Dernek Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu - ORHAN ÇETİN
Dernek Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu - ORHAN ÇETİN
Orhan ÇETİN
Sayfa Sayısı
:
373
Kitap Ölçüleri
:
16x24
Basım Yılı
:
2019
ISBN NO
:
9786050504521
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
TEMEL KAVRAMLAR VE YÖNETİM KURULUNUN
DERNEK TÜZEL KİŞİLİĞİ İÇİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ
1.1.Temel Kavramlar27
1.1.1.Dernek Kavramı27
1.1.1.1.Genel olarak27
1.1.1.2.Dernek kavramının benzer kavramlardan ayırt edilmesi29
1.1.1.2.1.Adi ortaklık29
1.1.1.2.2.Ticaret şirketleri32
1.1.1.2.3.Vakıf33
1.1.1.2.4.Diğer medeni hukuk toplulukları34
1.1.1.3.Dernek türleri35
1.1.1.3.1.Amaç unsuruna göre dernek türleri35
1.1.1.3.2. Tüzel kişilik unsuruna göre dernek türleri44
1.1.1.3.3.Kurucular açısından dernek türlri 60
1.1.3.4.Ayrıcalıklarına göre dernek türleri62
1.1.2. Organ Kavramı ve Türleri65
1.1.2.1.Organ kavramı65
1.1.2.2.Organ sorumluluğu bakımından tüzel kişilik teorileri67
1.1.2.2.1.Varsayım teorisi67
1.1.2.2.2.Gerçeklik teorisi69
1.1.2.2.3.Teorilerin değerlendirilmesi71
ilci farkı71
1.1.2.4.Organ ile yardımcı kişi farkı73
1.1.2.5.Organ türleri74
1.1.2.5.1.Varlığının tüzel kişi için zorunlu olup
olmamasına göre74
1.1.2.5.2. Organı oluşturan kişi sayısına göre75
1.1.2.5.3.Organ faaliyetinin yöneldiği yere göre77
1.1.2.5.4.Tüzel kişinin iradesinin oluşumu ve kararların uygulanmasına göre 78
1.1.2.6.Derneğin organları78
1.1.2.6.1. Zorunlu organlar79
1.1.2.6.2. Seçimlik organlar83
1.1.3.Üyelik Kavramı 84
1.1.3.1.Genel olarak84
1.1.3.2. Dernek üyeliğinin hukuki niteliği85
1.1.3.3. Üye olma ve üyeliğe kabul özgürlüğü86
1.1.3.4.Üyelik türleri89
1.1.3.4.1. Asıl üyelik89
1.1.3.4.2. Onursal üyelik90
1.1.3.5. Dernek üyeliğinin kazanılması90
1.1.3.5.1. Kanuni şartlar91
1.1.3.5.2.Dernek tüzüğünde öngörülen şartlar92
1.1.3.6.Üyelik hak ve yükümlülükleri92
1.1.3.6.1.Üyelik Hakları92
1.1.3.6.2.Üyelikten doğan yükümlülükler98
1.1.3.7.Üyeliğin sona ermesi100
1.1.3.7.1. Üyeliğin kendiliğinden sona ermesi100
1.1.3.7.2. Üyeliğin iradi olarak sona ermesi101
1.2.Yönetim Kurulunun Dernek Tüzel Kişiliği İçindeki Yeri ve Önemi101
1.2.1. Yönetim Kurulunun Oluşumu101
1.2.2. Yönetim Kurulunun Görev ve Yetkileri103
1.2.2.1. Yürütme yetki ve görevi103
1.2.2.2. Temsil yetki ve görevi105
1.2.3. Yönetim Kurulunun Organ Sıfatı107
1.2.4. Yönetim KurulununGörevinin Sona Ermesi110
1.3. Karşılaştırmalı Hukukta Dernek Kavramı ve Dernek Yönetim Kurulunun Dernek Tüzel Kişiliği İçindeki Yeri ve Önemi112
1.3.1. İsviçre Dernekler Hukuku112
1.3.1.1. Genel olarak112
1.3.1.2. Derneğin kuruluşu113
1.3.1.3. Dernek üyeliği ve üyelerin derneğe karşı yükümlülükleri113
1.3.1.4. Dernek malvarlığı ve denetimi114
1.3.1.5. Derneklerin birleşmesi ve sona ermesi 116
1.3.1.6. Dernek organları ve yönetim kurulunun dernek tüzel kişiliği içindeki yeri ve önemi 117
1.3.2.Alman Dernekler Hukuku119
1.3.2.1.Alman hukukunda ideal amaçlı topluluk ve
dernek kavramı119
1.3.2.1.1.İdeal amaçlı dernekler120
1.3.2.1.1.Ekonomik amaçlı dernekler120
1.3.2.2. Dernek üyeliği 121
1.3.2.3. Derneğin sona ermesi 121
1.3.2.4. Dernek organları ve yönetim kurulunun dernek tüzel
kişiliği içindeki yeri ve önemi 121
1.3.3. ABD Dernekler Hukuku123
1.3.3.1. Genel olarak123
1.3.3.2. Derneğin Tanımı ve Türleri127
1.3.3.3. Derneğin Sona Ermesi128
1.3.3.4. Dernek Yönetim Kurulunun Yeri ve Önemi129
İKİNCİ BÖLÜM
DERNEK YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN
DERNEĞE KARŞI SORUMLULUĞU
2.1. Yönetim Kurulunun Hukuki Niteliği ile Derneğe Karşı Hak ve Borçları 131
2.1.1. Dernek ile Yönetim Kurulu Arasındaki Hukuki İlişkinin Tespiti131
2.1.2.Dernek ile Yönetim Kurulu Arasındaki Vekâlet İlişkisinin
Kapsamı 136
2.1.3. Yönetim Kurulu Üyelerinin Derneğe Karşı Yükümlülükleri 137
2.1.3.1. Yönetim Kurulu Üyelerinin Özen Yükümlülüğü137
2.1.3.1.1.Sübjektif ölçüt138
2.1.3.1.2. Objektif ölçüt139
2.1.3.1.3. Tedbirli yönetici ölçütü140
2.1.3.1.4.Ölçütlere ilişkin değerlendirme141
2.1.3.1.5.Yönetim kurulu üyelerinin yükümlü
olduğu özen derecesinin belirlenmesi147
2.1.3.1.6.Ücret unsurunun yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğuna etkisi148
2.1.3.1.7.Özen yükümlülüğünün görünüm biçimleri149
2.1.3.2.Sadakat yükümlülüğü151
2.1.3.3.Derneğin talimatlarına uyma yükümlülüğü154
2.1.3.4.Hesap verme yükümlülüğü156
2.1.3.5.Geri verme yükümlülüğü157
2.1.4.Yönetim Kurulu Üyelerinin Hakları 158
2.1.4.1. Bilgi alma hakkı158
2.1.4.2.Ücret hakkı159
2.2.Yönetim Kurulunun Derneğe Karşı Sorumluluğunun
Temel Esasları161
2.2.1.Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğunun Türk Sorumluluk
Hukukunun Yapısı ve Türleri Bakımından İncelenmesi161
2.2.2.Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluk Şartları163
2.2.2.1.Yükümlülüğün ihlali163
2.2.2.2.Zarar164
2.2.2.2.1.Maddi zarar165
2.2.2.2.2.Manevi zarar167
2.2.2.2.3.Zararın hesaplanması170
2.2.2.3.İlliyet bağı173
2.2.2.4.Kusur175
2.2.3. Dernek Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğunu
Azaltan veya Ortadan Kaldıran Haller180
2.2.3.1. Sorumsuzluk anlaşması180
2.2.3.2. İbra184
2.2.3.2.1. İbra kavramı ve ibranın hukuki niteliği184
2.2.3.2.2. Dernekler hukukunda ibra188
2.2.3.2.3. İbranın kapsamı192
2.2.3.2.4. İbranın hukuki sonuçları198
2.2.4.Yönetim Kurulu Üyelerinin Yardımcı Kişilerin Fiilinden
Sorumluluğu201
2.2.5. Yönetim Kurulu Üyelerinin Yükümlülüklerini İhlalinin Sonuçları204
2.2.5.1. Aynen ifa205
2.2.5.2. Tazminat206
2.2.5.3. Azil207
2.2.6. Yönetim Kurulu Üyelerinin Haksız Fiilden Doğan Sorumluluğu209
2.2.7. Yönetim Kurulu Üyelerinin Dernek Aleyhine Sebepsiz
Zenginleşmesi214
2.2.8. Birden Çok Yönetim Kurulu Üyesinin Derneğe Karşı Birlikte Sorumluluğu218
2.2.9. Derneğin Kusursuz Sorumluluğuna Yol Açan Hallerde Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğu 222
2.2.9.1. Genel olarak222
2.2.9.2. Hakkaniyet sorumluluğu223
2.2.9.3. Adam çalıştıranın sorumluluğu226
2.2.9.4. Adam çalıştıranın sorumluluğu ile organın sorumluluğunun karşılaştırılması230
2.2.9.5. Hayvan bulunduran derneğin sorumluluğu232
2.2.9.6. Derneğin ev başkanı sıfatıyla sorumluluğu235
2.2.9.7.Derneğin yapı maliki sıfatıyla sorumluluğu237
2.2.9.8.Derneğin taşınmaz maliki sıfatıyla
sorumluluğu239
2.2.9.9.Derneğin motorlu araç işleten sıfatıyla sorumluluğu240
2.2.10. Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki İşlemlerden Doğan
Sorumluluğu243
2.3.Karşılaştırmalı Hukukta Dernek Yönetim Kurulu
Üyelerinin Derneğe Karşı Sorumluluğu245
2.3.1. İsviçre Hukuku245
2.3.2. Alman Hukuku247
2.3.3. ABD Hukuku248
2.3.3.1. Genel olarak248
2.3.3.2.Tüzel kişiliği olmayan dernek yöneticilerin derneğe karşı sorumluluğu251
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DERNEK YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİNİN
ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI SORUMLULUĞU VE
BU SORUMLULUĞA İLİŞKİN ÖZELLİK ARZ EDEN HALLER
3.1.Dernek Yönetim Kurulu Üyelerinin Üçüncü Kişilere Karşı Sorumluluğu253
3.1.1. Üçüncü Kişi Kavramı253
3.1.2. Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğunun Hukuki Temeli ve Üçüncü Kişiye Karşı Sorumluluk Halleri254
3.1.2.1. Genel olarak254
3.1.2.2. Tüzel kişilik perdesinin kaldirilmasi260
3.1.2.2.1. Tüzel kişilerde ayrılık ilkesi ve tüzel kişilik perdesinin kaldırılması teorisi260
3.1.2.2.2.Derneklerde tüzel kişilik perdesinin kaldırıldığı haller263
3.1.2.2.3. Derneklerde tüzel kişilik perdesinin ters ve Düz kaldırılması 272
3.1.2.3.Yönetim kurulu üyelerinin üçüncü kişilere karşı haksız fiil sorumluluğu273
3.1.2.3.1. Şartları273
3.1.2.3.2. Yönetim kurulu üyelerinin haksız filinin hüküm ve sonuçları281
3.1.2.3.3.Tazminatın hesaplanması286
3.1.2.4. Yönetim kurulu üyelerinin güven sorumluluğu287
3.1.2.5. Yönetim kurulu üyelerinin yetkisiz temsilden doğan sorumluluğu290
3.1.2.5.1. Yetkisiz temsil kavramı ve yetkisiz temsile ilişkin hükümlerin derneklerde uygulanması 290
3.1.2.5.2. Dernek yönetim kurulu üyelerinde yetkisiz temsilin ortaya çıkma halleri291
3.1.2.5.3. Yetkisiz temsilin yönetim kurulu üyesinin sorumluluğu bakımından hüküm ve sonuçları294
3.1.3. Karşılaştırmalı Hukukta Dernek Yönetim Kurulunun
Üçüncü Kişilere Karşı Sorumluluğu299
3.1.3.1.İsviçre hukuku299
3.1.3.2. Alman hukuku300
3.1.3.2.1. Yönetim kurulunun sorumluluğuna ilişkin
görüşler300
3.1.3.2.2. Alman Federal Yüksek Mahkemesi’nin
yaklaşımı305
3.1.3.3.ABD hukuku306
3.1.3.3.1. Dernek üyelerinin sorumluluğuna ilişkin
ölçüt ve doktrinel yaklaşımlar306
3.1.3.3.2. Yöneticilerin sorumluluğuna ilişkin esaslar311
3.1.3.3.3. Gönüllü (ücretsiz) çalışanların sorumluluğu313
3.2. Yönetim Kurulunun Üçüncü Kişilere Karşı
Sorumluluğunda Özellik Arz Eden Haller314
3.2.1. Sendika Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğu314
3.2.1.1. Sendikaların tanımı ve hukuki yapısı314
3.2.1.2. Sendikaların hak ve fiil ehliyeti317
3.2.1.3. Sendika yönetim kurulunun hukuki niteliği319
3.2.1.4. Sendika yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğunun
şartları ile hüküm ve sonuçları322
3.2.2. Siyasi Parti Yöneticilerinin Hukuki Sorumluluğu327
3.2.2.1. Siyasi partilerin hukuki niteliği327
3.2.2.2. Siyasi parti yöneticilerinin sorumluluğunun hukuki
dayanağı ile hüküm ve sonuçları333
3.2.3.Spor Kulübü Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğu337
3.2.3.1. Spor kulüplerinin yapısı ve hukuki niteliği337
3.2.3.1.1. Dernek yapısındaki spor kulüpleri337
3.2.3.1.2. Şirket yapısındaki spor kulüpleri339
3.2.3.2. Spor kulübü yöneticilerinin sorumluluğuna
ilişkin esaslar340
SONUÇ 345
KAYNAKÇA 357