Cezanın Belirlenmesi ( Türk ve Alman Uygulaması )
Cezanın Belirlenmesi ( Türk ve Alman Uygulaması )
Erdal YERDELEN
Sayfa Sayısı
:
383
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2013
ISBN NO
:
9786051460956
Bu ürün şu anda stoklarımızda yok!
Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
TAKDİM
Dr. Erdal Yerdelenin doktora tezi olan bu çalışma, ceza hukuku alanında teoride üzerinde pek durulmayan, ancak uygulamada büyük önem taşıyan bir kurumu, Türkiyede ilk defa bilimsel ve karşılaştırmalı olarak inceleyen ve bu yönüyle de büyük önemi haiz bir çalışmadır. Biz teorisyenlerin pek dikkatini çekmese de, cezanın tayini meselesi uygulamada büyük önem taşıyan ve bir çok yerel mahkeme kararının da gerek kanunun yanlış yorumu ve gerekse yerleşik Yargıtay içtihatlarına aykırılık nedeniyle bozulduğu bir konudur.
Bu çalışmada, öncelikle cezalara değinildikten sonra, cezaların soyut ve somut belirlenmesi ve cezaların hesaplanması konuları incelenmiştir. Konu gerek karşılaştırmalı hukuk ve gerekse Türk öğreti ve uygulaması ile geniş bir biçimde ele alınmıştır. Dr. Yerdelen, gerek Almanyada yaptığı çalışmalar ve gerekse Türk Hukukunda konuya ilişkin çalışma ve yargı kararlarını göz önünde bulundurarak, çoğu kez de kendi isabetli görüşlerini de ayrıntılı olarak tartışarak, bu çalışmayı yapmıştır.
Uygulamadan gelen bir hukukçu olarak Dr. Yerdelen, hem iyi bir teorisyen hem de iyi bir uygulamacı olduğunu bu çalışmada ortaya koymuş bulunuyor. Uygulamanın içinde olması, uygulamanın sorunlarını bizzat yaşayan bir kişi olarak bu sorunlara teoride çözüm bulmasını sağlamıştır. Dr. Yerdelenin konunun önemine yakışır, titiz ve sabırlı çalışmasının ürünü olan bu kitapta, akıcı ve anlaşılır bir Türkçe kullanılmıştır. Bu değerli çalışmanın uygulama ve teoride ilgili tüm hukukçulara yararlı olacağına inanıyorum.
Daha önce savcı olarak görev yapan Dr. Yerdelen, bu çalışma ile uygulamacı kimliğini bırakarak, akademisyenliğe adım atmış bulunuyor. Dr. Yerdelenin bu kitabının, akademisyen olarak Türk Hukukuna yapacağı katkının da bir göstergesi olduğunu belirtmek gerekir. Bundan sonraki akademik yaşamında da bu başarısını devam ettireceğine tam inancımla Yrd. Doç. Dr. Erdal Yerdeleni kutluyor, başarılarının devamını temenni ediyorum.
Prof. Dr. Dr. h. c. Hakan Hakeri
İÇİNDEKİLER :
BİRİNCİ BÖLÜM
KAVRAMSAL ÇERÇEVE VE GENEL BİLGİLER
I. -GENEL OLARAK-5
II. -CEZA-6
III. -CEZANIN NİTELİKLERİ-8
A. -Genel Olarak-8
B. -Cezanın İnsan Haysiyetine Uygun ve Ahlaki Olması-8
C. -Cezanın Kanun Tarafından Düzenlenmiş Olması-10
D. -Eşitlik İlkesine Uygun Olması-10
E. -Cezanın Bölünebilir Olması-11
F. -Cezanın Adli Hata Durumunda Geri Alınabilmesi-11
G. -Cezanın Şahsiliği-12
H. -Cezanın Suçun Ağırlığıyla Orantılı ve Etkili Olması-12
I. -Cezanın Devlete Mümkün Olduğunca Az Yük Getirmesi-13
IV. -CEZA TÜRLERİ-14
A. -Genel Olarak-14
B. -Hukuki Özellikleri Bakımından Cezalar-14
1. -Asli Ceza-14
2. -Ek Ceza-14
C. -Hedef Aldıkları Değerler Bakımından Cezalar-16
1. -Genel Olarak-16
2. -Ölüm Cezası-17
3. -Hapis Cezası-18
a. -Genel Olarak-18
b. -Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezası-19
c. -Müebbet Hapis Cezası-23
d. -Uzun Süreli Hapis Cezası-26
e. -Kısa Süreli Hapis Cezası-27
4. -Adli Para Cezası-29
a. -Genel Olarak-29
b. -Klasik Para Cezası Sistemi-31
c. -Gün Para Cezası Sistemi-32
5. -Yeni Yaptırım Biçimleri-35
İKİNCİ BÖLÜM
CEZANIN BELİRLENMESİ
I. -GENEL OLARAK-39
II. -CEZANIN BELİRLENMESİNİN TARİHÇESİ-40
A. -Genel Olarak-40
B. -Batı Hukukunda-42
C. -Eski Türklerde-45
D. -İslam ve Osmanlı Hukukunda-47
E. -Cumhuriyet Döneminde-51
III. -CEZANIN BELİRLENMESİNDE İLKELER-54
A. -Genel Olarak-54
B. -Kanunilik-55
C. -Kusur İlkesi-61
D. -Gerekçe Gösterilmesi-64
E. -Çifte Değerlendirme Yasağı-73
F. -Eşitlik-88
G. -Orantılılık-91
H. -Takdir Yetkisi-100
I. -Cezanın Amacına Uygunluk-106
1. -Genel Olarak-106
2. -Öğretide Cezanın Amacı-107
3. -Mevzuatta Cezanın Amacı-117
4. -Mahkeme Kararlarında Cezanın Amacı-118
IV. -KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA CEZANIN BELİRLENMESİ-120
A. -Genel Olarak-120
B. -Amerika Birleşik Devletleri-121
C. -Almanya-126
D. -Fransa-131
E. -İtalya-134
F. -Yunanistan-135
G. -Diğer Bazı Ülkeler-135
V. -CEZANIN BELİRLENMESİ TÜRLERİ-136
A. -Genel Olarak-136
B. -Cezanın Soyut Belirlenmesi-138
1. -Genel Olarak-138
2. -Cezanın Soyut Genel Belirlenmesi-138
3. -Cezanın Soyut Özel Belirlenmesi-141
a. -Genel Olarak-141
b. -Sabit Cezalar-141
c. -Seçenekli Cezalar-142
d. -Birlikte Cezalar-142
e. -Alt ve Üst Sınırlı Cezalar-143
C. -Cezanın Somut Belirlenmesi-146
1. -Genel Olarak-146
2. -Somut Cezanın Tespit Süreci-151
a. -Genel Olarak-151
b. -Ceza Çeşidinin Seçilmesi-154
aa. -Genel Olarak-154
bb. -Tekerrür Durumunda Hapis Cezasını Seçme Zorunluluğu-159
cc. -Özel Kanunlardan Doğan Ceza Çeşidini Seçme Zorunluluğu-161
c. -Temel Ceza Miktarının Tayini-162
d. -Temel Cezanın Tespitinde Kriterler-166
aa. -Genel Olarak-166
bb. -Fiile İlişkin Kriterler-173
aaa. -Genel Olarak-173
bbb. -Suçun İşleniş Biçimi-174
ccc. -Kullanılan Araçlar-183
ddd. -Suçun İşlendiği Zaman-189
eee. -Suçun İşlendiği Yer-191
fff. -Suçun Konusunun Önem ve Değeri-193
ggg. -Meydana Gelen Zarar veya Tehlikenin Ağırlığı-199
cc. -Faile İlişkin Kriterler-217
aaa. -Genel Olarak-217
bbb. -Failin Kasta Dayalı Kusurunun Ağırlığı-218
ccc. -Failin Taksire Dayalı Kusurunun Ağırlığı-226
ddd. -Failin Saiki-235
eee. -Failin Güttüğü Amaç-241
e. -Olası Kast ve Bilinçli Taksirin Etkisi-243
aa. -Genel Olarak-243
bb. -Olası Kast-245
cc. -Bilinçli Taksir-247
f. -Suça Etki Eden Nitelikli Hallerin Etkisi-249
aa. -Genel Olarak-249
bb. -Önce Artırım Sonra İndirim Nedenlerinin Uygulanması-251
cc. -Birden Fazla Artırım (veya İndirim) Nedeninin Birlikte Bulunması-256
g. -Cezaya Etki Eden Diğer Hallerin Uygulanması-262
aa. -Genel Olarak-262
bb. Teşebbüs-264
cc. -İştirak-273
dd. Zincirleme Suç-276
ee. -Haksız Tahrik-279
ff. -Yaş Küçüklüğü-281
gg. -Akıl Hastalığı-282
hh. -Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Kişisel Nedenler-283
ıı. -Hâkimin Takdir Yetkisiyle Ceza İndirimi-285
aaa. -Genel Olarak-285
bbb. -Failin Geçmişi-289
ccc. -Failin Sosyal İlişkileri-294
ddd. -Failin Fiilden Sonraki Davranışları-295
eee. -Failin Yargılama Sürecindeki Davranışları-297
fff. -Cezanın Failin Geleceği Üzerindeki Olası Etkileri-301
ggg. -Diğer Takdiri İndirim Nedenleri-305
hhh. Takdiri İndirimde Geçerli Olan Esaslar-306
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
CEZALARIN HESAPLANMASI
I. -GENEL OLARAK-315
II. -CEZALARIN HESAPLANMASINDA GEÇERLİ İLKE VE İSTİSNALAR-318
A. -Genel Olarak-318
B. -Cezanın Alt ve Üst Sınırını Aşma Yasağı-319
C. -Seçenek Cezalardan Hapsi Tercih Etme Durumunda Paraya Çevirme Yasağı-322
D. -Seçenek Cezalardan Adli Parayı Seçme Durumunda Sınırlara Uyma Zorunluluğu-324
E. -Küçükler ve Yaşlılar İçin Kısa Süreli Hapsi Sonuç Ceza Olarak Belirleme Yasağı-326
III. -HAPİS CEZASININ HESABI-328
A. -Genel Olarak-328
B. -Ay Olarak Belirlenmiş Hapis Cezasının Hesaplanması-329
C. -Yıl Olarak Belirlenmiş Hapis Cezasının Hesaplanması-330
D. -Hapis Cezalarının Toplanması-332
E. -Kısa Süreli Hapis Cezasını Seçenek Yaptırıma Çevirme-333
F. -Hapis Cezasının Ertelenmesi-335
IV. -ADLİ PARA CEZASININ HESABI-336
A. -Genel Olarak-336
B. -Para Cezasının Gün Olarak Tayini-337
C. -Bir Gün Karşılığı Para Miktarının Belirlenmesi-339
D. -Sonuç Adli Para Cezasının Belirlenmesi-340
E. -Kararda Gün Sayısı ve Para Miktarının Gösterilmesi-340
F. -Adli Para Cezalarının Toplanması-341
G. -Mehil veya Taksitlendirme-343
H. -Ödenmeyen Adli Para Cezasının Hapis Cezasına Çevrilmesi-345
V. -MAHSUP-346
SONUÇ
ÖRNEK OLAY
KAYNAKLAR
Dr. Erdal Yerdelenin doktora tezi olan bu çalışma, ceza hukuku alanında teoride üzerinde pek durulmayan, ancak uygulamada büyük önem taşıyan bir kurumu, Türkiyede ilk defa bilimsel ve karşılaştırmalı olarak inceleyen ve bu yönüyle de büyük önemi haiz bir çalışmadır. Biz teorisyenlerin pek dikkatini çekmese de, cezanın tayini meselesi uygulamada büyük önem taşıyan ve bir çok yerel mahkeme kararının da gerek kanunun yanlış yorumu ve gerekse yerleşik Yargıtay içtihatlarına aykırılık nedeniyle bozulduğu bir konudur.
Bu çalışmada, öncelikle cezalara değinildikten sonra, cezaların soyut ve somut belirlenmesi ve cezaların hesaplanması konuları incelenmiştir. Konu gerek karşılaştırmalı hukuk ve gerekse Türk öğreti ve uygulaması ile geniş bir biçimde ele alınmıştır. Dr. Yerdelen, gerek Almanyada yaptığı çalışmalar ve gerekse Türk Hukukunda konuya ilişkin çalışma ve yargı kararlarını göz önünde bulundurarak, çoğu kez de kendi isabetli görüşlerini de ayrıntılı olarak tartışarak, bu çalışmayı yapmıştır.
Uygulamadan gelen bir hukukçu olarak Dr. Yerdelen, hem iyi bir teorisyen hem de iyi bir uygulamacı olduğunu bu çalışmada ortaya koymuş bulunuyor. Uygulamanın içinde olması, uygulamanın sorunlarını bizzat yaşayan bir kişi olarak bu sorunlara teoride çözüm bulmasını sağlamıştır. Dr. Yerdelenin konunun önemine yakışır, titiz ve sabırlı çalışmasının ürünü olan bu kitapta, akıcı ve anlaşılır bir Türkçe kullanılmıştır. Bu değerli çalışmanın uygulama ve teoride ilgili tüm hukukçulara yararlı olacağına inanıyorum.
Daha önce savcı olarak görev yapan Dr. Yerdelen, bu çalışma ile uygulamacı kimliğini bırakarak, akademisyenliğe adım atmış bulunuyor. Dr. Yerdelenin bu kitabının, akademisyen olarak Türk Hukukuna yapacağı katkının da bir göstergesi olduğunu belirtmek gerekir. Bundan sonraki akademik yaşamında da bu başarısını devam ettireceğine tam inancımla Yrd. Doç. Dr. Erdal Yerdeleni kutluyor, başarılarının devamını temenni ediyorum.
Prof. Dr. Dr. h. c. Hakan Hakeri
İÇİNDEKİLER :
BİRİNCİ BÖLÜM
KAVRAMSAL ÇERÇEVE VE GENEL BİLGİLER
I. -GENEL OLARAK-5
II. -CEZA-6
III. -CEZANIN NİTELİKLERİ-8
A. -Genel Olarak-8
B. -Cezanın İnsan Haysiyetine Uygun ve Ahlaki Olması-8
C. -Cezanın Kanun Tarafından Düzenlenmiş Olması-10
D. -Eşitlik İlkesine Uygun Olması-10
E. -Cezanın Bölünebilir Olması-11
F. -Cezanın Adli Hata Durumunda Geri Alınabilmesi-11
G. -Cezanın Şahsiliği-12
H. -Cezanın Suçun Ağırlığıyla Orantılı ve Etkili Olması-12
I. -Cezanın Devlete Mümkün Olduğunca Az Yük Getirmesi-13
IV. -CEZA TÜRLERİ-14
A. -Genel Olarak-14
B. -Hukuki Özellikleri Bakımından Cezalar-14
1. -Asli Ceza-14
2. -Ek Ceza-14
C. -Hedef Aldıkları Değerler Bakımından Cezalar-16
1. -Genel Olarak-16
2. -Ölüm Cezası-17
3. -Hapis Cezası-18
a. -Genel Olarak-18
b. -Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezası-19
c. -Müebbet Hapis Cezası-23
d. -Uzun Süreli Hapis Cezası-26
e. -Kısa Süreli Hapis Cezası-27
4. -Adli Para Cezası-29
a. -Genel Olarak-29
b. -Klasik Para Cezası Sistemi-31
c. -Gün Para Cezası Sistemi-32
5. -Yeni Yaptırım Biçimleri-35
İKİNCİ BÖLÜM
CEZANIN BELİRLENMESİ
I. -GENEL OLARAK-39
II. -CEZANIN BELİRLENMESİNİN TARİHÇESİ-40
A. -Genel Olarak-40
B. -Batı Hukukunda-42
C. -Eski Türklerde-45
D. -İslam ve Osmanlı Hukukunda-47
E. -Cumhuriyet Döneminde-51
III. -CEZANIN BELİRLENMESİNDE İLKELER-54
A. -Genel Olarak-54
B. -Kanunilik-55
C. -Kusur İlkesi-61
D. -Gerekçe Gösterilmesi-64
E. -Çifte Değerlendirme Yasağı-73
F. -Eşitlik-88
G. -Orantılılık-91
H. -Takdir Yetkisi-100
I. -Cezanın Amacına Uygunluk-106
1. -Genel Olarak-106
2. -Öğretide Cezanın Amacı-107
3. -Mevzuatta Cezanın Amacı-117
4. -Mahkeme Kararlarında Cezanın Amacı-118
IV. -KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA CEZANIN BELİRLENMESİ-120
A. -Genel Olarak-120
B. -Amerika Birleşik Devletleri-121
C. -Almanya-126
D. -Fransa-131
E. -İtalya-134
F. -Yunanistan-135
G. -Diğer Bazı Ülkeler-135
V. -CEZANIN BELİRLENMESİ TÜRLERİ-136
A. -Genel Olarak-136
B. -Cezanın Soyut Belirlenmesi-138
1. -Genel Olarak-138
2. -Cezanın Soyut Genel Belirlenmesi-138
3. -Cezanın Soyut Özel Belirlenmesi-141
a. -Genel Olarak-141
b. -Sabit Cezalar-141
c. -Seçenekli Cezalar-142
d. -Birlikte Cezalar-142
e. -Alt ve Üst Sınırlı Cezalar-143
C. -Cezanın Somut Belirlenmesi-146
1. -Genel Olarak-146
2. -Somut Cezanın Tespit Süreci-151
a. -Genel Olarak-151
b. -Ceza Çeşidinin Seçilmesi-154
aa. -Genel Olarak-154
bb. -Tekerrür Durumunda Hapis Cezasını Seçme Zorunluluğu-159
cc. -Özel Kanunlardan Doğan Ceza Çeşidini Seçme Zorunluluğu-161
c. -Temel Ceza Miktarının Tayini-162
d. -Temel Cezanın Tespitinde Kriterler-166
aa. -Genel Olarak-166
bb. -Fiile İlişkin Kriterler-173
aaa. -Genel Olarak-173
bbb. -Suçun İşleniş Biçimi-174
ccc. -Kullanılan Araçlar-183
ddd. -Suçun İşlendiği Zaman-189
eee. -Suçun İşlendiği Yer-191
fff. -Suçun Konusunun Önem ve Değeri-193
ggg. -Meydana Gelen Zarar veya Tehlikenin Ağırlığı-199
cc. -Faile İlişkin Kriterler-217
aaa. -Genel Olarak-217
bbb. -Failin Kasta Dayalı Kusurunun Ağırlığı-218
ccc. -Failin Taksire Dayalı Kusurunun Ağırlığı-226
ddd. -Failin Saiki-235
eee. -Failin Güttüğü Amaç-241
e. -Olası Kast ve Bilinçli Taksirin Etkisi-243
aa. -Genel Olarak-243
bb. -Olası Kast-245
cc. -Bilinçli Taksir-247
f. -Suça Etki Eden Nitelikli Hallerin Etkisi-249
aa. -Genel Olarak-249
bb. -Önce Artırım Sonra İndirim Nedenlerinin Uygulanması-251
cc. -Birden Fazla Artırım (veya İndirim) Nedeninin Birlikte Bulunması-256
g. -Cezaya Etki Eden Diğer Hallerin Uygulanması-262
aa. -Genel Olarak-262
bb. Teşebbüs-264
cc. -İştirak-273
dd. Zincirleme Suç-276
ee. -Haksız Tahrik-279
ff. -Yaş Küçüklüğü-281
gg. -Akıl Hastalığı-282
hh. -Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Kişisel Nedenler-283
ıı. -Hâkimin Takdir Yetkisiyle Ceza İndirimi-285
aaa. -Genel Olarak-285
bbb. -Failin Geçmişi-289
ccc. -Failin Sosyal İlişkileri-294
ddd. -Failin Fiilden Sonraki Davranışları-295
eee. -Failin Yargılama Sürecindeki Davranışları-297
fff. -Cezanın Failin Geleceği Üzerindeki Olası Etkileri-301
ggg. -Diğer Takdiri İndirim Nedenleri-305
hhh. Takdiri İndirimde Geçerli Olan Esaslar-306
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
CEZALARIN HESAPLANMASI
I. -GENEL OLARAK-315
II. -CEZALARIN HESAPLANMASINDA GEÇERLİ İLKE VE İSTİSNALAR-318
A. -Genel Olarak-318
B. -Cezanın Alt ve Üst Sınırını Aşma Yasağı-319
C. -Seçenek Cezalardan Hapsi Tercih Etme Durumunda Paraya Çevirme Yasağı-322
D. -Seçenek Cezalardan Adli Parayı Seçme Durumunda Sınırlara Uyma Zorunluluğu-324
E. -Küçükler ve Yaşlılar İçin Kısa Süreli Hapsi Sonuç Ceza Olarak Belirleme Yasağı-326
III. -HAPİS CEZASININ HESABI-328
A. -Genel Olarak-328
B. -Ay Olarak Belirlenmiş Hapis Cezasının Hesaplanması-329
C. -Yıl Olarak Belirlenmiş Hapis Cezasının Hesaplanması-330
D. -Hapis Cezalarının Toplanması-332
E. -Kısa Süreli Hapis Cezasını Seçenek Yaptırıma Çevirme-333
F. -Hapis Cezasının Ertelenmesi-335
IV. -ADLİ PARA CEZASININ HESABI-336
A. -Genel Olarak-336
B. -Para Cezasının Gün Olarak Tayini-337
C. -Bir Gün Karşılığı Para Miktarının Belirlenmesi-339
D. -Sonuç Adli Para Cezasının Belirlenmesi-340
E. -Kararda Gün Sayısı ve Para Miktarının Gösterilmesi-340
F. -Adli Para Cezalarının Toplanması-341
G. -Mehil veya Taksitlendirme-343
H. -Ödenmeyen Adli Para Cezasının Hapis Cezasına Çevrilmesi-345
V. -MAHSUP-346
SONUÇ
ÖRNEK OLAY
KAYNAKLAR