Çocuk Yargılamalarında Yapılan Tüm Hatalar ve Bozma Nedenleri

Ceza yargısı alanında temel kanunların deÄŸiÅŸtirilmesini de içeren reform sürecinin baÅŸlamasının üzerinden onbeÅŸ yılı aÅŸkın bir zaman geçti. Bu süreç zarfında kanunların aksayan yönlerinin iyileÅŸtirilmesine yönelik ve ayrıca modern dünyada meydana gelen geliÅŸmelere uyum kapsamında birçok kanun deÄŸiÅŸiklikleri yapıldı. Türk ceza hukukunda esas alınan amaç, ilke ve usuller bu zaman zarfında yerleÅŸip uygulamaya hâkim oldu. Yargıtay'ın uygulamaya yönelik içtihatları istikrar kazandı ve benimsendi.

Tüm bu geliÅŸmelere raÄŸmen yerel mahkemelerce verilen kararların üst mahkemelerce onama oranı oldukça düÅŸüktür. Yargıtay bozma nedenleri incelendiÄŸinde, yerel mahkeme kararlarından pek çoÄŸunun birbirinin tekrarı niteliÄŸindeki benzer hatalar nedeniyle bozulduÄŸu görülmektedir. Bu hatalar yargılama süresinin oldukça uzamasına, kesinlik kazanamayan dosyalar nedeniyle tekraren yargılama yapılmasına, nihayetinde adil yargılama ilkesinin ihlal edilmesine neden olmaktadır. Yerel mahkemelerin bu hataları, mevcut not sistemi nedeniyle bireysel olarak da hâkim-savcıların terfilerini etkilemektedir. Esasen sürekli tekrarlanan basit ve önlenebilir hataların öÄŸrenilmesi ve fark edilmesi ile yukarıda bahsedilen sorunların ciddi oranda çözümü mümkündür.

"TCK Genel Hükümler Kapsamında Ceza Mahkemelerinde En Sık Karşılaşılan 444 Uygulama Hatası ve Bozma Nedeni" isimli kitabımın yayınlanmasından sonra kısa süre içerisinde almış olduÄŸum olumlu tepkiler ve ulaÅŸtığı satış rakamı devam etmekte olduÄŸum bu projemi hızlandırarak neticelendirmemi saÄŸladı.

"Hatalar öÄŸreticidir" anlayışından yola çıkarak somutlaÅŸtırdığım bu çalışmada, suça sürüklenen çocukların yargılamalarında yapılan hatalar tespit edilerek, anlaşılır olması bakımından konularına ve maddelerine göre ayrılmıştır. Çalışmada, çocuk mahkemeleri ve çocuk ağır ceza mahkemeleri ile bu mahkemelerin teÅŸkilatlanmadığı mahallerde "çocuk mahkemesi sıfatıyla" yargılama yapan genel mahkemelerin, Türk Ceza Kanunu (Genel Hükümler), Ceza Muhakemesi Kanunu ve Çocuk Koruma Kanunu'nun uygulanmasında hata yaptıkları, yanıldıkları ve gözden kaçırdıkları hususlar incelenmiÅŸtir. Açıklamalı bir tespit ve derleme kitabı niteliÄŸindeki bu çalışmada, hukuk uygulayıcılarından olan hâkimlerin yapılan hataları bir arada görmeleri ve bunlardan sakınmaları, Cumhuriyet savcıları ile avukatların da mahkemelerce verilen hükümlerdeki hataları kolaylıkla tespit edebilmeleri ve kanun yoluna baÅŸvururken bu nedenlerden faydalanmaları amaçlanmıştır.

Görevli mahkemelerin suça sürüklenen çocuklar hakkındaki yargılamalara özgü olan hatalarının ve bu hatalardan kaynaklanan bozma nedenlerinin incelendiÄŸi çalışmamız dört ayrı bölümden oluÅŸmaktadır. Birinci bölümde, çocuk ve suça sürüklenen çocuk kavramı, çocuk yargılamasında temel amaç ve ilkeler, soruÅŸturma evresi, sağır ve dilsizlerin durumu, ulusal ve uluslararası çocuk mevzuatı incelenmiÅŸtir. Ä°kinci bölümde, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun genel hükümlerinin uygulanmasından kaynaklanan hatalar ve bozma nedenleri; üçüncü bölümde, 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu'nun uygulanmasından kaynaklanan hatalar ve bozma nedenleri; dördüncü bölümde ise 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun uygulanmasından kaynaklanan hatalar ve bozma nedenleri incelenmiÅŸtir. Yapılan hatalarla ve bozma nedenleriyle ilgili kanuni nedenler belirtilerek, hata yapılmaması için dikkat edilmesi gereken hususlar ayrıntılarıyla anlatılmıştır. Her hata ve bozma nedeniyle ilgili olarak en güncel, özet ve seçme Yargıtay Ceza Genel Kurulu ve Ceza Dairesi kararları konunun altında sunulmuÅŸtur.

En üst dereceli adli yargı mercii olması ve kararlarının tüm adli yargı organlarını baÄŸlaması nedeniyle çalışmada genel itibariyle Yargıtay kararlarına yer verilmiÅŸ, istisnalar haricinde Ä°stinaf Mahkemesi kararları eklenmemiÅŸtir.

Kitap, hem mesleÄŸe yeni baÅŸlayan, hem de kıdemli meslektaÅŸların faydalanması niyet ve gayesiyle hazırlanmıştır. Bu nedenle anlatım oldukça yalın, kapsam ise geniÅŸ tutulmuÅŸ, karşılaşılabilecek hemen her soruna deÄŸinilmiÅŸtir. Her konuyla ilgili olarak uygulamada karşılaşılan tüm hatalar ve bozma nedenleri iÅŸlenmiÅŸtir.