CISG Uygulamasında Sözleşmenin İhlali Halinde Alıcının Hakları

Bu çalışmanın konusunu CISG sisteminde alım satım sözleşmesinin satıcı tarafından ihlal edilmesi halinde alıcının satıcıya karşı sahip olduğu haklar ve özellikle tazminat talep etme hakkı oluşturmaktadır. Bu kapsamda alıcının sahip olduğu haklar genel olarak Üçüncü Kısım, İkinci Bölüm′de; tazminat talep etme hakkı ise çalışmanın inceleme konusuna esas teşkil etmesinden ötürü diğer haklardan ayrı olarak Üçüncü Kısım, Üçüncü Bölüm′de mercek altına alınmıştır. Her ne kadar bu çalışmanın asıl amacı, alıcının CISG sisteminde sahip olduğu tazminat talep etme hakkına ilişkin detaylı bir inceleme yapılması olsa da, bu amaca ulaşılması ve alıcının tazminat talep etme hakkının daha iyi anlaşılabilmesi öncelikle CISG′ın düzenleme ve uygulama alanı ve daha sonra satıcının CISG uyarınca üstlendiği yükümlülüklere ve nihayet bu yükümlülüklerin ihlal edilmesi konularına değinilmesini zorunlu kılmaktadır. Bu çerçevede Birinci Kısım′da CISG′ın düzenleme ve uygulama alanı kaleme alınmıştır. İkinci Kısım′da satıcının yükümlülükleri, Üçüncü Kısım′da ise satıcının yükümlülüklerini ihlal etmesi konuları ele alınmaya çalışılmıştır. Yukarıda değinildiği üzere CISG, âkit ülkelerin iç hukuklarının parçası haline gelmiş maddi hukuk kuralları içeren bir metindir. Bu bağlamda CISG′ın Türkiye bakımından yürürlüğe girmesi üzerine Antlaşma hükümlerinin Türk hâkimleri tarafından da uygulanması zorunlu hale gelecektir. Ancak çalışmamızın ilgili bölümlerinde aktarıldığı üzere CISG sistemi ve özellikle tazminat sistemi Türk hukukundan farklı temellerde yükselmekte ve önermeler içermektedir. CISG ve Türk hukukunun bu şekilde farklı yaklaşımlar içinde olması ise her iki sistemin karşılaştırılması gerekliliğini ortaya çıkaracaktır. Her ne kadar bu çalışma, anılan sistemlerin tüm yönleriyle karşılaştırılmasını kendisine hedef olarak seçmemiş olsa da, satım sözleşmesinin ihlali halinde alıcının sahip olduğu haklar ve özellikle tazminat talep etme hakkı bakımından CISG ile Türk hukuku arasındaki benzerlikler ve farklılıkların genel hatlarıyla takdim edilmesinde fayda görülmüştür. Çalışmanın Üçüncü Kısım Dördüncü Bölümü bu amaca özgülenmiştir. Ayrıca bu bölümde Türk hâkiminin CISG hükümlerini nasıl uygulayacağı üzerinde durulacaktır. Giriş bölümünden İÇİNDEKİLER : ÖNSÖZ................................................................................................................... vii İÇİNDEKİLER.......................................................................................................xi KISALTMALAR..................................................................................................xix KAYNAKÇA......................................................................................................xxiii GİRİŞ..........................................................................................................................1 Birinci Kısım CISG’ın Düzenleme ve Uygulama Alanı Birinci Bölüm CISG’ın Düzenleme Alanı I. Genel Olarak...................................................................................................7 II. CISG’ın Düzenleme Alanı Dışında Bıraktığı Konular.........................8 III. CISG’ın Yorumlanması................................................................................9 İkinci Bölüm CISG’ın Uygulama Alanı I. Menkul Mal Satımı......................................................................................11 II. CISG’ın Uygulanmayacağı Sözleşmeler.................................................12 İÇİNDEKİLER xii CISG Uygulamasında Sözleşmenin İhlali Halinde Alıcının Hakları III. CISG’ın Uygulanabilmesi İçin Gereken Ön Koşullar ........................13 A. CISG’ın Doğrudan Uygulanması ....................................................13 1. Taraf İşyerlerinin Farklı Âkit Ülkelerde Bulunması .............13 2. Taraf İşyerlerinin Farklı Âkit Ülkelerde Bulunduğunun Bilinmesi.............................................................14 B. CISG’ın Dolaylı Olarak Uygulanması ............................................15 C. CISG Uygulamasının Taraf İradeleri İle Sınırlandırılması........16 İkinci Kısım CISG Kapsamında Satıcının Yükümlülükleri Birinci Bölüm Mal ve Belgeleri Teslim Etme Yükümlülüğü I. Genel Olarak ................................................................................................19 II. Malları Teslim Etme Yükümlülüğü........................................................ 20 III. Belgeleri Verme Yükümlülüğü .................................................................21 IV. Malın Teslimiyle İlgili Diğer Yükümlülükler ..................................... 22 İkinci Bölüm Sözleşmeye Uygun Mal Teslim Etme Yükümlülüğü I. Genel Olarak ............................................................................................... 25 II. Sözleşmeye Uygunluğun Sözleşme Uyarınca Saptanması (CISG m.35 f.1)........................................................................................... 26 III. Sözleşmeye Uygunluğun CISG Uyarınca Saptanması (CISG m. 35 f.2)....................................................................................................... 26 IV. Muayene ve İhbar Külfeti...........................................................................27 Üçüncü Kısım Satıcının Yükümlülüklerini İhlal Etmesinin Sonuçları Birinci Bölüm Sözleşmenin İhlali I. CISG Sisteminde İfa Engelleri .................................................................31 II. CISG’ın İfa Engelleri Sisteminde Kusurun Rolü................................. 34 III. Sözleşmenin Esaslı Biçimde İhlal Edilmesi...........................................35 A. “Esaslı İhlal” Kavramı..........................................................................35 B. Esaslı İhlalin Varlığı İçin Gereken Koşullar.................................. 36 C. Esaslı İhlal Örnekleri.......................................................................... 40 İkinci Bölüm Sözleşmeye Aykırılık Halinde Alıcının Hakları I. Genel Olarak.................................................................................................45 II. Satıcıya Ek Süre Verilmesi (Nachfrist).................................................. 46 III. Alıcının İfayı Talep Etme Hakkı............................................................. 49 A. Genel Olarak......................................................................................... 49 B. Aynen İfa Talebi................................................................................... 50 1. İfa Etmeme..................................................................................... 50 2. Aynen İfa Talebinin Sınırları.......................................................51 C. Malın Yenisi ile Değiştirilmesini Talep Etme Hakkı...................52 D. Ayıbın Giderilmesini Talep Etme Hakkı (Tamir Talebi) ...........53 IV. Semenin Tenzilini Talep Etme Hakkı................................................... 54 A. Genel Olarak......................................................................................... 54 B. Koşulları..................................................................................................55 C. Tenzil Miktarının Hesaplanması..................................................... 56 V. Sözleşmeden Dönme Hakkı......................................................................58 xiv CISG Uygulamasında Sözleşmenin İhlali Halinde Alıcının Hakları A. Genel Olarak..........................................................................................58 B. Koşulları..................................................................................................59 C. Sözleşmeden Dönmenin Sonuçları.................................................. 63 VI. Alıcının Seçimlik Haklarının Satıcı Tarafından Engellenmesi........65 Üçüncü Bölüm Alıcının Tazminat Talep Etme Hakkı I. Genel Olarak................................................................................................ 69 II. CISG Tazminat Sisteminin Temel İlkeleri............................................71 A. Tam Tazmin İlkesi................................................................................71 1. Genel Olarak ..................................................................................71 2. Tam Tazmin Sistemi ile Korunan Menfaatler........................ 72 B. Zararı Aşan Tazminata Hükmedilmemesi İlkesi..........................74 C. Kusursuz Sorumluluk İlkesi ..............................................................76 D. Öngörülebilirlik İlkesi........................................................................ 77 E. Para İle Tazmin İlkesi .........................................................................78 III. Alıcının Tazminat Talep Etme Hakkının Kapsamı ............................78 A. Alıcının Tazminat Talebinin Koşulları...........................................78 1. Genel Olarak...................................................................................78 2. Satıcının Sözleşmesel Bir Yükümlülüğünü İhlal Etmiş Olması...............................................................................................79 a. Sözleşmesel Yükümlülüğün İhlal Edilmesi......................79 b. Sözleşme Öncesi Görüşmelere İlişkin Yükümlülüklerin İhlal Edilmesi (Culpa in Contrahendo) ......................................................................... 80 3. Sözleşmesel Yükümlülüğün İhlalinden Dolayı Bir Zararın Doğmuş Olması .............................................................81 a. Genel Olarak ...........................................................................81 b. Maddi Olmayan Zararların (Non-Material Loss) Tazmini Sorunu...................................................................... 82 4. Sözleşmenin İhlalini Teşkil Eden Davranış ile Zarar Arasında Nedensellik Bağının Bulunması.............................. 84 5. Sorumsuzluk Sebeplerinden Birinin Var Olmaması.............85 6. Zararın İspat Edilmesi .................................................................85 7. Sözleşmeye Aykırılığın Satıcıya İhbar Edilmiş Olması....... 86 B. Talep Edilebilecek Zararlar............................................................... 87 1. Genel Olarak ................................................................................. 87 2. İfa Etmeme Zararı......................................................................... 87 3. İfa Etmeme Zararına Refakat Eden Zararlar...........................89 4. Devam Eden Zararlar .................................................................. 92 C. Tazminat Talebinde Zamanaşımı.................................................... 97 D. Tazminatı Ödeme Yeri ve Para Birimi............................................ 97 IV. Alıcının Zararlarının Hesaplanması.......................................................98 A. Kural: Zararın Somut Yöntemle Hesaplanması............................98 1. İfa Etmeme Zararının Hesaplanması....................................... 99 2. İfa Etmeme Zararına Refakat Eden Zararların Hesaplanması................................................................................. 99 3. Devam Eden Zararların ve Özellikle Yoksun Kalınan Kârın Hesaplanması................................................................... 100 4. Zararın Hesaplanacağı An........................................................ 103 B. İkame Mal Alımında Zararın Hesaplanması.............................. 104 C. Soyut Yöntemle Zararın Hesaplanması ....................................... 109 V. Zararı Azaltma Külfeti..............................................................................114 VI. Satıcının Tazminat Sorumluluğunun Sınırlandırılması................. 121 A. Genel Olarak....................................................................................... 121 B. Öngörülebilirlik İlkesi ..................................................................... 122 1. CISG Tazminat Sisteminde Öngörülebilirlik ..................... 122 2. Öngörülebilirlik İlkesinin Tarihsel Gelişimi.......................124 3. Öngörülebilirlik Değerlendirmesi ......................................... 127 a. Öngörü Neye İlişkin Olmalıdır?...................................... 127 b. Öngörüde Bulunması Gereken Kişi................................ 129 xvi CISG Uygulamasında Sözleşmenin İhlali Halinde Alıcının Hakları c. Öngörünün Ölçütü.............................................................. 130 d. Öngörünün Zamanı............................................................ 132 4. Öngörülebilir Olduğu Kabul Edilen Zarar Kalemleri ....... 132 C. Sorumluluğun Taraf İradeleri ile Sınırlandırılması .................. 135 1. Genel Olarak ............................................................................... 135 2. Götürü Meblağ Uygulaması (Agreed Sums)........................ 136 3. Sorumluluğun Sınırlandırılması............................................. 138 VII. Tazminat Sorumluluğundan Kurtulma.............................................. 140 A. Genel Olarak....................................................................................... 140 B. Koşulları............................................................................................... 140 1. Satıcının Kontrolü Dışında Bir Engelin Olması.................. 140 2. Engelin Öngörülemez Olması ................................................. 143 3. Engelin ve Sonuçlarının Kaçınılmaz Olması ...................... 144 4. Kontrol Dışı, Öngörülemez ve Kaçınılamaz Engelin Sözleşme İhlaline Sebep Olması............................................. 144 5. Alıcıya İhbarda Bulunulması.................................................... 145 C. Aşırı İfa Güçlüğü ............................................................................... 146 D. Üçüncü Kişilerin Fiillerinden Sorumluluk ................................ 147 E. Engelin Geçici Olması...................................................................... 148 F. Tazminat Sorumluluğunun Kalkması.......................................... 148 G. Satıcının Sözleşmeyi İhlal Etmesine Alıcının Sebep Olması................................................................................................... 150 VIII. Tazminat Talep Etme Hakkının Seçimlik Haklarla Olan İlişkisi.......................................................................................................... 151 A. Genel Olarak....................................................................................... 151 B. Tazminat Talebi ve İfayı Talep Etme ............................................ 152 C. Tazminat Talebi ve Semenin Tenzili Talebi................................ 152 D. Tazminat Talebi ve Sözleşmeden Dönme.................................... 154 Dördüncü Bölüm CISG ve Türk Hukukunun Karşılaştırılması I. Genel Olarak.............................................................................................. 157 II. İfa Engelleri ve Alıcının Seçimlik Hakları Bakımından ................. 158 A. İfa Engelleri ........................................................................................ 158 B. Alıcının Seçimlik Hakları.................................................................161 1. İfayı Talep Hakkı.........................................................................161 2. Semenin Tenzilini Talep Etme Hakkı................................... 162 3. Sözleşmeden Dönme Hakkı..................................................... 163 III. Tazminat Talebi Bakımından................................................................ 166 A. Genel Olarak ...................................................................................... 166 B. Çeşitli İfa Engelleri Temelinde Talep Edilebilecek Zararlar Bakımından ........................................................................ 166 1. Kötü İfa ve İfa İmkânsızlığı...................................................... 166 2. Temerrüt ve Özellikle Sözleşmeden Dönme Halinde....... 167 3. Ayıplı İfa.........................................................................................171 C. Alıcının Diğer Seçimlik Hakları ile İlişkisi Bakımından ........ 172 D. Tazminat Talebinde Kusurun Rolü Bakımından ...................... 173 E. Tazminat Sorumluluğunun Sınırlandırılması Bakımından .........................................................................................174 F. Tazminat Sorumluluğunun Ortadan Kalkması Bakımından .........................................................................................175 G. Bazı Tazminat Hesaplaması Yöntemleri Bakımından ..............176 IV. Türk Hâkiminin CISG’ı Uygulaması.................................................. 177 SONUÇ................................................................................................................. 179

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	1.440,63 TL.-	1.440,63 TL.-
  2	720,32 TL.-	1.440,63 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	1.440,63 TL.-	1.440,63 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	1.440,63 TL.-	1.440,63 TL.-
  2	720,32 TL.-	1.440,63 TL.-
  3	480,21 TL.-	1.440,63 TL.-
  4	360,16 TL.-	1.440,63 TL.-
  5	288,13 TL.-	1.440,63 TL.-
  6	240,11 TL.-	1.440,63 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	1.440,63 TL.-	1.440,63 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	1.440,63 TL.-	1.440,63 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	1.440,63 TL.-	1.440,63 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	1.440,63 TL.-	1.440,63 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	1.440,63 TL.-	1.440,63 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	1.440,63 TL.-	1.440,63 TL.-

Hafta İçi:
Saat 16:00'ya kadar verilen siparişleriniz aynı gün, özel durumlarda bir sonraki işgününde kargoya verilir.

Saat 16:00'dan sonra vermiş olduğunuz siparişleriniz bir sonraki iş gününde kargoya verilir.

Kitabın stoklarımızda olmaması durumunda kitabın temini yayınevinden, dağıtıcılar kanalı ile yapılacaktır. Gecikme yaşanabilecek durumlarda üyelik bilgilerinizde kayıtlı telefon numaralarınızdan bilgi verilecektir.

Cumartesi ve Pazar Günü verilen Siparişler:
Cumartesi günü verilen siparişleriniz Saat 11:00'e kadar ve Pazar günü verilen siparişleriniz ise bir sonraki iş gününde kargoya verilecektir.

Kargo Teslim Süresi:
Kargo teslim süresi, İstanbul içi ve çevresinde genellikle 1 gündür. İstanbul dışı illerde iki güne çıkabilmektedir. Kargo firmasından kaynaklanan problemlerde bu sürenin uzaması söz konu olacaktır.

Hava koşullarına, yol durumuna ve özel durumlara bağlı olarak teslimat süresi uzamaktadır.

Vedatkitapcilik.com'dan satın aldığınız her ürünü, teslim tarihinden itibaren 7 gün içerisinde ürün hasarlı olmasa dahi hiçbir gerekçe belirtmeksizin- iade edebilirsiniz.

İade için, satın aldığınız ürünün tahrip edilmemiş, kullanılmamış veya tekrar satılabilirliği bozulmamış olması gerekmektedir.

Ambalajı açılmış, kullanılmış ve tahrip edilmiş ürünlerin iadesi kabul edilmemektedir.

Hiçbir gerekçe belirtmeksizin yapabileceğiniz ürün iadesinin, ürünün tarafınıza teslim edildiği hali ile gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Satın aldığınız üründe veya ürün ambalajında herhangi bir bozulma, açılma, kırılma, yırtılma, aksesuarlarında eksiklik ve sair hallerin tespiti halinde ürün iadesi kesinlikle kabul edilmemektedir.

Ürünün faturası gönderilmemişse, eksikse iade kabul edilmez.

İade edilecek ürünlerin mutlaka ürün faturasının orijinali ile birlikte teslimi gerekmektedir.

Gerekçesiz ürün iadesi malın tarafınıza teslimini takip eden 7 günlük süre içerisinde ve yazılı şekilde yapılmalıdır.

İadesi yapılacak ürünler Vedatkitapcilik.com'un çalıştığı kargo şirketleri aracılığı ile tarafımıza ulaştırılmalıdır.

Ürün, paket koruyucu bir ambalaj içerisine yerleştirilmeli ve kargo şirketinin etiketi ürün ambalajının üzerinde bulunmamalıdır.

Ürünün ambalajında meydana gelecek olan deformasyon, ürünün tekrar satılmasını engelleyen durumlar arasında yeralmaktadır.

Yukarıda belirtilen koşulları taşımayan ürün iadeleri kesinlikle kabul edilmemektedir.

Ürün iadesinin yukarıda belirtilen koşullara uygun şekilde gerçekleştirilmesi halinde, iade işlemine konu ürün bedeli en geç 7 iş günü içerisinde iade edilecektir.