Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Ãœyelik
Ãœye GiriÅŸi
Devletin Temel Amaç Ve Ödevleri Işığında Öznel Gelişme Hakkı ( 1982 Anayası 5.Madde )
Devletin Temel Amaç Ve Ödevleri Işığında Öznel Gelişme Hakkı ( 1982 Anayası 5.Madde )
Betül ASLAN
Sayfa Sayısı
:
172
Kitap Ölçüleri
:
13x19 cm
Basım Yılı
:
2010
ISBN NO
:
9786055865702
15,00
TL
GÄ°RÄ°Åž
ÇaÄŸdaÅŸ Anayasa Hukuku′nun temelini iki konu oluÅŸturmaktadır: Ä°lki; sınırlı yetkileri ile, insan onuruna yaraşır bir yaÅŸama sahip olunmasını amaç edinmesi gereken kurum olan devlet, diÄŸeri ise insan onuruna uygun yaÅŸamı saÄŸlayacak deÄŸerler olan hak ve özgürlüklerin tanınması ve güvencelenmesi ile varolan insan... Anayasa Hukuku′nun özünü oluÅŸturan bu iki konunun çaÄŸdaÅŸ hukuk anlayışını içeren boyutunun Anayasa Hukuku′nun en ileri aÅŸaması olan haliyle okunması ise ancak devletin temel amaç ve ödevlerinin tasviri ve öznel geliÅŸme hakkının tanımlanmasıyla mümkün olabilirdi. Çalışma konusunun saptanmasın-daki etkenlerden biri, konunun Anayasa Hukuku′nun iki temel konusunun kesiÅŸimini açıklamasındaki rolüdür. Bir diÄŸer neden ise, en güncel sorunların çalışma konumuzun bünyesinde yer almasıdır( açlık, gelir adaletsizliÄŸi vb.). Devletin temel amaç ve ödevlerinin, sosyal anayasa açısından içeriÄŸi, öznel geliÅŸme hakkının tanınması ve siyasal anayasa açısından içeriÄŸi, siyasi iradenin bunu gerçekleÅŸtirme istemi ile betimlenebilir1. Bu çalışmanın amacı, Anayasa Hukuku′nu ideal doÄŸrultusunda irdelemek olup, görmezden gelinmek istenen ve bahaneler yaratılan devletin temel amaç ve ödevlerinin insan eksenli olması
gerektiğini vurgulamak ve insan hakları kavramı ile özdeşleştirilen Batı dünyasının bile algılayamadığı gelişme hakkının tanınması ve güvencelenmesinin günümüzde gerekli olduğunu ifade etmektir. Bu iki ayak unutulduğu takdirde, yurttaşından korkan ve onu bastıran erkler, hukukla değil örf adet, din ve ırk anlayışı ile hareket eden ve birey olamayan insan, hak ve özgürlüklerin farkına varamayarak kendini tebaa kavramına hapseden toplum ve özde güçlü olamayan aksak bir devlet ortaya çıkar. Çalışma ile hedeflenenler hukuk bilimcilerin devletin temel amaç ve ödevleri ile öznel gelişme hakkı birlikteliğinin farkına varmaları, uygulayıcıların bu iki kavramı kilit nokta görerek yaşama geçirmeleri ile erklerin tavsiye edilen önerileri dikkate almalarıdır. Yanlış yargıların değişmesi de bir diğer hedeftir. Devletin insan onurunu korumak için var olduğu ve bunu gerçekleştirme ödevi ile yükümlü olduğu hususunun sosyalist devletten farklılığı2, Anayasa Hukuku açısından gelişme hakkının da aslının insan olması sebebiyle çeşitlilikte birliği yarattığı görülecektir.
Bu çalışma iki ana bölümden oluşmaktadır. İlki gelişme hakkı kavramını içermektedir. Bu kısımda gelişme hakkının tarihçesi, uluslararası belgelerdeki yeri, tanımı, boyutları, açıklanmasında etkili olan kavramlar, hak kuşaklan içerisindeki yeri ve niteliği üzerinde durulmuştur. Gelişme hakkının halkların hakkı kategorisi içerisinde yer almasından dolayı sanılanın aksine sadece grup hakları olmadığı ve bireysel boyutuyla, insan hak ve özgürlükleri kategorisinde öznel açıdan da var olduğundan hareket edilmiştir. Çalışma konusunu, gelişme hakkının öznel boyutunun oluşturması sebebiyle öznel gelişme hakkı özneleri ise, çalışmanın ilk bölümünün ikinci kısmını oluşturmaktadır. Alt başlıkların cinsiyet, yaş, ortam, sağlık ve aidiyet ekseninde belirmesiyle öznel gelişme hakkı özneleri tasvir edilmiştir.
.
Ä°kinci bölüm ise, 1982 Anayasası′nda devletin öznel geliÅŸme hakkı ışığında temel amaç ve ödevleri baÅŸlığıyla adlandırılmıştır. Bir kiÅŸi hakkı olarak geliÅŸme hakkı madde 17/1, öznel geliÅŸme hakkının muhatabını belirlemek açısından madde 5′in 2. cümleciÄŸi, madde 17/1 ile madde 5′in 2. cümleciÄŸi ışığında madde 65′in içeriÄŸi ve ilgili Anayasa Mahkemesi kararları yer almıştır. Bu kısım ile ilk kısımda evrensel açıdan betimlenen geliÅŸme hakkı, ulusal boyutu ile devletin temel amaç ve ödevleri ekseninde yaÅŸar kılındığı için ele alınmıştır.
Değerlendirme ve öneriler başlığı altında ise çalışmanın kısa bir özeti ile devlet - birey - toplum açısından çalışma konusunun hayatta var olabilmesi için çözüm önerilerine yer vermiştir. Böylece çalışmanın uygulanabilirliği ve konunun önemi gözler önüne serilmektedir.
ÇaÄŸdaÅŸ Anayasa Hukuku′nun temelini iki konu oluÅŸturmaktadır: Ä°lki; sınırlı yetkileri ile, insan onuruna yaraşır bir yaÅŸama sahip olunmasını amaç edinmesi gereken kurum olan devlet, diÄŸeri ise insan onuruna uygun yaÅŸamı saÄŸlayacak deÄŸerler olan hak ve özgürlüklerin tanınması ve güvencelenmesi ile varolan insan... Anayasa Hukuku′nun özünü oluÅŸturan bu iki konunun çaÄŸdaÅŸ hukuk anlayışını içeren boyutunun Anayasa Hukuku′nun en ileri aÅŸaması olan haliyle okunması ise ancak devletin temel amaç ve ödevlerinin tasviri ve öznel geliÅŸme hakkının tanımlanmasıyla mümkün olabilirdi. Çalışma konusunun saptanmasın-daki etkenlerden biri, konunun Anayasa Hukuku′nun iki temel konusunun kesiÅŸimini açıklamasındaki rolüdür. Bir diÄŸer neden ise, en güncel sorunların çalışma konumuzun bünyesinde yer almasıdır( açlık, gelir adaletsizliÄŸi vb.). Devletin temel amaç ve ödevlerinin, sosyal anayasa açısından içeriÄŸi, öznel geliÅŸme hakkının tanınması ve siyasal anayasa açısından içeriÄŸi, siyasi iradenin bunu gerçekleÅŸtirme istemi ile betimlenebilir1. Bu çalışmanın amacı, Anayasa Hukuku′nu ideal doÄŸrultusunda irdelemek olup, görmezden gelinmek istenen ve bahaneler yaratılan devletin temel amaç ve ödevlerinin insan eksenli olması
gerektiğini vurgulamak ve insan hakları kavramı ile özdeşleştirilen Batı dünyasının bile algılayamadığı gelişme hakkının tanınması ve güvencelenmesinin günümüzde gerekli olduğunu ifade etmektir. Bu iki ayak unutulduğu takdirde, yurttaşından korkan ve onu bastıran erkler, hukukla değil örf adet, din ve ırk anlayışı ile hareket eden ve birey olamayan insan, hak ve özgürlüklerin farkına varamayarak kendini tebaa kavramına hapseden toplum ve özde güçlü olamayan aksak bir devlet ortaya çıkar. Çalışma ile hedeflenenler hukuk bilimcilerin devletin temel amaç ve ödevleri ile öznel gelişme hakkı birlikteliğinin farkına varmaları, uygulayıcıların bu iki kavramı kilit nokta görerek yaşama geçirmeleri ile erklerin tavsiye edilen önerileri dikkate almalarıdır. Yanlış yargıların değişmesi de bir diğer hedeftir. Devletin insan onurunu korumak için var olduğu ve bunu gerçekleştirme ödevi ile yükümlü olduğu hususunun sosyalist devletten farklılığı2, Anayasa Hukuku açısından gelişme hakkının da aslının insan olması sebebiyle çeşitlilikte birliği yarattığı görülecektir.
Bu çalışma iki ana bölümden oluşmaktadır. İlki gelişme hakkı kavramını içermektedir. Bu kısımda gelişme hakkının tarihçesi, uluslararası belgelerdeki yeri, tanımı, boyutları, açıklanmasında etkili olan kavramlar, hak kuşaklan içerisindeki yeri ve niteliği üzerinde durulmuştur. Gelişme hakkının halkların hakkı kategorisi içerisinde yer almasından dolayı sanılanın aksine sadece grup hakları olmadığı ve bireysel boyutuyla, insan hak ve özgürlükleri kategorisinde öznel açıdan da var olduğundan hareket edilmiştir. Çalışma konusunu, gelişme hakkının öznel boyutunun oluşturması sebebiyle öznel gelişme hakkı özneleri ise, çalışmanın ilk bölümünün ikinci kısmını oluşturmaktadır. Alt başlıkların cinsiyet, yaş, ortam, sağlık ve aidiyet ekseninde belirmesiyle öznel gelişme hakkı özneleri tasvir edilmiştir.
.
Ä°kinci bölüm ise, 1982 Anayasası′nda devletin öznel geliÅŸme hakkı ışığında temel amaç ve ödevleri baÅŸlığıyla adlandırılmıştır. Bir kiÅŸi hakkı olarak geliÅŸme hakkı madde 17/1, öznel geliÅŸme hakkının muhatabını belirlemek açısından madde 5′in 2. cümleciÄŸi, madde 17/1 ile madde 5′in 2. cümleciÄŸi ışığında madde 65′in içeriÄŸi ve ilgili Anayasa Mahkemesi kararları yer almıştır. Bu kısım ile ilk kısımda evrensel açıdan betimlenen geliÅŸme hakkı, ulusal boyutu ile devletin temel amaç ve ödevleri ekseninde yaÅŸar kılındığı için ele alınmıştır.
Değerlendirme ve öneriler başlığı altında ise çalışmanın kısa bir özeti ile devlet - birey - toplum açısından çalışma konusunun hayatta var olabilmesi için çözüm önerilerine yer vermiştir. Böylece çalışmanın uygulanabilirliği ve konunun önemi gözler önüne serilmektedir.
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı