Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Ceza Muhakemesi Hukukunda Yargılamanın Yenilenmesi
.jpg){kind=small}
Ceza Muhakemesi Hukukunda Yargılamanın Yenilenmesi
Hakan GÜNDÜZ
517,50
TL
ÖNSÖZ
Bir davanın sonsuza kadar sürmeyip bir hükümle neticelenmesi ve bu hükme karşı kanun yollarının tüketilmesiyle mahkeme hükmünün kesinleşmesi, toplumda hukuksal barışın kurulması ve korunması için zaruri bir ihtiyaçtır. Uyuşmazlıkların yapılan yargılama sonunda çözülmesi hukuk devletinin devamlılığı açısından gereklidir. Hüküm kesinleştikten bir süre sonra, maddi gerçeğe uymadığı, dava konusu olayın mahiyetine aykırı olarak, hükmün sanık lehine veya aleyhine sonuç doğurduğu, başka bir deyişle adli hatanın mevcut olduğu ortaya çıkabilir. Bu nedenle, kesin hükmün, yapılan adli hatalar nedeniyle temellerinden sarsılması durumunda, yargılanmanın yenilenmesi yolu, kanunda yazılı olan istisnai hâllerde kabul edilmiştir. Yargılamanın yenilenmesi kurumunun temel amacı bu adli hataların ortadan kaldırılmasıdır.
Doktora tezi olarak savunduğumuz çalışmamızda; yargılamanın yenilenmesi kurumunun tanımı, kapsamı, nedenleri ve yargılamanın yenilenmesi usulünü ayrıntılı olarak incelemenin yanı sıra hukuk sistemimize yakın zamanda dahil olan, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru sonucunda verilen “yeniden yargılama yapmak üzere dosyanın ilgili mahkemeye gönderilmesi kararı”nın hukuki mahiyetini inceleyerek, olağanüstü kanun yollarından biri olması nedeniyle istisnai olarak başvurulabilecek bir müessese olan yargılamanın yenilenmesi konusundaki belirsizlikleri giderebilmeyi; ceza muhakemesi hukukumuzda yer alan yasal düzenlemeleri değerlendirerek, hukuken katılmadığımız veya Kanun’da boşluk olduğunu değerlendirdiğimiz noktalarda, olması gereken hukuk açısından önerilerde bulunmayı amaçladık.
Çalışmama katkılarından dolayı tez danışmanım ve jüri üyesi hocalarıma şükranlarımı sunarım. Çalışmam süresince bana göstermiş oldukları sabır ve destekten dolayı eşim F. Ebru GÜNDÜZ ve çocuklarım Cemre ile Emre’ye teşekkür ederim.
Dr. Hakan GÜNDÜZ
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ5
İÇİNDEKİLER7
KISALTMALAR15
GİRİŞ17
1. BÖLÜM
YARGILAMANIN YENİLENMESİ KURUMUNUN
GENEL ESASLARI
1.1.YARGILAMANIN YENİLENMESİ KAVRAMI,
TANIMI VE KURUMUN HUKUKİ NİTELİĞİ21
1.1.1.Yargılamanın Yenilenmesi Kavramı21
1.1.2.Yargılamanın Yenilenmesinin Tanımı22
1.1.3.Yargılanmanın Yenilenmesinin Hukuki Niteliği23
1.2.YARGILAMANIN YENİLENMESİNİN KONUSU25
1.2.1.Hüküm25
1.2.1.1.Hüküm Kavramı25
1.2.1.2.Hükmün Konusu26
1.2.1.3.Hüküm Çeşitleri27
1.2.1.3.1.Mahkûmiyet29
1.2.1.3.2.Beraat30
1.2.1.3.3.Ceza Verilmesine Yer Olmadığı31
1.2.1.3.4.Güvenlik Tedbiri33
1.2.1.3.5.Davanın Reddi34
1.2.1.3.6.Düşme36
1.2.1.4.Hükmün Kesinleşmesi37
1.2.1.4.1.Kesin Hüküm Kavramı37
1.2.1.4.2.Kesinlik37
1.2.1.4.3.Kısmi Kesinlik39
1.3.YARGILAMANIN YENİLENMESİNİN GEREKLİLİĞİ41
1.3.1.Ceza Yargılamasının Amacı41
1.3.1.1.Ceza Yargılamasının Geçirdiği Tarihsel Süreç41
1.3.1.2.Gerçeklik Kavramı ve Ceza Yargılaması42
1.3.1.3.Ceza Yargılamasının Maddi Gerçeğe
Erişme Amacı43
1.3.2.Hükmün Kesinleşmesine Duyulan İhtiyaç44
1.3.3.Kesin Hükümde Adli Hata Bulunması Nedeniyle
Yargılamanın Yenilenmesi45
1.3.3.1.Adli Hata45
1.3.3.2.Adli Hata Nedeniyle Yargılamanın Yenilenmesi46
1.4.KESİNLEŞMİŞ HÜKME VEYA HÜKMÜN NETİCELERİNE
ETKİ EDEN HÂLLER İLE YARGILAMANIN
YENİLENMESİNİN MÜNASEBETİ48
1.4.1.Af48
1.4.1.1.Genel Af49
1.4.1.2.Özel Af51
1.4.2.Zamanaşımı52
1.4.3.Hükmün İnfaz Edilmiş Olması56
1.4.4.Hükümlünün Ölümü57
1.5.YARGILAMANIN YENİLENMESİNİN DİĞER
KANUN YOLLARI İLE KARŞILAŞTIRMASI59
1.5.1.Kanun Yolu Kavramı59
1.5.2.Olağan Kanun Yolları ve Yargılamanın Yenilenmesinin
Olağan Kanun Yolları İle Karşılaştırılması61
1.5.2.1.Olağan Kanun Yolları61
1.5.2.1.1.İtiraz62
1.5.2.1.2.İstinaf63
1.5.2.1.3.Temyiz65
1.5.2.2.Yargılamanın Yenilenmesinin Olağan
Kanun Yolları İle Karşılaştırılması67
1.5.3.Olağanüstü Kanun Yolları ve Yargılamanın Yenilenmesinin Diğer Olağanüstü Kanun Yolları İle Karşılaştırılması69
1.5.3.1.Olağanüstü Kanun Yolları69
1.5.3.1.1.Cumhuriyet Başsavcısının İtirazı69
1.5.3.1.1.1.Yargıtay Cumhuriyet
Başsavcısının İtirazı70
1.5.3.1.1.2.Bölge Adliye
Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının İtirazı72
1.5.3.1.2.Kanun Yararına Bozma74
1.5.3.2.Yargılamanın Yenilenmesinin Diğer
Olağanüstü Kanun Yolları İle Karşılaştırılması76
1.5.3.2.1.Yargılamanın Yenilenmesinin
Cumhuriyet Başsavcısının İtirazı İle Karşılaştırılması76
1.5.3.2.1.1.Yargılamanın Yenilenmesinin Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtirazı İle Karşılaştırılması76
1.5.3.2.1.2.Yargılamanın Yenilenmesinin Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının İtirazı İle Karşılaştırılması79
1.5.3.2.2.Yargılamanın Yenilenmesinin
Kanun Yararına Bozma İle
Karşılaştırılması80
1.6.YARGILAMANIN YENİLENMESİNİN ÜLKEMİZDE
TARİHSEL GELİŞİMİ81
1.6.1.Tanzimat Sonrası Dönemde Yargılamanın Yenilenmesi82
1.6.1.1.Mecelle-i Ahkâm-i Adliyye82
1.6.1.2.Usul-i Muhakemat-ı Cezaiye Kanun-ı Muvakkatı83
1.6.2.Cumhuriyet Döneminde Yargılamanın Yenilenmesi84
1.7.KITA AVRUPASI HUKUKUNDA YARGILAMANIN YENİLENMESİ ÖRNEKLERİ84
1.7.1.Almanya85
1.7.2.Fransa89
1.7.3.İsviçre94
1.7.4.Belçika96
1.7.5.İtalya98
1.7.6.İspanya100
2. BÖLÜM
YARGILAMANIN YENİLENMESİ NEDENLERİ
2.1.YARGILAMANIN LEHE VE ALEYHE YENİLENMESİ
AYRIMI103
2.1.1.Lehe Yargılamanın Yenilenmesi103
2.1.2.Aleyhe Yargılamanın Yenilenmesi104
2.1.2.1.Aleyhe Yargılamanın Yenilenmesini
Kabul Etmeyen Görüş105
2.1.2.2.Aleyhe Yargılamanın Yenilenmesini
Kabul Eden Görüş106
2.1.2.2.1.Aleyhe Yargılamanın Yenilenmesini
Geniş Kapsamlı Olarak Kabul Eden
Görüş107
2.1.2.2.2.Aleyhe Yargılamanın Yenilenmesini
Dar Kapsamlı Olarak Kabul Eden
Görüş107
2.1.2.3.Görüşümüz110
2.2.CEZA MUHAKEMESİ KANUNU’NA GÖRE
YARGILAMANIN YENİLENMESİ NEDENLERİ113
2.2.1.Yargılamanın Yenilenmesinin Ortak Nedenleri113
2.2.1.1.Duruşmada Kullanılan ve Hükmü Etkileyen
Bir Belgenin Sahteliğinin Anlaşılması113
2.2.1.1.1.Belgenin Sahte Olması ve
Sahteliğin Anlaşılması114
2.2.1.1.2.Sahte Belgenin Duruşmada
Kullanılmış Olması120
2.2.1.1.3.Sahte Belgenin Hükme
Etki Etmiş Olması122
2.2.1.2.Hükme Katılan Hâkimin Görevini Yaparken
Suç İşlemesi124
2.2.1.2.1.Hâkim125
2.2.1.2.2.Hâkimin Hükme Katılmış Olması128
2.2.1.2.3.Hâkimin Görev Suçu İşlemiş Olması130
2.2.1.2.4.Suçun Hükme Etkisi134
2.2.1.2.5.Hâkimin Suç İşlemesine Hükümlünün Sebebiyet Vermemiş Olması135
2.2.2.Sadece Lehe Yargılamanın Yenilenmesinde
Kullanılabilecek Nedenler137
2.2.2.1.Gerçeğe Aykırı Tanık Beyanı veya
Bilirkişi Raporu137
2.2.2.1.1.Tanık ve Bilirkişi Kavramları138
2.2.2.1.2.Tanık veya Bilirkişinin Yeminle
Dinlenmiş Olması142
2.2.2.1.3.Tanık veya Bilirkişinin Kast veya
İhmal İle Gerçeğe Aykırı Beyanda Bulunması143
2.2.2.1.4.Tanık Beyanı veya Bilirkişi Raporunun Hükmü Etkilemiş Olması147
2.2.2.2.Hükmün Dayandığı Hukuk Mahkemesi
Hükmünün Kaldırılması148
2.2.2.2.1.Ceza Hükmünün Bir Hukuk Mahkemesi Hükmüne Dayanması148
2.2.2.2.2.Hukuk Mahkemesi Hükmünün
Bir Başka Hükümle Ortadan
Kaldırılmış Olması151
2.2.2.3.Yeni Olay veya Yeni Delilin Bulunması152
2.2.2.3.1.Olay veya Delilin Varlığı156
2.2.2.3.2.Olay veya Delilin Yeni Olması157
2.2.2.3.3.Olay veya Delilin Önemli Olması162
2.2.2.4.Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin
İhlal veya Düşme Kararı171
2.2.2.4.1.Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarının İç Hukuktaki Yeri173
2.2.2.4.2.Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi
Kararının Kesinleşmiş Olması177
2.2.2.4.3.Ceza Hükmünün, Avrupa İnsan Hakları Sözleşme’nin veya Eki Protokollerin
İhlâli Suretiyle Verildiğinin ve
Hükmün Bu Aykırılığa Dayandığının, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Kararıyla Tespit Edilmiş Olması ve
İhlâlin Yargılamanın Yenilenmesi
Yoluyla Giderilebilir Nitelikte
Olması177
2.2.2.4.4.Ceza Hükmü Aleyhine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Yapılan Başvuru Hakkında Dostane Çözüm ya da
Tek Taraflı Deklarasyon Sonucunda
Düşme Kararı Verilmesi180
2.2.2.4.5.Yargılamanın Yenilenmesi
Talebinde Süre Şartı183
2.2.3.Sadece Aleyhe Yargılamanın Yenilenmesinde
Kullanılabilecek Neden Olarak; Beraat Hükmünden
Sonra Hâkim Önünde Güvenilir İkrar186
2.2.3.1.Kesinleşmiş Beraat Hükmünün Mevcudiyeti186
2.2.3.2.Sanığın Suçla İlgili İkrarının
Hâkim Önünde Gerçekleşmiş Olması189
2.2.3.3.İkrarın Güvenilir Olması191
2.3.BİREYSEL BAŞVURU ÜZERİNE ANAYASA MAHKEMESİ’NCE VERİLEN YENİDEN YARGILAMA YAPMA KARARI192
2.3.1.Genel Olarak Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru
Yolu192
2.3.2.Anayasa Mahkemesi’nin İhlal Kararı Üzerine
Yeniden Yargılama197
3. BÖLÜM
YARGILAMANIN YENİLENMESİNİN USULÜ
3.1.YARGILAMANIN YENİLENMESİ YOLUNA BAŞVURU201
3.1.1.Yargılamanın Yenilenmesi Başvurusunda Bulunmaya
Yetkili Olanlar202
3.1.1.1.Sanık veya Hükümlünün Yaşıyor Olması
Hâlinde Yargılamanın Yenilenmesi
Başvurusunda Bulunmaya Yetkili Olanlar202
3.1.1.1.1.Hükümlü202
3.1.1.1.2.Müdafi203
3.1.1.1.3.Hükümlünün Eşi veya
Yasal Temsilcisi205
3.1.1.1.4.Cumhuriyet Savcısı205
3.1.1.1.5.Katılan veya Vekili206
3.1.1.2.Hükümlünün Ölmüş Olması Hâlinde
Yargılamanın Yenilenmesi Başvurusunda
Bulunmaya Yetkili Olanlar207
3.1.2.Yargılamanın Yenilenmesi Başvurusunun Zamanı209
3.1.3.Yargılamanın Yenilenmesi Başvurusunun Şekli210
3.1.4.Yargılamanın Yenilenmesi Başvurusunun İçeriği211
3.1.5.Yargılamanın Yenilenmesi Başvurusunun İnfaza Etkisi212
3.1.6.Yargılamanın Yenilenmesi Başvurusundan Vazgeçme213
3.1.7.Yargılamanın Yenilenmesi Başvurusundan Feragat214
3.2.YARGILAMANIN YENİLENMESİ BAŞVURUSUNUN İNCELENMESİ214
3.2.1.Yetkili ve Görevli Mahkeme215
3.2.2.Başvurunun İncelenmesi219
3.2.2.1.Başvurunun Şekil Bakımından İncelenmesi219
3.2.2.2.Başvurunun Esas Bakımından İncelenmesi224
3.2.2.2.1.Delillerin Toplanması224
3.2.2.2.2.Esas Hakkında Karar Verilmesi226
3.2.2.2.3.Yargılamanın Yenilenmesi
Kararının Etkileri230
3.3.YARGILAMANIN YENİLENMESİ SAFHASI232
3.3.1.Duruşmasız Yargılamayı Gerektiren Durumlar233
3.3.1.1.Hükümlünün Ölmüş Olması Hâli234
3.3.1.2.Hükümlünün Yaşıyor Olması Hâli235
3.3.2.Duruşma Yapılarak Yargılamanın Yenilenmesi237
3.3.2.1.Yeni Duruşmanın Genel Özellikleri238
3.3.2.2.Yeni Duruşma Sonunda Verilebilen
Kararlar ve Yeni Hüküm241
3.2.2.1.Önceki Hükmün Onaylanması Kararı241
3.3.2.2.2.Önceki Hükmün İptali ve
Yeni Hüküm Kurulması244
4.1.YENİLENEN YARGILAMA SONUCUNDA VERİLEN
HÜKMÜN ETKİLERİ246
4.1.1.Genel Olarak Yeni Hükmün Sonuçları246
4.1.2.Önceki Hükmün İptaline ve Hükümlünün
Beraatine İlişkin Kararların İlan Edilmesi249
4.1.3.Tazminat252
4.1.4.Yargılamanın Yenilenmesi Yoluna
Tekrar Başvurulabilmesi256
SONUÇ257
KAYNAKÇA265
© Copyright 2025
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı