Ceza Hukukumuzda Şikayet - ZEKERİYA YILMAZ
Ceza Hukukumuzda Şikayet - ZEKERİYA YILMAZ
Zekeriya YILMAZ
Sayfa Sayısı
:
650
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2010
ISBN NO
:
9786054378555
ÖNSÖZ Anayasal Bir Hak Olarak Şikayet Şikayete Bağlı Suç ve Şikayet Kavramları Mutlak - Nispi Şikayete Bağlı Suçlar Türk Ceza Kanununda Şikayete Bağlı Suçlar Şikayette Sınırlandırılmazlık veya Bölünmezlik Kuralı Şikayetin Şekli ve Süresi Süresinde Şikayette Bulunulmaması veya Şikayetten Vazgeçme Şikayet Hakkından Feragat Hükmün Kesinleşmesinden Sonra Şikayetten Vazgeçme Şikayetten Vazgeçmenin Diğer Sanıklara Sirayeti Şikayetten Vazgeçmenin Müsadereye ve Şahsi Haklara Etkisi Şikayetçinin Soruşturma ve Kovuşturma Evrelerindeki Hakları -Delillerin Toplanmasını İsteme, Belge Örneği İsteme, Avukat İsteme -Duruşmadan Haberdar Edilme, Kamu Davasına Katılma -Tanıkların Davetini İsteme, Kanun Yollarına Başvurma Konularla İlgili İçtihatlar Bir suçun işlenmesiyle birlikte, suçun faili ile devlet arasında meydana gelen cezai nitelikteki hukuki ilişki bazen normal seyrinde giderek infazla sonuçlanır. Ancak, fail ile devlet arasındaki ceza ilişkisi, infaz dışında başka bir takım sebeplerin varlığı halinde de sona ermektedir. Ceza ilişkisini sona erdiren-ortadan kaldıran sebeplerin varlığı halinde, dava veya cezanın düşmesi söz konusu olmaktadır. Ceza hukukumuzda, dava ve ceza ilişkisini düşüren sebeplerden birisi de, süresinde şikayette bulunulmaması veya şikayetten vazgeçmedir. Ceza Kanunumuzda yirmibeşin üzerinde suçun soruşturması ve kovuşturması şikayete bağlıdır. Keza özel ceza kanunlarında ve ceza hükmü içeren özel kanunlarda da şikayet müessesesi oldukça yaygın bir şekilde yer almaktadır. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda, mağdurun soruşturma ve kovuşturma evresindeki hakları genişletilmek suretiyle muhakemede daha fazla söz sahibi olması sağlanmıştır. Haklar, Kanunda hem mağdur ve hem de şikayetçi açısından ele alınmıştır. Yani, CMK m. 234 de belirtilen haklar hem mağdura ve hem de şikayetçiye -müştekiye- tanınmıştır. Nitekim, CMK m. 234 ün başlığı da -Mağdur ile şikayetçinin hakları- olarak yazılı olup, maddede öngörülen haklar bu başlık altında düzenlenmiştir. Dikkatli ve titiz bir inceleme ve araştırmayla hazırlamaya gayret ettiğim bu kitapta, şikayet ve şikayetçi hakları tüm yönleriyle incelenmeye ve yeni ceza sistemiyle getirilen yeniliklerle ilgili olarak, uygulamada oluşabilecek tereddütlerin giderilmesine çalışılmıştır. Kitap, iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, şikayet ve şikayetten vazgeçme, ikinci bölümde, şikayetçi hakları konuları, doktrin ve uygulamadaki görüş ve içtihatlar ışığı altında bütün yönleriyle incelenmeye çalışılmış; her bölümün sonunda, özenle seçilmiş Yargıtay İçtihadı Birleştirme, -bölüm içeriğine göre- Yargıtay Ceza ve Hukuk Genel Kurulu, Yargıtay Ceza ve Hukuk Daireleri kararlarına yer verilmiştir. Bu çalışmanın ilgililere ve özellikle uygulayıcılara yararlı olması en içten dileğimdir. Kitabın basım ve yayımını üstlenen, hukuk ve ceza alanında birçok eseri dikkat ve titizlikle yayımlayarak uygulayıcı ve diğer ilgililerin istifadesine sunan Adalet Yayınevinin değerli yöneticisi Sayın Hakan Karaaslan a, Genel Koordinatör Tevfik Sarısoy a, dizgi ve sayfa düzenini yapan Sayın Bilgin Teren ve Hülya Çam a, kapak tasarımı için İlknur Özkal a ve emeği geçen diğer yayınevi çalışanlarına teşekkürü bir borç bilirim. İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM ŞİKAYET, ŞİKAYET USULÜ VE ŞİKAYETTEN VAZGEÇME I. -ESKİ VE YENİ TÜRK CEZA KANUNUNLARINDA SORUŞTURULMASI VE KOVUŞTURULMASI ŞİKAYETEBAĞLI SUÇLARLA İLGİLİ DÜZENLEMELER VEKARŞILAŞTIRMA-1 II. -SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA ŞARTLARI-3 III. -ŞİKAYET-5 A. -Tanım-Suçların Şikayet Şartına Bağlı TutulmalarınınNedenleri - Mutlak/Nispi Şikayete Bağlı Suçlar Ayırımı-5 1. -Şikayete Bağlı Suç ve Şikayet Kavramları-5 2. -Suçların Şikayet Şartına Bağlı Tutulmalarının Gerekçeleri-6 3. -Mutlak/Nispi Şikayete Bağlı Suçlar Ayırımı-8 B. -Şikayet Anayasal Bir Haktır-9 C. -Şikayet ve Suçun Şikayete Bağlı Olması İle İlgili BazıÖzellikler-11 1. -Şikayet Fiile İlişkindir-11 2. -Şikayette Fiile İlişkin Nitelendirmenin Bir Önemi Yoktur-12 3. -Şikayette, Sınırlandırılmazlık veya Bölünmezlik Kuralı Geçerlidir-13 4. -Şikayet Hakkı Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklardan Sayılırve Kural Olarak Miras Yoluyla İntikal Etmez-13 5. -Bir Suçun Şikayete Bağlı Olduğu Kanunda AçıkçaGösterilir-14 D. -Şikayete Bağlı Olmayan -Re sen Soruşturulan veKovuşturulan- Bir Suçu Şikayete Tabi Hale GetirenKanun Lehte Kanundur -15 E. -Kovuşturma Evresine Geçildikten Sonra Suçun ŞikayeteTabi Olduğunun Anlaşılması Halinde Ne Yapılacağı-17 F. -Şikayet Yetkisi -Şikayete Hakkı Olanlar--17 G. -Şikayetin Şekli ve Süresi-24 1. -Şikayetin Şekli-24 2. -Şikayet Süresi-26 H. -Şikayetin Yapılabileceği Makamlar-30 I. -Şikayet Hakkından Feragat ve Şikayetten Vazgeçme-32 1. -Genel Olarak Ceza İlişkisini Sona Erdiren Nedenler-32 2. -Genel Olarak Şikayet Hakkından Feragat ve Şikayetten Vazgeçme-35 a- -Şikayet Hakkından Feragat-37 b- -Şikayetten Vazgeçme-39 aa- -Tanım ve Vazgeçme Konusundaki Temel İlkeler-39 bb- -Şikayetten Vazgeçme Üzerine Verilecek Karar-46 cc- -Şikayetten Vazgeçmenin Müsadereye Etkisi-48 dd- Şikayetten Vazgeçmenin Şahsi Hak Bakımından Etkisi-49 ee- -Şikayetten Vazgeçmenin Kamu DavasınaKatılmaya Etkisi-50 IV. -ŞİKAYET HAKKININ KULLANILMASINDA KİŞİLİK HAKLARINA SALDIRI SORUNU-52 V. -5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNUNDA SORUŞTURULMASI VE KOVUŞTURULMASI ŞİKAYETE BAĞLI SUÇLAR-57 VI. -SORUŞTURULMASI VE KOVUŞTURULMASI ŞİKAYETEBAĞLI SUÇLAR-UZLAŞMA-59 VII. -SORUŞTURULMASI VE KOVUŞTURULMASI ŞİKAYETEBAĞLI SUÇLAR-KAMU DAVASININ AÇILMASININERTELENMESİ-61 VIII. -SORUŞTURULMASI VE KOVUŞTURULMASI ŞİKAYETEBAĞLI SUÇLAR-HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİBIRAKILMASI-62 IX. -KONU İLE İLGİLİ İÇTİHATLAR-66 A. -Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları-66 B. -Yargıtay Ceza Genel Kurulu Kararları-68 C. -Yargıtay Ceza ve Hukuk Daireleri Kararları-191 İKİNCİ BÖLÜM ŞİKAYETÇİ HAKLARI I. -GENEL OLARAK-365 II. -MAĞDUR İLE ŞİKAYETÇİNİN SORUŞTURMAEVRESİNDEKİ HAKLARI-367 1. -Delillerin Toplanmasını İsteme Hakkı-367 2. -Belge Örneği İsteme Hakkı-367 3. -Avukat İsteme Hakkı-367 4. -Soruşturma Belgelerini, Elkonulan ve Muhafaza Altına Alınan Eşyayı İnceletme Hakkı-368 5. -Cumhuriyet Savcısının, Kovuşturmaya Yer Olmadığı Yönündeki Kararına Kanunda Yazılı Usule Göre İtiraz Hakkını Kullanma-368 III. -MAĞDUR İLE ŞİKAYETÇİNİN KOVUŞTURMAEVRESİNDEKİ HAKLARI-369 1. -Duruşmadan Haberdar Edilme-369 2. -Kamu Davasına Katılma-369 a- -Genel Olarak Kamu Davasına Katılma-369 b- -Katılma -Müdahale- Talebinde BulunabilecekOlanlar-371 aa- -Genel Olarak-371 bb- -Mağdur ve Suçtan Zarar Gören Gerçek Kişiler-373 cc- -Tüzel Kişiler-375 dd- Malen Sorumlu Olanlar-376 c- -Uygulamadan Örnekler-376 d- -Davaya Katılma Zamanı-385 e- -Davaya Katılma Usulü-386 f- -Katılanın Hakları-391 g- -Katılmanın Davaya Etkisi-391 h- -Katılanın Kanun Yoluna Başvurması-392 ı- -Katılmanın Hükümsüz Kalması-393 i- -Katılanın Ölümü Halinde Mirasçılarına Tebligat-394 j- -Şikayetten Vazgeçmenin Kamu DavasınaKatılmaya Etkisi-395 k- -Katılanın Şahsi Hakları-399 aa- -Genel Olarak Şahsi Hak -Davası--Karşılaştırma-399 bb- -Şahsi Hak Davasının Açılamayacağı Hal-401 cc- -1 Haziran 2005 Tarihinden Önce Ceza Mahkemelerinde Açılmış ve Halen GörülmekteOlan Ceza Davalarında, İşlenen Bir Suç Dolayısıyla Uğranılan Maddi ve Manevi ZararlarınGiderilmesi Yönündeki Şahsi Hak -Maddi veManevi Tazminat- Taleplerinin Durumu-401 3. -Tutanak ve Belgelerden Vekili Aracılığı İle Örnek İsteme-402 4. -Tanıkların Davetini İsteme-402 5. -Vekili Yoksa Baro Tarafından Kendisine AvukatAtanmasını İsteme-403 6. -Davayı Sonuçlandıran Kararlara Karşı KanunYollarına Başvurma-403 IV. -MAĞDUR İLE ŞİKAYETÇİNİN AYDINLANMA-HAKLARINI ÖĞRENME- HAKKI-404 V. -KONU İLE İLGİLİ İÇTİHATLAR-405 A. -Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları-405 B. -Yargıtay Ceza Genel Kurulu Kararları-411 C. -Yargıtay Ceza Daireleri Kararları-559 KAVRAM DİZİNİ-645