Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Ceza Muhakemesinde Tanıkların Korunması
Ceza Muhakemesinde Tanıkların Korunması
Bayram TURGUT
Sayfa Sayısı
:
405
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2010
ISBN NO
:
9786055593049
300,00
TL SUNUŞ Ceza muhakemesinde amaç, muhakemeye katılanların haklarına saygılı bir biçimde maddi gerçeğe ulaşmaktır. Maddi gerçeğin bulunmasında genellikle tanık beyanı önemli bir rol oynar. Tanıklık bir kamu görevidir ve kural olarak tanıklık yapılması zorunludur. Ancak, tanıkların olaya ilişkin bilgilerini adli merciler önünde korkmadan beyan etmeleri için kendilerini güvende hissetmeleri gerekir. Bu açıdan, özellikle bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçların aydınlatılması sırasında tanıkların korunmaya alınması son derece önemlidir. Ceza yasalarındaki kuralların ihlal edilip edilmediği araştırılırken bireysel çıkarların zarara uğratılması ihtimali en aza indirilmelidir. Bu bağlamda, tanıkların korunmasını sağlamak üzere, Türk Hukukunda önce 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu 58/2. maddeyle gerektiğinde tanıkların kimliklerinin saklı tutulması ve güvenliklerinin sağlanması için önlem alınmasına olanak tanınmış ve sonra da 5726 sayılı Tanık Koruma Kanunu ile tanıkların korunmasına ilişkin kapsamlı kurallar getirilmiştir. 05.08.2008 tarihinde yürürlüğe giren bu Ya-sa′da, ceza muhakemesinde tanıklık nedeniyle kendilerinin veya yakınlarının yaşamı, beden bütünlüğü veya malvarlığı yönünden ağır ve ciddi bir tehlike içinde bulunan ve korunmaları zorunlu olan kişilerin korunmasına yönelik önlemler ile başvurma usulleri gösterilmektedir. Hakim Dr. Bayram Turgut, Türk hukukunda yeni olan, ancak halen bazı davalar dolayısıyla gündemde fazla yer işgal eden "Ceza Muhakemesinde Tanıkların Korunması" konusunu ayrıntılı biçimde ele alıp çok emek vererek yetkin ve başarılı bir eser meydana getirmiştir. Kitabın hukukçu çevrelerinde büyük beğeni kazanacağı ve sık sık başvurulacağı kuşkusuzdur. Bu kitap, bilimsel çalışma yapanlar kadar uygulamacıların da yararlanacağı, okumaya başladıklarında ellerinden bırakmadan sonuna kadar okuyup bitirmek isteyecekleri nitelikte bir eserdir. Doktora çalışması dönemindeki danışmanı olarak yazarı bu başarısından dolayı içtenlikle kutluyorum. Yazarın eserinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin ilgili kararlarına, uluslararası hukuk ile karşılaştırmalı hukuka geniş yer vermesi özellikle övgüye değerdir. Dr. Turgut, bir yıl süreyle çalışmalar yaptığı İngiltere′de ilgili yabancı literatürü bizzat gözden geçirme fırsatını bulmuştur. Bu kitaptan, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, İngiltere, Fransa, İtalya, Almanya, Hollanda, Belçika ve Portekiz gibi ülkelerde tanıkların korunmasının ne şekilde gerçekleştirildiği konusunda kapsamlı bilgi edinmek, o ülkelerde karşılaşılan sorunları öğrenmek ve ülkemizdeki sistemle karşılaştırmak mümkündür. Eserde Türk hukukunda tanıkların korunması yöntemlerine geniş biçimde yer verilmiş, ancak, sadece pozitif hukuk kurallarının anlatılmasıyla yetinilme-yerek gerektiğinde olması gereken de vurgulanmıştır. Örneğin, yazar, isabetli olarak, Tanık Koruma Kanununda tanığın korunmasına yönelik tedbirlerin uygulanmasının aynı koşullara tabi tutulmasını eleştirmiş, söz konusu tedbirlerin gruplara ayrılmasını ve niteliklerine göre farklı şartlar öngörülmesini önermiştir. Bunun gibi, kitapta tanıklara etkili koruma sağlayacak olan adres bilgilerinin gizli tutulması tedbirinin, alt sınırı en az on yıl yerine iki yıl hapis cezasını gerektiren suçlarla ilgili tanıklıklarda kullanılabilmesi de yerinde olarak önerilmektedir. Kuşkusuz, tanıkların korunmasına yönelik tedbirler dolayısıyla savunma hakkı kullanılamaz hale getirilmemeli ve mahkumiyet kararının tek başına kimliği gizli tutulan tanık beyanlarına dayandırılması söz konusu olmamalıdır. Böyle bir uygulamanın hukuk devleti ilkeleriyle çelişeceği açıktır. Danışmanlık sürecinde doktora öğrencilerimizin hukukun üstünlüğünü özümsemiş aydın hukukçular olduklarını, çağdaş hukuk kurallarının uygulamada boş kalıplar haline dönüşmemesi için çaba sarf ettiklerini gözlemlemek benim için gurur ve mutluluk vesilesi olmaktadır. İşte bu hukukçulardan biri olan sevgili Bayram Turgut′u başarısından dolayı bir kez daha içtenlikle kutluyor, çağdaş hukukçu kimliğini her koşulda korumasını ve çalışmalarıyla Türk hukukuna katkıda bulunmaya devam etmesini diliyorum. Prof. Dr. Nur CENTEL Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Usul Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ÖNSÖZ Bu çalışma, 07.09.2009 tarihinde tez danışmanım Prof. Dr. Nur CENTEL′in başkanlığında, Prof. Dr. Abdullah DİNÇKOL, Prof. Dr. Yener ÜNVER, Doç. Dr. Hamide Zafer ve Doç. Dr. Özlem YENERER ÇAKMUT′tan oluşan jüri önünde savunularak oybirliğiyle başarılı bulunmuş aynı adlı doktora tezinin gözden geçirilmiş versiyonudur. Çalışma konusu olarak tanıkların korunmasını seçmemin en önemli nedenlerinden birisini, özellikle örgütlü suçlarla mücadelede tanık beyanlarının artan önemi ve bu tanıkların korunmasına yönelik giderek artan gereklilik oluşturmuştur. Ayrıca Cumhuriyet savcısı olarak görev yaptığım dönemde bizzat gözlemlediğim, tanıklık yapılmasını katlanılması zor bir süreç haline getiren fiziki şartlar ve uygulamalar ile tanıkların maruz kaldığı tehlikeler, bu konuyu çalışma konusu olarak belirlememde etkili olmuştur. İnsanların ceza muhakemesinde tanık olmaları nedeniyle yaşam biçimlerinin, düzenlerinin, iç huzurlarının bozulmaması gerektiğine inandığımdan tanıkların olası tehlikelerden korunmalarının son derece önemli olduğu düşüncesindeydim. Bu itibarla 5726 sayılı Tanık Koruma Kanunu′nu büyük bir heyecanla karşıladım ve tezimde kapsamlı bir biçimde incelemeye çalıştım. Uluslararası hukuk ve karşılaştırmalı hukuk ekseninde Tanık Koruma Kanunu′nun olumlu yönlerini ve uygulamada sorun oluşturabilecek eksik yönlerini tespit etmeye ve bu konulardaki alternatif çözüm önerilerimi sunmaya çalıştım. Çalışmanın farklı bir başka yönü, pek çok hâkim ve Cumhuriyet savcısı ile yaptığım mülakatlar sonucu edindiğim izlenimlerin ve yargı mensuplarının görüşlerinin ilgili kısımlarda ifade edilmiş olmasıdır. Her akademik çalışma gibi, bu çalışmanın da mutlaka eksik veya hatalı yönleri olabilecektir. Ancak ülkemizde tanıkların korunması konusunda yapılmış akademik çalışma sayısının azlığı düşünüldüğünde bu durumun normal karşılanması gerektiği, çalışmamın bu alandaki eksikliği doldurmaya katkı sağlayacağı düşüncesindeyim. Bu vesile ile öncelikle tez danışmanım olan, çalışmam boyunca sürekli bana destek olan ve yol gösteren değerli hocam sayın Prof. Dr. Nur CENTEL′e en içten teşekkürlerimi ifade etmek isterim. Tez jürimde yer alan sayın Prof. Dr. Abdullah DİNÇKOL, sayın Prof. Dr. Yener ÜNVER, sayın Doç. Dr. Hamide Zafer ve sayın Doç. Dr. Özlem YENERER ÇAKMUT′a değerli eleştirileri ve fikirleri için şükranlarımı sunarım. Tezimle aynı konudaki eserleri ve yönelttiğim sorulara verdikleri cevaplarla çalışmama katkı sağlayan sayın Doç. Dr. Faruk Turhan ve Dr. Yusuf Solmaz Balo′ya teşekkürlerimi sunmak isterim. Çalışmam süresince sürekli bana destek olan ve kahrımı çeken sevgili eşim sayın Naime TURGUT′a, yine bu süre zarfınca kendilerini çok ihmal ettiğim çocuklarım Hikmet Serdar ve Serhat Sefa′ya tüm fedakarlıkları için en içten teşekkürlerimi sunuyorum. Sizlerin bu anlayışı olmasaydı bu eserin ortaya çıkması mümkün olmayacaktı. Manevi desteklerini hiçbir zaman esirgemeyen sevgili anne ve babama da bu vesile ile minnettarlığımı ifade etmek istiyorum. Son olarak çalışmama gerek fikirleri gerek redaksiyon aşamasındaki yardımları ile destek olan çok kıymetli meslektaşlarım sayın Cumhuriyet savcısı Dr. Barış DUMAN, sayın hâkim Dr. Nevzat AKBİLEK, sayın hâkim Serkan TAŞ, sayın hâkim Dr. Şener DALYAN, sayın hâkim Ulvi ALTINIŞIK, sayın hâkim Dr. Yalçın ŞAHİNKAYA ve sayın hâkim Ziya Bekir BUĞUÇAM′a en içten teşekkürlerimi sunarım. Çalışmamın konu ile ilgilenenlere yararının dokunması ve tanıkların ceza muhakemesindeki konumlarının iyileştirilmesine katkıda bulunması en büyük dileğimdir. Elvankent, Ocak 2010 Dr. Bayram TURGUT GİRİŞ Ceza muhakemesinin temel amacı, muhakemeye katılan bireylerin temel haklarını ihlal etmeksizin, gerçekleştirilmiş olan bir suçla ilgili maddi gerçeği bulmak ve cezai uyuşmazlığı çözmektir. Bu amaca, ancak yargılamanın kamuya açık olması, tarafların eşit silahlara sahip bulunması, sanığın haklarını savunma hak ve imkânına sahip olması gibi prensipler ile ulaşılması mümkündür. Taraflar yargılama sırasında eşit haklara sahip olmalı ve serbestçe delillerini ileri sürebilmelidir. Ceza muhakemesinde diğer delillerin yanında, tanıkların ve mağdurların beyanları da büyük önemi haizdir. Tanıklar olmaksızın pek çok soruşturmada sonuca gitmek çok zor olmakta, bazen imkânsız hale gelmektedir. Suç işleyen insanların bu suçlar nedeniyle ceza almamak için bir takım önlemler almaları son derece doğaldır. Hatta suçlular, işleyecekleri suçla ilgili plan yaparken suçu nasıl işleyeceklerinden çok, geride kendilerine ulaşılmasını sağlayacak herhangi bir iz bırakmama konusunda kafa yorarlar. Öfke veya cinnet anında işlenen suçlarla, çeşitli saiklerle bilinçli olarak insanların gözü önünde işlenen kimi suçlar haricinde, suçlular suç işlerken görülmemek, tanınmamak, kendilerine ait herhangi bir iz bırakmamak için gayret gösterirler. Bunun mümkün olmaması ve suçun şüphelisi olmaları durumunda ise yine doğal olarak aleyhlerindeki delillerin ne olduğunu öğrenmek ve bu delilleri yok etmek, bu mümkün değilse etkisi ve geçerliliğini azaltmak girişiminde bulunurlar. Suç faillerinin suç mahallinde elde edilen ve kolluk görevlileri tarafından el konulan maddi deliller ile ilgili çok fazla yapabilecekleri bir şey yoktur. Ancak suçun işlenişine tanık olan birileri varsa suç faillerinin, bu kişilerin, aleyhlerine tanıklık yapmamalarını sağlamak için başvurabilecekleri pek çok yöntem bulunmaktadır. Suç failleri, tanıkların tanık sıfatıyla adli makamlara başvurmasını engellemek, adli makamlarca tanık olduğu bilinen kişileri kendi lehlerine tanıklık yapmaya ikna etmek veya zorlamak, bunun mümkün olmaması halinde suçla ilgili bir şey bilmediklerine dair beyanda bulunmaya zorlamak, bunun da mümkün olmaması halinde işlenen suçla ilgili hafifletici nedenlerden yararlanmalarını sağlayacak şekilde beyanda bulunmaya zorlamak gibi yöntemleri kullanmakta ve tanıkları etki altına alma girişimlerinde bulun- maktadır. Suç failleri tarafından bu amaçla tanıkların öncelikle ikna edilmesi ve vazgeçirilmesi, gerektiğinde bunun için maddi menfaat vaat edilmesi, vazgeçmeme durumunda tehdit, baskı ve şiddet uygulanarak tanıkların korkutulması ve en son çare olarak tanığın öldürülmesi yolları kullanılmaktadır. Bu eylemlerin, tanığın kendisi yerine yakınlarına karşı gerçekleştirilmesi ve böylece tanığın daha çaresiz durumda bırakılması da mümkündür. Özellikle son yıllarda bütün dünyada giderek büyüyen, genişleyen ve deyim yerindeyse kurumsallaşan çıkar amaçlı suç örgütleri, tanıkların korkutulması sorununun daha kronik bir hal almasına neden olmuştur. Bireysel suç faillerinin tanıkları korkutma konusunda yapabilecekleri sınırlı iken, suç örgütlerinin bu konuda karşı konulması zor güç ve imkânları bulunmaktadır. Suç örgütlerinin korkutucu isimleri bile tek başına insanların bu örgütlerin işlediği suçlarla ilgili tanıklık yapmalarına engel olabilmektedir. Suç örgütleri, gerektiğinde avukatlarını, gerektiğinde tetikçilerini kullanarak tanıklara ulaşmak ve onlara tanıklık yaptırmamak için her türlü yolu denemektedir. Suç dünyası ile ilgili tüm bu gerçekler, ceza muhakemesinin çoğunlukla en değerli delili olan tanıkların devlet tarafından koruma altına alınmasını zorunlu kılmaktadır. Örgüt üyelerinin, eylemlerini gerçekleştirirken genellikle maddi delil bırakmamaları nedeniyle, uyuşturucu madde ticareti, kara para aklama ve insan ticareti gibi alanlarda faaliyet gösteren suç örgütleriyle mücadele etmek son derece zor olmaktadır. Bu tür örgütlerin çok sayıda üyesinin bulunması ve genellikle uluslararası alanda faaliyet göstermeleri bu suçlarla mücadeleyi güçleştirmektedir. Ayrıca, bu suç örgütlerinin profesyonelce çalışmaları, dışarıya tamamen kapalı bir yapı sergilemeleri olağan delillerin elde edilmesini zorlaştırmakta; tanıkların veya örgüt üyelerinin beyanları, örgütün eylemleri ve yapısı hakkında bilgi edinmek ve diğer delillere ulaşmak için tek delil kaynağı haline gelebilmektedir. Tanıklık bir kamu görevidir ve yapılması, istisnalar saklı kalmak üzere, kanunlarla zorunlu kılınmıştır. Ancak, aynı zamanda tanığın serbestçe ve korku içinde olmadan, iç huzuru ile ifade verme hakkı da bulunmaktadır. Tanıkların korunması sadece suçla etkin mücadelenin bir gereği olarak değil, aynı zamanda tanıkların insan haklarını korumak açısından da bir zorunluluktur. Pek çok hukuk sisteminde dava konusu olaya ilişkin bilgi ve görgüsü olanların açık duruşma sırasında tanıklık yapmaları zorunludur. Bu zorunluluk ancak tanık, tanıklık yapması durumunda hayatının tehlikeye gireceği korkusu taşımıyorsa adil olarak kabul edilebilir. Tanıkların, gerçeğe uygun olarak tanıklık yapmamaları için korkutulmasından dolayı, suçluların mahkeme önüne çıkarılamaması ve cezalandırılmaması kabul edilemez. Bu nedenle, adil ve etkili bir ceza adaleti sisteminin işleyişi için tehlike altında bulunan tanıklara yönelik bir çözüm yolu geliştirilmesi gerekmektedir. Karşılaştırmalı hukukta pek çok ülke, tanıklara yönelik bu tehlikenin farkına vararak tanıkların korunmasına yönelik düzenlemeler yapmıştır. Buna paralel olarak uluslararası pek çok metinde, ulusal hukuk sistemlerinde tanıkların korunması gerektiğine dair düzenlemeler yer almıştır. Ülkemizde de bu konuda uluslararası metinlerin gereğini yerine getirmek ve ceza adaleti sisteminin bu çok önemli sorununu çözmek amacıyla 5726 sayılı Tanık Koruma Kanunu çıkartılarak yürürlüğe konulmuştur. Bu itibarla tanıkların korunması, ülkemiz açısından hayli güncel ve tartışılmaya açık bir konudur. Tanıkların korunması usulünün ülkemizde yeni uygulamaya geçmiş olması ve tanıkların güvenliğinin sağlanması konusunun doktrinde gereken ilgiyi çekmemiş olması nedeniyle, tanıkların korunması konusundaki akademik çalışma sayısı hayli sınırlı olmuştur. Tanık Koruma Kanununun yürürlüğe girmesinden sonra çeşitli akademik çalışmalarda konu bazı yönlerden incelenmiş ise de; konuyu detaylı şekilde ele alan, karşılaştırmalı hukuk ve uluslararası hukuk bakımından inceleyen, koruma tedbirlerini sanık hakları bağlamında değerlendiren kapsamlı bir çalışmanın eksik olduğu görülmüştür. Bu nedenle ceza muhakemesinde tanıkların korunması çalışma konusu olarak seçilmiştir. Konunun, pratikte karşılaşılan bir soruna çözüm bulunması ile ilgili olması nedeniyle; gerek ilk derece mahkemelerinden gerek Yargıtay′dan gerekse yabancı ülkelerden hâkim ve savcılar ile çok sayıda mülakat gerçekleştirilmiş, anket çalışmaları yapılmış, elde edilen bulgular çalışmanın ilgili kısımlarında açıklanmıştır. Tanıkları korumaya yönelik tedbirler incelendiğinde iki ana gruba ayrıldığı görülmektedir. Birinci grubu, tanığın kimlik ve adres bilgilerinin gizli tutulması ve tanığın, kimlik bilgileri kamuoyu, basın ve savunma tarafından gizli tutularak duruşmada dinlenmesi gibi usulî tedbirler, ikinci grubu ise _ ___ tanığın aracının plakasının değiştirilmesinden başka bir yere yerleştirilmesine, kimlik bilgilerinin değiştirilmesinden yeni bir okula yerleştirilmesine kadar çok geniş yelpazedeki maddi tedbirler oluşturmaktadır. Maddi koruma tedbirlerinin uygulanması sanık hakları açısından genellikle sorun teşkil etmezken usulî koruma tedbirlerinin sanık haklan ile ne derece uyumlu olduğu doktrinde hayli tartışmalı bir konudur. Yakın zamanlara kadar suç örgütleriyle yapılan mücadele, dışarıdan tanıklarla ve bu tanıkların korunması yoluyla örgütlü suçlulukla etkin şekilde mücadele edilmesinin mümkün olmadığını ortaya koymuştur. Bunun üzerine suç örgütlerini içeriden gelecek bilgi ile çökertebilmek amacıyla, cezalarında indirim yapmak ve korunma garantisi vermek karşılığında örgüt üyelerine örgüt aleyhine tanıklık yaptırma yönteminin kullanılması gündeme gelmiş olup, bu yöntem pek çok ülke tarafından başarılı bir şekilde uygulanmaktadır. Bu yöntemin hukuka uygunluğu, sanık haklarını ihlal edip etmediği, başarılı olup olamayacağı konularında doktrinde görüş birliği bulunmamakta ve çok farklı görüşler ileri sürülmektedir. Bu tartışmalı konular da çalışmamızda detaylı olarak incelenerek, görüşlerimiz ifade edilecektir. Çalışmamız, üç ana bölümden oluşmakta olup ilk bölümde genel olarak tanık ve tanık beyanı hakkında bilgiler, tanıkların korunması kavramı ve tanıkların korunmasına ilişkin ceza muhakemesi ilkeleri incelenmiştir. İkinci bölümde uluslararası hukukta ve karşılaştırmalı hukukta tanıkların korunması ile ilgili düzenlemeler, uygulamalar, uygulamada karşılaşılan sorunlar detaylı bir biçimde incelenmiştir. Özellikle tanıkların korunması konusunda uzun süreli uygulaması olan ve deneyim sahibi ülkelerin düzenleme ve uygulamaları kapsamlı olarak araştırılmış ve incelenmiştir. Üçüncü bölüm, ülkemiz hukuku ve uygulamasına ayrılmış, ilk alt bölümde tanıkların korunması ile ilgili hükümler taşıyan mevcut ve mülga mevzuat incelenmiştir. İkinci alt bölümde kimlerin tanık sıfatıyla korunabileceklerine ilişkin kapsamlı açıklamalar yapılmış; üçüncü alt bölümde ise tanıklara uygulanabilecek usulî ve maddi koruma tedbirleri incelenmiştir. Son alt bölümde ise tanık koruma tedbiri kararlarını alacak ve uygulayacak olan makamlar ve kurumlar, kararların alınması ve uygulanması usulü, tanıkların korunmasında esas alınması gereken ilkeler, tanıkların korunması konusunda uluslararası işbirliği ve tanıkların korunması ve medya ile ilişkiler konuları incelenmiştir. İÇİNDEKİLER Sunuş İÜ Önsöz v Kısaltmalar xxi GİRİŞ 1 Birinci Bölüm GENEL BİLGİLER §1. CEZA MUHAKEMESİNDE TANIK BEYANI 5 I. Kavramlar 5 A. Delil Kavramı 5 B. Delil Türleri 6 1. Beyan Delilleri 6 a. Sanık Beyanı 6 b. Tanık Beyanı 7 (1) TanıkKavramı 7 (2) Tanık Beyanı Kavramı 8 c. Sanıktan Başka Taraf Beyanı 10 2. Belge Delilleri 11 3. Belirti Delilleri 12 II. Tanık Beyanı Delilinin Ceza Muhakemesindeki Önemi 12 III. Tanığın Psikolojisi 13 IV. Tanık Beyanının Güvenilirliği 15 V. Muhakemeye Katılan Kişilerin Tanıklığı 17 A. Şüpheli veya Sanığın Tanıklığı 17 B. Hâkimin Tanıklığı 17 C. Cumhuriyet Savcısının Tanıklığı 18 D. Sanık Müdafiinin Tanıklığı 19 E. Mağdurun Tanıklığı 20 F. Katılanın Tanıklığı 20 G. Suç Ortağının Tanıklığı 21 VI. Tanığın Yükümlülükleri 26 A. Hazır Bulunma 26 B. Bildiklerini Doğru Olarak Söyleme 26 C. Yemin Etme 27 1. Yeminin Şekli 27 2. Yemin Etmemenin Yaptırımı 28 3. Yeminsiz Dinlenecek Kişiler 28 VII. Tanığın Hakları 29 A. Tanıklıktan ve Yeminden Çekinme Hakkı 29 1. Nişanlılık, Evlilik ve Akrabalık Nedeniyle Çekinme 31 2. Tanıklıktan Çekinmenin Önemini Anlamayacak Durumda Olanların Tanık Olarak Dinlenmesi 32 3. Meslek Nedeniyle Çekinme 32 4. Devlet Sırrı Niteliğindeki Bilgiler ile İlgili Tanıklıktan Çekinme 33 5. Cumhurbaşkanının Tanıklıktan Çekinmesi 34 B. Tazminat ve Masraflarını Alma Hakkı 35 C. Kendisini veya Yakınlarını Suçlayıcı Beyanda Bulunmama Hakkı 36 D. Haklarını Öğrenme Hakkı 36 E. Korunma Hakkı 37 VIII. Tanıkların Çağrılması 37 A. Çağrılma Usulü 37 B. Çağrıya Uymamanın Yaptırımı 38 IX. Tanığın Dinlenmesi Usulü.... 41 A. Soruşturma Aşamasında Tanığın Dinlenmesi 41 B. Kovuşturma Aşamasında Tanığın Dinlenmesi 41 1. Çapraz Sorgu 43 2. Yüzleştirme 45 3. Eski İfade Tutanaklarının Okunması 46 4. Mağdurun Tanık Sıfatıyla Dinlenmesi 46 X. Tanıklık Kurumunun Genel Değerlendirmesi 46 §2. TANIKLARIN KORUNMASI KAVRAMI 47 I. Tanıkların Korkutulması 47 A. Amacı İtibariyle Tanıkların Korkutulması Türleri 52 vııı 1. Somut Bir Suça Yönelik Korkutma Eylemleri 52 2. Genel Tanık Korkutma Eylemleri 52 B. Tanıkların Korkutulması Yöntemleri 53 1. Açık Tehdit 53 2. Örtülü Tehdit 54 3. Fiziksel Şiddet 54 4. Mala Zarar Verme 54 5.Duruşma Sırasında Korkutma 54 II. Adli Makamlara Güvensizlik 55 III. Tanıkların Korunması Kavramı 56 IV. Tanıkların Korunmasının Gerekliliği ve Önemi 57 §3. TANIKLARIN KORUNMASINA İLİŞKİN CEZA MUHAKEMESİ İLKELERİ, TARİHSEL GELİŞİM VE CEZA MUHAKEMESİ SİSTEMLERİ 61 I. Tanıkların Korunmasına İlişkin Ceza Muhakemesi İlkeleri 61 A. Hukuk Devleti İlkesi 61 B. Adil Yargılanma Hakkı İlkesi 63 C. Silahların Eşitliği İlkesi 66 D. Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi 67 E. Maddi Gerçeğin Araştırılması İlkesi 68 F. Doğrudan Doğruyalık İlkesi 70 G. Sözlülük/ Yazılılık İlkesi 71 H. Özel Hayatın Gizliliği İlkesi 72 İ. Aleniyet İlkesi 73 II. Tanıkların Dinlenmesi ve Korunması Bakımından Ceza Muhakemesi Sistemleri 75 A. İtham Sistemi 75 B. Tahkik Sistemi 77 C. İşbirliği Sistemi 77 D. Türk Ceza Muhakemesi Sistemi 80 III. Tanıkların Korunmasının Tarihsel Gelişimi 80 A. Eski Dönemlerde Tanıkların Korunması 80 B. Yakın Tarihte Tanıkların Korunması 82 C. Türk Hukuk Tarihinde Tanıkların Korunması 83 ıx İkinci Bölüm ULUSLARARASI HUKUKTA VE KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA TANIKLARIN KORUNMASI §4. ULUSLARARASI HUKUKTA TANIKLARIN KORUNMASI 85 I. Birleşmiş Milletler Belgeleri 85 A. Sıniraşan Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi. 85 B. Çocuk Haklarına Dair Sözleşme′ye Ek Çocuk Satışı, Çocuk Fahişeliği ve Çocuk Pornografisi ile İlgili İhtiyari Protokol 86 C. Birleşmiş Milletler Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi 86 II. Avrupa Birliği Mevzuatı 87 A. Uluslararası Örgütlü Suçla Mücadelede Tanıkların Korunmasına Dair İlke Karan 87 B. Uluslararası Örgütlü Suçla Mücadelede Yargılama Sürecinde İşbirliği Yapan Kişilere Dair İlke Kararı 88 C. Örgütlü Suçun Kontrolü ve Engellenmesi Yeni Milenyum Başlangıcı Strateji Belgesi 89 D. Ceza Muhakemelerinde Mağdurların Durumuna Dair Çerçeve Kararı 89 E. Avrupa Polis Ofisi Çalışmaları 90 III. Avrupa Konseyi Belgeleri 90 A. Tanıkların Korkutulması ve Savunma Hakkına Dair (97) 13 Sayılı Tavsiye Kararı 90 B. Tanıkların ve Adli İşbirlikçilerin Korunmasına Dair (2005) 9 Sayılı Tavsiye Kararı 91 C. Örgütlü Suçla Mücadele ile İlgili Temel İlkelere Dair (2001) 11 Sayılı Tavsiye Kararı 93 D. Ceza Hukuku ve Ceza Usul Hukuku Kapsamında Mağdurun Durumuna Dair (85) 11 Sayılı Tavsiye Kararı 94 IV. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlan 94 A. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Tanıkların Korunması 94 B. Avrupa İnsan Haklan Mahkemesi Kararlarında Tanıkların Korunması 96 1. Tanık Kavramı 96 2. Mahkemenin Maddi Koruma Tedbirleri ile İlgili Tutumu 97 3. Savunma Tarafının Tanıkları Sorgulama Hakkı 97 4. AİHM İçtihatlarında Tanıkları Sorgulama Hakkının İstisnaları 98 a. Kovuşturma Aşamasında Ulaşılamayan Tanıklar 98 b. Gizli Soruşturmacılar 99 c. Savunmasız Gruplar 99 d. Tanıkların Güvenliklerini Sağlamak Amacıyla Kimlik Bilgileri Gizlenerek Dinlenmesi 99 (1) Gizlilik Kararının Tehdit Değerlendirilmesi Sonucu Verilmesi 100 (2) Tanığın Güvenilirliği ve İnandırıcılığının Değerlendirilmesi 104 (3) Savunmanın Tanığa Soru Sorma Hakkı 106 (4) Kimlik Bilgileri Gizlenerek Dinlenen Tanık Beyanının Delil Değeri 108 V. Uluslararası Ceza Mahkemelerinde Tanık Koruma 109 A. Eski Yugoslavya Cumhuriyeti Uluslararası Ceza Mahkemesi... 110 B. Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi 115 C. Uluslararası Ceza Mahkemesi 116 §5. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA TANIKLARIN KORUNMASI 118 I. Amerika Birleşik Devletleri 118 A. Genel Bilgi 118 B. Tanık Koruma Programının Tarihi ve Gelişimi 120 C. Usulî Koruma Tedbirleri 123 D. Maddi Koruma Tedbirleri 126 1. Tedbir Türleri 126 2. Usul 127 a. Tanık Koruma Programına Başvuru Usulü 127 b. Başvurunun Değerlendirilmesi Usulü 128 c. Tanık Koruma Programının Uygulanış Usulü 129 E. Uygulama ve Karşılaşılan Sorunlar 130 II. Kanada 135 A. Genel Bilgi 135 B. Usulî Koruma Tedbirleri 135 C. Maddi Koruma Tedbirleri 136 1. Tedbir Türleri 136 2. Usul 136 III. IV. V. VI. D. Uygulama ve Karşılaşılan Sorunlar 137 İtalya 138 A. Genel Bilgi 138 B. Usuiî Koruma Tedbirleri 138 C. Maddi Koruma Tedbirleri 139 1. Tedbir Türleri 139 2. Usul 140 D. Uygulama ve Karşılaşılan Sorunlar 141 Almanya 143 A. Genel Bilgi .- 143 B. Usulî Koruma Tedbirleri 145 1. Tanığın Adres Bilgilerinin Gizli Tutulması 145 2. Tanığa Ait Tüm Bilgilerin Gizli Tutulması 146 3. Tanığa Avukat Tayin Edilmesi 146 4. Tanığın Kimlik Bilgilerinin Mahkemeden Gizli Tutulması. 146 5. Önceden Alınan Beyanların Duruşmada Kullanılması 147 6. Korunmasına İhtiyaç Duyulan Tanığın Başka Yerde Dinlenmesi Usulü 148 a. Soruşturma Aşamasında Tanığın Dinlenmesi 148 b. Kovuşturma Aşamasında Tanığın Dinlenmesi 148 C. Maddi Koruma Tedbirleri 149 1. Tedbir Türleri 149 2. Usul 150 D. Uygulama ve Karşılaşılan Sorunlar 151 İngiltere 151 A. Genel Bilgi 151 B. Usulî Koruma Tedbirleri 151 C. Maddi Koruma Tedbirleri 156 D. Uygulama ve Karşılaşılan Sorunlar 156 Belçika 156 A. Genel Bilgi 156 B. Usulî Koruma Tedbirleri 157 C. Maddi Koruma Tedbirleri 158 1. Tedbir Türleri 158 159 2. Usul XII VII. Portekiz 161 A. Genel Bilgi 161 B. Usulî Koruma Tedbirleri 161 1. Tanığın Kimlik Bilgilerinin Gizli Tutulması 161 2. Tanığın Ses ve Görüntüsü Değiştirilerek Dinlenmesi 162 3. Tanığın Özel Bir Yerde Dinlenmesi 163 C. Maddi Koruma Tedbirleri 164 1. Tedbir Türleri 164 a. İlk Derece Koruma Tedbirleri 164 b. Özel Güvenlik Programı 164 2. Usul 165 D. Savunmasız Tanıkların Korunması 166 E. Uygulama ve Karşılaşılan Sorunlar... 166 VIII. Fransa 167 A. Genel Bilgi 167 B. Usulî Koruma Tedbirleri 167 1. Tanığın Adres Bilgilerinin Gizli Tutulması 167 2. Tanığın Kimlik Bilgileri Gizli Tutularak Dinlenmesi 167 IX. Hollanda 168 A. Genel Bilgi 168 B. Usulî Koruma Tedbirleri 169 1. Tanıkların Kısmi Gizlilik Usulü İle Dinlenmesi 169 2. Tanıkların Tam Gizlilik Usulü İle Dinlenmesi 170 3. Muhbirlerin Dinlenmesi Usulü 171 4. Dolaylı Tanıklık 172 5. Tanıkların Gizli Dinlenmesi Usulü 173 6. Gizli Dinleme Kararlarına İtiraz Usulü 174 7. Savunmanın Soru Sorma Hakkı 176 C. Maddi Koruma Tedbirleri 176 D. Uygulama ve Karşılaşılan Sorunlar 177 Üçüncü Bölüm TÜRK HUKUKUNDA TANIKLARIN KORUNMASI §6. TANIKLARIN KORUNMASINA İLİŞKİN MEVZUAT 179 I. Ceza Muhakemesi Kanunu Hükümleri 179 XIII II. Tanık Koruma Kanunu Hükümleri 180 III. Tanık Koruma Kanununa Dayanılarak Çıkarılan Yönetmelikler.... 180 IV. Özel Kanunlarda Tanıkların Korunması Hükümleri 181 A. Terörle Mücadele Kanunu 181 1. Genel Bilgi jg j 2. Maddi Koruma Tedbirleri 182 3. Usulî Koruma Tedbirleri 182 4. Eleştiriler ve Karşılaşılan Sorunlar 182 B. Çıkar Amaçlı Suç Örgütleriyle Mücadele Kanunu 183 1. Genel Bilgi 133 2. Usulî Koruma Tedbirleri 183 3. Maddi Koruma Tedbirleri 184 4. Eleştiriler ve Karşılaşılan Sorunlar 185 C. Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu ve 1481 Sayılı Kanun 185 D. Kaçakçılıkla Mücadele Kanunları 186 1. 1918 Sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun 186 2. 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu 186 3. 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu 186 E. 3419 Sayılı Kanun Hükümleri 187 F. 4959 Sayılı Kanun Hükümleri 188 §7. TANIK KORUMANIN KİŞİ VE SUÇ YÖNÜYLE KAPSAMI 189 I. Genel Olarak j 39 II. Tanık Korumanın Suç Yönüyle Kapsamı 190 A. Belli Suç Tipleri Hakkında Tanıklık Yapılması 192 1. Örgütlü Suçlar 192 a. Örgütlü Suçun Tanımı 192 b. Örgütlü Suçlarda Tanıkların Korunmasının Önemi 193 2. Terör Örgütü Faaliyeti Çerçevesinde İşlenen Suçlar 195 a. Terör Suçunun Tanımı 196 b. Terör Suçlarında Tanıklık Yapanların Korunması 196 B. Belli Bir Sınırın Üzerinde Cezayı Gerektiren Suçlar Hakkında Tanıklık Yapılması 197 III. Tanık Korumanın Kişi Yönüyle Kapsamı 199 A. Tanık 199 B. Mağdur 200 xıv C. Suç Ortaklan 201 1. Tanık Sıfatıyla Dinlenen Suç Ortaklan 201 2. Devlet Tanıkları 202 a. Devlet Tanığı Kavramı ve Korunmasının Gerekliliği Sorunu 203 b. Devlet Tanıklığı Aleyhinde Görüşler 205 c. Devlet Tanıklığı Lehinde Görüşler 207 3. Karşılaştırmalı Hukukta Devlet Tanıklarının Korunması.... 208 4. AİHM′nin Görüşü 213 5. Avrupa Konseyinin Yaklaşımı 214 6. Türk Hukukunda Devlet Tanıklarının Korunması 214 7. Görüşümüz 216 a. Devlet Tanıklarına İşbirliği Karşılığında Çeşitli Faydalar Sağlanması 216 b. Devlet Tanıkları Hakkında Tanık Koruma Tedbirlerinin Uygulanması 218 c. Devlet Tanıklığı İçin Uygulanması Gereken Temel İlkeler 218 D. Gizli Soruşturmacı 221 1. Gizli Soruşturmacının Tanımı 221 2. Gizli Soruşturmacı Kullanılması Usulü 221 3. Avrupa Konseyi ve AİHM′nin Gizli Soruşturmacının Korunması Konusundaki Tutumu 223 4. Gizli Soruşturmacının Tanık Koruma Kanunu Kapsamında Korunması 224 E. Muhbir 225 1. Muhbirin Tanımı 225 2. Bilgi Veren ve Güvenilir Kişi Kavramları ve Muhbirden Farkları 226 3. Muhbirlerin Kimlik Bilgilerinin Gizli Tutulması 227 4. Yargıtay′ın Tutumu 230 5. Anayasa Mahkemesinin Tutumu 232 6. Muhbirin Tanık Koruma Kanunu Kapsamında Korunması. 233 F. Kolluk Görevlileri ve Yakınları 236 1. Tanık Koruma Biriminde Görev Yapan Personel 236 2. Suçla Mücadelede Görevli Kişiler 237 3. Kolluk Görevlilerinin Yakınları 238 XV G. Tanıkla Birlikte Korunacak Olan Yakınları 238 1. Tanığın Akrabaları 239 2. Tanığın Yakın İlişki İçerisinde Bulunduğu Kişiler 239 H. Savunmasız Grupların Korunması 240 1. Savunmasız Grupların Tanımı 240 a. Çocuklar 240 b. Yaşlılar 242 c. Sağır ve Dilsizler, Akıl Hastalığı Olanlar 242 d. Eşler, Aile İçi Suç Mağdurları 243 2. Savunmasız Grupların Korunması Amacıyla Yapılabilecek Düzenlemeler 246 TANIKLARIN KORUNMASI YÖNTEMLERİ 247 I. Usule İlişkin Tanık Koruma Tedbirleri 248 A. Ceza Muhakemesi Kanununda Düzenlenen Genel Nitelikteki Tanık Koruma Tedbirleri 248 1. Tanığın Duruşmada Dinlenilmesinden Vazgeçilmesi 248 2. Tanık Dinlenirken Sanığın Dışarı Çıkarılması 249 3. Kapalı Duruşma Yapılması 249 4. Tanıklıktan Çekinme 250 5. Tanığın Birden Fazla Dinlenmesinin Önlenmesi 250 6. Tutuklama 251 7. Müdafiin Dosyayı İnceleme Yetkisinin Kısıtlanması 252 8. Duruşma veya Davanın Güvenli Bir Yere Nakledilmesi 253 9. Özenli Tanık Yönetimi 254 10. Duruşma Sırasında Yapılacak Düzenlemeler 254 11. Tanıklara Karşı İşlenen Suçların Etkin Soruşturulması 255 12. Adli Kontrol Kurumunun Tanıkları Korumak Amacıyla Kullanılması 256 B. Tanıkları Koruma Özel Amaçlı Usulî Koruma Tedbirleri 257 1. Usulî Koruma Tedbirlerinin Genel Değerlendirmesi 257 2. Kimlik ve Adres Bilgilerinin Gizli Tutulması 258 a. Tedbirin Genel Özellikleri 258 b. Tedbirin Uygulanma Şartları 259 c. Uygulanma Usulü 259 d. Tedbirin Etkinliği 261 e. Beyanın Delil Değeri 262 xvı 3. Güvenlik Gerekçesiyle Tanığın Uzaktan Dinlenmesi 262 a. Tedbirin Genel Özelliklen 262 b. Uygulanma Usulü 262 c. Beyanın Delil Değeri 264 4. Tanığın Ses ve Görüntüsü Değiştirilerek ve Kimlik Bilgileri Gizli Tutularak Dinlenmesi 265 a. Tedbirin Genel Özellikleri 265 b. Tanığın Ses ve Görüntüsü Engellenerek ve Kimlik Bilgileri Gizli Tutularak Dinlenmesi Yöntemleri 266 c. Türk Ceza Muhakemesinde Tanığın Ses ve Görüntüsü Engellenerek ve Kimlik Bilgileri Gizli Tutularak Dinlenmesi 267 (1) Soruşturma Aşamasında Tanığın Ses ve Görüntüsü Değiştirilerek ve Kimlik Bilgileri Gizli Tutularak Dinlenmesi 268 (2) Kovuşturma Aşamasında Tanığın Ses ve Görüntüsü Değiştirilerek ve Kimlik Bilgileri Gizli Tutularak Dinlenmesi 270 (a) Tanığın Fiziksel Görünümü Değiştirilerek veya Engellenerek Dinlenmesi 272 (b) Tanığın Hazır Bulunma Hakkına Sahip Bulunanlar Olmadan Dinlenmesi 274 (c) Tanığın Özel Ortamda Dinlenmesi 277 (3) Tanığın Ses ve Görüntüsü Değiştirilerek ve Kimlik Bilgileri Gizli Tutularak Dinlenmesi Yöntemlerinin Karşılaştırması 279 (4) İstinabe veya Naip Olunan Hâkim Tarafından Tanığın Kimlik Bilgileri Gizli Tutularak Dinlenmesi 281 (5) Keşif Sırasında Kimlik Bilgileri Gizli Tutulan Tanığın Dinlenmesi 281 d. Kimlik Bilgileri Gizli Tutularak Dinlenen Tanık Beyanının Hukukumuz Açısından Değerlendirilmesi 282 (1) Doktrindeki Görüşler 282 (2) Yargıtay′ın Gizli Tanık Dinleme Konusundaki Görüşü 289 (3) Görüşümüz 290 (4) Tanıkların Kimlikleri Gizlenerek Dinlenmesi Usulünde Uyulması Gereken Temel İlkeler 294 xvıı e. Kimlik Bilgileri Gizli Tutularak Dinlenen Tanık Beyanının Delil Olarak Değeri.... 296 5. Usulî Koruma Tedbirlerinin İstinaf ve Temyiz Denetimi Usulü 296 a. İstinaf İncelemesi Usulü 297 b. Temyiz İncelemesi Usulü 298 6. Usulî Koruma Tedbirleri Hakkındaki Genel Değerlendirme 299 IV. MADDİ KORUMA TEDBÃRLERİ 302 A. Tutuklu veya Hükümlü Tanığın Yerinin Değiştirilmesi 303 B. Fiziki Koruma Sağlanması 305 C. Kimlik ve İlgili Diğer Belgelerin Değiştirilmesi 307 1. Genel Bilgi ve Uygulanış Usulü 307 2. Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar 309 D. Maddi Yardımda Bulunulması 310 E. İşyerinin, İş Alanının veya Eğitim Kurumunun Değiştirilmesi.. 311 F. Tanığın Başka Bir Yere Yerleştirilmesi 312 G. Tanığın Başka Bir Ülkeye Yerleştirilmesi 314 H. Tanığın Fizyolojik Görünümünün Değiştirilmesi 315 V. Hukukumuzda Yer Almayan Koruma Tedbirleri 315 A. Silah Ruhsatı Verilmesi 315 B. Tanığın İşe Yerleştirilmesi 316 C. Tanığa Tehlike Nedeniyle Tanıklıktan Çekinme Hakkı Tanınması 316 D. Tehlike Nedeniyle Tanığın Dinlenilmesinden Vazgeçilmesi 318 VI. Tanıklara Uygulanacak Tedbirlerin Suçun İşlenişinde Oynadıkları Role Göre Değerlendirilmesi 320 A. Suç Ortaklan 320 B. Meslek Gereği Tanıklık Yapanlar 322 C. Tesadüfi Tanıklar 324 D. Mağdur Tanıklar 325 §9. TANIKLARIN KORUNMASI TEDBİRLERİNİN UYGULANMA USULÜ 326 I. Koruma Tedbiri Kararlarını Alacak ve Koruma Tedbirlerini Uygulayacak Makamlar 326 A. Mahkeme Başkanı, Hâkim veya Cumhuriyet Savcısı 327 xvuı B. Tanık Koruma Kurulu 328 1. Oluşumu 328 2. Görevleri 329 C. Tanık Koruma Birimi 330 D. Kolluk Amiri 331 II. Koruma Tedbiri Kararlarının Verilmesi Usulü 332 A. Koruma Tedbirlerine Başvuru Usulü 332 B. Ceza Muhakemesinin Aşamalarına Göre Koruma Tedbiri Kararının Verilmesi Usulü 336 1. Soruşturma Aşamasında Karar Verilmesi 336 a. Hâkim 336 b. Cumhuriyet Savcısı 336 c. Kolluk Amiri 340 d. Tanık Koruma Kurulu 340 2. Kovuşturma Aşamasında Karar Verilmesi 340 a. Cumhuriyet Savcısı 340 b. Mahkeme veya Hâkim 341 c. Tanık Koruma Kurulu 341 3. Soruşturma ve Kovuşturma Aşamaları Bakımından Ortak Hususlar 341 4. Kovuşturma Aşaması Sonrasında Karar Verilmesi 343 a. Hâkim ve Cumhuriyet Savcısı 343 b. Tanık Koruma Kurulu 343 C. Koruma Tedbiri Kararı Verilirken Değerlendirilecek Hususlar. 344 1. Tehlikenin Ağırlığı ve Ciddiliği 345 2. Hakkında Tanıklık Yapılacak Suçun Önemi 347 3. Tanığın Yapacağı Açıklamaların Önemi 348 4. Alınacak Tedbirin Maliyeti 348 5. Tanığın Psikolojik Durumu 349 6. Tanığın Rızası 349 D. Koruma Tedbiri Kararı Verilmesinde Dikkat Edilecek Temel İlkeler 349 E. Tanık Koruma Tedbiri Kararının İçeriği 352 F. Koruma Tedbirlerinin Uygulanması 352 1. Genel Olarak Tedbirlerin Uygulanması 352 2. Mutabakat Metni 353 xıx G. Tedbir Kararlarının Gözden Geçirilmesi 354 H. Tanık Koruma Tedbirlerinin Kaldırılması 355 İ. Korumaya İlişkin Kararlara İtiraz 357 1. Cumhuriyet Savcısı ve Hâkim Kararlarına İtiraz 357 2. Tanık Koruma Kurulu Kararlarına İtiraz 358 III. Tarafların Yükümlülükleri 359 A. Tanığın Yükümlülükleri 359 1. Suçtan Elde Edilen Malvarlığının İadesi 360 2. Tanığa Rücu Edilmesi 360 B. Devletin Yükümlülükleri 361 IV. Tanıkların Korunmasında Esas Alınması Gereken İlkeler 361 A. İstisna Olma İlkesi 361 B. Orantılılık İlkesi 362 C. Gizlilik İlkesi 363 1. Gizlilik İlkesinin Koruma Sürecinde Yer Alan Kişi ve Kurumlar Açısından Değerlendirilmesi 363 2. Gizlilik İlkesine Aykırı Davranmanın Yaptırımı 363 D. İlgili Kurumlarla İşbirliği 364 E. Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik 364 V. Tanıkların Korunmasında Uluslararası İşbirliği 365 A. Genel Bilgi 365 B. Başka Bir Ülkede Bulunan Tanığın Dinlenmesi 366 C. Tanığın Başka Bir Ülkeye Yerleştirilmesi 367 D. Yabancı Bir Tanığın Türkiye′de Korunması 368 VI. Tanıkların Korunması ve Medya İle İlişkiler 368 A. Medyanın Haber Alma ve Haber Yapma Hakkı 368 B. Tanıkların Korunmasında Medyanın Rolü 369 SONUÇ 371 KAYNAKÇA 387
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı