Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk
Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk
Mehmet YAYLA
Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
KİTAP HAKKINDA
Her devlet, bekası ve güvenliği için bazı bilgilerini ve faaliyetlerini gizli tutmakta ve bunları devlet sırrı olarak koruma altına almaktadır. Milli güvenliği ve milli menfaatleri etkileyecek olan devlet sırlarını koruma yollarından birisi de bunların temin edilmesi, açıklanması veya zarar görmesi fiillerini ceza kanununda suç olarak düzenlemektir. Bu suçlardan en ağır cezaları bünyesinde barındıran ise casusluk eylemleridir.
Casusluk, insanlık tarihi kadar eski olmasına rağmen belki de konunun ruhunda bulunan gizeminden dolayı bir yandan ilgi çekici olmuş bir yandan da bu çekiciliğini korumasını yine gizeminde bulmuştur. Casusluğun önemi, tarihin başlarından beri kabul edilmekle birlikte günümüzde ayrı bir boyut kazanmıştır. Uluslararası ortamda açıkça hasım olmak istemeyen devletler, casusluk faaliyetlerini taşeron casuslar aracılığıyla yürütmektedirler. Şirketler, sivil toplum örgütleri, dini cemaat görünümlü organizasyonlar ya da yerel işbirlikçiler bu taşeronluğu icra etmede kullanılan araçlardır. Böylelikle casusluk faaliyetlerinin deşifre olma riski azaltılmakta ya da geri plandaki ülke gizlenmektedir. Son yıllarda gerek uluslararası ortamda gerekse Türkiye'de taşeron casusluğa örnek teşkil edecek gelişmeler yaşanmıştır. Aslında geçmişe bakıldığında tarihin tekerrürden ibaret olduğu görülecektir.
Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk isimli kitapla; en ağır ceza yaptırımları ile korunan devlet sırlarına ve casusluğa ilişkin kavramlar açıklanmış, casusluğun tarihçesi, Anadolu topraklarında icra edilen casusluk faaliyetleri, Türk casusluk teşkilatları ve Türk ceza hukukunda casusluk suçuna ilişkin yapılan düzenlemeler incelenmiş, Türk Ceza Kanunu'ndaki devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçları içtihatlarla birlikte analiz edilmiş, uygulamada ortaya çıkan sorunlara değinilerek, konuyla ilgili düzenlemelerdeki eksiklik ve hatalar ile bunların düzeltilmesine yönelik çözüm önerileri sunulmuştur.
Konu Başlıkları
Devlet Güvenliği
Devlete Karşı Suçlar Kavramı
İstihbarat ve Casusluk
Sır ve Devlet Sırlarının Tanımı
Casusluğun Tarihçesi
Türklerde Casusluk ve Casusluk Teşkilatları
Türk Ceza Hukukunda Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluğa İlişkin Düzenlemeler
Türk Ceza Kanununda Devlet Sırlarına Karşı Suçlar
Türk Ceza Kanununda Casusluk Suçları
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
İkinci Basının Önsözü 7
Önsöz 9
Sunuş 11
Kısaltmalar 21
Giriş 23
Birinci Bölüm
TEMEL BİLGİLER
I. DEVLET GÜVENLİĞİ VE DEVLETE KARŞI SUÇLAR 27
A. Devlet Güvenliği Kavramı 27
1. Devlet Tanımı 27
2. Devletin Unsurları 28
3. Devletin Niteliği 29
4. Devlet Güvenliği Kavramı 30
a. İç Güvenlik 35
b. Dış Güvenlik 36
B. Devlete Karşı Suçlar Kavramı 37
1. Genel Olarak 37
2. Devlete Ait Kamusal Varlılar 40
3. Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk Suçlarının Himaye Ettiği Varlıklar 42
II. İSTİHBARAT VE CASUSLUK 44
A. İstihbarat 44
1. Tanım 44
2. İstihbarat ve Casusluk Arasındaki İlişki 46
B. Casusluk 46
1. Genel Olarak 46
2. Etimolojik Olarak Casusluk 48
3. Türk Ceza Hukukunda Casusluğun Tanımı 50
a. İktibas Edilen İtalyan Ceza Kanununda Casusluk 51
aa. 1889 Tarihli İtalyan Ceza Kanunu 51
ab. 1930 Tarihli İtalyan Ceza Kanunu 51
b. 765 sayılı TCK ve 5237 sayılı TCK’da Casusluk Tanımı 52
III. DEVLET SIRLARI 55
A. Sır ve Devlet Sırları Kavramı 55
1. Sır Kavramı 55
2. Devlet Sırları Kavramı 58
3. Türk Ceza Hukuku Dışındaki Devlet Sırlarına İlişkin Düzenlemeler 63
4. Türk Ceza Hukukunda Devlet Sırlarına İlişkin Düzenlemeler 66
a. Türk Ceza Kanununda Devlet Sırları 66
aa. Özünde Devlet Sırları 69
bb. Yetkili Makamların Açıklanmasını Yasakladığı Sırlar 74
bba. Tanım 74
bbb. Gizlilik Dereceleri 77
bbba. Çok Gizli 77
bbbb. Gizli 77
bbbc. Özel 78
bbbd. Hizmete Özel 78
bbbe. Tasnif Dışı 79
cc. Devletin İdari Sırları 79
b. Ceza Muhakemesi Kanununda Devlet Sırları 81
IV. CASUSLUĞUN TARİHÇESİ 90
A. Genel Olarak 90
B. İlk ve Orta Çağda Casusluk 92
C. Yeni ve Yakın Çağda Casusluk 94
D. Modern Casusluk 95
V. TÜRKLERDE CASUSLUK VE CASUSLUK TEŞKİLATLARI 98
A. İlk Türk Devletlerinde 98
B. Anadolu Türk Devletlerinde 99
C. Osmanlı İmparatorluğunda 99
D. Milli Mücadele Döneminde 102
E. Türkiye Cumhuriyetinde 105
VI. TÜRK CEZA HUKUKUNDA DEVLET SIRLARINA KARŞI SUÇLAR VE CASUSLUĞA İLİŞKİN DÜZENLEMELER 106
A. 765 Sayılı Türk Ceza Kanunu 106
1. 1926 Tarihli Düzenleme 106
2. 1936 Tarihli Değişiklik 108
B. 1632 Sayılı Askerî Ceza Kanunu 110
C. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu 113
İkinci Bölüm
TÜRK CEZA KANUNUNDA DEVLET SIRLARINA KARŞI SUÇLAR
I. DEVLETİN GÜVENLİĞİNE VE SİYASAL YARARLARINA İLİŞKİN BELGELERİ KISMEN VEYA TAMAMEN YOK ETMEK, TAHRİP ETMEK, ÜZERİNDE SAHTECİLİK YAPMAK, TAHSİS OLUNDUKLARI YERDEN BAŞKA YERDE KULLANMAK, HİLEYLE ALMAK VEYA ÇALMAK SUÇU (TCK MADDE 326) 115
A. Hüküm ve Hukuki Konu 115
B. Fail 116
C. Suçun Maddi Konusu 117
D. Suçun Unsurları 122
1. Maddi Unsur 122
a. Kısmen veya Tamamen Yok Etmek, Tahrip Etmek 123
b. Sahtecilik Yapmak 127
c. Tahsis Olundukları Yerden Başka Bir Yerde Kullanmak 130
d. Hileyle Almak 130
e. Çalmak 131
2. Manevi Unsur 132
E. Ağırlaştırıcı Nedenler 132
F. Suçun Özel Görünüş Çıkış Biçimleri 135
1. Teşebbüs 135
2. İştirak 136
3. İçtima 136
G. Yaptırım ve Yargılama Usulü 137
II. DEVLETİN GÜVENLİĞİNE VE SİYASAL YARARLARINA İLİŞKİN BİLGİLERİ TEMİN ETME SUÇU (TCK MADDE 327) 138
A. Hüküm ve Hukuki Konu 138
B. Fail 139
C. Suçun Maddi Konusu 140
D. Suçun Unsurları 142
1. Maddi Unsur 142
2. Manevi Unsur 143
E. Ağırlaştırıcı Nedenler 144
F. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 144
1. Teşebbüs 144
2. İştirak 145
3. İçtima 145
G. Yaptırım ve Yargılama Usulü 145
III. DEVLETİN GÜVENLİĞİNE VE SİYASAL YARARLARINA İLİŞKİN BİLGİLERİ AÇIKLAMA SUÇU (TCK MADDE 329) 146
A. Hüküm ve Hukuki Konu 146
B. Fail 147
C. Suçun Maddi Konusu 147
D. Suçun Unsurları 149
1. Maddi Unsur 149
a. Devlet Sırrını Açıklamak 150
b. Sırrın Bilinme Nedeni 152
c. Sırrı Tamamen veya Kısmen Açıklama 152
d. Sırrı Açıklamanın Zamanı 153
e. Açıklama Şekilleri 157
2. Manevi Unsur 160
E. Ağırlaştırıcı Nedenler 164
F. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 164
1. Teşebbüs 164
2. İştirak 165
3. İçtima 165
G. Yaptırım ve Yargılama Usulü 166
IV. ASKERÎ YASAK BÖLGELERE GİRME SUÇU (TCK MADDE 332) 167
A. Hüküm ve Hukuki Konu 167
B. Fail 168
C. Suçun Maddi Konusu 168
1. Genel Olarak 168
2. Askerî Yasak Bölgeler 171
a. Birinci Derece Askerî Yasak Bölgeler 171
b. İkinci Derece Askerî Yasak Bölgeler 172
3. Değerlendirme 174
D. Suçun Unsurları 175
1. Maddi Unsur 175
2. Manevi Unsur 176
E. Ağırlaştırıcı Nedenler 178
F. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 178
1. Teşebbüs 178
2. İştirak 178
3. İçtima 178
G. Yaptırım ve Yargılama Usulü 179
V. DEVLET SIRLARINDAN YARARLANMA, DEVLET HİZMETLERİNDE SADAKATSİZLİK VE BU SUÇLARI İHBAR ETMEME SUÇU (TCK MADDE 333) 179
A. Hüküm 179
B. Devlet Sırlarından Yararlanma Suçu (TCK’nın 333. Maddesinin 1. ve 2. Fıkraları) 180
1. Hüküm ve Hukuki Konu 180
2. Fail 181
3. Suçun Maddi Konusu 185
4. Suçun Unsurları 186
a. Maddi Unsur 186
b. Manevi Unsur 187
5. Ağırlaştırıcı Nedenler 187
6. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 187
a. Teşebbüs 187
b. İştirak 188
c. İçtima 188
7. Yaptırım ve Yargılama Usulü 189
C. Devlet Hizmetlerinde Sadakatsizlik Suçu (TCK’nın 333. Maddesinin 3. Fıkrası) 189
1. Hüküm ve Hukuki Konu 189
2. Fail 190
3. Suçun Unsurları 191
a. Maddi Unsur 191
b. Manevi Unsur 193
4. Suçun Özel Görünüş Çıkış Biçimleri 194
a. Teşebbüs 194
b. İştirak 194
c. İçtima 194
5. Yaptırım ve Yargılama Usulü 194
D. Devlet Sırlarından Yararlanma veya Devlet Hizmetlerinde Sadakatsizlik Suçlarını İhbar Etmeme Suçu (TCK’nın 333. Maddesinin 4. Fıkrası) 195
1. Hüküm ve Hukuki Konu 195
2. Fail 196
3. Suçun Unsurları 197
a. Maddi Unsur 197
b. Manevi Unsur 198
4. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 199
a. Teşebbüs 199
b. İştirak 199
c. İçtima 200
5. Yaptırım ve Yargılama Usulü 200
VI. YASAKLANAN BİLGİLERİ TEMİN ETME SUÇU (TCK MADDE 334) 200
A. Hüküm ve Hukuki Konu 200
B. Fail 201
C. Suçun Maddi Konusu 201
D. Suçun Unsurları 202
1. Maddi Unsur 202
2. Manevi Unsur 203
E. Ağırlaştırıcı Nedenler 203
F. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 203
1. Teşebbüs 203
2. İştirak 204
3. İçtima 204
G. Yaptırım ve Yargılama Usulü 204
VII. YASAKLANAN BİLGİLERİ AÇIKLAMA SUÇU (TCK MADDE 336) 205
A. Hüküm ve Hukuki Konu 205
B. Fail 206
C. Suçun Maddi Konusu 206
D. Suçun Unsurları 206
1. Maddi Unsur 206
2. Manevi Unsur 207
E. Ağırlaştırıcı Nedenler 208
F. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 208
1. Teşebbüs 208
2. İştirak 208
3. İçtima 209
G. Yaptırım ve Yargılama Usulü 209
VIII. DEVLET GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ BİLGİLERİ ELDE ETMEYE YARAYAN BELGELERİ VEYA BU NİTELİKTEKİ HERHANGİ BİR ŞEYİ ELİNDE BULUNDURMA SUÇU (TCK MADDE 339) 210
A. Hüküm ve Hukuki Konu 210
B. Fail 211
C. Suçun Maddi Konusu 212
D. Suçun Unsurları 213
1. Maddi Unsur 213
2. Manevi Unsur 214
E. Ağırlaştırıcı Nedenler 215
F. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 215
1. Teşebbüs 215
2. İştirak 216
G. Yaptırım ve Yargılama Usulü 216
Üçüncü Bölüm
TÜRK CEZA KANUNUNDA CASUSLUK SUÇLARI
I. DEVLETİN GÜVENLİĞİNE VE SİYASAL YARARLARINA İLİŞKİN BİLGİLERİ CASUSLUK MAKSADIYLA TEMİN ETME SUÇU (TCK MADDE 328) 217
A. Hüküm ve Hukuki Konu 217
B. Fail 218
C. Suçun Maddi Konusu 219
D. Suçun Unsurları 219
1. Maddi Unsur 219
2. Manevi Unsur 220
E. Ağırlaştırıcı Nedenler 225
F. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 225
1. Teşebbüs 225
2. İştirak 225
3. İçtima 226
G. Yaptırım ve Yargılama Usulü 227
II. DEVLETİN GÜVENLİĞİNE VE SİYASAL YARARLARINA İLİŞKİN BİLGİLERİ CASUSLUK MAKSADIYLA AÇIKLAMA SUÇU (TCK MADDE 330) 227
A. Hüküm ve Hukuki Konu 227
B. Fail 228
C. Suçun Maddi Konusu 228
D. Suçun Unsurları 228
1. Maddi Unsur 228
2. Manevi Unsur 229
E. Ağırlaştırıcı Nedenler 230
F. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 230
1. Teşebbüs 230
2. İştirak 230
3. İçtima 231
G. Yaptırım ve Yargılama Usulü 231
III. ULUSLARARASI CASUSLUK SUÇU (TCK MADDE 331) 231
A. Hüküm ve Hukuki Konu 231
B. Fail 232
C. Suçun Maddi Konusu 232
D. Suçun Unsurları 233
1. Maddi Unsur 233
2. Manevi Unsur 233
E. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 233
1. Teşebbüs 233
2. İştirak 234
3. İçtima 234
F. Yaptırım ve Yargılama Usulü 234
IV. YASAKLANAN BİLGİLERİN CASUSLUK MAKSADIYLA TEMİNİ SUÇU (TCK MADDE 335) 235
A. Hüküm ve Hukuki Konu 235
B. Fail 236
C. Suçun Maddi Konusu 236
D. Suçun Unsurları 236
1. Maddi Unsur 236
2. Manevi Unsur 236
E. Ağırlaştırıcı Nedenler 237
F. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 237
1. Teşebbüs 237
2. İştirak 237
3. İçtima 237
G. Yaptırım ve Yargılama Usulü 237
V. YASAKLANAN BİLGİLERİ SİYASAL VEYA ASKERÎ CASUSLUK MAKSADIYLA AÇIKLAMA SUÇU (TCK MADDE 337) 238
A. Hüküm ve Hukuki Konu 238
B. Fail 239
C. Suçun Maddi Konusu 239
D. Suçun Unsurları 239
1. Maddi Unsur 239
2. Manevi Unsur 239
E. Ağırlaştırıcı Nedenler 240
F. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 240
1. Teşebbüs 240
2. İştirak 240
3. İçtima 241
G. Yaptırım ve Yargılama Usulü 241
VI. TAKSİR SONUCU CASUSLUK FİİLLERİNİN İŞLENMESİ SUÇU (TCK MADDE 338) 241
A. Hüküm ve Hukuki Konu 241
B. Fail 243
C. Suçun Unsurları 243
1. Maddi Unsur 243
2. Manevi Unsur 244
D. Ağırlaştırıcı Nedenler 246
E. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 246
1. Teşebbüs 246
2. İştirak 247
F. Yaptırım ve Yargılama Usulü 248
Sonuç 249
Kaynakça 265
Kavram Dizini 285