Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Ceza Muhakemesinde Katılan
Ceza Muhakemesinde Katılan
Ziya KOÇ
Sayfa Sayısı
:
261
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2011
ISBN NO
:
9786054396726
1.120,00
TL
Ziya Koç
1977 yılında Malatya\′da dünyaya geldim. İlk ve orta öğrenimi köyümde tamamladıktan sonra Malatya Lisesinden mezun oldum. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesini kazanarak 1998 yılında mezun oldum. Aynı yıl açılan Adlı Yargı Hâkimlik Sınavını kazanarak stajımın ardından yurdun çeşitli yerlerinde hâkim olarak görev yaptım. Yüksek Lisansımı Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde \"Türk Ceza Hukukunda Kredi Kartı Suçları\" adlı te/ ile tamamladım. 2010 yılında Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü nde doktoramı tamamladım. Halen Osmaniye ilinde Hakim olarak görev yapmaktayım.
öNSöZ
Suç nedeniyle mağdur edilenlerin, zarar görenlerin ve malen sorumluluk taşıyanların muhakeme sürecinde yer almak suretiyle kendilerini ifade etmelerine kanunen izin verilmektedir. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu\′nda (CMK) suç nedeniyle zarar gören birey tarafının kamu davasına aktif bir biçimde katılması ve ceza muhakemesinde bir süje olarak yer alması amacıyla kamu davasına katılma hakkı tanınmaktadır.
Mağdur ve suçtan zarar görenin kamu davasına katılması önemlidir. Katılma kurumu önemini; suç nedeniyle hayatına dilediği gibi yön verme, bireysel tercihleri doğrultusunda kişiliğini geliştirme, onur ve beden bütünlüğüne saygı gösterilmesi hakkından alır. Bir kişiye karşı işlenen suç onun kişisel haklarına yapılmış bir saldırıdır. İşlenen suçla kişinin vücut dokunulmazlığı, mal varlığı, kişi özgürlüğü gibi hakları ihlal edilmektedir. Hakları ihlal edilen kişi kamu davasına katılarak maddi gerçeğin ortaya çıkmasında aktif bir rol alabilmektedir. Bu sayede ihlal edilen haklarına kavuşabilme ya da en azından suç faillerinin cezalandırılması sürecine katılma hakkına kavuşmaktadır.
Ceza hukukunun tarihsel gelişiminde suç mağdurları ile ailelerinin bireysel öç alma arzuları engellenmeye çalışılmıştır. Devletin güçlenmesi ile birlikte bireylerin öç aldıkları bir ceza sisteminden devletin cezalandırmayı tekeline aldığı bir sisteme geçilmiştir. Günümüzde devlet toplum düzenini bozan suç fiillerinin muhakeme edilmesi, maddi gerçeğin ortaya çıkarılması ve suç faillerinin cezalandırılması görevlerini üstlenmektedir.
Devletin suçtan zarar gören olarak anlaşıldığı bir ceza adaleti sisteminde devlet işlenmiş suç nedeniyle suçtan zarar görenden ayrı ve kendisine karşı gerçekleştirildiği kabul edilen eylem nedeniyle cezai takibat başlatma hakkına sahiptir. Bu nedenle duruşma suçtan zarar gören ile sanık arasında bir ihtilaf olmaktan ziyade devlet ile sanık arasında cereyan eden çekişmedir. Ancak günümüzde suçtan tüm toplumun zarar gördüğü kabul edilmektedir.
Hukuk sistemlerinde suç mağdurlarına genellikle tanık gözüyle bakılmıştır. Anglo-sakson hukukunda suç mağduru kamu davasına katılmasına izin verilmemekte ancak tanık olarak kendisine karşı gerçekleşen olayla ilgili açıklama yapmasına izin verilen kişi kabul edilmektedir. Suç mağduru bir delil, ispat aracı olmaktan öteye geçememiştir. Suç mağdurunun bir ispat aracı olarak görülmesi onu inciten, ceza muhakemesinde göz ardı edilmesine sebep olan uygulamalara neden olmuştur.
Suç mağdurunun geri planda kalmasının en önemli nedenlerinden biri sanığın haklarının korunmasının ceza muhakemesinde daha çok önemsenmiş olmasıdır. Denilebilir ki sanığın haklarını korumaya çalışan bir ceza adalet sistemi suç mağdurunu ihmal etmiştir. Bir anlamda sanığın güçlü olan devlet karşısında korunması için mücadele verilirken suçun mağdur ettiği kişi unutulmuştur. Zamanla mağdurların ceza muhakemesindeki etkinlikleri artmıştır. 196O\′lı yıllardan sonra başlayan Viktimoloji bilimindeki önemli gelişmeler sayesinde mağduru muhakeme dışında bırakan görüşler yerini mağdur lehinde görüşlere bırakmıştır. Mağdur hareketleri suç mağduru kişilerin aktif katılma hakları yönünde çok önemli işler başarmıştır.
1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu\′nun yürürlükten kaldırılarak 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu\′nun kabulü ile kamu davasına katılma ve katılanın süjeliği konusunda da bir takım değişiklikler olmuştur. Ceza adaleti sisteminde insana önem veren, insan haklarını ön plana çıkaran bir anlayış ile kanun yeniden ele alınmış ve mağdur, suçtan zarar görenler hakkında düzenlemeler yapılmıştır.
Çalışmamız ceza muhakemesinde katılanı üç başlık altında ele almaktadır:
a) Birinci bölümde ceza muhakemesinde katılanın tanımı ve kavram
hakkında ileri sürülen görüşlere yer verilmiştir. Kamu davasına katılma
nın, katılan sıfatının hukuki niteliği ile iddia faaliyetindeki yeri, Cumhuri
yet savcısı ile katılanın ilişkisi, katılanın lehinde ve aleyhinde ileri sürülen
görüşler, suçtan zarar görenlerin ve mağdurların ceza adaleti sistemine
katılmaları amacıyla yapılan uluslararası çalışmalar incelenmiştir.
b) îkinci bölümde kamu davasına katılan olabilmenin şartları ile
ceza muhakemesine katılmanın zamanı, usulü ve katılma kararı incelen
miştir. Ceza muhakemesine katılmada özellikle suçtan zarar görmenin ne
şekilde tespit edilebileceği, ne tür davalarda katılmanın mümkün olduğu,
katılma kararının hukuki niteliği ve kamu davasına etkisi çeşitli yönleriyle
incelenmiştir.
c) Üçüncü bölümde bir muhakeme süjesi olarak katılanın haklan ve
ödevleri ile katılan sıfatının sona ermesi ve buna bağlanan sonuçlar ele
alınmıştır.
Ceza Muhakemesinde Katılan isimli kitabımız doktora tezi olarak çalışılmış ve beş kişilik jüri tarafından oy birliği ile başarılı bulunmuştur. Tezden hareketle gözden geçirilerek kitaplaştırılmış, uygulama yönü dikkate alınarak Yargıtay içtihatları ile zenginleştirilmiştir.
Doktora tezimi hazırlamamda ve bu çalışmanın kitaplaşmasmda yardımlarını esirgemeyen, çalışmanın olgunlaşmasında büyük emekleri bulunan Prf. Dr. Ahmet Gökçen ve Prf. Dr. Hakan Hakeri, Doç. Dr. İbrahim Dülger\′e teşekkürü bir borç bilirim.
Dr. Ziya KOÇ
2010-Malatya
İçindekiler :
ÖNSÖZ................................................................................................................... vii
İÇİNDEKİLER.......................................................................................................xi
KISALTMALAR..................................................................................................xix
Birinci Bölüm
KAVRAM, HUKUKİ NİTELİK, TARİHSEL
GELİŞİM, KATILANIN BİREYSEL
YARARLARI, ULUSLARARASI HUKUKTA
YAPILAN ÇALIŞMALAR
I. KAVRAM..........................................................................................................1
1. Terim............................................................................................................1
2. Tanım...........................................................................................................4
3. Kanaatimiz..................................................................................................7
II. HUKUKİ NİTELİK.......................................................................................8
1. Genel Olarak..............................................................................................8
2. Katılanın Davacı Sıfatı.............................................................................9
3. Katılanın Bir Ceza Muhakemesi Süjesi Oluşu.................................12
A. Genel Olarak......................................................................................12
B. Makam İtibariyle Süjelik................................................................14
C. Şahıs İtibariyle Süjelik.....................................................................15
D. Koruma Tedbiri ve Delil Süjeliği..................................................16
4. Katılanın Cumhuriyet Savcısı ile İlişkisi...........................................17
III. CEZA MUHAKEMESİNE KATILMANIN ALEYHİNDE
VE LEHİNDE İLERİ SÜRÜLEN GÖRÜŞLER...................................21
1. Katılmanın Aleyhinde İleri Sürülen Görüşler.................................21
2. Katılmanın Lehinde İleri Sürülen Görüşler.................................... 24
3. Kanaatimiz............................................................................................... 25
IV. TARİHSEL GELİŞİM.................................................................................27
1. Ceza Muhakemesi Sistemlerinde Durum.........................................27
A. İtham Sistemi....................................................................................27
B. Tahkik Sistemi................................................................................. 28
C. Karma Sistem................................................................................... 28
2. Hukuk Düzenlerinde Ceza Muhakemesine Katılma.....................29
A. İlkel Hukuk Düzenleri....................................................................29
B. Roma Hukuku...................................................................................31
C. Cermen Hukuku ..............................................................................33
D. Müşterek Hukuk...............................................................................35
E. Fransız Hukuku............................................................................... 36
F. Türk Hukuku................................................................................... 38
V. KATILAN OLMAYA HUKUKİLİK KAZANDIRAN
TEMEL İLKELER .......................................................................................41
1. Hukuk Devleti .........................................................................................41
2. İnsan Haysiyetinin Dokunulmazlığı .................................................42
3. Orantılılık ................................................................................................43
4. Sosyal Devlet ..........................................................................................43
5. Adil Yargılanma Hakkı ve Silahların Eşitliği ................................. 44
6. Hak Arama Hürriyeti.............................................................................45
VI. KATILANIN BİREYSEL YARARLARI...............................................45
1. Genel Olarak ............................................................................................45
2. Tatmin Edilme (Misilleme)................................................................. 46
3. Kontrol ......................................................................................................51
4. Aydınlanma .............................................................................................53
5. Koruma .....................................................................................................55
6. Tazmin.......................................................................................................57
VII. ULUSLARARASI HUKUKTA YAPILAN ÇALIŞMALAR .......... 60
1. Birleşmiş Milletler ................................................................................. 60
A. İnsan Hakları Evrensel Bildirisi .................................................. 60
B. Birleşmiş Milletler Suç ve Yetki İstismarı Mağdurlarına
Adalet Sağlanmasına Dair Temel Prensipler Bildirisi.............61
2. Uluslararası Ceza Mahkemesi ............................................................ 64
3. Avrupa Birliği.......................................................................................... 66
A. İnsan Hakları ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair
Avrupa Sözleşmesi ve Ek Protokolleri........................................ 66
B. Avrupa Konseyi Sözleşmesi...........................................................67
C. Avrupa Konseyinin 28 Haziran 1985 Tarihli Ceza ve
Ceza Muhakemesi Hukukunda Mağdurun Durumuna
Dair Tavsiye Kararları.................................................................... 68
D. 15 Mart 2001 Tarihli Ceza Muhakemesi Usullerinde
Mağdurun Yeri İle İlgili Çalışma Taslağı....................................71
E. 12-13 Ekim 2006 Tarihlerinde Erivanda Yapılan 27.
Katılım Toplantısı........................................................................... 72
İkinci Bölüm
KATILAN OLMANIN ŞARTLARI, KATILMA
ZAMANI, USULÜ VE KATILMA KARARI
I. KATILAN OLMANIN ŞARTLARI.......................................................75
1. Sıfat.............................................................................................................75
A. Suçtan Zarar Gören.........................................................................75
a. Terim............................................................................................75
b. Çeşitli Görüşler......................................................................... 77
aa. Alman Hukuku.................................................................. 77
aaa. Öğreti .......................................................................... 77
xiv
bbb. Mahkeme Kararları....................................................81
bb. Türk Hukuku...................................................................... 83
aaa. Öğreti........................................................................... 83
bbb. Mahkeme Kararları................................................... 86
B. Mağdur............................................................................................... 94
a. Genel Olarak.............................................................................. 94
b. Viktimolojide Mağdur..............................................................95
c. Ceza Muhakemesi Hukukunda Mağdur............................ 96
d. Suçtan Zarar Gören-Mağdur Ayrımı..................................101
C. Malen Sorumlu.............................................................................. 102
D. Kanaatimiz...................................................................................... 104
2. Hukuken Kişi Olma............................................................................. 108
A. Genel Olarak................................................................................... 108
B. Gerçek Kişiler ................................................................................ 108
a. Sağ Olmak................................................................................ 108
b. Dava Ehliyetine Sahip Olmak............................................. 109
C. Tüzel Kişiler ...................................................................................116
a. Genel Olarak.............................................................................116
b. Suçtan Zarar Gören Tüzel Kişinin Kamu
Davasında Temsili ..................................................................117
aa. Katılan Yanında Yer Alma..............................................117
bb. Tüzel Kişi Adına Kamu Davasına Katılma Talebinde
Bulunabilecekler.............................................................. 120
3. Bir Kamu Davasının Varlığı............................................................... 123
A. Asıl Ceza Davası............................................................................ 123
a. Genel Olarak ........................................................................... 123
b. Dar Anlamda Asıl Ceza Davaları........................................ 123
c. Güvenlik Tedbiri Davaları...................................................126
B. Tali Ceza Davaları ........................................................................ 129
a. Genel Olarak............................................................................ 129
b. Kovuşturma Davası............................................................... 130
c. Kanun Yolu Davaları.............................................................. 131
aa. Genel Olarak .................................................................... 131
bb. Olağan Kanun Yolları..................................................... 132
cc. Olağanüstü Kanun Yolları............................................. 133
aaa. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtirazı........ 133
bbb. Muhakemenin Yenilenmesi.................................. 133
ccc. Kanun Yararına Bozma.......................................... 135
d. Hadise Davaları...................................................................... 136
aa. Genel Olarak .................................................................... 136
bb. Müsadere Davaları.......................................................... 137
cc. İnfaz Davaları................................................................... 139
II. KATILMA ZAMANI............................................................................... 140
1. Soruşturma Aşamasında Katılma.................................................... 140
2. Kovuşturma Aşamasında Katılma................................................... 142
3. Bozmadan Sonra Katılma.................................................................. 144
III. KATILMA BAŞVURUSU....................................................................... 146
1. Katılma İsteği........................................................................................ 146
2. Katılma Başvurusunun Şekli ............................................................ 148
3. Katılma Başvurusunun Yapılacağı Makam................................... 154
4. Katılma İsteğinden Vazgeçme .......................................................... 156
IV. KATILMA KARARI................................................................................ 160
1. Yetki......................................................................................................... 160
2. İncelemenin Konusu........................................................................... 162
3. Usul.......................................................................................................... 164
4. Katılma İsteminin Uygun Bulunması veya Reddi Kararı.......... 165
5. Katılma Kararının Anlamı..................................................................171
A. Çeşitli Görüşler...............................................................................171
a. Alman Hukuku........................................................................171
b. Türk Hukuku........................................................................... 173
B. Kanaatimiz.......................................................................................174
6. Kararın Kesinliği...................................................................................175
7. Kanun Yolu.............................................................................................176
8. Katılma Kararının Kamu Davasına Etkisi..................................... 179
Üçüncü Bölüm
KATILANIN ÖDEVLERİ VE HAKLARI,
KATILAN SIFATININ SONA ERMESİ
I. KATILANIN ÖDEVLERİ ..................................................................... 183
1. Davayı Takip Etmek............................................................................ 183
2. Duruşmanın Düzenini Bozmamak................................................. 186
3. Adres Değişikliğini Bildirme............................................................ 187
II. KATILANIN HAKLARI........................................................................ 188
1. Genel Olarak......................................................................................... 188
2. Haklarını Öğrenme Hakkı................................................................ 189
3. Duruşmadan Haberdar Edilme Hakkı............................................191
4. Muhakemeye Yön Verme Hakkı...................................................... 193
5. Dava Dosyasını İnceleme ve Örnek Alma Hakkı......................... 198
6. Avukat Yardımından Yararlanma Hakkı ....................................... 199
7. Kanun Yollarına Başvurma Hakkı...................................................203
A. Katılmadan Önce Verilen Kararlara Karşı Kanun
Yoluna Başvurma Hakkı..............................................................203
B. Katılmadan Sonra Verilen Kararlara Karşı Kanun
Yoluna Başvurma Hakkı..............................................................204
C. Sanık Lehinde Kanun Yoluna Başvurma.................................207
8. Tanık Olma Hakkı...............................................................................209
9. Korunma Hakkı................................................................................... 212
10. Vekâlet Ücreti ........................................................................................216
11. Zararının Tazmin Edilmesini İsteme Hakkı..................................217
III. KATILAN SIFATININ SONA ERMESİ ........................................... 221
1. Kamu Davasının Sona Ermesi........................................................... 221
2. Katılanın Ölümü..................................................................................223
3. Katılma Davasının Geri Alınması.................................................... 227
IV. MUHAKEME GİDERLERİ..................................................................230
SONUÇ.................................................................................................................233
KAYNAKÇA.......................................................................................................245
1977 yılında Malatya\′da dünyaya geldim. İlk ve orta öğrenimi köyümde tamamladıktan sonra Malatya Lisesinden mezun oldum. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesini kazanarak 1998 yılında mezun oldum. Aynı yıl açılan Adlı Yargı Hâkimlik Sınavını kazanarak stajımın ardından yurdun çeşitli yerlerinde hâkim olarak görev yaptım. Yüksek Lisansımı Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde \"Türk Ceza Hukukunda Kredi Kartı Suçları\" adlı te/ ile tamamladım. 2010 yılında Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü nde doktoramı tamamladım. Halen Osmaniye ilinde Hakim olarak görev yapmaktayım.
öNSöZ
Suç nedeniyle mağdur edilenlerin, zarar görenlerin ve malen sorumluluk taşıyanların muhakeme sürecinde yer almak suretiyle kendilerini ifade etmelerine kanunen izin verilmektedir. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu\′nda (CMK) suç nedeniyle zarar gören birey tarafının kamu davasına aktif bir biçimde katılması ve ceza muhakemesinde bir süje olarak yer alması amacıyla kamu davasına katılma hakkı tanınmaktadır.
Mağdur ve suçtan zarar görenin kamu davasına katılması önemlidir. Katılma kurumu önemini; suç nedeniyle hayatına dilediği gibi yön verme, bireysel tercihleri doğrultusunda kişiliğini geliştirme, onur ve beden bütünlüğüne saygı gösterilmesi hakkından alır. Bir kişiye karşı işlenen suç onun kişisel haklarına yapılmış bir saldırıdır. İşlenen suçla kişinin vücut dokunulmazlığı, mal varlığı, kişi özgürlüğü gibi hakları ihlal edilmektedir. Hakları ihlal edilen kişi kamu davasına katılarak maddi gerçeğin ortaya çıkmasında aktif bir rol alabilmektedir. Bu sayede ihlal edilen haklarına kavuşabilme ya da en azından suç faillerinin cezalandırılması sürecine katılma hakkına kavuşmaktadır.
Ceza hukukunun tarihsel gelişiminde suç mağdurları ile ailelerinin bireysel öç alma arzuları engellenmeye çalışılmıştır. Devletin güçlenmesi ile birlikte bireylerin öç aldıkları bir ceza sisteminden devletin cezalandırmayı tekeline aldığı bir sisteme geçilmiştir. Günümüzde devlet toplum düzenini bozan suç fiillerinin muhakeme edilmesi, maddi gerçeğin ortaya çıkarılması ve suç faillerinin cezalandırılması görevlerini üstlenmektedir.
Devletin suçtan zarar gören olarak anlaşıldığı bir ceza adaleti sisteminde devlet işlenmiş suç nedeniyle suçtan zarar görenden ayrı ve kendisine karşı gerçekleştirildiği kabul edilen eylem nedeniyle cezai takibat başlatma hakkına sahiptir. Bu nedenle duruşma suçtan zarar gören ile sanık arasında bir ihtilaf olmaktan ziyade devlet ile sanık arasında cereyan eden çekişmedir. Ancak günümüzde suçtan tüm toplumun zarar gördüğü kabul edilmektedir.
Hukuk sistemlerinde suç mağdurlarına genellikle tanık gözüyle bakılmıştır. Anglo-sakson hukukunda suç mağduru kamu davasına katılmasına izin verilmemekte ancak tanık olarak kendisine karşı gerçekleşen olayla ilgili açıklama yapmasına izin verilen kişi kabul edilmektedir. Suç mağduru bir delil, ispat aracı olmaktan öteye geçememiştir. Suç mağdurunun bir ispat aracı olarak görülmesi onu inciten, ceza muhakemesinde göz ardı edilmesine sebep olan uygulamalara neden olmuştur.
Suç mağdurunun geri planda kalmasının en önemli nedenlerinden biri sanığın haklarının korunmasının ceza muhakemesinde daha çok önemsenmiş olmasıdır. Denilebilir ki sanığın haklarını korumaya çalışan bir ceza adalet sistemi suç mağdurunu ihmal etmiştir. Bir anlamda sanığın güçlü olan devlet karşısında korunması için mücadele verilirken suçun mağdur ettiği kişi unutulmuştur. Zamanla mağdurların ceza muhakemesindeki etkinlikleri artmıştır. 196O\′lı yıllardan sonra başlayan Viktimoloji bilimindeki önemli gelişmeler sayesinde mağduru muhakeme dışında bırakan görüşler yerini mağdur lehinde görüşlere bırakmıştır. Mağdur hareketleri suç mağduru kişilerin aktif katılma hakları yönünde çok önemli işler başarmıştır.
1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu\′nun yürürlükten kaldırılarak 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu\′nun kabulü ile kamu davasına katılma ve katılanın süjeliği konusunda da bir takım değişiklikler olmuştur. Ceza adaleti sisteminde insana önem veren, insan haklarını ön plana çıkaran bir anlayış ile kanun yeniden ele alınmış ve mağdur, suçtan zarar görenler hakkında düzenlemeler yapılmıştır.
Çalışmamız ceza muhakemesinde katılanı üç başlık altında ele almaktadır:
a) Birinci bölümde ceza muhakemesinde katılanın tanımı ve kavram
hakkında ileri sürülen görüşlere yer verilmiştir. Kamu davasına katılma
nın, katılan sıfatının hukuki niteliği ile iddia faaliyetindeki yeri, Cumhuri
yet savcısı ile katılanın ilişkisi, katılanın lehinde ve aleyhinde ileri sürülen
görüşler, suçtan zarar görenlerin ve mağdurların ceza adaleti sistemine
katılmaları amacıyla yapılan uluslararası çalışmalar incelenmiştir.
b) îkinci bölümde kamu davasına katılan olabilmenin şartları ile
ceza muhakemesine katılmanın zamanı, usulü ve katılma kararı incelen
miştir. Ceza muhakemesine katılmada özellikle suçtan zarar görmenin ne
şekilde tespit edilebileceği, ne tür davalarda katılmanın mümkün olduğu,
katılma kararının hukuki niteliği ve kamu davasına etkisi çeşitli yönleriyle
incelenmiştir.
c) Üçüncü bölümde bir muhakeme süjesi olarak katılanın haklan ve
ödevleri ile katılan sıfatının sona ermesi ve buna bağlanan sonuçlar ele
alınmıştır.
Ceza Muhakemesinde Katılan isimli kitabımız doktora tezi olarak çalışılmış ve beş kişilik jüri tarafından oy birliği ile başarılı bulunmuştur. Tezden hareketle gözden geçirilerek kitaplaştırılmış, uygulama yönü dikkate alınarak Yargıtay içtihatları ile zenginleştirilmiştir.
Doktora tezimi hazırlamamda ve bu çalışmanın kitaplaşmasmda yardımlarını esirgemeyen, çalışmanın olgunlaşmasında büyük emekleri bulunan Prf. Dr. Ahmet Gökçen ve Prf. Dr. Hakan Hakeri, Doç. Dr. İbrahim Dülger\′e teşekkürü bir borç bilirim.
Dr. Ziya KOÇ
2010-Malatya
İçindekiler :
ÖNSÖZ................................................................................................................... vii
İÇİNDEKİLER.......................................................................................................xi
KISALTMALAR..................................................................................................xix
Birinci Bölüm
KAVRAM, HUKUKİ NİTELİK, TARİHSEL
GELİŞİM, KATILANIN BİREYSEL
YARARLARI, ULUSLARARASI HUKUKTA
YAPILAN ÇALIŞMALAR
I. KAVRAM..........................................................................................................1
1. Terim............................................................................................................1
2. Tanım...........................................................................................................4
3. Kanaatimiz..................................................................................................7
II. HUKUKİ NİTELİK.......................................................................................8
1. Genel Olarak..............................................................................................8
2. Katılanın Davacı Sıfatı.............................................................................9
3. Katılanın Bir Ceza Muhakemesi Süjesi Oluşu.................................12
A. Genel Olarak......................................................................................12
B. Makam İtibariyle Süjelik................................................................14
C. Şahıs İtibariyle Süjelik.....................................................................15
D. Koruma Tedbiri ve Delil Süjeliği..................................................16
4. Katılanın Cumhuriyet Savcısı ile İlişkisi...........................................17
III. CEZA MUHAKEMESİNE KATILMANIN ALEYHİNDE
VE LEHİNDE İLERİ SÜRÜLEN GÖRÜŞLER...................................21
1. Katılmanın Aleyhinde İleri Sürülen Görüşler.................................21
2. Katılmanın Lehinde İleri Sürülen Görüşler.................................... 24
3. Kanaatimiz............................................................................................... 25
IV. TARİHSEL GELİŞİM.................................................................................27
1. Ceza Muhakemesi Sistemlerinde Durum.........................................27
A. İtham Sistemi....................................................................................27
B. Tahkik Sistemi................................................................................. 28
C. Karma Sistem................................................................................... 28
2. Hukuk Düzenlerinde Ceza Muhakemesine Katılma.....................29
A. İlkel Hukuk Düzenleri....................................................................29
B. Roma Hukuku...................................................................................31
C. Cermen Hukuku ..............................................................................33
D. Müşterek Hukuk...............................................................................35
E. Fransız Hukuku............................................................................... 36
F. Türk Hukuku................................................................................... 38
V. KATILAN OLMAYA HUKUKİLİK KAZANDIRAN
TEMEL İLKELER .......................................................................................41
1. Hukuk Devleti .........................................................................................41
2. İnsan Haysiyetinin Dokunulmazlığı .................................................42
3. Orantılılık ................................................................................................43
4. Sosyal Devlet ..........................................................................................43
5. Adil Yargılanma Hakkı ve Silahların Eşitliği ................................. 44
6. Hak Arama Hürriyeti.............................................................................45
VI. KATILANIN BİREYSEL YARARLARI...............................................45
1. Genel Olarak ............................................................................................45
2. Tatmin Edilme (Misilleme)................................................................. 46
3. Kontrol ......................................................................................................51
4. Aydınlanma .............................................................................................53
5. Koruma .....................................................................................................55
6. Tazmin.......................................................................................................57
VII. ULUSLARARASI HUKUKTA YAPILAN ÇALIŞMALAR .......... 60
1. Birleşmiş Milletler ................................................................................. 60
A. İnsan Hakları Evrensel Bildirisi .................................................. 60
B. Birleşmiş Milletler Suç ve Yetki İstismarı Mağdurlarına
Adalet Sağlanmasına Dair Temel Prensipler Bildirisi.............61
2. Uluslararası Ceza Mahkemesi ............................................................ 64
3. Avrupa Birliği.......................................................................................... 66
A. İnsan Hakları ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair
Avrupa Sözleşmesi ve Ek Protokolleri........................................ 66
B. Avrupa Konseyi Sözleşmesi...........................................................67
C. Avrupa Konseyinin 28 Haziran 1985 Tarihli Ceza ve
Ceza Muhakemesi Hukukunda Mağdurun Durumuna
Dair Tavsiye Kararları.................................................................... 68
D. 15 Mart 2001 Tarihli Ceza Muhakemesi Usullerinde
Mağdurun Yeri İle İlgili Çalışma Taslağı....................................71
E. 12-13 Ekim 2006 Tarihlerinde Erivanda Yapılan 27.
Katılım Toplantısı........................................................................... 72
İkinci Bölüm
KATILAN OLMANIN ŞARTLARI, KATILMA
ZAMANI, USULÜ VE KATILMA KARARI
I. KATILAN OLMANIN ŞARTLARI.......................................................75
1. Sıfat.............................................................................................................75
A. Suçtan Zarar Gören.........................................................................75
a. Terim............................................................................................75
b. Çeşitli Görüşler......................................................................... 77
aa. Alman Hukuku.................................................................. 77
aaa. Öğreti .......................................................................... 77
xiv
bbb. Mahkeme Kararları....................................................81
bb. Türk Hukuku...................................................................... 83
aaa. Öğreti........................................................................... 83
bbb. Mahkeme Kararları................................................... 86
B. Mağdur............................................................................................... 94
a. Genel Olarak.............................................................................. 94
b. Viktimolojide Mağdur..............................................................95
c. Ceza Muhakemesi Hukukunda Mağdur............................ 96
d. Suçtan Zarar Gören-Mağdur Ayrımı..................................101
C. Malen Sorumlu.............................................................................. 102
D. Kanaatimiz...................................................................................... 104
2. Hukuken Kişi Olma............................................................................. 108
A. Genel Olarak................................................................................... 108
B. Gerçek Kişiler ................................................................................ 108
a. Sağ Olmak................................................................................ 108
b. Dava Ehliyetine Sahip Olmak............................................. 109
C. Tüzel Kişiler ...................................................................................116
a. Genel Olarak.............................................................................116
b. Suçtan Zarar Gören Tüzel Kişinin Kamu
Davasında Temsili ..................................................................117
aa. Katılan Yanında Yer Alma..............................................117
bb. Tüzel Kişi Adına Kamu Davasına Katılma Talebinde
Bulunabilecekler.............................................................. 120
3. Bir Kamu Davasının Varlığı............................................................... 123
A. Asıl Ceza Davası............................................................................ 123
a. Genel Olarak ........................................................................... 123
b. Dar Anlamda Asıl Ceza Davaları........................................ 123
c. Güvenlik Tedbiri Davaları...................................................126
B. Tali Ceza Davaları ........................................................................ 129
a. Genel Olarak............................................................................ 129
b. Kovuşturma Davası............................................................... 130
c. Kanun Yolu Davaları.............................................................. 131
aa. Genel Olarak .................................................................... 131
bb. Olağan Kanun Yolları..................................................... 132
cc. Olağanüstü Kanun Yolları............................................. 133
aaa. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtirazı........ 133
bbb. Muhakemenin Yenilenmesi.................................. 133
ccc. Kanun Yararına Bozma.......................................... 135
d. Hadise Davaları...................................................................... 136
aa. Genel Olarak .................................................................... 136
bb. Müsadere Davaları.......................................................... 137
cc. İnfaz Davaları................................................................... 139
II. KATILMA ZAMANI............................................................................... 140
1. Soruşturma Aşamasında Katılma.................................................... 140
2. Kovuşturma Aşamasında Katılma................................................... 142
3. Bozmadan Sonra Katılma.................................................................. 144
III. KATILMA BAŞVURUSU....................................................................... 146
1. Katılma İsteği........................................................................................ 146
2. Katılma Başvurusunun Şekli ............................................................ 148
3. Katılma Başvurusunun Yapılacağı Makam................................... 154
4. Katılma İsteğinden Vazgeçme .......................................................... 156
IV. KATILMA KARARI................................................................................ 160
1. Yetki......................................................................................................... 160
2. İncelemenin Konusu........................................................................... 162
3. Usul.......................................................................................................... 164
4. Katılma İsteminin Uygun Bulunması veya Reddi Kararı.......... 165
5. Katılma Kararının Anlamı..................................................................171
A. Çeşitli Görüşler...............................................................................171
a. Alman Hukuku........................................................................171
b. Türk Hukuku........................................................................... 173
B. Kanaatimiz.......................................................................................174
6. Kararın Kesinliği...................................................................................175
7. Kanun Yolu.............................................................................................176
8. Katılma Kararının Kamu Davasına Etkisi..................................... 179
Üçüncü Bölüm
KATILANIN ÖDEVLERİ VE HAKLARI,
KATILAN SIFATININ SONA ERMESİ
I. KATILANIN ÖDEVLERİ ..................................................................... 183
1. Davayı Takip Etmek............................................................................ 183
2. Duruşmanın Düzenini Bozmamak................................................. 186
3. Adres Değişikliğini Bildirme............................................................ 187
II. KATILANIN HAKLARI........................................................................ 188
1. Genel Olarak......................................................................................... 188
2. Haklarını Öğrenme Hakkı................................................................ 189
3. Duruşmadan Haberdar Edilme Hakkı............................................191
4. Muhakemeye Yön Verme Hakkı...................................................... 193
5. Dava Dosyasını İnceleme ve Örnek Alma Hakkı......................... 198
6. Avukat Yardımından Yararlanma Hakkı ....................................... 199
7. Kanun Yollarına Başvurma Hakkı...................................................203
A. Katılmadan Önce Verilen Kararlara Karşı Kanun
Yoluna Başvurma Hakkı..............................................................203
B. Katılmadan Sonra Verilen Kararlara Karşı Kanun
Yoluna Başvurma Hakkı..............................................................204
C. Sanık Lehinde Kanun Yoluna Başvurma.................................207
8. Tanık Olma Hakkı...............................................................................209
9. Korunma Hakkı................................................................................... 212
10. Vekâlet Ücreti ........................................................................................216
11. Zararının Tazmin Edilmesini İsteme Hakkı..................................217
III. KATILAN SIFATININ SONA ERMESİ ........................................... 221
1. Kamu Davasının Sona Ermesi........................................................... 221
2. Katılanın Ölümü..................................................................................223
3. Katılma Davasının Geri Alınması.................................................... 227
IV. MUHAKEME GİDERLERİ..................................................................230
SONUÇ.................................................................................................................233
KAYNAKÇA.......................................................................................................245
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı