Avrupa Birliğinin Yönetsel Yapısı Ve Türkiye
Avrupa Birliğinin Yönetsel Yapısı Ve Türkiye
Ufuk AYHAN
Sayfa Sayısı
:
205
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2009
ISBN NO
:
9786055633332
Bu eserde Avrupa Birliğinin yönetsel yapısı ve işleyişi ele alınacak olup, bu çerçevede Avrupa Birliğinin başlıca organları olan, Bakanlar Konseyi, Komisyon, Adalet Divanı ve Avrupa Parlamentosu gibi kurumsal yapılar ekseninde bir inceleme yapılacaktır. Kavramsal çerçeve üzerinde yoğunlaşmadan: Tarihi gelişim ve Türkiye, Birliğin Kurumsal Yapısı ve İşleyiş, Türkiyenin uyumu gibi dört ana başlık altında konular ele alınacaktır. Yaklaşık -500- milyon nüfuslu, -22- resmi dilin konuşulduğu, -27- üye devletten oluşan Avrupa Birliğinin yönetsel yapısı, işleyişi ve Türkiyenin müzakere süreci de ele alınacaktır. İlk başlarda 1957 Roma Antlaşması ile Avrupa Ekonomik Topluluğu -AET-, boyutunda sadece ekonomik konularla sınırlı bir yapıdan Avrupanın sosyal, siyasal ve yönetsel yapısına kadar geniş bir yelpazeyi kapsayan AB süreci ve Avrupa Birliğinin yönetsel yapısının Türkiye ile ne ölçüde bağdaşabileceği ya da yönetsel uyumunun nasıl olabileceği de incelenmiştir. Temelleri 19 yüzyıla kadar uzanan birleşik Avrupa fikri, İkinci Dünya Savaşının sona ermesinin ardından, çoğulcu demokrasi ile yönetilen Batı Avrupa ülkelerinde yoğun bir şekilde gündeme gir-miştir. En azından Batı Avrupa da yeni bir Avrupa düzeni kurma fikri, Avrupa çok ağır bir savaş ile tamamen çöktükten sonra ivme kazanabildi. Batı Avrupa ülkelerinin öncülüğünde 1957 de Roma Antlaşmasıyla kurulan, Avrupa Birliği, ilk başlarda Ortak Pazar ya da Avrupa Ekonomik Topluluğu olarak adlandırılmıştı. Üye ülkelerde yaşam düzeyinin yükseltilmesi, dengeli büyümenin sağlanması ve uzun vadede Avrupa Birleşik Devletlerine götürecek siyasal bir birliğin sağlanmasına yardımcı olmak amacıyla ilk hareket noktası başlatılmıştır.
Bu doğrultuda, ortak gümrük tarifeleri saptanması, üye ülkeler arasında sermaye ve işgücünün özgür dolaşımı, ortak tarım ve ulaştırma politikalarının geliştirilmesi, üye ülkelerin ödemeler dengesindeki bozuklukların giderilmesi, istihdam olanaklarının arttırılması ve yaşam standartlarının yükseltilmesi hedeflenmekteydi. Ortak para birimi Euro 1 Ocak 2002 itibarı ile yürürlüğe girmiştir. Birlik ilerleyen dönemlerde doğuya Macaristan, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Slovenya ve Güneye Kıbrıs Rum Kesimini de üyeliğe kabul etmiştir. Bu süreçte Türkiye Avrupa Birliğine üyelik başvurusunun kabulünden dolayı mutluluk duyarken 13 Aralık 1995 günü imzalanan anlaşma sonrasında 96 yılından itibaren Gümrük Birliğine girişimiz kabul edilmiştir. Gümrük birliği anlaşmasının imzalanmasından 3 gün sonra 16 Aralık 1995 tarihinde gerçekleştirilen Madrid zirvesine 10 doğu Avrupa ülkesi ile birlikte Kıbrıs Rum Kesiminin davet edilmiş olmasına rağmen Türkiyenin toplantıya çağrılmayışı, ABnin Türkiyeyi gümrük birliği ile yatıştırma niyetini göstergesi olarak yorumlanmıştır.
Günümüzde özellikle Fransa da Nicolas Sorkozinin Cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından, Türkiye için Akdeniz eksenin de bir birliktelik ya da imtiyazlı ortaklık gibi söylemler ile dile getirilerek Türkiyenin AB üyeliği konusunda AB içerisinde görüş ayrılıkları adı konularak dile getirilmeye başlanmıştır.
İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ BÖLÜM
AVRUPA BİRLİĞİ SÜRECİNDETARİHİ GELİŞİM VE TÜRKİYE
I. -Tarihi Gelişim ve Türkiye-17
A. -Tarihsel Gelişim-17
B. -Türkiyede Meydana Gelen Gelişmeler-19
İKİNCİ BÖLÜM
AVRUPA BİRLİĞİNİN YÖNETSEL YAPISI
I. -Avrupa Birliğinin Kurumsal Yapısı-25
A. -Avrupa Zirvesi-26
B. -Avrupa Birliği Bakanlar Konseyi-27
C. -Avrupa Birliği Komisyonu -Teknik Nitelikte--31
D. -Avrupa Parlamentosu-36
E. -Ekonomik Ve Sosyal Komite-43
F. -Topluluk Adalet Divanı-45
G. -Sayıştay-50
H. -Bölgesel Kuruluşlar-52
I. -Diğer Kurumlar ve Programlar-56
1. -Avrupa Merkez Bankası-57
2. -Ombudsman-57
3. -Avrupa Yatırım Bankası-58
4. -Diğer Kuruluşlar-60
İ. -Türkiyenin Katıldığı Topluluk Programları ve Ajanslar-62
1. -Avrupa Topluluğu Programları-62
2. -Türkiyenin Katıldığı Programlar-63
a--Kamu Sektörünün Katıldığı Topluluk Programları-63
aa--IDABC-63
ab--Gümrükler 2007-64
ac--2ac. FISCALIS-64
b--Sosyal Alandaki Programlar-64
ba--Progress-64
bb--Halk Sağlığı Programı-65
c--Eğitim ve Kültür Alanındaki Programlar-66
ca--Hayat Boyu Öğrenme Programı-66
cb--Gençlik Programı-66
cc--Kültür Programı-67
3. -Diğer Topluluk Programları-67
a--Rekabet Edebilirlik ve Yenilikçilik Çerçeve Programı-67
b--Çerçeve Programı-68
4. -Avrupa Topluluğu Ajansları-68
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
AVRUPA BİRLİĞİNİN İŞLEYİŞİ
A. -Danışma Yöntemi-71
B. -Onay Yöntemi-72
C. -İşbirliği Yöntemi-73
D. -Ortak Karar Alma Yöntemi-77
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TÜRKİYENİN AVRUPA BİRLİĞİNEYÖNETSEL YÖNDEN UYUMU
I. -Türkiyenin Avrupa Birliğine İdari Yönden Uyumu ve Kurumsal Yapısı-81
A. -Avrupa Birliği Müktesebatı-87
B. -Avrupa Birliği Müktesebatı Başlıkları-89
II. -Müzakere Süreci-91
A. -Müzakere Başlıklarında Son Durum Temmuz 2009-92
B. -Müktesebat Fasıl Başlıklarına İlişkin Açıklamalar ve Türkiyenin Uyumu-99
1. -Malların Serbest Dolaşımı-99
2. -İşçilerin Serbest Dolaşımı-100
3. -İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi-101
4. -Sermayenin Serbest Dolaşımı-103
5. -Kamu Alımları-104
6. -Şirketler Hukuku-105
7. -Fikri Mülkiyet Hukuku-105
8. -Rekabet Politikası-106
a--Türkiyenin Avrupa Birliği Rekabet Politikasına Uyumu-107
9. -Mali Hizmetler-107
10. -Bilgi Toplumu ve Medya-108
11. -Tarımsal Kalkınma-109
a--Tarım Politikaları Reformu-110
b--Türkiyenin Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikasına Uyumu-111
12. -Gıda Güvenliği ve Veterinerlik ve Bitki Sağlığı-111
13. -Balıkçılık-112
a--Türkiyenin Avrupa Birliği Ortak Balıkçılık Politikasına Uyumu-112
14. -Ulaştırma-113
a--Türkiyenin Avrupa Birliği Taşımacılık Politikasına Uyumu-113
15. -Enerji-114
a--Avrupa Birliği Enerji Politikasının Hedefleri-115
b--Türkiyenin Avrupa Birliği Avrupa Birliği Enerji Politikasına Uyumu-116
16. -Vergilendirme-116
a--Türkiyenin Avrupa Birliği Vergilendirme Politikasına Uyumu-117
17. -Ekonomik ve Parasal Birlik-118
a--Türkiyenin Ekonomik ve Parasal Birlik Konularında ABye Uyumu-120
18. -İstatistik-121
19. -Sosyal Politika ve İstihdam-122
a--Türkiyenin Avrupa Birliği Sosyal Politikasına Uyumu-125
20. -İşletme ve Sanayi Politikası-126
a--Türkiyenin Avrupa Birliği Sanayi Politikasına Uyumu-126
21. -Trans-Avrupa Ağları-128
a--Türkiyenin Avrupa Birliği Taşımacılık Politikasına Uyumu-130
b- Türkiyenin Enerji Alanlarında ABye Uyumu-132
c--Türkiyenin Telekomünikasyon ve Bilgi Toplumu Alanlarında Avrupa Birliğine Uyumu-133
22. -Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu-135
a--Türkiyenin Avrupa Birliği Bölgesel Politikasına Uyumu-135
23. -Yargı ve Temel Haklar-138
24. -Adalet Özgürlük ve Güvenlik-138
a--Türkiyenin Avrupa Birliği Adalet Özgürlük ve Güvenlik Politikalarına Uyumu-139
25. -Bilim Araştırma-141
a--Türkiyenin Avrupa Birliğine Bilim ve Araştırma Alanında Uyumu-142
26. -Eğitim ve Kültür-144
a--Türkiyede Eğitimin Genel Durumu-146
aa--Türkiyenin Avrupa Birliği Eğitim Politikalarına Uyumu-147
b--Kültür-149
aa--Türkiyenin Avrupa Birliği Eğitim Politikalarına Uyumu-150
27. -Çevre-151
a--Çevre Politikaları ve Türkiyenin Avrupa Birliğine Uyumu-154
28. -Tüketicinin ve Sağlığın Korunması-156
a--Türkiyenin Avrupa Birliği Tüketici Politikasına Uyumu-157
29. -Gümrük Birliği-158
a--Türkiyenin Gümrük Birliği Alanında Avrupa Birliği Tüketici Politikasına Uyumu-158
30. -Dış İlişkiler-159
31. -Dış Politika, Güvenlik ve Savunma Politikası-161
a--Türkiyenin Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikasına Uyumu-161
32. -Mali Kontrol-162
33. -Mali ve Bütçesel Hükümler-164
34. -Kurumlar-166
35. -Diğer-168
SONUÇ-169
EKLER-175
Bu doğrultuda, ortak gümrük tarifeleri saptanması, üye ülkeler arasında sermaye ve işgücünün özgür dolaşımı, ortak tarım ve ulaştırma politikalarının geliştirilmesi, üye ülkelerin ödemeler dengesindeki bozuklukların giderilmesi, istihdam olanaklarının arttırılması ve yaşam standartlarının yükseltilmesi hedeflenmekteydi. Ortak para birimi Euro 1 Ocak 2002 itibarı ile yürürlüğe girmiştir. Birlik ilerleyen dönemlerde doğuya Macaristan, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Slovenya ve Güneye Kıbrıs Rum Kesimini de üyeliğe kabul etmiştir. Bu süreçte Türkiye Avrupa Birliğine üyelik başvurusunun kabulünden dolayı mutluluk duyarken 13 Aralık 1995 günü imzalanan anlaşma sonrasında 96 yılından itibaren Gümrük Birliğine girişimiz kabul edilmiştir. Gümrük birliği anlaşmasının imzalanmasından 3 gün sonra 16 Aralık 1995 tarihinde gerçekleştirilen Madrid zirvesine 10 doğu Avrupa ülkesi ile birlikte Kıbrıs Rum Kesiminin davet edilmiş olmasına rağmen Türkiyenin toplantıya çağrılmayışı, ABnin Türkiyeyi gümrük birliği ile yatıştırma niyetini göstergesi olarak yorumlanmıştır.
Günümüzde özellikle Fransa da Nicolas Sorkozinin Cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından, Türkiye için Akdeniz eksenin de bir birliktelik ya da imtiyazlı ortaklık gibi söylemler ile dile getirilerek Türkiyenin AB üyeliği konusunda AB içerisinde görüş ayrılıkları adı konularak dile getirilmeye başlanmıştır.
İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ BÖLÜM
AVRUPA BİRLİĞİ SÜRECİNDETARİHİ GELİŞİM VE TÜRKİYE
I. -Tarihi Gelişim ve Türkiye-17
A. -Tarihsel Gelişim-17
B. -Türkiyede Meydana Gelen Gelişmeler-19
İKİNCİ BÖLÜM
AVRUPA BİRLİĞİNİN YÖNETSEL YAPISI
I. -Avrupa Birliğinin Kurumsal Yapısı-25
A. -Avrupa Zirvesi-26
B. -Avrupa Birliği Bakanlar Konseyi-27
C. -Avrupa Birliği Komisyonu -Teknik Nitelikte--31
D. -Avrupa Parlamentosu-36
E. -Ekonomik Ve Sosyal Komite-43
F. -Topluluk Adalet Divanı-45
G. -Sayıştay-50
H. -Bölgesel Kuruluşlar-52
I. -Diğer Kurumlar ve Programlar-56
1. -Avrupa Merkez Bankası-57
2. -Ombudsman-57
3. -Avrupa Yatırım Bankası-58
4. -Diğer Kuruluşlar-60
İ. -Türkiyenin Katıldığı Topluluk Programları ve Ajanslar-62
1. -Avrupa Topluluğu Programları-62
2. -Türkiyenin Katıldığı Programlar-63
a--Kamu Sektörünün Katıldığı Topluluk Programları-63
aa--IDABC-63
ab--Gümrükler 2007-64
ac--2ac. FISCALIS-64
b--Sosyal Alandaki Programlar-64
ba--Progress-64
bb--Halk Sağlığı Programı-65
c--Eğitim ve Kültür Alanındaki Programlar-66
ca--Hayat Boyu Öğrenme Programı-66
cb--Gençlik Programı-66
cc--Kültür Programı-67
3. -Diğer Topluluk Programları-67
a--Rekabet Edebilirlik ve Yenilikçilik Çerçeve Programı-67
b--Çerçeve Programı-68
4. -Avrupa Topluluğu Ajansları-68
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
AVRUPA BİRLİĞİNİN İŞLEYİŞİ
A. -Danışma Yöntemi-71
B. -Onay Yöntemi-72
C. -İşbirliği Yöntemi-73
D. -Ortak Karar Alma Yöntemi-77
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TÜRKİYENİN AVRUPA BİRLİĞİNEYÖNETSEL YÖNDEN UYUMU
I. -Türkiyenin Avrupa Birliğine İdari Yönden Uyumu ve Kurumsal Yapısı-81
A. -Avrupa Birliği Müktesebatı-87
B. -Avrupa Birliği Müktesebatı Başlıkları-89
II. -Müzakere Süreci-91
A. -Müzakere Başlıklarında Son Durum Temmuz 2009-92
B. -Müktesebat Fasıl Başlıklarına İlişkin Açıklamalar ve Türkiyenin Uyumu-99
1. -Malların Serbest Dolaşımı-99
2. -İşçilerin Serbest Dolaşımı-100
3. -İş Kurma Hakkı ve Hizmet Sunumu Serbestisi-101
4. -Sermayenin Serbest Dolaşımı-103
5. -Kamu Alımları-104
6. -Şirketler Hukuku-105
7. -Fikri Mülkiyet Hukuku-105
8. -Rekabet Politikası-106
a--Türkiyenin Avrupa Birliği Rekabet Politikasına Uyumu-107
9. -Mali Hizmetler-107
10. -Bilgi Toplumu ve Medya-108
11. -Tarımsal Kalkınma-109
a--Tarım Politikaları Reformu-110
b--Türkiyenin Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikasına Uyumu-111
12. -Gıda Güvenliği ve Veterinerlik ve Bitki Sağlığı-111
13. -Balıkçılık-112
a--Türkiyenin Avrupa Birliği Ortak Balıkçılık Politikasına Uyumu-112
14. -Ulaştırma-113
a--Türkiyenin Avrupa Birliği Taşımacılık Politikasına Uyumu-113
15. -Enerji-114
a--Avrupa Birliği Enerji Politikasının Hedefleri-115
b--Türkiyenin Avrupa Birliği Avrupa Birliği Enerji Politikasına Uyumu-116
16. -Vergilendirme-116
a--Türkiyenin Avrupa Birliği Vergilendirme Politikasına Uyumu-117
17. -Ekonomik ve Parasal Birlik-118
a--Türkiyenin Ekonomik ve Parasal Birlik Konularında ABye Uyumu-120
18. -İstatistik-121
19. -Sosyal Politika ve İstihdam-122
a--Türkiyenin Avrupa Birliği Sosyal Politikasına Uyumu-125
20. -İşletme ve Sanayi Politikası-126
a--Türkiyenin Avrupa Birliği Sanayi Politikasına Uyumu-126
21. -Trans-Avrupa Ağları-128
a--Türkiyenin Avrupa Birliği Taşımacılık Politikasına Uyumu-130
b- Türkiyenin Enerji Alanlarında ABye Uyumu-132
c--Türkiyenin Telekomünikasyon ve Bilgi Toplumu Alanlarında Avrupa Birliğine Uyumu-133
22. -Bölgesel Politika ve Yapısal Araçların Koordinasyonu-135
a--Türkiyenin Avrupa Birliği Bölgesel Politikasına Uyumu-135
23. -Yargı ve Temel Haklar-138
24. -Adalet Özgürlük ve Güvenlik-138
a--Türkiyenin Avrupa Birliği Adalet Özgürlük ve Güvenlik Politikalarına Uyumu-139
25. -Bilim Araştırma-141
a--Türkiyenin Avrupa Birliğine Bilim ve Araştırma Alanında Uyumu-142
26. -Eğitim ve Kültür-144
a--Türkiyede Eğitimin Genel Durumu-146
aa--Türkiyenin Avrupa Birliği Eğitim Politikalarına Uyumu-147
b--Kültür-149
aa--Türkiyenin Avrupa Birliği Eğitim Politikalarına Uyumu-150
27. -Çevre-151
a--Çevre Politikaları ve Türkiyenin Avrupa Birliğine Uyumu-154
28. -Tüketicinin ve Sağlığın Korunması-156
a--Türkiyenin Avrupa Birliği Tüketici Politikasına Uyumu-157
29. -Gümrük Birliği-158
a--Türkiyenin Gümrük Birliği Alanında Avrupa Birliği Tüketici Politikasına Uyumu-158
30. -Dış İlişkiler-159
31. -Dış Politika, Güvenlik ve Savunma Politikası-161
a--Türkiyenin Ortak Dışişleri ve Güvenlik Politikasına Uyumu-161
32. -Mali Kontrol-162
33. -Mali ve Bütçesel Hükümler-164
34. -Kurumlar-166
35. -Diğer-168
SONUÇ-169
EKLER-175