Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Birleşik Krallıkta CCTV , Türkiyede MOBESE Caddelerde Güvenlik Nöbetindeki Kameralar
Birleşik Krallıkta CCTV , Türkiyede MOBESE Caddelerde Güvenlik Nöbetindeki Kameralar
Selim ÇAPAR
Sayfa Sayısı
:
104
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2011
ISBN NO
:
9786055593391
243,00
TL Selim ÇAPAR 1986 yılında A.Ü-S.B.F Kamu Yönetimi Bölümünden mezun oldu. 2000 yılında Exeter Üniversitesi\′nde Kamu Yönetimi alanında, Yüksek Lisans eğitimi aldı. TODAİE Yönetim Bilimi Doktora Programı\′na devam etmektedir. Han, Eğil, Göynük, Pasinler, Samandağ, Ünye ilçelerinde kaymakamlık yaptıktan sonra, 2007 yılında İzmir Vali Yardımcılığına, 2008 yılında İçişleri Bakanlığı Hukuk Müşavirliğine atandı. 2007 yılından bu yana İçişleri Bakanlığı Araştırma ve Etütler Merkezi (AREM) Başkan Yardımcısı olarak görev yapmaktadır. Evli ve bir çocuk babasıdır. Gelişen teknoloji ile birlikte son dönemlerde suç ve suçluların izlenmesi amacıyla yerleşim yerlerinde cadde, sokak ve meydanların kameralar ile gözetlenmesi uygulamaları yaygınlık kazanmaktadır. Artan suç oranları karşısında Birleşik Krallık\′ta 20. yüzyılın son on yılında, \"yüzyılın suçu önleme girişimi\" olarak CCTV (Kapalı Devre Televizyon) uygulamalarında hızlı bir yaygınlaşma süreci yaşanmıştır. Türkiye\′de MOBESE (Kent Güvenlik ve Bilgi Sistemi) adı altındaki projelerin yaygınlaşma süreci ise 21. yüzyılın ilk on yılına denk gelmiştir. Ancak kameralı gözetleme, insanların bir yandan kendilerini güvende hissetmesini sağlarken, diğer yandan temel hak ve özgürlüklerinin ihlal edilmesinden kaygılanmalarına yol açmaktadır. Bu çalışmada, öncelikle değerlendirme araştırması bağlamında Birleşik Krallık\′tan bir CCTV projesi örnekolay olarak ele alınmaktadır. Bu esnada Birleşik Krallık CCTV uygulamaları ve bu uygulamalarla ilgili literatür de gözden geçirilmektedir. Daha sonra kameralı gözetleme de, Birleşik Krallık ve Türkiye uygulamalarının ana hatları ile bir karşılaştırması yapılmaktadır. GİRİŞ Gelişen teknoloji ile birlikte son dönemlerde suç ve suçluların izlenmesi amacıyla yerleşim yerlerinde cadde, sokak ve meydanlarının kameralar ile gözetlenmesi uygulamalarınn giderek yaygınlık kazandığı görülmektedir. Kapalı devre televizyon (CCTV), anti-sosyal ve suça yönelik fiilleri gözetleyen yeni bir teknolojik mucize olarak sürekli artış gösteren bir reklâm ve tanıtım desteğini arkasına aldı. Böylece gözetleme kameralarının sessizce şehir merkezlerine ve diğer yerlere yerleşmesine tanık olundu. Özellikle Birleşik Krallık\′ta yirminci yüzyılın son on yıllık zaman diliminde caddeleri gözetleyen CCTV sistemleri oldukça hızlı bir yaygınlaşma süreci yaşadığı gözlendi. Elbette bunu körükleyen en önemli etken, hükümet yardımları olarak kendini gösterdi. Böylece, her yerde olması beklenen temel altyapı hizmetleri (utility) olan elektrik, su, gaz ve telefona ek olarak CCTV\′nin beşinci hizmet olması gerektiği bile düşünülmeye başlandı (Graham, 1999). Ancak, CCTV kullanımı insanların bir yandan kendilerini güvende hissetmelerini sağlarken, diğer yandan temel hak ve özgürlüklerinin ihlal edildiğinden kaygılanmalarına yol açmaktadır. Türkiye\′de kameralı gözetleme sistemlerinin Birleşik Kral-lık\′takine benzer hızlı yaygınlaşma süreci MOBESE adı altında 21. yüzyılın ilk on yılında yaşanmaya başlamıştır. Türkiye\′de MOBESE sistemlerinin yaygınlaşmasında hükümetin katkısı yanında, ciddi bir tanıtım ve reklam desteğinden söz edilebilmektedir. Ancak, Türkiye\′de MOBESE sistemlerinin insanların kendini güvende hissetmesi boyutu öne çıkarken, kişi haklarının ihlal edilmesine yönelik kaygılar pek gündeme gelmemektedir. İki farklı ülke olan Birleşik Krallık ile Türkiye arasında polis hizmetlerinin düzenlenmesi ve yürütülmesi açılarından da ciddi faklılıklar bulunmaktadır. Bu bağlamda, iki ülke arasında kameralı gözetleme sistemlerinin kullanılmasında önemli farklılıklar yanında benzerliklere rastlamak da mümkündür. Bu çalışmada Birleşik Krallık\′ta cadde ve sokaklarda kameralı gözetleme sistemlerinin gelişimi çerçevesinde Exeter Kent Merkezi CCTV Projesi değerlendirme araştırması bağlamında bütüncül olarak ele alınmaktadır. Bu çalışma, esas olarak 2000 yılında Exeter Üniversitesi\′nde Kamu Yönetimi alanında \"Exeter Şehir Merkezi CCTV Projesinin Etkisinin Değerlendirilmesi\" adı altında yapılan yüksek lisans tezine dayanmaktadır. Bu tez çalışmasında değerlendirme araştırması ve kameralı gözetlemeler hakkında literatür taramasından sonra ele alınan Exeter projesinin işleyişi ve etkililiği ile ilgili nicel ve nitel bilgiler toplanarak bir örnekolay araştırması gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada elde edilen bulgu ve sonuçlar verildikten sonra Birleşik Krallık ve Türkiye uygulamalarının ana hatları ile bir karşılaştırması yapılacaktır. Bu karşılaştırma aynı zamanda Birleşik Krallık\′ta konu ile ilgili zengin bir akademik araştırma ve literatür oluştuğunu, Türkiye\′de ise bu konunun yazılı ve görsel medyada yer alan destekleyici yayınlar dışında, akademik dünyanın ilgi alanına giremediği görülecektir. Elbette, bu eksiklik büyük ölçüde uygulayıcıların akademik desteğe henüz ihtiyaç duymadıklarından kaynaklanmaktadır. Hâlbuki akademik sorumluluk, akademik tarafsızlık ve serinkanlılık ile konuya yaklaşılmasının gerek uygulamalara, gerek insanlara, gerekse akademik dünyaya önemli katkıları olabilecektir. Bu çalışma, Türkiye\′de kameralı gözetleme alanındaki uygulamalara, araştırma ve çalışmalara katkı sağlamak amacını gütmektedir. Arkasında önemli ticari ve siyasi çıkarlar olmasına rağmen, CCTV\′nin suç üzerindeki genel etkisi üzerinde bir uzlaşmadan söz edilemez. Bazı araştırmalar suç işlemeyi azalttığını öne sürerken, diğerleri hiçbir etkisi olmadığına dikkat çekerler. Bir iddiaya göre CCTV gözetimi suçu önlemek yerine suçu başka bir alana kaydırır. Buna karşılık başka bir iddia CCTV\′nin umulmadık sonuçlarından söz eder, örneğin olumlu etkilerinin komşu alanlara yansıması gibi. Bu çalışmanın ilk kısmı, Exeter şehir merkezindeki CCTV sisteminin etkisinin değerlendirilmesini konu almaktadır. Suçu önlemek, suçu aydınlatmak ve halka güven vermek CCTV sistemlerinin halka açık yerlerde kurulmasının üç temel amacıdır. Çok kurumlu bir suçu önleme işbirliği projesi olarak, Exeter\′deki program da aynı amaçlan taşımaktadır. Projenin etkililiği, Exeter bağlamında ve bu amaçlar doğrultusunda ele alınıp incelenecektir. Bu çalışmanın birinci bölümünde kullanılan araştırmanın yöntem ve tekniklerini daha iyi anlamak amacıyla değerlendirme araştırması tartışılmaktadır. Bu bağlamda, özellikle çok kurumlu işbirliğine dayanan suçu önleme programlarını değerlendirmeye yönelik yöntem sorunları üzerinde durulmaktadır. Birinci bölümün sonunda bu araştırmanın izlediği yöntem açıklanacaktır. İkinci bölümde, CCTV gözetiminin genel tarihsel gelişimine değinilmekte ve özel olarak Exeter\′deki tarihsel gelişimi ele alınmaktadır. Exeter\′deki CCTV projesini ortaya çıkaran ortam ve projenin ugulanmasına yol açan gelişmelere göz atılmaktadır. Kameralı gözetleme projesi uygulamasından beklentiler de ortaya konulacaktır. Ayrıca, Exeter bağlamında, çok kurumlu bir yapı içindeki sistemin çalışma esas ve usulleri keşfedilmeye çalışılmaktadır. Üçüncü bölüm, halkın kullanımına açık cadde ve sokakları gözetlemek için kurulan CCTV projelerinin değerlendirmesine yönelik akademik çalışmalar üzerine eğilmektedir. Kameralı gözetleme sistemlerinin değerlendirilmesi için yapılmış çalışmalara yönelik eleştirilere göz atılıp, bir değerlendirme çerçevesi oluşturulmaktadır. CCTV\′nin suçu önlemek, suçu aydınlatmak ve halkın kendini güvende hissetmesi üzerindeki etkileri, Birleşik Krallık\′ta yapılmış olan değerlendirme çalışmalarının bulguları ışığı altında tartışılacaktır. Bu bağlamda, halkın CCTV\′ye bakış açısı ve CCTV\′ye yönelik diğer bakış açıları konulan da ele alınmaktadır. Ayrıca, Exeter\′de halkın CCTV\′ye desteği ve halkın kendini güvende hissetmesi konuları, daha önce yapılan araştırmaların bulguları çerçevesinde değerlendirilecektir. Exeter\′de ortaklaşa yürütülen bir CCTV projesinde, paydaş kurumların temsilcilerinin sistem hakkındaki görüşlerine de bu bölümde yer verilecektir. Dördüncü bölüm, Exeter şehir merkezinde CCTV\′nin suçu önleme ve aydınlatmaya yönelik etkisiyle ilgilidir. İlk olarak CCTV kaplama alanında, kontrol alanında ve Exeter\′in kalan kısmında değişimleri görmek amacıyla polisin kaydettiği son dört yılın suç istatistikleri yıllık olarak incelemeye tabi tutulacaktır. Bu bağlamda, ülke, bölge ve kent ölçeğinde suç sayılarının izlediği seyirler göz önüne alınacaktır. İkinci olarak, CCTV kaplama alanındaki etkiyi daha yakından gözlemek amacıyla, on iki aylık zaman dilimi esasında CCTV uygulaması öncesi ve sonrasındasuç sayılarındaki değişim analiz edilecektir. Bununla birlikte, suçu aydınlatma oranlarındaki değişimler de göz önüne alınacaktır. Ayrıca, kameralı gözetleme projesi uygulamasının suçun başka alanlara kayması veya olumlu etkisinin (yararlarının) komşu alanlara yansıması gibi sonuçları olup olmadığı da araştırılacaktır. Beşinci bölümde, \"Exeter Kent Merkezi CCTV Projesi\′nin Etkisinin Değerlendirmesi\" çalışmasında elde edilen bulgu ve sonuçlar verilecektir. Ayrıca \"Değerlendirme Araştırması\" esnasında elde edilen bilgi, bulgu ve sonuçlarla bağlantılı olarak ortaya çıkan öneriler de bu bölümde yer almaktadır. Altıncı ve son bölümde Birleşik Krallık\′ta CCTV ve Türkiye\′de MOBESE adları altında yürütülen kameralı gözetleme projelerinin ana hatları ile karşılaştırması yapılmaktadır. Bu doğultuda, önce kameralı gözetleme ile ilgili genel bir kavramsal çerçeve verilmekte, Birleşik Krallık ve Türkiye\′nin polis sistemlerine değinilmektedir. Bölüm, Birleşik Krallık ve Türkiye\′de kameralı gözetleme sistemlerinin gelişim süreçleri gözden geçirilmesi ile devam etmektedir. Sonra, Birleşik Krallık\′tan Exeter CCTV Projesi ile İstanbul Projeleri gelişim ve işleyiş mekanizmaları ile ele alınmaktadır. Bu bilgiler bağlamında Birleşik Krallık ve Türkiye uygulamalarının bir karşılaştırması yapılmaktadır. Elde edilen bilgi, bulgu ve sonuçlar ise bölüm sonunda yeralmaktadır. ÖNSÖZ 2000 yılında on iki yıllık bir mülki idare amirliği deneyimi üzerine İçişleri Bakanlığı tarafından yüksek lisans eğitimi için İngiltere\′ye gönderildim. Exeter Üniversitesi\′nde kamu yönetimi alanında yaptığım yüksek lisans eğitimimde tezimi \"Exeter Şehir Merkezi CCTV Projesinin Etkisinin Değerlendirmesi\" adlı bir örnekolay çalışması olarak hazırladım. Bu tez çalışması \"onur derecesi (distinction)\" ile kabul edildi. Bu tez çalışmasının yayınlanabileği düşüncesi oluştuysa da, o yıllarda Türkiye\′de kameralı gözetleme sistemlerinin uygulanması ve geliştirilmesi yeterince ilgi çekmiyordu. Türkiye\′de MOBESE adı altında projelerin uygulanması ve ülke geneline yaygınlaştırılması 21. yüzyılın ilk on yılında artarak hız kazandı. Birleşik Krallık\′ta 20. yüzyılın son on yılında yaşanan CCTV projelerinin yaygınlaşma sürecine, yoğun biçimde akademik düzeyde araştırmalar eşlik ediyordu. Böylece konu ile ilgili ülke içinde ciddi bir bilgi birikimi oluşmuştu. Ancak Türkiye\′de kameralı gözetlemenin gelişmesinde akademik araştırmalar pek dikkati çekmemektedir. Dolayısıyla, MOBESE sistemlerine yönelik ilginin teknolojik boyut ile sınırlı kaldığı görülmektedir. Bu yaklaşımda, belki gelişmiş Batı ülkeleri konu ile ilgili gerekli araştırmaları yaparak gerekli literatürü oluşturduklarına göre, Amerika\′yı yeniden keşfetmeye gerek kalmadan ülkemizde de şehirlerin cadde ve sokaklarında suçla mücadele için bu sistemlerin kurulabileceği anlayışının etkisi olmuştur. Halbuki kameralı gözetleme sistemlerinin kurulacak yer bağlamında, iyi ve kapsamlı bir planlama çerçevesinde uygulanması gerekmektedir. Bu sebeple, Birleşik Krallık\′taki CCTV uygulamalarının bilinmesi ile bu uygulamaların Türkiye\′deki uygulamalar ile karşılaştırılmasını içeren bir çalışmanın, ülkemizdeki MOBESE uygulamalarına ve bu konudaki bilgi birikimine katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu çalışmanın hazırlanmasında katkısı olanlara teşekkür etmek istiyorum. İlk olarak İngiltere\′de Exeter Üniversitesinde bana Yüksek Lisans yapma imkânını veren İçişleri Bakanlığı\′na ve çalışmam süresince önerileri ve yapıcı rehberliği için tez danışmanım Sayın W.A Tupman\′a teşekkürü bir borç bilirim. Çalışmam esnasında, yardım ve desteklerini esirgemeyen Devon&Cornvvall Polis Teşkilatı\′na, Devon Bölge Yöneti-mi\′ne ve Exeter Şehir Yönetimi\′ne teşekkür ederim. Ayrıca çalışmamın yayınlanması sürecinede destek veren ve katkı sağlayan AREM\′deki mesai arkadaşlarıma ve Turhan Kitabevi\′ne teşekkürlerimi ifade etmek isterim. Ankara, 2011 Selim ÇAPAR İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ V GİRİŞ 1. BÖLÜM DEĞERLENDİRME ARAŞTIRMASI GİRİŞ 5 DEĞERLENDİRME ARAŞTIRMASI 5 Nicelik ve Nitelik 7 Geçerlilik ve Güvenilirlik 9 Suçu Önleme Programlarının Değerlendirilmesi 10 ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ 11 SONUÇ 12 2. BÖLÜM CCTV VE EXETER GİRİŞ : 13 KAMUYA AÇIK YERLERDE CCTV KULLANIMININ GEÇMİŞİ 13 EXETER\′DE CCTV 15 Exeter 15 Exeter Şehir Merkezi Ortaklığı 16 Ortaklığın Amaçları 16 Ortaklığın Tespit Ettiği Sorunlar 17 CCTV\′den Beklentiler 17 Amaçlara Ulaşma Çabaları 19 UYGULAMA YÖNTEMİ 21 Exeter\′de Sistemin Uygulanması 23 SONUÇ 23 3. BÖLÜM CCTV\′NİN DEĞERLENDİRİLMESİ GİRİŞ 25 CCTV GÖZETİMİNİN AMAÇLARI 25 CCTV DEĞERLENDİRMELERİ HAKKINDA ELEŞTİRİLER 25 CCTV DEĞERLENDİRMESİ İÇİN KAVRAMSAL BİR ÇERÇEVE 26 DEĞERLENDİRME ARAŞTIRMALARI 28 MÜLKİYETE KARŞI İŞLENEN SUÇLARA ETKİSİ 28 Umutlandırıcı Sonuçlar 28 Karışık Etkiler 30 Önemsemeye Değmez Etki 30 ŞAHSA KARŞI VE KAMU DÜZENİNE YÖNELİK FİİLLER 31 FAİLLERİN BAKIŞ AÇISI 32 CCTV\′YE FARKLI BİR AÇIDAN BAKIŞ 33 SUÇTAN DUYULAN KORKUYA CCTV\′NİN ETKİSİ 33 HALKIN CCTV YE YÖNELİK TAVRI 34 TARTIŞMA 34 EXETER\′DE HALKIN KENDİNİ GÜVENDE HİSSETMESİ VE CCTV\′YE HALK DESTEĞİ 36 EXETER CCTV ORTAKLIĞININ GÖRÜŞLERİ 41 Projenin Başarısı 41 Etkililik ..42 Kontrol Merkezi 42 EXETER\′DE TANITIM (PUBLICITY) 43 SONUÇ 43 4. BÖLÜM EXETER ŞEHİR MERKEZİNDE CCTV\′NİN ETKİSİ GİRİŞ 45 KAYDEDİLMİŞ SUÇ İSTATİSTİKLERİ 45 KAYDEDİLMİŞ SUÇLARDA EĞİLİMLER 46 CCTV ÖNCESİ VE SONRASI KAYDEDİLEN SUÇLAR 47 Yıllık Değişimler 47 Üç Aylık Değişimler 54 SUÇUN AYDINLATILMASINA ETKİSİ 59 SONUÇ 59 5. BÖLÜM EXETER ŞEHİR MERKEZİ CCTV PROJESİNİN ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNE İLİŞKİN SONUÇ VE ÖNERİLER ÖNERİLER 65 Genel Öneriler 65 Değerlendirmeye İlişkin Öneriler 66 6. BÖLÜM BİRLEŞİK KRALLIK VE TÜRKİYE\′DE KAMERALI GÖZETLEME UYGULAMALARININ KARŞILAŞTIRILMASI GİRİŞ 69 KAMUSAL ALANLARIN KAMERA İLE GÖZETLENMESİ 70 Kameralı Gözetlemenin Amaçlan 71 Halkın Kameralı Gözetlemeye Yönelik Tavrı 72 BİRLEŞİK KRALLIKTA KAMERALI GÖZETLEME: CCTV 73 Birleşik Krallık 73 Kameralı Gözetlemenin Birleşik Krallık\′taki Gelişimi 74 Exeter Şehir Merkezi CCTV Projesi 76 TÜRKİYE\′DE KAMERALI GÖZETLEME: MOBESE 78 Türkiye 78 Kameralı Gözetlemenin Türkiye\′de Gelişimi 79 İstanbul MOBESE Projesi 81 İKİ ÜLKE UYGULAMALARININ KARŞILAŞTIRILMASI 83 SONUÇ 88 EKLER 91 EK A 91 EKB 92 EKC 93 KAYNAKÇA 95
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı