Vedat Kitapçılık
Kargo Gönderim Saatleri;
Hafta İçi Saat 16:00 'ya kadar
Cumartesi Saat 11:00 'e kadar
Kartlarına Taksit
Seçeneklerimiz Vardır!
Banka Hesap Bilgilerimiz
Destek
HATTI
0212
240 12 54
240 12 58
Favori
Listenizde
Ürün Yok!
Sepetinizde
Ürün Yok!
Yeni Çıkan Yayınlar:      Mayıs (0)      Nisan (73)      Mart (140)      Şubat (116)

Borçlunun İfa Yardımcılarından Dolayı Sorumluluğu Zarife ŞENOCAK

Borçlunun İfa Yardımcılarından Dolayı Sorumluluğu Zarife ŞENOCAK



Sayfa Sayısı
:  
309
Kitap Ölçüleri
:  
16x23 cm
Basım Yılı
:  
1995
ISBN NO
:  
978975680161

300,00 TL

Bu ürün şu anda stoklarımızda yok!
Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...











GİRİŞ İncelememizin konusunu "Borçlunun İfa Yardımcılarından Dolayı Sorumluluğu" oluşturmaktadır. Çağımızda bilim ve teknikte meydana gelen gelişmelere paralel olarak, hukuk alanında da yeni problemler ortaya çıkmaktadır. Bu problemlerin halli, diğer bir ifade ile kişiler arasındaki hukukî problem¬lere çözüm bulunması görevi ise bir taraftan norm koyucularına, diğer taraftan hukuku uygulayanlara ve doktrine düşmektedir.Mevcut hukuk kuralları, çoğu zaman, söz konusu gelişmeleri takip edememekte, tek¬niğin beraberinde getirdiği problemleri çözme konusunda eksik, yeter¬siz kalmaktadır.Günümüzdeki bu hızlı gelişmeler, eskimiş hukuk kural¬larının yerini alabilecek ve ihtiyaçlara cevap verebilecek yeni hukuk kurallarının düzenlenmesini, dolayısıyla hukuk alanında bir reform ya¬pılmasını zorunlu hâle getirmektedir. Mevcut hukuk kurallarında bir reform yapılmasına girişilmemiş olması karşısında, bir taraftan uygulama, diğer taraftan doktrindeki ça¬lışmalar, ihtiyaçları karşılayabilmek için hızlı şekilde gelişmektedir. Özellikle akit hukuku alanında uygulama ve doktrin tarafından ya¬ratılan müesseseler, kendilerini uzun zamandan beri kabul ettirmiş bu¬lunmaktadırlar. Keşfedilen bu müesseselerin başında "culpa in contra-hendo" ve "aktin müsbet ihlâli" müesseseleri gelmektedir.Bunların ya-nında,üçüncü kişinin zararının tazmini müessesesi,akit meydana gelme¬den önce ve akdî ilişki içerisinde, hatta aktin herhangi bir sebeple geçersiz olması durumunda,hukukî ilişki taraflarının ifa menfaati dışındaki mal ve şahıs varlığından oluşan bütünlük menfaatlerine hizmet eden geniş kapsamlı koruma yükümlerinin varlığının kabul edilmesi, daha sonra bu yükümlerin koruma alanına üçüncü kişilerin de dahil edilmesi amacıyla üçüncü kişiyi koruyucu etkili akit konstrük-siyonun geliştirilmesi, doktrin ve uygulamanın mevcut normlarının 1 yetersizliği dolayısıyla ilişkilerdeki ihtiyaçları karşılama yolundaki çaba¬sına örnek teşkil eder. Bütün bu müesseseler günümüzün doktrin ve uygulamasının haksız fiilleri, akdî yükümlülüklerin ihlâli şeklinde ele alma eğilimini yansıtmaktadır. Bu eğilimin sebebi akit hukuku hüküm¬lerinin zarar görene özellikle zamanaşımı ve ispat yükünün dağılımı konusunda daha elverişli bir konum sağlamasıdır. Nitekim aynı eğilim yardımcı kişilerden dolayı sorumluluk ala¬nında da gözlenmektedir; zira akit hukuku alanındaki yardımcı kişi¬lerden dolayı sorumluluk hükmü (BK. mad. 100), zarar görene, haksız fiil hukuku alanında yardımcı kişilerden dolayı sorumluluk hükmünden daha etkili bir koruma sağlamaktadır; Borçlar Kanunu′nun 100′üncü maddesine göre borçlu, ifa yardımcısının borca aykırı davranışlarından, kendisinin herhangi bir kusuru olmasa da zarar gören alacaklıya karşı sorumludur; Borçlar Kanunu′nun 100′üncü maddesi, bu konuda borç¬luya herhangi bir kurtuluş kanıtı getirme imkânı tanımamaktadır. Buna karşılık Borçlar Kanunu′nun 55′inci maddesine göre, iş sahibi yardım¬cısının üçüncü kişiye zarar vermesi hâlinde, durumun gerektirdiği her türlü objektif dikkat ve özeni göstermiş olduğunu ispat ederek sorum¬luluktan kurtulabilmektedir: Günümüzün gitgide artan işbölümüne dayanan ekonomisinde, borçlunun borcunu kural olarak yardımcı kişiler vasıtasıyla ifa etmesi, Borçlar Kanunu′nun 100′üncü maddesinin önemini daha da artırmıştır. Borçlunun yardımcı kişilerden dolayı sorumluluğunun kapsamının ve şartlarının, klasik sınırlar aşılarak ve borçlunun kendi kusurundan dolayı sorumluluğuna (BK. mad. 96 vd.) ilişkin modern tazminat hukukundaki gelişmelere paralel olarak ele alınması ve incelenmesi ihtiyacı, "Borçlunun İfa Yardımcılarından Dolayı Sorumluluğu"nu tez konusu olarak seçmemizde en önemli etken olmuştur. Borçlar Kanunu′nun 100′üncü maddesi, borçlunun ifa yardım¬cılarından dolayı sorumluluğu yanında, borç ilişkisinden doğan bir hakkının kullanılmasını kendisine bıraktığı kişilerden (kullanma yar¬dımcılarından) dolayı sorumluluğunu da düzenlemektedir. Borçlunun kullanma yardımcılarından dolayı sorumluluğu, esas itibarıyla incele¬memizin dışında bırakılmış, bu konuya sadece ifa yardımcılarından do- 2 layı sorumlulukla bağlantılı olarak önem taşıdığı yerlerde kısmen deği¬nilmiştir. Tez çalışmamız dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde "Borçlunun İfa Yardımcılarından Dolayı Sorumluluğunu Düzenleme İhtiyacı", "Bu Sorumluluğu Haklı Kılan Sebepler" ve "Sorumluluğun Tarihî Gelişimi" ele alınmıştır. İkinci bölümde ise hukuk doktrini ve uygulamadaki gelişmeler dikkate alınarak "Borçlunun İfa Yardım¬cılarından Dolayı Sorumluluğunun Şartlan" incelenmiştir.Üçüncü bö¬lümün konusunu ise "Borçlunun İfa Yardımcılarından Dolayı Sorum¬luluğunda Tazminat,Sorumluluğu Ortadan Kaldıran veya Sınırlandıran Anlaşmalar" ve "Müteselsil Borçluların Müşterek Bir Yardımcı Kişi¬den Sorumluluğu ile İfa Yardımcısının Borçlu ve Alacaklıya Karşı So¬rumluluğu" oluşturmaktadır.Nihayet "Borçlunun İfa Yardımcılarından Dolayı Sorumluluğuna İlişkin Hükmün (BK. mad. 100) Kıyas Yoluyla Uygulanmasına İlişkin Durumlar" başlığını taşıyan dördüncü bölümde akit öncesi görüşmelerde, üçüncü kişiyi koruyucu etkili akitlerde, eşya hukukundan doğan hukukî ilişkilerde ve külfetlerin yerine getiril¬mesinde kullanılan yardımcı kişilerden dolayı sorumluluk konularında açıklamalara yer verilmiştir. Çalışmamız, konunun genel bir değerlendirmesini ihtiva eden "Sonuç" bölümü ile tamamlanmıştır. 3 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ V İÇİNDEKİLER VII KISALTMALAR XV BİBLİYOGRAFYA XIX GİRİŞ , 1 BİRİNCİ BÖLÜM BORÇLUNUN İFA YARDIMCILARINDAN DOLAYI SORUMLU OLMASINI DÜZENLEME İHTİYACI, BU SORUMLULUĞU HAKLI KILAN SEBEPLER VE SORUMLULUĞUN TARİHÎ GELİŞİMİ § 1. BORÇLUNUN İFA YARDIMCILARIM)AN DOLAYI SORUMLU OLMASINI DÜZENLEME İHTİYACI , 5 I. Borçlunun İfa Yardımcısı Kullanmasından Alacaklı Aleyhine Doğan Riskler Yönünden 6 II. İlişkilerdeki İhtiyaçların Kapsamı Yönünden 9 § 2. BORÇLUNUN İFA YARDIMCILARINDAN DOLAYI SORUMLU OLMASININ HAKLILIK SEBEPLERİ 11 I. Borçlunun İfa Yardımcılarından Dolayı Sorumlu Olmasının Haklılık Sebepleri Konusunda Doktrinde İleri Sürülen Görüşler 12 A. Sorumluluğun Haklılık Sebebini Aktin İn′ikadı Esnasındaki Karşılıklı İrade Beyanlarını Yorumlamak Suretiyle Ortaya Çıkaran Görüşler ...12 VII 1. "Sonuç Vaadi" Görüşü 12 2. "Özen" Görüşü ...15 3. "Garanti" Görüşü 17 B. "Hâkimiyet" Görüşü 19 C. "Temsil ve Araç "Görüşü 23 D. "Tehlike" Görüşü 25 E. "Yarar ve Tehlike" (Interesse-Gefahr) Görüşü 28 F. "İsnadiyet Birliği" Görüşü 32 G. "Etki Alanı (Hukukî Alan- Riziko Alanı) (Einflussphaere-Einwirkungsbereich- .. Rechtssphaere-Risikosphaere)" Görüşü 33 H. Sorumluluğu Farklı Bakış Açılarından Değerlendiren Görüş 34 II. Değerlendirme 38 § 3. BORÇLUNUN EFA YARDIMCILARINDAN DOLAYI SORUMLULUĞUNUN TARİHÎ GELİŞİMİ 41 I. Roma Hukuku 42 II. Germenist- Alman Hukuku 44 III. Almanya′da Müşterek Hukuk 45 IV. 18. ve 19. Yüzyılda Yapılan Kodifikasyonlar 46 A. 1794 Tarihli Prusya Devletleri Umumî Kanunu..... 46 B. 1803 Tarihli Fransız Medenî Kanunu 47 C. 1896 Tarihli Alman Medenî Kanunu .48 D. İsviçre Kanunları 50 1. 1911 Tarihli İsviçre Borçlar Kanunu Öncesi Devirde 50 2. 1911 Tarihli İsviçre Borçlar Kanunu 52 E. Türk Borçlar Kanunu 53 VIII İKİNCİ BOLUM BORÇLUNUN İFA YARDIMCILARINDAN DOLAYI SORUMLULUĞUNUN ŞARTLARI § 4. BORÇLU İLE ZARAR GÖREN ALACAKLI ARASINDA BİR BORÇ İLİŞKİSİNİN VARLIĞI ...57 I. Borç İlişkisinin Kaynakları 58 A. Akitten Doğan Borç İlişkileri 58 B. Diğer Borç İlişkileri 75 II. Borç İlişkisinden Doğan Yükümlülükler 19 A. Edim Yükümleri ve Yan Yükümler 80 1. Edim Yükümleri 83 2. Yan Yükümler 87 B. Olumsuz Edim Yükümleri 97 § 5. BORÇ İLİŞKİSİNDEN DOĞAN BORCUN YARDIMCI KİŞİ TARAFINDAN İFASI 103 I. İfa Yardımcısı Kavramı, İfa Yardımcısı Çeşitleri, İfa Yardımcısı ve Benzer Kavramlar Arasındaki İlişki 104 A. İfa Yardımcısı Kavramı 104 B. İfa Yardımcısı Çeşitleri 109 1. Caiz Olan ve Caiz Olmayan İfa Yardımcısı. 109 2. Bağımlı ve Bağımsız İfa Yardımcısı 114 3. Alt İfa Yardımcıları 123 IX C. İfa Yardımcısı ve Benzer Kavramlar Arasındaki İlişki 126 1. İfa Yardımcısı ve Kullanma Yardımcısı Arasındaki İlişki 127 2. İfa Yardımcısı ve Organ Arasındaki İlişki... 13 0 3. İfa Yardımcısı ve Kanunî Temsilci Arasındaki İlişki 132 4 İfa Yardımcısı ve BK. mad. 55 Manasında Yardımcı Kişi Arasındaki İlişki 135 5. İfa Yardımcısı ve Kaim Vekil Arasındaki İlişki ...140 II. Borçlunun Borç İlişkisinden Doğan Borcun İfasını Yardımcı Kişiye Bırakması 151 A. Borçlunun Borcun İfasının Üçüncü Kişi Tarafından Yerine Getirilmesine Muvafakat Etmesi 151 B. Üçüncü Kişinin İfaya Fiilen Katılması 161 III. İfa Yardımcısı ile Borçlu ve Alacaklı Arasındaki İlişki 166 § 6. YARDIMCI KİŞİNİN ALACAKLIYA BORCA AYKIRI BİR DAVRANIŞLA ZARAR VERMİŞ OLMASI 170 I. Doktrinde İleri Sürülen Görüşler 171 A. Borçlunun Sorumluluğunu Yardımcı Kişinin Kendisine Bırakılan İşin Görülmesi Esnasında Verdiği Zararlarla Sınırlandıran Görüş 172 1. İsviçre-Türk Hukukunda 172 2. Alman Hukukunda 179 X B. Borçlunun Yardımcı Kişilerden Dolayı Sorum¬luluğunda İfa Esnasında ve İfa Vesilesiyle Verilen Zararlar Konusunda Yapılan Ayrımın Or¬tadan Kaldırılması Gerektiğini Savunan Görüş .... 189 II. Değerlendirme 195 § 7. FARAZİ KUSUR 202 I. Kusura İlişkin, Doktrinde "Farazî Kusur" Dışında İleri Sürülen Görüşler 203 A. Yardımcı Kişinin Kusurunu Şart Koşan Görüş ....203 B. Kusursuz Sorumluluk Görüşü 209 II. Doktrinde Hâkim Olan Görüş: Farazî Kusur 210 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM BORÇLUNUN İFA YARDIMCILARINDAN DOLAYI SORUMLULUĞUNDA TAZMİNAT, SORUMLULUĞU ORTADAN KALDmAN VEYA SINIRLANDIRAN ANLAŞMALAR VE DİĞER ÖZEL DURUMLAR § 8. SORUMLULUĞUN SONUCU OLARAK BORÇLUNUN TAZMİNAT YÜKÜMLÜLÜĞÜ 222 I. Zararın Hesaplanması 222 II. Tazminatın Hesaplanması........ 224 A. Tazminatın Hesaplanmasına İlişkin Kanunî Dayanaklar 224 B. Tazminatın Hesaplanmasında Esas Alınacak Kriterler 224 1. Tazminattan İndirim Sebepleri 225 XI a. Hafif Farazî Kusur 225 b. Alacaklının Kendi Kusuru 227 c. Alacaklının Yardımcısının Zararın Doğmasında Etkili Olan Bir Davranışının Varlığı 229 2. Sorumluluğu Kuvvetlendiren Hâl ve Şartlar : ...234 § 9. İFA YARDIMCILARINDAN DOLAYI SORUMLULUĞU ORTADAN KALDIRAN VEYA SINIRLANDIRAN ANLAŞMALAR 235 I. İfa Yardımcılanndan Dolayı Sorumluluğu Ortadan Kal¬dıran veya Sınırlandıran Anlaşmaların Kanunî Sınırlan .239 A. Borçlar Kanunu′nun 100′üncü Maddesinin 2′nci ve 3′üncü Fıkrasında Öngörülen Düzenleme 240 1. Kural: İfa Yardımcısının Her Türlü Kusuru İçin Sorumluluğun Ortadan Kaldmlabiîmesi ve Sınırlandırılabilmesi (BK, mad. 100/fk. 2) 241 2. İstisna: İfa Yardımcısının Sadece Hafif İhmali İçin Sorumluluğun Ortadan Kaldırılabilmesi ve Sınırlandırılabilmesi (BK. mad. 100/fk.3) 244 a. Alacaklının Borçlunun Hizmetinde Bulunması Hâlinde 244 b. Borçlunun Sorumluluğunun Hükümet Tarafından Verilen İmtiyaz Sonucu Bir Sanatın İcrasından Doğması Hâlinde 246 XII B. Aktin Muhtevasını Belirleme Serbestisinin Genel Kanunî Sınırlan (BK. mad. 19/fk. 2, mad. 20, MK. mad. 23/fk. 2) 252 II. İfa Yardımcılarından Dolayı Sorumluluğu Ortadan Kaldıran veya Sınırlandıran Anlaşmalarda Kanunî Sınırlara Uyulmamasının Sonuçlan 254 § 10. DİĞER ÖZEL DURUMLAR 257 I. Müteselsil Borçluların Müşterek Bir Yardımcı Kişiden Dolayı Sorumluluğu 257 II. İfa Yardımcısının Borçlu ve Alacaklıya Karşı Sorumluluğu 261 A. İfa Yardımcısının Borçluya Karşı Sorumluluğu....261 B. İfa Yardımcısının Alacaklıya Karşı Sorumluluğu .263 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM BORÇLUNUN İFA YARDIMCILARINDAN DOLAYI SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN HÜKMÜN (BK. mad. 100) KIYAS YOLUYLA UYGULANMASINA İLİŞKİN DURUMLAR § 11. AKİT ÖNCESİ GÖRÜŞMELERDE YARDIMCI KİŞİLERDEN DOLAYI SORUMLULUK 266 § 12. ÜÇÜNCÜ KİŞİYİ KORUYUCU ETKİLİ AKİTLERDE YARDIMCI KİŞİLERDEN DOLAYI SORUMLULUK 285 §13. EŞYA HUKUKUNDAN DOĞAN HUKUKÎ İLİŞKİLERDE YARDIMCI KİŞİLERDEN DOLAYI SORUMLULUK.. 291 § 14. KÜLFETLERİN YERİNE GETİRİLMESİNDE YARDIMCI KİŞİLERDEN DOLAYI SORUMLULUK 294 SONUÇ 299 XIII