Ceza Yargısında İletişime Tedbir Uygulanması

GİRİŞ   Teknolojik gelişmeler, bir yandan yeni iletişim olanakları sağlar¬ken diğer yandan da iletişimin her türüne tedbir uygulanmasına imkân tanımaktadır. Ses ve görüntüleri çok uzak mesafelerden alabilen aygıtların ortaya çıkması ile özel yaşamın gizliliğinin korunması gittikçe güçleşmiş1, bu hızlı ilerleyişin getirdiği tehlikelere karşı bireyin özel hayatının, ifade ve özellikle de haberleşme hürriyetinin korunması ge¬reği daha fazla hissedilmeye başlanmıştır.2 Zira iletişime tedbir uygu¬lanması yoluyla; insan hayatının takibi ve kontrolü ile özel yaşamın gizli alanlarının öğrenilmesi kolaylaşmış ve söz konusu tedbir oldukça tehlikeli bir yöntem haline getirilmiştir.3 Oysa ki dinleme ve takip is¬tisna, bireyin bir hukuk devletinde kendisini güvende hissetmesi asıl olmalıdır. Küreselleşen dünyada suç örgütlerinin ciddi bir işbirliğine girdik¬leri görülmektedir. Bu işbirliği sayesinde suçların işlenmesi en yüksek teknolojiyi de kullanarak ülkesel alandan uluslararası alana taşınmış, oluşturulan büyük suç örgütlerinin toplumsal açıdan tehlike ölçeği bü¬yümüş, bu kapsamda bireyin ve toplumun bu örgütlere karşı korunma¬sı olgusu Devletlerin gündemindeki ilk sıralarda yer almıştır. Devlet¬ler, silahların eşitliği ilkesi gereği suç örgütleriyle mücadelede tekno¬lojik gelişimden yararlanarak ceza usul yasalarını yenilemek zorunda kalmışlar, bu açıdan suç ve suçluyla mücadelede en önemli araç olan iletişime tedbir uygulanması yoluna başvurmayı bir zorunluluk olarak kabul etmişlerdir. Teknolojik gelişmelerden yararlanılmasının, şüphesiz ki suçla mücadele açısından büyük önemi vardır. Fakat suçla mücadele eder¬ken temel hak ve özgürlükler asla göz ardı edilmemeli, bu kapsamda yer alan haberleşme hürriyeti\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\"nin gizliliğinin de dış etkilerden korunması sağlanmalıdır. Bu da ancak hukukun sunduğu güvenli ortamda gerçekleşebilecek bir husustur.5 Esasen özel yaşamın gizliliği ile iletişime tedbir uygulanması olgusu birbirine zıt kavramlar olup, bu husu¬sun dikkatten kaçırılması, özel hayata saygı ilkesine zarar verir.6 Gü¬nümüzde, devletlerin teknolojik gelişime paralel olarak bireyin hak ve özgürlüklerine en çok müdahale ettiği alanın iletişime tedbir uygu¬lanması yoluyla yapılmakta olduğu gözlenmektedir. Dolayısıyla, bir taraftan vazgeçilmez niteliğe sahip haberleşme hürriyetinin gizliliğinin korunması, diğer taraftan ise iletişime tedbir uygulanması yoluyla ya¬pılan suçla etkin mücadele ilkesi arasında pozitif bir dengenin kurul¬ması, önemli bir gereklilik olarak ortaya çıkmaktadır.7 Bu nedenle, bireyin hayat alanına yapılan müdahaleler konusunda, gerek Kanun Koyucu\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′nun ve gerekse adli makamların son derece dikkatli ve özenli davranması gerekmektedir. Bu bağlamda Türk Hukuk Sistemi, gerek işlenen suçların aydın¬latılması ve faillerinin cezalandırılması amacıyla 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu9 (CMK) ile \\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\"adli amaçlı iletişime tedbir uygu¬lanmasını, gerekse suç işlenmesinin önlenmesi, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünün ve anayasal düzeninin korunması amacıyla 5397 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun10 ile getirilen düzenlemelerle \\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\"önleme amaçlı iletişime tedbir uygulanması\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\"nı düzenlemiştir. Bu çalışmamızda, ceza muhakemesinde bir delil elde etme aracı olan \\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\"adli amaçlı iletişime tedbir uygulanması\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\" konusu incelenecektir. Çalışmamız iki bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde adli amaçlı iletişime tedbir uygulanmasının Türk Hukuku\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′ndaki yeri, amacı, kap¬samı, türleri, koşulları ve uygulanması hakkında ayrıntılı bilgi verile¬cek; ikinci bölümde ise iletişime tedbir uygulanmasından elde edilen kayıtlann delil olma özelliği ile hukuka aykırı olarak uygulanan tedbi¬re karşı getirilen tazminat sorumluluğu incelenecektir. ÖNSÖZ Gelişen teknolojiyle suçla ve suçlulukla mücadelede önemli aşa¬malar kat edilmiş, bu kapsamda suçların aydınlatılmasında başvurulan en önemli araç, iletişime tedbir uygulanması olarak ortaya çıkmıştır. Ancak bu gelişmelere paralel olarak, temel hak ve hürriyetlerin ko¬runması hususu da hiçbir zaman göz ardı edilmemeli, bir yandan suç¬ların aydınlatılması sağlanırken, diğer taraftan haberleşme özgürlüğünün, dolayısıyla özel hayatın gizliliğinin de muhafazası sağlanmalıdır. Belirtelim ki bu sonuca ulaşmak, ancak kamusal makamların hukuk devleti ilkelerinden hiçbir şekilde taviz vermemeleri ile mümkün ola¬bilir. Bunun da yolu; uygulamacılar açısından açık, belirli ve kesin hükümler içeren düzenlemeler yapmaktan geçmektedir. Türk Hukuku\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′nda ceza yargısında iletişime tedbir uygulanması, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile önleme amaçlı iletişimin denetlenmesi tedbiri ise 5397 sayılı Kanunla düzenlenmiştir. Söz ko¬nusu Kanun\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′lar çağdaş hukuk normları ile kıyaslandığında, her iki Kanun\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′un da önemli eksikliklerinin bulunduğu söylenebilir. Bu çalışmada; temel olarak adli amaçla iletişime tedbir uygulanması ele alınmış, mevzuatta ve uygulamada tespit edilen eksikliklere, Avrupa İnsan Haklan Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Haklan Mahkemesi kararları ışı¬ğında çözüm önerilerinde bulunulmuştur. Bu kitabın tüm hukukçulara yarar sağlamasını ümit ediyoruz. Ça¬lışmanın ortaya çıkmasında emeği bulunan kaynakçada yer alan tüm yazarlara ve kitabın baskısı için yoğun çaba sarf eden Bilge Yayınevi sahibi sayın Menderes YAVUZ, şirket müdürü sayın Kaan Çağrı YAVUZ ile Bilge Yayınevi\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′nin tüm çalışanlanna teşekkürlerimi sunarım. Av. Gökhan BOZKURT Oran - Haziran 2013   CEZA YARGISINDA İLETİŞİME TEDBİR UYGULAMASI



Av. Gökhan BOZKURT



- İletişime Tedbir Uygulanması

- Delil Durumu ve Tazminat Sorumlulğu



İÇİNDEKİLER

İÇİNDEKİLER 7

KISALTMALAR

GİRİŞ 13

BİRİNCİ BÖLÜM İLETİŞİME TEDBİR UYGULANMASI

§ l.ADLİ AMAÇLI İLETİŞİME TEDBİR UYGULAN-

MASI 17

I. Türk Hukukunda Adli Amaçlı İletişime Tedbir Uy¬gulanmasına İlişkin Tarihsel Süreç17

F. 1412 Sayılı Ceza Muhakemeleri Usul Kanununda (CMUK) İletişime Tedbir Uygulanması 17

G. 4422 Sayılı Çıkar Amaçlı Suç Örgütleriyle Müca¬dele Kanununda (ÇASÖMK) İletişime Tedbir Uy-gulanmağı 19

n. İletişime Tedbir Uygulanmasının Amacı, T anımı,

Kapsamı ve Denetleme Biçimleri 21

L Genel Olarak 21

a. İletişime Tedbir Uygulanmasının Amacı 23

b. İletişime Tedbir Uygulanmasının Tanımı ve Kapsamı 24

4. İletişime Tedbir Uygulanmasında Kullanılan De¬netleme Biçimleri 27

F. Denetleme Kavramı 27

G. İletişimin Tespiti 28

H. Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi 32

İ. İletişimin Dinlenmesi ve Kayda Alınması 34

J. Mobil Telefonun Yerinin Tespit Edilmesi 36

HI. İletişime Tedbir Uygulanmasının Şartlan 40

L Madde Bakımından Şartlar 41

a. Bir Suç Dolayısıyla Yapılan Soruşturma ve Kovuşturma Bulunması 41

b. Kuvvetli Şüphe Sebeplerinin Bulunması 45

aa. Şüphe Kavramı ve Türleri 45

bb. İletişime Tedbir Uygulanması İçin Gerekli

Olan Kuvvetli Şüphe Sebeplerinin Varlığı 45

c. Başka Bir Suretle Delil Elde Etme İmkânının Bulunmaması 52

d. Katalog Suçlardan Birisinin Bulunması 53

2. Şekil Bakımından Şartlar 60

a. Kişi Bakımından İletişime Tedbir Uygulanma¬sı 60

aa. Şüpheli ve Sanık 60

bb. Tanıklıktan Çekinebilecek Kişiler 64

cc. Şüpheli ve Sanıkla Müdafiin İletişimi 66

F. Karar Merci Kararın Şekli ve içeriği 75

G. Tedbir Kararının Yerine Getirilmesi 81

H. Süre 83

Gizlilik 87

a. Tedbirin Sona Ermesi ve İletişim Kayıtlarının Ortadan Kaldırılması 89

b. İlgiliye Bildirim 94

c. Tesadüfen Elde Edilen Deliller 96

İKİNCİ BÖLÜM DELİL DURUMU VE TAZMİNAT SORUMLULUĞU

§1. TEDBİRDEN ELDE EDİLEN KAYITLARIN DELİL OLMA ÖZELLİĞİ VE HUKUKA AYKIRI DELİL¬LERİN DEĞERLENDİRİLMESİ 103

A. İletişime Tedbir Uygulanmasından Elde Edilen Ka¬yıtların Delil Olma Özelliği 103

B. Hukuka Aykın Delillerin Değerlendirilmesi 108

§ 2. TAZMİNAT SORUMLULUĞU 112

SONUÇ 115

KAYNAKÇA 119

KAVRAMLARA GÖRE ARAMA DİZİNİ 131

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	400,00 TL.-	400,00 TL.-
  2	200,00 TL.-	400,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	400,00 TL.-	400,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	400,00 TL.-	400,00 TL.-
  2	200,00 TL.-	400,00 TL.-
  3	133,33 TL.-	400,00 TL.-
  4	100,00 TL.-	400,00 TL.-
  5	80,00 TL.-	400,00 TL.-
  6	66,67 TL.-	400,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	400,00 TL.-	400,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	400,00 TL.-	400,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	400,00 TL.-	400,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	400,00 TL.-	400,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	400,00 TL.-	400,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	400,00 TL.-	400,00 TL.-

Hafta İçi:
Saat 16:00'ya kadar verilen siparişleriniz aynı gün, özel durumlarda bir sonraki işgününde kargoya verilir.

Saat 16:00'dan sonra vermiş olduğunuz siparişleriniz bir sonraki iş gününde kargoya verilir.

Kitabın stoklarımızda olmaması durumunda kitabın temini yayınevinden, dağıtıcılar kanalı ile yapılacaktır. Gecikme yaşanabilecek durumlarda üyelik bilgilerinizde kayıtlı telefon numaralarınızdan bilgi verilecektir.

Cumartesi ve Pazar Günü verilen Siparişler:
Cumartesi günü verilen siparişleriniz Saat 11:00'e kadar ve Pazar günü verilen siparişleriniz ise bir sonraki iş gününde kargoya verilecektir.

Kargo Teslim Süresi:
Kargo teslim süresi, İstanbul içi ve çevresinde genellikle 1 gündür. İstanbul dışı illerde iki güne çıkabilmektedir. Kargo firmasından kaynaklanan problemlerde bu sürenin uzaması söz konu olacaktır.

Hava koşullarına, yol durumuna ve özel durumlara bağlı olarak teslimat süresi uzamaktadır.

Vedatkitapcilik.com'dan satın aldığınız her ürünü, teslim tarihinden itibaren 7 gün içerisinde ürün hasarlı olmasa dahi hiçbir gerekçe belirtmeksizin- iade edebilirsiniz.

İade için, satın aldığınız ürünün tahrip edilmemiş, kullanılmamış veya tekrar satılabilirliği bozulmamış olması gerekmektedir.

Ambalajı açılmış, kullanılmış ve tahrip edilmiş ürünlerin iadesi kabul edilmemektedir.

Hiçbir gerekçe belirtmeksizin yapabileceğiniz ürün iadesinin, ürünün tarafınıza teslim edildiği hali ile gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Satın aldığınız üründe veya ürün ambalajında herhangi bir bozulma, açılma, kırılma, yırtılma, aksesuarlarında eksiklik ve sair hallerin tespiti halinde ürün iadesi kesinlikle kabul edilmemektedir.

Ürünün faturası gönderilmemişse, eksikse iade kabul edilmez.

İade edilecek ürünlerin mutlaka ürün faturasının orijinali ile birlikte teslimi gerekmektedir.

Gerekçesiz ürün iadesi malın tarafınıza teslimini takip eden 7 günlük süre içerisinde ve yazılı şekilde yapılmalıdır.

İadesi yapılacak ürünler Vedatkitapcilik.com'un çalıştığı kargo şirketleri aracılığı ile tarafımıza ulaştırılmalıdır.

Ürün, paket koruyucu bir ambalaj içerisine yerleştirilmeli ve kargo şirketinin etiketi ürün ambalajının üzerinde bulunmamalıdır.

Ürünün ambalajında meydana gelecek olan deformasyon, ürünün tekrar satılmasını engelleyen durumlar arasında yeralmaktadır.

Yukarıda belirtilen koşulları taşımayan ürün iadeleri kesinlikle kabul edilmemektedir.

Ürün iadesinin yukarıda belirtilen koşullara uygun şekilde gerçekleştirilmesi halinde, iade işlemine konu ürün bedeli en geç 7 iş günü içerisinde iade edilecektir.