Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Avrupa Birliği′ne Uyum Sürecinde Markanın Köken Ayırt Etme İşlevi İle Bağlantılı Kavramların Yorumu
Avrupa Birliği′ne Uyum Sürecinde Markanın Köken Ayırt Etme İşlevi İle Bağlantılı Kavramların Yorumu
Sevilay UZUNALLI
Sayfa Sayısı
:
236
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2008
ISBN NO
:
9789759887612
520,00
TL YAZARIN ÖNSÖZÜ Bu eser, Çağa Hukuk Vakfı tarafından düzenlenen Avrupa Birli-ği′ne Uyum Sürecinde Türk Marka Hukuku konulu yarışma için hazırlanmıştır. Çalışmanın araştırılması ve yazımı sırasında Alexander von Humboldt Vakf ı′nın bir yıllık araştırma bursu ile Almanya Leipzig Üniversitesi′nde bulunmam büyük kolaylık sağlamıştır. Eser, Prof. Dr. Sabih Arkan, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Onursal Başkanı İhsan Demirkıran, Prof. Dr. Ayşe Nur Berzek, Avukat Kutlu Oytaç ve Hukukçu Umut İlkay Kavlak′tan oluşan seçici kurul tarafından, Çağa Hukuk Vakfı 2007 yılı ödülüne layık görülmüştür. î>u>?esi\e i\e, bu seçkin odü\ü eserime\ay\k gören seçici kurulun tüm üyelerine ayrı ayrı teşekkür ederim. Ayrıca böyle bir ödülü organize ederek akademik çalışmaları destekleyen, bilime ve bilim yapanlara değer verdiklerini yarışmanın başvurusundan itibaren her aşamada kanıtlayan Çağa Hukuk Vakfı yöneticileri ve özellikle yönetim kurulu başkanı sayın Av. Barbaros Çağa′ya en içten teşekkürlerimi sunarım. Alexander von Humboldt bursunun zorlu başvuru sürecinde bana gerekli desteği sağlayan değerli hocalarım D.E.Ü Hukuk Fakültesi Dekanı Sayın Prof. Dr. Polat Soyer′e ve Kültür Üniversitesi Öğretim Üyesi Sayın Prof. Dr. Bahri Öztürk′e minnet ve şükranlarımı sunarım. Bütün akademik yaşamımda her zaman desteğini gördüğüm, bu yarışmaya başvuru için beni yüreklendiren, en zor günlerimde benden dostluğunu esirgemeyen, her zaman örnek almaya çalıştığım değerli bilim adamı Doç. Dr. Oruç Hami Şener′e ne kadar teşekkür etsem azdır. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabi-lim dalının çalışkan araştırma görevlisi Ali Haydar Yıldırım′a, çalışmanın düzeltmelerine vakit ayırdığı için çok teşekkür ederim. YRD. DOÇ. DR. SEVİLAY UZUNALLI MART, 2008 KARŞIYAKA GİRİŞ Avrupa Topluluğu Konseyi′nin 2,1 Aralık 1988′de, Üye Devletlerin Markalara İlişkin Kanunlarının Uyumlaştırılmasına İlişkin 89/104, Sayılı Yönerge′yi1 kabul etmesi ile Avrupa Birliği8 Marka Hukuku′nda yeni bir dönem başlamıştır. Türkiye-Avrupa Topluluğu Ortaklık Konseyi′nin 6.3.1995 tarihli ve 1/95 Sayılı 2i.13.1988 tarih ve 89/104 Sayılı Markalar Hakkında Üye Devletlerin Hukuk Kurallarının Uyumlulaştırılmasına İlişkin İlk Konsey Yönergesi (Erste Richtlinie 89/ıo4,/EWG zur Angleichung der Rechtsvorschriften der Mitgliedstaaten über die Markenvom?ı. Dezember 1988, ABİ. EWG, Nr. L40, 11.2.1989, s. 1 vd; berichtigt, ABİ. EWG Nr. L 159, 10.6.1989, s. 60; 19.12.1991 tarihli Konsey Karan ile değişik, ABİ. L 6 11.1.1992, s. 35). Avrupa Birliği′nin kurumsal yapısında önemli değişiklikler getiren ve 13.12.2007 tarihinde imzalanan Lizbon Anlaşması (ABİ. G 3o6,17.12.200y) 1.1.2009′da yürürlüğe girinceye kadar, Avrupa Birliği Toplulukların yerine geçmediğinden Avrupa Topluluğu da varlığını sürdürmektedir. Konsey, Komisyon ve Avrupa Toplulukları Mahkemesi yetkilerini Toplulukların kurucu Anlaşmalarından almakta ve sözkonusu Anlaşmalara göre yerine getirmektedir (Maastricht Anlaşması m. 5, ABİ. C 191, 29.7.1992). 7.2.1992 tarihinde imzalanan Maastricht Anlaşması. Avrupa Birliği Avrupa Konseyi′nin düzenlenmesi dışında Topluluk organlarında temel değişiklikler yapmayıp onları Toplulukların organları olarak bırakmıştır. Avrupa Birliği, Toplulukları da kapsayan çatıyı ifade ettiğinden dolayı çalışmamızda, Avrupa Birliği′nde uygulanan bütünün hukukunu ifade etmek için Avrupa Birliği Hukuku deyimi tercih edilmekle birlikte, Avrupa Topluluğu ile ilgili düzenlemeler ve Topluluk organları da Avrupa Birliği değil, Avrupa Topluluğu adı ile birlikte anılmıştır. Kararı3 çerçevesinde ticaret ve hizmet markaları ile ilgili mevzuatını Avrupa Topluluğu Hukuku′na uygun hale getirmeyi üstlenen (Ek 8, m. 4.3) ülkemizde de bu Yönerge marka hukukunun düzenlenmesinde model olarak alınmıştır. Böylece 1/95 Sayılı Ortaklık Konseyi Kararı′ndan sonra, 8 Haziran 1995 tarih ve 4,ıı3 sayılı Kanun′un* verdiği yetkiye dayanılarak, 556 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile markaların korunması düzenlenmiştir^. 556 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin amacı Türk Marka Hukuku′nun Avrupa Birliği Marka Hukuku ile uyumlaştırılması olduğu için, Avrupa Birliği Hukuku′nun yorumuna ilişkin olarak geliştirilen metotların ve prensiplerin de dikkate alınması kaçınılmaz hale gelmiştir. Diğer taraftan, Avrupa Birliği′nde aşamalı olarak ekonomik sınırların kalkması ve bunu takiben siyasi sınırların da kalkması ile sadece coğrafi sınırların kalacağı bir hedefe doğru gidilirken, Türkiye′nin de bu entegre iç pazara dahil olması önem arz etmektedir. Bunun için gerekli olan bozulmamış rekabet sisteminin bir parçasını da marka hukuku oluşturmaktadır. Zira fikri hak niteliğinde olan marka hakkının inhisari niteliği, mal ve hizmet piyasalarında rekabet eden işletmelere önemli avantajlar sağlamaktadır. Dolayısıyla Avrupa Birliği ile uyumlu marka hukuku ve bunun sonucu yerli markalara Avrupa Birliği ile aynı seviyede koruma sağlanması, yerli işletmeler için hem ülke içerisinde hem de Avrupa pazarında rekabet gücünü belirleyici rol oynayacaktır. Bunun yanında marka hukukuna sağlanan 3 Beschluü Nr. 4/95 des Assoziationsrates EG-Türkei vom?a. Dezember 1995 über die Durchführung der Endphase der Zollunion (13.2.1996, ABİ. N. L035, s. 1 vd.). 4 RG, 34.6.1995, ??3a3 S. 5 RG, 37.6.1995, aa3a6 S. bu seviyedeki koruma, yabancı ürünler için de Türk pazarının cazibesini artıran bir unsur olarak ortaya çıkacaktır. Ayrıca, taklit ve korsan üretime karşı etkin korumanın ancak uluslarararası çapta etkin bir mücadele ile sağlanabileceği açıktır. Bu da fikri hakları ve bu çerçevede marka haklarını düzenleyen hükümlerin bütün dünyada yeknesak hale getirilmesini zorunlu kılmaktadır. Bu durum Türkiye için olduğu gibi, Avrupa Birliği için de bu alandaki uluslararası işbirliğine katılmak konusunda zorunluluk arz etmektedir. Avrupa Birliği Marka Hukuku′na uyumlaştırmayı amaçlayan 556 Sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile yukarıda açıklanan hedeflere ulaşılabilmesi için, bu düzenlemenin yorumu ve uygulanmasının da Avrupa Birliği ile paralellik göstermesi gerekmektedir. Bu çerçevede öncelikle, marka kavramını belirleyen markanın köken ayırt etme işlevine ve pek çok hükmün uygulanması için koşul olarak öngörülen markanın kullanılması kavramının köken ayırt etme işlevi ile bağlantısına Avrupa Toplulukları Adalet Divanı′nm yaklaşımı incelenmiştir. Zira markanın kullanılmasına ilişkin bir tanım ne 556 Sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname′de ne de ona mehaz teşkil eden Avrupa Birliği Hukuku′nun düzenlemelerinde mevcuttur. Oysa markayı kullanma bazen 556 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre marka hakkının korunmasının, bazen de üçüncü kişi tarafından marka hakkının ihlâlinin koşulunu oluşturmaktadır. Bu durumdan ötürü, Avrupa Birliği Marka Huku-ku′nda tartışmalar da markanın köken ayırt etme işlevi ve bu işlev ile bağlantılı olarak markanın kullanılması ile ilgili kavramlarda yoğunlaşmıştır. Bu nedenle Avrupa Toplulukları Adalet Divanı tarafından geliştirilen yorum metotlarının Türk Marka ■-v. Hukuku′na etkileri ile 89/104 sayılı Yönerge′den alman ve markanın korunmasının kapsamını belirleyen köken ayırt etme işlevi ile bağlantılı kavramların Avrupa Toplulukları Adalet Diva-nı′nm seçilmiş ve güncel kararlarına dayalı olarak incelenmesi ve bu kararlarda benimsenen prensiplerin seçilmiş Yargıtay kararları ile karşılaştırılması amaçlanmıştır. { İÇİNDEKİLER } YAZARIN ÖNSÖZÜ İÇİNDEKİLER SİMGELER ve KISALTMALAR GİRİŞ { GİRİŞ > { I. BÖLÜM > Türk Marka Hukuku′nun Uluslararası Kaynakları ve Yorumlanmasına Hakim Olan Prensipler II- TÜRK MARKA HUKUKU′NUN ULUSLARARASI KAYNAKLARI 23 1 - 89/104, Sayılı Avrupa Topluluğa Marka Yönergesi ve 4,0/94 saplı Avrupa Topluluğu Marka Tüzüğü 2,3 2- Paris Anlaşması 24 3- Madrid Anlaşması île İlgili Protokol 25 4- Dünya Ticaret Örgütü ve TRIPS 26 £- Nis ve Viyana Anlaşması 27 6- Marka Hukuku Anlaşması 28 II- ULUSLARARASI ANLAŞMALARIN ÖNCELİKLE UYGULANMASI 28 III - AVRUPA BİRLİĞİ MARKA HUKUKU′NUN KAYNAKLARI 29 IV- MARKA HUKUKU′NA HAKİM ÜLKESELLİK PRENSİBİ VE MALLARIN SERBEST DOLAŞIMI İLE BAĞDAŞABİLİRLİĞİ 3 ı j- Ülkesellik Prensibi 3 ı 2,- Ülkesellik Prensibinin Malların Serbest Dolaşımı İle Bağdaşabilirliği 33 o- Ülkesellik Prensibinin Malların Serbest Dolaşımına Engel Olarak Ortaya Çıkması 33 b- Ülkesellik Prensibinin Aşılması İçin Kullanılan Araçlar 34 aa- 89/104 Sayılı Marka Yönergesi 34 bb-Tükenme Prensibi 35 cc- Topluluk Markası 39 AVRUPA BİRLİCİ′NE UYUM SÜRECİNDE MARKANİN KÖKEN AYIRT ETME İŞLEVİ İLE BAĞLANTILI KAVRAMLARIN YORUMU { İÇİNDEKİLER } V- AVRUPA BİRLİĞİ MARKA HUKUKU′NUN YORUMU VE TÜRK MARKA HUKUKU′NUN YORUMUNA ETKİSİ 40 / - Avrupa Birliği Marka Hukuku ′nun Yorumu 40 o- Yönerge 41 b- Uluslararası Anlaşmalar 41 c- Avrupa Toplulukları Adalet Divanı 4? d- Yorum Yöntemleri 43 aa- Söze Dayalı Yorum 44 bb- Teleolojik Yorum (Amaçsal Yorum) 45 cc- Tarihsel Yorum 46 dd- Yönergelerin Yorum Prensipleri ve 89/104 Saplı Marka Yönergesi ′nin Yorumu 47 3- 89/104 Saplı Marka Yönergesi′nin Özellikleri 53 3- Avrupa Birliği Marka Hukuku′nun Yorumunun Türk Marka Hukuku ′na Etkisi 57 a- Türkiye île Avrupa Topluluğu Arasında Oriaklık İlişkisi 57 b- Avrupa Birliği Marka Hukuku ′nun Yorum Prensipleri Işığında 556 Saplı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ′nin Yorumu 60 { II. BÖLÜM } Türk Marka Hukuku′nun Uyumlaştırılmasınm Önemi ve Marka Kavramının Belirlenmesi I- TÜRK MARKA HUKUKU′NUN AVRUPA BİRLİĞİ MARKA HUKUKU′NA UYUMLAŞTIRILMASININ ÖNEMİ 65 II- AVRUPA TOPLULUKLARI ADALET DİVANI′NIN "HAG I" ve "HAGII" KARARLARI 68 III- MARKANIN KÖKEN AYIRT ETME İŞLEVİ 70 ıss AVRUPA BİRLİĞİNE UYUM SÜRECİNDE MARKANİN KÖKEN AYIRT ETME İŞLEVİ İLE BAGUNTILl KAVRAMLARIN YORUMU IV- BİÇÃME GÖRE MARKA TÜRLERİ ve MARKA OLABİLECEK İŞARETİN ÖZELLİKLERİ 8ı ı - Marka Türleri 8 ı 2- İşaretin Marka Olabilmesi İçin Gerekli Koşullar 82 a- işaretin Çizimle Görüntülenebilmesi veya Benzer Biçimde İfade Edilebilmesi 82 aa- Kokunun Çizimsel İfade Edilebilirliği 84 bb- Sesin Çizimsel İfade Edilebilirliği 85 cc- Rengin Çizimsel İfade Edilebilirliği 87 dd- Değerlendirme 88 b- işaretin Köken Ayırt Etme İşlevine Sahip Olması 90 aa- Soyut Rengin Köken Ayırt Etme İşlevi 91 bb- Üç Boyutlu İşaretin Köken Ayırt Etme İşlevi 95 V- KULLANIM AMACINA GÖRE TİCARET MARKASI / HİZMET MARKASI AYIRIMI 101 { III. BÖLÜM } Markanın Köken Ayırt Etme Gücü ve Bununla Bağlantılı Diğer Kavramların Yorumu 107 109 109 110 110 113 "5 I- GENEL OLARAK MUTLAK TESCİL ENGELİ II- MARKANIN KÖKEN AYIRT ETME GÜCÜ ve KULLANMA SONUCU AYIRT EDİCİ NİTELİK KAZANMASI KAVRAMININ YORUMU 7- Markanın Köken Ayırt Etme Gücü a- Tasviri Sözcüklerin Biraraya Getirilmesi aa- Avrupa Toplulukları Adalet Divanının Yaklaşımı bb- Yargıtay′ın Yaklaşımı b- Renklerin Tasviri Niteliği 2′ Markanın Kullanma Sonucu Ayırt Edici Nitelik Kazanması 116 a - Avrupa Toplulukları Adalet Divanı ′nın Yaklaşımı 118 b- Yargıtay′ın Yaklaşımı 124 AVRUPA BİRLİCİ′NE UYUM SÜRECİNDE MARKANIN KÖKEN AYIRT ETME İŞLEVİ İLE BAĞLANTILI KAVRAMLARIN YORUMU III- HALKTA YANLIŞ ANLAMA İHTİMALİ YARATMA KAVRAMININ YORUMU 127 ) - Yanlış Anlama İhtimalinin Değerlendirilmesi İçin Gerekli Ölçütler 137 3 - Şahıs Adını içeren Markaların Halkta Yanlış Anlama İhtimali Yaratması ı3o 3- Coğrafi Yer Adı İçeren İşaretlerin Halkta Yanlış Anlama İhtimali Yaratması, Coğrafi İşaretin Marka İle İlişkisi ve Dürüst Kullanımı ı36 a- Coğrafi İşaret ve TRIPS′e Göre Marka İle İlişkisi ı36 b- Coğrafi Yer Adı içeren işaretlerin Halkta Yanlış Anlama İhtimali Yaratması 140 aa- Avrupa Toplulukları Adalet Divanının Yaklaşımı 141 bb- Yargıtay′ın Yaklaşımı 141 cc- Değerlendirme 143 e- Coğrafi İşaretin Dürüst Kullanımı 146 IV- KARIŞTIRMA TEHLİKESİ KAVRAMI 151 7 - Karıştırma Tehlikesini Düzenleyen Hükümlerin Değerlendirilmesi 151 2- Karıştırma Tehlikesi Kavramının Yorumu 154 a-Avrupa Toplulukları Adalet Divanı Tarafından Yapılan Yorum 155 b- Yargıtay Tarafından Yapılan Yorum 157 c- Değerlendirme 161 < IV. BÖLÜM } Markayı Kullanma Zorunluluğu, Kullanma Sonucu Markanın Yaygın Ad Haline Gelmesi Kavramlarının Köken Ayırt Etme İşlevi ile Bağlantısı ve Yorumu I- MARKAYI KULLANMA ZORUNLULUĞU / - Ciddi Kullanma Kavramı a-Avrupa Toplulukları Adalet Divanının Yorumu b- Yargıtay′ın Yorumu ve Değerlendirme ?- Markayı Kullanmama İçin Haklı Sebep ve "Tescil işleminin Tamamlandığı Gün"Kavramı a-Avrupa Toplulukları Adalet Divanının Yorumu b- Yargıtay′ın Yorumu ve Değerlendirme II- MARKANIN MAL VEYA HİZMETLER ÃÇİN YAYGIN AD HALİNE GELMESİ ı63 ı63 165 171 173 172 174 179 { V. BÖLÜM } MarkaHakkmı İhlâl Eden Kullanma Kavramı, Köken Ayırt Etme İşlevi ile Bağlantısı ve Yorumu I- MARKA HAKKINI İHLÃLİN KOŞULU OLARAK MARKAYI KULLANMA KAVRAMI 181 à - Avrupa Toplulukları Adalet Divanı Kararlarına Göre Marka Hakkını İhlâl Eden Kullanma Kavramı 18? a- "BMW" Kararı ı83 b- "Hölterhoff" Kararı 184 e- ′Arsenal-Reed"Kararı 186 d- "Opel-Blitz" Kararı 190 e- Değerlendirme 196 2- Yargıtay Kararlarına Göre Marka Hakkını İhlâl Eden Kullanma Kavramı ve Değerlendirme 300 { İÇİNDEKİLER > II- MARKA HAKKINI İHLÃLİN KOŞULU OLARAK TANINMIŞ MARKAYI KULLANMA -2,0-2, III- MARKA HAKKININ İSTİSNASINI OLUŞTURAN DURUMLARDA MARKAYI KULLANMA 305 7 - Avrupa Toplulukları Adalet Divanı ′nın Yaklaşımı ve Değerlendirme ?o8 2,- Yargıtay′ın Yaklaşımı ve Değerlendirme 210 IV- TİCARET UNVANINI MARKASAL KULLANMA 311 7 - Avrupa Toplulukları Adalet Divanı ′nın Yaklaşımı ve Değerlendirme ■ 216 ■2- Yargıtay′ın Yaklaşımı ve Değerlendirme 218 SONUÇ KAYNAKÇA
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı