Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Ceza Yargılamasında Elektronik Delil
.jpg){kind=small}
Ceza Yargılamasında Elektronik Delil
Yusuf BAŞLAR
Sayfa Sayısı
:
281
Kitap Ölçüleri
:
16*24
Basım Yılı
:
2016
ISBN NO
:
9786050500349
300,00
TL ÖNSÖZ
Teknoloji ve bunun bir sonucu olarak yeni iletişim sistemlerinin gelişimi hayatın tüm
aşamalarındaki bilgi ve ürün değişim sürecini etkilemiştir. Kişiler ve kurumlar arasındaki
elektronik posta gönderiminin yıllık bazda trilyonlarla ifade edildiği, kişi ve kurumlarca
oluşturulan belgelerin tamamına yakınının elektronik ortamda oluşturulduğu ve bunların
ancak üçte birinden daha azının yazılı çıktısı alınarak fiziksel boyut kazandığı bir dijital
çağda yaşamaktayız. Elektronik medya ve sanal ortamın bu şekilde muazzam biçimde
kullanıldığı bir hayatta kişiler ve kurumlar arasında ihtilaflar çıkması ve hatta suç teşkil
edecek eylemlerin meydana gelmesi kaçınılmazdır.
Teknolojinin gelişmesi ve hayatın her alanında insanlarla bütünleşmesi, dolandırıcılık ve
hırsızlık suçları başta olmak üzere birçok klasik suç tipinin yeni teknolojik gelişmelere göre
yeniden tanımlanmasına ve bilişim suçları gibi suç tiplerinin ortaya çıkmasına neden
olmuştur. Bununla birlikte gerek yeni teknolojik ortama uyarlanan klasik suçların gerekse
teknolojinin gelişmesine bağlı olarak hayatımıza giren bilişim suçlarının soruşturulmasında
ve bu suçları işleyen kişi veya kişilerin tespitinde geleneksel fiziksel deliller yeterli
gelmemektedir. Bu durum sözkonusu suç tiplerinin ortaya konması ve faillerinin
cezalandırılması için elektronik delile müracaat etme zorunluluğunu ortaya çıkarmıştır.
Gerçekten de bilişim ve iletişim cihazları işlenen suçlarla ilgili olarak kimi zaman suçun
işlenmesinde kullanılan bir nesne, kimi zaman ise -suçun işlenmesinde doğrudan doğruya
etken olmamakla birlikte- suç delillerinin saklanıldığı bir ortam olarak karşımıza
çıkmaktadır. Bu durumda elektronik delil söz konusu suçun ve bu suça ilişkin fail veya
faillerin tespitinde çoğu zaman tek delil türü olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bu çalışma ile elektronik delil kavramı, elektronik delilin ceza yargılamasındaki önemi ve
kullanılabilirliği, elektronik delilin araştırılma ve toplanma süreci incelenmek suretiyle
ülkemizde ve mukayeseli hukuktaki mevzuat ve uygulamada dikkat çeken sorunların tespit
edilmesi ve özellikle iç hukukumuz bakımından bu sorunlara yönelik çözüm önerilerinin
ortaya konulması amaçlanmaktadır.
Bu kitabın yazımında öncelikle yerli ve yabancı kaynak araştırması yapılmış, ayrıca konuyla
ilgili içtihatlar ayrıntılı biçimde taranmış, sonrasında elde edilen yerli ve yabancı kaynaklar
ile içtihatların değerlendirilmesi aşamasına geçilmiştir. Yapılan değerlendirilme sonucunda
yazım sürecine başlanmıştır. Bu bakımdan çalışmamızın adli bilişim sürecinde görev alan
adli bilişim uzmanlarına, yargı mensuplarına, akademisyenlere, avukatlara ve tüm
hukukçulara faydalı olacağı ümidini taşımaktayım.
Kitap olarak elinizde bulunan “Ceza Yargılamasında Elektronik Delil” isimli doktora tezimin
konu seçiminden tez teslimi aşamasına kadar bana yol gösteren ve her türlü kolaylığı
sağlayan, ayrıca çalışmamı sahiplenip titizlikle takip ederek önerileriyle son şeklini
almasında büyük katkı sağlayan, süreç boyunca tez danışmanlığımı yapan hocalarım Prof.
Dr. Ömer Anayurt ve Prof. Dr. Halil Kalabalık’a değerli katkı ve emekleri için içten
teşekkürlerimi ve saygılarımı sunarım.
Bütün süreç boyunca her anlamda yanımda olan, desteklerini ve katkılarını esirgemeyen
ve de tez savurma sınavı sırasında jüri üyeliği görevini üstlenen Doç. Dr. İsa Döner, Yrd.
Doç. Dr. Meral Ekici Şahin, Yrd. Doç. Dr. Murat Erdem ve Yrd. Doç. Dr. Köksal Şahin
hocalarıma da teşekkürü borç bilirim. Yine kitabın son okunmasında yardımlarını
esirgemeyen Cumhuriyet savcısı meslektaşlarım Dr. Ramazan Uslu, Fazıl Balta ve Can
Akpınar ile Silifke adliyesi zabıt katibi Mehmet Dağ’a da teşekkür ederim.
Bu günlere ulaşmamda emeklerini hiçbir zaman ödeyemeyeceğim annem Keziban Başlar’a
ve çocuk yaşta kaybettiğim rahmetli babam Hasan Hüseyin Başlar’a, yine eğitimim
sürecinde bana her türlü katkıyı sağlayan ve yakın zamanda kaybettiğim rahmetli dayım
Mehmet Ali Başpınar’a şükranlarımı sunarım.
Son olarak uzun soluklu bir çalışmanın ürünü olan kitabımızın yazımı sırasında benden
desteklerini hiçbir zaman esirgemeyen sevgili eşim Fatma Hatun Başlar’a şükranlarımı
sunarım. Ayrıca bu çalışma döneminde babalarına tahammül eden kızım Büşra Kevser’e
ve oğlum Atıf’a da teşekkür ederim.
Dr. Yusuf BAŞLAR
01/01/2016
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER 7
KISALTMALAR 13
GİRİŞ 15
BİRİNCİ BÖLÜM
CEZA YARGILAMASINDA DELİLLER
I. Ceza Yargılamasında Delil Kavramı 21
II. Delillerin Ortak Özellikleri 24
A. Gerçekçilik 24
B. Akılcılık 25
C. Erişilebilirlik 25
D. Olayı Temsil Edicilik 25
E. Müştereklik 26
F. Hukuka Uygunluk 26
III. Delillerin Fonksiyonları 27
IV. Delil Çeşitleri 28
A. Beyan Delili 28
1. Şüpheli/Sanık Beyanı 29
2. Tanık Beyanı 29
3. Diğer Kişilerin Beyanları 30
B. Belge Delili 32
1. Yazılı Belge 33
2. Şekil Tespit Eden Belge 33
3. Ses ve Görüntü Tespit Eden Belge 34
4. Bilişim Verisi Şeklindeki Belge 39
C. Belirti Delili 40
V. Delil Serbestîsi İlkesi 41
VI. Hukuka Aykırı Deliller (Delil Yasakları) 44
A. Genel Olarak 44
B. Hukuka Aykırı Delillerin Değerlendirilmesi 46
1. Kesin Kabul Yaklaşımı 46
2. Kesin Ret Yaklaşımı 47
3. Esnek Yaklaşım 47
4. Türk Hukuk Sistemindeki Durum 49
C. Hukuka Aykırı Delillerin Uzak Etkisi Sorunu 55
D. Hukuka Aykırı Delillerin Dosyadan Çıkartılması Sorunu 62
VII. Elektronik Delil ve Kullanıldığı Suç Tipleri 63
A. Elektronik Delil 63
1. Elektronik Delile İlişkin Temel Kavramlar 65
a. Elektronik ve Dijital Kelimeleri 65
b. Elektronik Veri ve Elektronik Delil Kavramları 66
c. Bilgisayar 69
d. Bilişim ve Bilişim Sistemi 70
e. Bilgisayar Ağı 71
f. İnternet 71
g. İletişim Kontrol Protokolü/İnternet Protokolü (TCP/IP) 72
2. Elektronik Delilin Önemi 74
3. Elektronik Delilin Oluşturulması 75
4. Elektronik Delilin Bulunduğu Ortamlar 76
a. Bilgisayar İç Donanımları 77
b. Floppy ve CD/DVD/BluRay 78
c. Hafıza Kartları 78
d. Taşınır Bellekler (Flash Memory) 79
e. Cep Telefonları ve SIM Kartlar 79
f. Dijital Kamera ve Fotoğraf Makineleri 80
g. Mp3 Çalar/IPod 80
h. El Bilgisayarları (PDA, PLAM, Pocket PC) 81
ı. Yazıcı ve Fakslar 81
i. Oyun Konsolları 81
j. Ağ (Network) Cihazları 82
k. İnternet ve Ağ (Network) Ortamları 82
l. GPS (Global Positioning System) Cihazları 83
m. Bulut Bilişim 83
n. Diğer Donanımlar 84
5. Elektronik Delilin Özellikleri 85
6. Elektronik Delil İle Fiziksel Delil Arasındaki Farklar 87
7. Elektronik Delilin Nitelikleri 88
B. Elektronik Delille İlgili Karşılaşılan Sorunlar 89
C. Elektronik Delilin Geçerliliğinin Denetlenmesi 92
1. Hukuki Geçerliliğin Denetlenmesi 92
2. Teknolojik Geçerliliğin Denetlenmesi 94
a. Elektronik Delilin Bütünlüğü İlkesi 94
b. Elektronik Delilin Doğrulanması İlkesi 95
c. Elektronik Delilin İnkâr Edilememesi İlkesi 96
d. Elektronik Delilin Doğruluğu İlkesi 96
e. Elektronik Delilin Daha Sonradan Ele Alınabilirliği İlkesi 97
D. Elektronik Delilin Ceza Yargılamasında Kabul Edilirliği 98
1. Genel Olarak 98
2. Mukayeseli Hukukta Durum 99
3. Türk Hukukundaki Durum 101
E. Elektronik Delilin Kullanıldığı Suç Tipleri 108
İKİNCİ BÖLÜM
MUKAYESELİ HUKUKTA BİLİŞİM SİSTEMLERİNDE ARAMA VE ELKOYMA
I. Genel Olarak 113
II. Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesi Kapsamında Bilişim Sistemlerinde Arama ve
Elkoyma 113
A. Genel Olarak 113
B. Sözleşmenin Usul Hukukuna İlişkin Hükümleri 116
1. Usul Hükümlerinin Kapsamı 116
2. Şartlar ve Önlemler 117
3. Saklanan Bilgisayar Verilerinin Hızlı Bir BiçimdeKorunması 118
4. Trafik Verilerinin Hızlı Bir Biçimde Korunması ve Kısmen Açıklanması 119
5. Üretim Emri 121
6. Saklanan Bilgisayar Verileri Hakkında Arama ve Elkoyma 122
7. Trafik Verilerinin Gerçek Zamanlı Olarak Toplanması 124
8. İçerikle İlgili Bilgilere Müdahale Edilmesi 125
C. Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesinin İç Hukukumuzdaki Yeri 126
III. ABD Hukuk Sisteminde Bilişim Sistemlerinde Arama ve Elkoyma 127
A. Genel Olarak 127
B. Bilişim Sistemlerinde Arama Kararına Bağlı Olarak Arama 128
C. Bilişim Sistemlerinde Arama Kararı Olmaksızın Arama 132
1. Genel Olarak 132
2. Rıza 133
3. Zaruret Hali 134
4. Yakalama Sonrası Arama Yapma Doktrini 135
5. Hemen Görünür Olma Doktrini (Plain View Doctrine) 136
IV. İngiltere Hukuk Sisteminde Bilişim Sistemlerinde Arama ve Elkoyma 137
V. Almanya Hukuk Sisteminde Bilişim Sistemlerinde Arama ve Elkoyma 142
VI. Fransa Hukuk Sisteminde Bilişim SistemlerindeArama ve Elkoyma 146
VII. İtalya Hukuk Sisteminde Bilişim Sistemlerinde Arama ve Elkoyma 148
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK HUKUKUNDA BİLİŞİM SİSTEMLERİNDE ARAMA VE ELKOYMA
I. Genel Olarak 153
II. Ceza Muhakemesi Kanunu'nda Arama, Kopyalama ve Elkoyma Tedbiri 153
A. Genel Olarak 153
B. Tedbirin Amacı 156
C. Tedbirin Kapsamı 157
D. Tedbirin Uygulanma Koşulları 161
1. Suç Dolayısıyla Başlatılmış Bir Soruşturmanın Bulunması 161
2. Son Çare Prensibi 164
3. Cumhuriyet Savcısı Talebi ve Hâkim Kararı 165
4. Şüphelinin Kullandığı Bilişim Sistemlerinde Uygulanması 167
E. Tedbirin Uygulanması 170
F. Genel Hükümlerin Geçerliliği 178
G. Tesadüfen Elde Edilen Deliller 181
H. Tedbirin Temel Hak ve Özgürlükler Açısından Değerlendirilmesi 182
1. Özel Hayatın Gizliliğinin Korunması 182
2. Haberleşmenin Gizliliğinin Korunması 186
3. Düşünceyi Açıklama ve Yayma Özgürlüğünün Korunması 187
I. Tedbirin Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesi Açısından Değerlendirilmesi 189
III. Adli ve Önleme Aramaları Yönetmeliği'nin 17. Maddesi 190
IV. Suç Eşyası Yönetmeliği'nin 9. Maddesi 192
V. Türk Hukukunda Düzenlenmeyen Durumlar 194
A. Uzaktan Erişimle Arama 194
B. Bulut Bilişimde Arama 195
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ADLİ BİLİŞİM
I. Genel Olarak 197
II. Elektronik Delilin Toplanması ve Muhafazası 202
A. Genel Olarak 202
B. Elektronik Delil Toplanırken Uyulması Gereken Temel İlkeler 204
C. Canlı Analiz İşlemi 208
D. İmaj Alma (Birebir Kopyalama) 209
1. Donanımsal Araçlarla İmaj Alma 213
2. Bilgisayar Yazılımları ile İmaj Alma 214
E. Hash (Veri Bütünlük) Değeri 214
F. Zaman Damgası (Time Stamping) 218
G. Koruma Zinciri (Chain of Custody) 219
H. Elektronik Delilin Paketlenmesi, Taşınması ve Muhafazası 221
III. Elektronik Delilin İncelenmesi 223
A. Genel Olarak 223
B. Anahtar Kelime Arama İşlemi 225
C. Disk Yazma Koruma İşlemi 227
D. Silinen Verilerin Kurtarılması 227
E. Yazıcı Dosyalarının (Spool Dosyalar) İncelenmesi 228
F. Üst Veri Bilgilerinin İncelenmesi 229
G. İnternet Geçmişinin İncelenmesi 229
H. Dosya İmzalarının İncelenmesi 229
I. Gizli Verilerin İncelenmesi 230
İ. İncelemenin Sonucu 232
IV. Elektronik Delilin Analizi 232
A. Genel Olarak 232
B. Dosyalarda Bulunabilecek Zararlı Kodların Analizi 235
C. Birebir Aynı Dosyaların (Duplike Dosyalar) Analizi 235
D. Takas Dosyaların Analizi 236
E. Sistem Kayıtlarının Analizi 236
F. Elektronik Posta Analizi 236
V. Elektronik Delilin Raporlanması ve Sunumu 238
VI. Adli Bilişim Sürecinde Karşılaşılan Sorunlar 241
SONUÇ 247
KAYNAKÇA 259
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER..................................................................................... 7
KISALTMALAR................................................................................ 13
GİRİŞ.................................................................................................. 15
BİRİNCİ BÖLÜM
CEZA YARGILAMASINDA DELİLLER
I. Ceza Yargılamasında Delil Kavramı........................................ 21
II. Delillerin Ortak Özellikleri....................................................... 24
A. Gerçekçilik............................................................................ 24
B. Akılcılık................................................................................ 25
C. Erişilebilirlik
D. Olayı Temsil Edicilik
E. Müştereklik
F... Hukuka Uygunluk
III. Delillerin Fonksiyonları............................................................. 27
IV. Delil Çeşitleri............................................................................. 28
A. Beyan Delili
1. . Şüpheli/Sanık Beyanı...................................................... 29
2. . Tanık Beyanı................................................................... 29
3. . Diğer Kişilerin Beyanları................................................. 30
B. Belge Delili........................................................................... 32
1. . Yazılı Belge..................................................................... 33
2. . Şekil Tespit Eden Belge................................................... 33
3. . Ses ve Görüntü Tespit Eden Belge................................... 34
4. . Bilişim Verisi Şeklindeki Belge....................................... 39
C. Belirti Delili........................................................................... 40
V. Delil Serbestîsi İlkesi................................................................. 41
VI. Hukuka Aykırı Deliller (Delil Yasakları).................................. 44
A. Genel Olarak......................................................................... 44
B. Hukuka Aykırı Delillerin Değerlendirilmesi.......................... 46
1. . Kesin Kabul Yaklaşımı.................................................... 46
2. . Kesin Ret Yaklaşımı........................................................ 47
3. . Esnek Yaklaşım............................................................... 47
4. . Türk Hukuk Sistemindeki Durum.................................... 49
C. Hukuka Aykırı Delillerin Uzak Etkisi Sorunu....................... 55
D. Hukuka Aykırı Delillerin Dosyadan Çıkartılması Sorunu...... 62
VII. Elektronik Delil ve Kullanıldığı Suç Tipleri.............................. 63
A.. Elektronik Delil..................................................................... 63
1. Elektronik Delile İlişkin Temel Kavramlar........................ 65
a. . Elektronik ve Dijital Kelimeleri................................. 65
b. . Elektronik Veri ve Elektronik Delil Kavramları......... 66
c. . Bilgisayar................................................................... 69
d. . Bilişim ve Bilişim Sistemi.......................................... 70
e. . Bilgisayar Ağı............................................................ 71
f. . İnternet...................................................................... 71
g. . İletişim Kontrol Protokolü/İnternet Protokolü (TCP/IP) 72
2. . Elektronik Delilin Önemi................................................. 74
3... Elektronik Delilin Oluşturulması..................................... 75
4. . Elektronik Delilin Bulunduğu Ortamlar........................... 76
a. . Bilgisayar İç Donanımları.......................................... 77
b. . Floppy ve CD/DVD/BluRay...................................... 78
c. . Hafıza Kartları........................................................... 78
d. . Taşınır Bellekler (Flash Memory).............................. 79
e. . Cep Telefonları ve SIM Kartlar.................................. 79
f. . Dijital Kamera ve Fotoğraf Makineleri....................... 80
g. . Mp3 Çalar/IPod......................................................... 80
h. . El Bilgisayarları (PDA, PLAM, Pocket PC)................ 81
ı. .. Yazıcı ve Fakslar....................................................... 81
i. .. Oyun Konsolları........................................................ 81
j. .. Ağ (Network) Cihazları.............................................. 82
k. . İnternet ve Ağ (Network) Ortamları........................... 82
l. .. GPS (Global Positioning System) Cihazları................ 83
m. Bulut Bilişim.............................................................. 83
n. . Diğer Donanımlar...................................................... 84
5. . Elektronik Delilin Özellikleri........................................... 85
6. . Elektronik Delil İle Fiziksel Delil Arasındaki Farklar....... 87
7. . Elektronik Delilin Nitelikleri............................................ 88
B. Elektronik Delille İlgili Karşılaşılan Sorunlar......................... 89
C. Elektronik Delilin Geçerliliğinin Denetlenmesi...................... 92
1. . Hukuki Geçerliliğin Denetlenmesi................................... 92
2. . Teknolojik Geçerliliğin Denetlenmesi.............................. 94
a. . Elektronik Delilin Bütünlüğü İlkesi............................ 94
b. . Elektronik Delilin Doğrulanması İlkesi...................... 95
c. . Elektronik Delilin İnkâr Edilememesi İlkesi............... 96
d. . Elektronik Delilin Doğruluğu İlkesi........................... 96
e... Elektronik Delilin Daha Sonradan
Ele Alınabilirliği İlkesi............................................... 97
D. Elektronik Delilin Ceza Yargılamasında Kabul Edilirliği....... 98
1. . Genel Olarak................................................................... 98
2. . Mukayeseli Hukukta Durum........................................... 99
3. . Türk Hukukundaki Durum............................................ 101
E. Elektronik Delilin Kullanıldığı Suç Tipleri........................... 108
İKİNCİ BÖLÜM
MUKAYESELİ HUKUKTA BİLİŞİM SİSTEMLERİNDE
ARAMA VE ELKOYMA
I. Genel Olarak........................................................................... 113
II. Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesi Kapsamında
Bilişim Sistemlerinde Arama ve Elkoyma............................... 113
A.. Genel Olarak....................................................................... 113
B. Sözleşmenin Usul Hukukuna İlişkin Hükümleri.................. 116
1. . Usul Hükümlerinin Kapsamı......................................... 116
2. . Şartlar ve Önlemler........................................................ 117
3. . Saklanan Bilgisayar Verilerinin Hızlı Bir Biçimde
Korunması..................................................................... 118
4. . Trafik Verilerinin Hızlı Bir Biçimde Korunması ve
Kısmen Açıklanması..................................................... 119
5. . Üretim Emri................................................................... 121
6. . Saklanan Bilgisayar Verileri Hakkında Arama ve
Elkoyma........................................................................ 122
7. . Trafik Verilerinin Gerçek Zamanlı Olarak Toplanması.. 124
8. . İçerikle İlgili Bilgilere Müdahale Edilmesi..................... 125
C.. Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesinin
İç Hukukumuzdaki Yeri
III. ABD Hukuk Sisteminde Bilişim Sistemlerinde
Arama ve Elkoyma................................................................. 127
A. Genel Olarak....................................................................... 127
B. Bilişim Sistemlerinde Arama Kararına Bağlı Olarak Arama. 128
C. Bilişim Sistemlerinde Arama Kararı Olmaksızın Arama...... 132
1. . Genel Olarak................................................................. 132
2. . Rıza............................................................................... 133
3. . Zaruret Hali................................................................... 134
4. . Yakalama Sonrası Arama Yapma Doktrini.................... 135
5. . Hemen Görünür Olma Doktrini (Plain View Doctrine).. 136
IV. İngiltere Hukuk Sisteminde Bilişim Sistemlerinde
Arama ve Elkoyma................................................................. 137
V. Almanya Hukuk Sisteminde Bilişim Sistemlerinde
Arama ve Elkoyma................................................................. 142
VI. Fransa Hukuk Sisteminde Bilişim Sistemlerinde
Arama ve Elkoyma................................................................. 146
VII. İtalya Hukuk Sisteminde Bilişim Sistemlerinde
Arama ve Elkoyma................................................................. 148
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜRK HUKUKUNDA BİLİŞİM SİSTEMLERİNDE
ARAMA VE ELKOYMA
I. Genel Olarak........................................................................... 153
II. Ceza Muhakemesi Kanunu'nda Arama, Kopyalama ve
Elkoyma Tedbiri...................................................................... 153
A. Genel Olarak....................................................................... 153
B. Tedbirin Amacı................................................................... 156
C. Tedbirin Kapsamı................................................................ 157
D. Tedbirin Uygulanma Koşulları............................................ 161
1. . Suç Dolayısıyla Başlatılmış Bir Soruşturmanın
Bulunması..................................................................... 161
2. . Son Çare Prensibi.......................................................... 164
3. . Cumhuriyet Savcısı Talebi ve Hâkim Kararı.................. 165
4. . Şüphelinin Kullandığı Bilişim Sistemlerinde
Uygulanması................................................................. 167
E. Tedbirin Uygulanması......................................................... 170
F. . Genel Hükümlerin Geçerliliği.............................................. 178
G. Tesadüfen Elde Edilen Deliller............................................ 181
H. Tedbirin Temel Hak ve Özgürlükler Açısından
Değerlendirilmesi................................................................ 182
1. . Özel Hayatın Gizliliğinin Korunması............................. 182
2. . Haberleşmenin Gizliliğinin Korunması.......................... 186
3. . Düşünceyi Açıklama ve Yayma Özgürlüğünün
Korunması..................................................................... 187
I. . Tedbirin Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesi Açısından Değerlendirilmesi 189
III. Adli ve Önleme Aramaları Yönetmeliği'nin 17. Maddesi....... 190
IV. Suç Eşyası Yönetmeliği'nin 9. Maddesi................................... 192
V. Türk Hukukunda Düzenlenmeyen Durumlar......................... 194
A. Uzaktan Erişimle Arama..................................................... 194
B. Bulut Bilişimde Arama........................................................ 195
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ADLİ BİLİŞİM
I. Genel Olarak........................................................................... 197
II. Elektronik Delilin Toplanması ve Muhafazası........................ 202
A.. Genel Olarak....................................................................... 202
B.. Elektronik Delil Toplanırken Uyulması Gereken
Temel İlkeler....................................................................... 204
C.. Canlı Analiz İşlemi.............................................................. 208
D.. İmaj Alma (Birebir Kopyalama).......................................... 209
1. . Donanımsal Araçlarla İmaj Alma.................................. 213
2. . Bilgisayar Yazılımları ile İmaj Alma.............................. 214
E. Hash (Veri Bütünlük) Değeri............................................... 214
F. . Zaman Damgası (Time Stamping)....................................... 218
G. Koruma Zinciri (Chain of Custody).................................... 219
H. Elektronik Delilin Paketlenmesi, Taşınması ve Muhafazası. 221
III. Elektronik Delilin İncelenmesi................................................ 223
A. Genel Olarak....................................................................... 223
B. Anahtar Kelime Arama İşlemi............................................. 225
C. Disk Yazma Koruma İşlemi................................................ 227
D. Silinen Verilerin Kurtarılması.............................................. 227
E. Yazıcı Dosyalarının (Spool Dosyalar) İncelenmesi............. 228
F. . Üst Veri Bilgilerinin İncelenmesi......................................... 229
G. İnternet Geçmişinin İncelenmesi......................................... 229
H. Dosya İmzalarının İncelenmesi........................................... 229
I. . Gizli Verilerin İncelenmesi.................................................. 230
İ. . İncelemenin Sonucu............................................................ 232
IV. Elektronik Delilin Analizi........................................................ 232
A. Genel Olarak....................................................................... 232
B. Dosyalarda Bulunabilecek Zararlı Kodların Analizi............ 235
C. Birebir Aynı Dosyaların (Duplike Dosyalar) Analizi........... 235
D. Takas Dosyaların Analizi.................................................... 236
E. Sistem Kayıtlarının Analizi.................................................. 236
F. . Elektronik Posta Analizi...................................................... 236
V. Elektronik Delilin Raporlanması ve Sunumu.......................... 238
VI. Adli Bilişim Sürecinde Karşılaşılan Sorunlar......................... 241
SONUÇ............................................................................................. 247
KAYNAKÇA.................................................................................... 259
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı