Çifte Vergilendirmeyi Önleme Andlaşmalarının İç Hukuktaki Konumu
Çifte Vergilendirmeyi Önleme Andlaşmalarının İç Hukuktaki Konumu
Oytun CANYAŞ
Sayfa Sayısı
:
339
Kitap Ölçüleri
:
16*24
Basım Yılı
:
2016
ISBN NO
:
9786051467443
Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi veModel Şerhler Bağlamında Bir İnceleme
Çifte vergilendirmeyi önleme andlaşmaları, uluslarararası hukuksal çifte vergilendirmenin ve vergi kaçakçılığının önlemesi, vergi gelirlerinin ve yabancı yatırımların artması gibi pek çok hukuki ve iktisadi fonksiyonu üstlenen bir uluslararası hukuk kaynağıdır. Anılan andlaşmaların önemi üstlendikleri fonksiyonları yerine getirmedeki başarılarına koşut olarak giderek artmaktadır. Günümüzde iki veya çok taraflı iki bini aşkın çifte vergilendirmeyi önleme andlaşması yürürlüktedir . Küresel düzeyde artan önemine paralel bir biçimde söz konusu andlaşmalar Türk Hukuku’nda da önem kazanmıştır. Öyle ki bu satırların yazıldığı tarih itibariyle Türkiye Cumhuriyeti Devleti seksen adet çifte vergilendirmeye önleme andlaşmasının tarafı konumundadır .
Bu çalışmanın yapılmasındaki ana motivasyon da çifte vergilendirmeyi önleme andlaşmalarının farklı hukuk düzenlerinde ve Türk Hukuku’nda artan önemidir. Çifte vergilendirmeyi önleme andlaşmalarını ilk kez incelediğimizde akademik merak uyandıran bazı sorular ise doçentlik takdim tezi olarak anılan kaynağın iç hukuktaki konumunun seçilmesinin nedenidir. Bu bağlamda andlaşmaların Türk Hukuku’ndaki hiyerarşik konumu, iç hukuk normlarıyla ilişkisi ve çifte vergilendirmeyi önleme andlaşmalarıyla iç hukuk normları arasındaki çatışmaların çözümü ilgi uyandıran ilk sorular olmuştur.
Çalışma derinleştirildikçe ulusal ve uluslararası öğreti ve yargı kararlarında sıklıkla başvurulan Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi ile Model Şerhlerinin iç hukuktaki etkileri de sorgulanmaya başlanmış ve bu konularda nispeten az çalışma olduğu görülmüştür. Bu nedenle ilerleyen süreçte andlaşmaların uygulanmasında son derece önem arzeden bu kaynaklar da konuya dahil edilmiştir.
Çifte vergilendirmeyi önleme andlaşmalarının iç hukuktaki konumu hakkında uluslararası vergi hukuku ve Türk Hukuku bakımından derinleşmek isteyen akademisyen ve uygulayıcılara, özellikle çifte vergilendirmeyi önleme andlaşmaları, Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi ve Model Şerhlerinin Türk Hukuku’ndaki konumlarıyla ilgili çıkarımların yardımcı olacağını umut ediyorum.
GİRİŞ VE KONUNUN SINIRLANDIRILMASI-1
BİRİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI KAMU HUKUKU PERSPEKTİFİNDENVERGİLENDİRME YETKİSİNİN KULLANIMI
I. -VERGİLENDİRME YETKİSİNİN KAVRAMSAL ÇERÇEVESİ-11
A. -Egemenlik-11
B. -Uluslararası Hukukta -Yetki- Kavramı-18
1. -Genel Çerçeve-18
2. -Yetkinin Türleri-19
a. -Ülkesel Yetki-19
b. -Ülke Dışı Yetki-22
C. -Vergilendirme Yetkisi-24
II. -VERGİLENDİRME YETKİSİNİN KULLANIMI-27
A. -Vergilendirme Yetkisinin Ülkesel Yetkiye Dayalı Olarak Kullanılması-29
1. -Genel Çerçeve-29
2. -Kaynak İlkesi-30
3. -Kaynak İlkesinde Kullanılan Mali Bağlar-32
B. -Vergilendirme Yetkisinin Ülkesel Yetki Dışında Kullanımı-43
1. -Genel Çerçeve-43
2. -Vergilendirme Yetkisinin Ülkesel Yetki Dışında Kullanımında Tercih Edilen Mali Bağlar-44
a. -Uyrukluk (Tabiiyet) İlkesi-44
b. -İkamet İlkesi-45
C. -Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Vergilendirme Yetkisinin Ülkesel Yetki Alanı İçinde ve Dışında Kullanımının Sonuçları-48
III. -VERGİLENDİRME YETKİSİNİN ULUSLARARASI KAMU HUKUKU TARAFINDAN SINIRLANDIRILMASI-52
A. -Vergilendirme Yetkisinin Uluslararası Kamu Hukuku Tarafından Sınırlandırılmasına İlişkin Görüşler-52
B. -Vergilendirme Yetkisini Sınırlandıran Uluslararası Kamu Hukuku Kaynakları-61
1. -Vergilendirme Yetkisinin Uluslararası Andlaşmalar Yoluyla Sınırlandırılması-62
2. -Vergilendirme Yetkisinin Uluslararası Örf ve Adet Kurallarıyla Sınırlandırılması-74
3. -Vergilendirme Yetkisinin Diğer Uluslararası Hukuk Kaynaklarıyla Sınırlandırılması-86
İKİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI HUKUK NORMLARI İLEİÇ HUKUK NORMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ
I. -ULUSLARARASI HUKUK NORMLARI-İÇ HUKUK NORMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİYİ ELE ALAN YAKLAŞIMLAR-89
A. -Düalist Yaklaşım ve Sonuçları-90
B. -Monist Yaklaşım ve Sonuçları-95
1. -Genel Çerçeve-95
2. -Uluslararası Yargı Merciileri Önündeki Sonuçları-99
3. -Ulusal Yargı Merciileri Önündeki Sonuçları-103
II. -TÜRK HUKUKU BAKIMINDAN DEĞERLENDİRME-114
A. -Genel Değerlendirme-114
B. -Türk Hukuku’nda Asli Uluslararası Hukuk Kaynaklarının Hiyerarşik Konumu-125
1. -Uluslararası Andlaşmaların Hiyerarşik Konumu-127
2. -Diğer Uluslararası Hukuk Kaynaklarının Hiyerarşik Konumu-134
3. -Türk Hukuku’nda Asli Hukuk Normlarıyla İç Hukuk Normları Arasındaki Çatışmaların Çözümü-136
a. -Uluslararası Andlaşma İle Yasa Arasındaki Çatışmaların Çözümü-138
b. -Uluslararası Hukukun Diğer Asli Kaynakları İle Yasa Arasındaki Çatışmaların Çözümü-152
c. -Uluslararası Hukukun Asli Kaynakları-İdari İşlemler Çatışması-153
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANDLAŞMALARI VEANDLAŞMALARIN UYGULANMASIYLA İLGİLİ ANDLAŞMA DIŞIULUSLARARASI HUKUK NORMLARININ İÇ HUKUKTAKİ KONUMU
I. -ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANDLAŞMALARININ UYGULANMASIYLA İLGİLİ ANDLAŞMA DIŞI KAYNAKLARIN İÇ HUKUKTAKİ KONUMU-155
A. -VAHS’IN İç Hukuktaki Konumu-155
1. -VAHS’LA İlgili Genel Değerlendirme-155
2. -VAHS’IN Çifte Vergilendirmeyi Önleme Andlaşmalarının Uygulanmasındaki Etkisi-158
3. -Türkiye’nin Taraf Olduğu ÇVÖA’ların İç Hukukta Uygulanmasında VAHS’ın Etkisi-163
B. -Model Anlaşma Şerhlerinin İç Hukuktaki Konumu-166
1. -Genel Çerçeve-166
2. -Model Anlaşma Şerhlerinin Uluslararası Hukuk Kaynağı Olarak Niteliği-169
3. -Model Şerhlerinin Esnek Hukuk (Soft Law) Kaynağı Olup Olmadığı-175
4. -Model Şerhlerinin Bağlayıcı Hukuk Kaynağına Dönüşmesi-181
a. -Model Şerhi Hükümlerinin Asli Uluslararası Hukuk Kaynağına Dönüştüğünü Savunan Yaklaşımlar-182
aa. -Uluslararası Teamül Kuralına Dönüşüp Dönüşmediği-182
ab. -Uluslararası Hukukun Genel İlkeleri Uyarınca Bağlayıcılık Kazanıp Kazanmadığı-191
aba. -Acquiscence ve Estoppel İlkelerine İlişkin Genel Değerlendirme-191
abb. -Acquiescence ve Estoppel İlkelerinin Şerh Hükümlerini Bağlayıcı Hale Getirip Getirmediği-197
b. -VAHS Hükümlerinden Hareketle Bağlayıcılık Sorununu Ele Alan Yaklaşımlar-212
aa. -Genel Çerçeve-212
ab. -ÇVÖA’nın Akdedilmesi Sırasında Mevcut Şerhlerin VAHS Bakımından Bağlayıcı Olup Olmadığı-220
ac. -ÇVÖA’nın Akdedilmesinden Sonra İhdas Edilen Şerhlerin VAHS Bakımından Bağlayıcı Olup Olmadığı-231
aca. -ÇVÖA’nın Akdedilmesinden Sonra İhdas Edilen Şerhlerin VAHS Bakımından Hukuki Niteliği-231
acb. -İç Hukukta Hangi Model Şerhin Uygulanacağı Sorunu-236
5. -Türkiye’nin Taraf Olduğu ÇVÖA’ların İç Hukukta Uygulanmasında Model Anlaşma Şerhlerinin Konumu-240
II. -ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANDLAŞMALARININ İÇ HUKUKTAKİ KONUMU-245
A. -Çifte Vergilendirmeyi Önleme Andlaşmalarının Yapılışı-246
1. -Uluslararası Hukukta Andlaşmaların Yapılışı-247
a. -Andlaşma Metninin Oluşturulması ve Resmiyet Kazanması-247
b. -Andlaşmayla Bağlanma Rızasının Beyanı-250
ba. -Basit Usul-251
bb. -Onay-253
bc. -Katılma Ve Diğer Yöntemler Yoluyla Bağlayıcılık Kazanma-258
c. -Andlaşmanın Hüküm Doğurması-259
2. -Türk Hukuku’nda ÇVÖA’ların Yapılışı-262
a. -Türk Hukuku’nda Andlaşmaların Yapılışı-262
aa. -Metnin Oluşturulması Ve Resmiyet Kazanması-262
ab. -Andlaşmayla Bağlanma İradesi-264
ac. -Andlaşmaların Hüküm Doğurması-269
b. -Çifte Vergilendirmeyi Önleme Andlaşmaları Bakımından Değerlendirme-271
B. -Çifte Vergilendirmeyi Önleme Andlaşmalarının Sona Ermesi ve Değiştirilmesi-278
1. -Uluslararası Hukukta Andlaşmaların Sona Ermesi ve Değiştirilmesi-278
2. -Türk Hukuku’nda ÇVÖA’ların Sona Ermesi ve Değiştirilmesi-284
a. -Türk Hukuku’nda Uluslararası Andlaşmalar Bakımından Genel Değerlendirme-284
b. -Türkiye’nin Taraf Olduğu Çifte Vergilendirmeyi Önleme Andlaşmaları Bakımından Değerlendirme-286
C. -Çifte Vergilendirmeyi Önleme Andlaşmalarının İç Hukuka Aktarımı-289
1. -Farklı Hukuk Düzenlerinde-290
2. -Türk Hukuku’nda-291
D. -Çifte Vergilendirmeyi Önleme Andlaşmalarının Hiyerarşik Konumu-291
1. -Farklı Hukuk Düzenlerinde-292
2. -Türk Hukuku’nda-293
E. -Çifte Vergilendirmeyi Önleme Andlaşmaları İle İç Hukuk Normları Arasındaki Çatışmaların Çözümü-294
1. -Genel Değerlendirme-294
2. -Andlaşmaların Aşılması Kavramı İle İç Hukuk Normları-ÇVÖA Çatışmalarının Çözümü Arasındaki İlişki-302
3. -Türk Hukuku Bakımından Değerlendirme-311
ÖZET VE SONUÇ-315
KAYNAKÇA-329