Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Boşanma Davalarında Yargılama Usulü Ve Aile Mahkemeleri
Boşanma Davalarında Yargılama Usulü Ve Aile Mahkemeleri
Bahattin ARAS
Sayfa Sayısı
:
459
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2011
ISBN NO
:
9786055473433
38,00
TL 
Bu ürün şu anda stoklarımızda yok!Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
ÖNSÖZ
Boşanma Hukukuna Hâkim Olan İlkeler ve Görüşler
Boşanma Davasının Konusu
Boşanma Davasında Taraflar ve Ehliyet
Yetki
Görev
Aile Mahkemeleri
Boşanma Sebepleri
Hüküm ve Sonuçları
Kanun Yolları
İlgili Yargıtay Kararları
Toplum bakımında önemi tartışmasız olan aile kavramının olması gereken anlamından uzak olarak nitelendirilmesinin doğal sonucu olarak sağlıklı olmayan oranlara ulaşan boşanmalar toplum bakımından ciddi sıkıntılara sebebiyet vermeye başlamıştır.
Boşanma gibi aile ve toplum bakımından ciddi sorunları bünyesinde barındıran bir kurumun yıkıcı etkilerinin en aza indirilmesi aile hukukunun temel amaçlarındandır. Zira boşanma kavramı asıl hüküm ve sonuçları bireylerin geleceği noktasında ortaya çıkarmaktadır. Ayrıca boşanma kavramı yıkıcı etkilerini yalnızca eşler ve çocuklar üzerinde değil geniş manada bütün aile üzerinde gösterir.
Boşanma kurumunun bu çok yönlü özelliği dikkate alınarak mevcut çalışmada sağlıklı bir boşanma sürecinin yaşanması adına mevcut yasal düzenlemeler Yargıtay uygulamaları ile birlikte ele alınarak incelenmiştir. Bu bağlamda yeri geldiğinde uygulamada yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri ele alındığı gibi çağdaş hukuk uygulamalarından da örnekler verilmiştir.
Takdirlerinize sunduğum bu çalışma Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde yapmış olduğum yüksek lisans çalışmasının büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Akademik çalışmamı kitaba dönüştürürken özellikle teorik konulara Yargıtayın ve yerel mahkemelerin bakış açılarını ve buna yönelik doktrinin ileri sürdüğü eleştirilere yer vermeye çalıştım.
Kitabın ikinci baskısında da aynı şekilde hareket edilmiş ve faydalı olacağı düşünülen yeni konular ele alındığı gibi mevcut Yargıtay kararları da güncellenmiştir. Dilerim tüm hukukçular bakımından faydalı bir çalışma olmuştur.
İÇİNDEKİLER :
BİRİNCİ BÖLÜM
TÜRK MEDENİ USUL HUKUKUNA
HÃKİM OLAN İLKELER IŞIĞINDA BOŞANMA DAVALARI
A. -GENEL OLARAK-7
B. -BOŞANMA HUKUKUNA HÃKİM OLAN GÖRÜŞLER-8
a. -Ferdiyetçi Görüş-8
b. -Toplumcu Görüş-10
c. -Hâkimin Kararı İle Boşanma Görüşü-11
d. -Türk Hukukuna Hâkim Olan Görüş-11
C. -BOŞANMA HUKUKUNA HÃKİM OLAN İLKELER-12
a. -Kusur İlkesi-12
b. -Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması İlkesi-15
c. -İrade İlkesi-17
d. -Elverişsizlik İlkesi-18
e. -Yeni Türk Medeni Kanununda Yer Alan İlkeler-19
D. USUL HUKUKUNA HÃKİM OLAN İLKELER IŞIĞINDA BOŞANMA DAVALARINDAKİ YARGILAMA USULÜNÜN DEĞERLENDİRİLMESİ-20
a. -Taraflarca Hazırlama İlkesi-20
b. -Tasarruf İlkesi-22
c. -Teksif İlkesi-23
d. -Aleniyet İlkesi-24
e. -Kendiliğinden Araştırma İlkesi-25
İKİNCİ BÖLÜM
BOŞANMA DAVALARINDA YARGILAMA USULÜ
A. -BOŞANMA DAVASININ KONUSU-27
a. -Genel Olarak-27
b. -Ayrılık-29
aa. -Boşanma Ayrılık İlişkisi-30
bb. -Ayrılığın Hukuki Sonuçları-32
cc. -Ayrılığın Sona Ermesi-33
c. -Boşanma-34
d. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-35
B. -BOŞANMA DAVASININ TARAFLARI VE DAVA EHLİYETİ-38
a. -Genel Olarak-38
b. -Davacı-39
aa. -Davacı Eşin Kusurunun Daha Ağır Olması Durumunda Dava Açma Hakkı-39
bb. -Boşanma Davası Sırasında Davacının Ölmesi ve Mirasçıların Davayı Takip Edebilmesi-42
aaa. -Mirasçıların Dava Sebebini Islahı-44
bbb. Mirasçıların İspat Yükü-44
ccc. -Mirasçılar Tarafından İspat Edilecek Kusur Durumu-45
cc. -Konuyla İlgili Yargıtay Kararları-45
c. -Davalı-54
d. -Dava Ehliyeti-55
aa. -Sınırlı Ehliyetlilerin Dava Ehliyeti-55
bb. -Sınırlı Ehliyetsizlerin Dava Ehliyeti-55
cc. -Tam Ehliyetsizlerin Dava Ehliyeti-56
aaa. -Yasal Temsilcinin Dava Açma Durumu-56
bbb. Yasal Temsilcinin Davayı Açma Şartları-57
dd. Tam Ehliyetlilerin Dava Ehliyeti-58
ee. -Konuyla İlgili Yargıtay Kararları-58
C. -BOŞANMA DAVASINDA YETKİLİ MAHKEME-59
a. -Genel Olarak-59
b. -Yetkinin Niteliği-61
c. -Yetki İtirazı-63
aa. -İtiraz Niteliği-63
bb. -Yetki İtirazının Zamanı ve Usulü-64
d. -Konuya İlişkin Yargıtay Kararları-65
D. -BOŞANMA DAVASINDA GÖREVLİ MAHKEME-75
a. -Eski Medeni Kanun Dönemi-75
b. -Yeni Türk Medeni Kanununa Göre Görevli Mahkeme-76
aa. Genel Görevli Mahkemeler-76
bb. Özel Görevli Mahkemeler-76
c. -Aile Mahkemelerinin Kurulması-77
aa. Aile Mahkemelerinin Kuruluşu-78
bb. -Aile Mahkemelerinin Yargı Çevresi-79
cc. -Aile Mahkemelerinin Faaliyete Başlama Zamanı-80
dd. -Aile Mahkemeleri İle Diğer Hukuk Mahkemeleri Arasındaki İlişki-82
ee. -Aile Mahkemelerinin Görevleri-82
d. -Konuyla ilgili Yargıtay Kararları-82
E. -AİLE MAHKEMELERİNDE YARGILAMA USULÜ-97
a. -Genel Olarak-97
b. -4787 sayılı AMK da Düzenlenmiş Usul Kuralları-99
aa. -Tarafların Sulh Yoluyla Çözüme Teşvik Edilmesi-99
aaa. Genel Olarak Sulh-99
bbb. -Sulh Yoluyla Çözüme Teşvik Zamanı-102
ccc. -Sulh Yoluna Gidilmesi Zorunluluğu-102
ddd. Hâkimin Tarafları Sulhe Teşvik Etmesi ve Bunun Taraflarca Kabulü-103
eee. -Sulh Sağlanamadığı Takdirde Yargılamaya Devam Edilmesi-103
bb. -Karşılaştırmalı Hukukta Sulh Kavramı-104
c. -4721 Sayılı TMKnın 184. Maddesinde Düzenlenen Özel Yargılama Usulleri-104
aa. -Genel Olarak-104
bb. -TMKnın 184. Maddesindeki Özel Yargılama Kuralları-105
aaa. -Hâkimin Vicdanın Kanaat Getirmiş Olması-105
i. -Vicdani Delil Sisteminin Kabul Edilmiş Olması-106
ii. -Doğrudanlık İlkesinin Etkisi-107
iii. -Hukuki Dinlenilme Hakkının Etkisi-107
bbb. -Taraflara Yemin Önerilememesi-108
ccc. -Tarafların İkrarlarının Hâkimi Bağlamaması-110
i. -Genel Olarak İkrar-110
ii. -Boşanma Davalarında İkrar-111
iii. Anlaşmalı Boşanmalarda İkrar-112
ddd. Hâkimin Delilleri Serbestçe Takdir Etmesi-115
i. -Tanık Delilinin Takdiri-116
ii. -Bilirkişi Delili ve Hâkimin Takdir Hakkı-117
eee. -Boşanmanın Feri Sonuçlarına İlişkin Anlaşmaların Onaylanması-119
fff. -Tarafların İstemi İle duruşmanın Gizli Yapılması-120
cc. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-122
d. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda Aile Mahkemelerinde Uygulanacak Usul Kuralları-141
aa. -Boşanma Davasının İşlemden Kaldırılması (HUMK m. 409)-141
aaa. -Genel Olarak-141
bbb. -Davanın Derdest Olması-142
ccc. -Derdestlik Süresinde Yeniden Davanın Açılması-143
ddd. Yenileme Talebinde Bulunulması-144
eee. -İşlemden Kaldırılan Davanın Açılmamış Sayılması-144
fff. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-144
bb. -Boşanma Davasından Feragat (HUMK md. 9194)-146
aaa. -Genel Olarak-146
bbb. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-148
cc. -Boşanma Davalarında Kabul-150
dd. -Boşanma Davalarında Karşılık Dava Durumu (HUMK md. 203208)-151
aaa. Karşılık Dava-151
bbb. Boşanma Davalarında Karşılık Dava Durumu-152
ccc. Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-153
ee. -Boşanma Davası Açıldıktan Sonra Evlenmenin İptali Davasının Açılmış Olması-157
aaa. Genel Olarak-157
bbb. Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-158
F. -BOŞANMA DAVASININ AÇILMA SÜRESİ VE SÜRENİN NİTELİĞİ-163
a. -Süreye Bağlı Boşanma Sebepleri-163
b. -Süreye Bağlı Olmayan Boşanma Sebepleri-164
c. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-164
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
BOŞANMA SEBEBLERİ
A. -ÖZEL BOŞANMA SEBEPLERİ-165
a. -Zina-165
aa. -Zina Nedeni İle Boşanma Davasının Açılmasının Şartları-166
i. -Evlilik Birliğinin Varlığı-166
ii. -Başkasıyla Cinsî İlişkide Bulunma-167
iii. -Kusur-168
bb. -Yapılan Zinanın İspatı-168
cc. -Zina Nedeni İle Boşanma Davası Açma Hakkının Ortadan Kalkması-169
i. -Süre Nedeni Ortadan Kalkma-169
ii. -Af Nedeni İle Ortadan Kalkma-170
dd. -Zina Sebebi İle Açılan Boşanma Davasının Hukukî Sonuçları-170
ee. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-171
b. Hayata Kast ve Pek Kötü Veya Onur Kırıcı Davranış-172
aa. -Hayata Kast-172
bb. -Pek Kötü Ve Onur Kırıcı Davranış-172
i. -Pek Kötü Davranış-172
ii. -Onur Kırıcı Davranış-173
cc. -Hayata Kast Veya Pek Kötü Veya Onur Kırıcı Davranış Nedeniyle Boşanma Davası Açma Hakkını Ortadan Kalkması-174
c. -Suç İşleme Veya Haysiyetsiz Hayat Sürme-174
aa. -Utanç Verici Ve Yüz Kızartıcı Bir Suç işlenmesi-174
bb. -Haysiyetsiz Hayat Sürme-175
cc. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-176
d. -Terk-176
aa. -Terk Sureti İle Ortak Hayata Son Verme-176
bb. -Evlilik Birliğinin Beraberinde Getirdiği Sorumlulukları Yerine Getirmeme İradesi-177
cc. -Terkin Üstünden Belirli Bir Sürenin Geçmiş Olması-178
dd. -Hâkimin Eve Dönme İhtarı-178
ee. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-180
e. -Akıl Hastalığı-190
aa. -Eşteki Hastalığın, -Akıl Hastalığı Olması- Şartı-190
bb. -Ortak Hayatın Diğer Eş Yönünden Çekilmez Hale Gelmesi-191
cc. -Akıl Hastalığının İyileşmesinin İmkânsız Olması-192
dd. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-192
B. -GENEL BOŞANMA SEBEBİ-197
a. -Evlilik Birliğinin Sarsılması Veya Müşterek Hayatın Yeniden Kurulamaması-197
aa. -Genel Olarak-197
bb. -Evlilik Birliğinin Sarsılmasının Şartları-198
i. -Eşler Arasındaki Geçimsizliğin Evlilik Birliğini Sarsması-198
ii. -Eşlerden Evlilik Birliğini Sürdürmelerinin Beklenememesi-200
b. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-202
C. -ANLAŞMALI BOŞANMA-227
a. -Anlaşmalı Boşanma Davasının Açılması Şartları-227
aa. -Tarafların Boşanmayı Birlikte Talep Etmeleri Veya Bir Eşin Açtığı Boşanma Dâvasını Diğer Eşin Kabul Etmesi-228
bb. -Evlenme Sözleşmesinin Yapılmasının Üzerinden En Az Bir Yıl Geçmiş Olması-228
cc. -Tarafların Boşanmanın Sonuçları Üzerinde Anlaşmış Olmaları-228
b. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-230
D. -FİİLÃ AYRILIK NEDENİ İLE BOŞANMA-242
a. -Fiilî Ayrılık Nedeniyle Boşanmaya Karar Verilebilmesinin Şartları-242
aa. -Daha Önce, Boşanma Sebeplerinden Herhangi Biriyle, Bir Boşanma Dâvasının Açılmış Ve Davanın Reddedilmiş Ve Ret Kararın Kesinleşmiş Olması-242
bb. -Ret Kararının Kesinleşmesinden İtibaren Üç Yıllık Sürenin Geçmesi-243
cc. -Eşlerden Birinin Boşanma Dâvası Açması-244
b. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-244
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
BOŞANMA DAVASINDA HÜKÜM VE HÜKMÜN SONUÇLARI
A. -GENEL OLARAK-249
B. -BOŞANMA DAVASINDA HÜKÜM ÇEŞİTLERİ-250
a. -Boşanma Davasının Reddi Kararı-250
b. -Boşanma Hakkında Karar Verilmesine Yer Olmadığına Kararı-252
c. -Ayrılık Kararı-254
d. -Boşanma Talebinin Kabulü Kararı-255
e. -Konu ile ilgili Yargıtay Kararları-255
C. -MİRAS DURUMUNA İLİŞKİN SONUÇLARI-268
a. -Genel Olarak-268
D. -TARAFLARIN KİŞİSEL DURUMUNA İLİŞKİN SONUÇLARI-269
a. -Kadının Soyadı-269
b. -Kadının Vatandaşlığı-270
c. -Kadının Kanuni Bekleme Süresi-270
d. -Kadının Nüfus Sicilindeki Medeni Halinin Değiştirilmesi-271
e. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-271
E. -TARAFLARIN TABİ OLDUĞU MAL REJİMİNE İLİŞKİN SONUÇLARI-272
a. -Eşler Arasındaki Mal Rejiminin Sona Ermesi ve Tasfiyesi-272
aa. -Eşler Arasındaki Mal Rejimi-274
aaa. -Mal Rejimi Sözleşmesinin Yapılması-275
i. -Mal Rejimi Sözleşmesi Yapma Ehliyeti-275
ii. -Mal Rejimi Sözleşmesinin Şekli-275
bbb. -Yasal Mal Rejimi-275
bb. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi-276
aaa. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Mülkiyet-276
i. Edinilmiş Mallar-276
ii. Kişisel Mallar-277
bbb. -Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Sona Ermesi Ve Tasfiye-278
ccc. -Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi İle İlgili Davaların, Boşanma Ve Evliliğin İptali Davaları İle İlişkisi-279
ddd. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde İspata Yönelik Karineler Ve Kurallar-280
eee. -Mahkemece Ayrılığa Hükmedilmesi Halinde Edinilmiş Mallara Katılma Rejimindeki Durum-281
fff. -Boşanma Davasının Reddi Halinde Eşlerin Bir Araya Gelememesi Halinde Katılma Rejiminin Durumu-282
ggg. -Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ile Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimi Arasındaki Farklar-284
cc. -Mal Ayrılığı Rejimi-285
dd. -Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimi-286
aaa. -Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejiminde Yönetim, Yararlanma, Tasarruf Ve Sorumluluk-287
bbb. -Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimin Sona Ermesi Ve Tasfiye-288
ccc. -Zina Veya Hayata Kast Halinde Paylaşım-291
ddd. Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejiminde Aile Konutu-292
ee. Mal Ortaklığı Rejimi-293
aaa. -Mal Ortaklığı Rejiminde Yönetim, Tasarruf Ve Sorumluluk-294
bbb. -Mal Ortaklığı Rejiminin Sona Ermesi Ve Tasfiye-295
b. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-296
F. -BOŞANMANIN ÇOCUKLAR YÖNÜNDEN SONUÇLARI-303
a. -Genel Olarak-303
aa. -Velayetin Düzenlenmesi-303
bb. -Kişisel İlişkinin Düzenlenmesi-306
cc. -İştirak Nafakasının Belirlenmesi-308
b. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-310
G. -TARAFLARIN TAZMİNAT VE NAFAKA TALEPLERİNE İLİŞKİN SONUÇLARI-333
a. -Tarafların Tazminat ve Nafaka Taleplerinin Karara Bağlanması-333
aa. -Genel Olarak-333
bb. -Maddi Tazminat Talebi-334
aaa. -Maddi Tazminat Miktarının Belirlenmesi-336
bbb. -Eşit Kusur Durumunda Tazminat Talebi-337
ccc. -Maddi Tazminatın Talep Şekli-337
ddd. Maddi Tazminatın Talep Süresi-338
eee. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-338
cc. -Manevi Tazminat Talebi-357
aaa. -Manevi Tazminat Miktarının Belirlenmesi-359
bbb. -Manevi Tazminatın Talep Edilme Şekli Ve Süresi-360
ccc. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-361
dd. -Yoksulluk Nafakası-374
aaa. -Yoksulluk Nafakasının Miktarının Belirlenmesi-376
bbb. -Yoksulluk Nafakasının Ortadan Kaldırılması-377
ccc. -Yoksulluk Nafakasında Yetkili Mahkeme-377
ddd. Yoksulluk Nafakasının Talep Edilme Süresi-378
ccc. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-379
H. -ANLAŞMALI BOŞANMA DAVALARINDA TAZMİNAT VE NAFAKA TALEPLERİNİN KARARA BAĞLANMASI-388
a. -Genel Olarak-388
b. -Anlaşmalı Boşanma Protokolünde Yoksulluk Nafakası ve Tazminatların Yer Almamasına Rağmen Boşanma Kararı Verilmesi-389
c. -Anlaşmalı Boşanma Protokolünde İştirak Nafakasının Yer Almamasına Rağmen Boşanma Kararı Verilmesi-396
BEŞİNCİ BÖLÜM
AİLE MAHKEMESİNİN BOŞANMAYA İLİŞKİN
VERECEĞİ KARARLAR İÇİN BAŞVURULACAK KANUN YOLLARI
A. -GENEL OLARAK-399
B. -5236 SAYILI YASA DEĞİŞİKLİĞİ ÖNCESİ BAŞVURULACAK OLAĞAN KANUN YOLLARI-401
a. -Temyiz Yolu-401
aa. -Genel Olarak-401
bb. -Aleyhine Temyiz Yolu Açık Olan Kararlar-402
cc. -Aleyhine Temyiz Yolu Açık Olmayan Kararlar-404
dd. -Temyiz Nedenleri-406
aaa. -Maddi Hukuka İlişkin Temyiz Nedenleri-406
bbb. -Usul Hukukuna İlişkin Temyiz Nedenleri-408
ee. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-411
b. Karar Düzeltme Yolu-419
aa. -Genel Olarak-419
bb. -Karar Düzeltme Sebepleri-419
cc. -Karar Düzeltme İncelemesi-420
dd. -Karar Düzeltme Yoluna Başvuru Süresi-421
ee. -Karar Düzeltme Yoluna Başvurulabilecek Kararlar-421
C. 5236 SAYILI YASA DEĞİŞİKLİĞİ SONRASI BAŞVURULACAK BAŞVURULACAK OLAĞAN KANUN YOLLARI-424
a. İstinaf Yolu-424
aa. -Genel Olarak-424
bb. -Aleyhine İstinaf Yoluna Başvurulacak Kararlar-426
cc. -İstinaf Sebepleri-426
dd. -İstinafa Başvurma Süresi-427
ee. -İstinaf Yoluna Başvurmanın İcraya Etkisi-427
ff. -İstinaf (Bölge Adliye) Mahkemesinde Yapılamayacak İşler-428
gg. -İstinaf mahkemesinin Kararı-428
aaa. -Onama Kararı-428
bbb. -Kararın Bozulması ve Uyuşmazlığı Esastan Çözen Yeni Bir Karar Verilmesi-428
ccc. -Dosyanın İlk Derece Mahkemesine Geri Gönderilmesi-429
hh. -İstinaf Hükümlerinin Yürürlüğe Girmesi-429
b. -Temyiz Yoluna Başvurma-430
aa. -Genel Olarak-430
bb. -Temyiz Edilmeyen İstinaf Mahkemesi Kararları-431
cc. -Temyiz Sebepleri-431
dd. -Temyiz Süresi-432
ee. -Yargıtayın Temyize İlişkin Vereceği Kararlar-433
aaa. -Onama Kararı-433
bbb. -Değiştirerek veya Düzelterek Onama Kararı-433
ccc. -Bozma Kararı-433
c. Yerel Mahkemenin Bozmaya Uyma Veya Direnme Kararı-434
aa. -İstinaf mahkemesinin Verdiği Kararlardaki Durum-434
bb. -Yargıtayın Bozma İlamına Uyan, İlk Derece Mahkemesinin Kararlarındaki Durum-434
D. -BAŞVURULACAK OLAĞANÜSTÜ KANUN YOLU-435
a. -Yargılamanın İadesi-435
b. -Yargılamanın İadesi Usulü-435
c. -Boşanma Hükmünün Kaldırılmasının Sonuçları-437
d. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-439
SONUÇ-445
KAYNAKÇA-451
Boşanma Hukukuna Hâkim Olan İlkeler ve Görüşler
Boşanma Davasının Konusu
Boşanma Davasında Taraflar ve Ehliyet
Yetki
Görev
Aile Mahkemeleri
Boşanma Sebepleri
Hüküm ve Sonuçları
Kanun Yolları
İlgili Yargıtay Kararları
Toplum bakımında önemi tartışmasız olan aile kavramının olması gereken anlamından uzak olarak nitelendirilmesinin doğal sonucu olarak sağlıklı olmayan oranlara ulaşan boşanmalar toplum bakımından ciddi sıkıntılara sebebiyet vermeye başlamıştır.
Boşanma gibi aile ve toplum bakımından ciddi sorunları bünyesinde barındıran bir kurumun yıkıcı etkilerinin en aza indirilmesi aile hukukunun temel amaçlarındandır. Zira boşanma kavramı asıl hüküm ve sonuçları bireylerin geleceği noktasında ortaya çıkarmaktadır. Ayrıca boşanma kavramı yıkıcı etkilerini yalnızca eşler ve çocuklar üzerinde değil geniş manada bütün aile üzerinde gösterir.
Boşanma kurumunun bu çok yönlü özelliği dikkate alınarak mevcut çalışmada sağlıklı bir boşanma sürecinin yaşanması adına mevcut yasal düzenlemeler Yargıtay uygulamaları ile birlikte ele alınarak incelenmiştir. Bu bağlamda yeri geldiğinde uygulamada yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri ele alındığı gibi çağdaş hukuk uygulamalarından da örnekler verilmiştir.
Takdirlerinize sunduğum bu çalışma Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde yapmış olduğum yüksek lisans çalışmasının büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Akademik çalışmamı kitaba dönüştürürken özellikle teorik konulara Yargıtayın ve yerel mahkemelerin bakış açılarını ve buna yönelik doktrinin ileri sürdüğü eleştirilere yer vermeye çalıştım.
Kitabın ikinci baskısında da aynı şekilde hareket edilmiş ve faydalı olacağı düşünülen yeni konular ele alındığı gibi mevcut Yargıtay kararları da güncellenmiştir. Dilerim tüm hukukçular bakımından faydalı bir çalışma olmuştur.
İÇİNDEKİLER :
BİRİNCİ BÖLÜM
TÜRK MEDENİ USUL HUKUKUNA
HÃKİM OLAN İLKELER IŞIĞINDA BOŞANMA DAVALARI
A. -GENEL OLARAK-7
B. -BOŞANMA HUKUKUNA HÃKİM OLAN GÖRÜŞLER-8
a. -Ferdiyetçi Görüş-8
b. -Toplumcu Görüş-10
c. -Hâkimin Kararı İle Boşanma Görüşü-11
d. -Türk Hukukuna Hâkim Olan Görüş-11
C. -BOŞANMA HUKUKUNA HÃKİM OLAN İLKELER-12
a. -Kusur İlkesi-12
b. -Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması İlkesi-15
c. -İrade İlkesi-17
d. -Elverişsizlik İlkesi-18
e. -Yeni Türk Medeni Kanununda Yer Alan İlkeler-19
D. USUL HUKUKUNA HÃKİM OLAN İLKELER IŞIĞINDA BOŞANMA DAVALARINDAKİ YARGILAMA USULÜNÜN DEĞERLENDİRİLMESİ-20
a. -Taraflarca Hazırlama İlkesi-20
b. -Tasarruf İlkesi-22
c. -Teksif İlkesi-23
d. -Aleniyet İlkesi-24
e. -Kendiliğinden Araştırma İlkesi-25
İKİNCİ BÖLÜM
BOŞANMA DAVALARINDA YARGILAMA USULÜ
A. -BOŞANMA DAVASININ KONUSU-27
a. -Genel Olarak-27
b. -Ayrılık-29
aa. -Boşanma Ayrılık İlişkisi-30
bb. -Ayrılığın Hukuki Sonuçları-32
cc. -Ayrılığın Sona Ermesi-33
c. -Boşanma-34
d. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-35
B. -BOŞANMA DAVASININ TARAFLARI VE DAVA EHLİYETİ-38
a. -Genel Olarak-38
b. -Davacı-39
aa. -Davacı Eşin Kusurunun Daha Ağır Olması Durumunda Dava Açma Hakkı-39
bb. -Boşanma Davası Sırasında Davacının Ölmesi ve Mirasçıların Davayı Takip Edebilmesi-42
aaa. -Mirasçıların Dava Sebebini Islahı-44
bbb. Mirasçıların İspat Yükü-44
ccc. -Mirasçılar Tarafından İspat Edilecek Kusur Durumu-45
cc. -Konuyla İlgili Yargıtay Kararları-45
c. -Davalı-54
d. -Dava Ehliyeti-55
aa. -Sınırlı Ehliyetlilerin Dava Ehliyeti-55
bb. -Sınırlı Ehliyetsizlerin Dava Ehliyeti-55
cc. -Tam Ehliyetsizlerin Dava Ehliyeti-56
aaa. -Yasal Temsilcinin Dava Açma Durumu-56
bbb. Yasal Temsilcinin Davayı Açma Şartları-57
dd. Tam Ehliyetlilerin Dava Ehliyeti-58
ee. -Konuyla İlgili Yargıtay Kararları-58
C. -BOŞANMA DAVASINDA YETKİLİ MAHKEME-59
a. -Genel Olarak-59
b. -Yetkinin Niteliği-61
c. -Yetki İtirazı-63
aa. -İtiraz Niteliği-63
bb. -Yetki İtirazının Zamanı ve Usulü-64
d. -Konuya İlişkin Yargıtay Kararları-65
D. -BOŞANMA DAVASINDA GÖREVLİ MAHKEME-75
a. -Eski Medeni Kanun Dönemi-75
b. -Yeni Türk Medeni Kanununa Göre Görevli Mahkeme-76
aa. Genel Görevli Mahkemeler-76
bb. Özel Görevli Mahkemeler-76
c. -Aile Mahkemelerinin Kurulması-77
aa. Aile Mahkemelerinin Kuruluşu-78
bb. -Aile Mahkemelerinin Yargı Çevresi-79
cc. -Aile Mahkemelerinin Faaliyete Başlama Zamanı-80
dd. -Aile Mahkemeleri İle Diğer Hukuk Mahkemeleri Arasındaki İlişki-82
ee. -Aile Mahkemelerinin Görevleri-82
d. -Konuyla ilgili Yargıtay Kararları-82
E. -AİLE MAHKEMELERİNDE YARGILAMA USULÜ-97
a. -Genel Olarak-97
b. -4787 sayılı AMK da Düzenlenmiş Usul Kuralları-99
aa. -Tarafların Sulh Yoluyla Çözüme Teşvik Edilmesi-99
aaa. Genel Olarak Sulh-99
bbb. -Sulh Yoluyla Çözüme Teşvik Zamanı-102
ccc. -Sulh Yoluna Gidilmesi Zorunluluğu-102
ddd. Hâkimin Tarafları Sulhe Teşvik Etmesi ve Bunun Taraflarca Kabulü-103
eee. -Sulh Sağlanamadığı Takdirde Yargılamaya Devam Edilmesi-103
bb. -Karşılaştırmalı Hukukta Sulh Kavramı-104
c. -4721 Sayılı TMKnın 184. Maddesinde Düzenlenen Özel Yargılama Usulleri-104
aa. -Genel Olarak-104
bb. -TMKnın 184. Maddesindeki Özel Yargılama Kuralları-105
aaa. -Hâkimin Vicdanın Kanaat Getirmiş Olması-105
i. -Vicdani Delil Sisteminin Kabul Edilmiş Olması-106
ii. -Doğrudanlık İlkesinin Etkisi-107
iii. -Hukuki Dinlenilme Hakkının Etkisi-107
bbb. -Taraflara Yemin Önerilememesi-108
ccc. -Tarafların İkrarlarının Hâkimi Bağlamaması-110
i. -Genel Olarak İkrar-110
ii. -Boşanma Davalarında İkrar-111
iii. Anlaşmalı Boşanmalarda İkrar-112
ddd. Hâkimin Delilleri Serbestçe Takdir Etmesi-115
i. -Tanık Delilinin Takdiri-116
ii. -Bilirkişi Delili ve Hâkimin Takdir Hakkı-117
eee. -Boşanmanın Feri Sonuçlarına İlişkin Anlaşmaların Onaylanması-119
fff. -Tarafların İstemi İle duruşmanın Gizli Yapılması-120
cc. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-122
d. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda Aile Mahkemelerinde Uygulanacak Usul Kuralları-141
aa. -Boşanma Davasının İşlemden Kaldırılması (HUMK m. 409)-141
aaa. -Genel Olarak-141
bbb. -Davanın Derdest Olması-142
ccc. -Derdestlik Süresinde Yeniden Davanın Açılması-143
ddd. Yenileme Talebinde Bulunulması-144
eee. -İşlemden Kaldırılan Davanın Açılmamış Sayılması-144
fff. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-144
bb. -Boşanma Davasından Feragat (HUMK md. 9194)-146
aaa. -Genel Olarak-146
bbb. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-148
cc. -Boşanma Davalarında Kabul-150
dd. -Boşanma Davalarında Karşılık Dava Durumu (HUMK md. 203208)-151
aaa. Karşılık Dava-151
bbb. Boşanma Davalarında Karşılık Dava Durumu-152
ccc. Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-153
ee. -Boşanma Davası Açıldıktan Sonra Evlenmenin İptali Davasının Açılmış Olması-157
aaa. Genel Olarak-157
bbb. Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-158
F. -BOŞANMA DAVASININ AÇILMA SÜRESİ VE SÜRENİN NİTELİĞİ-163
a. -Süreye Bağlı Boşanma Sebepleri-163
b. -Süreye Bağlı Olmayan Boşanma Sebepleri-164
c. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-164
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
BOŞANMA SEBEBLERİ
A. -ÖZEL BOŞANMA SEBEPLERİ-165
a. -Zina-165
aa. -Zina Nedeni İle Boşanma Davasının Açılmasının Şartları-166
i. -Evlilik Birliğinin Varlığı-166
ii. -Başkasıyla Cinsî İlişkide Bulunma-167
iii. -Kusur-168
bb. -Yapılan Zinanın İspatı-168
cc. -Zina Nedeni İle Boşanma Davası Açma Hakkının Ortadan Kalkması-169
i. -Süre Nedeni Ortadan Kalkma-169
ii. -Af Nedeni İle Ortadan Kalkma-170
dd. -Zina Sebebi İle Açılan Boşanma Davasının Hukukî Sonuçları-170
ee. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-171
b. Hayata Kast ve Pek Kötü Veya Onur Kırıcı Davranış-172
aa. -Hayata Kast-172
bb. -Pek Kötü Ve Onur Kırıcı Davranış-172
i. -Pek Kötü Davranış-172
ii. -Onur Kırıcı Davranış-173
cc. -Hayata Kast Veya Pek Kötü Veya Onur Kırıcı Davranış Nedeniyle Boşanma Davası Açma Hakkını Ortadan Kalkması-174
c. -Suç İşleme Veya Haysiyetsiz Hayat Sürme-174
aa. -Utanç Verici Ve Yüz Kızartıcı Bir Suç işlenmesi-174
bb. -Haysiyetsiz Hayat Sürme-175
cc. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-176
d. -Terk-176
aa. -Terk Sureti İle Ortak Hayata Son Verme-176
bb. -Evlilik Birliğinin Beraberinde Getirdiği Sorumlulukları Yerine Getirmeme İradesi-177
cc. -Terkin Üstünden Belirli Bir Sürenin Geçmiş Olması-178
dd. -Hâkimin Eve Dönme İhtarı-178
ee. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-180
e. -Akıl Hastalığı-190
aa. -Eşteki Hastalığın, -Akıl Hastalığı Olması- Şartı-190
bb. -Ortak Hayatın Diğer Eş Yönünden Çekilmez Hale Gelmesi-191
cc. -Akıl Hastalığının İyileşmesinin İmkânsız Olması-192
dd. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-192
B. -GENEL BOŞANMA SEBEBİ-197
a. -Evlilik Birliğinin Sarsılması Veya Müşterek Hayatın Yeniden Kurulamaması-197
aa. -Genel Olarak-197
bb. -Evlilik Birliğinin Sarsılmasının Şartları-198
i. -Eşler Arasındaki Geçimsizliğin Evlilik Birliğini Sarsması-198
ii. -Eşlerden Evlilik Birliğini Sürdürmelerinin Beklenememesi-200
b. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-202
C. -ANLAŞMALI BOŞANMA-227
a. -Anlaşmalı Boşanma Davasının Açılması Şartları-227
aa. -Tarafların Boşanmayı Birlikte Talep Etmeleri Veya Bir Eşin Açtığı Boşanma Dâvasını Diğer Eşin Kabul Etmesi-228
bb. -Evlenme Sözleşmesinin Yapılmasının Üzerinden En Az Bir Yıl Geçmiş Olması-228
cc. -Tarafların Boşanmanın Sonuçları Üzerinde Anlaşmış Olmaları-228
b. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-230
D. -FİİLÃ AYRILIK NEDENİ İLE BOŞANMA-242
a. -Fiilî Ayrılık Nedeniyle Boşanmaya Karar Verilebilmesinin Şartları-242
aa. -Daha Önce, Boşanma Sebeplerinden Herhangi Biriyle, Bir Boşanma Dâvasının Açılmış Ve Davanın Reddedilmiş Ve Ret Kararın Kesinleşmiş Olması-242
bb. -Ret Kararının Kesinleşmesinden İtibaren Üç Yıllık Sürenin Geçmesi-243
cc. -Eşlerden Birinin Boşanma Dâvası Açması-244
b. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-244
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
BOŞANMA DAVASINDA HÜKÜM VE HÜKMÜN SONUÇLARI
A. -GENEL OLARAK-249
B. -BOŞANMA DAVASINDA HÜKÜM ÇEŞİTLERİ-250
a. -Boşanma Davasının Reddi Kararı-250
b. -Boşanma Hakkında Karar Verilmesine Yer Olmadığına Kararı-252
c. -Ayrılık Kararı-254
d. -Boşanma Talebinin Kabulü Kararı-255
e. -Konu ile ilgili Yargıtay Kararları-255
C. -MİRAS DURUMUNA İLİŞKİN SONUÇLARI-268
a. -Genel Olarak-268
D. -TARAFLARIN KİŞİSEL DURUMUNA İLİŞKİN SONUÇLARI-269
a. -Kadının Soyadı-269
b. -Kadının Vatandaşlığı-270
c. -Kadının Kanuni Bekleme Süresi-270
d. -Kadının Nüfus Sicilindeki Medeni Halinin Değiştirilmesi-271
e. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-271
E. -TARAFLARIN TABİ OLDUĞU MAL REJİMİNE İLİŞKİN SONUÇLARI-272
a. -Eşler Arasındaki Mal Rejiminin Sona Ermesi ve Tasfiyesi-272
aa. -Eşler Arasındaki Mal Rejimi-274
aaa. -Mal Rejimi Sözleşmesinin Yapılması-275
i. -Mal Rejimi Sözleşmesi Yapma Ehliyeti-275
ii. -Mal Rejimi Sözleşmesinin Şekli-275
bbb. -Yasal Mal Rejimi-275
bb. Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi-276
aaa. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Mülkiyet-276
i. Edinilmiş Mallar-276
ii. Kişisel Mallar-277
bbb. -Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Sona Ermesi Ve Tasfiye-278
ccc. -Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi İle İlgili Davaların, Boşanma Ve Evliliğin İptali Davaları İle İlişkisi-279
ddd. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde İspata Yönelik Karineler Ve Kurallar-280
eee. -Mahkemece Ayrılığa Hükmedilmesi Halinde Edinilmiş Mallara Katılma Rejimindeki Durum-281
fff. -Boşanma Davasının Reddi Halinde Eşlerin Bir Araya Gelememesi Halinde Katılma Rejiminin Durumu-282
ggg. -Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ile Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimi Arasındaki Farklar-284
cc. -Mal Ayrılığı Rejimi-285
dd. -Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimi-286
aaa. -Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejiminde Yönetim, Yararlanma, Tasarruf Ve Sorumluluk-287
bbb. -Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimin Sona Ermesi Ve Tasfiye-288
ccc. -Zina Veya Hayata Kast Halinde Paylaşım-291
ddd. Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejiminde Aile Konutu-292
ee. Mal Ortaklığı Rejimi-293
aaa. -Mal Ortaklığı Rejiminde Yönetim, Tasarruf Ve Sorumluluk-294
bbb. -Mal Ortaklığı Rejiminin Sona Ermesi Ve Tasfiye-295
b. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-296
F. -BOŞANMANIN ÇOCUKLAR YÖNÜNDEN SONUÇLARI-303
a. -Genel Olarak-303
aa. -Velayetin Düzenlenmesi-303
bb. -Kişisel İlişkinin Düzenlenmesi-306
cc. -İştirak Nafakasının Belirlenmesi-308
b. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-310
G. -TARAFLARIN TAZMİNAT VE NAFAKA TALEPLERİNE İLİŞKİN SONUÇLARI-333
a. -Tarafların Tazminat ve Nafaka Taleplerinin Karara Bağlanması-333
aa. -Genel Olarak-333
bb. -Maddi Tazminat Talebi-334
aaa. -Maddi Tazminat Miktarının Belirlenmesi-336
bbb. -Eşit Kusur Durumunda Tazminat Talebi-337
ccc. -Maddi Tazminatın Talep Şekli-337
ddd. Maddi Tazminatın Talep Süresi-338
eee. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-338
cc. -Manevi Tazminat Talebi-357
aaa. -Manevi Tazminat Miktarının Belirlenmesi-359
bbb. -Manevi Tazminatın Talep Edilme Şekli Ve Süresi-360
ccc. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-361
dd. -Yoksulluk Nafakası-374
aaa. -Yoksulluk Nafakasının Miktarının Belirlenmesi-376
bbb. -Yoksulluk Nafakasının Ortadan Kaldırılması-377
ccc. -Yoksulluk Nafakasında Yetkili Mahkeme-377
ddd. Yoksulluk Nafakasının Talep Edilme Süresi-378
ccc. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-379
H. -ANLAŞMALI BOŞANMA DAVALARINDA TAZMİNAT VE NAFAKA TALEPLERİNİN KARARA BAĞLANMASI-388
a. -Genel Olarak-388
b. -Anlaşmalı Boşanma Protokolünde Yoksulluk Nafakası ve Tazminatların Yer Almamasına Rağmen Boşanma Kararı Verilmesi-389
c. -Anlaşmalı Boşanma Protokolünde İştirak Nafakasının Yer Almamasına Rağmen Boşanma Kararı Verilmesi-396
BEŞİNCİ BÖLÜM
AİLE MAHKEMESİNİN BOŞANMAYA İLİŞKİN
VERECEĞİ KARARLAR İÇİN BAŞVURULACAK KANUN YOLLARI
A. -GENEL OLARAK-399
B. -5236 SAYILI YASA DEĞİŞİKLİĞİ ÖNCESİ BAŞVURULACAK OLAĞAN KANUN YOLLARI-401
a. -Temyiz Yolu-401
aa. -Genel Olarak-401
bb. -Aleyhine Temyiz Yolu Açık Olan Kararlar-402
cc. -Aleyhine Temyiz Yolu Açık Olmayan Kararlar-404
dd. -Temyiz Nedenleri-406
aaa. -Maddi Hukuka İlişkin Temyiz Nedenleri-406
bbb. -Usul Hukukuna İlişkin Temyiz Nedenleri-408
ee. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-411
b. Karar Düzeltme Yolu-419
aa. -Genel Olarak-419
bb. -Karar Düzeltme Sebepleri-419
cc. -Karar Düzeltme İncelemesi-420
dd. -Karar Düzeltme Yoluna Başvuru Süresi-421
ee. -Karar Düzeltme Yoluna Başvurulabilecek Kararlar-421
C. 5236 SAYILI YASA DEĞİŞİKLİĞİ SONRASI BAŞVURULACAK BAŞVURULACAK OLAĞAN KANUN YOLLARI-424
a. İstinaf Yolu-424
aa. -Genel Olarak-424
bb. -Aleyhine İstinaf Yoluna Başvurulacak Kararlar-426
cc. -İstinaf Sebepleri-426
dd. -İstinafa Başvurma Süresi-427
ee. -İstinaf Yoluna Başvurmanın İcraya Etkisi-427
ff. -İstinaf (Bölge Adliye) Mahkemesinde Yapılamayacak İşler-428
gg. -İstinaf mahkemesinin Kararı-428
aaa. -Onama Kararı-428
bbb. -Kararın Bozulması ve Uyuşmazlığı Esastan Çözen Yeni Bir Karar Verilmesi-428
ccc. -Dosyanın İlk Derece Mahkemesine Geri Gönderilmesi-429
hh. -İstinaf Hükümlerinin Yürürlüğe Girmesi-429
b. -Temyiz Yoluna Başvurma-430
aa. -Genel Olarak-430
bb. -Temyiz Edilmeyen İstinaf Mahkemesi Kararları-431
cc. -Temyiz Sebepleri-431
dd. -Temyiz Süresi-432
ee. -Yargıtayın Temyize İlişkin Vereceği Kararlar-433
aaa. -Onama Kararı-433
bbb. -Değiştirerek veya Düzelterek Onama Kararı-433
ccc. -Bozma Kararı-433
c. Yerel Mahkemenin Bozmaya Uyma Veya Direnme Kararı-434
aa. -İstinaf mahkemesinin Verdiği Kararlardaki Durum-434
bb. -Yargıtayın Bozma İlamına Uyan, İlk Derece Mahkemesinin Kararlarındaki Durum-434
D. -BAŞVURULACAK OLAĞANÜSTÜ KANUN YOLU-435
a. -Yargılamanın İadesi-435
b. -Yargılamanın İadesi Usulü-435
c. -Boşanma Hükmünün Kaldırılmasının Sonuçları-437
d. -Konu İle İlgili Yargıtay Kararları-439
SONUÇ-445
KAYNAKÇA-451
© Copyright 2025
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı