DANTE ALIGHIERI Yaşamı, Eserleri ve Siyaset Felsefesi
DANTE ALIGHIERI Yaşamı, Eserleri ve Siyaset Felsefesi
Ömer KORKMAZ
Sayfa Sayısı
:
169
Kitap Ölçüleri
:
16*24
Basım Yılı
:
2015
ISBN NO
:
9786050500172
Dante Alighieri, Rönesans'la sonuçlanacak ihtiyaçların ve düşünsel akımların olgunlaşmaya başladığı Geç-Ortaçağın (XIII. ve XIV.
yüzyılların) önemli bir düşünürüdür. Tüm yaşamını, düşünce ve inançlarını gerçekleştirmek için harcamış olan Dante,
mücadeleler ve çileler içerisinde geçen 56 yıllık bir ömür sonucunda ölümlü dünyada ölümsüzlüğü yakalayabilmiş büyük bir
eylem (hareket) adamıdır.
Cahit Sıtkı Tarancı'nın "Otuz Beş Yaş" adlı şiirinden bu yana hemen herkesin en azından adına aşina olduğu Dante, özellikle
edebi kişiliği ve eserleriyle dünya edebiyat tarihinin önemli halkalarından biridir. Dante'ye dünya çapındaki asıl ününü
kazandıran, "İlahi Komedya" adlı edebi eseridir. Siyaset felsefesiyle ilgili görüşlerine yer verdiği "Monarşi Üzerine" adlı eseri,
siyasal düşünce tarihi açısından önemli olmakla birlikte, "İlahi Komedya"nın gölgesi altında kalmıştır.
Zaten ülkesi ve dünyada da, Dante, bir edebiyat dehası olarak tanınmaktadır. Örneğin İtalya'daki tüm üniversitelerde Dante'ye
ilişkin kürsüler bulunmaktadır ve buralarda özellikle Dante'nin yaşamı ve eserleri (özellikle “İlahi Komedya”) üzerine yoğun
tartışma ve araştırmalar yapılmaktadır. Bu tartışma ve araştırmalar, çok ince ayrıntılara kadar uzanabilmektedir. Bu nedenle,
Dante konusunda ortaya konan eserlerin büyük bir kısmında, edebi kişiliği ve eserleri temel inceleme konusunu oluşturmaktadır.
Benzer şekilde, ülkemizde de, Dante'ye ilişkin çalışmaların çoğu bu bağlamda yer almaktadır.
Dante'nin siyaset felsefesine ilişkin düşüncelerine doğrudan yer veren ve bunları irdeleme konusu yapan çalışma sayısı oldukça
azdır. Bu nedenle, Dante'nin siyasal kuram içerisindeki yerini kendisine konu edinen her çalışma, bu konudaki veri eksikliğini
önceden kabullenmek durumunda kalacaktır. (Önsöz'den)
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
İÇİNDEKİLER 7
GİRİŞ 11
BİRİNCİ BÖLÜM
DANTE ALIGHERI'NİN TANITIMI VE GENEL BİR BAKIŞ
I- ÖZGÜN KOŞULLANMIŞLIĞI İÇİNDE YAŞADIĞI DÖNEM VE ETKİLENDİĞİ UNSURLAR 15
A- İTALYA VE FLORANSA'DAKİ DURUM, PARTİ ÇEKİŞMELERİ 15
1. İtalya ve Floransa'daki Durum 15
2. Parti Çekişmeleri 18
B. DANTE'NİN ETKİLENDİĞİ UNSURLAR 23
II. YAŞAMI 26
III. EDEBİYATTAKİ YERİ VE ESERLERİ 39
A. EDEBİYATTAKİ YERİ 39
1. Edebi Özellikleri 39
2. Rönesans'a Etkileri 42
B. ESERLERİ 43
1. İlahi Komedya (La Divine Commedia) 43
2. Monarşi Üzerine (De Monarchia) 47
3. Diğer Eserleri 50
a. Şölen (İl Convivio) 50
b. Yeni Hayat (La Vita Nuova) 52
c. Halk Dili Üstüne İnceleme (De Vulgari Eloquentia) 54
d. Mektuplar (Epistole) 55
e. Çoban Şiirleri (Eclogae) 57
f . Mısralar (Le Rime) 57
g. Toprak ve Su Üstüne İnceleme
(La Quaestio de Aqua et Terra) 58
h. Çiçek (İl Fiore) 58
ı. Lirik Şiirleri (Canzone) 58
İKİNCİ BÖLÜM
EVRENSELLİK DÜŞÜNCESİ VE EVRENSEL KRALLIK
I. GENEL OLARAK 59
II. DANTE ÖNCESİ DÜŞÜN VE ÖĞRETİLERDE EVRENSELLİK DÜŞÜNCESİ 60
A. HELENİSTİK FELSEFEDE EVRENSEL İNSANLIK DÜŞÜNCESİ 60
1. Kynizm'de Evrensellik 63
2. Stoizm'de Evrensellik 68
B. ROMALILARDA EVRENSELLİK DÜŞÜNCESİ 74
1. Orta Stoa'da Evrensellik 75
2. Son Stoa (Roma Stoası)'da Evrensellik 78
C. ORTAÇAĞ'DA EVRENSEL İNSANLIK DÜŞÜNCESİ 84
III. ORTAÇAĞ TOPLUMSAL GERÇEKLİĞİ VE DANTE'NİN EVRENSEL KRALLIK DÜŞÜNCESİ 88
A. ORTAÇAĞ TOPLUMSAL GERÇEKLİĞİ 88
1. Ortaçağın Siyasal ve Sosyal Yapısı 89
2. Ortaçağın Düşünce Yapısı 92
B. DANTE'NİN EVRENSEL KRALLIK DÜŞÜNCESİ 95
1. Genel Olarak 95
2. Dante'nin Evrensel Krallığı İspatlaması 98
a. Erek Sorunu: İnsanlığın Ortak-Son Amacı (Ereği) Evrensel Krallıkta Gerçekleşebilir 98
b. Barış Sorunu: Evrensel Barış Evrensel Krallıkta Sağlanabilir 100
c. Adalet Sorunu: Adaleti Ancak Evrensel Krallık Gerçekleştirebilir 101
d. Özgürlük Sorunu: Özgürlüğü Ancak Evrensel Krallık Sağlayabilir 103
e. Genel İrade Sorunu: Herkesin İradesi Evrensel Krallıkta Gerçekleşebilir 104
f. Siyasal Birlik Sorunu: İnsanların Birlik Oluşturmaları Gereği Evrensel Krallığı Zorunlu Kılar 105
g. Evrensel Hakemlik Sorunu: Ulusal Krallıklar Arasındaki Uyuşmazlıkları Ancak Evrensel Krallık Çözebilir 106
h. "Bir" ve "Çok" Sorunu: "Bir'in Yapabileceği İşin Çokluk Tarafından Yapılması Gereksizdir" Düşüncesi Evrensel Krallığı Zorunlu
Kılar 106
ı. Bir'e Bir Örnek: Hz. İsa'nın Roma İmparatoru Augustus Devrinde Doğması Evrensel Krallığı İspatlar 107
IV. EVRENSELLİK DÜŞÜNCESİNİN DANTE SONRASI DÖNEMDEKİ YERİ 108
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DANTE'DE SİYASAL ERKİN (EVRENSEL KRALLIĞIN) KAYNAĞI VE "TEMSİL"İ SORUNU
I. GENEL OLARAK 117
II. SİYASAL ERKİN KAYNAĞI SORUNU: DÜNYASAL VE RUHSAL ERKLERİN AYRIMI 119
A. RUHSAL ERKİN ÜSTÜNLÜĞÜNÜ SAVUNANLAR 125
1. Salisbury'li John'un Düşünceleri 126
2. Aegidius Colonna Romanus'un Düşünceleri 127
3. Viterbo'lu Jacobus'un Düşünceleri 131
B. DÜNYASAL ERKİN ÜSTÜNLÜĞÜNÜ SAVUNANLAR 131
1. Paris'li Jean'ın Düşünceleri 132
2. Ockam'lı William'ın Düşünceleri 136
3. Padova'lı Marsilius'un Düşünceleri 139
C. DANTE'NİN RUHSAL VE DÜNYASAL ERKLERİN AYRILIĞINA İLİŞKİN DÜŞÜNCELERİ 144
III. SİYASAL ERKİN "TEMSİL"İ SORUNU: EVRENSEL KRALLIĞI ROMALILAR YÖNETMELİDİR 149
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME 155
KAYNAKÇA 161
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ ................................................................................................ 5
İÇİNDEKİLER ...................................................................................... 7
GİRİŞ................................................................................................... 11
BİRİNCİ BÖLÜM
DANTE ALIGHERI'NİN TANITIMI VE
GENEL BİR BAKIŞ
I- ÖZGÜN KOŞULLANMIŞLIĞI İÇİNDE YAŞADIĞI DÖNEM VE
ETKİLENDİĞİ UNSURLAR ..................................................... 15
A-. İTALYA VE FLORANSA'DAKİ DURUM, PARTİ ÇEKİŞMELERİ 15
1. . İtalya ve Floransa'daki Durum......................................... 15
2... Parti Çekişmeleri............................................................. 18
B.. DANTE'NİN ETKİLENDİĞİ UNSURLAR........................... 23
II. YAŞAMI.................................................................................... 26
III. EDEBİYATTAKİ YERİ VE ESERLERİ..................................... 39
A. EDEBİYATTAKİ YERİ........................................................ 39
1. . Edebi Özellikleri.............................................................. 39
2. . Rönesans'a Etkileri.......................................................... 42
B. ESERLERİ............................................................................ 43
1. . İlahi Komedya (La Divine Commedia)............................ 43
2. . Monarşi Üzerine (De Monarchia).................................... 47
3. . Diğer Eserleri................................................................... 50
a. . Şölen (İl Convivio).................................................... 50
b. . Yeni Hayat (La Vita Nuova)...................................... 52
c. . Halk Dili Üstüne İnceleme (De Vulgari Eloquentia).. 54
d. . Mektuplar (Epistole).................................................. 55
e. . Çoban Şiirleri (Eclogae)............................................. 57
f . Mısralar (Le Rime)..................................................... 57
g. . Toprak ve Su Üstüne İnceleme
(La Quaestio de Aqua et Terra).................................. 58
h.. Çiçek (İl Fiore).......................................................... 58
ı... Lirik Şiirleri (Canzone).............................................. 58
İKİNCİ BÖLÜM
EVRENSELLİK DÜŞÜNCESİ VE
EVRENSEL KRALLIK
I. GENEL OLARAK...................................................................... 59
II. DANTE ÖNCESİ DÜŞÜN VE ÖĞRETİLERDE EVRENSELLİK
DÜŞÜNCESİ.............................................................................. 60
A. HELENİSTİK FELSEFEDE EVRENSEL İNSANLIK DÜŞÜNCESİ 60
1. . Kynizm'de Evrensellik.................................................... 63
2. . Stoizm'de Evrensellik...................................................... 68
B. ROMALILARDA EVRENSELLİK DÜŞÜNCESİ.................. 74
1. . Orta Stoa'da Evrensellik.................................................. 75
2. . Son Stoa (Roma Stoası)'da Evrensellik............................ 78
C. ORTAÇAĞ'DA EVRENSEL İNSANLIK DÜŞÜNCESİ........ 84
III. ORTAÇAĞ TOPLUMSAL GERÇEKLİĞİ VE DANTE'NİN
EVRENSEL KRALLIK DÜŞÜNCESİ......................................... 88
A. ORTAÇAĞ TOPLUMSAL GERÇEKLİĞİ............................. 88
1. . Ortaçağın Siyasal ve Sosyal Yapısı.................................. 89
2. . Ortaçağın Düşünce Yapısı............................................... 92
B. DANTE'NİN EVRENSEL KRALLIK DÜŞÜNCESİ.............. 95
1. . Genel Olarak................................................................... 95
2. . Dante'nin Evrensel Krallığı İspatlaması........................... 98
a. . Erek Sorunu: İnsanlığın Ortak-Son Amacı (Ereği) Evrensel Krallıkta Gerçekleşebilir 98
b. . Barış Sorunu: Evrensel Barış Evrensel Krallıkta Sağlanabilir 100
c. . Adalet Sorunu: Adaleti Ancak Evrensel Krallık Gerçekleştirebilir 101
d. . Özgürlük Sorunu: Özgürlüğü Ancak Evrensel
Krallık Sağlayabilir.................................................. 103
e. . Genel İrade Sorunu: Herkesin İradesi Evrensel
Krallıkta Gerçekleşebilir.......................................... 104
f. . Siyasal Birlik Sorunu: İnsanların Birlik Oluşturmaları Gereği Evrensel Krallığı Zorunlu Kılar 105
g. . Evrensel Hakemlik Sorunu: Ulusal Krallıklar
Arasındaki Uyuşmazlıkları Ancak Evrensel Krallık
Çözebilir.................................................................. 106
h. . "Bir" ve "Çok" Sorunu: "Bir'in Yapabileceği
İşin Çokluk Tarafından Yapılması Gereksizdir"
Düşüncesi Evrensel Krallığı Zorunlu Kılar............... 106
ı. .. Bir'e Bir Örnek: Hz. İsa'nın Roma İmparatoru
Augustus Devrinde Doğması Evrensel Krallığı
İspatlar..................................................................... 107
IV. EVRENSELLİK DÜŞÜNCESİNİN DANTE SONRASI
DÖNEMDEKİ YERİ................................................................. 108
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DANTE'DE SİYASAL ERKİN (EVRENSEL KRALLIĞIN)
KAYNAĞI VE "TEMSİL"İ SORUNU
I. GENEL OLARAK.................................................................... 117
II. SİYASAL ERKİN KAYNAĞI SORUNU: DÜNYASAL VE
RUHSAL ERKLERİN AYRIMI................................................ 119
A.. RUHSAL ERKİN ÜSTÜNLÜĞÜNÜ SAVUNANLAR........ 125
1. . Salisbury'li John'un Düşünceleri.................................... 126
2. . Aegidius Colonna Romanus'un Düşünceleri.................. 127
3. . Viterbo'lu Jacobus'un Düşünceleri................................ 131
B. DÜNYASAL ERKİN ÜSTÜNLÜĞÜNÜ SAVUNANLAR.. 131
1. . Paris'li Jean'ın Düşünceleri............................................ 132
2. . Ockam'lı William'ın Düşünceleri................................... 136
3. . Padova'lı Marsilius'un Düşünceleri................................ 139
C. DANTE'NİN RUHSAL VE DÜNYASAL ERKLERİN AYRILIĞINA İLİŞKİN DÜŞÜNCELERİ 144
III. SİYASAL ERKİN "TEMSİL"İ SORUNU: EVRENSEL
KRALLIĞI ROMALILAR YÖNETMELİDİR........................... 149
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME.................................................... 155
KAYNAKÇA.................................................................................... 161
yüzyılların) önemli bir düşünürüdür. Tüm yaşamını, düşünce ve inançlarını gerçekleştirmek için harcamış olan Dante,
mücadeleler ve çileler içerisinde geçen 56 yıllık bir ömür sonucunda ölümlü dünyada ölümsüzlüğü yakalayabilmiş büyük bir
eylem (hareket) adamıdır.
Cahit Sıtkı Tarancı'nın "Otuz Beş Yaş" adlı şiirinden bu yana hemen herkesin en azından adına aşina olduğu Dante, özellikle
edebi kişiliği ve eserleriyle dünya edebiyat tarihinin önemli halkalarından biridir. Dante'ye dünya çapındaki asıl ününü
kazandıran, "İlahi Komedya" adlı edebi eseridir. Siyaset felsefesiyle ilgili görüşlerine yer verdiği "Monarşi Üzerine" adlı eseri,
siyasal düşünce tarihi açısından önemli olmakla birlikte, "İlahi Komedya"nın gölgesi altında kalmıştır.
Zaten ülkesi ve dünyada da, Dante, bir edebiyat dehası olarak tanınmaktadır. Örneğin İtalya'daki tüm üniversitelerde Dante'ye
ilişkin kürsüler bulunmaktadır ve buralarda özellikle Dante'nin yaşamı ve eserleri (özellikle “İlahi Komedya”) üzerine yoğun
tartışma ve araştırmalar yapılmaktadır. Bu tartışma ve araştırmalar, çok ince ayrıntılara kadar uzanabilmektedir. Bu nedenle,
Dante konusunda ortaya konan eserlerin büyük bir kısmında, edebi kişiliği ve eserleri temel inceleme konusunu oluşturmaktadır.
Benzer şekilde, ülkemizde de, Dante'ye ilişkin çalışmaların çoğu bu bağlamda yer almaktadır.
Dante'nin siyaset felsefesine ilişkin düşüncelerine doğrudan yer veren ve bunları irdeleme konusu yapan çalışma sayısı oldukça
azdır. Bu nedenle, Dante'nin siyasal kuram içerisindeki yerini kendisine konu edinen her çalışma, bu konudaki veri eksikliğini
önceden kabullenmek durumunda kalacaktır. (Önsöz'den)
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
İÇİNDEKİLER 7
GİRİŞ 11
BİRİNCİ BÖLÜM
DANTE ALIGHERI'NİN TANITIMI VE GENEL BİR BAKIŞ
I- ÖZGÜN KOŞULLANMIŞLIĞI İÇİNDE YAŞADIĞI DÖNEM VE ETKİLENDİĞİ UNSURLAR 15
A- İTALYA VE FLORANSA'DAKİ DURUM, PARTİ ÇEKİŞMELERİ 15
1. İtalya ve Floransa'daki Durum 15
2. Parti Çekişmeleri 18
B. DANTE'NİN ETKİLENDİĞİ UNSURLAR 23
II. YAŞAMI 26
III. EDEBİYATTAKİ YERİ VE ESERLERİ 39
A. EDEBİYATTAKİ YERİ 39
1. Edebi Özellikleri 39
2. Rönesans'a Etkileri 42
B. ESERLERİ 43
1. İlahi Komedya (La Divine Commedia) 43
2. Monarşi Üzerine (De Monarchia) 47
3. Diğer Eserleri 50
a. Şölen (İl Convivio) 50
b. Yeni Hayat (La Vita Nuova) 52
c. Halk Dili Üstüne İnceleme (De Vulgari Eloquentia) 54
d. Mektuplar (Epistole) 55
e. Çoban Şiirleri (Eclogae) 57
f . Mısralar (Le Rime) 57
g. Toprak ve Su Üstüne İnceleme
(La Quaestio de Aqua et Terra) 58
h. Çiçek (İl Fiore) 58
ı. Lirik Şiirleri (Canzone) 58
İKİNCİ BÖLÜM
EVRENSELLİK DÜŞÜNCESİ VE EVRENSEL KRALLIK
I. GENEL OLARAK 59
II. DANTE ÖNCESİ DÜŞÜN VE ÖĞRETİLERDE EVRENSELLİK DÜŞÜNCESİ 60
A. HELENİSTİK FELSEFEDE EVRENSEL İNSANLIK DÜŞÜNCESİ 60
1. Kynizm'de Evrensellik 63
2. Stoizm'de Evrensellik 68
B. ROMALILARDA EVRENSELLİK DÜŞÜNCESİ 74
1. Orta Stoa'da Evrensellik 75
2. Son Stoa (Roma Stoası)'da Evrensellik 78
C. ORTAÇAĞ'DA EVRENSEL İNSANLIK DÜŞÜNCESİ 84
III. ORTAÇAĞ TOPLUMSAL GERÇEKLİĞİ VE DANTE'NİN EVRENSEL KRALLIK DÜŞÜNCESİ 88
A. ORTAÇAĞ TOPLUMSAL GERÇEKLİĞİ 88
1. Ortaçağın Siyasal ve Sosyal Yapısı 89
2. Ortaçağın Düşünce Yapısı 92
B. DANTE'NİN EVRENSEL KRALLIK DÜŞÜNCESİ 95
1. Genel Olarak 95
2. Dante'nin Evrensel Krallığı İspatlaması 98
a. Erek Sorunu: İnsanlığın Ortak-Son Amacı (Ereği) Evrensel Krallıkta Gerçekleşebilir 98
b. Barış Sorunu: Evrensel Barış Evrensel Krallıkta Sağlanabilir 100
c. Adalet Sorunu: Adaleti Ancak Evrensel Krallık Gerçekleştirebilir 101
d. Özgürlük Sorunu: Özgürlüğü Ancak Evrensel Krallık Sağlayabilir 103
e. Genel İrade Sorunu: Herkesin İradesi Evrensel Krallıkta Gerçekleşebilir 104
f. Siyasal Birlik Sorunu: İnsanların Birlik Oluşturmaları Gereği Evrensel Krallığı Zorunlu Kılar 105
g. Evrensel Hakemlik Sorunu: Ulusal Krallıklar Arasındaki Uyuşmazlıkları Ancak Evrensel Krallık Çözebilir 106
h. "Bir" ve "Çok" Sorunu: "Bir'in Yapabileceği İşin Çokluk Tarafından Yapılması Gereksizdir" Düşüncesi Evrensel Krallığı Zorunlu
Kılar 106
ı. Bir'e Bir Örnek: Hz. İsa'nın Roma İmparatoru Augustus Devrinde Doğması Evrensel Krallığı İspatlar 107
IV. EVRENSELLİK DÜŞÜNCESİNİN DANTE SONRASI DÖNEMDEKİ YERİ 108
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DANTE'DE SİYASAL ERKİN (EVRENSEL KRALLIĞIN) KAYNAĞI VE "TEMSİL"İ SORUNU
I. GENEL OLARAK 117
II. SİYASAL ERKİN KAYNAĞI SORUNU: DÜNYASAL VE RUHSAL ERKLERİN AYRIMI 119
A. RUHSAL ERKİN ÜSTÜNLÜĞÜNÜ SAVUNANLAR 125
1. Salisbury'li John'un Düşünceleri 126
2. Aegidius Colonna Romanus'un Düşünceleri 127
3. Viterbo'lu Jacobus'un Düşünceleri 131
B. DÜNYASAL ERKİN ÜSTÜNLÜĞÜNÜ SAVUNANLAR 131
1. Paris'li Jean'ın Düşünceleri 132
2. Ockam'lı William'ın Düşünceleri 136
3. Padova'lı Marsilius'un Düşünceleri 139
C. DANTE'NİN RUHSAL VE DÜNYASAL ERKLERİN AYRILIĞINA İLİŞKİN DÜŞÜNCELERİ 144
III. SİYASAL ERKİN "TEMSİL"İ SORUNU: EVRENSEL KRALLIĞI ROMALILAR YÖNETMELİDİR 149
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME 155
KAYNAKÇA 161
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ ................................................................................................ 5
İÇİNDEKİLER ...................................................................................... 7
GİRİŞ................................................................................................... 11
BİRİNCİ BÖLÜM
DANTE ALIGHERI'NİN TANITIMI VE
GENEL BİR BAKIŞ
I- ÖZGÜN KOŞULLANMIŞLIĞI İÇİNDE YAŞADIĞI DÖNEM VE
ETKİLENDİĞİ UNSURLAR ..................................................... 15
A-. İTALYA VE FLORANSA'DAKİ DURUM, PARTİ ÇEKİŞMELERİ 15
1. . İtalya ve Floransa'daki Durum......................................... 15
2... Parti Çekişmeleri............................................................. 18
B.. DANTE'NİN ETKİLENDİĞİ UNSURLAR........................... 23
II. YAŞAMI.................................................................................... 26
III. EDEBİYATTAKİ YERİ VE ESERLERİ..................................... 39
A. EDEBİYATTAKİ YERİ........................................................ 39
1. . Edebi Özellikleri.............................................................. 39
2. . Rönesans'a Etkileri.......................................................... 42
B. ESERLERİ............................................................................ 43
1. . İlahi Komedya (La Divine Commedia)............................ 43
2. . Monarşi Üzerine (De Monarchia).................................... 47
3. . Diğer Eserleri................................................................... 50
a. . Şölen (İl Convivio).................................................... 50
b. . Yeni Hayat (La Vita Nuova)...................................... 52
c. . Halk Dili Üstüne İnceleme (De Vulgari Eloquentia).. 54
d. . Mektuplar (Epistole).................................................. 55
e. . Çoban Şiirleri (Eclogae)............................................. 57
f . Mısralar (Le Rime)..................................................... 57
g. . Toprak ve Su Üstüne İnceleme
(La Quaestio de Aqua et Terra).................................. 58
h.. Çiçek (İl Fiore).......................................................... 58
ı... Lirik Şiirleri (Canzone).............................................. 58
İKİNCİ BÖLÜM
EVRENSELLİK DÜŞÜNCESİ VE
EVRENSEL KRALLIK
I. GENEL OLARAK...................................................................... 59
II. DANTE ÖNCESİ DÜŞÜN VE ÖĞRETİLERDE EVRENSELLİK
DÜŞÜNCESİ.............................................................................. 60
A. HELENİSTİK FELSEFEDE EVRENSEL İNSANLIK DÜŞÜNCESİ 60
1. . Kynizm'de Evrensellik.................................................... 63
2. . Stoizm'de Evrensellik...................................................... 68
B. ROMALILARDA EVRENSELLİK DÜŞÜNCESİ.................. 74
1. . Orta Stoa'da Evrensellik.................................................. 75
2. . Son Stoa (Roma Stoası)'da Evrensellik............................ 78
C. ORTAÇAĞ'DA EVRENSEL İNSANLIK DÜŞÜNCESİ........ 84
III. ORTAÇAĞ TOPLUMSAL GERÇEKLİĞİ VE DANTE'NİN
EVRENSEL KRALLIK DÜŞÜNCESİ......................................... 88
A. ORTAÇAĞ TOPLUMSAL GERÇEKLİĞİ............................. 88
1. . Ortaçağın Siyasal ve Sosyal Yapısı.................................. 89
2. . Ortaçağın Düşünce Yapısı............................................... 92
B. DANTE'NİN EVRENSEL KRALLIK DÜŞÜNCESİ.............. 95
1. . Genel Olarak................................................................... 95
2. . Dante'nin Evrensel Krallığı İspatlaması........................... 98
a. . Erek Sorunu: İnsanlığın Ortak-Son Amacı (Ereği) Evrensel Krallıkta Gerçekleşebilir 98
b. . Barış Sorunu: Evrensel Barış Evrensel Krallıkta Sağlanabilir 100
c. . Adalet Sorunu: Adaleti Ancak Evrensel Krallık Gerçekleştirebilir 101
d. . Özgürlük Sorunu: Özgürlüğü Ancak Evrensel
Krallık Sağlayabilir.................................................. 103
e. . Genel İrade Sorunu: Herkesin İradesi Evrensel
Krallıkta Gerçekleşebilir.......................................... 104
f. . Siyasal Birlik Sorunu: İnsanların Birlik Oluşturmaları Gereği Evrensel Krallığı Zorunlu Kılar 105
g. . Evrensel Hakemlik Sorunu: Ulusal Krallıklar
Arasındaki Uyuşmazlıkları Ancak Evrensel Krallık
Çözebilir.................................................................. 106
h. . "Bir" ve "Çok" Sorunu: "Bir'in Yapabileceği
İşin Çokluk Tarafından Yapılması Gereksizdir"
Düşüncesi Evrensel Krallığı Zorunlu Kılar............... 106
ı. .. Bir'e Bir Örnek: Hz. İsa'nın Roma İmparatoru
Augustus Devrinde Doğması Evrensel Krallığı
İspatlar..................................................................... 107
IV. EVRENSELLİK DÜŞÜNCESİNİN DANTE SONRASI
DÖNEMDEKİ YERİ................................................................. 108
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DANTE'DE SİYASAL ERKİN (EVRENSEL KRALLIĞIN)
KAYNAĞI VE "TEMSİL"İ SORUNU
I. GENEL OLARAK.................................................................... 117
II. SİYASAL ERKİN KAYNAĞI SORUNU: DÜNYASAL VE
RUHSAL ERKLERİN AYRIMI................................................ 119
A.. RUHSAL ERKİN ÜSTÜNLÜĞÜNÜ SAVUNANLAR........ 125
1. . Salisbury'li John'un Düşünceleri.................................... 126
2. . Aegidius Colonna Romanus'un Düşünceleri.................. 127
3. . Viterbo'lu Jacobus'un Düşünceleri................................ 131
B. DÜNYASAL ERKİN ÜSTÜNLÜĞÜNÜ SAVUNANLAR.. 131
1. . Paris'li Jean'ın Düşünceleri............................................ 132
2. . Ockam'lı William'ın Düşünceleri................................... 136
3. . Padova'lı Marsilius'un Düşünceleri................................ 139
C. DANTE'NİN RUHSAL VE DÜNYASAL ERKLERİN AYRILIĞINA İLİŞKİN DÜŞÜNCELERİ 144
III. SİYASAL ERKİN "TEMSİL"İ SORUNU: EVRENSEL
KRALLIĞI ROMALILAR YÖNETMELİDİR........................... 149
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME.................................................... 155
KAYNAKÇA.................................................................................... 161