Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Devlet İktidarının Sınırlandırılması Bağlamında Türkiye Toplumunun Anayasal İnsan Hakları ( 1808 - 2011 )
Devlet İktidarının Sınırlandırılması Bağlamında Türkiye Toplumunun Anayasal İnsan Hakları ( 1808 - 2011 )
Adil ŞAHİN
Sayfa Sayısı
:
390
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2012
ISBN NO
:
9789754646290
1.400,00
TL GİRİŞ İnsanların, sadece ve sadece "insan" olmalarından dolayı sahip olmuş oldukları haklar ve özgürlükler, günümüzde, "insan hakları" olarak kavran¬maktadırlar. İnsan haklarına sahip olmanın yegâne şartı "insan olmak" şek¬linde belirginleşmektedir. Dünyanın neresinde olursa olsun, kim olursa ol¬sun, "herkesin" aynı haklara sahip olması ise "insan haklarının evrenselliği" olarak karşılanmaktadır. İnsan haklarına "sahip olma" bakımından herhangi bir ayrımcılık yapılmamakta, bu yüzden de insan haklarının öznesi "herkes" olarak açığa çıkmaktadır. Bu incelemede, Türkiye toplumunun anayasal in¬san hakları derken de, yine, sözü edilen bu "toplumu" oluşturan insanla¬rın/bireylerin haklarını ve özgürlüklerini kastediyor olacağız. Toplum, Söz¬lükte, "aynı toprak parçası üzerinde bir arada yaşayan ve temel çıkarlarını sağlamak için işbirliği yapan insanların tümü" olarak tanımlanmakta; bu yö¬nü ile de "toplum", sözlük anlamlan bağlamında, "millet" ve "halk" terimle¬rine göre daha kapsayıcı/kuşatıcı ve farklılıkları dikkate alarak "bir aradalığı" vurgulayıcı yönü ile öne çıkmaktadır. Çünkü "halk", Sözlükte, bir anlamı ile "aydınların dışında kalan topluluk" olarak açımlanırken; "millet" ise, yine bir anlamı ile "dil, duygu, ülkü, gelenek ve görenek birliği olan yani benzer özellikleri olan topluluk" şeklinde ifade edilmektedir. İnsanların, sahip oldukları haklar ve özgürlükler, ulusal düzlemde adına "anayasa" denilen temel bir hukuk metninde kayıt altına alınmakta, bu yönü ile de insan haklan, önceden, açık bir şekilde ve de hukuki formatta belirgin bir hale getirilmektedirler. Anayasa, bir yandan hak ve özgürlükleri düzen¬lemekte iken; öte yandan da, devletin organlannın (yasama organı, yürütme organı ve yargı organı) yetkilerini içermektedir. O halde, bir anayasada, de¬mek ki, öncelikli olarak "haklar ve özgürlükler" ifade edilir; sonrasında ise, devlet iktidarını (yasama fonksiyonunu, yürütme fonksiyonunu ve yargılama fonksiyonunu) kullanacak olan organlann "yetkileri" ortaya konulur. Deni¬lebilir ki, bir anayasa, esasında, "haklar ve yetkiler" demetidir. Haklar, in¬sanlara ait olarak kabul edilirken, devletin organlarına aktarılan ise "yetki" olmaktadır. Anayasalarda hak ve özgürlüklere yer verilmesi, "hak ve özgürlüklerin tanınması, korunması ve güvence altına alınması" gayesi ile yapılmaktadır. İnsan haklarının temel bir hukuk metninde "yazılması", hak ve özgürlükleri güvence altına almakta iken; yine aynı amaca yönelik olarak, devletin organ¬larının yetkileri de anayasada belirtilir ki, yeri geldiğinde ya da anılan bu ve¬rili yetkilere aykırı davrandığında, devlete yönelik olarak "yetki aşımı" ar-gümanı ileri sürülebilsin ve devlet, kendi yetki alanına çekilmek gereği zo¬runda bırakılabilsin. Devletin organlarının yetkileri ile insanların haklan ve özgürlükleri ara¬sında "ters orantı" vardır. Devletin organlarının yetkilerinin nicelik ve nitelik olarak artırılması, aynı oranda ve de anlamda, insanların hak ve özgürlükle¬rinin "daraltılması/sınırlandırılması" anlamına gelmektedir, tşte bu yüzden, anayasalar, bireylerin hak ve özgürlüklerinin alanının korunması ve hukuki güvenceye kavuşturulması için vardırlar. Devletin organlarının yetkileri ve bireylerin hakları, bir anayasada, asıl olarak, hak ve özgürlüklerin güvenceye kavuşturulması için bir araya getirilirler. Bireyler, önceden, bu şekilde hakla¬rını ve özgürlüklerini bilirken; aynı zamanda devlet adına kullanılacak olan olası yetkilerden de haberdar olmaktadırlar. Sözü edilen durum da, esasında, bir arada yaşamanın sosyal sözleşmesi olarak açığa çıkmakta ve hukuksal güvenliği sağlamaktadır. Devlet iktidarı adına kullanılacak olan yetkilerin önceden belirgin (ve de "sınırlı") olması, aynı zamanda devlet iktidarının sı¬nırlandırılması anlamına gelmektedir. Devlet iktidarının sınırlandırılması demek olan "devletin organlarının yetkilerinin anayasal bir metinde, hak ve özgürlükleri korumak için sınırlı/tahdidi bir şekilde düzenlenmesi" de, "ana¬yasacılık düşüncesi" olarak kristalize olmaktadır. Devlet iktidarını, anayasal bir belge ile hak ve özgürlükleri korumak için sınırlandırmak, anayasacılık düşüncesi ya da sınırlı devlet iktidarı fikri olarak anılmakta iken; hak ve öz¬gürlükleri korumak amacıyla devlet iktidarı adına kullanılan yetkileri bir anayasa yaparak o anayasada kayıt altına alma fiiline ise "anayasacılık hare¬ketleri" denilmektedir. Anayasacılık düşüncesi ve anayasacılık hareketleri (ya da devlet iktidarının sınırlandırılması düşüncesi) "hak ve özgürlüklerin korunması" olmak üzere "tek" amaca yöneliktir. Hak ve özgürlüklerin ko¬runması amacı ile toplumsal düzlemden kaynaklanan anayasacılık düşüncesi ve anayasacılık hareketleri (ya da devlet iktidannın sınırlandırılması girişim¬leri), adına anayasa denilen temel/esas bir hukuk metninde ifade edilerek, toplumun bir arada yaşamasının (ortak yaşamın ya da bir aradalığın) hukuki kodlarını oluşturmaktadır. Hak ve özgürlüklerin korunması amacıyla devlet iktidannın huku¬ki/anayasal bir belge ile sınırlandınlması düşüncesi ve olgusunun izlerini, ta¬rihsel olarak 13. yüzyılda, mekânsal olarak da Batı′da gözlemleyebilmekte¬yiz. Örnek olarak belirtmemiz gerekirse; 1215 tarihli Magna Carta (İngilte¬re′de); 1215 tarihli İspanya Şartı; 1222 tarihli Macaristan Şartı; yine İngilte¬re′de olmak üzere 1628 tarihli Haklar Dilekçesi, 1679 tarihli Habeas Corpus Act, 1689 tarihli Haklar Bildirisi, 1696 tarihli İhanet Suçu Yargılaması Ya¬sası, 1701 tarihli Act of Settlement; Amerika′da 1765 tarihli Haklar Bildirisi, 1776 tarihli Virginia Haklar Bildirisi, 1776 tarihli Amerikan Bağımsızlık Bildirisi ve 1787 tarihli Amerika Birleşik Devletleri Anayasası; 1789 tarihliİsveç Birlik ve Güvenlik Yasası; 1791 tarihli Polonya Anayasası; Fransa′da 1789 tarihli Fransız İnsan ve Yurttaş Haklan Bildirisi, 1791 ve 1793 tarihli Fransa Anayasaları; 1812 tarihli İspanya Anayasası; 1814 tarihli Norveç Anayasası, 1815 tarihli Hollanda Anayasası; 1831 tarihli Belçika Anayasası ve de tarihsel olarak daha sonraki hukuki/anayasal belgeler sayılabilir. İnsan haklan, günümüzde, yaygınlıkla, "medeni ve siyasal haklar", "ekonomik, sosyal ve kültürel haklar" ile "dayanışma hakları" olmak üzere, üçlü bir tasnifle izah edilebilmektedirler. Medeni ve siyasal haklar, kökeni bakımından, 17. ve 18. yüzyıl, burjuvazi ve liberalizm ile ilgili iken; ekono¬mik, sosyal ve kültürel haklar, 19. yüzyıl ve sonrasında özellikle işçi sınıfı ve sosyalizm ile ilintilidirler. Dayanışma hakları ise özellikle 1970′li yıllardan sonra gündeme gelmişlerdir. Anayasacılık hareketleri, anayasal bir belge biçimlendirilmesi anlamın¬da, Türkiye′de özellikle 1808 tarihli Senedi İttifak ve sonrasında açığa çık¬mıştır. Sözü edilen süreçte 1808 tarihli Senedi İttifak′tan sonra 1839 tarihli Gülhane Fermam, 1856 tarihli İslahat Fermanı, 1875 tarihli Adalet Fermanı, 1876 Anayasası, 1921 Anayasası, 1924 Anayasası, 1961 Anayasası ve 1982 Anayasası sayılabilir. Dışandan bakıldığında, 19. yüzyılda başlamış olsa da, Türkiye′de anayasal belgeler, anayasalar ve dolayısıyla da anayasa yap¬ma/yazma faaliyetleri gözlemlenebilmektedir. O halde, "yakıcı" soru/sorular şudur/şunlardır: Sözünü ettiğimiz bu anayasal belgeler ve anayasalar, Türki¬ye′de, hak ve özgürlükleri korumak amacı ile mi hazırlanmışlardır/ yazılmış¬lardır? Türkiye toplumunda nicelik olarak hiç de azımsanmayacak sayıda olan anayasal belgeler ve anayasalar, hak ve özgürlükleri korumak amacı ile devlet iktidannı sınırlandırma yolunu ve yöntemini benimsemişler midir? Değişik bir ifadeyle, Türkiye′de anayasalarda ve anayasal belgelerde koru¬nan "temel değer", hak ve özgürlükler mi, yoksa devlet iktidarı mı olmuştur? Anayasal belgeler ve anayasalar, Türkiye′de, "toplumun taleplerinin karşı¬lanması" için mi hazırlanmışlardır? Bahsi geçen ve de "yakıcı" olarak nite¬lendirilen sorular "Devlet İktidarının Sınırlandınlması Bağlamında Türkiye Toplumunun Anayasal İnsan Hakları (1808-2011)" adıyla adlı bu çalışma¬da/araştırmada çözümlenmeye çalışılacak olan esas "sorunsalı" oluşturmak¬tadır. Yukarıda belirtilmiş ve de araştırmanın çözümlemeye çalıştığı sorunsa¬lı ortaya koymaya ilişkin olan sorulann yanıtı da, yine, bir o kadar, yakıcıdır. Çünkü Türkiye toplumunun anayasacılık tarihi, bir, "devlet iktidannı sınır¬landırma" faaliyeti olarak açığa çıkmaz. Tam tersine, Türkiye′de, anayasacı¬lık faaliyetleri bağlamında her daim asıl olan, devlet iktidarının etkinlik ala¬nının artırılması ve de devlet iktidannın daha da tahkim edilmesi olmuş¬tur/amaçlanmıştır. Türkiye′de daima devlet ve devlet iktidan korunmuş; ko¬runması gereken temel değer olarak "devlet (kamu otoritesi)" yansıtılmış; çünkü "devletin sürekli olarak bir tehdit altında olduğu" algısı yaratılmayaçalışılmış, yaratılmış ve anılan mantık/felsefe egemen olmuş, sözü edilen bakış açısı da, hukuki/anayasal metinler ile topluma dayatılmıştır. Tehdit al¬tında olan, korunması gereken esas önemli değer "devlet" ve "devlet iktida¬rı" olunca, yapılması gerekenler ve yapılanlar listesinde de, devletin organla¬rının yetkilerinin tedrici olarak artırılması usulü/çaresi benimsenmiştir. Hak ve özgürlükler ise devlet iktidarı tahkim edildiği ölçüde ve oranda, görmez¬den gelinmiş, arka plana atılmış, dolayısıyla da oldukça "dar/sınırlı" bir ala¬na hapsedilmişlerdir. Kısaca, devleti kurtarmaya ilişkin olan girişim¬ler/faaliyetler, Türkiye′de, hak ve özgürlüklerin korunmasına ve de alanının genişletilmesine ilişkin süre/zaman bırakmamıştır. Araştırmamızda, inceleme kapsamına dâhil edilen anayasal/hukuki me¬tinler, önce, "anayasal belgeler" (Senedi İttifak, Gülhane Fermanı, Islahat Fermanı ve Adalet Fermanı) ve "anayasalar" (1876, 1921, 1924, 1961 ve 1982 Anayasası) olmak üzere ikiye ayrıştınlmiştır. Hemen ekleyelim ki, "anayasal belge" derken, kelimenin tam manası ile tipik bir anayasa olmayan ve fakat bir ölçüde de olsa (özellikle, yer verdiği haklar ve özgürlükler bağ¬lamında) anayasa hukukuna ilişkin olan hukuk metinlerini kastediyoruz. İkinci olarak, her bir anayasal belge ve anayasalar, insan haklan kuramına ilişkin olan özellikleri ve içerdikleri hak kategorileri ile devlet iktidannm sı-nırlandınlması amacı ekseninde, ne ölçüde başarılı oldukları noktasında de¬ğerlendirmeye tâbi tutulmuşlardır. Nihayet son olarak da, Türkiye toplumu¬nun anayasal insan hakları tarihinde anayasal belgelerde ve anayasalarda dil¬lendirilen ödevler, hak özneleri, sınırlandırma ölçütleri, sınırlandırmanın tekniği ölçütleri, dokunulmaz (çekirdek) haklar, istisnai yönetim usulleri (olağanüstü hal ve sıkıyönetim) ve askerlik yükümlülüğüne ilişkin düzenle¬melerden hareket edilerek, yine hak ve özgürlüklerin güvenceye kavuşturul¬ması için devlet iktidarının sınırlandırılması esas sorunsalı çerçevesinde de¬ğerlendirilmiştir. Türkiye′de, iki yüz yılı (iki yüz üç yıl) aşkın bir anayasal sürece ilişkin tarihsel perspektifin incelemeye tâbi tutulduğu araştırma konumuz ve dolayı¬sıyla da varılacak olan sonuç/tez, dört anayasal metin/belge ve beş anayasa ekseninde olacaktır. Dolayısıyla, olası okuyucunun karşılaşacak olduğu tes¬pitler ve nihai tez/iddia, doğaldır ki, anılan bu dokuz anayasal/hukuki metin ekseninde aydınlığa kavuşacaktır. Bizi bu çalışmayı hazırlamaya iten, Türkiye′de anayasacılık hareketleri¬nin ve dolayısıyla da hak ve özgürlükleri korumak için devlet iktidarının sı-nırlandınlması faaliyetlerinin, önceden, bir bütün olarak ulusal veya uluslar arası doktrinde, "sistematik" yaklaşım tarzıyla (ödevler, hak özneleri, sınır¬landırma ölçütleri, dokunulmaz haklar, istisnai yönetim usulleri, askerlik yü¬kümlülüğü gibi) ve de hak ve özgürlükleri önde tutan bir bakış açısıyla ka¬leme alınmamış oluşudur. O halde; "Devlet İktidannm SınırlandınlmasıBağlamında Türkiye Toplumunun Anayasal İnsan Haklan (1808 - 2011)" adıyla adlı bu çalışma ile olası okuyucunun, iki yüz yılı aşkın bir tarihsel perspektiften, Türkiye′nin anayasal insan haklan tarihini, bir bütün olarak ve de sistematik bir yaklaşım tarzıyla izleme/okuma olanağına sahip olacağını ve yine bu iki yüz yılı aşkın bir dönemde anayasal/hukuki metinlerde hangi değerin/değerlerin kutsandığını/yüceltildiğini ve özellikle "devlet iktidarını sınırlandırma" girişimlerinin "esas öznesini" yakından gözlemleme imkânına kavuşacağını söyleyebiliriz. öNSöZ İşte, tam da şimdi, benim açımdan en keyifli aşama. Çünkü artık teşek¬kür ve gönül borcu evresindeyim, zira "çalışmayı/eseri" nihayetlendirebilme olanağına kavuştum. Çalışmanın hazırlanması sürecinde yoğun bir ders yükü altında olmam, doğal olarak, sonuca ulaşmamı, bir ölçüde de olsa, geciktirmişti. Fakat Eşim, her zaman olduğu gibi, anlayışlı ve özverili davranarak, ba¬na, ihtiyacım olan çalışma ortamını kendisinden fedakârlık ederek sunmada, hiç tereddüt etmedi. Eşim, sağladığı huzurlu/keyifli/eğlenceli ortam için, yürek dolusu ve kocaman bir teşekkürü ve de minneti, daha baştan ve önce¬likli olarak hakketmektedir. Afacanlarım/ikizlerim Şebnem ve Fulya ise yine "hayatın anlamı" olduk¬larını hissettirmekte ve de tattırmakta girişimlerini sürdürdüler. Yorgunlu¬ğumu atabilmem için başvurmam gereken bir taraftan Eşim, öte yandan ise Şebnem ve Fulya oldu; sonuç, doğal olarak, başarılı idi. Artı ve eksileriyle eserin tüm sorumluluğu ise benim üzerimedir. Eseri yayımlama nezaketini/inceliğini gösteren başta Muharrem Başer olmak üzere, Yetkin Yayınlan sorumlularına ve çalışanlarına ise, kabul et¬meleri dileğiyle, içten teşekkürlerimi takdim ediyorum. Üniversite, Ağustos 2011 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 7 KISALTMALAR 15 GİRİŞ 17 BİRİNCİ KISIM ANAYASAL BELGELERDE VE ANAYASALARDA DEVLET İKTİDARININ SINIRLANDIRILMASI A-ANAYASAL BELGELER (1808-1875) 25 I-SENEDİ İTTİFAK (1808) 25 A- İNSAN HAKLARİ TEORİSİNE İLİŞKİN TEMEL ÖZELLİKLERİ İLE SENEDİ İTTİFAK (1808) VE DEVLET İKTİDARININ SINIRLANDIRILMASI 25 B - SENEDİ İTTİFAK METNİNDEKİ HAKLAR VE ÖZGÜRLÜKLERİN HAK KUŞAKLARI BAĞLAMINDA KATEGORİK OLARAK TASNİFİ 36 a) Medeni ve Siyasal Haklar ve Özgürlükler (Birinci Kuşak Haklar ve Özgürlükler) 36 b) Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar ve Özgürlükler (İkinci Kuşak Haklar ve Özgürlükler) 36 C SENEDİ İTTİFAKTA DÜZENLENEN ŞEKLİYLE HAKLAR VE ÖZGÜRLÜKLER 36 D - DEĞERLENDİRME (I) 38 II-GÜLHANE FERMANI (1839) 39 A - İNSAN HAKLARI TEORİSİNE İLİŞKİN TEMEL ÖZELLİKLERİ İLE GÜLHANE FERMANI (1839) VE DEVLET İKTİDARININ SINIRLANDIRILMASI 39 B - GÜLHANE FERMANI′NDAKİ HAKLAR VE ÖZGÜRLÜKLERİN HAK KUŞAKLARI BAĞLAMINDA KATEGORİK OLARAK TASNİFİ 53 a) Medeni ve Siyasal Haklar ve Özgürlükler (Birinci Kuşak Haklar ve Özgürlükler) 53 b) Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar ve Özgürlükler (İkinci Kuşak Haklar ve Özgürlükler) 53 C - GÜLHANE FERMANI′NDA DÜZENLENEN ŞEKLİYLE HAKLAR VE ÖZGÜRLÜKLER 53 D - DEĞERLENDİRME (II) 56 III - ISLAHAT FERMANI (1856) 57 A - İNSAN HAKLARI TEORİSİNE İLİŞKİN TEMEL ÖZELLİKLERİ İLE ISLAHAT FERMANI (1856) VE DEVLET İKTİDARININ SINIRLANDIRILMASI 57 B - ISLAHAT FERMANI′NDAKİ HAKLAR VE ÖZGÜRLÜKLERİN HAK KUŞAKLARI BAĞLAMINDA KATEGORİK OLARAK TASNİFİ 60 a) Medeni ve Siyasal Haklar ve Özgürlükler (Birinci Kuşak Haklar ve Özgürlükler) 60 b) Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar ve Özgürlükler (İkinci Kuşak Haklar ve Özgürlükler) 60 C - ISLAHAT FERMANI′NDA DÜZENLENEN ŞEKLİYLE HAKLAR VE ÖZGÜRLÜKLER 61 D - DEĞERLENDİRME (III) 64 IV - ADALET FERMANI (1875) 65 A - İNSAN HAKLARI TEORİSİNE İLİŞKİN TEMEL ÖZELLİKLERİ İLE ADALET FERMANI (1875) VE DEVLET İKTİDARININ SINIRLANDIRILMASI 65 B - ADALET FERMANI′NDAKİ HAKLAR VE ÖZGÜRLÜKLERİN HAK KUŞAKLARI BAĞLAMINDA KATEGORİK OLARAK TASNİFİ 69 a) Medeni ve Siyasal Haklar ve Özgürlükler (Birinci Kuşak Haklar ve Özgürlükler) 69 b) Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar ve Özgürlükler (İkinci Kuşak Haklar ve Özgürlükler) 69 C - ADALET FERMANI′NDA DÜZENLENEN ŞEKLİYLE HAKLAR VE ÖZGÜRLÜKLER 69 D - DEĞERLENDİRME (IV) 72 B- ANAYASALAR (1876 2011) 73 1-1876 ANAYASASI 73 A - İNSAN HAKLARI TEORİSİNE İLİŞKİN TEMEL ÖZELLİKLERİ İLE 1876 ANAYASASI VE DEVLET İKTİDARININ SINIRLANDIRILMASI 73 B - 1876 ANAYASASI′NDAKİ HAKLAR VE ÖZGÜRLÜKLERİN HAK KUŞAKLARI BAĞLAMINDA KATEGORİK OLARAK TASNİFİ 84 a) Medeni ve Siyasal Haklar ve Özgürlükler (Birinci Kuşak Haklar ve Özgürlükler) 84 b) Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar ve Özgürlükler (İkinci Kuşak Haklar ve Özgürlükler) 85 C - 1876 ANAYASASI′NDA DÜZENLENEN ŞEKLİYLE HAKLAR VE ÖZGÜRLÜKLER 85 D - DEĞERLENDİRME (V) 92 11-1876 TARİHLİ KANUNUESASÃ′DEN 1921 TARİHLİ TEŞKİLÃTIESASİYE KANUNU′NA YA DA SAVAŞ KOŞULLARI VE SAVAŞ KOŞULLARINA ÖZGÜ BİR BELGE OLARAK 1921 ANAYASASI 95 A - DEĞERLENDİRME (VI) 105 III-1924 ANAYASASI 106 A - İNSAN HAKLARI TEORİSİNE İLİŞKİN TEMEL ÖZELLİKLERİ İLE 1924 ANAYASASI VE DEVLET İKTİDARININ SINIRLANDIRILMASI 106 B - 1924 ANAYASASI′NDAKİ HAKLAR VE ÖZGÜRLÜKLERİN HAK KUŞAKLARI BAĞLAMINDA KATEGORİK OLARAK TASNİFİ 119 a) Medeni ve Siyasal Haklar ve Özgürlükler (Birinci Kuşak Haklar ve Özgürlükler) 119 b) Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar ve Özgürlükler (İkinci Kuşak Haklar ve Özgürlükler) 119 C - 1924 ANAYASASI′NDA DÜZENLENEN ŞEKLİYLE HAKLAR VE ÖZGÜRLÜKLER 120 D - DEĞERLENDİRME (VII) 128 IV- 1961 ANAYASASI 130 A - İNSAN HAKLARI TEORİSİNE İLİŞKİN TEMEL ÖZELLİKLERİ İLE 1961 ANAYASASI VE DEVLET İKTİDARININ SINIRLANDIRILMASI 130 a) 1961 Anayasası′nın "Metin" Kısmı 130 b) 1961 Anayasası′nın "Başlangıç" Kısmı 139 c) 12 Mart 1971 Askeri Muhtırası ve 12 Mart 1971 (Askeri) Rejimi Döneminde Devlet İktidarının Sınırlandırılması 144 B- 1961 ANAYASASI′NDAKİ HAKLAR VE ÖZGÜRLÜKLERİN HAK KUŞAKLARI BAĞLAMINDA KATEGORİK OLARAK TASNİFİ 145 a) Medeni ve Siyasal Haklar ve Özgürlükler (Birinci Kuşak Haklar ve Özgürlükler) 145 b) Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar ve Özgürlükler (İkinci Kuşak Haklar ve Özgürlükler) 146 c) Dayanışma Hakları (Üçüncü Kuşak Haklar ve Özgürlükler) 147 C- 1961 ANAYASASI′NDA DÜZENLENEN ŞEKLİYLE HAKLAR VE ÖZGÜRLÜKLER 147 D - DEĞERLENDİRME (VIII) 186 V - 1982 ANAYASASI 188 A - İNSAN HAKLARI TEORİSİNE İLİŞKİN TEMEL ÖZELLİKLERİ İLE 1982 ANAYASASI VE DEVLET İKTİDARININ SINIRLANDIRILMASI 188 a) 1982 Anayasası′nın "Metin" Kısmı 188 b) 1982 Anayasası′nın "Başlangıç" Kısmı 202 B - 1982 ANAYASASINDAKİ HAKLAR VE ÖZGÜRLÜKLERİN HAK KUŞAKLARI BAĞLAMINDA KATEGORİK OLARAK TASNİFİ 208 a) Medeni ve Siyasal Haklar ve Özgürlükler (Birinci Kuşak Haklar ve Özgürlükler) 208 b) Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar ve Özgürlükler (İkinci Kuşak Haklar ve Özgürlükler) 210 c) Dayanışma Hakları (Üçüncü Kuşak Haklar ve Özgürlükler) 210 C - 1982 ANAYASASI′NDA DÜZENLENEN ŞEKLİYLE HAKLAR VE ÖZGÜRLÜKLER 210 D - DEĞERLENDİRME (IX) 302 İKİNCİ KISIM İNSAN HAKLARI TEORİSİNE İLİŞKİN "DİĞER" KONULAR VE DEVLET İKTİDARININ SINIRLANDIRILMASI A-ÖDEVLER 307 B HAK ÖZNELERİ 325 C - SINIRLANDIRMA ÖLÇÜTLERİ 331 Ç - SINIRLANDIRMANIN SINIRI ÖLÇÜTLERİ 336 D-SINIRLANDIRMANIN TEKNÃĞİ ÖLÇÜTLERİ 336 E - ÇEKİRDEK HAKLAR (DOKUNULMAZ HAKLAR) 337 F - İSTİSNAİ YÖNETİM USULLERİ 340 G- ASKERLİK YÜKÜMLÜLÜĞÜ 352 H - DEĞERLENDİRME (X) 355 GENEL DEĞERLENDİRME VE SONUÇ 361 EKLER I TARİHSEL BAĞLAMDA TÜRKİYE TOPLUMUNUN ANAYASAL İNSAN HAKLARININ "TABLO USULÜ" İLE TAKDİMİ VE BİLANÇO 377 A - ANAYASAL BELGELER (1808 - 1875) 377 a) Medeni ve Siyasal Haklar ve Özgürlükler (Birinci Kuşak Haklar ve Özgürlükler) 377 b) Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar ve Özgürlükler (İkinci Kuşak Haklar ve Özgürlükler) 378 B - ANAYASALAR (1876 - 2011) 379 a) Medeni ve Siyasal Haklar ve Özgürlükler (Birinci Kuşak Haklar ve Özgürlükler) 379 b) Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar ve Özgürlükler (İkinci Kuşak Haklar ve Özgürlükler) 382 c) Dayanışma Haklan (Üçüncü Kuşak Haklar ve Özgürlükler) 383 II - TARİHSEL BAĞLAMDA TÜRKİYE TOPLUMUNUN ANAYASAL İNSAN HAKLARININ SAYISAL (NİCELİK OLARAK) GÖRÜNÜMÜ VE BİLANÇO 384 A) ANAYASAL BELGELER 384 B) ANAYASALAR 384 III - 1961 VE 1982 ANAYASALARININ HAK VE ÖZGÜRLÜKLERE İLİŞKİN SİSTEMATİK YAPILARININ "TABLO USULÜ" İLE KARŞILAŞTIRMALI OLARAK TAKDİMİ 385 KAYNAKÇA 387
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı