Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Ãœyelik
Ãœye GiriÅŸi
Çevre Hukuku ve Hayvan Hakları Hukuku
Çevre Hukuku ve Hayvan Hakları Hukuku
Åžeref ERTAÅž
Sayfa Sayısı
:
699
Kitap Ölçüleri
:
13x19 cm
Basım Yılı
:
2012
ISBN NO
:
9789759211080
6.724,68
TL 
Bu ürün şu anda stoklarımızda yok!Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
GÄ°RÄ°Åž
Çevre Bilim, ekoloji, insanla doÄŸa arasındaki uyumu, ahengi saÄŸlama ve bunu koruma bilimidir. Ä°nsanların doÄŸaya hakim olma mücadelesi, insanla doÄŸa arasındaki bu ahengi, bu uyumu bozmuÅŸtur. 1972 yılında Stockholm\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′de toplanan birinci Çevre Konferansından önce Amarikan Massuchusettes Teknoloji Enstitüsü tarafından hazırlanan Limits to Growth (büyümenin sınırları) adlı raporda insanların bu büyüme hızı ile 150 yıl içinde çevreyi yaÅŸanamaz hale getireceÄŸi sonucuna varılmış ve sıfır büyüme (zero grovvth) buna çözüm olarak önerilmiÅŸti.
İnsanların kalkınma, gelişme adını verdikleri doğaya hakimiyet mücadelesi önceleri toplumlar arası savaş şeklinde, yine insanların kendilerine ölüm olarak geri döndü. İnsanlar doğaya hakimiyet düşüncesini, tek başına hakimiyete dönüştürdükçe, savaşlardaki silahlar da korkunçlaştı, kurbanların boyutları arttı. Toplumların tek başına doğaya hakimiyet ihtirası, nükleer silahların keşfiyle bizleri, kutsal kitapları doğrularcasına nükleer kıyamet teorisine götürdü, yani insanlığın sonu tehlikesini doğurdu.
DoÄŸaya hakimiyet ve sınırsız büyüme ihtirasına karşı, doÄŸanın yirminci yüzyılın sonlarına doÄŸru verdiÄŸi ikinci ölümcül cevap da \\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\"çevre kirliliÄŸi, ekolojik felakettir\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\"\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′.
İnsanların doğaya meydan okumaları, ona hakim olma ihtirasları, bunun için kendi gücü yanında, doğanın gizli enerji kaynaklarını, yine doğaya karşı kullanma yöntemleri sonunda
savaşlarda varılan nükleer silah aşamasını, büyüme ve kalkınmada da bizi nükleer eneji aşamasına getirdi. Birincisi nükleer savaş yoluyla dünyayı sona iterken, diğeri nükleer kaza yoluyla dünyayı diğer bir sona yaklaştırmaktadır.
Bu endişeler uç iki çevreci akımın doğmasına sebep olmuştur. Ekofaşizm adı verilen birinci akıma göre, doğal kaynakları artıramayacağımız için, ancak ondan yararlanmayı ve yararlananların sayısını azaltmak suretiyle, doğa ile insan arasında bir denge kurabiliriz. Burada insanoğlunu, sonu belli korkunç bir tehlikeden koruma amacı olduğundan, insanlar çevre kirliliğine karşı, kendilerini korumada meşru müdafa içindedirler ve bu amaç için de yasal olmayanlar da dahil, her türlü vasıtaya başvurabilirler. Yeşilbarış, Greenpeace adı verilen ikinci akıma göre, doğanın insanla dengesi barışla korunur, bunun için çözüm kalkınmayı engellemekle değil, kalkınmayla çevre arasında bir uyum, konsensüs sağlamaktır. Çevre için meşru olmayan vasıtalara başvurmak, şiddet ve terörizm, başka boyutla sosyal bir çevre kirliliğine yol açar. Hiç kimse çevre kirliliğni önlemek için çevre kirliliği yaratma hakkına sahip değildir.
Biz bu çalışmamızda çevreyi fiziki, sosyal, ekonomik ve hukuki boyutları ile genel hatlarla incelemeye çalıştık. Ancak hukukçu olmamız sebebiyle incelemeleriz ağırlıklı olarak çevrenin hukuki korunmasına yönelik olmuştur.
Daima daha iyi bir çevrede yaşama ve bunun gelecek kuşaklara aktarılabilmesi, nükleer felaket kuramlarının gerçekleşmemesi ve her zaman barışın egemen olması dileklerimizle bu çalışmamızı okurlarımızın takdirlerine arz ediyoruz.
2. BASKIYA ÖNSÖZ
Bu kitabımızın ilk basısı 14 yıl önce 1997 yılında yapılmış idi. Bu tarihten sonra çevre mevzuatlarında ve uygulamada çok köklü değişiklikler olmuştur. 26.04.2006 tarih ve 5491 sayılı Kanunla 2872 sayılı Çevre Kanunumuzda önemli değişiklikler yapıldı. Çevreyi kirletenlere verilen para cezası sistemi 2O.m.deki değişiklik ile tamamen değişmiş, bu konudaki 21,22. m.ler tamamen yürürlükten kaldırılmıştır. Deniz kirliliğine neden olan gemilere grostonlarına göre verilen ceza sistemi de kaldırılmış, bu cezaları verecek resmi merciler (m.24 ) yeniden düzenlenmiştir. Diğer taraftan çevre korumada önleyici önemli sistem olan çevre etki değerlendirmesine ilişkin önceki ÇED yönetmeliği de 17.07.2008 tarihli ÇED yönetmeliği ile değiştirilerek önemli sistem değişikliği yapılmıştır.
Diğer taraftan 26.9.2004 Tarih 5237 Sayılı yeni Türk Ceza Kanunda 181-184.m.lerde çevre suçlan ilk defa düzenlenerek çevre kirliliği maddi ceza hukukumuzun da bir parçası haline gelmiştir.
6098 sayılı Yeni Türk Borçlar Kanunu 71.m. de tehlike sorumluluğunu düzenleyerek çevrenin korunmasına yeni bir boyut eklemiştir. Yine 4721 sayılı Medeni Kanunumuz önceki MK.dan farklı olarak 73O.m.nin 2.f.smda ilk defa hukuka uygun taşınmaz taşkınlıklarını da giderim konusu yaparak fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesini Çevre Hukukumuza taşımış bulunmaktadır.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ
GÄ°RÄ°Åž
1.0. GiriÅŸ
1. BÖLÜM
ÇEVREBİLİM
2.0. ÇEVREBİLİM
2.1. Çevrebilim Kavramı.
2.2. Çevre Kavramı
2.3. Çevre - İnsan İlişkileri.
2.3.1. Tarihçe
2.3.2. Nüfus
2.3.3. DoÄŸal Kaynaklar.
2.3.4. Beslenme
2.3.5. Enerji
2.3.6. Kirlenme
3.0. ÇEVRE DEĞERLERİ VE ÇEVRE SORUNLARI.
3.1. Hava
3.2. Su
3.3. Toprak
3.4. Flora ve Fauna, Ormalar.
3.5. Kültürel Çevre
3.6. Sessizlik ve DoÄŸa ile Uyum.
3.7. Anılar
4.0. ÇEVRE VE EKONOMİ-4.1. Çevre ve Dönüşüm_
4.2. Ekonomik Faaliyetlerin Yol Açtığı Atık ve Artıklar.
4.3. Ölçüm ve Değerlendirme Sorunları
uluslararası BOYUTLARI
5.1. Çevre Sorununun Uluslararası Düzeyde İncelenmesi.
5.2. Uluslararası Politika ve Çevre_
5.3. Uluslararası Örgütler ve Çevre_
- BirleÅŸmiÅŸ Milletler
- Birleşmiş Milletler Çevre Programı
- Ekonomik fchirlis;
- Akdeniz Eylem Planı ve Türkiye
- Karadeniz Eylem Planı
5.4. Uluslararası Hukuk ve Çevre
6.0. ÇEVRECİLİK
6.1. Çevreci Akımları
6.1.1. Uluslararası Kardeşlik Dayanışma DüşüncesL
6.1.2. Tüketim Toplumuna Tepki Düşüncesi
6.2. Çevreci Akımların Örgütlenmesi
6.3. Siyasal Çevrebilim
6.4. Türkiye\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′de Çevreci Akımların Örgütlenme Ä°mkanı _
7.0. ÇEVRE YÖNETİMİ VE ÖRGÜTLENME 65
7.1. Türkiye\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′de Çevrenin Bir Kamu Hizmeti Olarak Örgütlenmesi _ 65
- Çevre Bakanlığı 66
- Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı 67
7.2. Çevre Koruma Fonları . 68
4.4. Çevre ve Ekonominin Türlü Dalları.
4.5. Çevrenin Ekonomi Politiği
4.6. Çevreyi Dışlamayan Kalkınma.
4.7. Ekonomik Sistemler ve Çevre
5.0. ÇEVRENİN ULUSLARARASI BOYUTLARL
- Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD)_
- Avrupa TopluluÄŸu.
- Avrupa Konseyi _
- AGİG Paris Şartı
- Çevre Amaçlı Bölgesel Örgütlenmeler-
8.0. TÃœRKÄ°YE\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′DE ÇEVRE POLÄ°TÄ°KALARI. 8.1. Çevre Politikası Kavramı-
. Kalkınma Planlarında Çevre Politikasi-
8.3 Çevre Politikasının Etkinliği
II. BOLUM
ÇEVRENİN HUKUKU
1.Kısım: Genel Esaslar
9.0. ÇEVRE HUKUKUNUN TANIMI VE HUKUK DÜZENİ İÇİNDEKİ YERİ.
10.0. ÇEVRE HUKUKUNUN KAYNAKLARI.
10.1. Anayasal Kaynaklat
10.2. Kanuni Kaynaklar ,
10.3. Uluslararası Sözleşmeler.
10.4. Tüzük ve Yönetmelikler_
11.0. ÇEVRE HUKUKUNUN GELİŞİMİ
12.0. Çevre Hukuku İle İlgili Temel Kavramlar _
12.1. Çevre Hakkı
12.2. Çevre Kavramı.
12.3. Çevre Koruma_
12.3.1. Toprağın Korunması
12.3.2. Su Kaynaklarının ve Kıyıların Korunması
12.3.3. Hava Kalitesinin Korunması
12.3.4. Sosyal ve Kültürel Çevrenin Korunması.
12.4. Çevre Hukuku Politikası (Eko Political)
12.5. Çevre Kirliliği.
12.6. Çevre Kirliliği Türleri.
12.7. Çevre Kirleticileri
12.8. Kirleten Kavramı
12.9. Atık ve Artık Kavramı.
Özel Çevre Koruma Alanları ve Çevre Kirlenmesine
Duyarlı Alan Kavramları
12.11. Alıcı Ortam
12.12. Çevre Ahlakı.
115
13.0. ÇEVRENİN KORUNMASINDA ANA ILKELER_
13.1. Kirleten Öder İlkesi
13.2. Kirletenin Kusursuz SorumluluÄŸu-
117
13.3. Çevre Korunmasının Kalkınma İle Dengeli Olması İlkesi _ 117
13.4. Sürdürülebilir Kalkınma İlkesi 118
13.5. Önceden Önleme İlkesi 118
13.6. Çevre Koimucu En Elverişli Teknoloji ve Yöntemin Seçilmesi 119
13.7. Çevre Etki Değerlendirmesi İlkesi : 120
2. Kısım: Hukuki Sorumluluk 128
14.0. KÄ°RLETENÄ°N SORUMLULUÄžU 128
15.0. KİRLETENİN ÖZEL HUKUKA GÖRE SORUMLULUĞU 128 16.0. KİRLETENİN TAŞINMAZ MALİKİ OLARAK MEDENİ
KANUN HÜKÜMLERİNE GÖRE SORUMLULUĞU 129
16.1. Medeni Kanuna Göre Kirletene Karşı Açılabilecek Davalar 129
16.1.1. Çevre Kirlenmesinin Durdurulması-Önlenmesi Davası_ 130
16.1.2. Eski Halin İadesi Davası 131
16.1.3. Maddi Tazminat Davası 131
16.1.4. Manevi Tazminat Davası 132
16.2. Medeni Kanuna Göre Açılabilecek Davalarda Aranacak Şartlar 133
16.2.1. Özel Olarak Hukuka Aykırılık 135
16.2.2. Bir Hukuka Uygunluk Sebebinin Olmaması 139
16.2.3. Zarar 141
16.2.3.1. Kirlenmenin ÖzelAğffhğı ve Hoşgörü Sınırı 142
16.2.3.2. Hangi Zararların Tazmini İstenebileceği
16.2.3.2.1. Maddi Zararlar 144
16.2.3.2.2. Manevi Zararlar 144
16.2.4. Uygun İlliyet Bağı.
16.2.4.1. İlliyet Bağının Türleri-
16.2.4.1.1. Ortak illiyet Bağı.
16.2.4.1.2. Yarışan (Birlikte) illiyet.
16.3. Davacı Olabilecek Kişiler
16.4. Kimlere Karşı Dava Açılabilir
16.5. Kirletenin Sorumluluktan Kurtulma İmkanı.
16.6. Zamanaşımı
17.0. TAŞINMAZ MALİKİ OLMAYAN KİRLETENİN BOÇLAR
KANUNU HÜKÜMLERİNE GÖRE SORUMLULUĞU
17.1. Genel Olarak
17.2. Kirletenin Tehlike SorumluluÄŸu-
18.0. KİRLETENİN ÇEVRE KANUNUNA GÖRE
SORUMLULUÄžU
18.1 Kirletenin Temizleme, Eski Hale Getirme ve Kirlenme Tehlikelerini Önleme Tedbirlerinin Masrafları Nedeniyle Kamuya Karşı Sorumluğu -
18.2. Kirletenin Kişilere Verdiği Zararlardan Dolayı Çevre
Kanununa Göre Sorumluluğu
18.2.1. SorumluluÄŸun NiteliÄŸi.
160
18.2.2. SorumluluÄŸun Bir Kusursuz Sorumluluk OluÅŸu_
18.2.3. Sorumluluğun Kapsamı.
18.2.3.1. Kirleten Olarak Sorumlu Şahıs
Bakımından
.162 .162 .163 .164
18.2.3.2. SorumluluÄŸu DoÄŸuran Faaliyet ve Eylem
Bakımından
164
167 18.2.3.3. Sorumluluğun Kapsadığı Zarar Bakımından. 168
18.2.4. Hukukuka Aykırılık Koşulu 169
18.2.5. Açılabilecek Davalar 170
18.2.6. Genel Hükümlere Göre Sorumluluğun Saklı Tutulması _ 171
Sorumluluktan Kurtulma İmkanı.
18.2.8. Davah-Davacı
18.2.9. Zamanaşımı
.171
19.0. ÇEVRE KİRLETENLERİN HUKUKA UYGUN FİİLLLERİNDEN SORUMLU OLABİLMESİ_ 19.1. Konunun Gelişimi.
.172 .172
.173 .173
19.2. TMK.73O.m. 2.f.\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′ya Göre Hukuka Uygun TaÅŸkınlıklardan Sınırlı SorumluluÄŸu.
.175
19.3. TBK.71.m. 4. f.\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′ya Göre Hukuka Uygun Tehlike
SorumluluÄŸu
19-4. Sorumlulukların Yarışması
20.0. YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME,
20.1. Yetkili Mahkeme
20.2. Görevli Mahkeme.
.177 179 180 180 181
21.0. SINIRÖTESİ ÇEVRE KİRLİLİĞİNDE UYGULANACAK
HUKUK VE YARGI MERCÄ°Ä°
21.1. Uygulanacak Hukuk
21.2. Uluslararası Yetkili Mahkeme. 22.0. UYGULAMADAN ÖRNEKLER-
3. Kısım: Kamusal Koruma ve Kamusal Sorumluluk.
181 182 183 184 219 23.0. KAMU HUKUKUNA GÖRE ÇEVRENİN KORUNMASL219
23.1. Şikayet Hakkı
23.2. Bilgi Edinme Hakkı.
23.3. Katılım Hakkı
23.4. Önleme, Bertaraf Etme Yükümlülüğü -
23.5. Bilgi Verme Yükümlülüğü.
_220 -221 -221
23.6. Çevreyi Kirletenlere Uygulanabilecek Cezalar -
23.6.1. Çevre Kanununa Göre
-222 -223 .223 -224
23.6.2. Faaliyetin Durdurulması
23.6.3. ÇK\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′na Göre Ä°dari Mercilerce Verilecek DiÄŸer Cezalar__ 226
23.7. Ceza Verecek MerciL
23.8. Ä°tiraz
23.9. Tekerrür
23.10. Mahkemelerce Verilecek Hapis Cezalari-23.10.1. Çevre Kanununa Göre_
23.10.2. TCK\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′na Göre Çevre Suçları_
23.10.2.1. Doğrudan Çevre Suçları,
23.10.2.2. Dolaylı Çevre Suçlan
24.0. KAMUYA KARŞİ AÇILABİLECEK DAVALAR-
24.1. İptal ve Tam Yargı Davaları
24.2. Kimler Dava Açabilir
24.3. Dava Açma Süresi
24.4. Görevli İdari Yargı Mercii.
25.0. ÇEVRE VE ANAYASA YARGISI
26.0. ÇEVRE İLE İLGİLİ ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI 246 27.0. AVRUPA İNSAN HAKLARI KOMİSYONUNA
BAÅžVURU HAKKI 409
28.0. ÇEVREYLE İLGİLİ İDARİ YARGI UYGULAMASINDAN
-410
-467 -467 -469 -475 -477 .478 _479 .483 -485 .485
ÖRNEKLER
IH. BÖLÜM
HAYVAN HAKLARI-
29.0. GiriÅŸ
30.0. Hayvan Haklarının Gelişimi-31.0. Hayvan Türleri.
32.0. Hayvanların Hukuki Niteliği.
33.0. Hayvan Hakları
33.1. Yaşama Hakkı
33.2. Beslenme Hakkı.
33.3. Bakım Hakkı
33.4. Kötü Muameleye Tutulmama Hakkı (İşkence Yasağı).
33.5. Hayvanlardan Yararlanmanın Sınırı,
33.6. Hayvanların Emeklilik Hakkı
33.7. Tıbbi Müdahalelerin Hukuki Sınırı
33.7.1. Tedavi Amaçlı
33.7.2. Estetik. Performans Artırıcı Müdahaleler.
33.7.3. Kısırlaştırma
33.7.4. Tıbbi Deneyler
33.8. Üremenin Kontrolü Sorunu.
34.0. HAYVAN TÄ°CARETÄ°
35.0. HAYVANLARIN EĞİTİMİ
36.0. SAHÄ°PSÄ°Z HAYVANLARIN KORUNMASI.
37.0. HAYVANLARI KORUYUCU KURUM VE ÖRGÜTLER_506
38.0. HAYVANAT BAHÇELERİ - MİLLİ PARKLAR 512
39.0. CEZAÄ° HÃœKÃœMLER 514
EKLER
EK-I: Çevre Kanunu
Birihcı\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′Bölüm
Amaç Madde 1
Tanımlar Madde 2-
Ä°lkeler Madde 3 _
Ä°kıhci\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′Bölürn
.517 .517 .517 .517
.522 .524
Merkezi ve Mahalli İdari Bölümleri ve Görevleri Merkez Çevre
Kurulu Madde 4
İl Çevre Kurulu Madde 5
Mahalli Çevre Kurulu Madde 6
Çevre Kurulunun Görevleri Madde 7
Üçüncü Bölüm
.524 -525 .525 .525 .525 Çevre Korunmasına İlişkin Önlemler ve Yasaklar Kirletme Yasağı Madde 8-525
Çevre Korunması Madde 9 526
Çevresel Etki Değerlendirilmesi Madde 10 528
İşletme İzni ve Haber Verme Yükümlülüğü Madde 11.
Denetim Madde 12
Zararlı Kimyasal Maddeler Madde 13.
Gürültü Madde 14
Faaliyetlerin Durdurulması Madde 15_
Tehlikeli Hallerde Faaliyetin Durdurulması Madde 16_
Dördüncü Bölüm
Çevre Kirliliği Önleme Fonu
Fonun Kurulması ve Fondan Yararlanma Madde 17_
Fonun Gelirleri Madde 18
Fonun Kullanılması Madde 19_
Beşinci Bolüm
Cezai Hükümler Madde 20
Ä°ÅŸletmelere Verilecek Cezalar Madde 21_
Gemilere Verilecek Cezalar Madde 22
Fiillerin Tekrarı Madde 23
İdarî Cezalarda Yetki Madde 24. İdari Cezalara İtiraz Madde 25 _
Mahkemece Verilecek Cezalar Madde 26 — Diğer Kanunlarda Yazılı Cezalar Madde 27_
Altıncı Bölüm
Çeşitli Hükümler
Kirletenin SorumluluÄŸu Madde 28
TeÅŸvik Madde 29
Bilgi Edinme ve Başvuru Hakkı Madde 30.
Yönetmelikler Madde 31
Uygulanmayacak Hükümler Madde 32
EK-II: ÇED Yönetmeliği:
EK-III: ÇED Genel Formatı
EK-FV: Proje Tanıtım Dosyasının Hazırlanmasında Esas
Alınacak Seçme-Eleme Kriterleri
EK-V: Duyarlı Yöreler_
EK-VI: Hayvan Hakları Evrensel Beyannamesi-
EK-VII: Hayvanları Koruma Kanunu
EK- VTH: Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa
Sözleşmesi
EK-EX: Deneysel ve Diğer Bilimsel Amaçlar İçin Kullanılan
Hayvanların Refah Ve Korunmasına Dair Yönetmelik
EK-X: Çevre Hukuku İle İlgıh\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\"YönetmehkIer
KAYNAKÇA
KAVRAM Ä°NDEKSÄ°
Çevre Bilim, ekoloji, insanla doÄŸa arasındaki uyumu, ahengi saÄŸlama ve bunu koruma bilimidir. Ä°nsanların doÄŸaya hakim olma mücadelesi, insanla doÄŸa arasındaki bu ahengi, bu uyumu bozmuÅŸtur. 1972 yılında Stockholm\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′de toplanan birinci Çevre Konferansından önce Amarikan Massuchusettes Teknoloji Enstitüsü tarafından hazırlanan Limits to Growth (büyümenin sınırları) adlı raporda insanların bu büyüme hızı ile 150 yıl içinde çevreyi yaÅŸanamaz hale getireceÄŸi sonucuna varılmış ve sıfır büyüme (zero grovvth) buna çözüm olarak önerilmiÅŸti.
İnsanların kalkınma, gelişme adını verdikleri doğaya hakimiyet mücadelesi önceleri toplumlar arası savaş şeklinde, yine insanların kendilerine ölüm olarak geri döndü. İnsanlar doğaya hakimiyet düşüncesini, tek başına hakimiyete dönüştürdükçe, savaşlardaki silahlar da korkunçlaştı, kurbanların boyutları arttı. Toplumların tek başına doğaya hakimiyet ihtirası, nükleer silahların keşfiyle bizleri, kutsal kitapları doğrularcasına nükleer kıyamet teorisine götürdü, yani insanlığın sonu tehlikesini doğurdu.
DoÄŸaya hakimiyet ve sınırsız büyüme ihtirasına karşı, doÄŸanın yirminci yüzyılın sonlarına doÄŸru verdiÄŸi ikinci ölümcül cevap da \\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\"çevre kirliliÄŸi, ekolojik felakettir\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\"\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′.
İnsanların doğaya meydan okumaları, ona hakim olma ihtirasları, bunun için kendi gücü yanında, doğanın gizli enerji kaynaklarını, yine doğaya karşı kullanma yöntemleri sonunda
savaşlarda varılan nükleer silah aşamasını, büyüme ve kalkınmada da bizi nükleer eneji aşamasına getirdi. Birincisi nükleer savaş yoluyla dünyayı sona iterken, diğeri nükleer kaza yoluyla dünyayı diğer bir sona yaklaştırmaktadır.
Bu endişeler uç iki çevreci akımın doğmasına sebep olmuştur. Ekofaşizm adı verilen birinci akıma göre, doğal kaynakları artıramayacağımız için, ancak ondan yararlanmayı ve yararlananların sayısını azaltmak suretiyle, doğa ile insan arasında bir denge kurabiliriz. Burada insanoğlunu, sonu belli korkunç bir tehlikeden koruma amacı olduğundan, insanlar çevre kirliliğine karşı, kendilerini korumada meşru müdafa içindedirler ve bu amaç için de yasal olmayanlar da dahil, her türlü vasıtaya başvurabilirler. Yeşilbarış, Greenpeace adı verilen ikinci akıma göre, doğanın insanla dengesi barışla korunur, bunun için çözüm kalkınmayı engellemekle değil, kalkınmayla çevre arasında bir uyum, konsensüs sağlamaktır. Çevre için meşru olmayan vasıtalara başvurmak, şiddet ve terörizm, başka boyutla sosyal bir çevre kirliliğine yol açar. Hiç kimse çevre kirliliğni önlemek için çevre kirliliği yaratma hakkına sahip değildir.
Biz bu çalışmamızda çevreyi fiziki, sosyal, ekonomik ve hukuki boyutları ile genel hatlarla incelemeye çalıştık. Ancak hukukçu olmamız sebebiyle incelemeleriz ağırlıklı olarak çevrenin hukuki korunmasına yönelik olmuştur.
Daima daha iyi bir çevrede yaşama ve bunun gelecek kuşaklara aktarılabilmesi, nükleer felaket kuramlarının gerçekleşmemesi ve her zaman barışın egemen olması dileklerimizle bu çalışmamızı okurlarımızın takdirlerine arz ediyoruz.
2. BASKIYA ÖNSÖZ
Bu kitabımızın ilk basısı 14 yıl önce 1997 yılında yapılmış idi. Bu tarihten sonra çevre mevzuatlarında ve uygulamada çok köklü değişiklikler olmuştur. 26.04.2006 tarih ve 5491 sayılı Kanunla 2872 sayılı Çevre Kanunumuzda önemli değişiklikler yapıldı. Çevreyi kirletenlere verilen para cezası sistemi 2O.m.deki değişiklik ile tamamen değişmiş, bu konudaki 21,22. m.ler tamamen yürürlükten kaldırılmıştır. Deniz kirliliğine neden olan gemilere grostonlarına göre verilen ceza sistemi de kaldırılmış, bu cezaları verecek resmi merciler (m.24 ) yeniden düzenlenmiştir. Diğer taraftan çevre korumada önleyici önemli sistem olan çevre etki değerlendirmesine ilişkin önceki ÇED yönetmeliği de 17.07.2008 tarihli ÇED yönetmeliği ile değiştirilerek önemli sistem değişikliği yapılmıştır.
Diğer taraftan 26.9.2004 Tarih 5237 Sayılı yeni Türk Ceza Kanunda 181-184.m.lerde çevre suçlan ilk defa düzenlenerek çevre kirliliği maddi ceza hukukumuzun da bir parçası haline gelmiştir.
6098 sayılı Yeni Türk Borçlar Kanunu 71.m. de tehlike sorumluluğunu düzenleyerek çevrenin korunmasına yeni bir boyut eklemiştir. Yine 4721 sayılı Medeni Kanunumuz önceki MK.dan farklı olarak 73O.m.nin 2.f.smda ilk defa hukuka uygun taşınmaz taşkınlıklarını da giderim konusu yaparak fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesini Çevre Hukukumuza taşımış bulunmaktadır.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ
GÄ°RÄ°Åž
1.0. GiriÅŸ
1. BÖLÜM
ÇEVREBİLİM
2.0. ÇEVREBİLİM
2.1. Çevrebilim Kavramı.
2.2. Çevre Kavramı
2.3. Çevre - İnsan İlişkileri.
2.3.1. Tarihçe
2.3.2. Nüfus
2.3.3. DoÄŸal Kaynaklar.
2.3.4. Beslenme
2.3.5. Enerji
2.3.6. Kirlenme
3.0. ÇEVRE DEĞERLERİ VE ÇEVRE SORUNLARI.
3.1. Hava
3.2. Su
3.3. Toprak
3.4. Flora ve Fauna, Ormalar.
3.5. Kültürel Çevre
3.6. Sessizlik ve DoÄŸa ile Uyum.
3.7. Anılar
4.0. ÇEVRE VE EKONOMİ-4.1. Çevre ve Dönüşüm_
4.2. Ekonomik Faaliyetlerin Yol Açtığı Atık ve Artıklar.
4.3. Ölçüm ve Değerlendirme Sorunları
uluslararası BOYUTLARI
5.1. Çevre Sorununun Uluslararası Düzeyde İncelenmesi.
5.2. Uluslararası Politika ve Çevre_
5.3. Uluslararası Örgütler ve Çevre_
- BirleÅŸmiÅŸ Milletler
- Birleşmiş Milletler Çevre Programı
- Ekonomik fchirlis;
- Akdeniz Eylem Planı ve Türkiye
- Karadeniz Eylem Planı
5.4. Uluslararası Hukuk ve Çevre
6.0. ÇEVRECİLİK
6.1. Çevreci Akımları
6.1.1. Uluslararası Kardeşlik Dayanışma DüşüncesL
6.1.2. Tüketim Toplumuna Tepki Düşüncesi
6.2. Çevreci Akımların Örgütlenmesi
6.3. Siyasal Çevrebilim
6.4. Türkiye\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′de Çevreci Akımların Örgütlenme Ä°mkanı _
7.0. ÇEVRE YÖNETİMİ VE ÖRGÜTLENME 65
7.1. Türkiye\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′de Çevrenin Bir Kamu Hizmeti Olarak Örgütlenmesi _ 65
- Çevre Bakanlığı 66
- Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı 67
7.2. Çevre Koruma Fonları . 68
4.4. Çevre ve Ekonominin Türlü Dalları.
4.5. Çevrenin Ekonomi Politiği
4.6. Çevreyi Dışlamayan Kalkınma.
4.7. Ekonomik Sistemler ve Çevre
5.0. ÇEVRENİN ULUSLARARASI BOYUTLARL
- Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD)_
- Avrupa TopluluÄŸu.
- Avrupa Konseyi _
- AGİG Paris Şartı
- Çevre Amaçlı Bölgesel Örgütlenmeler-
8.0. TÃœRKÄ°YE\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′DE ÇEVRE POLÄ°TÄ°KALARI. 8.1. Çevre Politikası Kavramı-
. Kalkınma Planlarında Çevre Politikasi-
8.3 Çevre Politikasının Etkinliği
II. BOLUM
ÇEVRENİN HUKUKU
1.Kısım: Genel Esaslar
9.0. ÇEVRE HUKUKUNUN TANIMI VE HUKUK DÜZENİ İÇİNDEKİ YERİ.
10.0. ÇEVRE HUKUKUNUN KAYNAKLARI.
10.1. Anayasal Kaynaklat
10.2. Kanuni Kaynaklar ,
10.3. Uluslararası Sözleşmeler.
10.4. Tüzük ve Yönetmelikler_
11.0. ÇEVRE HUKUKUNUN GELİŞİMİ
12.0. Çevre Hukuku İle İlgili Temel Kavramlar _
12.1. Çevre Hakkı
12.2. Çevre Kavramı.
12.3. Çevre Koruma_
12.3.1. Toprağın Korunması
12.3.2. Su Kaynaklarının ve Kıyıların Korunması
12.3.3. Hava Kalitesinin Korunması
12.3.4. Sosyal ve Kültürel Çevrenin Korunması.
12.4. Çevre Hukuku Politikası (Eko Political)
12.5. Çevre Kirliliği.
12.6. Çevre Kirliliği Türleri.
12.7. Çevre Kirleticileri
12.8. Kirleten Kavramı
12.9. Atık ve Artık Kavramı.
Özel Çevre Koruma Alanları ve Çevre Kirlenmesine
Duyarlı Alan Kavramları
12.11. Alıcı Ortam
12.12. Çevre Ahlakı.
115
13.0. ÇEVRENİN KORUNMASINDA ANA ILKELER_
13.1. Kirleten Öder İlkesi
13.2. Kirletenin Kusursuz SorumluluÄŸu-
117
13.3. Çevre Korunmasının Kalkınma İle Dengeli Olması İlkesi _ 117
13.4. Sürdürülebilir Kalkınma İlkesi 118
13.5. Önceden Önleme İlkesi 118
13.6. Çevre Koimucu En Elverişli Teknoloji ve Yöntemin Seçilmesi 119
13.7. Çevre Etki Değerlendirmesi İlkesi : 120
2. Kısım: Hukuki Sorumluluk 128
14.0. KÄ°RLETENÄ°N SORUMLULUÄžU 128
15.0. KİRLETENİN ÖZEL HUKUKA GÖRE SORUMLULUĞU 128 16.0. KİRLETENİN TAŞINMAZ MALİKİ OLARAK MEDENİ
KANUN HÜKÜMLERİNE GÖRE SORUMLULUĞU 129
16.1. Medeni Kanuna Göre Kirletene Karşı Açılabilecek Davalar 129
16.1.1. Çevre Kirlenmesinin Durdurulması-Önlenmesi Davası_ 130
16.1.2. Eski Halin İadesi Davası 131
16.1.3. Maddi Tazminat Davası 131
16.1.4. Manevi Tazminat Davası 132
16.2. Medeni Kanuna Göre Açılabilecek Davalarda Aranacak Şartlar 133
16.2.1. Özel Olarak Hukuka Aykırılık 135
16.2.2. Bir Hukuka Uygunluk Sebebinin Olmaması 139
16.2.3. Zarar 141
16.2.3.1. Kirlenmenin ÖzelAğffhğı ve Hoşgörü Sınırı 142
16.2.3.2. Hangi Zararların Tazmini İstenebileceği
16.2.3.2.1. Maddi Zararlar 144
16.2.3.2.2. Manevi Zararlar 144
16.2.4. Uygun İlliyet Bağı.
16.2.4.1. İlliyet Bağının Türleri-
16.2.4.1.1. Ortak illiyet Bağı.
16.2.4.1.2. Yarışan (Birlikte) illiyet.
16.3. Davacı Olabilecek Kişiler
16.4. Kimlere Karşı Dava Açılabilir
16.5. Kirletenin Sorumluluktan Kurtulma İmkanı.
16.6. Zamanaşımı
17.0. TAŞINMAZ MALİKİ OLMAYAN KİRLETENİN BOÇLAR
KANUNU HÜKÜMLERİNE GÖRE SORUMLULUĞU
17.1. Genel Olarak
17.2. Kirletenin Tehlike SorumluluÄŸu-
18.0. KİRLETENİN ÇEVRE KANUNUNA GÖRE
SORUMLULUÄžU
18.1 Kirletenin Temizleme, Eski Hale Getirme ve Kirlenme Tehlikelerini Önleme Tedbirlerinin Masrafları Nedeniyle Kamuya Karşı Sorumluğu -
18.2. Kirletenin Kişilere Verdiği Zararlardan Dolayı Çevre
Kanununa Göre Sorumluluğu
18.2.1. SorumluluÄŸun NiteliÄŸi.
160
18.2.2. SorumluluÄŸun Bir Kusursuz Sorumluluk OluÅŸu_
18.2.3. Sorumluluğun Kapsamı.
18.2.3.1. Kirleten Olarak Sorumlu Şahıs
Bakımından
.162 .162 .163 .164
18.2.3.2. SorumluluÄŸu DoÄŸuran Faaliyet ve Eylem
Bakımından
164
167 18.2.3.3. Sorumluluğun Kapsadığı Zarar Bakımından. 168
18.2.4. Hukukuka Aykırılık Koşulu 169
18.2.5. Açılabilecek Davalar 170
18.2.6. Genel Hükümlere Göre Sorumluluğun Saklı Tutulması _ 171
Sorumluluktan Kurtulma İmkanı.
18.2.8. Davah-Davacı
18.2.9. Zamanaşımı
.171
19.0. ÇEVRE KİRLETENLERİN HUKUKA UYGUN FİİLLLERİNDEN SORUMLU OLABİLMESİ_ 19.1. Konunun Gelişimi.
.172 .172
.173 .173
19.2. TMK.73O.m. 2.f.\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′ya Göre Hukuka Uygun TaÅŸkınlıklardan Sınırlı SorumluluÄŸu.
.175
19.3. TBK.71.m. 4. f.\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′ya Göre Hukuka Uygun Tehlike
SorumluluÄŸu
19-4. Sorumlulukların Yarışması
20.0. YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME,
20.1. Yetkili Mahkeme
20.2. Görevli Mahkeme.
.177 179 180 180 181
21.0. SINIRÖTESİ ÇEVRE KİRLİLİĞİNDE UYGULANACAK
HUKUK VE YARGI MERCÄ°Ä°
21.1. Uygulanacak Hukuk
21.2. Uluslararası Yetkili Mahkeme. 22.0. UYGULAMADAN ÖRNEKLER-
3. Kısım: Kamusal Koruma ve Kamusal Sorumluluk.
181 182 183 184 219 23.0. KAMU HUKUKUNA GÖRE ÇEVRENİN KORUNMASL219
23.1. Şikayet Hakkı
23.2. Bilgi Edinme Hakkı.
23.3. Katılım Hakkı
23.4. Önleme, Bertaraf Etme Yükümlülüğü -
23.5. Bilgi Verme Yükümlülüğü.
_220 -221 -221
23.6. Çevreyi Kirletenlere Uygulanabilecek Cezalar -
23.6.1. Çevre Kanununa Göre
-222 -223 .223 -224
23.6.2. Faaliyetin Durdurulması
23.6.3. ÇK\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′na Göre Ä°dari Mercilerce Verilecek DiÄŸer Cezalar__ 226
23.7. Ceza Verecek MerciL
23.8. Ä°tiraz
23.9. Tekerrür
23.10. Mahkemelerce Verilecek Hapis Cezalari-23.10.1. Çevre Kanununa Göre_
23.10.2. TCK\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′na Göre Çevre Suçları_
23.10.2.1. Doğrudan Çevre Suçları,
23.10.2.2. Dolaylı Çevre Suçlan
24.0. KAMUYA KARŞİ AÇILABİLECEK DAVALAR-
24.1. İptal ve Tam Yargı Davaları
24.2. Kimler Dava Açabilir
24.3. Dava Açma Süresi
24.4. Görevli İdari Yargı Mercii.
25.0. ÇEVRE VE ANAYASA YARGISI
26.0. ÇEVRE İLE İLGİLİ ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI 246 27.0. AVRUPA İNSAN HAKLARI KOMİSYONUNA
BAÅžVURU HAKKI 409
28.0. ÇEVREYLE İLGİLİ İDARİ YARGI UYGULAMASINDAN
-410
-467 -467 -469 -475 -477 .478 _479 .483 -485 .485
ÖRNEKLER
IH. BÖLÜM
HAYVAN HAKLARI-
29.0. GiriÅŸ
30.0. Hayvan Haklarının Gelişimi-31.0. Hayvan Türleri.
32.0. Hayvanların Hukuki Niteliği.
33.0. Hayvan Hakları
33.1. Yaşama Hakkı
33.2. Beslenme Hakkı.
33.3. Bakım Hakkı
33.4. Kötü Muameleye Tutulmama Hakkı (İşkence Yasağı).
33.5. Hayvanlardan Yararlanmanın Sınırı,
33.6. Hayvanların Emeklilik Hakkı
33.7. Tıbbi Müdahalelerin Hukuki Sınırı
33.7.1. Tedavi Amaçlı
33.7.2. Estetik. Performans Artırıcı Müdahaleler.
33.7.3. Kısırlaştırma
33.7.4. Tıbbi Deneyler
33.8. Üremenin Kontrolü Sorunu.
34.0. HAYVAN TÄ°CARETÄ°
35.0. HAYVANLARIN EĞİTİMİ
36.0. SAHÄ°PSÄ°Z HAYVANLARIN KORUNMASI.
37.0. HAYVANLARI KORUYUCU KURUM VE ÖRGÜTLER_506
38.0. HAYVANAT BAHÇELERİ - MİLLİ PARKLAR 512
39.0. CEZAÄ° HÃœKÃœMLER 514
EKLER
EK-I: Çevre Kanunu
Birihcı\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′Bölüm
Amaç Madde 1
Tanımlar Madde 2-
Ä°lkeler Madde 3 _
Ä°kıhci\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\′Bölürn
.517 .517 .517 .517
.522 .524
Merkezi ve Mahalli İdari Bölümleri ve Görevleri Merkez Çevre
Kurulu Madde 4
İl Çevre Kurulu Madde 5
Mahalli Çevre Kurulu Madde 6
Çevre Kurulunun Görevleri Madde 7
Üçüncü Bölüm
.524 -525 .525 .525 .525 Çevre Korunmasına İlişkin Önlemler ve Yasaklar Kirletme Yasağı Madde 8-525
Çevre Korunması Madde 9 526
Çevresel Etki Değerlendirilmesi Madde 10 528
İşletme İzni ve Haber Verme Yükümlülüğü Madde 11.
Denetim Madde 12
Zararlı Kimyasal Maddeler Madde 13.
Gürültü Madde 14
Faaliyetlerin Durdurulması Madde 15_
Tehlikeli Hallerde Faaliyetin Durdurulması Madde 16_
Dördüncü Bölüm
Çevre Kirliliği Önleme Fonu
Fonun Kurulması ve Fondan Yararlanma Madde 17_
Fonun Gelirleri Madde 18
Fonun Kullanılması Madde 19_
Beşinci Bolüm
Cezai Hükümler Madde 20
Ä°ÅŸletmelere Verilecek Cezalar Madde 21_
Gemilere Verilecek Cezalar Madde 22
Fiillerin Tekrarı Madde 23
İdarî Cezalarda Yetki Madde 24. İdari Cezalara İtiraz Madde 25 _
Mahkemece Verilecek Cezalar Madde 26 — Diğer Kanunlarda Yazılı Cezalar Madde 27_
Altıncı Bölüm
Çeşitli Hükümler
Kirletenin SorumluluÄŸu Madde 28
TeÅŸvik Madde 29
Bilgi Edinme ve Başvuru Hakkı Madde 30.
Yönetmelikler Madde 31
Uygulanmayacak Hükümler Madde 32
EK-II: ÇED Yönetmeliği:
EK-III: ÇED Genel Formatı
EK-FV: Proje Tanıtım Dosyasının Hazırlanmasında Esas
Alınacak Seçme-Eleme Kriterleri
EK-V: Duyarlı Yöreler_
EK-VI: Hayvan Hakları Evrensel Beyannamesi-
EK-VII: Hayvanları Koruma Kanunu
EK- VTH: Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa
Sözleşmesi
EK-EX: Deneysel ve Diğer Bilimsel Amaçlar İçin Kullanılan
Hayvanların Refah Ve Korunmasına Dair Yönetmelik
EK-X: Çevre Hukuku İle İlgıh\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\"YönetmehkIer
KAYNAKÇA
KAVRAM Ä°NDEKSÄ°
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı