Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
E-Ticaret Hukukundaki Gelişmeler ve İnternette Sözleşmelerin Kurulması
E-Ticaret Hukukundaki Gelişmeler ve İnternette Sözleşmelerin Kurulması
Emrehan İNAL - Vedat Kitapçılık
Sayfa Sayısı
:
208
Kitap Ölçüleri
:
21x18 cm
Basım Yılı
:
2005
ISBN NO
:
9758875264
340,00
TL 
Bu ürün şu anda stoklarımızda yok!Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
GÃ�RÃ�Ş İnternetin sunduğu imkanların ve kullanımının kısa sürede ve baş döndürü¬cü şekilde artışı, dünyayı ve hayatı şimdiden tüm yönleriyle etkilemiş ve değiş¬tirmiş bulunmaktadır. Sadece bir iletişim teknolojisi ve aracı olmasına rağmen internet1, iletişimin ve bilgiye ulaşmanın yanında kamu hizmetlerinin ve ticari fa¬aliyetlerin işleyiş ve yapılış şekillerini temelinden değiştirmiş ve etkinleştirmiş-tir. Bugün artık e-devlet ve e-ticaret uygulamaları günlük hayatın ayrılmaz par¬çalan olmuştur. Şüphesiz, teknolojideki gelişmelere hukukun tepkisiz kalması beklenemez. İlk başlarda, cyber space veya sanal ortam nitelendirmelerinin de etkisiyle inter¬netin, hukukun giremediği, herhangi bir etkisinin bulunmadığı, adeta kurtarılmış bölge veya başka bir alem olduğu zannı oluşmuştu. Bu düşüncelerle, internet ve hukuk ilişkisi açısından, 90′h yılların ilk yarısında batılı ülkelerde, ikinci yansın¬da ise ülkemizde ufak çaplı bir panik havası ve her alanda internete özgü hukuki düzenleme yapma histerisi görüldüğünü söylemek yanlış olmaz. Fakat kısa za¬manda anlaşılmıştır ki, internet bu dünyaya aittir ve yürürlükteki hukuk kuralla-n büyük ölçüde internet için de geçerlidir. Yeni ve bazı kapsamlı hukuki düzen¬lemelere de ihtiyaç aidvt u£ö&büas&a. öüd vikuk. alanmda bu ihtilaç, belli ba¬zı konularla sınırlıdır. İnternetle ilgili yapılan veya ileride yapılacak hukuki dü¬zenlemelere ilişkin olarak ise şu temel anlayışın yerleştiğini söyleyebiliriz: Dü¬zenleme yapmış olmak için düzenleme yapılmamalıdır ve yapılacak düzenleme¬ler teknolojideki gelişmeleri karşılayabilecek nitelikte olmalıdır. Bu anlayışla, 90′lı yıllann ikinci yarısında kanunlaştırma çalışmalannın hız kazandığı görülmektedir. Elektronik ticaretin, yeni ekonomik düzenin motoru olacağının anlaşılması üzerine, çeşitli uluslararası organizasyonlar ve küresel re¬kabette öne çıkmak isteyen devletler, ihtiyaç duyulan yeni hukuki düzenlemele¬re öncülük etme veya hiç değilse bu alanda geç kalmama çabası içerisine girmiş¬tir. Elektronik ticaretin gelişmesinin, teşvik edici, güven verici ve kolaylaştıncı Siyasal, sosyal, kültürel ve ekonomik alanda pek çok faaliyet için elverişli bir platform olan internet, temelinde bütün bu faaliyetlere imkan sağlayan yeni bir iletişim aracı olarak ortaya çıkmıştır. Bu se¬beple artık, temel hak ve özgürlüklerden biri olarak anayasal güvence altında bulunan haberleşme öz¬gürlüğünün (AY. m. 22) yeni bir görünümünden, yani internet özgürlüğünden bahsedilmektedir, (Wil-helm Mecklenburg, "Internet Freiheit", ZUM 1997 (7), s. 525 vd.; Kayıhan içel, Kitle Haberleşme Hukuku, İstanbul, Beta, 2001, s. 22). bir hukuki alt yapıyı gerektirdiği aşikardır. Bu bakımdan bu yönde hukuki düzer lemelerin yapılması ve yürürlükteki hukukun, elektronik ticarete engel teşkil ed ci kurallarının ayıklanması gereklilik haline gelmiştir. Bu şekilde teşvik edic güven verici ve kolaylaştırıcı bir hukuki alt yapının oluşturulması için özel hı kuk alanındaki kanunlaştırma çalışmalarında, özellikle elektronik imza ve tükf ticinin korunması konularının büyük önem kazandığı ve öne çıktığı görülmekte dir. Elektronik ticaret kavramı, çoğu zaman internet üzerinden yapılan ticaret ar lamında kullanılmaktadır. Bunun sebebi, internetin elektronik ticaret faaliyetle) için en uygun ve en çok kullanılan ortam olmasıdır. Fakat elektronik ticaret, mal ların veya hizmetlerin sürümüne ilişkin ticari faaliyetlerin, sadece internet üze rinden değil, her türlü elektronik araçla veya teknikle gerçekleştirilmesi anlamı na gelmektedir. Diğer taraftan elektronik ticaret, elektronik ortamda sadece taciı ler arasındaki (B2B) işlemleri değil, tacirlerle tüketiciler (B2C) ve hatta tacirler le idare (B2G) arasındaki işlemleri kapsayacak şekilde anlaşılmaktadır. Nihaye elektronik ticaret faaliyetleri, gerek geleneksel ticari işlemlerin elektronik ortam da yürütülmesi, gerekse elektronik ortama özgü işlemler olsun, elektronik ortam da gerçekleştirilmesi mümkün olan tüm faaliyetleri kapsamaktadır. Bu bakımdaı elektronik ticaret kavramı, hem kullanılan araç (teknoloji), hem tarafların sıfatla n ve hem de işlemlerin niteliği bakımından hiçbir sınırlama taşımamakta, tam bi genellik ifade etmektedir, işte bu alandaki hukuki düzenlemelerin de, bu genelli ğe uygun olması gerekmektedir. Aynı şekilde, elektronik ticaret hukuku kavramı da, herhangi bir hukuk dalı nın elektronik ortama yansımalarını değil, kamu hukuku - özel hukuk ayrımı ve ya özel hukukun dallan arasında bir ayırım yapılmaksızın, elektronik ticaret fa aliyetleri çerçevesinde karşılaşılan tüm hukuki sorunları ifade etmek üzere kulla nılmaktadır. Belirttiğimiz şekliyle elektronik ticaret, çok çeşitli faaliyetleri ve uygulama lan içermekte ve aynı oranda değişik hukuki sorunlan beraberinde getirmektedir Tüm bunlann temelinde ise büyük oranda, elektronik vasrtalarla sözleşmelerir kurulması, yani Türk hukukunda yaygın kullanımıyla elektronik sözleşmeler yat maktadır. Sözleşmelerin elektronik vasıtalarla kurulmasıyladır ki, elektronik ti¬caret faaliyetleri hayat bulmaktadır. Çalışmamızın I. bölümünde, internet ve elektronik ticaret kavranılan ve uy-gulamalan açıklanacaktır. II. bölümde ise, gerek internet üzerinden sözleşmele¬rin kurulması konusundaki bazı sorunlara ışık tutması, gerekse Türk hukukuyla karşılaştırma yapmaya imkan tanıyarak Türk hukukundaki eksikliklerin görül¬mesini sağlaması açısından, elektronik ticaret hukukuna ilişkin belli başlı düzen¬lemeler etraflıca incelenecektir. III. bölümde, internetin sunduğu değişik iletişim 2 şekilleri gözönünde bulundurularak, bu yollarla sözleşmelerin kurulmasına iliş¬kin sorunlar ele alınacaktır. Bu bölümde aynca, elektronik yollarla sözleşmelerin kurulması konusundaki en önemli sorunlardan biri olan elektronik şekil konusu ve özellikle 5070 sayılı Elektronik îmza Kanunu da incelenecektir. IV. bölümde ise, mesafeli sözleşmelerin en yaygın uygulama alanlarından biri olan, internet üzerinden kurulan sözleşmelerde tüketicilerin korunması konusu ele alınacaktır. 3 ÖNSÖZ Son yıllarda dünya genelinde gerek yasama faaliyetlerinin gerekse bilimsel çalışmaların en yoğun olarak yapıldığı alanlardan birisini elektronik ticaret hu¬kuku oluşturmaktadır. Bu yoğunluk, bu alanda çalışan bir hukukçu için zengin bir kaynak oluşturmakla birlikte, ciddi bir zorluğu da beraberinde getirmektedir. Konuya veya internet teknolojisine yabancı olanlar, çoğunlukla elektronik ti¬caret hukukunu bir muamma olarak görmektedir, internetin veya elektronik tica¬retin ortaya çıkarttığı hukuki sorunlara, genel hukuk prensiplerinin dışında veya bunlara aykırı ya da karmaşık bazı çözümler teklif edilmiş olması da, bu yanlış kanıyı güçlendirmektedir. Halbuki genel hukuk prensipleri ışığında, bu alanda ortaya çıkan sorunların büyük bir çoğunluğuna basit cevaplar verilebilmektedir. Bu doğrultuda çalışmamızda, anlaşılabilirliğe ve yalınlığa azami önem verilmiş¬tir. Konunun içerdiği bir zorluk da, terminoloji açısından ortaya çıkmaktadır. Literatürde ve hukuki metinlerde, aynı kavramın farklı terimlerle ifade edildiği¬ne ve aynı terimin farklı kavramlar için kullanıldığına sık rastlanmaktadır. Yeni bir alan olması sebebiyle üzerinde uzlaşılmış ortak kavram ve terimlerin henüz yerleşmediği görülmektedir. Bilgisayara ve internete ilişkin bazı terimler için teklif edilen Türkçe karşılıklar için ise, maalesef geç kalınmıştır. Türkçe karşılık¬lar, yabancı kelimeler yaygın bir şekilde kullanılmaya başlandıktan sonra ortaya konuldukları zaman kolay kabul görmemektedir. Örnek vermek gerekirse, inter¬net için "genelağ" gibi son derece uygun, hatta internet kelimesinin kendisinden bile daha isabetli bir karşılık bulunmuştur ama geç kalındığı için artık kabul gö¬receğini sanmıyoruz. Bu bakımdan terminoloji konusunda da anlaşılabilirlik ön planda tutulmuş, amacı daha iyi ifade ettiği ölçüde, bazen doğru bulduğumuz, bazen de en yaygın kullanılan terimler tercih edilmiştir. Yabancı kelimelere Türk¬çe karşılık bulma çabası sarfedilmediği gibi, yerleşmemiş Türkçe karşılıklar da kullanılmamıştır. AB yönergelerinin tercümesinde ise, bazen İngilizce bazen de Almanca metin esas alınmıştır. Bu çalışmanın esasını 17.09.2004 tarihinde, Prof. Dr. Hüseyin Hatemi, Prof. Dr. Hasan Erman, Prof. Dr. Haluk Burcuoğlu, Prof. Dr. Cevdet Yavuz ve Prof. Dr. Füsun Sokullu Akıncı′dan oluşan jüri önünde savunulan doktora tezi oluşturmaktadır. Hocalarımın takdirine layık olabildiysem ne mutlu bana... V Bu vesileyle, tez danışmanlığımı üstlenmiş, desteği ve önerileri ile çalışma¬nın ortaya çıkmasına büyük katkıda bulunmuş ve her zaman bana rehberlik etmiş olan hocam Sn. Prof. Dr. Hasan Erman′a en derin minnet ve teşekkürlerimi su¬narım. Her zaman olduğu gibi, bu sefer de dayım Sn. ismail Tokaç′ın desteği çalışmanın ortaya çıkmasını mümkün kılmıştır. Hiçbir zaman unutamayacağım desteği için minnettarım. Aynı şekilde, eğitim ve meslek yaşamım boyunca yetiş¬memde büyük emeği geçen Sn. Av. S. Süha Burçkin′e ne kadar teşekkür etsem azdır. Nihayet, eşsiz özverisi ve sabrı ile her zoru kolaylaştıran ve ideal bir çalış¬ma ortamı yaratan sevgili eşim Övgü′ye sonsuz teşekkürlerimi sunarım. 15 Ocak 2005 Emrehan İnal VI İÇİNDEKİLER Sayfa ÖNSÖZ VII İÇİNDEKİLER V KISALTMALAR XIII GİRİŞ 1 I. İNTERNET VE ELEKTRONİK TİCARET 5 A. İnternet 5 1. internetin Teknik Altyapısı ve İşleyişi 5 2. İnternetin Tarihi Gelişimi 8 3. internetin Kullanım Alanları ve Fonksiyonu 10 a. Elektronik Posta (e-mail) 11 b. World Wide Web (www) 12 c. FTP (File Transfer Protocol) 12 d. Eş Zamanlı İletişim 12 B. Elektronik Ticaret 14 1. Elektronik Ticaret Kavramı 14 a. Genel Olarak 14 b. Internet Üzerinden Gerçekleştirilen Elektronik Ticaret 16 2. Elektronik Ticaretin Olumlu ve Olumsuz Yönleri 18 a. Olumlu Yönleri 18 (1) İşletmeler Açısından 18 (2) Müşteriler - Tüketiciler Açısından 19 b. Olumsuz Yönleri 20 (1) işletmeler Açısından 20 (2) Müşteriler - Tüketiciler Açısından 21 3. Elektronik Ticaretin Türleri 21 a. Elektronik Ticaretin Tarafları Açısından 21 b. Elektronik Ticaret işlemlerinin içeriği Açısından 22 C. İnternetin ve Elektronik Ticaretin Hukuki Boyutu 23 1. İnternetin Hukuki Boyutu 23 VII 2. Elektronik Ticaretin Hukuki Boyutu 24 II. ELEKTRONİK TİCARET HUKUKUNA İLlŞKlN GELİŞMELER 27 A.Birleşmiş Milletler (UNCITRAL) Bünyesinde 27 1. UNCITRAL Elektronik Ticaret Model Kanunu 27 2. UNCITRAL Elektronik İmza Model Kanunu 30 3. UNCITRAL Konvansiyon Taslağı 33 a. Genel Olarak 33 b. Uygulama Alanı 33 c. Sözleşmelerin Kurulması 35 B.Amerika Birleşik Devletleri′nde (E-Sign Act) 36 1. Genel Olarak 36 2. Genel Geçerlilik 37 3. istisnalar 38 4. Elektronik imza Tanımı ve Tarafsızlık Prensibi 39 5. Tüketiciyi Koruyucu Önlemler 40 C.Avrupa Birliği′nde 41 1. Elektronik Ticaret Yönergesi (2000/31/EC) 41 a. Bilgi Toplumu Hizmetleri Kavramı 43 b. Serbestlik ilkesi 45 c. Yerleşim Yeri Prensibi 46 (1) Kural 46 (2) istisnalar 47 (3) Kuralın Devletler Özel Hukuku Açısından Değerlendirilmesi 48 d. Genel Bilgi Verme Yükümlülüğü 54 e. Ticari iletişim 54 f. Aracı Servis Sağlayıcılarının Sorumluluğu 55 (1) Salt iletim Sağlayan Servis Sağlayıcılarının Sorumluluğu 56 (2) Caching Sağlayan Servis Sağlayıcılarının Sorumluluğu 56 (3) Hosting Sağlayan Servis Sağlayıcılarının Sorumluluğu 57 g. Elektronik Yollarla Sözleşmelerin Kurulması 58 (1) Genel Olarak 58 (2) Siparişin Ulaştığının Elektronik Yollarla Teyidi Yükümlülüğü 61 (3) Girdi Hatalarının Düzeltilmesi imkanı Sağlama Yükümlülüğü 63 2. Elektronik imza Yönergesi (1999/93/EC) 63 a. Genel Olarak 63 b. Elektronik imza Tanımı ve Çeşitleri 64 c. Elektronik imzanın Hukuki Etkileri 67 VIII d. Sertifika Hizmetleri 69 e. Sertifika Hizmet Sağlayıcılarının Sorumluluğu 71 3. Mesafeli Sözleşmelerde Tüketicinin Korunmasına ilişkin Yönerge (97/7/EC) .. 73 a. Genel Olarak 73 b. Yönergenin Kapsamı 75 (1) Mesafeli Sözleşme Kavramı 75 i. Sadece Uzaktan iletişim Araçlarının Kullanılması 76 ii. Düzenli Bir Uzaktan Satış veya Hizmet Tedariki Tertibi 77 (2) Yönergenin Kapsamına Girmeyen Sözleşmeler 78 c. Tüketiciyi Koruyucu Önlemler 79 (1) Tüketicinin Bilgilendirilmesi 79 i. Sözleşme Öncesi Bilgilendirme 80 ii. Bilgilerin Yazılı Teyidi 81 (2) Tüketicinin Geri Alma Hakkı 83 (3) Sözleşmenin İfası Sürecinde Tüketicinin Korunması 85 (4) Yasaklanmış Davranışlar 86 i. Emrivaki Mal ve Hizmet Sunumu 86 ii. iletişim Araçlanna ilişkin Kısıtlama 87 aa) Genel Olarak 87 bb) Talep Edilmemiş E-Posta Reklamları (Spam) 87 4. Finans Hizmetlerinin Mesafeli Pazarlanmasma ilişkin Yönerge (2002/65/EC).. 89 D.Diğer Gelişmeler 89 E.Türkiye′de 92 III. İNTERNETTE SÖZLEŞMELERİN KURULMASI 93 A.trade Beyanları içinde Elektronik irade Beyanlarının Yeri 94 1. Genel Olarak irade Beyanlan 94 2. Elektronik irade Beyanlan 96 a. irade Beyanlarının internette Elektronik Olarak İletilmesi 96 b. Otomatikleştirilmiş irade Beyanlan (Bilgisayar Açıklamalan) 99 3. İrade Beyanının Hüküm ifade Etmeye Başlaması (Etki Kazanması) 102 a. Hazır Bulunan veya Bulunmayanlar Ayınmı 102 b. irade Beyanlannın Ulaşması 104 B.Elektronik irade Beyanlarının Hüküm ifade Etmeye Başlaması 106 1. Elektronik irade Beyanının Yapılması (Gönderilmesi) 107 2. Elektronik irade Beyanının Ulaşması 107 a. E-Posta Olarak Gönderilen irade Beyanları 108 (1) Hazır Olmayanlar Arasında Gerçekleşen İletişim 108 (2) Elektronik İmza Tanımı ve Çeşitleri 143 (3) Elektronik İmzanın Hukuki Etkileri 144 (4) Sertifika Hizmetleri 145 (5) Sertifika Hizmet Sağlayıcılarının Hukuki Sorumluluğu 148 d. Elektronik İmzaya İlişkin Hukuki Sorunlar 149 (1) Elektronik İmzanın Geçerliliğine İlişkin Sorunlar 149 (2) Elektronik İmza Sahibinin Sorumluluğu 151 3. İspat Hukuku Açısından Elektronik İmza ve Elektronik Belgeler 154 E. İnternette Açık Artırma Suretiyle Kurulan Sözleşmeler (Online Artırmalar) .... 157 1. Genel Olarak 157 2. Geleneksel Artırmalar - Online Artırmalar 158 3. Online Artırmalarda Sözleşmenin Kurulması 159 4. Mülkiyetin Geçmesi 161 F. Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun Tespiti 162 IV. İNTERNET ÜZERİNDEN KURULAN SÖZLEŞMELERDE TÜKETİCİNİN KORUNMASI 165 A. Genel Olarak 165 B. Mesafeli Sözleşmelerde Tüketicinin Korunması 166 1. Mesafeli Sözleşme Kavramı 166 a. Tanımı ve Unsurları 166 b. Benzer Kavram ve Kurumlardan Farkı 169 (1) Mesafeli Sözleşme - Mesafeli Satış Ayınmı 169 (2) Mesafeli Sözleşme - Elektronik Sözleşme Ayınmı 170 (3) Mesafeli Sözleşme - Kapıdan Satış Ayınmı 171 (4) Mesafeli Sözleşme - Tecrübe veya Muayene Şartıyla Satım Ayınmı .... 172 c. İstisnalar 172 d. Taraflara ilişkin Uygulama Alanı 173 (1) Tüketici 174 (2) Satıcı - Sağlayıcı 176 e. Mesafeli Sözleşmeler Şekle Tabi Değildir 176 2. Mesafeli Sözleşmelerde Tüketicinin Bilgilendirilmesi 178 a. Sözleşme Öncesi Bilgilendirme 178 b. Sözleşme Öncesi Bilgilendirmenin Yazılı Teyidi 180 c. Sözleşmenin Kurulması Durumunda Bilgilendirme (Tüketiciye Yazılı Olarak Verilmesi Gereken Bilgiler) 184 3. Mesafeli Sözleşmelerde Tüketiciye Tanınan Geri Alma Hakkı 185 a. Geri Alma Hakkının Hukuki Niteliği, Süresi ve Kullanılması 185 XI (1) Geri Alma Hakkının Hukuki Niteliği 185 (2) Geri Alma Hakkının Süresi ve Kullanılması 187 b. Geri Alma Hakkının Kullanılamayacağı Sözleşmeler 188 c. Geri Alma Hakkının Kullanılmasının Sonuçları 189 SONUÇ 193 KAYNAKÇA 199 XII
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı