Deniz Ticareti Hukuku - II ( Müşterek Avaryalar - Çatmalar - Kurtarma - Gemi Alacaklısı Hakkı ) - BÜLENT SÖZER

ÖNSÖZ

Bu kitab ile, Deniz Ticareti Hukuku’nun, hukuk fakültelerimizde, İstanbul Hukuk Fakültesi’nin Deniz Ticareti, Hava ve Sigorta Hukuku kürsülerinin pîrleri, hocalarımız, ustalarımız tarafından belirlenmiş olan klasikleşmiş sınırları içinde okutulan konularını içeren, genel amaçlı, çalışmalarımız tamamlanmış olmaktadır.
Diğer bir ifade ile, TK.’nun, Deniz Ticareti başlıklı Beşinci Kitabı’nda kapsanmış bulunan konuların, I. Cilt’te yer verdiklerimizin dışında kalanlarını da, belli bir çerçeve içinde olmak kaydı ile, incelemeye çalıştık. Ancak ‘Denizyolu ile Yolcu Taşıma Sözleşmesi’ni düzenleyen maddelere yer vermedik, çünkü, uygulamada denizyolu ile yolcu taşınmasına çok seyrek olarak rastlanılmaktadır; kurvaziyer seferler olarak anılan faaliyet ise, standart yolcu taşıma sözleşmesinden çok, karışık muhtevalı akit niteliğindeki sözleşmelerin çerçevesinde yapılmaktadır. Bununla beraber, icab ettiği yerlerde yolcu taşıma sözleşmesine ilişkin hükümlere temas ettik.
Bir de, alanımızın dışında kaldığı için, Cebrî İcraya İlişkin Özel Hükümler başlıklı Sekizinci Kısım’daki hükümlere değinmeyi doğru bulmadık.
Gerek I. ciltte, gerekse de bu II. ciltte, muhakkak ki, bazı eksiklikler ve hatalar bulunmaktadır ... errare humanum est ... ignoscere divinum.Eksiklerin tamamlanması, hataların giderilmesi, biraz da meslektaşlarımızın ikazları ile mümkün olabilecektir.
İncelemelerimizin büyük bir kısmını, Swansea Üniversitesi’nin bünyesindeki Institute of International Shipping and Trade Law’un kütüphanesinde yaptık. Bu imkânı sağlayan Enstitü Müdürü aziz dostum ve meslektaşım Prof. Dr. Barış Soyer’e ve Enstitü’nün değerli mensuplarına teşekkür borçluyum.
Bu çalışma oldukça zor şartlar altında sürdürüldü. Çünkü tabiat, olmadık bir zamanda yazarın can yoldaşını, en büyük desteğini; çalışmalarını hem bilgisi, hem fedakârlığı, hem disiplini ve özellikle de hazırladığı mükemmel çalışma ortamı ile destekleyen çok kıymetli varlığını elinden alıverdi ... Yoksa, bu kitab daha evvel tamamlanırdı ve çok daha kaliteli olurdu.
Biraz da bu sebepten, Vedat Çarbaş’a ve Berrin Doğrul’a sıkıntılı günler yaşattım. Sonuç, iyi niyetleri, hoş görüleri ve Berrin Hanım’ın meslek ustalığı sayesinde, Vedat Kitapçılık’ın mutad standardına uygun seviyede ortaya çıktı. Kendilerine teşekkür ederim.
Dr. Jur. Bülent Sözer
Sapanca
15 Haziran 2016
 İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ    III
KISALTMALAR    XXXV
YARARLANILAN ESERLER    XXXIX
BİRİNCİ KİTAP
MÜŞTEREK AVARYALAR
GİRİŞ ve GENEL ESASLAR
I.    MÜŞTEREK AVARYA’nın TANIMI    3
    1.    Genel Olarak    3
    2.    Hususi Avarya - Küçük Avarya    6
    3.    Müşterek Avaryanın Temel Prensipleri    7
II.    MÜŞTEREK AVARYA’nın UNSURLARI    11
    1.    Müşterek Deniz Sergüzeşti    11
    2.    Müşterek Tehlike    17
    3.    Olağanüstü (İradî) Fedakârlık    23
    4.    Fedakârlığın Makûl Olması    28
    5.    Faydalı Sonuç    31
III.    MÜŞTEREK AVARYA’nın HUKUKİ MAHİYETİ    32
    1.    Sebepsiz Zenginleşme Teorisi    33
    2.    Fedakârlığın Denkleştirilmesi Teorisi    33
    3.    Vekâlet Teorisi    34
    4.    Tabiî Hukuk Kuralı Teorisi    35
    5.    ‟Lex Maritima” Teorisi    36
    6.    Menfaat İştiraki Teorisi    36
IV.     MÜŞTEREK AVARYA’ya UYGULANACAK HÜKÜMLER    38
    1.    Genel Olarak    38
        a.    Bayrak Kanunu    40
        b.    Varma Limanı Kanunu    40
        c.    Dispeçin Yapıldığı Yerin Hukuku    41
    2.    Müşterek Avaryaya Uygulanacak Hukukun Tesbiti    42
        a.    YAK. ile Birlikte Bir Millî Hukuk Sisteminin de
            Kabûl Edildiği Hallerde    43
        b.    Sadece YAK.’na Atıf Yapıldığı Hallerde    43
        c.    Sadece Bir Millî Hukuk Sistemine Atıf Yapıldığı Hallerde    44
        d.    Ne Bir Millî Hukuk Sisteminin ne de YAK.’nın
            Seçilmediği Hallerde    44
V.     MÜŞTEREK AVARYA İLE İLGİLİ HUKUKİ
    DÜZENLEME    48
    1.    Müşterek Avarya’yı Düzenleyen Kuralların Tarihî Gelişimi    48
        i.    Rolls veya Judgments of Oleron: Oleron Kuralları
            veya Oleron Hükümleri    49
        ii.    Consolado del Mare    50
        iii.    The ‘Farmannalog’    50
        iv.    Visby Kuralları    50
        v.    Guidon de la Mer (1671)    51
        vi.    Ordonnance de la Mer    51
        vii.    İngiliz Hukuku    51
        viii.    Amerikan Hukuku    52
    2.    York-Anvers Kuralları    52
        a.    Genel Olarak    52
        b.    1860 Glasgow Kararları    54
        c.    1864 York Kuralları    54
        d.    1877 York Anvers Kuralları    54
        e.    1890 York Anvers Kuralları    55
        f.    1903 Anvers Kuralı    55
        g.    1924 York Anvers Kuralları    55
        h.    1950 York Anvers Kuralları    56
        ı.    1974 York Anvers Kuralları    57
        i.    York Anvers Kuralları 1990 Değişiklikleri    58
        j.    1994 York Anvers Kuralları    58
        k.    2004 York Anvers Kuralları    58
        l.    2106 York Anvers Kuralları    59
    3.    Türk Hukuku    60
        a.    1956 Tarihli ve 6762 Sayılı (Eski) Ticaret Kanunu    60
        b.    2011 Tarihli ve 6102 Sayılı (Yeni) Ticaret Kanunu    60
BİRİNCİ BÖLÜM
2004 YORK ANVERS KURALLARI
HARFLİ KURALLAR
§ 1 -    BAŞLANGIÇ HÜKÜMLERİ    65
    I.    GENEL OLARAK    65
    II.    YAK.nın NİTELİĞİ    66
    III.    UYGULAMADA YAK’nın ÖNCELİĞİ    67
        1.    Kural’ın Amacı ve Kapsamı - Emredici Hükümler    67
        2.    Sözleşme Şartları    68
    IV.    UYGULAMADA KURALLAR ARASINDAKİ SIRA    69
§ 2 -    KURAL A        75
    I.    GENEL OLARAK    75
    II.    MÜŞTEREK AVARYA PAYLAŞMASI    76
§ 3 -     KURAL B    77
    I.    GENEL OLARAK    78
    II.    HÜKMÜN KAPSAMI    81
        1.    İlişki ‟Gemiler” Arasında Olmalıdır    81
        2.    Çekme bir Kurtarma Operasyonu Olarak Yapılmamalıdır    82
    III.    ‘KONVOY’ un İÇİNDEKİ GEMİLER ARASINDAKİ
        BAĞLILIK    83
        1.    Müşterek Deniz Sergüzeşti    83
        2.    Müşterek Tehlike    83
§ 4 -    KURAL C    85
    I.    GENEL OLARAK    86
    II.    DOĞRUDAN / DOLAYLI ZARAR ve MASRAF    87
    III.    KURAL C’nin KAPSAMI    89
        1.    Genel Olarak    89
        2.    Müşterek Avaryaya Kabûl Edilecek Doğrudan
            Zararların Tesbiti    89
        3.    Çevreye Verilen Zararlar    92
            a.    Genel Olarak    92
            b.    Çevreye Verilen Zararlar ile İlgili Ayırım    94
        4.    Kural C, 3. f. da Gösterilen Zarar ve Masraflar    95
            a.    Genel Kural    95
            b.    Sürastarya Bedeli    96
            c.    Pazar Kaybı    96
            d.    Gecikme Zararları    97
        5.    Kural C’ nin İstisnası Olarak Müşterek Avaryaya
            Kabûl Edilecek Zararlar ve Masraflar    98
            a.    Kural I. Denize Yük Atılması    98
            b.    Kural V. İradi Karaya Oturtma    98
            c.    Kural VI. Kurtarma Bedeli    99
            d.    Kural XI. Gemi Adamlarının Ücret ve Bakım Masrafları
                ile Barınma Limanına Girme ve Bu Limandaki Diğer
                Masraflar    99
§ 5 -    KURAL D    101        I.     GENEL OLARAK    101
    II.    KUSURUN TESBİTİ ve NİTELENDİRİLMESİ    103
        1.    Kusurun Tesbiti    104
        2.    Kusurun Hükümleri    105
    III.    SORUMLULUĞU DÜZENLEYEN AKDÎ ŞARTLAR     107
        1.    Genel Olarak    107
        2.    Ticaret Kanunu’nun Hükümleri    108
        3.    Hamburg Kuralları Açısından    115
    IV.    SORUMLULUĞU DÜZENLEYEN KANUNİ
        HÜKÜMLER    115
    V.    SORUMLULUK İLE İLGİLİ HÜKÜMLERİN
        TASNİFİ ve SONUÇLARI    116
        1.    Genel Olarak    116
        2.    Sorumluluğun Doğmasını Engelleyen Hükümler    117
            a.    Sorumluluğun Doğmasını Genel Olarak
                Engelleyen Hükümler    117
            b.    Belli Sebeplerden Doğan Sorumluluğu
                Engelleyen Hükümler    120
        3.    Sorumluluğu (-ile sorumluluğu) Belli bir Tutar ile
            Sınırlandıran Hükümler    120
    VI.    KUSUR TARTIŞMASI - DİSPEÇİN İCRA AŞAMASI    120
§ 6 -    KURAL E    123
    I.    GENEL OLARAK    125
    II.    BİLDİRİM    125
        1.    Bildirimin Süresi    125
        2.    Bildirimin İçeriği    127
    III.    DİSPEÇ    128
        1.    Dispeçin Yapılacağı Yer ve Zaman    128
        2.    Dispeççinin Seçimi    129
        3.    Dispeççinin Yetkileri    131
    IV.    DİSPEÇ RAPORU    133
        1.    Dispeç Raporunun Hazırlanması    133
        2.    Dispeç Raporunun Mahiyeti    134
        3.    Dispeç Raporunun Tasdiki    134
§ 7 -    KURAL F        139
    I.    GENEL OLARAK    139
    II.    İKAME MASRAFI KAVRAMI    140
    III.    İKAME MASRAFLARININ KABÛLÜNDE SINIR    141
    IV.    TAŞIYANIN NAVLUN SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN
        BORÇLARININ KARŞISINDA İKAME MASRAFLARI    142
    V.    BAZI TİPİK İKAME MASRAFLARI    144
        1.    Genel Olarak    144
        2.    Geminin Varma Limanına Yedekte Götürülmesi    144
        3.    Yükün Varma Limanına Başka Gemi İle Gönderilmesi    145
        4.    Geminin Yükü ile Birlikte Kuru Havuza Alınması    145
        5.    Fazla Mesai Ücretleri    146
        6.    Havayolu İle Ulaştırma Bedeli    147
§ 8 -    KURAL G    149
    I.    GENEL OLARAK    151
    II.    YAK. KURAL G f. 3 - AYRILMAZLIK ANLAŞMASI
        (Non-Separation Agreement)    152
        1.    Genel Olarak    152
        2.    ‟Bigham Clause”    153
    III.    YOLCULUĞUN SONA ERDİĞİ ZAMAN    153
        1.    Yüklerin Navlun Sözleşmesi ile Tesbit Edilmiş Olan
            Limanda Teslim Edilmesi    154
        2.    Geminin Bir Kaza Sebebi ile Barınma Limanına
            Girmesi veya Yükleme Limanına Dönmesi ve
            Yolculuğa Son Verilmesi    154
        3.    Yolculuğun Barınma Limanında Kesintiye Uğraması
            ve Yükün Varma Limanına Başka bir Gemi veya Araçla
            Gönderilmesi    155
        4.    Ayrılmazlık Anlaşmasının Bulunduğu Hallerde    156
        5.    Aktarmalı Taşımanın Öngörüldüğü Hallerde    156
        6.    Ayrılmazlık Anlaşmasının Bulunduğu Hallerde    156
İKİNCİ BÖLÜM
2004 YORK ANVERS KURALLARI
NUMARALI KURALLAR
§ 9 -    KURAL I - DENİZE YÜK ATILMASI    157
    I.    GENEL OLARAK    157
    II.    TİCARİ TEAMÜLE UYGUN TAŞIMA    159
        1.    Ticarî Teamüle Uygun Olarak Taşımanın Şartları    159
            a.    Türk Hukuku Bakımından    159
            b.    Ticarî Teamül Kavramı    160
            c.    Yük    162
            d.    Gemiye Ait Malzemeler    162
§ 10 -    KURAL II - MÜŞTEREK SELÂMET UĞRUNA YAPILAN
    FEDAKÂRLIK SONUCU DOĞAN ZIYA VEYA HASAR    165
    I.    GENEL OLARAK    165
    II.    KURALIN DÜZENLEDİĞİ HALLER    166
        1.    Doğrudan Zararlar    167
        2.    Dolaylı Zararlar    167
        3.    Deniz Sularının Verdiği Zarar    167
§ 11 -    KURAL III - GEMİDE ÇIKAN YANGININ
    SÖNDÜRÜLMESİ    169
    I.    GENEL OLARAK    170
    II.    GEMİDEKİ YANGINI SÖNDÜRMEK İÇİN
        ALINAN ‟TEDBİRLER”    171
        1.    Yangın    171
        2.    Tedbirler        172
    III.    TAZMİN EDİLECEK ZARARLAR    173
        1.    Yangını Söndürme Girişimlerinden Doğan Zararlar    173
        2.    Duman ve/veya Isının Sebep Olduğu Zararlar    175
        3.    Paylaşmaya Kabûl Edilecek Zararlar    175
§ 12 -    KURAL IV - KIRIK VE DÖKÜKLERİN KESİLİP
    ATILMASI    179
    I.    GENEL OLARAK    179
    II.    KARŞILANACAK ZARARLAR    180
§ 13 -    KURAL V - GEMİNİN KARAYA OTURTULMASI    183
    I.    GENEL OLARAK    183
    II.    ŞARTLAR    184
        1.    Müşterek Selamet Unsuru    184
        2.    Kasıt Unsur    184
        3.    Karaya Oturma    185
    III.    PAYLAŞMAYA GİRECEK ZARARLAR    185
§ 14 -    KURAL VI - KURTARMA ÜCRETİ    187
    I.    GENEL OLARAK    190
    II.    KURTARMA    191
    III.    YAK. KURAL VI ANLAMINDA ‟KURTARMA
        ÜCRETİ” KAVRAMI    192
        1.    Genel Kural    192
        2.    Çevre Zararlarının Önlenmesi İçin Yapılacak
            Çalışmaların Ücreti    193
        3.    Özel tazminat - SCOPIC    193
    IV.    YAK. KURAL VI HÜKMÜNÜN YAK. KURAL A
        AÇISINDAN YORUMLANMASI    194
§ 15 -    KURAL VII - MAKİNE VE KAZANLARA
    VERİLEN HASAR    197
    I.    GENEL OLARAK    198
    II.    ŞARTLAR    198
        1.    Geminin Karaya Oturmuş Olması    198
        2.    Geminin Oturduğu Yerde Tehlikeli Bir Durumda
            Bulunması    199
        3.    Hasarın Makinelerin Zorlanması Sonucunda
            Meydana Gelmesi    200
               4.    Yüzdürme Operasyonunun Makinelerin Zarar
            Görecekleri Bilinerek Müşterek Selametin Sağlanması
            Amacı ile Yapılması    200
    III.    MÜŞTEREK AVARYAYA GİRECEK ZARARLAR    200
§ 16 -    KURAL VIII - KARAYA OTURMUŞ GEMİNİN
    HAFİFLETİLMESİ GİDERLERİ VE BUNUN
    SONUCUNDA OLAN ZARARLAR    203
    I.    GENEL OLARAK    204
    II.    ŞARTLAR    204
        1.    Gemi Karaya Oturmuş Olmalıdır    204
        2.    Boşaltma Operasyonu Geminin Hafifletilmesi
            Amacı İle Yapılmalıdır    204
        3.    Boşaltma Operasyonu Müşterek Avarya Olarak
            Kabûl Edilmelidir    205
    III.    MÜŞTEREK AVARYAYA GİRECEK MASRAFLAR
        VE ZARARLAR    206
        1.    Hafifletme Masrafları    206
        2.    Yüzdürme Masrafları    207
        3.    Zararlar    208
§ 17 -    KURAL IX - YÜK, GEMİ MALZEMELERİ VE
    KUMANYANIN YAKIT OLARAK KULLANILMASI    209
    I.    GENEL OLARAK    209
    II.    ŞARTLARI        210
        1.    Geminin Sefere Yeterli Yakıt ile Çıkmış Olması    210
        2.    Müşterek Selamet Unsur    211
        3.    Müşterek Tehlike    212
    III.    MÜŞTEREK AVARYAYA GİRECEK MASRAFLAR    212
§ 18 -    KURAL X - BARINMA LİMANINDAKİ GİDERLER V.B.    213
    I.    GENEL OLARAK    216
    II.    BARINMA MÜŞTEREK AVARYASININ ŞARTLARI    217
    III.    BARINMA MÜŞTEREK AVARYASINDA TEHLİKE
        UNSURU    219
       IV.    BARINMA MEKÂNI - BARINMA MÜŞTEREK
        AVARYASINDA FİZİKSEL UNSUR    220
        1.    Genel Olarak    220
        2.    Barınma Limanı veya Barınma Yeri - Port or Place of
            Refuge (Girilen İlk Liman) (YAK. Kural X, a-i/a-ii/b-i)    223
        3.    Her Hangi Bir Barınma Limanı Veya Yeri - Any Port
            or Place of Refuge (YAK. Kural X, a-ii)    223
        4.    Başka Bir Barınma Limanı veya Yeri - Another Port
            or Place of Refuge: (YAK. Kural X, a-ii)    223
        5.    Uğrama Limanı veya Yeri - Port or Place of Call:
            (YAK. Kural X, b-i)    225
        6.    Yükleme Limanı veya Yeri- Port or Place of Loading:
            (YAK. Kural X, a-i/b-i)    225
    V.    BARINMA MÜŞTEREK AVARYASINA GİREN
        MASRAFLAR    226
        1.    Geminin Seyrine İlişkin Masraflar    226
            a.    Limana Girme Masrafları    226
                i.    Asıl Masraflar    226
                ii.    Dolayısı ile Masraflar    226
                iii.    Üçüncü Kişilere Verilen Zararlar    227
                iv.    Limana Ulaşma Masrafları    227
            b.    Ayrı Müşterek Avarya    229
            c.    Limandan Çıkış Masrafları    229
                i.    Genel Olarak    229
                ii.    Geminin Tamir İçin Bir Başka Limana
                    Götürülmesi    231
            d.    Liman İçinde Yapılan Masrafları    232
        2.    Yük, Yakıt ve Kumanyaya İlişkin Masraflar    233
            a.    Boşaltma ve Elden Geçirme Masrafları    233
            b.    Depolama Masrafları ve Sigorta    235
                i.    Depo Masrafları    235
                ii.    Sigorta Primleri    236
                iii.    Müşterek Yolculuğun Sona Ermesi    237
            c.    Tekrar Yükleme ve İstifleme Masrafları    237
            d.    Yüklerin Maruz Kaldığı Zararlar    238
§ 19-    KURAL XI - GEMİ ADAMLARININ ÜCRET VE BAKIM
    MASRAFLARI İLE BARINMA LİMANINA GİRME VE
    BU LİMANDAKİ DİĞER MASRAFLAR    241
    I.    GENEL OLARAK    247
    II.    GEMİ ADAMLARININ ÜCRETLERİ ve
        BAKIM MASRAFLARI    249
        1.    Gemi Adamları    249
        2.    Gemi Adamlarına Yapılan Ödemelerin Niteliği    249
        3.    Hangi Süre İçinde Yapılan Masraflar Garameye
            Alınacaktır ?    251
            a.    Sürenin Başlangıcı ve Devamı    251
            b.    Sürenin Sona Ermesi    253
        4.    Harcamaların Makûl Olması Şartı    254
    III.    YAKIT ve KUMANYA MASRAFLARI    254
        1.    Uzayan Yolculuk Sebebi ile Tüketilen Yakıtın
            ve Kumanyanın Bedeli    254
        2.    Ek Bekleme Süresinde Tüketilen Yakıtın ve Kumanyanın
            Bedeli    255
            a.    Genel Olarak    255
            b.    Yer Olarak Kural’ın Kapsamı    256
        3.    Yakıt ve Kumanya Bedellerinin Garameye Kabûl
            Edilmesi İçin Gereken Şart    256
    IV.    LİMAN MASRAFLARI    257
    V.    ÇEVRE ZARARLARININ ÖNLENMESİ ve
        AZALTILMASI İLE İLGİLİ TEDBİRLERİN
        MASRAFLARI    258
§ 20 -    KURAL XII - BOŞALTMADA YÜKE GELEN ZARAR V.B.    261
    I.    GENEL OLARAK    261
    II.    KURAL’ın UYGULANMA ALANI    262
    III.    KURAL’ın UYGULANMA ŞARTLARI    262
        1.    Bir Müşterek Avarya Hareketi - Barınma
            Müşterek Avaryası    262
        2.    Zarar        263
        3.    Zarar Müşterek Avarya Hareketi Dolayısı ile Alınmış
            olan Tedbirlerin Sonucunda Meydana Gelmiş Olmalıdır    263
    IV.    KURAL’ın UYGULANACAĞI HALLER    264
        1.    Kural’ın Uygulama Alanına Giren Maddî Unsurlar    264
            a.    Yük    264
            b.    Yakıt    264
            c.    Kumanya    264
        2.    Kural’ın Uygulanacağı İşlemler    265
            a.    Elden Geçirme    265
            b.    Boşaltma    265
            c.    Depolama    265
            d.    Tekrar Yükleme    266
            e.    İstif    266
§ 21-    KURAL XIII - TAMİR TUTARLARINDAN
    YAPILACAK İNDİRİMLER    267
    I.    GENEL OLARAK    268
    II.    UYGULAMA PRENSİPLERİ    269
        1.    Kural’ın Uygulanma Alanı    269
        2.    Yeni-Eski Farkının Dikkate Alınması için
            Gereken Şart    269
        3.    Geminin Yaşının Hesaplanması    270
        4.    İndirime Tâbi Tutulmayacak Olan Malzeme/Parçalar    271
§ 22 -    KURAL XIV - GEÇİCİ TAMİRLER    273
    I.    GENEL OLARAK    275
    II.    GEÇİCİ TAMİRLERİN KATEGORİLERİ    276
        1.    Müşterek Selamet İçin / Müşterek Avarya Fedakârlığı
            Sebebi ile Yapılan Geçici Tamirler    277
            a.    Müşterek Selamet İçin Yapılan Geçici Tamirler
                (YAK. XIV/a)    277
            b.    Müşterek Avaryadan Doğan Hasarlar İçin Yapılan
                Geçici Tamirler (YAK. XIV/a)    277
        2.    Bir Kaza Sonucunda Ortaya Çıkan Hasarların Tamiri    278
§ 23 -    KURAL XV - NAVLUN KAYBI    279
    I.    GENEL OLARAK    279
    II.    NAVLUN KAYBININ MÜŞTEREK AVARYA
        SAYILMASI İÇİN ŞARTLAR    280
§ 24 -    KURAL XVI - FEDAKÂRLIK SONUCUNDA ZAYİ OLAN
    VEYA HASARA UĞRAYAN YÜK İÇİN MÜŞTEREK
    AVARYAYA KABÛL EDİLECEK TUTAR    283
    I.    GENEL OLARAK    284
    II.    MÜŞTEREK AVARYA’ya KABÛL EDİLECEK
        TUTARIN TESBİTİ    285
        1.    Müşterek Deniz Yolculuğunun Son Bulduğu Yer    285
        2.    Müşterek Avaryaya Kabûl Edilecek Değerin Tesbiti    286
            a.    Fatura Değeri    286
            b.    Yükleme Zamanındaki Değer    288
            c.    Boşaltma Zamanındaki Değer    289
        3.    Müşterek Deniz Sergüzeştinin Varma Limanından
            Önce Sona Ermesi    290
        4.    Hasarlı Yüklerin Satılması    290
§ 25 -    KURAL XVII - PAYLAŞMAYA KATILAN DEĞERLER    291
    I.    GENEL OLARAK    294
    II.    VARLIKLARIN DEĞERLERİNİN TESBİTİ    296
        1.    Genel Olarak    296
        2.    Varma Limanı    296
        3.    Yükün Değerinin Tesbiti    297
            a.    Ticarî Fatura    297
            b.    Yükleme Değeri    299
            c.    Boşaltma Değeri    300
        4.    Navlunun Değerinin Tesbiti    300
        5.    Geminin Değerinin Tesbiti    301
    III.    PAYLAŞMAYA KATILMAYACAK DEĞERLER    303
§ 26 -    KURAL XVIII - GEMİYE GELEN ZARAR    305
    I.    GENEL OLARAK    306
    II.    MÜŞTEREK AVARYAYA KABÛL EDİLECEK
        MASRAFLAR    306
        1.    Gemide Kayıp veya Hasar Sebebi ile Yapılmış
            Olan Masraflar    306
            a.    Tamir veya Yenileme Masrafları    307
            b.    Geminin Tamir Edilmemesi Halinde    308
            c.    Geminin Tam Zıyaa Uğraması    309
        2.    Diğer Masraflar    309
            a.    Teşhis Masrafları    309
            b.    Temizleme Masrafları    309
§ 27 -    KURAL XIX - BİLDİRİLMEMİŞ VEYA YANLIŞ
    BİLDİRİLMİŞ YÜKLER    311
    I.    GENEL OLARAK    312
    II.    YÜK HAKKINDA HİÇ BİLGİ VERİLMEMESİ    312
    III.    YÜK HAKKINDA YANLIŞ BEYANDA
        BULUNULMASI    315
        1.    Yükün Niteliği Hakkında Yanlış Bilgi Verilmesi    315
        2.    Yükün Değeri Hakkında Yanlış Bilgi Verilmesi    316
§ 28 -    KURAL XX - PARA AVANSLARI    317
    I.    GENEL OLARAK    318
    II.    YÜKLERİN SATILMASI    318
    III.    SİGORTA PRİMLERİ    320
§ 29 -    KURAL XXI - MÜŞTEREK AVARYAYA GİREN
    ZARARLAR İÇİN FAİZ    323
    I.    GENEL OLARAK    324
    II.    FAİZ YÜRÜTÜLECEK KALEMLER    325
        1.    Harcamalar    325
        2.    Fedakârlık    325
        3.    Ödemeler    325
        4.    Süre    326
§ 30 -    KURAL XXII - DEPO EDİLEN PARALARLA
    İLGİLİ İŞLEMLER    327
    I.    GENEL OLARAK    328
    II.    DEPO PROSEDÜRÜ    329
    III.    TEMİNATIN KULLANILMASI    330
§ 31 -    KURAL XXIII - MÜŞTEREK AVARYA PAYLAŞMASINDA
    ZAMANAŞIMI    331
    I.    GENEL OLARAK    332
    II.    SÜRELER    332
        1.    Genel Olarak    332
        2.    Ticaret Kanunu’nun Hükümleri Bakımından    334
§ 32 -    DİSPEÇ    337
    I.    KAVRAM ve TANIM    337
        1.    Genel Olarak    337
        2.    Hukukî Mahiyeti    338
    II.    DİSPEÇİN YAPILMASI    338
        1.    Dispeçi Yaptırma Yükümlülüğü    338
            a.    Donatan    338
            b.    İlgililer    340
        2.    Dispeçin Yapılacağı Yer    341
            a.    Genel Kural    341
            b.    Akdî Şartlar    344
        3.    Dispeçe Uygulanacak Hukuk    345
            a.    Genel Olarak    345
            b.    Akdî Şartlar    348
        4.    Dispeççinin Seçilmesi    348
            a.    Dispeççiyi Tarafların Seçmesi    348
            b.    Dispeççiyi Mahkemenin Seçmesi    350
            c.    Dispeççiyi Hakemin Seçmesi    352
    III.    DİSPEÇ RAPORUNUN HAZIRLANMASI    352
        1.    Dispeççinin Statüsü    352
        2.    Tarafların Yükümlülükleri    353
            a.    Hukukî Düzenleme    353
            b.    TK.’nun Hükümleri - Belgelerin İbrazı    353
            c.    YAK. Kural E    355
        3.    Dispeççinin Yetkileri    356
            a.    Dispeççinin Statüsüne Göre Yetkileri    356
            b.    İlgililerden Belge Talebi    356
            c.    Olayın Niteliğinin Tesbiti    357
        4.    Dispeç Raporu    358
        5.    Dispeç Raporuna İtiraz    359
        6.    Dispeç Raporunun Onaylanması - Hükmü    360
İKİNCİ KİTAP
ÇATMALAR
GİRİŞ    365
    I.    KAVRAM - TANIM    365
    II.    HUKUKÎ DÜZENLEME    372
        1.    Türk Hukuku    372
            a.    Kanunlar    372
                aa.    Ticaret Kanunu    372
                bb.    Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun    372
                cc.    Limanlar Kanunu    372
            b.    Tüzükler    373
                aa.    Denizde Çatışmayı Önleme Tüzüğü    373
                bb.    Türk Boğazları Deniz Trafik Düzeni Tüzüğü    373
            c.    Yönetmelik    374
        2.    Uluslararası Konvansiyonlar    374
            a. Denizde Can Emniyeti Hakkında Milletlerarası
                Konvansiyon    374
            b.    Denizde Çatışmayı Önlemek için Uluslararası
                Kurallar Hakkında Konvansiyon    375
            c.    Deniz Müsademelerine Mütedair Bazı Kaidelerin
                Tevhidi Hakkında Mukavele    376
            d.    Çatmadan Doğan Hukuk Davalarında Yetkiye Dair
                10 Mayıs 1952 Tarihli Brüksel Konvansiyonu    377
            e.    Çatma ve Diğer Seyrüsefer Olayları Hakkında Cezaî  
                Yetki ile İlgili 10 Mayıs 1952 Tarihli Brüksel
                Konvansiyonu    377
            f.    Denizde Çatışmalarda Zararın Takdiri için Kurallar
                (Lizbon Kuralları)    378
§ 1 -     ÇATMANIN TÜRLERİ    379
    I.    KUSURSUZ ÇATMA    379
        1.    Umulmayan Hâl    380
        2.    Mücbir Sebep    381
        3.    Sebebi Anlaşılamayan Çatma    383
    II.    KUSURLU ÇATMA    383
        1.    Bir Tarafın Kusuru ile Çatma    383
            a.    Genel Olarak    383
            b.    Kusur        385   
                aa.    Genel Olarak    385
                bb.    İlliyet Bağı    388
                cc.    Kusur Karinesi    390
                dd.    Gemi Adamının Kusuru    391
                ee.    Kılavuzun Kusuru    392
                    i.    İhtiyarî Kılavuz    393
                    ii.    Mecburî Kılavuz    393
                ff.    Römorkörün Kusuru    396
                gg.    Donatanın Kusuru    399
        2.    Ortak Kusurlu Çatma    399
    III.    KIYASEN veya VASITALI ÇATMA    400
        a.    Seyir Kurallarına Uymamak    401
        b.    Hatalı Manevra Yapmak    402
 § 2 -    ÇATMADAN DOĞAN SORUMLULUK    403
    I.    GENEL OLARAK    403
        1.    Sorumluluğun Niteliği    403
        2.    Sorumluluğun Kapsamı    404
        3.    Sorumlu Kişi     407
        4.    Sorumluluğun Hasredilmesi    410
        5.    Sorumluluğun Sınırlandırılması    411
            a.    Genel Olarak    411
            b.    Sorumluluğunu Sınırlandırmak Hakkına Sahip
                Bulunan Olan Kişiler    413
        6.    Sınırsız Sorumluluk    416
    II.    KUSURSUZ ÇATMADA SORUMLULUK    417
    III.    KUSURLU ÇATMADA SORUMLULUK    420
        1.    Bir Tarafın Kusuru ile Çatmada Sorumluluk ve
            Talep Hakları    420
            a.    Genel Olarak    420
            b.    Lizbon Kuralları    421
        2.    Çarpılan Gemideki Hak Sahipleri Bakımından    422
            a.    Çarpılan Geminin Donatanı    422
            b.    Çarpılan Gemideki Yolcular    425
            c.    Çarpılan Gemideki Yüklerin İlgilileri    426
            d.    Çarpılan Gemideki Gemi Adamları    427
        3.    Çarpan Gemideki Hak Sahipleri Bakımından    427
            a.    Çarpan Gemideki Yolcular    427
            b.    Çarpan Gemideki Yüklerin İlgilileri    430
            c.    Çarpan Geminin Gemi Adamları    433
        4.    Ortak Kusurlu Çatmada Sorumluluk ve
            Talep Hakları    433
            a.    Genel Olarak    433
            b.    Donatanlar    435
            c.    Yükle İlgililer    435
                aa.    Genel Olarak    435
                bb.    Donatanlar Arasında Rücû    436
            d.    Yolcular    438
   &am