Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Borçlar Kanunu na Göre Kefilin Alacaklıya Karşı Sahip Olduğu Savunma İmkanları
Borçlar Kanunu na Göre Kefilin Alacaklıya Karşı Sahip Olduğu Savunma İmkanları
Gülçin Elçin GRASSINGER
Sayfa Sayısı
:
245
Kitap Ölçüleri
:
21x18 cm
Basım Yılı
:
1996
240,00
TL 
Bu ürün şu anda stoklarımızda yok!Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
GİRİŞ I. KEFALET AKTİNİN TANIMI VE MAHİYETİ Şahsî teminat akillerinde olan kefalet akti BK.md.483′de"Kefalet, bir akittir ki onunla bir kimse, borçlunun aktettiği borcun edasını temin etmeği alacaklıya karşı taahhüt eder."şeklinde tanımlanmıştır. Tanımdan da anlaşılacağı gibi kefalet akti,- mutlaka ikinci bir borç ilişkisinin varlığına ihtiyaç göstermektedir. Kefalet aktinin ihtiyaç duyduğu bu ikinci borç ilişkisi çalışmada "asıl borç ilişkisi" olarak nitelendirilmiştir. . BK.md.483′deki kefalet aktinin tanımı, bu aktin mahiyetini tam ve gerçek olarak-ifade etmekten uzaktır. Zira kefalet aktinin alacaklı ile asıl borçlu ara¬sındaki "akitten" doğan borçları teminat altına alacağı yolundaki ifade yeterli değildir. Kefalet akti, alacaklı ile asıl borçlu arasındaki hukuki ilişkiden doğmuş borcu teminat altına alır. Bu borcun kaynağı akit olabileceği gibi, haksız fiil, haksız iktisap ya da kanun olabilir. Bunun yanısıra tanımda be¬lirtilmiş olduğu gibi kefilin asıl borçlunun borcunun edasını temin etme yükümlülüğü yoktur. Kefilin borcu, asıl borçlunun borcunu ifa edememesi ha¬linde alacaklının beklediği ifa menfaatini sağlamaktır. Kefalet borcu ile asıl borç aynı borç değildir. Eğer kefilin borcu BK.md.483′de denildiği gibi asıl borcun ifasını sağlamak olsa idi, kefilin ifası ile asıl borcun da sona ermesi gerekirdi. Oysa kefilin alacaklıya ifası kefalet borcunu sona erdirir. Asıl borç sona ermediği için BK.md.496 gereği kefil, alacaklıya kefalet borcunu ifa et¬tiği oranda alacaklının haklarına halef olarak asıl borçluya rücu edebilecektir. Bu açıklamalar altında kefalet akti şu şekilde tanımlanabilir: Kefalet akti ile taahhüt altına giren kimse, asıl borçlunun borcunu ifa edememesi halinde alacaklıya, onun bu ifadan beklediği menfaati karşılamayı taahhüt eder. Kefalet aktinin en önemli ve esaslı özelliği fer′iliğidir. Bu özellik gereği ke¬falet aktinin varlığı, devamı ve sona ermesi asıl borca bağlıdır. Kefalet ak¬tinin fer′i niteliğinden vazgeçilemez. Bu sebeple tüm kefalet türlerinde, ister adi, ister müteselsil kefalet olsun kefil, her zaman fer′i olarak sorumlu olur. Asıl borçludan daha ağır şartlar altında sorumlu olamaz. Kefalet aktinde ta¬rafların fer′ilik niteliğini bertaraf edecek şekilde anlaşmaları da geçerli ola¬maz. Bununla beraber fer′ilik niteliği, kefalet aktindeki kefilin alacaklıya, asıl borçlunun ifa edememesine karşı teminat sağlama borcu karşısında bazen istisnai olarak uygulanmayabilir.. 14 Kefalet aktinin ikinci özelliği taliliğidir. Tali nitelik, kefilin, asıl borçlu takip edildikten sonra alacaklı tarafından takip edilmesine imkân verir. Kefil ikincil olarak, tali olarak sorumlu olmaktadır. Kefalet aktinin tali niteliği, fer′i niteliği gibi esaslı nitelik olmadığından, tarafların tali niteliği bertaraf etmeleri mümkün olabileceği gibi, kefalet akti türlerinden sadece adi kefalet tali ni¬teliği haizdir. Kefalet akti kural olarak tek tarafa borç yükleyen akittir. Alacaklının kefile karşı edim yükümlülüğü yoktur. Her ne kadar kanunda alacaklıya, kefile kar¬şı bir takım yükümlülükler yüklenmişse de, bu yükümlülükler, kefalet borcuna karşı gelen, kefalet aktini tam iki taraflı borç aktine sokan nitelikte değildirler. Ancak istisnai olarak alacaklının, kefilin teminat borcuna karşılık ivaz ödemesi kararlaştırılabilir. Bu takdirde kefalet akti tam iki taraflı akit olarak ortaya çıkar. Kefalet akti, asıl borç ilişkisinden tamamen bağımsız, ayrı bir borç ilişkisidir. Kefalet borcu ile asıl borcun aynı borç olmamaları sebebiyle her iki aktin konusu farklıdır. Kefalet aktinin konusunun daima para borcu olması sebebi ile her ne kadar konusu para olan asıl borç ilişkisinde kefalet borcu ile asıl borcun konuları benzerlik gösterecekse de, asıl borcun konusunun pa¬rayla ifa edilemeyen borç olması halinde, örneğin yapma, yapmama veya paradan başka verme borçlarında, kefalet borcu ile asıl borcun konuları ara¬sındaki fark açık şekilde ortaya çıkacaktır. Yine her iki borç ilişkisinin bir¬birlerinden bağımsız olmaları sebebiyle kefalet aktinin kendisine özgü sona erme sebepleri mevcuttur, kefalet aktinin asıl borçtan ayrı olarak şarta veya vadeye bağlanması mümkündür ve kefalet akti asıl borç ilişkisinden ayrı za¬manaşımı süresine bağlıdır. II. KEFALET AKTİNİN BORÇLAR KANUNUMUZDA DÜZENLENİŞ BİÇİMİ VE KAYNAK İSVİÇRE BORÇLAR KANUNU İLE MUKAYESESİ Kefalet akti Borçlar Kanunumuzda 20. bapta, 483-503.maddeler ara¬sında düzenlenmiştir. BK.md.483′de kefalet aktinin tanımı, md.484 ve md.485′de kefalet aktinin kurulması için gerekli şartlar, BK.md.486-md,489′da kefalet aktinin türleri, BK.md.490-md.491′de kefilin so¬rumluluğunun muaccel olması ve kapsamı, BK.md.492. md.495 kefalet ak-tininN sona erme sebepleri, BK.md.496-md.503′de ise kefilin hak ve yükümlülükleri belirtilmiştir. Kanunumuzun kaynağı olan İsviçre Borçlar Kanunu′nun 1911 tarihli şeklidir. 1911 tarihli kanunda kefalete dair hükümlerin kefilin korunması 15 açısından yeterli görülmemesi ve kefalet aktinin sosyal hayatta büyük ölçüde problem yaratması üzerine İsviçre′de 8 Aralık 1932 tarihinde, kefalete ait hükümlerin değiştirilmesi amacıyla kanun değişikliği çalışmaları başlatılmıştır. Federal Meclis 20 Aralık 1939′da bir tasarı metni hazırlamış ve bu metin üzerindeki görüşmeler tamamlandıktan sonra, yeni kanun metni iki ayrı mecliste 9 ve 10 Aralık 1941 tarihlerinde kabul edilmiştir. Bu değişiklik 1 Temmuz 1942 tarihinde yürürlüğe girmiştir(l). İsviçre Borçlar Kanunu′ndaki değişikliğin en önemli sonucu kefilin alacaklıya karşı hukuki durumunun iyi¬leştirilmiş ve kanunen korunma altına alınmış olmasıdır. İsviçre Borçlar Kanunu′ndaki değişiklikte ortaya çıkan yeni hükümlerin bir kısmı, bugün bizim hukukumuzda da eksikliği hissedilen ve gerek de¬ğişiklikten evvelki İsviçre doktrininde, gerek bizim doktrinimizde tartışmalı hu¬susları düzenlerler. Örneğin şekil ile ilgili İBK.md.493; alacaklının kefile karşı muhafaza ve devretme yükümlülüğüne sahip olduğu teminat ve ispat va¬sıtalarının kapsamı ile ilgili İBK.md.503; kefilin asıl borçluya ait savunma . imkânları ile ilgili olarak İBK.md.495; hata, işlem ehliyetsizliği veya za¬manaşımına uğramış olma sebebiyle geçersiz olan akitlerin garanti akti ma¬hiyetinde olup, sadece kefalet akti hükümlerine bağlı olmalarına dair İBK.md.492/lll bu tür hükümler arasındadırlar. Değişiklik sonucu ortaya çıkan hükümlerin diğer kısmı ise tamamen yeni olup, İsviçre uygulamasındaki eksiklikleri gidermek ve kefili korumak ama¬cıyla konulmuşlardır. Örneğin İBK.md.496′da müteselsil kefile tanınan defi hakları; İBK.md.509/lll′de gerçek kişi kefaletlerinin süreyle sınırlandırılması; İBK.md.500′de kefilin sorumluluk miktarının kanunen indirilmesi; İBK.md.492/IV′de kefalet ile ilgili bapta yer alan hükümlerin kural olarak em¬redici olmaları; İBK.md.510/l-H′de kefilin kefalet aktinden dönmesi bu tür hükümler arasında sayılabilir, III. İNCELEME PLÃNI Çalışma konusu kefilin alacaklıya karşı sahip olduğu savunma imkânlarıdır. Bu konu üç ana başlık altında incelenmiştir. Kefalet aktinin fer′ilik özelliği gereği bu savunma imkânlarının bir kısmı asıl borç ilişkisinden doğmaktadırlar. İlk bölümde kefilin fer′ilik niteliği gereği asıl borç ilişkisinden doğan savunma imkânları üzerinde durulmuştur. Bu bölümün ilk kısmında kefilin ileri sürebileceği asıl borçluya ait savunma (1) Beck, Das neue Bürgschaftsrecht, Zürich, 1942, Einleitung N.1-4. 16 imkânları belirtilmiştir. İkinci kısmında, kefalet aktinin alacaklıya teminat sağlama amacı gereği, asıl borçluya ait olmakla beraber kefilin ileri süremeyeceği savunma imkânlan üzerinde durulmuştur. Bu bölümün son kısmı asıl borçlunun kendisine ait savunma imkânlarını ileri sürme hak¬kından feragatinin kefil üzerindeki etkisidir. İkinci bölümde kefilin kefalet aktinden doğan savunma imkânları üzerinde durulmuştur. Kefalet aktinin asıl borca bağlılığı sebebiyle bu bölümde kefilin, kefalet aktinin asıl borç ilişkisinden kaynaklanan savunma imkânları ile bizzat kefalet aktinden doğan savunma imkânları olmak üzere iki alt başlık yapılmıştır. Sadece kefalet-aktine ait savunma imkânları da ken¬di içinde tüm kefalet türleri için geçerli olan savunma imkânları ve bazı ke¬falet türleri açısından geçerli olan savunma imkânları olarak bölümlere ay¬rılmıştır. Üçüncü bölümün konusu ise, kefilin gerek asıl borç ilişkisinden doğan, gerek kefalet aktinden doğan savunma imkânlarını kullanmamasının et¬kileridir. Vlil İÇİNDEKİLER Sayfa KISALTMALAR .. VI-VII GİRİŞ » 13 I. KEFALET AKTİNİN TANIMI VE MAHİYETİ 13 II. KEFALET AKTİNİN BORÇLAR KANUNUMUZDA DÜZENLENİŞ BİÇİMİ VE KAYNAK İSVİÇRE BORÇLAR KANUNU İLE MUKAYESESİ 14 III. İNCELEME PLÃNI ...15 § 1. KEFİLİN ASIL BORÇ İLİŞKİSİNDEN DOĞAN SAVUNMA İMKÃNLARI , 17 1. GENEL OLARAK 17 A. Asıl Borçluya Ait İtirazlar 19 1 - Kefalet Akti ile Teminat Altına Alınmış Asıl Borcun Geçerli Olarak Doğmadığı İtirazı 19 2- Kefalet Akti ile Teminat Altına Alınmış Asıl Borcun Sona Erdiği İtirazı 21 B. Asıl Borçluya Ait Def iler 26 1- İki Tarafa Borç Yükleyen Akitte Aktin İfa Edilmediği Defi 27 2- Asıl Borcun Muaccel Olmadığı Defi 29 3- Zamanaşımı 32 C. Asıl Borçlunun Alacaklıya Karşı Sahip Olduğu Yenilik Doğuran Hakların Kefilin Savunma İmkânları Üzerindeki Etkisi 35 Asıl Borçlunun İrade Sakatlığı ya da Gabin Sebebi île Akti İptal Etme Hakkı 3- Seçimlik Borçlarda Seçim Hakkı Asıl Borçlunun Aktin Konusunur v .r. Olması Sebebi İle Sahip Olduğu Haklar 44 O′ J - Sebebi île Akti İptal Etme Hakkı .41 .,. „v 43 4- Asıl Borçlunun Aktin Konusunun Ayıplı 1- Takas Hakkı 37 IX D. Asıl Borçlunun Ölümü Üzerine Mirasın Resmi Defter Tutma Usulü İle Kabulü Halinde Kefilin Sahip Olduğu Savunma İmkânı 45 E. Asıl Borçlu Hakkındaki Kesin Hükmün Kefilin Savunma İmkânları Üzerindeki Etkisi ...48 II. ASIL BORÇLUYA AİT OLMAKLA BERABER KEFİLİN İLERİ SÜREMEYECEĞİ SAVUNMA İMKÃNLARI 51 A. Kefilin Taahhüdünün Mahiyeti Gereği İleri Süremeyeceği Savunma İmkânları 52 1 - Asıl Borçlunun Ölümüne Bağlı Olarak Ortaya Çıkan ve Kefilin İleri Süremeyeceği Savunma İmkânları 53 2- Asıl Borçlunun İflası Üzerine Ortaya Çıkan ve Kefilin İleri Süremeyeceği Savunma İmkânları 54 B. BK. md 485/son Hükmü Gereği İleri Sürülemeyecek Savunma İmkânları 58 III. ASIL BORÇLUNUN KENDİSİNE AİT SAVUNMA İMKÃNLARINI İLERİ SÜRMEMESİNİN KEFİLE ETKİSİ 62 ′.-.■/■ ■ ■ .. .′′′•■- § 2. KEFİLİN KEFALET AKTINDEN DOĞAN SAVUNMA İMKÃNLARI 65 I. KEFALET AKTİNE AİT İTİRAZLAR 65 A. Kefalet Aktinin Geçerli Olarak Doğmadığı İtirazı 65 1 - Kefalet Akti İle Teminat Altına Alınmış Asıl Borcun Geçerli Olmadığı İtirazı 65 2- Kefalet Aktinin Konusunun Hukuka ve Ahlâka Aykırı Olması Sebebi ile Geçersiz Olduğu İtirazı 68 3- Kefilin Kefalet Aktini Kurma Hususunda Gerekli Ehliyet Şartını Haiz Olmadığı İtirazı 72 a) Kefilin Gerçek Kişi Olması Halinde 72 aa) Tam Ehliyetliler 72 bb) Sınırlı Ehliyetsizler 73 cc) Sınırlı Ehliyetliler 73 dd);Evli Kadının Kefil Olma Ehliyeti 74 ee) Kendisine Konkordato Mehli Verilmiş Borçlu İle İİK md 317 vd. Göre Fevkalade Mehil Verilmiş Borçlunun Kefalet Ehliyeti 77 b) Tüzel Kişilerin Kefalet Ehliyeti 78 4- Kefilin İradesinin Sakatlanmış Olduğu İtirazı 81 a) Kefilin İradesinin Hata İle Sakatlanmış Olması ,...81 b) Kefilin İradesinin Hile ile Sakatlanmış Olması 88 c) Kefilin İradesinin İkrah İle Sakallanmış Olması 95 5- Kefalet Aktinin Geçerliliği İçin Gerekli Olan Şekil ŞartınUyulmamış Olduğu İtirazı 97 Kefalet Aktinin Sona Erdiği İtirazı 123 1 - Kefalet Aktinin Asıl Borcun Sona Ermesi Sebebiyle Sona Erdiği İtirazı 123 a) Genel Olarak 123 b) Asıl Borcun İfa Edilmiş Olduğu İtirazı 126 c) Asıl Borcun Takas Suretiyle Sona Erdiği İtirazı 126 d) Alacaklı İle Asıl Borçlu Sıfatlarının Birleşmesi Üzerine Asıl Borcun Sona Erdiği İtirazı 127 e) Asıl Borçlu İle Alacaklının Aralarında Tecdit = Yenileme Anlaşması Yapmaları Sonucu Asıl Borcun Sona Erdiği İtirazı 129 f) Alacaklı İle Asıl Borçlunun Aralarındaki İbra Anlaşması Sonucu Asıl Borcun Sona Erdiği İtirazı 130 g) Asıl Borcun İfasının Sonradan Kusursuz Olarak İmkânsızlaştığı İtirazı 131 h) Taliki Şarta Bağlı Borçta Şartın Gerçekleşmemesi, İnfisahı Şarta Bağlı Borçta Şartın Gerçekleşmesi Sonucu Asıl Borcun Sona Erdiği İtirazı 137 2- Kefalet Aktinin Kendisine Özgü Sebeplerle Sona Ermiş Olduğu İtirazı 137 a) Kefilin Borcun Nakline İzin Vermemesi Sebebi İle Kefalet Aktinin Sona Erdiği İtirazı 138 XI b) Belirli Süreli Kefalet Aktinde Kefalet Aktinin Sona Erdiği İtirazı 143 c) Belirsiz Süreli Kefalet Aktinde Kefalet Aktinin Sona Ermiş Olduğu İtirazı 150 d) Kefilin Ödeme Talebinin Alacaklı Tarafından Haklı Sebep Olmaksızın Kabul Edilmemesi Üzerine Kefalet Aktinin Sona Erdiği İtirazı 157 e) BK. md. 501/c.2 Gereği Alacaklının Teminat Vasıtalarını Kefile Tevdi Yükümlülüğüne Aykirı Davranması Sebebi İle Kefalet Aktinin Sona Ermiş Olduğu İtirazı 160 f) Birlikte Kefalette Kefalet Aktinin BK. md.488/son c. Sebebi ile Sona Erdiği İtirazı ′. ... 172 g) Resmi Memurlara ve Resmi Sıfatı Haiz Olmayan Müstahdemlere Kefalette Aktin Sona Erdiği İtirazı 180 h) Kefalet Aktinin Kurulmasında Sonra Ortaya Çıkan Yeni Koşulların Akte Etkisi 181 II. KEFİLİN KEFALET AKTİNDEN DOĞAN DEF′İLERİ.... 187 A. Tüm Kefalet Türleri Açısından Kefilin Sahip Olduğu Def iler 187 1- Kefalet Aktinin Muaccel Olmadığı Defi 187 2- Kefalet Aktinin Zamanaşımına Uğramış Olduğu Defi 192 3- Alacaklının Elindeki Teminatları ve Delilleri Muhafaza Yükümlülüğüne Aykırı Davranması Sebebi İle Kefilin Sahip Olduğu Defi Hakkı 193 4- Alacaklının Asıl Borçlunun İflası Halinde Alacağını İflas Masasına Kaydetmemesi ve İflasdan Kefili Haberdar Etmemesi Sebebi ile Kefilin Sahip Olduğu Defi Hakkı... 198 B. Adi Kefalette Kefilin Sahip Olduğu Defi Hakkı 204 1- Peşin Dava Def.i 204 a) Mahiyeti 205 b) Peşin Dava Definin İleri Sürülemeyeceği Haller 206 aa) Asıl Borçlunun İflas Etmesi 207 bb) Asıl Borçlu Hakkında Takibin Semeresiz Kalması 211 XII cc) Asıl Borçlu Hakkında Türkiye′de Takibin İmkânsız Olması 212 2- Rehnin Paraya Çevrilmesi Defi 214 C. Adi Birlikte Kefalette Kefilin Sahip Olduğu Def iler 218 1- Genel Olarak 218 2- Bölme Def i 220 § 3. KEFİLİN ALACAKLIYA KARŞI SAHİP OLDUĞU SAVUNMA İMKÃNLARINI İLERİ SÜRMEMESİ VE BUNA BAĞLI SONUÇLAR.... . 223 1 .KEFİLİN ASIL BORÇLUYA AİT SAVUNMA İMKÃNLARINI İLERİ ;; SÜRMEMESİ •. 223 A. Kefilin Kefalet Akti Kurulduğu Sırada Asıl Borçluya Ait Savunma İmkânlarından Feragat Etmesi 223 B. Kefilin Alacaklı Tarafından Takibi Sırasında Asıl Borçluya Ait Savunma İmkânlarını İleri Sürmemesi 226 II. KEFİLİN BİZZAT SAHİP OLDUĞU SAVUNMA İMKÃNLARINI İLERİ SÜRMEMESİ 231 A. Kefilin Bizzat Sahip Olduğu Savunma İmkânlarını İleri Sürme Hakkından Kefalet Akti Kurulduğu Sırada Feragat Etmesi 231 B. Kefilin Alacaklı Tarafından Takibi Sırasında Bizzat Sahip Olduğu Savunma İmkânlarını İleri Sürmemesi 233 SONUÇ 234 KAYNAKLAR .237
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı