Çekler Hakkındaki 3167 Sayılı Kanunla İlgili Adalet Bakanlığı Taslağı ve Karşı Görüşler Sempozyumu
Çekler Hakkındaki 3167 Sayılı Kanunla İlgili Adalet Bakanlığı Taslağı ve Karşı Görüşler Sempozyumu
Sempozyum
Sayfa Sayısı
:
160
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2002
ISBN NO
:
9755371397
Enstitü Müdürü Prof. Dr. Yaşar Karayalçın′ın Açılış Konuşması Sayın konuklarımız, değerli m′eslekdaşlarım, Enstitümüz çek hukuku ile ilgili ilk sempozyumu 18 -19 Aralık 1981 tarihinde yapmıştır. Bu sempozyumda çek hukukundaki gelişmeler ticaret ve ceza hukuku açısından incelenmiş, 3167 sayılı Kanunla ilgili Enstitü taslağı bu çalışmalar sonunda 25.5.1982 tarihinde Adalet Bakanlığına sunulmuştur. 3167 sayılı Kanunun 1985 yılında yayınlanmasından 5 yıl sonra 16 Mart 1990 tarihinde yapılan ikinci sempozyumda Çek Kanunu′nun uygulanmasında ortaya çıkan sorunlar tartışılmıştır. 3167 sayılı Kanunun uygulanması son 10 yıl içinde Türk yargı hayatında ciddî problemlerin ortaya çıkmasına sebep olmuş, bu alanda Kanun tasarıları hazırlanmış 1993 yılında 3863 sayılı Kanunla bu konuda bazı problemler çözümlenmek istenmiştir. Karşılıksız çek keşide etme suçu konusunda açılan dava sayısının yargı hayatımızı rahatsız edecek ölçüde artmış bulunması Adalet Bakanlığını yeni çözümler aramak zorunda bırakmıştır. Bu yöndeki çalışmalar birbirine bağlı iki safhada gelişmiştir: Birinci safha İnsan Hakları Sözleşmesinin 4. Protokolünde yer alan hükmün Anayasamızın 38. maddesinde yer alması ile tamamlanmıştır. Bu safhada yasalaşan hükümler Adalet Bakanlığı taslağında da Çek Kanununda yapılacak değişikliklerin gerekçesi olarak benimsenmiştir. Enstitümüz 1 Aralık 2001 tarihinde düzenlediği üçüncü sempozyumda bu konuları incelemiş, tartışma konusu yapmış ve Anayasamızın 38. maddesinde yer alan hükmün yeni taslakda yer alacak öneriler için bir gerekçe olamayacağı bu hükme dayanılarak bir uyum kanunu hazırlanması gerekmeyeceği sonucuna varmıştır. Önemli olan, değiştirilmesi veya ilâve edilmesi önerilen hükümlerin, Türk ekonomi ve hukuk hayatı açısından var olduğuna inandığımız ciddî problemlerin çözümlenmesinde gerekli ve yeterli olup olmadığının incelenmesidir. Enstitümüz bugünkü Sempozyumu, Çek Komisyonunun raporuna dayanarak, Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan ve görüşlerin açıklanması için ilgili kurumlara gönderilen taslağı bu açıdan incelemek amacıyla düzenlemiştir. İncelediğimiz taslakda özel olarak üzerinde durulması gereken iki önemli konu vardır: Birinci konu ileri tarihli çekler hakkında taslakda yer alan hükümleri, Çek Komisyonunun da üyesi olan değerli nıeslekdaşım Prof. Dr. Ünal Tekinalp açıklayacaktır. İkinci önemli konu: Karşılıksız çek keşide etme suçu ile ilgili olarak taslakda yer alan ve hapis cezası yerine para cezasını yeterli ve etkili yaptırım sayan hükümlerdir. Karşılıksız çek keşide etme suçu 1 Aralık 2001 Sempozyumunda Doç. Dr. Metin Feyzioğlu tarafından incelenmiş, bu bildiriden sonraki tartışmalarda ve ayrıca panelde ele alınmıştır. Bu konuda Adalet Bakanlığı önerisi, son 15-20 yıl içinde basın-yayın hayatımızda sık sık tekrarlanan "ekonomik suçların cezası ekonomik olur" görüşüne de çağrışım yaptığı için Sempozyuma bu görüşün ele alınmasıyla başlamak gerektiği sonucuna varılmıştır. Bu görüş bir siyasî slogan mıdır, ekonomi ve ceza hukukunda genel kabul görmüş bir kural mıdır, ciddî ekonomik suçlarda ekonomik cezalar etkili, yeterli ve önleyici olabilir mi? Bildiğimize göre ülkemizde bu konu ilk defa Enstitümüzde ve bu düzeyde inceleme ve tartışma konusu yapılmaktadır. Çeşitli yönleri olan bu konuda bildiriyi Fakültemizin Ceza Hukuku Kürsüsünde yardımcı doçent olan Dr. Türkân Sancar verecektir. Bu alanda ilgisi ve görüşü olan değerli meslekdaşlarımızın da katkılarını bekliyoruz. Öğleden sonra saat 14′de başlayacak panelde karşılıksız çek keşide etme suçu ile ilgili Adalet Bakanlığının önerdiği hükümleri inceleyeceğiz. Beş hafta önce yaptığımız sempozyumda bu alanda başka önerileri de tartışmak istediğimizi belirtmiştik. Bu konuda tarafımdan hazırlanan bir öneri paneldeki meslekdaşlarımıza ve dinleyicilerimize sunulmuştur. Tabiatıyla bu durum özellikle paneldeki meslekdaşlarımızın yeni önerilerde bulunmalarını engellemez. Karapara ile mücadelede ve kayıtdışı ödemelerin önlenmesinde belli bir tutarın üstündeki ödemelerin çekle ve elektronik kayıtlarla yapılmasını sağlayacak hükümler Adalet Bakanlığı taslağında yoktur. Bu ciddî konunun ilgili bakanlıklar tarafından ayrıca alınması ve tartışılması lâzımdır. Çeklerle ilgili dördüncü Sempozyumun da problemlerin doğru olarak çözümlenmesinde beklenen düzeyde katkıda bulunmasını diler, sempozyumda bildiri veren ve panele katılan bütün meslekdaşlarıma, sayın konuk ve değerli meslekdaşlarımıza Enstitümüzün teşekkürlerini, sevgi ve saygılarımızı sunarım. X İÇİNDEKİLER Prof. Dr. Yaşar KAR AY ALÇIN Açılış Konuşması IX Yrd. Doç. Dr. Türkân SANCAR Ekonomik Suç Gerçekliği Karşısında "Ekonomik Suça Ekonomik Ceza" Söylemi 3 Tartışmalar 27 Prof. Dr. Yaşar KAR A YALÇIN 3167 Sayılı Kanunun Hazırlanması ve Uygulaması K.ıL..üdi". -\(s... .t- Jar 37 Prof. Dr. Ünal TEKİN ALP Adalet Bakanlığı Taslağında İleri Tarihli Çekler 43 Tartışmalar 5 1 PANEL 73 Yöneten : Prof. Dr. Yaşar KARAYALÇIN Panele Katılanlar : Prof. Dr. Ali BOZER, Prof. Dr. Turgut KALPSÜZ, Prof. Dr. Celal GÖLE - Prof. Dr. Yüksel ERSOY, Yrd. Doç. Dr. Türkân SANCAR, Yrd. Doç. Dr. Muharrem ÖZEN EKLER 1 . Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hâmillerinin Korunması Hakkındaki Kanunda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Adalet Bakanlığı Kanun Taslağı 107 2. Adalet Bakanlığı Taslağı İle İlgili Gerekçe 1 15 3 . Adalet Bakanı Prof. Dr. H. Sami Türk′ün 4 Ocak 2002 Günü İstanbul′da "Çek Hukukunun Genel Sorunları Sempozyumu"nda Yaptığı Açış Konuşması 125 4. Prof. Dr. Yaşar Karayalçın′ın İleri Tarihli Çeklerle İlgili ■ Görüşü (Batider, Haziran 1982, C. XI, Sa. 3, s. 126) .137 5 . Prof. Dr. Yaşar Karayalçın′ın Adalet Bakanlığı Taslağı Hakkındaki Görüş ve Önerileri 139 ′6. Dr. Mustafa T. Yücel: Çek Suçları Aritmetiği 141 7. Prof. Dr. Hayri Domaniç′in Görüşleri 155 Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları (2001) 159 VI