Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Basın Suçlarında Sorumluluk
Basın Suçlarında Sorumluluk
Murat AYDIN
Sayfa Sayısı
:
198
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2009
ISBN NO
:
9786055633387
150,00
TL
ÖNSÖZ
Demokratik toplumlarda basın özgürlüğü anayasa ve kanunlarla güvence altına alınırken bu özgürlüğün kötüye kullanılmasına karşı da önlemler geliştirilmiştir. Basın hukuku alanında sık sık kanun değişikliklerinin yapıldığı Türkiyede, 2004 yılında 5680 sayılı eski Basın Kanunu kaldırılmış, 5187 sayılı yeni Basın Kanunu yürürlüğe girmiştir. 5187 sayılı Kanunla, basın yoluyla işlenen suçlara ilişkin ceza sorumluluğu yeniden düzenlenmiştir. Ayrıca ceza hukuku reformu kapsamında 765 sayılı eski TCK kaldırılarak 5237 sayılı yeni TCK, 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yeni TCKnın genel hükümler bölümünde suç ve ceza teorisi açısından eski yasaya göre çok önemli yenilikler getirilmiştir. TCKnın 5. maddesinde eski kanundan farklı olarak -Bu kanunun genel hükümleri, özel ceza kanunları ve ceza içeren suçlar hakkında da uygulanır- hükmüne yer verilmiştir. Bu nedenle basın yoluyla işlenen suçlarda sorumluluk konusunun TCKnın genel hükümleri çerçevesinde değerlendirilmesi önem taşımaktadır. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Ana Bilim Dalında yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışmada, TCK nın genel hükümlerinin basın yoluyla işlenen suçlara ilişkin ceza sorumluluğunu nasıl etkileyeceği incelenmiştir. Basın Kanununun 11. maddesine göre süreli ve süresiz yayınlarda eser sahibinin belli olmaması ya da kanunda belirtilen diğer hallerde, sorumlu müdür, yayın yönetmeni, editör, basın danışmanı, yayımcı ve basımcı gibi kişiler de basın yoluyla işlenen suçlardan sorumlu tutulmaktadır. Basın Kanununda öngörülen bu özel sorumluluk sisteminin -ceza sorumluluğunun şahsiliği-, -kusursuz sorumluluk olmayacağı- ilkeleri ile -iştirak- gibi bazı hükümleri açısından TCKya uygun olup olmadığının değerlendirilmesi gerekmektedir.
Basın Kanununun 2004 yılında, TCKnın da 2005 yılında yürürlüğe girmesi ve bu alanda yazılmış eserlerin daha eski tarihlere dayanması nedeniyle basın yoluyla işlenen suçlarda sorumluluk konusunun yeni kanunlar çerçevesinde değerlendirildiği bu kitap, farklı ve özgün bir çalışma niteliği taşımaktadır.
-------------------- İÇİNDEKİLER -----------------------
BİRİNCİ BÖLÜM
BASIN VE CEZA HUKUKU
I. -GENEL OLARAK BASIN YOLUYLA İŞLENEN SUÇLAR-21
A. -Basın Suçu Kavramı-21
B. -Basın Suçunun Çeşitleri-25
1. -Dar Anlamda Basın Suçları-25
2. -Basın Yoluyla İşlenen Suçlar-26
3. -Basın Düzenine Karşı Suçlar-28
a. -Yayım Öncesine İlişkin Suçlar-29
b. -Yayım Sonrasına İlişkin Suçlar-29
C. -Basın Suçunun Unsurları-30
1. -Basılmış Eser Unsuru-31
2. -Fikri Muhteva Unsuru-33
3. -Yayım Unsuru-34
D. -Basın Kanununda Düzenlenen Basın Suçları-35
1. -Zorunlu Bilgileri Göstermeme-36
2. -Durdurulan Yayının Yayımına Devam Etme-37
3. -Teslim Yükümlülüğüne Uymama-37
4. -Düzeltme ve Cevabın Yayımlanmaması-38
5. -Yargıyı Etkileme-39
6. -Cinsel Saldırı, Cinayet ve İntihara Özendirme-40
7. -Kimliğin Açıklanması Yasağını İhlal Etme-41
8. -Basılmış Eserleri Engelleme, Tahrip ve Bozma-42
9. -Süreli Yayınlarda Dağıtım Zorunluluğuna Uymama-42
10. -Kaynak Göstermeksizin Yeniden Yayımlama-43
E. -Türk Ceza Kanununda Düzenlenen Basın Yoluyla İşlenebilen Suçlar-44
1. -İntihara Yönlendirme -m. 84--44
2. -Tehdit -m. 106--45
3. -Şantaj -m. 107--45
4. -Hakaret -m. 125--46
5. -Haberleşmenin Gizliliğini İhlal -m. 132--47
6. -Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi ve Kayda Alınması -m. 133--47
7. -Özel Hayatın Gizliliğini İhlal -m. 134--48
8. -Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme veya Ele Geçirme -m. 136--48
9. -Nitelikli Dolandırıcılık -m. 158--48
10. -Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Özendirme -m. 190--49
11. -Suç İşlemeye Tahrik -m. 214--49
12. -Suçu ve Suçluyu Övme -m. 215--49
13. -Halkı Kin ve Düşmanlığa Tahrik veya Aşağılama -m. 216--50
14. -Kanunlara Uymamaya Tahrik -m. 217--50
15. -Suç Örgütünün veya Amacının Propagandasını Yapma -m. 220/8--51
16. -Müstehcenlik -m. 226--51
17. -Fiyatları Etkileme -m. 237--52
18. -Göreve İlişkin Sırrın Açıklanması -m. 258--53
19. -İftira -m. 267--53
20. -Soruşturmanın ve Kapalı Duruşmanın Gizliliğini İhlal -m. 285--54
21. -Ses veya Görüntülerin Kayda Alınması -m. 286--55
22. -Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs -m. 288--55
23. -Cumhurbaşkanına Hakaret -m. 299--55
24. -Devletin Egemenlik Alametlerini Aşağılama -m. 300--55
25. -Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin Kurum ve Organlarını Aşağılama -m. 301--56
26. -Devlete Karşı Savaşa Tahrik -m. 304--56
27. -Temel Milli Yararlara Karşı Faaliyette Bulunmak İçin Yarar Sağlama -m. 305--57
28. -Halkı Askerlikten Soğutma -m. 318--57
29. -Askerleri İtaatsizliğe Teşvik -m. 319--57
30. -Savaşta Yalan Haber Yayma -m. 323--58
F. -Basın Suçlarında Süreler ve Yargılama Usulü-59
1. -Basın Suçlarına İlişkin Özel Süreler-59
2. -Görevli Mahkeme ve Yargılama Usulü-60
3. -Hürriyeti Bağlayıcı Cezaya Çevirme Yasağı-60
II. -BASIN YOLUYLA İŞLENEN SUÇLARDA CEZA SORUMLULUĞU-61
A. -Basın Suçlarında Ceza Sorumluğu Sistemleri-61
1. -Genel Kurallara Göre Sorumluluk Sistemi-62
2. -Özel Sorumluluk Sistemi-63
a. -Özel Sorumluluk Sisteminin Kabul Nedenleri-64
b. -Özel Sorumluluk Sistemleri-67
-1--Kanuni Sorumluluk Sistemi-68
-2--Basamaklı Sorumluluk Sistemi-69
-3--Taksirden Doğan Sorumluluk Sistemi-70
3. -Karma Sorumluluk Sistemleri-71
a. -Genel Sorumluluk - Kanuni Sorumluluk Sistemi-71
b. -Genel Sorumluluk - Taksir Sorumluluğu Sistemi-72
B. -Türk Basın Hukukunda Ceza Sorumluluğu-73
1. -Tarihi Gelişim-73
a. -1864 Matbuat Nizamnamesi-73
b. -1909 Matbuat Kanunu-75
c. -1931 Matbuat Kanunu-76
d. -5680 sayılı Basın Kanunu-77
2. -Basın Düzenine İlişkin Suçlarda Sorumluluk-83
3. -Basın Yoluyla İşlenen Suçlarda Sorumluluk-84
a. -Süreli Yayınlarda Ceza Sorumluluğu-87
-1--Eser Sahibinin Sorumluluğu-89
-2--Sorumlu Müdür ve Bağlı Olduğu Yetkilinin Sorumluluğu-90
-3--Yayımlatanın Sorumluluğu-94
b. -Süresiz Yayınlarda Ceza Sorumluluğu-96
-1--Eser Sahibinin Sorumluluğu-97
-2--Yayımcının Sorumluluğu-98
-3--Basımcının Sorumluluğu-99
İKİNCİ BÖLÜM
TCKNIN GENEL HÜKÜMLERİ KARŞISINDABASIN YOLUYLA İŞLENEN SUÇLARDANDOLAYI SORUMLULUK
I. -5237 SAYILI TCKNIN CEZA HUKUKU FELSEFESİ VE BASIN SUÇLARI-101
A. -TCKnın Değiştirilmesinin Nedenleri-101
B. -Yeni TCKnın Suç ve Ceza Teorisine Getirdiği Farklı Yaklaşım-103
C. -TCKnın Genel Hükümlerinin Özel Kanunlarda Uygulanması İlkesi-106
D. -Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği ve Basın Suçları-112
1. -Genel Olarak Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği-112
2. -Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği Açısından Basın Suçlarında Sorumluluk-114
a. -Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği Açısından Eser Sahibi Dışındakilerin Sorumluluğu-116
b. -Basın Suçlarında Tüzel Kişilerin Sorumluluğu-119
E. -Basın Suçlarının Kusurluluk Yargısı Açısından Değerlendirilmesi-123
II. -SUÇUN GENEL UNSURLARI AÇISINDAN BASIN SUÇLARI-131
A. -Suçun Maddi Unsurları Açısından Basın Yoluyla işlenen Suçlar-132
1. -Fiil-132
2. -Netice-134
3. -Fail-135
4. -Nedensellik Bağlantısı-137
5. -Suçun Konusu-138
6. -Mağdur-138
7. -Suçun Nitelikli Unsurları-139
B. -Suçun Manevi Unsuru Açısından Basın Yoluyla İşlenen Suçlar-140
C. -Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru-144
D. -Basın Suçlarında Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler-147
1. -Eser Sahibinin Belli Olmaması -Anonimlik Hakkı--148
2. -Sorumlu Müdür ve Bağlı Olduğu Yetkilinin Yayıma Karşı Çıkması-152
E. -Suçun Özel Görünüş Şekilleri Açısından Basın Yoluyla İşlenen Suçlar-152
1. -Basın Yoluyla İşlenen Suçlarda Teşebbüs-152
2. -Basın Yoluyla İşlenen Suçlarda İştirak-157
a. -Özel Sorumluluk Sisteminin İştirak Hükümlerinin Uygulanmasını Engellediği Görüşü-158
b. -Özel Sorumluluk Sisteminin İştirak Hükümlerinin Uygulanmasını Engellemediği Görüşü-159
c. -TCKnın İştirak Hükümleri Açısından Basın Yoluyla İşlenen Suçlar-161
-1--Müşterek Faillik-163
-2--Dolaylı Faillik-164
-3--Azmettirme-164
-4--Yardım Etme-166
-5--Bağlılık Kuralı-167
F. -Basın Yoluyla İşlenen Suçlarda İçtima-168
1. -Zincirleme Suç-170
2. -Fikri İçtima-172
a. -Farklı Neviden Fikri İçtima-173
b. -Aynı Neviden Fikri İçtima-174
SONUÇ-177
EK - Basın Kanunu-181
KAYNAKÇA-195
Demokratik toplumlarda basın özgürlüğü anayasa ve kanunlarla güvence altına alınırken bu özgürlüğün kötüye kullanılmasına karşı da önlemler geliştirilmiştir. Basın hukuku alanında sık sık kanun değişikliklerinin yapıldığı Türkiyede, 2004 yılında 5680 sayılı eski Basın Kanunu kaldırılmış, 5187 sayılı yeni Basın Kanunu yürürlüğe girmiştir. 5187 sayılı Kanunla, basın yoluyla işlenen suçlara ilişkin ceza sorumluluğu yeniden düzenlenmiştir. Ayrıca ceza hukuku reformu kapsamında 765 sayılı eski TCK kaldırılarak 5237 sayılı yeni TCK, 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yeni TCKnın genel hükümler bölümünde suç ve ceza teorisi açısından eski yasaya göre çok önemli yenilikler getirilmiştir. TCKnın 5. maddesinde eski kanundan farklı olarak -Bu kanunun genel hükümleri, özel ceza kanunları ve ceza içeren suçlar hakkında da uygulanır- hükmüne yer verilmiştir. Bu nedenle basın yoluyla işlenen suçlarda sorumluluk konusunun TCKnın genel hükümleri çerçevesinde değerlendirilmesi önem taşımaktadır. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Ana Bilim Dalında yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışmada, TCK nın genel hükümlerinin basın yoluyla işlenen suçlara ilişkin ceza sorumluluğunu nasıl etkileyeceği incelenmiştir. Basın Kanununun 11. maddesine göre süreli ve süresiz yayınlarda eser sahibinin belli olmaması ya da kanunda belirtilen diğer hallerde, sorumlu müdür, yayın yönetmeni, editör, basın danışmanı, yayımcı ve basımcı gibi kişiler de basın yoluyla işlenen suçlardan sorumlu tutulmaktadır. Basın Kanununda öngörülen bu özel sorumluluk sisteminin -ceza sorumluluğunun şahsiliği-, -kusursuz sorumluluk olmayacağı- ilkeleri ile -iştirak- gibi bazı hükümleri açısından TCKya uygun olup olmadığının değerlendirilmesi gerekmektedir.
Basın Kanununun 2004 yılında, TCKnın da 2005 yılında yürürlüğe girmesi ve bu alanda yazılmış eserlerin daha eski tarihlere dayanması nedeniyle basın yoluyla işlenen suçlarda sorumluluk konusunun yeni kanunlar çerçevesinde değerlendirildiği bu kitap, farklı ve özgün bir çalışma niteliği taşımaktadır.
-------------------- İÇİNDEKİLER -----------------------
BİRİNCİ BÖLÜM
BASIN VE CEZA HUKUKU
I. -GENEL OLARAK BASIN YOLUYLA İŞLENEN SUÇLAR-21
A. -Basın Suçu Kavramı-21
B. -Basın Suçunun Çeşitleri-25
1. -Dar Anlamda Basın Suçları-25
2. -Basın Yoluyla İşlenen Suçlar-26
3. -Basın Düzenine Karşı Suçlar-28
a. -Yayım Öncesine İlişkin Suçlar-29
b. -Yayım Sonrasına İlişkin Suçlar-29
C. -Basın Suçunun Unsurları-30
1. -Basılmış Eser Unsuru-31
2. -Fikri Muhteva Unsuru-33
3. -Yayım Unsuru-34
D. -Basın Kanununda Düzenlenen Basın Suçları-35
1. -Zorunlu Bilgileri Göstermeme-36
2. -Durdurulan Yayının Yayımına Devam Etme-37
3. -Teslim Yükümlülüğüne Uymama-37
4. -Düzeltme ve Cevabın Yayımlanmaması-38
5. -Yargıyı Etkileme-39
6. -Cinsel Saldırı, Cinayet ve İntihara Özendirme-40
7. -Kimliğin Açıklanması Yasağını İhlal Etme-41
8. -Basılmış Eserleri Engelleme, Tahrip ve Bozma-42
9. -Süreli Yayınlarda Dağıtım Zorunluluğuna Uymama-42
10. -Kaynak Göstermeksizin Yeniden Yayımlama-43
E. -Türk Ceza Kanununda Düzenlenen Basın Yoluyla İşlenebilen Suçlar-44
1. -İntihara Yönlendirme -m. 84--44
2. -Tehdit -m. 106--45
3. -Şantaj -m. 107--45
4. -Hakaret -m. 125--46
5. -Haberleşmenin Gizliliğini İhlal -m. 132--47
6. -Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi ve Kayda Alınması -m. 133--47
7. -Özel Hayatın Gizliliğini İhlal -m. 134--48
8. -Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme veya Ele Geçirme -m. 136--48
9. -Nitelikli Dolandırıcılık -m. 158--48
10. -Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Özendirme -m. 190--49
11. -Suç İşlemeye Tahrik -m. 214--49
12. -Suçu ve Suçluyu Övme -m. 215--49
13. -Halkı Kin ve Düşmanlığa Tahrik veya Aşağılama -m. 216--50
14. -Kanunlara Uymamaya Tahrik -m. 217--50
15. -Suç Örgütünün veya Amacının Propagandasını Yapma -m. 220/8--51
16. -Müstehcenlik -m. 226--51
17. -Fiyatları Etkileme -m. 237--52
18. -Göreve İlişkin Sırrın Açıklanması -m. 258--53
19. -İftira -m. 267--53
20. -Soruşturmanın ve Kapalı Duruşmanın Gizliliğini İhlal -m. 285--54
21. -Ses veya Görüntülerin Kayda Alınması -m. 286--55
22. -Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs -m. 288--55
23. -Cumhurbaşkanına Hakaret -m. 299--55
24. -Devletin Egemenlik Alametlerini Aşağılama -m. 300--55
25. -Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin Kurum ve Organlarını Aşağılama -m. 301--56
26. -Devlete Karşı Savaşa Tahrik -m. 304--56
27. -Temel Milli Yararlara Karşı Faaliyette Bulunmak İçin Yarar Sağlama -m. 305--57
28. -Halkı Askerlikten Soğutma -m. 318--57
29. -Askerleri İtaatsizliğe Teşvik -m. 319--57
30. -Savaşta Yalan Haber Yayma -m. 323--58
F. -Basın Suçlarında Süreler ve Yargılama Usulü-59
1. -Basın Suçlarına İlişkin Özel Süreler-59
2. -Görevli Mahkeme ve Yargılama Usulü-60
3. -Hürriyeti Bağlayıcı Cezaya Çevirme Yasağı-60
II. -BASIN YOLUYLA İŞLENEN SUÇLARDA CEZA SORUMLULUĞU-61
A. -Basın Suçlarında Ceza Sorumluğu Sistemleri-61
1. -Genel Kurallara Göre Sorumluluk Sistemi-62
2. -Özel Sorumluluk Sistemi-63
a. -Özel Sorumluluk Sisteminin Kabul Nedenleri-64
b. -Özel Sorumluluk Sistemleri-67
-1--Kanuni Sorumluluk Sistemi-68
-2--Basamaklı Sorumluluk Sistemi-69
-3--Taksirden Doğan Sorumluluk Sistemi-70
3. -Karma Sorumluluk Sistemleri-71
a. -Genel Sorumluluk - Kanuni Sorumluluk Sistemi-71
b. -Genel Sorumluluk - Taksir Sorumluluğu Sistemi-72
B. -Türk Basın Hukukunda Ceza Sorumluluğu-73
1. -Tarihi Gelişim-73
a. -1864 Matbuat Nizamnamesi-73
b. -1909 Matbuat Kanunu-75
c. -1931 Matbuat Kanunu-76
d. -5680 sayılı Basın Kanunu-77
2. -Basın Düzenine İlişkin Suçlarda Sorumluluk-83
3. -Basın Yoluyla İşlenen Suçlarda Sorumluluk-84
a. -Süreli Yayınlarda Ceza Sorumluluğu-87
-1--Eser Sahibinin Sorumluluğu-89
-2--Sorumlu Müdür ve Bağlı Olduğu Yetkilinin Sorumluluğu-90
-3--Yayımlatanın Sorumluluğu-94
b. -Süresiz Yayınlarda Ceza Sorumluluğu-96
-1--Eser Sahibinin Sorumluluğu-97
-2--Yayımcının Sorumluluğu-98
-3--Basımcının Sorumluluğu-99
İKİNCİ BÖLÜM
TCKNIN GENEL HÜKÜMLERİ KARŞISINDABASIN YOLUYLA İŞLENEN SUÇLARDANDOLAYI SORUMLULUK
I. -5237 SAYILI TCKNIN CEZA HUKUKU FELSEFESİ VE BASIN SUÇLARI-101
A. -TCKnın Değiştirilmesinin Nedenleri-101
B. -Yeni TCKnın Suç ve Ceza Teorisine Getirdiği Farklı Yaklaşım-103
C. -TCKnın Genel Hükümlerinin Özel Kanunlarda Uygulanması İlkesi-106
D. -Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği ve Basın Suçları-112
1. -Genel Olarak Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği-112
2. -Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği Açısından Basın Suçlarında Sorumluluk-114
a. -Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği Açısından Eser Sahibi Dışındakilerin Sorumluluğu-116
b. -Basın Suçlarında Tüzel Kişilerin Sorumluluğu-119
E. -Basın Suçlarının Kusurluluk Yargısı Açısından Değerlendirilmesi-123
II. -SUÇUN GENEL UNSURLARI AÇISINDAN BASIN SUÇLARI-131
A. -Suçun Maddi Unsurları Açısından Basın Yoluyla işlenen Suçlar-132
1. -Fiil-132
2. -Netice-134
3. -Fail-135
4. -Nedensellik Bağlantısı-137
5. -Suçun Konusu-138
6. -Mağdur-138
7. -Suçun Nitelikli Unsurları-139
B. -Suçun Manevi Unsuru Açısından Basın Yoluyla İşlenen Suçlar-140
C. -Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru-144
D. -Basın Suçlarında Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler-147
1. -Eser Sahibinin Belli Olmaması -Anonimlik Hakkı--148
2. -Sorumlu Müdür ve Bağlı Olduğu Yetkilinin Yayıma Karşı Çıkması-152
E. -Suçun Özel Görünüş Şekilleri Açısından Basın Yoluyla İşlenen Suçlar-152
1. -Basın Yoluyla İşlenen Suçlarda Teşebbüs-152
2. -Basın Yoluyla İşlenen Suçlarda İştirak-157
a. -Özel Sorumluluk Sisteminin İştirak Hükümlerinin Uygulanmasını Engellediği Görüşü-158
b. -Özel Sorumluluk Sisteminin İştirak Hükümlerinin Uygulanmasını Engellemediği Görüşü-159
c. -TCKnın İştirak Hükümleri Açısından Basın Yoluyla İşlenen Suçlar-161
-1--Müşterek Faillik-163
-2--Dolaylı Faillik-164
-3--Azmettirme-164
-4--Yardım Etme-166
-5--Bağlılık Kuralı-167
F. -Basın Yoluyla İşlenen Suçlarda İçtima-168
1. -Zincirleme Suç-170
2. -Fikri İçtima-172
a. -Farklı Neviden Fikri İçtima-173
b. -Aynı Neviden Fikri İçtima-174
SONUÇ-177
EK - Basın Kanunu-181
KAYNAKÇA-195
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı