Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Boşanma Davasının Eşin Mirasçılığına Etkisi
Boşanma Davasının Eşin Mirasçılığına Etkisi
Seçkin TOPUZ
Sayfa Sayısı
:
246
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2012
ISBN NO
:
9789754646214
1.000,00
TL GİRİŞ Miras, mirasbırakana ait hak ve borçların onun ölümünün ardından mi¬rasçılarına intikal etmesidir. Türk Medenî Kanunu′na göre mirasçılığa yol açan sebepler kanunî mi-rasçılık ve iradi mirasçılık olmak üzere iki grupta toplanabilir. Kanunî mirasçılar, Türk Medenî Kanunu′nun 495 vd. maddelerinde dü¬zenlenmektedir. Buna göre, bir kişinin kanunî mirasçıları, kan ve o hüküm¬deki hısımlarıyla, sağ kalan eş ve Devlettir. Şu halde mirasbırakanın geride bıraktığı eşi, onun kanunî mirasçıları arasındadır (TMK m. 499). İradi mirasçılık ise, ölüme bağlı tasarrufla elde edilen mirasçılıktır. Buna ilişkin hükümler, Türk Medenî Kanunu′nun 502 vd. maddelerinde hükme bağlanmaktadır. Bu hükümler dahilinde eşler, ölüme bağlı tasarrufla birbirle¬rini iradî mirasçı olarak tâyin edebilirler. Eşler, birbirine kanunî ve iradî mirasçılık sıfatlarını, bazı hallerde kaybe¬der. Bu haller arasında boşanma da vardır. Bu husus Türk Medenî Kanu¬nu′nun 181. maddesinin 1. fıkrasında hükme bağlanmaktadır. Boşanmanın ne zamandan itibaren eşin mirasçılık sıfatını ortadan kaldır¬dığının tespit edilmesi gerekir. Acaba, boşanma davasının şartlarının oluştu¬ğu anda mı, yoksa boşanma davasının açıldığı anda mı ya da boşanmaya ilişkin mahkemenin karannın kesinleştiği anda mı? 743 Sayılı (eski) Türk Kanunu Medenisi′nde boşanma dâvası devam ederken eşlerden birinin ölmesi halinde sağ kalan eşin ölen eşine mirasçı olup olamayacağı yönünde açık bir hüküm bulunmamaktaydı. 4721 Sayılı Türk Medenî Kanunu′nun 181. maddesinde bu konuda 2. fıkra olarak yeni bir hüküm ihdas edilmiştir. Bu hüküm (TMK m. 181 f. 2), görülmekte olan bir dâvada itiraz yoluyla Anayasa Mahkemesi′ne götürülmüş, mahkeme de bu hükmü kısmen iptal etmiştir. Daha sonra bu hüküm 31.03.2011 tarih ve 6217 Sayılı Kanun′la yeniden düzenlenmiştir. Çalışmamızda Türk Medenî Kanunu′nun 181. maddesinin 1. ve 2. fıkrası hükmüne göre boşanma dâvasının eşin mirasçılığına etkisi incelenmektedir. Bu inceleme sırasında, zorunlu olarak medeni usul hukukunun ilkeleri ve hükümleri bakımından da bir değerlendirme yapmamız gerekmektedir. Öte yandan gerçi Anayasa Mahkemesi, hükmün ilk halini kısmen iptal etmiş ve sonrasında yeni düzenleme yapılmıştır. Ancak hükmün Anayasa′nın miras hakkını ve aileyi koruyan düzenlemeleri bakımından da Anayasaya aykınlık oluşturup oluşturmadığının incelenmesine ihtiyaç vardır. Bu haliyle mevcut çalışma miras, aile, medeni usul ve Anayasa hukukunun kesişme alanların¬dan birini oluşturmaktadır. Bu bağlamda çalışmamız dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, eşin miras hakkı ve onun kaybedildiği haller ortaya konulmaktadır. İkinci bölümde, kesinleşen boşanma kararının boşanan eşlerin mirasçılığına etkisi; üçüncü bölümde ise, devam eden boşanma davasının sağ kalan eşin mirasçı¬lığına etkisi incelenmektedir. Vurgulamamız gerekir ki, tezimizin konusu, boşanma davasının miras hukukuna ilişkin sonuçlarıyla ilgilidir. Bundan dolayı da, boşanmanın sebep¬leri, şartlan ve miras hukuku dışındaki diğer sonuçlan, incelememizin dışın¬dadır. Bu konulara çalışmanın sınırlan içerisinde ancak ilgili olduğu ölçüde değinilmektedir. Çalışmamızın son bölümde ise, ilgili kanun hükmüne (TMK m. m. 181, f. 2) göre sağ kalan eşin ölen eşine mirasçılık sıfatını kaybetmesinin, Anaya-sa′nın miras hakkını koruyan 35. ve aileyi koruma altına alan 41. maddeleri yönünden incelemesi yapılmaktadır. Çalışmamızda yer yer mukayeseli hukuka başvurulmaktadır. Bu konuda özellikle Alman hukuku ile karşılaştırma yoluna gidilmektedir. Zira, aşağıda açıklanacağı üzere, Türk Medenî Kanunu′nun 181. maddesinin 1. ve 2. fık¬rasına benzer nitelikte bir hüküm, Alman Medenî Kanunu′nda (BGB) da bulunmaktadır. Çalışmamız, değerlendirmeleri yer aldığı sonuç bölümü ile tamamlana¬caktır. ÖNSÖZ Çalışmamızın adı, boşanma davasının eşin mirasçılığına etkisidir. Bu ça¬lışmada, kesinleşen boşanma kararının ve devam eden boşanma davasının eşin mirasçılığına etkisi incelenmektedir. Bu vesileyle, bu günlere gelmemde üzerimde emeği olan, beni destekle¬yen tüm hocalarıma sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum. Ça\şmanm bvr asm, TVMTMv′tan s,ağaran WYS destegv \e Mmanya Köln Üniversitesi′nde yazılmıştır. Almanya Köln Üniversitesi′nde rahat bir çalışma imkanı sağlayan Sayın Prof. Dr. Barbara Grunewald′a teşekkür et¬meyi borç bilirim. Çalışmanın yazımı aşamasında en ihtiyaç duydukları zamanda yanların¬da olamadığım çocuklarıma ve beni her zaman destekleyen sevgili eşime ne kadar teşekkür etsem azdır. Yrd. Doç. Dr. Seçkin Topuz İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm EŞİN MİRASÇILIĞI VE MİRASÇILIK SIFATINI KAYBETMESİ 1. EŞİN MİRASÇILIĞI 35 I. EŞİN KANUNİ MİRASÇILIĞI 35 1. Eşin Kanunî Mirasçılığınm Şartlan 37 A. Eşler Arasında Bir Evlenme Akdinin Olması 37 B. Eşin Mirasçılık Sıfatını Kaybetmemesi 38 2. Eşin Kanunî Miras Payının Belirlenmesi 39 A. Eşin Mirasbırakanm Hısımlarıyla Birlikte Mirasçı Olması 40 a. Hısımlık Kavramı 40 b. Zümre Sistemine Göre Hısımların Mirasçılık Sıfatının Belirlenmesi 40 c. Eşin Miras Payı 42 aa. Eşin Birinci Zümre Mirasçılarla Birlikte Mirasçı Olması 43 ab. Eşin İkinci Zümre Mirasçılarla Birlikte Mirasçı Olması 45 ac. Eşin Üçüncü Zümre Mirasçılarla Birlikte Mirasçı Olması 47 B. Eşin Tek Başına Mirasçı Olması 48 C. Eşin Mirasbırakan Eşine Birden Çok Kanunî Mirasçılığı 49 D. Birden Fazla Eşin Kanunî Mirasçılığı 50 II. EŞİN İRADà MİRASÇILIĞI 51 1. Eşin İradi Mirasçı Olmasının Şartları 51 A. Eş Lehine Ölüme Bağlı Tasarrufta Bulunmuş Olması 51 B. Eşin Mirasçılık Sıfatını Kaybetmemesi 53 a. Ölüme Bağlı Tasarrufun Hükümsüzlüğü 54 b. Ölüme Bağlı Tasarrufun İptal Edilmesi 55 2. Eş Lehine de Yapılabilen Bazı Ölüme Bağlı Tasarruflar 56 A. Mirasçı Atama 56 B. Vasiyet 58 § 2. EŞİN MİRASÇILIK SIFATINI KAYBETMESİ 63 I. Eşin Mirasbırakandan Önce Ölmesi 63 II. Mirastan Yoksunluk 65 III. Mirasçılıktan Çıkarılma 66 IV. Mirastan Feragat 69 V. Mirası Reddi 70 VI. Evliliğin İptali 71 VII. Eşlerin Boşanması 76 İkinci Bölüm KESİNLEŞEN BOŞANMA KARARININ EŞİN MİRASÇILIĞINA ETKİSİ (TMK m. 181 f. 1) § 3. BOŞANAN EŞLERİN MİRASÇILIK SIFATINI KAYBETMELERİ 77 I. BOŞANAN EŞLERİN KANUNà MİRASÇILIK SIFATINI KAYBETMESİ 78 II. BOŞANAN EŞLERİN İRADİ MİRASÇILIK SIFATINI KAYBETMESİ 79 1. Türk Medenî Kanunu′nun 181. Maddesinin 1. Fıkrasının Son Hükmünün Hukukî Niteliği: 81 2. Ölüme Bağlı Tasarrufların Yorumlanması ve Tamamlanmasında Geçerli Olan Esaslar 84 A. Hukukî İşlemlerin Tümü Bakımından Geçerli Olan Esaslar 84 a. Hukukî İşlemlerin Yorumlanması 84 b. Hukukî İşlemlerin Tamamlanması 87 B. Ölüme Bağlı Tasarrufların Yorumlanmasının Esasları 90 C. Ölüme Bağlı Tasarrufların TMK m. 181 f. 1-Son Hükmüne Göre Tamamlanması 93 III. BOŞANAN EŞLERİN MİRASÇILIK SIFATINI KAYBETTİKLERİ ZAMAN 98 Üçüncü Bölüm DEVAM EDEN BOŞANMA DAVASININ EŞİN MİRASÇILIĞINA ETKİSİ (TMK m. 181 f. 2) § 4. BOŞANMA DÃVASINDA SAĞ KALAN EŞİN MIRASÇILIK SIFATINI KAYBETMESİ 101 I. TÜRK MEDENà KANUNU′NUN 181. MADDESİNİN 2. FIKRASI HÜKMÜ 101 II. HÜKMÜN TARİHİ GELİŞİMİ 101 III. HÜKMÜN ETKİSİ 106 1. Sağ Kalan Eşin Kanunî Mirasçılık Sıfatını Kaybetmesi 106 2. Sağ Kalan Eşin İradi Mirasçılık Sıfatını Kaybetmesi 107 IV. HÜKMÜN GEREKÇESİ 109 V. MUKAYESELİ HUKUKTAKİ DURUM 113 § 5. BOŞANMA DÃVASINDA SAĞ KALAN EŞİN MİRASÇILIK SIFATINI KAYBETMESİNİN ŞARTLARI 120 I. MİRASBIRAKAN EŞİN ÖLDÜĞÜ SIRADA DEVAM EDEN BİR BOŞANMA DÃVASININ OLMASI 121 1. Boşanma Davasına İlişkin Usul Kuralları 122 2. Boşanma Davasının Devam Ediyor (Derdest) Olması 124 A. Derdestliğin Tanımı 124 B. Derdestliğin Başlaması ve Sona Ermesi 124 a. Derdestliğin Başlaması 124 b. Derdestliğin Sona Ermesi 126 aa. Derdestliğin Kesin Hükümle Sona Ermesi 126 ab. Dâvayı Sona Erdiren Taraf İşlemleriyle Derdestliğin Sona Ermesi 127 ac. Dâvanın Açılmamış Sayılması Sebebiyle Derdestliğin Sona Ermesi 130 C. Derdestlik Bağlamında TMK m. 181. f. 2′nin Değerlendirilmesi 135 II. MİRASBIRAKAN EŞİN MİRASÇILARINDAN BİRİNİN DÃVAYA DEVAM ETMESİ 140 1. Boşanma Dâvası İle Mirasçıların Devam Ettikleri Dâvanın Karşılaştırılması 140 A. Davanın Tarafları, Konusu, Hükmün Hukukî Niteliği ve Sebebi Bakımından Karşılaştırma 140 a. Dâvanın Taraftan 140 b. Dâvanın Konusu 144 c. Verilen Hükmün Hukukî Niteliği 150 d. Dâvanın Sebebi 153 B. Dâvada Sahip Olunan Usulî Hak ve Yetkiler Bakımından Karşılaştırma 155 C. İspat Yükü Bakımından Karşılaştırma 157 D. Dâvanın Açılma Süresi Bakımından Karşılaştırma 158 E. Görevli ve Yetkili Mahkeme Bakımından Karşılaştırma 158 a. Görevli Mahkeme 158 b. Yetkili Mahkeme 161 2. Dâvaya Devam Edilmesinin Mukayeseli Hukuk ve Olması Gereken Hukuk Bakımından Değerlendirilmesi 162 III. SAĞ KALAN EŞİN BOŞANMA DAVASINDA KUSURLU OLDUĞUNUN İSPAT EDİLMESİ 166 1. İspat ve İspatın Konusu 166 2. TMK m. 181 f. 2 Bağlamında İspatın Konusu Olarak Sağ Kalan Eşin Boşanma Davasındaki Kusuru 167 A. Kusur Kavramı 167 B. Boşanmanın Dayandığı Esas Olarak Kusur 168 a. Boşanmanın Dayandığı Esasların Tarihi Gelişimi 168 b. Çağdaş Hukuk Sistemlerinde Boşanmanın Dayandığı Esaslar 172 aa. Fransız Hukuku 172 ab. Alman Hukuku 173 ac. İsviçre Hukuku 174 c. Türk Medenî Kanunu′nun Kabul Etmiş Olduğu Boşanma Esasları Bağlamında Kusurun Rolü 177 3. TMK m. 181 f. 2 Hükmü Kusur Denetiminin Yapılmadığı Boşanma Davalarında Uygulanabilir mi? 182 4. TMK m. 181 f. 2 Hükmüne Göre Eşin Mirasçıhk Sıfatını Kaybetmesi İçin Aranan Kusurun Derecesi 184 5. TMK m. 181 f. 2 Hükmü Bağlamında "Kusur Esası"na Dayanmanın Yerindeliği 186 A. Mukayeseli Hukuktaki Durum 186 B. TMK m. 181 f. 2 Hükmü Bağlamında Olması Gereken Hukuka İlişkin Önerimiz 188 Dördüncü Bölüm DEVAM EDEN BOŞANMA DÃVASINDA EŞİN MİRASÇILIK SIFATINI KAYBETMESİNİN (TMK m. 181 f. 2′nin) ANAYASA YÖNÜNDEN İNCELENMESİ 6. TMK m.181 f. 2 HÜKMÜNÜN ANAYASA′NIN MİRAS HAKKINI KORUYAN 35 İNCİ MADDESİ YÖNÜNDEN İNCELENMESİ 196 I. ANAYASA′NIN 35. MADDESİ HÜKMÜ 196 II. HÜKMÜN KORUMA ALANI VE KORUMA ALANININ (TMK m. 181 f. 2 HÜKMÜYLE İHLAL EDİLİP EDİLMEDİĞİ SORUNU 196 1. Genel Olarak 196 2. Mukayeseli Hukuktaki Durum 198 3. Anayasanın Miras Hukukuna Kurum Garantisi Sağlaması 199 A. Kurum Garantisinin Kapsamı 200 B. Kurumsal Garantinin TMK m. 181 f. 2 Hükmüyle İhlal Edilip Edilmediği Sorunu 204 4. Anayasa′nın Miras Hakkını Temel Hak Olarak Koruması 205 A. Genel Olarak 205 B. Temel Hak Olarak Miras Hakkının, TMK m. 181 f. 2 Hükmüyle İhlal Edilip Edilmediği Sorunu 208 a. Mirasbırakanın Temel Hakkının İhlal Edilip Edilmediği Sorunu 208 b. Mirasçıların Temel Hakkının İhlal Edilip Edilmediği Sorunu 209 aa. Genel Olarak 209 ab. Sağ Kalan Eşin Temel Hakkının İhlal Edip Etmediği Sorunu 209 a) Temel Hakkın Doğuş Anı Bakımından İnceleme 209 b) Temel Hakkın İçeriği Bakımından İnceleme 211 aa) Sağ Kalan Eşin Lehine Yapılan Ölüme Bağlı Tasarrufları Kaybetmesi Bakımından İnceleme 211 ab) Sağ Kalan Eşin Kanunî Miras Hakkını ve Saklı Pay Hakkını Kaybetmesi Bakımından İnceleme 213 § 7. TMK m. 181 f. 2 HÜKMÜNÜN ANAYASA′NIN AİLEYİ KORUYAN 41. MADDESİ YÖNÜNDEN İNCELENMESİ 219 I. ANAYASANIN AİLEYİ KORUYAN 41. MADDESİ HÜKMÜ 219 II. AİLEYİ KORUYAN ANAYASAL DÜZENLEMELERE İLİŞKİN MUKAYESELİ HUKUKTAKİ DURUM 219 III. ANAYASANIN 41. MADDESİ HÜKMÜNÜN KORUMA ALANI 221 1. Anayasanın İlgili Hükmüne Göre Koruma Altına Alman Kurumlar 221 A. Genel Olarak 221 B. Anayasanın Evlilik Birliğini Koruma Altına Almış Olması 223 C. Anayasanın Aileyi Koruma Altına Almış Olması 224 2. Anayasanın 41. Maddesi Hükmüne Göre Evlilik Birliği ve Aileye Sağlanan Korumanın Niteliği 227 A. Genel Olarak 227 B. Anayasanın Evlilik Birliğine ve Aileye Kurumsal Garanti Sağlaması 227 C. Anayasanın Eşlere ve Aile Bireylerine Temel Hak Bahşetmiş Olması 228 D. Anayasanın Evlilik Birliğini ve Aileyi Koruyan Hükmünün İlkesel Bir Norm Olması 231 3. Anayasanın 41. Maddesinin Koruma Alanının TMK m.181 f. 2 Hükmüyle İhlal Edilip Edilmediği Sorunu 235 A. Evlilik Birliği Bakımından İnceleme 235 B. Ölen Eşin Mirasçıları İle Sağ Kalan Eş Arasındaki Aile İlişkileri Bakımından İnceleme 236 SONUÇ 241
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı