Vedat Kitapçılık
Kargo Gönderim Saatleri;
Hafta İçi Saat 16:00 'ya kadar
Cumartesi Saat 11:00 'e kadar
Kartlarına Taksit
Seçeneklerimiz Vardır!
Banka Hesap Bilgilerimiz
Destek
HATTI
0212
240 12 54
240 12 58
Favori
Listenizde
Ürün Yok!
Sepetinizde
Ürün Yok!
Yeni Çıkan Yayınlar:      Mart (135)      Şubat (116)      Ocak (139)      Aralık (134)

Çevre Kirletenin Hukuksal Sorumluluğunda İlliyet Bağı

Çevre Kirletenin Hukuksal Sorumluluğunda İlliyet Bağı



Sayfa Sayısı
:  
259
Kitap Ölçüleri
:  
16x23 cm
Basım Yılı
:  
2005
ISBN NO
:  
9758752065

132,00 TL











öNSöZ Bu çalışma, çok uzun bir zaman aldı: Yaklaşık 10 yıl. Başlangıcından son noktasına dek yazarına çok çeşitli konularla tanışma fırsatı yarattı. Bir yazar için, bunları okuyucu ile paylaşmak hem keyif hem de zorunluluktu. Yazar, bugüne değin kendilerinden bilimsel ya da kişisel destek bulduğu kişilere borçlandığı teşekkürü, bu çalışma vesilesiyle dile getirmeyi düşündüğünde, fark etti ki, yeni bir küçük kitapçık ortaya çıkmak üzeredir. Bu yüzden, ne yazık ki, bu kişilerin tümünün adına burada yer verilememektedir. Fakat, anılmadan bırakılamayacak i-simlerin şahsında diğer bütün unutamadıklarıma da teşekkür ediyorum. Herkesten önce, akademik hayata atılmamdaki katkılarını unutamayacağım hocam Prof. Dr. F. Eren′e ve O′nunla birlikte desteklerini gördüğüm hocalarım Ankara Ü. Hukuk F. Öğretim Üyeleri Prof. Dr. M. Ünal, Prof. Dr. F. Aral, Prof. Dr. A. Kılıçoğlu, Prof. Dr. H. İşgüzar ve Prof. Dr. C. Koçhisarlıoğlu′na; bu çalışmaya başlarken görüş ve desteklerini aldığım hocam Prof. Dr. İ. S. Çörtoğlu′na, halen görevli bulunduğum Ankara Ü. Siyasal Bilgiler F.′nde çalışmalarımı mümkün olan en geniş özgürlük ve hoşgörü ortamında yürütmemi sağlayan hocalarım Prof. Dr. İ. Kaplan, Prof. Dr. Ş. Erel ve Prof. Dr. A. B. Kocaman′a ve zaman zaman üzerimdeki yükleri azaltan meslekdaşım Doç. Dr. V. Buz′a müteşekkirim. Bu çalışmanın altyapısında yabancı dilden kaynakların önemli bir ağırlığı bulunmaktadır. Bu kaynakların büyük bir bölümünü Ekim 1996-Temmuz 1997 arasında çalışma fırsatı bulduğum Münih-Almanya′dan sağlamıştım. Diğer önemli bölümünün oluşmasında yardım ve desteklerini esirgemeyen pek çok kişiye de Ankara Ü. Hukuk F.′nden Doç. Dr. İ. Kırca, Yrd. Doç. Dr. S. Taşpınar ve Arş. Gör. Dr. T. Karakaş′ın şahsında teşekkür ediyorum. Bu konuda özellikle en yeni kaynakları sağlamada hassasiyet gösteren Anadolu Ü. Hukuk F. Dekan Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. N. Okan′a; çalışmaları sırasında değerli zamanlarından özveride bulunarak gereksindiğim kaynakları sağlayan Anadolu Ü. Hukuk F. Araştırma Görevlileri H. Şen, S. Yücel, Ö. Özer ve M. Gürbüz′e de ayrıca teşekkür etmeliyim. İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ V İÇİNDEKİLER VII KISALTMALAR XV YARARLANILAN KAYNAKLAR., XXI GİRİŞ 1 BİRİNCİ BÖLÜM SORUMLULUK HUKUKU ARACILIĞIYLA ÇEVRE KORUMADA SORUNLAR § 1. TEMEL SORUN: BELİRSİZLİK 7 I. DOĞA BİLİMLERİNDE BELİRSİZLİK 7 II. DOĞA BİLİMLERİNDEKİ BELİRSİZLİĞİN HUKUKTA ETKİLERİ 11 A. GENEL OLARAK 11 B. ÖZEL OLARAK SORUMLULUK HUKUKU AÇISINDAN BELİRSİZLİK 14 § 2. KİRLETENİN SORUMLULUĞU ÇERÇEVESİNDE BELİRSİZLİK 15 I. KİRLETENİN SORUMLULUĞUNUN TEMELLERİ 15 A. GENEL OLARAK 15 B. BELİRSİZLİĞİN AMAÇ VE İLKELER ÜZERİNDEKİ ETKİLER! 16 1. Önleme ya da Giderim Amacı Üzerine Bir Tartışmanın Yansımaları......... 16 2. Özel Olarak "Kirleten Öder" İlkesi 21 Genel Olarak 21 b) İlkenin "Kirleten" Öğesindeki Belirsizlik 25 aa) Kavram ve Somutlaştmcı Ölçütlerdeki Belirsizlik 25 bb) Türk Hukukunda Kirleten Kavramını Somutlaştırmadaki Belirsizlik 26 II. SORUMLULUK OLGUSU BAKIMINDAN BELİRSİZLİK 30 A. GENEL OLARAK 30 B. İLK SEBEP OLARAK KİRLİLİĞİN KAYNAĞI 31 C. ÇEVRE MÜDAHALESİ ÖĞESİ BAKIMINDAN BELİRSİZLİK 36 1. Gene] Olarak 36 2. Koruma Konusu Olarak Çevre Kavramında Belirsizlik 36 3. Çevre Müdahalesi 40 . a) İşlevi 40. b) Kavram 42 III. ÇEVRE ZARARI NOKTASINDA BELİRSİZLİK 44 A. GENEL OLARAK 44 B. ÇEVRE ZARARI KAVRAMI 46 C. DAR ANLAMDA (BİREYSEL) ÇEVRE ZARARI 47 1. Genel Olarak 47 2. Kişi Varlığına Yönelik (Kişiye İlişkin) Zarar 48 3. Malvarlıksal (Eşyaya Gelen) Zarar 50 4. Saf Malvarlığı Zararları 52 5. Bireysel Zarar Olarak Önleme Masrafları 53 D. EN DAR ANLAMDA ÇEVRE ZARARI: SAF ÇEVRE ZARARI (EKOLOJİK ZARAR) , 54 3. ÇEVRE KİRLİLİĞİNİN KARAKTERİSTİK ÖZELLİĞİ: BELİRSİZLİKLER 60 I. GENEL OLARAK 60 II. TEMEL BELİRSİZLİK: BİLİMSEL BİLGİ EKSİKLİĞİ 61 III. ZARARIN OLUŞUM SÜRECİNİN ÖZELLİKLERİ AÇISINDAN BELİRSİZLİKLER 64 IV. SÜRECE BİRDEN FAZLA MADDE YA DA ETKENİN KATILMASININ, BUNLARIN MİKTAR VE KARIŞIMININ YARATTTIĞI BELİRSİZLİKLER 66 İKİNCİ BÖLÜM KİRLETENİN HUKUKSAL SORUMLULUĞUNDA TEMEL ALINAN İLLİYET MODELİ § 1. GELENEKSEL İLLİYET MODELİ 69 I. GENEL OLARAK , 69 II. TABİÎ SEBEP, TABİÎ İLLİYET BAĞI VE ŞARTLARIN EŞİTLİĞİ KURAMI 71 A. TABİÎ SEBEP , 71 B. TABİÎİLLİYETİNANLAMLARI 72 C. TABİÎ İLLİYET BAĞINA DAYANAN ŞARTLARIN EŞİTLİĞİ KURAMI 75 1. Genel Olarak 75 2. Kirletenin Sorumluluğunda Esaslı Şart Kuramının Uygulanabilirliği Görüşü 76 D. TABİÎ İLLİYET BAĞININ SORUNLARIN ÇÖZÜMÜNDE ELVERİŞSİZLİĞİ 77 § 2. UYGUN İLLİYET BAĞI 81 I. HUKUKSAL İLLİYET 81 A. GENEL OLARAK 81 B. İŞLEVLERİ 82 1. Sorumluluğu Kurucu İşlevi (Sorumluluğu Kuran İlliyet) 83 2. Sorumluluğu Sınırlayıcı İşlevi (Sorumluluğu Sınırlayan İlliyet) 84 II. UYGUN İLLİYET KURAMI 85 A. GÖRÜŞ , 85 B. KİRLETENİN SORUMLULUĞU AÇISINDAN UYGUN İLLİYET BAĞI KURAMININ ELEŞTİRİSİ 88 § 3. KİRLETENİN SORUMLULUĞUNDA İLLİYET SORUNU OLARAK BİLİMSEL (SOYUT) BELİRSİZLİK 92 I. GENEL OLARAK 92 II. BİLİMSEL BİLGİ EKSİKLİĞİ VE İLLİYET BAĞI 93 A. GENEL HATLARIYLA...,., 93 B. BİLİMSEL BELİRSİZLİK VE GELİŞİM RİSKİ 94 C. BİLİMSEL BELİRSİZLİK VE GENEL YAŞAM RİSKİ 98 §6. § 4. ZARARIN OLUŞUM SÜRECİNDEKİ BELİRSİZLİKLER VE İLLİYET BAĞI 100 I, ZAMAN ARALIĞININ UZUNLUĞUNA DAYALI BELİRSİZLİK HALLERİ VE İLLİYET BAĞI 100 II, MESAFE ARALIĞININ GENİŞLİĞİNE (UZAKLIĞA) DAYANAN BELİRSİZLİK HALLERİ VE İLLİYET BAĞI 102 III, ÇOK SEBEPLİLİK 104 §5. SÜRECİN OLUŞUM VE GELİŞİMİNE BİRDEN FAZLA KISMÎ SEBEBİN KATILMASI VE İLLİYET BAĞI 106 I. KISMÎ SEBEP , 106 A. KISMÎ SEBEP KAVRAMI 106 B. GENEL KISMÎ SEBEP OLARAK UMULMAYAN HAL 107 C. KISMÎ SEBEP OLARAK ZARAR GÖRENİN DURUM VE DAVRANIŞI 109 D. KISMÎ SEBEP OLARAK ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN DAVRANIŞI 109 II. KISMÎ SEBEPLERİN TOPLANMASI 110 A. GÖRÜNÜM BİÇİMLERİ 110 1. Yalın Toplama Etkili Kısmî Sebepler 110 2. Etkileşimli Toplama Etkili Kısmî Sebepler 110 a) Artırıcı Etkileşimli Toplama Etkili Kısmî Sebepler 111 b) Eksiltici Etkileşimli Toplama Etkili Kısmî Sebepler 112 B. ORTAK İLLİYETE DAYANAN ÇÖZÜMLER 113 1. Genel Olarak 113 2. Müteselsil Sorumluluk 114 a) Görüş 114 b) Eleştirisi 116 C. ÖZEL OLARAK KÜÇÜK KISMÎ SEBEPLER SORUNU 118 1. Genel Olarak 118 2. Yığın Zararlar , 120 SÜRECİN OLUŞUM VE GELİŞİMİNE BİRDEN FAZLA (TAM) SEBEBİN KATILMASI VE İLLİYET BAĞI 121 I. TAM SEBEPLERİN TOPLANMASI , 121 II. İLLİYET BAĞINI KESEN SEBEPLER 122 A. MÜCBİR SEBEP 123 §7. 1. Kavram , 123 2. Mücbir Sebebin Tanımı ve Umulmayan Halle Karşılaştırılması 123 B. ZARAR GÖRENİNİN AĞIR KUSURU 128 C. ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN AĞIR KUSURU 129 III. SEÇİMLİK (ALTERNATİF) İLLİYET.. 130 A. YAPIŞ! VE GÖRÜNÜM BİÇİMLERİ 130 1. Yapısı 130 2. Görünüm Biçimleri 132 a) Yalın Seçimlik İlliyet.... 132 b) Birlik Görüntüsü Veren Seçimlik İlliyet 132 c) Umulmayan Hal ve Seçimlik İlliyet 133 B. ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 133 1. Türk/İsviçre Hukukunda 133 2. Alman Hukukunda 136 IV. YARIŞAN İLLİ YET 139 V. FARAZİ İLLİYET 141 ARA DEĞERLENDİRME 143 I. ÇOK SEBEPLİLİK HALLERİNE İLİŞKİN ÖNERİLERİN KİRLETENİN SORUMLULUĞUNDA UYGULANABİLİRLİĞİ... 143 II. DİĞER ÇÖZÜM ÖNERİLERİNE GENEL BAKIŞ 144 A. İSPAT KOLAYLIKLARI 144 B. İHTİMALE DAYANAN PAYLI SORUMLULUK 145 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İLLİYET BAĞI SORUNUNU İSPAT KOLAYLIKLARIYLA ÇÖZME ÖNERİLERİ 1. MADDÎ HUKUKTAKİ SORUNLARIN İSPAT HUKUKUNDA YANSIMALARI 147 I. İLLİYET BAĞINI İSPAT VE İSPAT YÜKÜ.... 147 A. GENEL KURAL 147 B. GENEL KURALIN İLLİYET BAĞINI İSPAT YÜKÜNE İLİŞKİN UYGULAMASI 149 C. İLLİYET BAĞINI İSPATIN ÖLÇÜSÜ 149 1. Kural: Tam ve Kesin İspat 149 2. Kuraldan Sapma Zorunluluğu ve Kuralın Aşılması 151 II. İLLİYET BAĞINI İSPAT YÜKÜNE İLİŞKİN GENEL KURALIN KİRLETENİN SORUMLULUĞUNDA UYGULANABİLİRLİĞİ... 153 § 2. İLLİYET BAĞININ İSPATINDA SAĞLANAN KOLAYLIKLAR 154 I. İSPAT KOLAYLIKLARINA GEREKSİNİM 154 A. GENEL OLARAK 154 B. ZARAR GÖRENİN İSPAT GÜÇLÜĞÜ İÇERİSİNDE BULUNMASI 155 1. Kural Gereği 155 2. Özellikle Zararın Ortaya Çıkışının Belirsizliği 156 C. OLAYIN AYDINLATILMASI İÇİN GEREKEN BİLGİLERE YAKINLIK 157 II. İLLİYETİ İSPAT KOLAYLIKLARININ İŞLEVLERİ 159 § 3. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ AŞAMASINDA KOLAYLIK: YARGIÇTA KANAAT OLUŞTURUCU OLGULAR YOLUYLA (DOLAYLI) İSPAT 160 I. İLK GÖRÜNÜŞ (PRIMA FACIE) KANITI 162 A. ANLAMI 162 B. İSPAT DEĞERİ VE ÇÜRÜTÜLMESİ 164 C. KİRLETENİN SORUMLULUĞUNDA UYGULANABİLİRLİĞİ....166 1. Genel Olarak ....166 2. Çevre Standartları 168 a) Kavram 168 b) Hukuksal Niteliği 170 c) Sorumluluk Hukukunda Etkisi 172 aa) Genel Olarak 172 bb) İlliyet Bağı Açısından 176 d) Çevre Standartlarına Özgü Temel Sorunlar ve Eleştiriler.. 178 II. İLLİYET KARİNELERİ , 181 A. YARGISAL İLLİYET KARİNESİ: KİRLETENİN SORUMLULUĞUNDA YARGISAL İLLİYET KARİNESİ MODELİ: YAPIMCININ SORUMLULUĞUNDA KABUL EDİLEN KARİNE 182 1. Genel Olarak , 182 2. Yapımcının Sorumluluğunda İlliyet Karinesinin Kabulünün Gerekçeleri 186 3. Çevre Koruma Amaçlı Tehlikeyi Uzaklaştırma Yükümlülükleri 188 a) Genel Olarak , 188 b) İlliyet Sorununda İşlevi 191 c) Eleştirisi 194 B. YASAL İLLİYET KARİNESİ 196 1. Genel Açıklama 196 2. Alman Çevre Kanunu § 6′da Öngörülen İlliyet Karinesi 199 a) Düzenleme 199 b) Eleştirisi 204 III. İSPAT YÜKÜNÜN TERS ÇEVRİLMESİ 204 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM İHTİMALE DAYANAN PAYLI SORUMLULUK § 1. GENEL GEREKÇELER 211 I. GENEL OLARAK 211 II. YÜRÜRLÜKTEKİ HUKUKTA BENİMSENEN MODELİN AKSAKLIKLARI 213 III. HUKUKUN EKONOMİK ÇÖZÜMLEMESİNİN YARATTIĞI AÇILIMLAR 215 §2. GÖRÜŞLER 217 1. PİYASA PAYIYLA ORANTILI SORUMLULUK, 217 A. GENEL OLARAK 217 B. "SINDELL V. ABBOTT LABORATORIES" DAVASI 217 C. SORUMLULUĞUN KOŞULLARI... 219 1. Ürüne İlişkin Koşullar 219 2. Zarar Verenlerin ve Sebep Olma İhtimalinin Belirlenmesine İlişkin Koşullar 219 D. ELEŞTİRİSİ 222 E. ARA DEĞERLENDİRME 225 II. KİRLİLİK KATKI PAYIYLA ORANTILI SORUMLULUK 226 III. RİSKİ ARTIRMA PAYIYLA ORANTILI SORUMLULUK 228 A. ÖN KABULLER 228 1. Çok Sebeplilik Temel Özelliktir 228 2. Sorumluluk Hukuku Zararları Tazmin Ettirici (Giderici-Eski Hali Yeniden Yarattırıcı) İşlev Yanında ve Eş Değerde Zararları Önleme İşlevini de Rahatlıkla Görebilir 228 3. Paylaştırıcı Adalet Düzeltici Adaletin Yanına Yerleştirilmelidir 229 B. HUKUKUN EKONOMİK ÇÖZÜMLEMESİ (HEÇ) YAKLAŞIMI 230 1. HEÇ ve Sorumluluk Hukuku 230 2. HEÇ ve İlliyet Bağı Anlayışı 234 a) Egemen İlliyet Anlayışına Bakış: Simetrik (Bakışımlı) İlliyet 234 b) Tehlike Artışına Dayanan İlliyet 236 C. RİSKİ ARTIRAN SEBEP 237 1. Temel Görüş 237 2. Hareket Noktası: İhtimal 239 a) Genel (Soyut) İhtimal 241 aa) İstatiksel Sebep 241 bb) Epidemiyolojik Sebep 243 b) Bireysel (Somut) İhtimal 245 D. ELEŞTİRİSİ 246 SONUÇ 251