Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Banka Mevduatı ve Hukuki Niteliği
.jpg){kind=small}
Banka Mevduatı ve Hukuki Niteliği
Oruç Hami ŞENER
550,00
TL
ÖNSÖZ
Elinizdeki eser uzun bir süre boyunca yapılan yoğun bir çalışmanın sonucudur. Mevduat sözleşmesi en önemli temel banka işlemlerinden birisidir. Çalışmada bu temel banka işlemi her boyutuyla değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Çalışma -giriş ve sonuç dışında- yedi bölüme ayrılmıştır. Birinci bölüm mevduat kavramının tanımı ve unsurlarıyla başlamakta, sonra mevduatın türleri ele alınmaktadır. İkinci bölüm mevduatın hukuki niteliği ve mevduat sözleşmesine katılan tarafların, yani banka ve mevduat sahibinin hakları ve yükümlülüklerine ayrılmıştır. Ayrıca bu bölümde mevduat hesap cüzdanının hukuki niteliği de incelenmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde, temsil yoluyla hesap üzerinde tasarrufta bulunulması ve banka tarafından yetkisiz kişilere mevduat alacağının ödenmesi durumunda ortaya çıkan zararın paylaşılması sorunu üzerinde durulmuştur. Dördüncü bölüm mevduat bakımından önemli bazı hukuki işlemlere, hesap sahiplerinden birinin ölümü halinde mevduat alacağının mirasçılara intikaline ve mevduatın haczine ayrılmıştır. Beşinci bölümde mevduat hesabının özel türleri, yani müşterek hesaplar ve üçüncü şahıs lehine hesap derinlemesine ele alınmıştır. Altıncı bölümdeyse tasarruf mevduatı sigortası ve tasarruf mevduatının imtiyazlı alacaklı olması hususu açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışmamız mevduat ilişkisinin sona ermesi ve mevduatın zamanaşımına uğraması bölümü ile sona ermektedir.
Bu çalışmada bazı akraba, meslektaş ve arkadaşlarımın yardımları olmuştur.
Bu çerçevede ilkin 2001 yılında Almanya’da kaldığım kısa dönemde bana yardımcı olan Sevgili Hatice Mayr’a ve 2003 yılında yine Almanya’da kaldığım kısa sürede bana yaptığı her türlü yardımdan dolayı akrabam Alptuğ İzci’ye teşekkür etmek bir gönül borcudur.
Yine değerli çalışma arkadaşlarımdan Araş. Gör. Ertan Demirkapı, Almanya’da kaldığı sürede bitmek bilmeyen fotokopi isteklerimi canla başla yerine getirmeye çalışmıştır. Ayrıca Almanya’ da kaldıkları kısa sürede bazı eserleri benim için fotokopi yapan Yard. Doç. Dr. Y. Can Göksoy, Araştırma Görevlileri Özge ve Serkan Ayan’ın da yardımları bu açıdan önemlidir. Bütün bu arkadaşlara, yaptıkları yardımlardan dolayı teşekkür ederim.
Kitabın mizanpajı sevgili arkadaşım Serab Şen tarafından yapılmıştır. Her zaman olduğu gibi, titiz çalışması nedeniyle Serab’a olan şükranlarım her şeyin ötesindedir.
Çalışmanın basımını ise Yetkin Yayınevi üstlenmiştir. Bu çerçevede Yetkin Yayınevi çalışanlarına ve Sayın Muharrem Başer’e çok teşekkür ederim.
İ Ç İ N D E K İ L E R
ÖNSÖZV
İÇİNDEKİLERVII
KISALTMALARXXVII
GİRİŞ VE ÇALIŞMANIN TANITIMI1
Birinci Bölüm
MEVDUATIN TANIMI VE TÜRLERİ
§ 1. MEVDUATIN SÖZLÜK ANLAMI, ÖNEMİ ve TANIMI5
I. MEVDUATIN SÖZLÜK ANLAMI ve ÖNEMİ5
A. MEVDUATIN SÖZLÜK ANLAMI5
B. MEVDUATIN ÖNEMİ5
II. MEVDUATIN TANIMI7
A. YASAL TANIM YOKLUĞU7
B. DOKTRİNDEKİ MEVDUAT TANIMLARI9
1. Türk Doktrinindeki Tanımlar ve Eleştirisi9
2. Alman Doktrinindeki Durum11
a. Alman Hukukundaki Temel Yasal Düzenleme11
b. Eski Alman Federal Denetleme Kurumunun Mevduatı
Tanımlama Çabası12
c. Alman Federal İdare Mahkemesinin Mevduat Tanımı13
d. 1998 yılı Değişikliği ve Yeni Bir Bakış Açısı14
C. BİR TANIM DENEMESİ ve BU TANIM ÇERÇEVESİNDE
MEVDUATIN UNSURLARI15
1. Bir Tanım Denemesi15
2. Tanıma İlişkin Ön Açıklamalar15
3. Tanım Denemesi Çerçevesinde Mevduatın Unsurları17
a. Paralar Mudiin Usulsüz Vedia veya Ödüncü Olarak Kabul
Edilmelidir17
b. Bir Kredi Teminatı Verilmemelidir22
c. Sermaye Piyasası Aracı Verilmemelidir22
d. Başkalarına (Halka) Ait Paranın Kabulü Söz Konusu
Olmalıdır23
§ 2. MEVDUATIN TÜRLERİ24
I. MEVDUATIN TÜRLERİNİN BELİRLENMESİNDE MERKEZ
BANKASININ YETKİSİ ve YETKİNİN KULLANILMASI24
A. MEVDUATIN TÜRLERİNİN BELİRLENMESİNDE MERKEZ
BANKASININ YETKİSİ24
B. MERKEZ BANKASI TARAFINDAN YETKİNİN KULLANILMASI25
II. MERKEZ BANKASI TEBLİĞİNE ve YATIRILAN PARANIN
TÜRÜNE GÖRE MEVDUATIN AYRILMASI26
A. MERKEZ BANKASI TEBLİĞİNE GÖRE MEVDUATIN TÜRLERİ26
1. Mevduatın Sahiplerine Göre Türleri26
a. Tasarruf Mevduatı26
aa. Tasarruf Mevduatının Önemi26
bb. Tasarruf Mevduatının Tanımı ve Unsurları27
cc. Gerçek Kişilere Ait Her Mevduatın Tasarruf Mevduatı
Olmaması29
dd. Bankanın Aydınlatma Yükümü ve Bu Yükümlülüğü İhlal
Etmenin Hüküm ve Sonuçları30
ee. Vadesiz Tasarruf Mevduatı Üzerine Çek Keşide Edilmesi32
b. Resmi Kuruluşlar Mevduatı32
aa. Mevduatı Resmi Sayılan Kurumlar33
aaa. Genel Bütçeli Daire ve Kuruluşlar33
bbb. Özel Bütçeli İdareler34
ccc. Yerel Yönetimler34
ddd. Mahkemeler, Savcılıklar, İcra ve İflas Daireleri ve
Tereke Hakimliklerinin Mevduatı36
bb. Mevduatın Resmi Sayılmasının Hüküm ve Sonuçları36
c. Ticari Kuruluşlar Mevduatı37
aa. Gerçek Kişilerin Ticari İşletmeleri37
bb. Sigorta Ortaklıkları Hariç Her Çeşit Ortaklıklar39
aaa. Ticaret Ortaklıkları39
bbb. Adi Ortaklıklar39
cc. Kamu İktisadi Teşebbüsleri İle Bunlara Bağlı Müessese ve
Bağlı Ortaklıklar (Bankalar ve Sosyal Güvenlik Kuruluşları
Hariç)40
dd. Döner Sermayeli Kuruluşlar41
ee. Yerel Yönetimlerin Ticari İşletmeleri42
ff. Vakıfların, Derneklerin, Sendikaların, Birliklerin ve
Mesleki Kuruluşların Kurdukları veya Katıldıkları
Ticari İşletmeler42
gg. Kooperatifler42
hh. Sigorta Şirketleri43
d. Bankalararası Mevduat43
e. Diğer Kuruluşlar Mevduatı44
aa. Genel Olarak Tanım44
bb. Diğer Kuruluşlar Arasında Sayılan Kurumlar45
aaa. Kanunla Kurulmuş Sosyal Güvenlik Kurumları45
bbb. Vakıflar45
ccc. Dernekler46
ddd. Birlikler ve Meslek Kuruluşları46
eee. Sendikalar ve Konfederasyonlar46
fff. Tasarruf ve Yardımlaşma Sandıkları47
ggg. Noter Teminat ve Emanet Paraları48
hhh. Mahkemeler, Savcılıklar, İcra ve İflas Daireleri ve
Tereke Hakimlikleri Nezdindeki Paralar49
iii. Mahkemelerce Tevdi Yeri Gösterilmek Üzere Yatırılan
Paralar50
ııı. Yöneticiler Tarafından Apartman Yönetimi ile İlgili
Olarak Açtırılan Hesaplar51
kkk. Elçilik ve Konsolosluklar51
lll. Uluslararası Kuruluşların Türkiye’deki Büro ve
Temsilcilikleri52
mmm. Fonlar52
nnn. Genel ve Özel Bütçeli Kuruluşlar İçerisinde Yer
Almayan Özel Kanunlarla Kurulan Üst Kurul, Kurul ve
Kurumlar52
ooo. Diğer53
2. Mevduatın Vadelerine Göre Türleri53
a. Ön Açıklamalar53
b. Vadelerine Göre Mevduatın Ayrılması54
aa. Vadesiz Mevduat54
bb. Vadeli Mevduat54
aaa. İhbarlı Mevduat54
bbb. Kesin Vadeli Mevduat55
ccc. Birikimli Mevduat55
B. YATIRILAN PARANIN TÜRÜNE GÖRE MEVDUATIN
AYRILMASI56
1. Türk Lirası Mevduat Hesabı56
2. Döviz Tevdiat Hesabı56
İkinci Bölüm
MEVDUATIN HUKUKİ NİTELİĞİ VE TARAFLARIN BORÇLARI
§ 3. MEVDUATIN HUKUKİ NİTELİĞİ59
I. SORUNUN ORTAYA KONULMASI ve YÜKÜMLÜLÜKLERİN
GENEL OLARAK TANITILMASI59
A. SORUNUN ORTAYA KONULMASI59
B. YÜKÜMLÜLÜKLERİN GENEL OLARAK TANITILMASI59
II. MEVDUATIN HUKUKİ NİTELİĞİ61
A. MEVDUATIN VEDİA OLARAK NİTELENİP NİTELENEMEYECEĞİ
SORUNU ve MEVDUATIN NİTELENDİRİLMESİNDE VEDİA
SÖZLEŞMESİNİN ÖNEMİ61
B. MEVDUATIN HUKUKİ NİTELİĞİNİN BELİRLENMESİNDE
ESAS ALINACAK SÖZLEŞMELER67
1. Ön Açıklamalar67
2. Usulsüz Vedia Sözleşmesi Açısından Mevduat Sözleşmesinin
Değerlendirilmesi69
3. Karz (Ödünç) Sözleşmesi Bakımından Mevduat Sözleşmesinin
Değerlendirilmesi72
§ 4. SÖZLEŞME TARAFLARININ BORÇLARI81
I. MEVDUAT SÖZLEŞMESİNDEN KAYNAKLANAN ASLİ EDİM
YÜKÜMLÜLÜKLERİ81
A. BANKANIN ASLİ EDİM YÜKÜMLÜLÜKLERİ81
1. Vadesiz Mevduat Sözleşmesinde81
a. Saklama Yükümü81
b. İade Yükümü82
aa. İade Yükümünün Mutlak Niteliği82
bb. İade Yükümünün İfa Yeri86
2. Vadeli Mevduat Sözleşmelerinde88
a. İade Yükümü88
aa. İade Yükümünün Yasal Dayanağı88
bb. Vadeli Mevduatta Vadenin Tespiti89
cc. Muaccel Olmadan Önce Mevduatın Ödenmesi Talebi90
aaa. Ön Açıklamalar90
bbb. Bankanın Takdir Hakkı90
dd. Vadeli Mevduatta İade Yükümünün İfa Yeri92
b. Faiz Ödeme Yükümü93
aa. Kavramsal Ön Açıklamalar93
bb. Mevduat Faizine İlişkin Yasal Düzenlemeler94
cc. Faizin Başlangıcı ve Hesaplanması96
dd. Faiz Hususunda Bakanlar Kurulunun Yetkisi ve Kararı ile
Merkez Bankasının Mevduata Uygulanacak Faizlere İlişkin
Tebliği ve Bunlarda Düzenlenen Esaslar98
aaa. Mevduata Uygulanacak Faiz Oranı99
aaaa. Temel Kural: Faiz Oranı Serbestisi99
bbbb. Sabit ve Değişken Faiz99
bbb. Mevduata Peşin Faiz Yasağı101
aaaa. Genel Hükümlerde Durum101
bbbb. Yasağın Düzenlenme Amacı ve Genel Sistem
İçerisindeki Önemi101
ccc. Mevduata Faiz Dışında Başka Menfaatler Sağlama
Yasağı102
ddd. Faiz Oranlarının Merkez Bankasına Bildirilmesi,
Halkın Göreceği Şekilde İlanı Aşkın Faiz Uygulaması
ve Gabin İddiası103
aaaa. Faiz Oranlarının Merkez Bankasına Bildirimi103
bbbb. Halka İlan Yükümü104
cccc. Aşkın Faiz Uygulaması106
dddd. Gabin İddiası107
eee. Faiz Oranlarının Değiştirilmesinin Önceden Açılmış
Mevduat Hesapları Üzerindeki Etkileri109
fff. Vadeden Önce Mevduatın Çekilmesi Durumunda
Faiz Uygulaması110
aaaa. Vadeden Önce Mevduatın Tamamen Çekilmesi
Halinde Faiz Uygulaması110
bbbb. Vadeli Mevduatın Kısmen Çekilmesi Halinde
Faiz Uygulaması112
ggg. Bankaların Cezai Sorumluluğu112
ee. Temerrüt Faizi113
ff. Mevduat Faizlerinin Vergilendirilmesi116
B. MUDİİN ASLİ EDİM YÜKÜMLÜLÜKLERİ117
1. Vadesiz Mevduat Sözleşmesinde117
2. Vadeli Mevduat Sözleşmesinde117
II. MEVDUAT SÖZLEŞMESİNDEN KAYNAKLANAN YAN
YÜKÜMLÜLÜKLER118
A. BANKANIN YAN YÜKÜMLÜLÜKLERİ118
1. Hesap Açma ve Hesabı (Doğru) İdare Etme Yükümü118
a. Hesap Kavramı, Niteliği, Açılması ve Hesap Sahibinin
Belirlenmesi118
aa. Hesap Kavramı ve Mevduat Hesabının Niteliği118
bb. Mevduat Hesabının Açılması120
aaa. Mevduat Hesabı Açtırabilecekler (Hesap Ehliyeti)121
bbb. Hesap Açılması İşlemleri122
aaaa. Mudiin Kimliğini ve Vergi Kimlik Numarasını
Tespit Yükümü122
bbbb. Hesap Numarası Verilmesi127
cccc. İmza Kartonu Düzenlenmesi ve Bilgisayar
Kayıtları128
cc. Hesap Sahibinin Belirlenmesi135
b. Hesabı (Doğru) İdare Etme Yükümü ve Takas138
2. Mevduat Hesap Cüzdanı Düzenleme Yükümü141
a. Mevduat Hesap Cüzdanının İçeriği ve Düzenlenme Amaçları141
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı