Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Avrupa Birliği Hukukunda Tazminat Davası
Avrupa Birliği Hukukunda Tazminat Davası
Sanem BAYKAL
Sayfa Sayısı
:
312
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2006
ISBN NO
:
9789754643671
120,00
TL ÖNSÖZ Bu çalışmanın amacı, Türkiye′de Avrupa Birliği ile ilgili akademik araştırmaların yoğunluk kazandığı bir ortamda, özellikle hukuki boyutta gerçekleştirilen çabalara mütevazı bir katkı sağlamaktır. Avrupa bütünleşmesinin en ilgi çekici yönlerinden biri, hukuka dayalı bir bütünleşme denemesi olmasıdır. Bu olgunun ardında yatan nedenler ve bunun ortaya çıkardığı sonuçlar, bu çalışma kapsamında, Avrupa Birliği hukukunun kendine özgü özelliklerinin belirgin olduğu bir alanda incelenmeye çalışılmaktadır. Bu bakımdan, özellikle Avrupa Birliğinin yargı organlarının bu bütünleşme deneyimine, içtihat oluşturma ve yorum yoluyla ne şekilde katkı sağladıkları; yetkilerini bütünleşmenin ilerletilmesi yönünde nasıl kullandıkları; bunu yaparken de bütünleşmenin siyasi ve ekonomik ortamından ve hedeflerinden ne ölçüde etkilendikleri çalışmanın ana bakış açısını oluşturmaktadır. Bu çerçevede seçilen alan, Avrupa Birliğinde kamu makamlarının sözleşme dışı sorumluluğudur. Bu seçimin nedeni, bu alanın, bir yandan üye devletlerin ve AB kurumlannın sorumluluğu çerçevesinde karşılaştırmalı bir incelemeye olanak sağlayan; öte yandan da ağırlıklı olarak bir içtihat hukuku niteliğindeki Avrupa Birliği hukukunun bu yönünün tahliline zemin hazırlayan niteliğidir. Bu kitap, Topluluk hukukunda mevcut hukuksal düzenlemeleri ve yargı karariannı ele almaktadır. Ancak, amaç, pozitif hukukun ne olduğunu ortaya koymanın ötesine geçerek, bu düzenleme ve kararlann arkasında yatan siyasi, ekonomik ve toplumsal etmenlere de ışık tutabilmektir. Elbette, bu amacın ne ölçüde gerçekleştiğini değerlendirecek olan okuyucudur. Kitabın düşünsel hazırlığını ve araştırmasını 2004-2005 akademik yılında, New York University (NYU), School of Law, Jean Monnet Center′da "Emile Noel Fellow" ve "Hauser Research Scholar" olarak bulunduğum sırada gerçekleştirdim; yazımını ise, 2005 Temmuzunda Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesine döndükten sonraki aylarda tamamladım. Çok yoğun geçen bu iki yıla yakm sürede benden desteğini esirgemeyen; istemeyerek ihmal ettiğim, ama bundan dolayı bana sitem bile etmeyerek, bu zorlu süreci kolaylaştıran tüm yakınlanma ve özellikle aileme minnettarlığımı ifade etmek isterim. Asistanlığa alınmamdan başlayarak akademik kariyerimin her aşamasın-d&ç?[dği destekle yolumu açan değerli Hocam Lâle Sirmen′e teşekkürü bir borç biliyorum. Yine, hem bilimsel eserleri, hem de kendisinden aldığım dersler sayesinde Avrupa Birliği hukuku alanında yetişmemde büyük emeği olan Hocam Füsun Arsava′ya içten teşekkürler. Bu çalışma da dahil olmak üzere, akademik yaşantımın başlangıcından beri Avrupa bütünleşmesine ve hukuka yaklaşımları, birikimleri ve kişilikleri ile iki büyük ilham kaynağım ve rehberim oldu. Bunlardan ilki ve en önde geleni, yaşantımın sonuna dek asistanı olmaktan onur duyacağım ve kendisine layık olmak için çalışacağım, koyduğu yüksek standartlarla beni her konuda daha iyiye yönlendiren, Hocam Tuğrul Arat′tır. Kendisine en içten ve sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum. Teşekkür borçlu olduğum ikinci ilham kaynağım ise, on yılı aşkın bir süre boyunca eserlerine hayranlık duyduktan sonra, bana verdiği burs sayesinde kendisiyle çalışma imkânı bulduğum, Avrupa Birliği hukukuna yaklaşımımı derinden etkileyen Joseph Weiler′d . Bu kitap, uzun ve yoğun bir çalışmanın ve bu etkileyici ilham kaynaklarının sağladığı birikimin ürünü. Yine de bulunacak hataların tüm sorumluluğu ise, hiç kuşkusuz, sadece yazara aittir. Sanem BAYKAL Ankara, 2006 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 5 KISALTMA CETVELİ 13 GİRİŞ 15 BİRİNCİ BÖLÜM AVRUPA BİRLİĞİ/TOPLULUĞU KURUMLARININ SÖZLEŞME DIŞI SORUMLULUĞU I. BİRLİK/TOPLULUK KURUMLARININ SÖZLEŞME DIŞI SORUMLULUĞU KAVRAMININ TOPLULUK HUKUK DÜZENİ BAKIMINDAN YERİ VE DÜZENLENMESİNE İLİŞKİN TEMEL ESASLAR 29 A. Kurucu Antlaşmalarda Düzenlenişi ve Hukuk Sistemi Çerçevesinde Oynadığı Rol Bakımından Sözleşme Dışı Sorumluluk 29 B. AT Antlaşması ile Öngörülen Kamu Makamlarının Sözleşme Dışı Sorumluluğunun Temel Özellikleri 37 II. TAZMİNAT DAVASINDA DAVACI, DAVALI VE YETKİLİ YARGİ ORGANI 45 A. Davacı Bakımından Tazminat Davası 45 B. Davalı Bakımından Tazminat Davası 46 C. Yetkili Yargı Organı Bakımından Tazminat Davası 50 III. SORUMLULUĞUN KURUCU UNSURLARI BAKIMINDAN TAZMİNAT DAVASI 52 A. Genel Olarak 52 B. Topluluk Kurumlarının Tasarruflarından Kaynaklanan Sözleşme Dışı Sorumluluk 55 1. Genel Olarak "Topluluk Kurumlarının Tasarrufları" Kavramı 55 2. Hukuka Aykırılık: Topluluğun Sözleşme Dışı Sorumluluğunun Belirlenmesinde Schöppenstedt Ölçütü 58 a. Genel Olarak 58 b. Topluluğun Düzenleyici Tasarrufları Kavramı 61 aa. Tüzükler 62 bb. Direktifler 62 cc. Kararlar 63 c. Schöppenstedt Ölçütünün Uygulanacağı Topluluk Tasarruflarının Belirlenmesi ve Takdir Yetkisinin Genişliği Meselesinin Yargı Kararları Çerçevesinde Ele Alınması 64 d. Topluluğun Birel İdari İşlemleri Çerçevesinde Schöppenstedt Ölçütünün Uygulama Alanı 67 aa. Birel İdari İşlem Kavramı 67 bb. Topluluk Hukuk Sisteminde Birel İdari İşlemlerden Doğan Sözleşme Dışı Sorumluluk Alanının Belirlenmesi... 69 cc. Birel İşlem Kategorilerine Göre Topluluk Kurumlarının Sorumluluğu ile İlgili Yargı Kararları 74 aaa. Komisyonun idari denetim yetkisi çerçevesinde özen yükümlülüğünden kaynaklanan sorumluluğu 74 bbb. Bilgilendirmede hata ya da eksiklik gibi olgusal hatalar 77 ccc. Kamu alımlarından kaynaklanan sorumluluk 78 ddd. Topluluk fonlarının işletilmesinden kaynaklanan sorumluluk 79 dd. Topluluğun Takdire Bağlı Olmayan Tasarruflarından Kaynaklanan Sorumluluğu 80 e. "Bireyin Korunmasına Yönelik Üst/Üstün Hukuk Normu" Kavramı 81 f. Ağır/Ciddi ve Açık İhlal Kavramı 85 aa. Topluluk Yargı Organlarının İlk Dönem İçtihadı: Katı Tutum ve Nedenleri 86 bb. Topluluk Yargı Organlarının İçtihadının Gelişimi: İçtihatta Yumuşama Eğiliminin Belirmesi 89 g. Hukuka Aykırılığın Tespiti Bakımından Kusur Kavramı ve Topluluk Kurumlarının Sorumluluğuna Etkisi 93 aa. Genel Olarak 93 bb. Topluluğun Hukuka Uygun Düzenleyici Tasarruflarından Kaynaklanan Sözleşme Dışı Sorumluluğu: Kusursuz Sorumluluk 98 3. Bir Sorumluluk Unsuru Olarak Zarar Kavramı 100 a. Genel Olarak Zarar Kavramı 100 b. Zararın İspatı 103 c. Zararın ve Tazminat Miktarının Belirlenmesi 103 d. Faiz 106 4. Bir Sorumluluk Unsuru Olarak Nedensellik Bağı Kavramı 109 a. Genel Olarak Nedensellik Bağı Kavramı 109 b. Müterafik Kusur 111 5. Üye Devletlerle Topluluk Kurumlarının Müşterek Sorumluluğu.... 113 a. Genel Olarak 113 b. Müşterek Sorumluluğun Doğmasına ve Yetkili Yargı Organının Belirlenmesine İlişkin Esaslar 116 6. Topluluk Çalışanlarının Eylemlerinden Kaynaklanan Sözleşme Dışı Sorumluluk 124 IV. DAVA AÇMA SÜRESİ 130 A. Genel Olarak 130 B. Dava Açma Süresinin Kesilmesi 133 1. İdari Başvuru Yoluyla Sürenin Kesilmesi 133 2. Topluluk Yargı Organları Nezdinde Prosedürün Başlatılması Yoluyla Sürenin Kesilmesi 135 3. Dava Açma Süresine İlişkin İtirazın İleri Sürülmesi 135 V. TAZMİNAT DAVASI İLE İPTAL VE HAREKETSİZLİK DAVALARI ARASINDAKİ İLİŞKİ VE TAZMİNAT DAVASI SONUCU VERİLEN HÜKMÜN NİTELİĞİ İLE HUKUKİ ETKİSİ 136 A. Tazminat Davasının İptal ve Hareketsizlik Davaları ile İlişkisi 136 1. İptal Davası 137 2. Hareketsizlik Davası 138 3. İptal ve Hareketsizlik Davaları ile Tazminat Sorumluluğu Arasındaki İlişki 139 B. Tazminat Davasının Hukuki Sonuçları ve Etkileri ile Hükmün Niteliği ve İcrası 143 VI. TOPLULUĞUN SÖZLEŞME DIŞI SORUMLULUĞU KAVRAMININ TOPLULUK HUKUKUNDAKİ YERİ VE GELİŞİMİNDE YARGI KARALARININ ROLÜ İLE İLGİLİ BAZI SAPTAMALAR 145 İKİNCİ BOLUM ÜYE DEVLETLERİN TOPLULUK HUKUKU İHLALLERİNDEN DOĞAN SÖZLEŞME DIŞI SORUMLULUKLARI I. GENEL OLARAK 151 II. TOPLULUK HUKUKUNDA BU ÇEŞİT BİR YAPTIRIMA DUYULAN İHTİYACIN NEDENLERİ 153 III. ADALET DİVANININ FRANCO VICH KARARI 161 A. Davanın Konusu ve Divanın Kararı 161 B. Francovich Davası Öncesinde Divanın ve Ulusal Mahkemelerin Topluluk Hukukunun İhlalinden Doğan Tazminat Sorumluluğu Hakkında Vermiş Olduğu Kararlar 165 1. Ulusal Mahkemelerin Üye Devletin Topluluk Hukuku İhlalinden Doğan Tazminat Sorumluluğuna Dair Kararlan 165 2. Francovich Davası Öncesinde Üye Devletin Topluluk Hukuku İhlalinden Doğan Tazminat Sorumluluğuna Dair Adalet Divanı Kararları 166 IV. C. Francovich Kararında Üye Devletin Tazminat Sorumluluğunu Topluluk Hukukuna Dayandırırken Divamn Başvurduğu Hukuki Gerekçeler 170 1. AT Antlaşmasının 10. maddesi Çerçevesinde Üye Devletlerin Sadakat Yükümlülüğü 170 2. Bireysel Hakların Korunması Gerekçesi 172 3. Divan Tarafından Verilen Francovich Kararının ve Bu Kararda Başvurulan Hukuki Gerekçelerin Tahlili 173 D. Francovich Kararında Öngörüldüğü Şekli ile Tazminat Sorumluluğunun Koşullan 174 1. Genel Olarak 174 2. Francovich Karannda Belirlenen Üç Koşul 176 a. Direktifin Bireyler İçin Hak Doğurmaya Uygun Nitelikte Olması 176 b. Bireysel Haklann İlgili Direktif Hükümlerinden Teşhis Edilebilmesi 177 c. Üye Devletin Topluluk Hukuku İhlali ile Bireysel Zarar Arasında Nedensellik Bağının Mevcudiyeti 179 3. Tazminat Sorumluluğunun Diğer Koşulları: İhlalin Niteliği, Kusur ve Zarar: Cevaplanmamış Sorular 180 a. Genel Olarak 180 b. Francovich Karanndan Sonra Konu ile İlgili Doktrinde Yapılan Tartışmalar 183 aa. İhlalin Niteliği Konusunda 183 bb. Bir Sorumluluk Koşulu Olarak "Kusur" Konusunda 185 cc. AT Antlaşmasının 288/2. maddesi Çerçevesinde Geliştirilen İçtihadın Üye Devletlerin Tazminat Sorumluluğuna Uygulanması Konusunda 187 4. Tazminat Sorumluluğu Yaptırımının Uygulanması ve Ulusal Mahkemelere Bırakılan Hususlar Konusunda Francovich Kararının Getirmiş Olduğu İlkeler 191 DİVANIN ÜYE DEVLETİN TAZMİNAT SORUMLULUĞU İLE İLGİLİ İÇTİHADININ GELİŞİMİ 194 A. Tazminat Sorumluluğunun Hukuki Dayanağı 197 B. Tazminat Sorumluluğu Yaptırımının Kapsamı 200 1. İhlali Halinde Üye Devletlerin Tazminat Sorumluluğunun Doğmasına Neden Olabilecek Topluluk Tasarrufları ve İlkeleri 200 2. Tazminat Sorumluluğu Yaptırımının Niteliği ve Doğrudan Etki İlkesi ile İlişkisi 203 3. İhlalden Sorumlu Devlet Organının Niteliğinin Tazminat Sorumluluğunun Ortaya Çıkışma Etkisi 206 a. Genel Olarak 206 10 V. VI. b. Divanın Köbler Karan Çerçevesinde Devlet Sorumluluğunun Kapsamı 209 aa. Davanın Konusu 209 bb. Ulusal Mahkemenin Divana Ön Karar Prosedürü Çerçevesinde Yönelttiği Sorular 211 cc. Divanın Karan 212 dd. Divan Kararının Tahlili ve Topluluk Hukuku Bakımından Önemi 216 c. Üye Devletin Dikey Örgütlenmesi Bakımından Tazminle Sorumlu Makamın Belirlenmesi 219 4. İhlali Saptayan Önceki Tarihli Bir Divan Kararının Zorunlu Olup Olmadığı 222 Ç. Divanın Tazminat Sorumluluğunun Koşullan Konusunda Geliştirdiği İlkeler 223 1. Üye Devlet Tarafından İhlal Edilen Topluluk Kuralı ile Bireylere Hak Tanınmasının Amaçlanmış Olması 223 2. Topluluk Hukuku İhlalinin Yeterince Ağır ve Ciddi Olması 225 a. Divan İçtihadı Bağlamında İhlalin Niteliği Kavramı 225 b. İhlalin Niteliği ile İlgili Divan İçtihadının Tahlili 237 3. Tazminat Sorumluluğunun Kusur Esasına Dayanıp Dayanmadığı Konusundaki Divan İçtihadı 240 4. Divanın 288/2. madde Çerçevesinde Geliştirdiği İlkelerin Üye Devletlerin Tazminat Sorumluluğuna Uygulanması Konusundaki İçtihadı 243 5. Nedensellik Bağı Konusunda Divan İçtihadının Gelişimi 248 6. Zarar ve Tazminat Miktarının Belirlenmesi Hakkında Divan İçtihadı ile Öngörülen İlkeler 252 D. Üye Devletlerin Tazminat Sorumluluklannın Usul Hukukuna İlişkin Yönleri 256 1. Divanın Ulusal Usul Hukuku Alamndaki Kural ve Yaptınmlar Konusundaki İçtihadı 257 2. Divan İçtihadının Tazminat Sorumluluğu Yaptırımına Uygulanması 258 BİREYLERİN TOPLULUK HUKUKU İHLALLERİNDEN KAYNAKLANAN TAZMİNAT SORUMLULUKLARI 262 A. Courage v. Crehan Karan Öncesi Durum 262 B. Divanın Courage v. Crehan Karan ile Bireylerin Tazminat Sorumluluğu İlkesini Kabulü 268 FRANCOVICH KARARI İLE ÖNGÖRÜLEN YENİ YAPTIRIMIN TOPLULUK HUKUK DÜZENİ İÇİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ İLE İLGİLİ SAPTAMALAR 272 11 SONUÇ KAYNAKÇA.
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı