Hakların ve Borçların İspatlanmasında İspat Yükü 114 aaa. Malvarlığında Yer Alan Hakların İspatlanmasında İspat Yükü 114 bbb. Malvarlığında Yer Alan Borçların İspatlanmasında İspat Yükü 117 bb. Eşlerin Malvarlıklarmda Yer Alan Haklan ve Borçları İspat Şekli 118 aaa. Genel Olarak 118 bbb. MK. m. 216′ya Göre Envanter Düzenlenmesi İmkânı 119 cc. Hangi Eşe Ait Olduğu İspat Edilemeyen Malvarlığı Değerleri Üzerinde Eşlerin Paylı Mülkiyetin Varlığının Kabul Edilmesi 126 3. Eşlerin Birbirlerinde Olan Mallarını Geri Almaları 127 4. Eşlerin Karşılıklı Borçlarını Düzenlenmesi 130 III. Eşlerin Malvarlığı Değerlerinin Edinilmiş Mal ve Kişisel Mal Olarak Ayrılması 131 1. Genel Olarak 131 2. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Kişisel Mallar ve Edinilmiş Mallar Ayırımı 132 a. Edinilmiş Mallar 133 aa. Genel Olarak 133 bb. Edinilmiş Mallara İlişkin Yasal Tanım 135 aaa. Malvarlığı Değeri Olma 136 bbb. Mal Rejiminin Devamı Sırasında Kazanılma 136 ccc. Karşılığını Vermek Suretiyle Elde Etme cc. Edinilmiş Mal Olduğu Kanun Tarafından Doğrudan Belirtilen Malvarlığı Değerleri aaa. Çalışmanın Karşılığı Olan Edinimler bbb. Sosyal Güvenlik veya Sosyal Yardım Kurum ve Kuruluşlarının veya Personele Yardım Amacı ile Kurulan Sandık ve Benzerlerinin Yaptığı Ödemeler ccc. Çalışma Gücünün Kaybı Nedeniyle Ödenen Tazminatlar ddd. Kişisel Mallarının Gelirleri eee. Edinilmiş Malların Yerine Geçen Değerler b. Kişisel Mallar aa. Kanuna Göre Kişisel Mallar aaa. Eşlerden Birinin Yalnız Kişisel Kullanımına Yarayan Eşya bbb. Mal Rejiminin Başlangıcında Sahip Bulunulan Malvarlığı Değerleri ccc. Miras Yoluyla Edinilen Malvarlığı Değerleri ddd. Karşılıksız Kazandırma Yoluyla Elde Edilen Malvarlığı Değerleri ddd. Manevî Tazminat Alacakları eee. Kişisel Mallar Yerine Geçen Değerler bb. Mal Rejimi Sözleşmesiyle Kişisel Mal Olarak Kabul Edilebilecek Değerler aaa. Bir Mesleğin İcrası Veya İşletmenin Faaliyetine Özgülenmiş Malvarlığı Değerleri bbb. Kişisel Malların Gelirleri 3. Malvarlığı Değerlerinin Edinilmiş Mal ve Kişisel Mal Olarak Ayrılmasında İspat Yükü IV. Edinilmiş Mallara Eklenecek Değerler 1. Genel Olarak 2. Eklenecek Değerler a. Karşılıksız Kazandırmalar b. Diğer Eşin Katılma Alacağını Azaltmak Kastıyla Yapılan Devirler 3. Eklemenin Gerçekleştirilmesi V. Kişisel Mallar ile Edinilmiş Mallar Arasında Denkleştirme 1. Genel Olarak 2. Denkleştirme Kavramı 3. Denkleştirmenin Şartları 4. Denkleştirme Miktarının Belirlenmesi a. Genel Olarak 205 b. Bir Malın Edinilmesi, İyileştirilmesi veya Korunması Nedeniyle Doğan Denkleştirme Miktarının Belirlenmesi 207 aa. MK. m. 230/ Ilî′ün Uygulama Alanı 207 bb. MK. m. 230/ IH′e Göre Denkleştirme Miktarının Belirlenmesi 208 VI. Edinilmiş Mallara İlişkin Borçların Çıkarılması 212 1. Genel Olarak 212 2. Malvarlığında Yer Alan Borçların Sınıflandırılması 212 3. Borçların Sınıflandırılmasında İspat Yükü 215 4. Borçların Çıkarılması 216 VII. Artık Değer 216 1. Genel Olarak 216 2. Artık Değerin Belirlenmesi 217 a. Değerin Belirlenmesi 217 aa. Sürüm Değeri 217 bb. Gelir Değen 220 b. Değerlendirme Anı 221 aa. Edinilmiş Malların Değerlendirme Anı 222 bb. Eklenecek Değerlerin Değerlendirme Anı 225 cc. Denkleştirme Miktarının Değerlendirme Anı 225 dd. Borçların Miktarının Değerlendirme Anı 226 VIII. Katılma Alacağı 226 1. Genel Olarak " 226 2. Katılma Alacağının Niteliği 227 3. Katılma Alacağının Miktarının Belirlenmesi 229 a. Kanuna Göre Artık Değere Katılma 229 aa. Artık Değere Katılma 229 bb. Artık Değere Katılma Miktarının Azaltılması veya Katılma Alacağının Kaldırılması 229 b. Sözleşmeye Göre Artık Değere Katılma 231 aa. Düzenlemenin Şekil Açısından Tâbi Olduğu Esaslar 231 aaa. Genel Olarak 231 bbb. İptal, Boşanma ve Mahkeme Kararıyla Mal Ayrılığına Geçiş Hâlleri 233 bb. Artık Değere Katılmaya İlişkin Düzenlemelerin İçerik İtibarıyla Tâbi Olduğu Esaslar 234 aaa. Düzenleme İmkânının Genel Çerçevesi 234 bbb. Ortak Olmayan Çocukların ve Onların Altsoylarının Saklı Payının Korunması 239 4. Katılma Alacağının İfası 243 a. Genel Olarak 243 b. Katılma Alacağının İfasının Tâbi Olduğu Esaslar 244 aa. Genel Olarak 244 bb. Katılma Alacağının "Ayın Veya Para Olarak" İfa Edilebilmesi 245 cc. Katılma Alacağının Muacceliyeti 247 aaa. Genel Kural 247 bbb. Katılma Alacağının Ödenmesinin Uygu Bir Süre Ertelenmesi 247 dd. Katılma Alacağının Tâbi Olduğu Zamanaşımı Süresi 251 c. Katılma Alacağının Ödenmesinin Üçüncü Kişilerden Talep Edilmesi 252 aa. Genel Olarak 252 bb. Üçüncü Kişilere Karşı Talepte Bulunabilmenin Şartlan 253 aaa. MK. m. 229 Kapsamında Üçüncü Kişilere Karşılıksız Kazandırma Yapılması 253 bbb. Borçlu Eşin Malvarlığının veya Terekesinin Katılma Alacağını Karşılamaması 255 cc. Üçüncü Kişinin Sorumluluğunun Kapsamı 257 dd. Üçüncü Kişilerden Katılma Alacağının Talep Edilmesinin Tâbi Olduğu Esaslar 258 aaa. Hak Sahibi 258 bbb. Talepte Bulunulabilecek Üçüncü Kişiler 259 ccc. Üçüncü Kişilere Katılma Alacağının İleri Sürülmesinin Şekli 260 ddd. Hak Düşürücü Süre 262 eee. Üçüncü Kişinin Katılma Alacağını Ödemesinin Sonuçları 263 § 5. Mal Rejiminin Tasfiyesinde Özellik Arz Eden Durumlar 264 I. Genel Olarak 264 II. Değer Artış Payı 264 1. Genel Olarak 264 2. Değer Artış Payı Kavramı 266 3. Değer Artış Payı Talep Edilebilmesinin Şartları 267 a. Bir Eşin Diğer Eşe Ait Bir Mala İlişkin Katkıda Bulunması 267 b. Katkının Kısmen Ya Da Tamamen Karşılıksız Yapılması 270 c. Değer Artış Payı Almaktan Vazgeçilmemiş Olması 271 d. Katkıda Bulunan Eşin Bağışlama Kastının Olmaması 273 e. Mal Rejiminin Sona Ermesi ve Tasfiye Talep Edilmesi 4. Değer Artış Payının Hesaplanması 5. Değer Artış Payının Ödenmesi 6. Değer Artış Payının Katılma Alacağının Hesaplanmasmdaki Etkisi III. Sağ Kalan Eşe Aile Konutu ve Ev Eşyasına İlişkin Olarak Tanınan Haklar 1. Genel Olarak 2. Aile Konutu ve Ev Eşyasına İlişkin Tanınan Haklar 3. Sağ Kalan Eş Lehine Aile Konutu ve Ev Eşyasında Hak Tanınmasının Şartları a. Aile Konutunun ve Ev Eşyasının Ölen Eşine Ait Olması b. Sağ Kalan Eşin Katılma Alacaklısı Olması c. Aile Konutu ve Ev Eşyasına Eski Yaşantısını Devam Ettirebilmek İçin İhtiyaç Olması d. Sağ Kalan Eşin Talepte Bulunması IV. Paylı Mülkiyete Konu Malın Bölünmeden Verilmesinin Talep Edilmesi 1. Genel Olarak 2. Hükmün Uygulanma Şartları a. Eşler Arasında Paylı Mülkiyet İlişkisinin Bulunması b. Mal Rejiminin Sona Ermesi c. Eşlerden Birinin Talepte Bulunması d. Talepte Bulunan Eşin Daha Üstün Bir Yararı Olduğunu İspat Etmesi e. Diğer Eşin Payının Karşılığının Ödenmesi Sonuç
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı