Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Ãœyelik
Ãœye GiriÅŸi
Cumhurbaşkanının Sorumluluğu
Cumhurbaşkanının Sorumluluğu
Ömer KESKİNSOY
Sayfa Sayısı
:
170
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2013
ISBN NO
:
9786055343255
70,00
TL
GÄ°RÄ°Åž
Cumhurbaşkanının sorumluluğunu genel manada; siyasi, cezai ve hu¬kuki şeklinde tasnif etmek mümkündür. Parlamenter sistemde yürütmenin Cumhurbaşkanı kanadının siyasal sorumluluğunun bulunmaması sistemin temel özelliğinin bir sonucudur.
Parlamenter cumhuriyetlerde cumhurbaşkanının şahsi muamelatından dolayı hukuki sorumluluğunun bulunduğu genelde kabul edilmektedir.
CumhurbaÅŸkanının ÅŸahsi fiillerinden dolayı ceza sorumluluÄŸunu en¬gelleyen bir Anayasal düzenleme yoktur. Bütün parlamenter sistemlerde olduÄŸu gibi, Türkiye\\\′de de CumhurbaÅŸkanının vatana ihanet dışında görevi sebebiyle iÅŸlediÄŸi suçlardan sorumluluÄŸunun doÄŸmayacağı kabul edilmektedir.
Bu çalışmanın yapılmasındaki amacımız; vatana ihanetin belirsizliği, aslında vatana ihanet dışında görevle alakalı olan diğer suçlardan Cumhur¬başkanının sorumluluğunun bulunmadığının Anayasada açıkça ifade edil¬memiş olduğu, sadece hâsıl olan genel kanaat sonucu vatana ihanet dışındaki suçlardan sorumluluğunun bulunmadığı görüşünün hakim görüş haline gel¬diği, oysa bu hususlarda en azından mesnetli eleştirilerin getirilebileceği gibi etkenlerdir.
Çalışma, dört bölüme ayrılarak yapılmıştır. Birinci bölüm; kavram, ta¬rihçe, Cumhurbaşkanının sorumluluğu-hükümet sistemi ilişkisine ayrılmıştır. İkinci bölüm, 1982 Anayasasında Cumhurbaşkanlığı statüsü, statüden müte¬vellit yetkiler ve bunlarla ilgili değerlendirmeleri içermektedir. Üçüncü bö¬lümde; Cumhurbaşkanının sorumluluğu, siyasi, hukuki, özellikle cezai yön¬den ele alınmış, daha sonra vatana ihanet fiilinin niteliği kamu hukuku dalla¬rı bakımından incelenmiştir. Dördüncü bölümde, vatana ihanet fiili ceza hukuku kurumlan açından değerlendirilmiş ve çalışma Yüce Divanın yapısı, yetki alanı, verdiği karar ve karara karşı hukuki yolların işlenmesiyle niha-yetlendirilmiştir.
Bölümlerin oluşturulmasında, genelden özele doğru her bölümün bir diğer bölümün önaşaması olmasına dikkat edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca bütün bölümlerde hemen hemen her temel başlığın sonunda sonuç ya da eleştiriler, öneriler, sorunlar şeklindeki küçük başlıklar altında sonuç yerine kaim olacak düşüncelerimize yer verilmiştir. Bundaki amacımız, bütün gö¬rüşlerimize sadece sonuç bölümünde yer verilmesinin eksik kalacağı düşüncesidir.
ONSOZ
Cumhurbaşkanının sorumluluğunu konu olarak seçtiğimiz bu çalışmada, asıl amacımız, hususiyle Cumhurbaşkanının ceza sorumluluğuna dair farklı düşüncelerimize dikkat çekmektir.
Bu eseri yazma noktasına bizi ulaÅŸtırmakta çok önemli destekleri olan hocalarımdan Prof. Dr. Erdal ONAR\\\′a, rahmetle her daim yâd ettiÄŸim Prof. Dr. Hayati HAZIR\\\′a, isimlerini zikretmediÄŸim, bazılarıyla da hiç tanışmadığım halde eserlerinden ziyadesiyle istifade ettiÄŸim diÄŸer hocalarıma şükran borcumun olduÄŸu kuÅŸkusuzdur.
Bu çalışmanın yapılmasını öneren meslektaşıma, çalışma sürecinde manevi takviyeleriyle motivasyonumu diri tutan karıma, kızlarıma, oÄŸluma, hülasa aile fertlerime, bizi dinleme lûtfunda bulunarak hocalık hazzını yaÅŸamamızın teminatçısı olan öğrencilerime, hassaten bu çalışmanın dizgisi, yayına hazırlanması ve baskısı dahil, alenileÅŸmesi aÅŸamasında çok mühim katkılarını esirgemeyen kıymetli kardeÅŸim Barış GEZERKAYA\\\′ya teÅŸekkürlerimi arz etmeyi vicdani bir borç olarak addettiÄŸimi belirtmek isterim.
Bu eserde yer alan bazı hususların bir tekrar mahiyetinde olduğuna, bazı hususların ise daha önce ifade edilen fikirlerin geliştirilmesi suretiyle veya o fikirlere farklı bakış açısı katan bir boyutla yazıldığına, bazı hususların ise ilk kez ifade edildiğine işaret etmekte yarar görüyorum.
Eserin öğretiye bir nebze de olsa katkı sağlayacağını ümit eder, eseri, konuyla ilgilenen herkesin değerlendirmelerine arz ederim.
Ömer KESKİNSOY
İÇİNDEKİLER
BÄ°RÄ°NCÄ° BOLUM
GENEL OLARAK CUMHURBAÅžKANLIÄžI, KAVRAM,
TARİHÇE VE CUMHURBAŞKANININ SORUMLULUĞU İLE
HÃœKÃœMET SÄ°STEMÄ° Ä°LÄ°ÅžKÄ°SÄ°
GENEL OLARAK CUMHURBAÅžKANLIÄžI 3
A. Kavram 3
B. Tarihçe 4
1. Dünya Tarihinde 4
2. Türkiye Tarihinde 4
a. 1876 Kanıın-ı Esasi 4
b. 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu 5
c. 1924 Anayasası 7
aa. Genel Olarak 7
bb. Cumhurbaşkanının Siyasal Sorumluluğu
ve Hıyaneti Vataniye Fiili 8
cc. Cumhurbaşkanının Cezai Sorumluluğu 9
dd. Cumhurbaşkanının Hukuki Sorumluluğu 11
d. 1961 Anayasası 12
aa. Genel Olarak 12
bb. Cumhurbaşkanının Sorumluluğu 12
aaa. Siyasi Sorumluluk 13
bbb. Cezai Sorumluluk ve Vatana İhanet Suçu
Sorunu 13
ccc. Hukuki Sorumluluk 14
e. 1982 Anayasası 14
aa. Genel Olarak 14
bb. 1982 Anayasasının Düzenlemeleri
Çerçevesinde Cumhurbaşkanın Sorumluluğu 16
aaa. Siyasal Bakımdan Cumhurbaşkanının
SorumluluÄŸu 18
bbb. Hukuki Bakımdan Cumhurbaşkanının
SorumluluÄŸu 18
ccc. Cumhurbaşkanının Cezai Sorumluluğu
ve Vatana İhanet Suçu Sorunu 19
C. Sonuç 21
II. CUMHURBAÅžKANI HÃœKÃœMET SÄ°STEMÄ° Ä°LÄ°ÅžKÄ°SÄ° 23
A. Kuvvetler Birliği Modeli Açısından 23
1. Diktatörlük Devlet Biçimi Bakımından 23
2. Monarşik Devlet Biçimi Bakımından 24
a. Mutlak MonarÅŸi 24
b. Meşrutî Monarşi 24
c. Meclis Hükümeti Modeli Bakımından 26
B. Kuvvetler Ayrılığı Modelleri Bakımından 26
1. Başkanlık Sistemi Bakımından 27
2. Parlamenter sistem Bakımından 28
3. Yarı-Başkanlık Modeli Bakımından 30
C. Sonuç 32
İKİNCİ BÖLÜM
1982 ANAYASASINA GÖRE CUMHURBAŞKANININ STATÜSÜ,
STATÃœSÃœNDEN MÃœTEVELLÄ°T YETKÄ°LERÄ°
VE KARÅžI Ä°MZA-KURALI
I. 1982 ANAYASASINDA CUMHURBAŞKANI VE STATÜSÜ 35
A. Seçimi 35
1. Genel Olarak 35
2. Seçilme Şartlan 36
a. Genel Şartlar-Milletvekili Seçilme Şartlarını
Haiz Olmak 36
aa. Ä°lkokul Mezuniyeti 37
bb. Kısıtlılık 37
cc. Askerlik 37
dd. Kamu Hizmetlerinden Yasaklılık 39
ee. Belli Suçlardan Mahkûmiyet 40
b. Özel Şartlar 43
aa. Kırk Yaşını Doldurmuş Olmak 43
bb. Yükseköğrenim Mezunu Olmak 45
cc. Daha Önce İki Kezden Fazla Seçilmemiş Olmak 45
B. Adaylık 46
1. 1982 Anayasasına Göre Adaylık 46
a. Adaylık Başvurusu 46
b. BaÅŸvuru Yapacaklarla Ä°lgili Hususlar 46
c. Adaylık Başvurusuna Dair Eleştiriler 47
d. Aday Gösterilme 48
e. 1982 Anayasasının Aday Göstermeyle İlgili
Düzenlemelerinin Anlamı 49
f. Cumhurbaşkanı Seçimi Kanununun Aday
Göstermeyle İlgili Düzenlemeleri 49
g. 1982 Anayasasının Aday Göstermeyle İlgili
Düzenlemelerinin Eleştirisi 50
2. Sonuç 52
C. Seçilme Usulü 52
1. Genel Olarak 52
2. Birinci Tur 52
3. Ä°kinci Tur 53
a. İkinci Tura Katılma Koşulu 53
b. Ä°kinci Tura Kalan Adaylarda Eksilme Hali 53
4. Cumhurbaşkanı Seçimlerinin Ertelenmesi 54
5. Cumhurbaşkanı Seçimlerinin Ertelenmesiyle İlgili
Tespitler 55
6. Cumhurbaşkanı Seçimlerinin Ertelenmesiyle İlgili
Sorunlar 56
D. Cumhurbaşkanı Seçimi Sürecinin Takibi Yetkisi 56
E. Cumhurbaşkanı Sıfatının Kazanılması 57
1. Cumhurbaşkanı Andı 57
2. Cumhurbaşkanı Andı ve Hukuki Manası 58
II. CUMHURBAŞKANININ GÖREV SÜRESİ 59
III. CUMHURBAŞKANININ GÖREV VE YETKİLERİ 61
A. Genel Olarak 61
B. Cumhurbaşkanının Yasama İle İlgili Yetkileri 61
C. Cumhurbaşkanının Yürütme İle İlgili Yetkileri 62
D. Cumhurbaşkanının Yargı İle İlgili Yetkileri 64
E. Cumhurbaşkanının Yetkilerinin Düzenlendiği 104 üncü
Maddeye Dair EleÅŸtiriler 65
F. Cumhurbaşkanının Nev-i Şahsına Münhasır Yetkileri 66
G. Sonuç 67
IV. CUMHURBAÅžKANININ TEK BAÅžINA YAPTIÄžI
Ä°ÅžLEMLER-TEK BAÅžINA YAPMADIÄžI Ä°ÅžLEMLER 68
V. KARÅžI-Ä°MZA KURALI 69
VI. CUMHURBAÅžKANINA VEKÄ°LLÄ°K 71
A. Genel Olarak 71
B. Cumhurbaşkanına Vekilliği Gerektiren Haller 72
1. Geçici Olarak Vekillik Etmeyi Gerektiren Sebepler 72
f 2. Daimi Olarak Vekillik Etmeyi Gerektiren Sebepler 73
3. Yeni Cumhurbaşkanının Seçilememiş Olması
Sebebiyle Cumhurbaşkanı Görevinin İfası 74
4. Sonuç, Eleştiriler ve Öneriler 74
VII. CUMHURBAŞKANININ GÖREVİNİN SONA ERMESİ 77
A. Ölüm 77
B. Ölüm Karinesi 77
C. Gaiplik Kararı 77
D. Ä°stifa 78
E. Cumhurbaşkanı Seçilme Şartlarını Kaybetme 19
F. Görev Süresinin Dolması 80
G. Sonuç 80
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
GENEL OLARAK CUMHURBAÅžKANININ SORUMLULUÄžU
VE VATANA Ä°HANETÄ°N KAMU HUKUKU DALALARI
AÇISINDAN İRDELENMESİ
I. TÃœRK ANAYASALARINDA CUMHURBAÅžKANININ
SORUMLULUÄžU 81
A. 1876 Kanun-ı Esasi 81
B. 1921 Teşkilât-ı Esasiye Kanunu 82
C. 1924 Anayasası 82
D. 1961 Anayasası 84
E. 1982 Anayasası 86
II. CUMHURBAÅžKANININ SORUMLULUÄžUNUN
TÃœRLERÄ° VE YASAMA DOKUNULMAZLIÄžI 89
A. Cumhurbaşkanının Siyasi Sorumluluğu 89
B. Cumhurbaşkanının Siyasi Sorumluluğunun
Bulunmamasının Gerekçesi ve Kararnameler Karşısında
Tutumu Sorunu 90
C. Cumhurbaşkanının Tazminat Sorumluluğu 91
1. Şahsi Fiilleri Bakımından 91
2. Göreviyle İlgili İşleri Bakımından 92
D. Cumhurbaşkanının Cezai Sorumluluğu 94
1. Genel Olarak 94
2. Åžahsi Filler Sebebiyle Cezai Sorumluluk Sorunu 96
3. İcra Ettiği Görev Kapsamındaki Fiiller Sebebiyle
Cezai Sorumluluk Sorunu 97
E. Cumhurbaşkanı Bakımından Yasama Dokunulmazlığının
Geçerlilik Arz Edip Etmediğine Dair Değerlendirmeler 98
F. Sonuç 100
III. VATANA Ä°HANET 102
A. Vatana Ä°hanet Fili 102
1. Genel Olarak 102
2. Kanunilik Ä°lkesi ve Vatana Ä°hanet 104
3. Vatana İhanete Vücut Veren Fiillerin Belirsizliği 105
B. Vatana İhanete Dair TBMM Kararı 106
1. Kararın Veriliş Usulü 106
2. Kararın Reddi ve Sonuçları 107
3. Kararın Niteliği ve Karara Karşı Yargı Yolu 109
a. Anayasa Hukuku Açısından 109
b. İdare Hukuku Açısından 109
c. Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Açısından 110
4. Yüce Divana Sevk Kararma Karşı Yargı Yolu 110
C. Yüce Divana Sevk Kararının Anlamı 111
D. Yüce Divana Sevk Kararının Sonuçlan 112
1. Yüce Divana Şevkine Karar Verilen Cumhurbaşkanının
Cumhurbaşkanlığının Düşüp Düşmeyeceği 112
2. Yüce Divana Şevkine Karar Verilen Cumhurbaşkanı
Hakkında Koruma Tedbirlerinin Uygulanıp
Uygulanamayacağı 113
E. Yüce Divanda Davanın Açılmış Olduğu An 113
F. Ä°ddianamenin Ä°adesi 114
G. Sonuç 116
DÖRDÜNCÜ BOLUM
CEZA HUKUKU KURUMLARI AÇISINDAN VATANA İHANET FİİLİNİN İRDELENMESİ
KAVRAM ve SUÇUN UNSURLARI 119
A. Kavram 119
B. Fail 119
C. MaÄŸdur 120
D. Suçun Maddi Unsuru 120
E. Suçun Manevi Unsuru 120
F. Suçun Hukuki Konusu 121
G. Suçun Maddi Konusu 121
VATANA Ä°HANET FÄ°Ä°LÄ°NE TEÅžEBBÃœS 122
VATANA Ä°HANET FÄ°Ä°LÄ°NE Ä°ÅžTÄ°RAK 124
IV. VATANA İHANET SUÇUNUN BAŞKA
SUÇLARLA İÇTİMA EDİP EDEMEYECEĞİ 126
A. Bileşik Suç 127
B. Zincirleme Suç 127
C. Fikri İçtima 128
D. Gerçek İçtima 129
V. CUMHURBAÅžKANININ SORUMSUZLUÄžU VE
CEZA SORUMLULUÄžUNU AZALTAN VEYA
KALDIRAN NEDENLER 129
VI. YÃœCE DÄ°VAN 131
A. Tanım 131
B. Yüce Divanın Yargılama Yetkisini Haiz Olduğu Kişiler 132
C. Yüce Divanın Yargı Çevresi 132
D. Eleştiriler ve Öneriler 133
E. Teşekkülü 135
F. Sorunlar 137
G. EleÅŸtiriler 138
H. Öneriler 140
Ä°. DuruÅŸma 140
J. Vatana İhanet ve İddianame ile ya da Yargılamaya Esas
Belge İle Bağlılık İlkesi 141
K. Hüküm 142
L. Sonuç 142
VII. YÃœCE DÄ°VAN KARARINA KARÅžI YARGISAL YOLLAR 142
A. Genel Olarak 142
B. Kavram Niteleme Hakkında Açıklama 142
C. İçhukuk Bakımından Yargısal Yollar 143
1. Kanun Yolları 143
a. Olağan Kanun Yolları 143
aa. Ä°tiraz 143
bb. Yeniden Ä°nceleme 144
b. Olağanüstü Kanun Yolu-Yargılamanın Yenilenmesi 145
2. Nev-i Şahsına Münhasır Bir İçhukuk Yolu- Bireysel Başvuru 147
D. Uluslararası Hukuk Bakımından Yargısal Yol-Avrupa
İnsan Haklan Mahkemesine Bireysel Başvuru Hakkı 148
E. Sonuç 149
VIII. YARGILAMAYI YAPAN YÃœCE DÄ°VAN VE
ÜYELERİNİN NİTELİĞİ 150
SONUÇ 153
KAYNAKÇA 159
Cumhurbaşkanının sorumluluğunu genel manada; siyasi, cezai ve hu¬kuki şeklinde tasnif etmek mümkündür. Parlamenter sistemde yürütmenin Cumhurbaşkanı kanadının siyasal sorumluluğunun bulunmaması sistemin temel özelliğinin bir sonucudur.
Parlamenter cumhuriyetlerde cumhurbaşkanının şahsi muamelatından dolayı hukuki sorumluluğunun bulunduğu genelde kabul edilmektedir.
CumhurbaÅŸkanının ÅŸahsi fiillerinden dolayı ceza sorumluluÄŸunu en¬gelleyen bir Anayasal düzenleme yoktur. Bütün parlamenter sistemlerde olduÄŸu gibi, Türkiye\\\′de de CumhurbaÅŸkanının vatana ihanet dışında görevi sebebiyle iÅŸlediÄŸi suçlardan sorumluluÄŸunun doÄŸmayacağı kabul edilmektedir.
Bu çalışmanın yapılmasındaki amacımız; vatana ihanetin belirsizliği, aslında vatana ihanet dışında görevle alakalı olan diğer suçlardan Cumhur¬başkanının sorumluluğunun bulunmadığının Anayasada açıkça ifade edil¬memiş olduğu, sadece hâsıl olan genel kanaat sonucu vatana ihanet dışındaki suçlardan sorumluluğunun bulunmadığı görüşünün hakim görüş haline gel¬diği, oysa bu hususlarda en azından mesnetli eleştirilerin getirilebileceği gibi etkenlerdir.
Çalışma, dört bölüme ayrılarak yapılmıştır. Birinci bölüm; kavram, ta¬rihçe, Cumhurbaşkanının sorumluluğu-hükümet sistemi ilişkisine ayrılmıştır. İkinci bölüm, 1982 Anayasasında Cumhurbaşkanlığı statüsü, statüden müte¬vellit yetkiler ve bunlarla ilgili değerlendirmeleri içermektedir. Üçüncü bö¬lümde; Cumhurbaşkanının sorumluluğu, siyasi, hukuki, özellikle cezai yön¬den ele alınmış, daha sonra vatana ihanet fiilinin niteliği kamu hukuku dalla¬rı bakımından incelenmiştir. Dördüncü bölümde, vatana ihanet fiili ceza hukuku kurumlan açından değerlendirilmiş ve çalışma Yüce Divanın yapısı, yetki alanı, verdiği karar ve karara karşı hukuki yolların işlenmesiyle niha-yetlendirilmiştir.
Bölümlerin oluşturulmasında, genelden özele doğru her bölümün bir diğer bölümün önaşaması olmasına dikkat edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca bütün bölümlerde hemen hemen her temel başlığın sonunda sonuç ya da eleştiriler, öneriler, sorunlar şeklindeki küçük başlıklar altında sonuç yerine kaim olacak düşüncelerimize yer verilmiştir. Bundaki amacımız, bütün gö¬rüşlerimize sadece sonuç bölümünde yer verilmesinin eksik kalacağı düşüncesidir.
ONSOZ
Cumhurbaşkanının sorumluluğunu konu olarak seçtiğimiz bu çalışmada, asıl amacımız, hususiyle Cumhurbaşkanının ceza sorumluluğuna dair farklı düşüncelerimize dikkat çekmektir.
Bu eseri yazma noktasına bizi ulaÅŸtırmakta çok önemli destekleri olan hocalarımdan Prof. Dr. Erdal ONAR\\\′a, rahmetle her daim yâd ettiÄŸim Prof. Dr. Hayati HAZIR\\\′a, isimlerini zikretmediÄŸim, bazılarıyla da hiç tanışmadığım halde eserlerinden ziyadesiyle istifade ettiÄŸim diÄŸer hocalarıma şükran borcumun olduÄŸu kuÅŸkusuzdur.
Bu çalışmanın yapılmasını öneren meslektaşıma, çalışma sürecinde manevi takviyeleriyle motivasyonumu diri tutan karıma, kızlarıma, oÄŸluma, hülasa aile fertlerime, bizi dinleme lûtfunda bulunarak hocalık hazzını yaÅŸamamızın teminatçısı olan öğrencilerime, hassaten bu çalışmanın dizgisi, yayına hazırlanması ve baskısı dahil, alenileÅŸmesi aÅŸamasında çok mühim katkılarını esirgemeyen kıymetli kardeÅŸim Barış GEZERKAYA\\\′ya teÅŸekkürlerimi arz etmeyi vicdani bir borç olarak addettiÄŸimi belirtmek isterim.
Bu eserde yer alan bazı hususların bir tekrar mahiyetinde olduğuna, bazı hususların ise daha önce ifade edilen fikirlerin geliştirilmesi suretiyle veya o fikirlere farklı bakış açısı katan bir boyutla yazıldığına, bazı hususların ise ilk kez ifade edildiğine işaret etmekte yarar görüyorum.
Eserin öğretiye bir nebze de olsa katkı sağlayacağını ümit eder, eseri, konuyla ilgilenen herkesin değerlendirmelerine arz ederim.
Ömer KESKİNSOY
İÇİNDEKİLER
BÄ°RÄ°NCÄ° BOLUM
GENEL OLARAK CUMHURBAÅžKANLIÄžI, KAVRAM,
TARİHÇE VE CUMHURBAŞKANININ SORUMLULUĞU İLE
HÃœKÃœMET SÄ°STEMÄ° Ä°LÄ°ÅžKÄ°SÄ°
GENEL OLARAK CUMHURBAÅžKANLIÄžI 3
A. Kavram 3
B. Tarihçe 4
1. Dünya Tarihinde 4
2. Türkiye Tarihinde 4
a. 1876 Kanıın-ı Esasi 4
b. 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu 5
c. 1924 Anayasası 7
aa. Genel Olarak 7
bb. Cumhurbaşkanının Siyasal Sorumluluğu
ve Hıyaneti Vataniye Fiili 8
cc. Cumhurbaşkanının Cezai Sorumluluğu 9
dd. Cumhurbaşkanının Hukuki Sorumluluğu 11
d. 1961 Anayasası 12
aa. Genel Olarak 12
bb. Cumhurbaşkanının Sorumluluğu 12
aaa. Siyasi Sorumluluk 13
bbb. Cezai Sorumluluk ve Vatana İhanet Suçu
Sorunu 13
ccc. Hukuki Sorumluluk 14
e. 1982 Anayasası 14
aa. Genel Olarak 14
bb. 1982 Anayasasının Düzenlemeleri
Çerçevesinde Cumhurbaşkanın Sorumluluğu 16
aaa. Siyasal Bakımdan Cumhurbaşkanının
SorumluluÄŸu 18
bbb. Hukuki Bakımdan Cumhurbaşkanının
SorumluluÄŸu 18
ccc. Cumhurbaşkanının Cezai Sorumluluğu
ve Vatana İhanet Suçu Sorunu 19
C. Sonuç 21
II. CUMHURBAÅžKANI HÃœKÃœMET SÄ°STEMÄ° Ä°LÄ°ÅžKÄ°SÄ° 23
A. Kuvvetler Birliği Modeli Açısından 23
1. Diktatörlük Devlet Biçimi Bakımından 23
2. Monarşik Devlet Biçimi Bakımından 24
a. Mutlak MonarÅŸi 24
b. Meşrutî Monarşi 24
c. Meclis Hükümeti Modeli Bakımından 26
B. Kuvvetler Ayrılığı Modelleri Bakımından 26
1. Başkanlık Sistemi Bakımından 27
2. Parlamenter sistem Bakımından 28
3. Yarı-Başkanlık Modeli Bakımından 30
C. Sonuç 32
İKİNCİ BÖLÜM
1982 ANAYASASINA GÖRE CUMHURBAŞKANININ STATÜSÜ,
STATÃœSÃœNDEN MÃœTEVELLÄ°T YETKÄ°LERÄ°
VE KARÅžI Ä°MZA-KURALI
I. 1982 ANAYASASINDA CUMHURBAŞKANI VE STATÜSÜ 35
A. Seçimi 35
1. Genel Olarak 35
2. Seçilme Şartlan 36
a. Genel Şartlar-Milletvekili Seçilme Şartlarını
Haiz Olmak 36
aa. Ä°lkokul Mezuniyeti 37
bb. Kısıtlılık 37
cc. Askerlik 37
dd. Kamu Hizmetlerinden Yasaklılık 39
ee. Belli Suçlardan Mahkûmiyet 40
b. Özel Şartlar 43
aa. Kırk Yaşını Doldurmuş Olmak 43
bb. Yükseköğrenim Mezunu Olmak 45
cc. Daha Önce İki Kezden Fazla Seçilmemiş Olmak 45
B. Adaylık 46
1. 1982 Anayasasına Göre Adaylık 46
a. Adaylık Başvurusu 46
b. BaÅŸvuru Yapacaklarla Ä°lgili Hususlar 46
c. Adaylık Başvurusuna Dair Eleştiriler 47
d. Aday Gösterilme 48
e. 1982 Anayasasının Aday Göstermeyle İlgili
Düzenlemelerinin Anlamı 49
f. Cumhurbaşkanı Seçimi Kanununun Aday
Göstermeyle İlgili Düzenlemeleri 49
g. 1982 Anayasasının Aday Göstermeyle İlgili
Düzenlemelerinin Eleştirisi 50
2. Sonuç 52
C. Seçilme Usulü 52
1. Genel Olarak 52
2. Birinci Tur 52
3. Ä°kinci Tur 53
a. İkinci Tura Katılma Koşulu 53
b. Ä°kinci Tura Kalan Adaylarda Eksilme Hali 53
4. Cumhurbaşkanı Seçimlerinin Ertelenmesi 54
5. Cumhurbaşkanı Seçimlerinin Ertelenmesiyle İlgili
Tespitler 55
6. Cumhurbaşkanı Seçimlerinin Ertelenmesiyle İlgili
Sorunlar 56
D. Cumhurbaşkanı Seçimi Sürecinin Takibi Yetkisi 56
E. Cumhurbaşkanı Sıfatının Kazanılması 57
1. Cumhurbaşkanı Andı 57
2. Cumhurbaşkanı Andı ve Hukuki Manası 58
II. CUMHURBAŞKANININ GÖREV SÜRESİ 59
III. CUMHURBAŞKANININ GÖREV VE YETKİLERİ 61
A. Genel Olarak 61
B. Cumhurbaşkanının Yasama İle İlgili Yetkileri 61
C. Cumhurbaşkanının Yürütme İle İlgili Yetkileri 62
D. Cumhurbaşkanının Yargı İle İlgili Yetkileri 64
E. Cumhurbaşkanının Yetkilerinin Düzenlendiği 104 üncü
Maddeye Dair EleÅŸtiriler 65
F. Cumhurbaşkanının Nev-i Şahsına Münhasır Yetkileri 66
G. Sonuç 67
IV. CUMHURBAÅžKANININ TEK BAÅžINA YAPTIÄžI
Ä°ÅžLEMLER-TEK BAÅžINA YAPMADIÄžI Ä°ÅžLEMLER 68
V. KARÅžI-Ä°MZA KURALI 69
VI. CUMHURBAÅžKANINA VEKÄ°LLÄ°K 71
A. Genel Olarak 71
B. Cumhurbaşkanına Vekilliği Gerektiren Haller 72
1. Geçici Olarak Vekillik Etmeyi Gerektiren Sebepler 72
f 2. Daimi Olarak Vekillik Etmeyi Gerektiren Sebepler 73
3. Yeni Cumhurbaşkanının Seçilememiş Olması
Sebebiyle Cumhurbaşkanı Görevinin İfası 74
4. Sonuç, Eleştiriler ve Öneriler 74
VII. CUMHURBAŞKANININ GÖREVİNİN SONA ERMESİ 77
A. Ölüm 77
B. Ölüm Karinesi 77
C. Gaiplik Kararı 77
D. Ä°stifa 78
E. Cumhurbaşkanı Seçilme Şartlarını Kaybetme 19
F. Görev Süresinin Dolması 80
G. Sonuç 80
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
GENEL OLARAK CUMHURBAÅžKANININ SORUMLULUÄžU
VE VATANA Ä°HANETÄ°N KAMU HUKUKU DALALARI
AÇISINDAN İRDELENMESİ
I. TÃœRK ANAYASALARINDA CUMHURBAÅžKANININ
SORUMLULUÄžU 81
A. 1876 Kanun-ı Esasi 81
B. 1921 Teşkilât-ı Esasiye Kanunu 82
C. 1924 Anayasası 82
D. 1961 Anayasası 84
E. 1982 Anayasası 86
II. CUMHURBAÅžKANININ SORUMLULUÄžUNUN
TÃœRLERÄ° VE YASAMA DOKUNULMAZLIÄžI 89
A. Cumhurbaşkanının Siyasi Sorumluluğu 89
B. Cumhurbaşkanının Siyasi Sorumluluğunun
Bulunmamasının Gerekçesi ve Kararnameler Karşısında
Tutumu Sorunu 90
C. Cumhurbaşkanının Tazminat Sorumluluğu 91
1. Şahsi Fiilleri Bakımından 91
2. Göreviyle İlgili İşleri Bakımından 92
D. Cumhurbaşkanının Cezai Sorumluluğu 94
1. Genel Olarak 94
2. Åžahsi Filler Sebebiyle Cezai Sorumluluk Sorunu 96
3. İcra Ettiği Görev Kapsamındaki Fiiller Sebebiyle
Cezai Sorumluluk Sorunu 97
E. Cumhurbaşkanı Bakımından Yasama Dokunulmazlığının
Geçerlilik Arz Edip Etmediğine Dair Değerlendirmeler 98
F. Sonuç 100
III. VATANA Ä°HANET 102
A. Vatana Ä°hanet Fili 102
1. Genel Olarak 102
2. Kanunilik Ä°lkesi ve Vatana Ä°hanet 104
3. Vatana İhanete Vücut Veren Fiillerin Belirsizliği 105
B. Vatana İhanete Dair TBMM Kararı 106
1. Kararın Veriliş Usulü 106
2. Kararın Reddi ve Sonuçları 107
3. Kararın Niteliği ve Karara Karşı Yargı Yolu 109
a. Anayasa Hukuku Açısından 109
b. İdare Hukuku Açısından 109
c. Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Açısından 110
4. Yüce Divana Sevk Kararma Karşı Yargı Yolu 110
C. Yüce Divana Sevk Kararının Anlamı 111
D. Yüce Divana Sevk Kararının Sonuçlan 112
1. Yüce Divana Şevkine Karar Verilen Cumhurbaşkanının
Cumhurbaşkanlığının Düşüp Düşmeyeceği 112
2. Yüce Divana Şevkine Karar Verilen Cumhurbaşkanı
Hakkında Koruma Tedbirlerinin Uygulanıp
Uygulanamayacağı 113
E. Yüce Divanda Davanın Açılmış Olduğu An 113
F. Ä°ddianamenin Ä°adesi 114
G. Sonuç 116
DÖRDÜNCÜ BOLUM
CEZA HUKUKU KURUMLARI AÇISINDAN VATANA İHANET FİİLİNİN İRDELENMESİ
KAVRAM ve SUÇUN UNSURLARI 119
A. Kavram 119
B. Fail 119
C. MaÄŸdur 120
D. Suçun Maddi Unsuru 120
E. Suçun Manevi Unsuru 120
F. Suçun Hukuki Konusu 121
G. Suçun Maddi Konusu 121
VATANA Ä°HANET FÄ°Ä°LÄ°NE TEÅžEBBÃœS 122
VATANA Ä°HANET FÄ°Ä°LÄ°NE Ä°ÅžTÄ°RAK 124
IV. VATANA İHANET SUÇUNUN BAŞKA
SUÇLARLA İÇTİMA EDİP EDEMEYECEĞİ 126
A. Bileşik Suç 127
B. Zincirleme Suç 127
C. Fikri İçtima 128
D. Gerçek İçtima 129
V. CUMHURBAÅžKANININ SORUMSUZLUÄžU VE
CEZA SORUMLULUÄžUNU AZALTAN VEYA
KALDIRAN NEDENLER 129
VI. YÃœCE DÄ°VAN 131
A. Tanım 131
B. Yüce Divanın Yargılama Yetkisini Haiz Olduğu Kişiler 132
C. Yüce Divanın Yargı Çevresi 132
D. Eleştiriler ve Öneriler 133
E. Teşekkülü 135
F. Sorunlar 137
G. EleÅŸtiriler 138
H. Öneriler 140
Ä°. DuruÅŸma 140
J. Vatana İhanet ve İddianame ile ya da Yargılamaya Esas
Belge İle Bağlılık İlkesi 141
K. Hüküm 142
L. Sonuç 142
VII. YÃœCE DÄ°VAN KARARINA KARÅžI YARGISAL YOLLAR 142
A. Genel Olarak 142
B. Kavram Niteleme Hakkında Açıklama 142
C. İçhukuk Bakımından Yargısal Yollar 143
1. Kanun Yolları 143
a. Olağan Kanun Yolları 143
aa. Ä°tiraz 143
bb. Yeniden Ä°nceleme 144
b. Olağanüstü Kanun Yolu-Yargılamanın Yenilenmesi 145
2. Nev-i Şahsına Münhasır Bir İçhukuk Yolu- Bireysel Başvuru 147
D. Uluslararası Hukuk Bakımından Yargısal Yol-Avrupa
İnsan Haklan Mahkemesine Bireysel Başvuru Hakkı 148
E. Sonuç 149
VIII. YARGILAMAYI YAPAN YÃœCE DÄ°VAN VE
ÜYELERİNİN NİTELİĞİ 150
SONUÇ 153
KAYNAKÇA 159
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı