Vedat Kitapçılık
Kargo Gönderim Saatleri;
Hafta İçi Saat 16:00 'ya kadar
Cumartesi Saat 11:00 'e kadar


Banka Hesap Bilgilerimiz
Destek
HATTI
0212
240 12 54
240 12 58
Favori
Listenizde
Ürün Yok!
Sepetinizde
Ürün Yok!
Yeni Çıkan Yayınlar:      Kasım (49)      Ekim (124)      Eylül (80)      Ağustos (71)

Ceza Muhakemesi Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı Bağlamında Çelişme ve Silahların Eşitliği

Ceza Muhakemesi Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı Bağlamında Çelişme ve Silahların Eşitliği



Sayfa Sayısı
:  
532
Kitap Ölçüleri
:  
16X24
Basım Yılı
:  
2019
ISBN NO
:  
9787950247897

115,00 TL











Çelişme ve silahların eşitliği", AİHS'nin 6. maddesinde yer alan adil bir şekilde dinlenilme hakkından (fair hearing), AİHM tarafından türetilen iki temel ilkedir. Çelişme ilkesi tarafların muhakeme boyunca bilgi edinme ve tartışma haklarını güvence altına almakta, silahların eşitliği ilkesi ise bu süreçte taraflar arasında var olması gereken adil dengenin korunmasına hizmet etmektedir.


Birinci bölümde konu adil yargılanma hakkına ilişkin genel esaslar bağlamında ele alınmakta; diğer iki bölümde soruşturma ve kovuşturma evresi incelenmektedir. Soruşturma evresi bağlamında öne çıkan konular arasında; isnadın bildirilmesi, müdafi yardımından faydalanma, dosya ve delil inceleme ve tercüman yardımından faydalanma haklarının yanı sıra, tutuklama talebi halinde adil yargılanma hakkıyla özgürlük ve güvenlik hakkı kesişiminden doğan sorunlar ve iddianamenin değerlendirilmesi süreci yer almaktadır.


Kovuşturma evresinde SEGBİS'in ölçüsüz bir şekilde uygulanması, pek çok hak ihlalinin başlıca nedenidir. Duruşmada hazır bulunma ve duruşmaya etkili katılım hakları, duruşma salonlarındaki oturma düzeninin müdafi yardımından faydalanma hakkı konusunda doğurduğu sorunlar, AİHM tarafından geliştirilen tek veya belirleyici delil ölçütünün uygulama alanı (duruşmaya getirilemeyen tanıklar, gizli tanıklar, kırılgan mağdurlar) ve asliye ceza mahkemelerinde Cumhuriyet savcılarının duruşmaya çıkmamaları bu bölümde öne çıkan başlıklar arasındadır.


Çalışmada alınan her bir sorun hem kanun yolları, hem de bireysel başvuru bağlamında tartışılmış, İngilizce ve Fransızca'dan yapılan AİHM karar çevirilerine, Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay kararlarına yer verilmiştir.


Konu Başlıkları


Adil Yargılanma Hakkının Çekirdeğinde İki İlke: Çelişme ve Silahların Eşitliği


Soruşturma Evresinde Çelişme ve Silahların Eşitliği


Kovuşturma Evresinde Çelişme ve Silahların Eşitliği



İÇİNDEKİLER

İçindekiler


Kısaltmalar  15


Giriş  17


Birinci Bölüm


ADİL YARGILANMA HAKKININ ÇEKİRDEĞİNDE İKİ İLKE:


ÇELİŞME VE SİLAHLARIN EŞİTLİĞİ


I. İLKELER VE KURALLAR ÜZERİNE  21


II. ADİL YARGILANMA HAKKI VE ADİL BİR ŞEKİLDE DİNLENİLME HAKKI ARASINDAKİ İLİŞKİ  25


A. Adil Yargılanma Hakkı (Right To Fair Trial – Droit A Un Procès Equitable)  25


B. Adil Bir Şekilde Dinlenilme Hakkı (Fair Hearing)  31


III. AİHS’NİN 6. MADDESİ BAĞLAMINDA ADİL YARGILANMA HAKKI  36


A. Genel Bilgiler  36


B. AİHS’nin Norm Alanı Belirlenirken Gözden Kaçırılmaması Gereken Bir Yorum Aracı: Özerk (Otonom) Kavramlar Öğretisi  37


C. Suç İsnadı ve Medeni Hak ve Yükümlülük Kavramları  40


D. 6. Maddenin İlk Fıkrasında Yer Alan Açık Teminatlar ve Bu Fıkradan Türetilen Zımni Teminatlar  46


E. 6. Maddenin İlk Fıkrasıyla İkinci ve Üçüncü Fıkrasında Yer Alan Haklar Arasındaki İlişki  47


F. Adil Yargılanma Hakkının İhlaline İlişkin Sorunların Yargılamanın Bütünü Işığında Değerlendirilmesi  53


G. Ceza Muhakemesinde Adil Yargılanma Hakkının Yararlanıcıları Sorunu: Katılan ve Cumhuriyet Savcılığının Durumu  58


H. Anayasa’nın 90/5. Maddesi Karşısında AİHS’nin 6. Maddesinin Doğrudan Uygulanabilirliği  63


İ. AİHM ve Anayasa Mahkemesi İçtihatlarının İç Hukuka Etkisi  66


IV. ÇELİŞME İLKESİ  69


A. Çelişme Kavramı, Çelişme Yöntemi, Çelişme İlkesi Arasındaki İlişki  69


B. Çelişme ve Diğerleri: Bir Küçük Kavram Kargaşası  74


C. AİHM’nin Gözünden Çelişme İlkesi ve Çelişmeli Muhakeme Hakkı  79


D. Hukuk Sistemi İçinde Çelişmenin Yeri  84


E. Çelişme İlkesinin Tanıdığı Haklar  87


1. Genel Olarak  87


2. Bilme (Bilgilenme) Hakkı  87


3. Tartışma (Açıklamada Bulunma) Hakkı  90


V. SİLAHLARIN EŞİTLİĞİ İLKESİ  94


A. Silahların Eşitliğinin Tarihî Kökenleri: Adli Düellodan Çelişmeli Muhakemeye  94


B. AİHM’nin Gözünden Silahların Eşitliği İlkesi  96


C. Cumhuriyet Savcılığının Var Olduğu Bir Ceza Muhakemesi Sisteminde Silahların Eşitliği İlkesinin Anlamı  100


VI. ÇELİŞME VE SİLAHLARIN EŞİTLİĞİ İLKELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ  106


A. AİHM ve Anayasa Mahkemesi İçtihatlarındaki Yansımalar  106


B. İki İlke Arasındaki Somut Farklılıklar  111


VII. ÇELİŞME VE SİLAHLARIN EŞİTLİĞİ İLKELERİNİN CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA GEÇERLİ OLAN DİĞER İLKE VE KAVRAMLARLA İLİŞKİSİ  114


A. Genel Bilgiler  114


B. Hâkimin Tarafsızlığı İlkesiyle İlişki  114


C. Re’sen Araştırma İlkesiyle İlişki  116


D. Makul Sürede Yargılanma Hakkıyla İlişki  116


E. Doğrudan Doğruyalık, Kesiksizlik ve Hakimin Değişmezliği İlkeleriyle İlişki  117


1. Doğrudan Doğruyalık ve Kesiksizlik İlkeleri  117


2. Hâkimin Değişmezliği İlkesi  120


F. Sözlülük, Aleniyet ve Yüze Karşılık İlkeleriyle İlişki  126


G. Hukuki Dinlenilme Hakkı, Meram Anlatma Hakkı ve Muhakemeye Yön Verme Hakkıyla İlişki  129


1. Meram Anlatma ve Hukuki Dinlenilme Hakları  129


2. Kavramların Çelişme ve Silahların Eşitliği İlkeleriyle İlişkisi  131


3. Muhakemeye Yön Verme Hakkıyla İlişki ve Değerlendirme  133


VIII. AİHS’NİN 5. MADDESİ BAKIMINDAN ÇELİŞME VE SİLAHLARIN EŞİTLİĞİ  135


IX. CEZA MUHAKEMESİ SİSTEMLERİ KARŞISINDA ÇELİŞME VE SİLAHLARIN EŞİTLİĞİ  138


A. Genel Olarak  138


B. İtham Sistemi  139


C. Tahkik Sistemi  140


D. İşbirliği Sistemi ve Günümüzde Varılan Nokta  144


E. Ceza Muhakemesi Sistemleriyle Çelişme ve Silahların Eşitliği Arasındaki İlişki  151


İkinci Bölüm


SORUŞTURMA EVRESİNDE ÇELİŞME VE SİLAHLARIN EŞİTLİĞİ


I. GENEL BİLGİLER  153


II. AVRUPA’DA VE TÜRKİYE’DE SORUŞTUMA EVRESİNDE ÇELİŞME VE SİLAHLARIN EŞİTLİĞİNİN ETKİSİNİN ARTMASINA İLİŞKİN GELİŞMELER HAKKINDA  155


III. ŞÜPHELİYE İSNADIN BİLDİRİLMESİ VE HAKLARININ ÖĞRETİLMESİ  162


A. İsnadın Bildirilmesi Bağlamında AİHS’nin 5/2 Maddesiyle 6/3–(a) Maddesi Arasındaki İlişki  162


B. AİHS’nin 5/2. Maddesi ve Ceza Muhakemesindeki Yeri  164


C. Haklarının Öğretilmesi  166


IV. SORUŞTURMA EVRESİNDE MÜDAFİİN HUKUKİ YARDIMINDAN FAYDALANMA  172


A. Genel Esaslar  172


1. AİHS ve CMK’da Müdafi Yardımından Faydalanma Hakkı  172


2. Çelişme ve Silahların Eşitliği İlkesinin Bir Gereği Olarak Müdafi  174


3. Müdafi Yardımının Ücretsiz Olması  180


4. Müdafiin Hukuki Yardımından Faydalanma Hakkından Vazgeçme  181


5. Silahların Eşitliği İlkesi Bağlamında Mağdurun Avukatın Hukuki Yardımından Faydalanması  183


B. Müdafiyle Başkalarının Duyamayacağı Bir Şekilde Görüşme ve Serbestçe Yazışma  184


1. Genel Esaslar  184


2. Görüşme ve Yazışma Hakkının Kısıtlanması  189


C. Müdafiin Şüpheli Hakkında Yapılan İşlemlere Katılması  193


1. İfade Alınması  193


2. Yer Gösterme  197


3. Keşif  199


4. Teşhis ve Yüzleştirme  200


5. Aramada Hazır Bulunma ve El Konulan Belgelerin İncelenmesi  201


6. Uzlaştırma Müzakereleri  202


D. Kendi Seçtiği Müdafiin Yardımından Faydalanabilme Hakkı  203


V. DOSYA İNCELEME HAK VE YETKİSİ  205


A. AİHS Bağlamında Soruşturma Evresinde Dosya İnceleme Hak ve Yetkisi  205


B. Dosya İnceleme Hak ve Yetkisinin İşlevi  209


C. Dosya İnceleme Hak ve Yetkisinin Kapsamı ve Örnek Alma  215


D. Süjeler Bakımından Dosya İnceleme Hak ve Yetkisi  216


1. Müdafi ve Müdafi Olarak Seçilme İhtimali Bulunan Avukat Bakımından  216


2. Şüpheli ve Sanık Bakımından  224


3. Mağdur, Şikâyetçi ve Vekil Statüsündeki Avukat Bakımından  227


E. Dosya İnceleme Hak ve Yetkisinin Kısıtlanması  229


1. İncelenmesi Kısıtlanamayacak Belgeler  229


2. Kısıtlama Kararı Verilmesi Mümkün Olan Suçlar  230


3. Sulh Ceza Hâkiminin Kısıtlama Kararları Bakımından İşlevi ve Savcılığın Kararı Kaldırması Meselesi  232


4. Kısıtlama Kararının Kendiliğinden Ortadan Kalkması  236


5. Muhafaza Altına Alınmış Delilleri İnceleme Yetkisi  237


6. Sanık Lehine Delillerin Dosyaya Konulmaması İnceleme Yetkisini Kısıtlayabilir mi?  243


VI. TUTUKLANMASI TALEP EDİLEN ŞÜPHELİNİN AİHS’NİN 5. MADDESİ BAĞLAMINDA FAYDALANDIĞI GÜVENCELER  247


A. Genel Bilgiler  247


B. Tutuklama Oturumu ve Çelişmeli Duruşma  249


1. Tutuklanması Talep Edilen Kişinin Hâkim Önüne Çıkartılması ve Dinlenmesi  249


2. Tutuklanması Talep Edilen Kişinin Müdafi Yardımından Faydalanması  253


3. Tutuklanması Talep Edilen Kişi Bakımından Dosya İnceleme Hak ve Yetkisi  254


C. Şüpheli ve Sanığın Salıverilme Talepleri ve Tutukluluğun İncelenmesi  258


VII. SORUŞTURMA EVRESİNDE TERCÜMAN YARDIMINDAN FAYDALANMA HAKKI  261


VIII. SORUŞTURMA EVRESİNDE ERKEN DİNLEME  265


IX. SORUŞTURMA EVRESİNDE TARAFLARDAN MÜTALAA ALINMASI  267


X. İDDİANAMENİN DEĞERLENDİRİLMESİ SÜRECİNDE ÇELİŞME VE SİLAHLARIN EŞİTLİĞİNE YÖNELİK İHTİYAÇ  268


Üçüncü Bölüm


KOVUŞTURMA EVRESİNDE ÇELİŞME VE SİLAHLARIN EŞİTLİĞİ


I. GENEL BİLGİLER  279


II. İLK DERECE MAHKEMELERİNDE VE İSTİNAF KANUN YOLUNDA DURUŞMA HAZIRLIĞI DEVRESİ  280


A. Genel Olarak  280


B. İsnadın Bildirilmesi Bağlamında İddianamenin Tebliği ve Duruşmaya Davet  281


C. Delil Toplanması Talepleri  287


D. Duruşma Hazırlığında Erken Dinleme  289


III. İLK DERECE MAHKEMELERİNDE VE İSTİNAF KANUN YOLUNDA DURUŞMA DEVRESİ  291


A. Ceza Muhakemesinde Duruşma Devresi  291


B. İddianamenin Tebliği ile Duruşma Günü Arasında Bulunması Gereken Koruyucu Süre  293


C. Kendini Bizzat Savunma Hakkı, Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı ve Duruşmaya Etkili Katılım  294


1. Kendini Bizzat Savunma ve Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı  294


a. Genel Bilgiler  294


b. Çelişme ve Silahların Eşitliği İlkeleri Bağlamında  298


c. İlk Derece Mahkemesinde  301


ca. Sanığın Yokluğunda Duruşma Yapılmaz Kuralı ve Duruşmaya Katılma Hakkından Feragat  301


cb. Duruşmadan Bağışık Tutulan Sanığın Durumu  308


cc. Kaçak ve Gaip Sanıkların Durumu  309


cd. Koruma Tedbirlerine İlişkin Tazminat Davalarında Duruşmaya Katılma Hakkı  311


d. İstinaf Kanun Yolunda  311


da. Duruşma Yapılması Halinde Sanığın Duruşmaya Katılamaması Bağlamında  311


db. Duruşma Açılması Talebinin Bölge Adliye Mahkemesince Reddi Bağlamında  316


2. Muhakemeye Etkili Bir Biçimde Katılma Hakkı  320


a. Sanığın Duruşma Salonundan Çıkartılması  321


b. Duruşmaya Video Konferans (SEGBİS) Yoluyla Katılan Sanığın Durumu  324


c. Yargılama Dilini Anlamayan veya Zihinsel Kapasitesi Yetersiz Sanığın Durumu  328


D. Müdafiin Hukuki Yardımından Faydalanma Hakkı  333


1. Kovuşturma Evresi Bağlamında Genel Olarak  333


2. Duruşma Salonundaki Oturma Düzeninin Doğurduğu Dezavantajlar  335


3. SEGBİS Üzerinden Duruşmaya Katılan Sanığın Hukuki Yardımdan Faydalanması  341


4. Zorunlu Müdafiin Mazeretsiz Olarak Duruşma Salonunu Terk Etmesi  343


5. Müdafiin Duruşma Salonundan Çıkartılması  345


6. Duruşmada Hazır Bulunmayan Sanığın Müdafiinin Duruşmaya Kabulünün Zorunlu Olması  346


E. İddianamenin Anlatılması  348


F. Bölge Adliye Mahkemesinde İnceleme Raporunun Anlatılması  350


G. Delillerin Ortaya Konulmasında Hak Eşitliği  351


1. Delil Sunma ve Delil Toplanmasını Talep Etmeye İlişkin Genel Esaslar  351


a. Delil Araştırılması ve Toplanması Taleplerinin Mahkeme Tarafından Değerlendirilmesi Bağlamında  352


b. Savunmanın Delilin İspata Etkisini Ortaya Koymasının Önemi  361


c. Mahkemenin Re’sen Araştırma Yetkisinin Etkisi  363


2. Tanık Dinlenmesinde Fırsat Eşitliği ve Tanıklara Soru Sorma Hakkı  365


a. Genel Olarak  365


b. Tanık Kavramının AİHS ve CMK Uyarınca Ortak ve Farklı Noktaları  370


c. AİHS’de Yer Alan Çapraz Sorgu ve CMK’da Yer Alan Doğrudan Soru Sorma Kurumları  372


ca. AİHS’nin 6/3–(d) Maddesinde Yer Alan Kendisini Suçlayan Tanıkları Sorguya Çekme ve Çektirme Hakkının Anlamı  372


cb. Çapraz Sorgu ve Doğrudan Soru Sorma Arasındaki Farklılıklar  373


cc. Türk Hukukunda Bir Tanık Sınama Yöntemi Olarak Doğrudan Soru Sorma (CMK m. 201)  375


d. SEGBİS ve İstinabe Yoluyla Tanık Dinlemesinde Yaşanan Sorunlar  384


e. Bilirkişi ve Uzman Bağlamında  386


f. Tanığa Duruşmada Soru Sorulması İçin Uygun ve Yeterli İmkân Tanınmayan Hallerde Devreye Giren Güvenceler  391


fa. Genel Bilgiler  391


fb. CMK Uyarınca Duruşmada Okunmasıyla Yetinilebilecek Belgeler  391


fc. CMK’da Yer Alan “Tek Tanık Varsa Mutlaka Dinlenir” Kuralı ve Tek veya Belirleyici (SoleDecisive) Delil Ölçütü  395


fca. CMK’da Yer Alan Tek Tanık Varsa Mutlaka Dinlenir Kuralı  395


fcb. AİHM ve Anayasa Mahkemesi Tarafından Kullanılan Tek veya Belirleyici (SoleDecisive) Tanık Ölçütü  397


fd. Gizli Tanıklık Bağlamında  406


fe. Devlet Sırlarına İlişkin Tanıklık Bağlamında  415


g. Mağdurun Dinlenmesi ve Mağdura Soru Sorulması  418


3. Belge Delillerinin Ortaya Konulması  426


a. Bazı Belgelerin Anlatılmasına Yönelik CMK’da Yapılan Değişiklik  427


b. Duruşmaya Gelen Tanığın ve Sanığın Önceki İfadesinin Okunması  431


H. Delillerin Tartışılması (CMK m. 215 ve 216)  433


1. Delillerin Tartışılmasına İlişkin Genel Kurallar  433


2. Savunmanın Deliller Hakkında Tartışma Yapma İmkânının Kısıtlanması  439


a. Genel İlkeler  439


b. Kamu Yararı Nedeniyle Tüm Bir Yargılama Boyunca Dosyanın ve Delillerin Kısmen veya Tamamen Gizlenmesi Sorunu  441


c. CMK’nın 125. Maddesi Uyarınca Devlet Sırrı Niteliğindeki Belgelerin Mahkemece İncelenmesi  443


d. Devlet Sırrı Söz Konusu Olmayan Hallerde Delillerin Tartışılmasının Engellenmesine İlişkin Sorunlar  445


İ. Cumhuriyet Savcısının Duruşmaya Katılması ve/veya Mütalaaları  449


1. Çelişme Yönteminin Hayata Geçirilmesinde Cumhuriyet Savcısının Rolü  449


2. Kural: Cumhuriyet Savcısının Yokluğunda Duruşma Yapılmaz  450


3. Kuralı Sorgulatan Bir İstisna: Cumhuriyet Savcısının Asliye Ceza Mahkemelerinde ve Çocuk Mahkemelerinde Duruşmaya Katılmaması  451


J. Tarafların Mütalaalarının Alınması, Müzakerelerin Gizliliği ve Kararların Bildirilmesi  458


K. Son Sözün Sanığa Verilmesi  461


L. Bozma Kararı Sonrası Yapılan Yargılamada Sanığa Söz Verilmesi  464


M. Suçun Hukuki Niteliğinin Değişmesi Halinde veya Ek Savunma Verilmesi Gereken Hallerde Sanığa Süre Verilmesi  466


IV. KANUN YOLLARI  471


A. Genel Olarak  471


B. Başvuru Süreleri Bakımından  472


C. İtiraz Kanun Yolunda  474


1. Genel Olarak  474


2. Tutuklamaya İtiraz Halinde  477


a. Genel Olarak  477


b. Cumhuriyet Savcılığının Görüşünün Bildirilmesi  478


c. İtiraz İncelemesinde Duruşma Yapmanın Zorunlu Olmaması  481


D. İstinaf Kanun Yolunda  483


1. Dilekçelerin Tebliği  483


2. Bölge Adliye Mahkemesi Başsavcılığının Tebliğname Düzenleme Yetkisinin Ortadan Kaldırılması  485


E. Temyiz Kanun Yolunda  487


1. Dilekçelerin Tebliği  487


2. Tebliğnamenin Tebliği  488


3. Murafaa  490


F. Olağanüstü Kanun Yollarında  491


1. Genel Olarak  491


2. Olağanüstü İtiraz  491


3. Kanun Yararına Bozma  492


4. Yargılamanın Yenilenmesi  492


Sonuç  495


Kaynakça  501


ÇALIŞMADA YER VERİLEN AİHM VE ANAYASA MAHKEMESİ BİREYSEL BAŞVURU KARARLARI  521


AİHM Tarafından Türkiye Cumhuriyeti Devleti Hakkında Verilen Kararlar  521


AİHM Tarafından Türkiye Cumhuriyeti Devleti Dışındaki Ülkeler Hakkında Verilen Kararlar  522


Anayasa Mahkemesi Tarafından Bireysel Başvuru Yolunda Verilen Kararlar  526


Kavramlar Dizini  529