Ceza İstinafı Rehberi
Ceza İstinafı Rehberi
Mustafa ARSLANTÜRK
Adalet dağıtmak, insan hakları, adaletin sağlanması, güvenliğin temini sütunlarına inşa edilmiş hukukun üstünlüğüyle kaim olan bir devletin en önemli görevi olup; bu en iyi, en etkin ve en adil biçimde, bağımsız mahkemelerce icra edilir.
Yargıda iş yükünün azalması amacıyla, ilk derece mahkemelerinin hükümlerine karşı, hukuki denetimin yanında vakıa denetimi de yapacak, eksikliklerin giderilip, daha adil kararların verilebilmesi için, ikinci derece sıfatıyla bölge adliye mahkemeleri 2016 yılında faaliyete geçmiş, yargıda "istinaf" dönemi başlamıştır.
İşte bu yüzden 4 bölümden oluşan bu Rehber Kitapta;
• İstinafta Teşkilat başlığıyla, istinafın gerekliliği, idari yapısı, başsavcılık, başkanlık, daireler, müdürlükler ve görevleri belirtilmiştir.
• İstinafta Yargılama başlığıyla; mahkeme, makam, merci, kişi ve organlarının işlevleri, istinaf yargılamasında inceleme, ispat, yetki, görev, süre ve usulleri ayrıntılıca anlatılmıştır.
• İstinafta Hüküm ve Kararlar başlığıyla; istinafta kovuşturma, duruşma, hüküm ve gerekçe, karar türleri, mahiyeti, kapsamı şekli içeriği, istinafta hüküm ve kararlar ile kararlarda kesinlik, tarafların temyiz hakları, ayrı ayrı detaylı şekilde açıklanmıştır.
• Kanun Yolları bölümünde; istinafta olağan ve olağanüstü kanun yolları, itiraz, istinaf, temyiz, kanun yararına bozma, yargılamanın yenilenmesi, Yargıtay Başsavcısının ve istinaf Başsavcılığının itiraz yetkisi, anlatımları, nedenleri, şartları, farkları, benzerlikleri, inceleme usulleri, hüküm ve sonuçları tek tek belirtilmiştir.
• Her bölüm, çizilen özgün tablolar ile taçlandırılmıştır.
Konu Başlıkları
İstinafta Teşkilat
İstinafta Yargılama
İstinafta Hüküm ve Kararlar
Kanun Yolları
Tüm Konulara İlişkin Tablolu Anlatım
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 15
Birinci Bölüm
İSTİNAFTA TEŞKİLAT
A. İSTİNAFA GENEL BAKIŞ 19
1. İstinafın Gerekliliği 19
2. İstinafta İdari Yapı 21
a. Bölge Adliye Mahkemeleri 21
b. Bölge Adliye Mahkemesi Başkanlığı 21
c. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Daireleri Başkanlar Kurulu ve Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulu 22
d. Bölge Adliye Mahkemesi Daireleri 22
e. Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığı 22
f. Bölge Adliye Mahkemesi Adalet Komisyonu 22
g. Müdürlükler 23
B. İSTİNAFTA BAŞSAVCILIK 25
1. Atanma 25
2. Görevleri 26
a. Cumhuriyet Başsavcısının Görevleri 26
b. Cumhuriyet Savcılarının Görevleri 26
c. Soruşturma, Kovuşturma Usulü ve Denetleme 27
C. İSTİNAFTA MAHKEMELER 28
1. Atanma 28
2. Görevleri 29
a. Bölge Adliye Mahkemesi Adalet Komisyonunun Görevleri 29
b. Bölge Adliye Mahkemeleri Başkanlarının Görevleri 30
c. Başkanlar Kurulunun Görevleri 30
d. Daire Başkanlarının Görevleri 31
e. Bölge Adliye Mahkemeleri Üyelerin Görevleri 32
İkinci Bölüm
İSTİNAFTA YARGILAMA
A. İSTİNAF YARGILAMASINDAKİ MAKAM VE KİŞİLER 36
1. Yargılama: Hakim–Mahkeme 36
a. Genel Olarak 36
b. Hâkimin Davaya Bakamayacağı Hâller Şunlardır 38
c. Hâkimin Yargılamaya Katılamayacak Halleri Şunlardır 38
d. Hâkimin Çekinmesi Halleri Şunlardır 39
e. Hâkimin Reddi Sebepleri Şunlardır 39
f. Ret İsteminin Ve Verilecek Kararın Usulü İle Kanun Yolları 40
2. İddia: Cumhuriyet Savcısı–Katılan 42
a. Cumhuriyet Savcısı 42
b. Malen Sorumlu 45
c. Müşteki 46
ca. Mağdur ile Şikâyetçinin Hakları Şunlardır 46
caa. Soruşturma Evresinde 46
cab. Kovuşturma Evresinde 47
cb. Vekil 47
d. Katılan 48
3. Savunma: Sanık–Müdafii 49
a. Şüpheli–Sanık 49
b. Müdafii 50
B. İSTİNAF YARGILAMASINDA İNCELEME, İSPAT, GÖREV, YETKİ, SÜRE VE USULLER 52
1. İlk Derece Mahkemesinin İncelemesi 52
a. Süre Yönünden İnceleme 52
b. Cumhuriyet Savcıları Yönünden İstinaf Süresi 52
c. Hüküm Yönünden İnceleme 53
d. Başvuruya Hakkı Bulunup Bulunmadığı Yönünden İnceleme 54
e. Cumhuriyet Savcısının Başvurusunda Gerekçe Zorunluluğu 54
2. Bölge Adliye Mahkemesinin İncelemesi 57
a. Genel Olarak 57
aa. İstinaf Başvurusunun Hükmü Veren İlk Derece Mahkemesince İncelenmesinde 58
ab. Bölge Adliye Mahkemesinin Ceza Dairesi Ön İncelemesinde 58
3. Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf İncelemesinin Kapsamı 61
a. Genel Kapsam 61
b. İstinaf İnceleme Sonucu 62
ba. Ya İstinaf Başvurunun Esastan Reddi Kararı Verilir 62
bb. Ya İstinaf Başvurunun Düzeltilerek Esastan Reddi Kararı Verilir 65
bba. Cumhuriyet Savcısı İstemli Düzeltilerek Esastan Red Kararı 65
bbb. Araştırmasız Olarak Düzeltilerek Esastan Red Kararı 65
bc. Yahut da Hükmün Bozulmasına Kararı Verilir 65
c. Sanık Aleyhine Değiştirme Yasağı ve Diğer Sanıklara Sirayet 66
Üçüncü Bölüm
İSTİNAFTA HÜKÜM VE KARARLAR
A. İSTİNAFTA KOVUŞTURMA–DURUŞMA 71
1. İstinaf Duruşması 71
a. Genel Olarak 71
b. Duruşma Tedbirleri 73
c. Duruşma ve Kararın İcrası ile Açıklamalar 74
B. İSTİNAFTA HÜKÜM VE KARARLAR 80
1. Kararlar Ve Kesinlik 80
a. Genel Olarak 80
aa. Bölge Adliye Mahkemesinin Temyiz Edilemeyen Kesin Olan Kararları 83
ab. Bölge Adliye Mahkemesinin Temyiz Edilebilen Kararları 85
b. Bölge Adliye Mahkemesinde Temyiz Talebinin Reddi ve Tarafların Hakları 86
2. Hüküm Ve Gerekçe 87
a. Genel Olarak 87
b. Hükmün Gerekçesi Ve Hüküm Fıkrasında Şu Hususlar Yer Alır 88
c. Kararın Şekli İçeriği 90
3. Karar Türleri 91
a. Beraat Kararı Verilecek Hâller 92
b. Ceza Verilmesine Yer Olmadığına Karar Verilecek Hâller 93
c. Mahkumiyet Kararı 95
d. Güvenlik Tedbiri Kararı 95
e. Davanın Reddi Kararı 97
f. Davanın Düşmesi Kararı 98
g. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı 99
Dördüncü Bölüm
KANUN YOLLARI
A. OLAĞAN KANUN YOLLARI 110
1. İtiraz 110
a. Genel Olarak 110
b. İtirazı İnceleme Usulü 112
c. İtirazla İncelenecek Kararlar 112
ca. Bölge Adliye Mahkemesinin Duruşma Açmaksızın Verdiği 113
cb. Bölge Adliye Mahkemesi Tarafından Duruşma Açılması Hâlinde Verdiği 113
d. İstinaf İle İtiraz Kanun Yolunun Ortak Yönleri 113
2. İstinaf 114
a. Genel Olarak 114
b. İstinaf–İtiraz Farkı 116
c. İstinaf–Temyiz Farkı 117
d. İstinaf ile Temyiz Kanun Yolunun Ortak Yönleri 118
3. Temyiz 118
a. Genel Olarak 118
b. Temyiz Başvurusu, Başvurucular Gerekçesi Süresi ve Sonucu 120
ba. Başvurusu 120
bb. Süresi 121
bc. Gerekçesi 122
bd. Başvurucular 123
be. Sonucu 125
c. Temyize Tabi Olan ve Olmayan Kararlar 125
ca. Bölge Adliye Mahkemelerinin Temyize Tabi Olan Kararları 125
d. Temyiz Nedenleri 130
da. Maddi Hukuka İlişkin Yani Ceza Hukukuna Dair Temyiz Nedenleri 130
db. Muhakeme Hukukuna Yani Ceza Usul Hukukuna Dair Temyiz Nedenleri 131
e. Hukuka Aykırılık 131
f. Temyiz İsteminin Reddi, Hüküm ve Sonuçları 137
fa. Temyiz İsteminin Reddi 137
fb. Temyiz İsteminin Hüküm ve Sonuçları 139
g. Temyiz İncelemesinin Sonucu 142
ga. Yargıtay’da Duruşmalı Temyiz İncelemesi Usulü 145
gb. Yargıtay Yaptığı Temyiz İncelemesinin Sonucunu 146
gc. Bozma Kararı Üzerine Alt Mahkemelerce İzlenecek Usul 148
gd. Direnme ve Uyma Kararı 150
gda. Uyma Kararı 150
gdb. Direnme Kararı 151
ee. Temyiz ve İstinafta Teşmil 151
B. OLAĞANÜSTÜ KANUN YOLLARI 152
1. Kanun Yararına Bozma 152
a. Genel Olarak 152
b. Kanun Yararına Bozma Sonrası İşlemlerde Usul 154
ba. Yeniden Yargılamayı Gerektiren Bozma Nedenleri 154
bb. Yeniden Yargılamayı Gerektirmeyen Bozma nedenleri 156
2. Yargılamanın Yenilenmesi 156
a. Genel Olarak 156
b. Yeni Delil Gerekçesiyle Yargılanmanın Yenilenmesi Yolu 156
c. Bireysel Başvuru Hakkı ve Gerekçesiyle Yargılanmanın Yenilenmesi Yolu 157
d. Bölge Adliye Mahkemesi Kararlar ve Yargılamanın Yenilenmesi 159
e. Bölge Adliye Mahkemesince İşlemlerde İzlenecek Usul 161
3. Yargıtay C.Başsavcısının İtiraz Yetkisi 164
a. Genel Olarak 164
b. İtiraz Kararı Örnekleri 165
4. İstinaf C. Başsavcılığının İtiraz Yetkisi 168
5. Tereddütler, Tespitler, Teşhisler, Tedavi Önerileri ve Tecrübeler 170
a. Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının İtiraz Yetkisi 171
aa. Bölge Adliye Mahkemesi Başkanlar Kurulunun Yetkilendirilmesi 172
ab. Özel Üç Kişilik Ve/Veya Beş Kişilik İtiraz İnceleme Kurulunun Yetkilendirilmesi 173
b. Bölge Adliye Mahkemesindeki Kovuşturmaların Etkin Yapılması Hususu 173
c. Yargıtay’a Gidecek Dosyalar İle Bölge Adliye Mahkemesine Gidecek Suç Dosyalarının Yetki ve Görev Düzenlemesinin Netleştirilmesi Hususu 174
ca. Kanunda Öngörülen Cezai Müeyyide Süresi Esas Alınabilir 174
cb. Kanunda Öngörülen Sıralı Sayılı Suç Türü Esas Alınabilir 175
cc. İlk Derece Mahkemelerinin Kararlarına Karşı İstinafta Bozma Onama Kuralı Getirilmelidir 175
d. Bölge Adliye Mahkemelerindeki Hükümlerde Kavram Kargaşasının Önüne Geçilmesi Hususu 175
Yararlanılan Kaynaklar 179
Kavramlar Dizini 181