Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Askeri Disiplin Hukuku
Askeri Disiplin Hukuku
Gökhan Yaşar DURAN
Sayfa Sayısı
:
583
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2012
ISBN NO
:
9786055373702
400,00
TL
Dr. Gökhan Yaşar Duran
Dr. Gökhan Yaşar DURAN, ilkokulu Aydmlıkevler/Ankara′da, ortaokul ve liseyi, Kartal Maltepe Lisesi /İstanbul′da tamamladı. Deniz Harp Okulun¬dan 1987 yılında Deniz Teğmeni olarak mezun oldu. TCG Mürefte gemi¬sinde elektrik subaylığı (1987-1989), Kurtarma Sualtı K′lığı Sualtı Taarruz Grup K′lığında Tim K′lığı (1989-1996) görevlerinde bulundu. Deniz Su¬bayı iken, 1995 yılında Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi. Kendi isteği ile hakim sınıfına geçti. MSB′lığı Askeri Adalet İşleri Başkan¬lığında, hakim stajını müteakip sırasıyla; Donanma K′lığı Yrd.Askeri Sav¬cısı (1997-2005), MSB′lığı Kanunlar ve Kararlar Dairesi Başkanlığı İdari Şube Müdürü (2005-2006), Deniz Kuvvetleri K′lığı Hukuk İşleri Müdü¬rü (2006-2007), Donanma K′lığı Adli Müşaviri (2007-2011) olarak görev yaptı. Halen Donanma K′lığı Başsavcılığı görevine devam etmektedir.
1996-1998 yılında Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde; Kamu Hukuku ana bilim dalında Y.Lisans, 2001-2005 yılları arasında Doktora eğitimlerini tamamladı.
Işık ve Şölen isminde iki çocuğu olan Hakim Albay Gökhan Y.DURAN′m, "Ceza Hukukunda Haksız Tahrik"′(Doktora Tezi) ve "Uluslar arası Hukuk¬ta Adalar (Ortak Eser)′′(Y.Lisans Tezi) olmak üzere yayınlanmış iki kitabı bulunmaktadır.
ÖnsÖZ
Türk Silahlı Kuvvetleri ve Milli Savunma Bakanlığı kadro ve ku¬ruluşunda görevli askeri ve sivil personele uygulanacak disipline ilişkin konular, askeri yasal mevzuat içerisinde dağınık halde bulunmaktadır. Ayrıca bu kadrolarda görevli sivil personelin askeri disiplin yükümlülük¬lerinden kaynaklanan disiplin bozucu eylemlerinde askeri disiplin, diğer disipline aykırı eylemlerinde kendi özel kanunlarından kaynaklanan disiplin hükümlerine ya da sözleşme hükümlerine tabi olmaları, cezanın verilmesinde uygulayıcılar açısından tereddütlere neden olmaktadır.
Askeri disiplin cezalarının, kamu personeli disiplin hukukundaki sivil personele uygulanan yaptırımlardan çok daha ağır disiplin yaptırım¬ları içermesi, hatta oda hapsi gibi hürriyeti bağlayıcı cezalar öngörmesi, bu cezanın hakim bağımsızlığı ve teminatından yoksun disiplin amirleri tarafından verilmesi; doktrinde tartışılmış, Anayasa Mahkemesi kararla¬rında ve son olarak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde dava konusu olmuştur.
Anayasa Mahkemesi kararlarında, oda hapsi cezasının disiplin amir¬leri tarafından verilmesinin Anayasa aykırı olmadığına karar verilmiş olsa da, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından, gerek disiplin amirleri gerekse 477 sayılı Kanunla kurulan Disiplin Mahkemesinin subay üyeler¬den teşekkül eden heyeti tarafından böyle hürriyeti bağlayıcı bir cezanın verilmiş olması Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. maddesine aykırı görülmüş ve açılan davalarda Ülkemiz tazminata mahkûm olmuştur.
Kanaatimizce bu durum askeri disiplin hukukunda ivedi olarak bir değişiklik yapılmasını zorunlu hale getirmektedir. Ancak bu değişiklikler yapılırken, "hukuk sistemini tamamen değiştirecek o güne kadar ki kaza-nımlan yok edecek ve yeni bir sistem kuracak değişikliklere gidilmemelidir. Bu türden "sil baştan değişiklikler" yapısal politik sistemleri değişen veya yeni kurulan devletlerde söz konusu olabilir."1
Kitaptaki konular; doktrindeki görüşler, Danıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Haklan Mahkemesi kararları ile birlikte ele alınmıştır. Askeri disiplin hukuk sisteminde yapılacak değişikliklere ilişkin değerlendirmelerimiz konular anlatılırken ayrıca açıklanmıştır.
Askeri disiplin hukukuna ilişkin usul ve esasların ortaya konulması ve Türk hukuk literatüründe yayınlanmış derli toplu bir eser olması açı¬sından uzun ve yorucu bir çalışma sonucunda hazırlanan Kitabımın Türk Silahlı Kuvvetlerine ve bilim camiasına faydalı olmasını temenni ederim.
Son olarak, beni bugünlere getiren ve her zaman yanımda olan annem Sabriye DURAN ve babam Feyzi DURAN′a, desteklerini ve yar¬dımlarını hiç bir zaman esirgemeyen sevgili kardeşim Meltem DURAN ve sayın Erdoğan IŞIK′a sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum.
Kitabın yayınlanmasından dolayı, XII Levha Yayıncılık çalışanları ile sayın Erol ÖZ e, değerli katkılarından dolayı değerli meslektaşlarım Hakim Bnb. Özcan CELEP ve Hakim Yzb. Volkan ŞAHİN e ayrıca teşek¬kür ederim.
Dr. Gökhan Yaşar DURAN
Hakim Albay
Gölcük, 25 Şubat 2012
İÇİNDEKİLER :
ÖNSÖZ..................................................................................................................VII
İÇİNDEKİLER..................................................................................................... IX
KISALTMALAR............................................................................................XXIX
Birinci Bölüm
ASKERİ DİSİPLİN HUKUKU KAVRAM VE
KAYNAKLARI ASKERİ ŞAHISLARIN ÖDEV
VE SORUMLULUKLARI
I. ASKERİ DİSİPLİN HUKUKU KAVRAM VE
KAYNAKLARI................................................................................................1
A. GENEL OLARAK DİSİPLİN................................................................1
B. ASKERİ DİSİPLİN ..................................................................................3
1. Tanımı, Unsur ve Özellikleri ...........................................................3
2. Önemi ve Gerekliliği .........................................................................6
C. ASKERİ DİSİPLİN HUKUKUNUN KAYNAKLARI .................9
1. Doğrudan Kaynaklar .........................................................................9
2. Dolaylı Kaynaklar..............................................................................11
II. ASKERİ ŞAHISLARIN ÖDEV VE SORUMLULUKLARI
İLE UYMALARI GEREKLİ YASAKLAR............................................11
A. GENEL OLARAK .................................................................................11
B. ÖDEV, SORUMLULUK VE YASAKLAR ......................................14
1. Cumhuriyete Bağlılık/ Askerlik ve Sadakat
Yükümlülüğü .....................................................................................14
2. Astın Vazifeleri...................................................................................16
3. Ãmirin Vazifeleri...............................................................................18
4. Üstlerin Bilgilendirilme Zorunluluğu..........................................21
5. Müracaat ve Şikayetlerde Belli Usul ve Kurallara Uyma
Zorunluluğu ...................................................................................... 23
6. İzin -Göreve Devam ve Garnizonda Bulunma
Zorunluluğu ...................................................................................... 25
7. Kılık Kıyafet Disiplinine Uyma Zorunluluğu............................27
8. Ahlâk ve Maneviyatın Yükseltilmesi ve Milli
Duyguların Kuvvetlendirilmesi ................................................... 30
9. Devlet Malının Korunması ...........................................................35
10. Siyasi Partiler İle Dernek, Meslek Kuruluşları, Klup
Üyeliklerine Girme/ Siyasi Maksatla Nutuk ve Beyanat
Verme Yazı Yazma Yasağı ............................................................... 36
11. Selamlama Mecburiyeti ................................................................. 38
12. Astların Sağlık Durumlarının Takip ve Kontrolü/
Hastalananların Üstlerine Durumlarını Bildirim
Mecburiyeti .......................................................................................42
13. Üstlerin Mahiyetlerindeki Astlarını
Yetiştirme Mükellefiyeti ................................................................42
14. Nöbet Yükümlülüğü/Nöbetçilerin Muvakkat Yakalama
ve Silah Kullanma Yetkisi ...............................................................43
15. Ticaret Yasağı ....................................................................................45
16. Mal Bildirim Mükellefiyeti.............................................................45
İkinci Bölüm
ASKERİ DİSİPLİN HUKUKUNUN
UYGULAMA ALANI
I. ASKERİ DİSİPLİN HUKUKUNA TABİ ŞAHISLAR .......................47
A. GENEL OLARAK .................................................................................47
B. MUVAZZAF ASKER KİŞİLER......................................................... 48
1. Subaylar/Sözleşmeli Subaylar........................................................ 48
2. Askeri Hakim Subaylar .................................................................. 49
3. Yedek Subaylar.................................................................................. 50
4. Astsubaylar/ Sözleşmeli Astsubaylar ...........................................51
5. Uzman Erbaş/Uzman Jandarma....................................................52
6. Erbaş ve Erler/ Sözleşmeli Erbaş ve Erler................................... 54
7. Askerî Öğrenciler / Sözleşmeli/Muvazzaf Subay ve
Astsubay Adayları, Yedek Subay Adayları .................................. 56
C. YEDEK ASKER KİŞİLER.....................................................................62
D. YABANCI ASKER KİŞİLER.............................................................. 63
1. Orduyu Takip Eden Şahıslar- Harp Esirleri- Herhangi
Bir Suretle Askeri Makamlarca Göz Altına Alınan
Yabancı Devlet Ordu Mensupları ................................................ 63
2. Savaşan Türk Ordusu Nezdinde Bulunan Yabancı
Subaylar............................................................................................... 66
3. Mülteci Askerler ............................................................................... 66
4. Rehineler ............................................................................................67
5. Natoya Mensup Ülke Asker Kişileriyle Diğer Şahıslar........... 68
E. SİVİL PERSONEL .................................................................................70
1. Sivil Personel Kapsamı ....................................................................70
2. TSK ve MSB Kadrolarında Görevli Sivil Personel ...................70
a. Memurlar......................................................................................70
b. Sözleşmeli personel:...................................................................71
c. Geçici personel............................................................................71
d. İşçiler ........................................................................................... 72
3. MSB.lığı ve TSK Kadrolarında Çalışan Sivil Personelin
Askeri Disiplin Hukukuna İlişkin Yükümlülükleri ................ 72
a. 657 Sayılı Kanunda .................................................................. 72
b. İç Hizmet Kanununda ..............................................................73
c. Sivil Personelin İç Hizmet Kanunu 116.
Maddesindeki Yükümlülükler ile AsCK
18.Maddedesinde Yer Alan Askeri/Disiplin
Kabahatlerinden Dolayı Askeri Disiplin Hukukuna
Tabi Olup Olmadıkları .............................................................75
d. AsCKnun Devlet Memurlarına İlişkin Hükümleri
ve Yorumu ....................................................................................79
e. Sivil Personelin Oda ve Göz Hapsi İle
Cezalandırılmasının Anayasanın 2. Maddesine
Aykırı Olmadığına İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararı... 86
4. Sivil Personelin Askeri Disiplin Hukuku Dışında Kalan
Disiplin Yükümlülükleri ve Yükümlülüklerin Öncelik
Sırası ....................................................................................................91
5. AİHM Kararlarına Göre TSKde Görevli Sivil
Personelin Askeri Yargılama Hukukuna Tabiyeti/
AİHM Kararlarının İç Hukukta Yasal Düzenleme
Yapılmadan Üst Norm Olarak Bağlayıcılığı/Konuya
İlişkin Askeri Yargıtay Kararı ........................................................98
Üçüncü Bölüm
ASKERİ DİSİPLİN HUKUKUNUN
NİTELİĞİ
I. ASKERİ DİSİPLİNİ BOZAN EYLEMLERİN ASKERİ SUÇ
NİTELİĞİ...................................................................................................... 113
II. KONUNUN CEZA HUKUKU KAVRAMLARI İLE
KARŞILAŞTIRILARAK AÇIKLANMASI........................................118
A. KORUNAN HUKUKİ YARAR BAKIMINDAN .......................118
1. Genel Olarak ....................................................................................118
2. Askeri Disiplin Hukuku ................................................................119
B. YAPTIRIM BAKIMINDAN ........................................................... 120
1. Genel Olarak.................................................................................... 120
2. Askeri Disiplin Hukuku ............................................................... 122
a. Oda ve Göz Hapsi Cezalarının Hukuki Niteliği ............. 122
b. Geçici Tutuklama Yetkisi ve Hukuki Niteliği ..................126
(1) Anayasa Mahkemesinin Konuya İlişkin Görüşü ..... 130
(2) AİHSnin 5/1 . fıkrasının İhlali Açısından Konunun
Değerlendirilmesi ............................................................ 136
C. TEMİNAT VE USUL BAKIMINDAN......................................... 140
III. KONUNUN İDARE HUKUKU KAVRAMLARI İLE
AÇIKLANMASI ....................................................................................... 142
A. GENEL OLARAK .............................................................................. 142
B. DİSİPLİN AMİRLERİNİN CEZA KARARLARI ................... 145
C. DİSİPLİN MAHKEMESİNİN YAPISI VE KARARLARI .... 147
1. Doktrindeki Görüşler.................................................................... 147
2. Konuya İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararı............................ 149
D. DİSİPLİN KURULU KARARLARI ............................................. 151
Dördüncü Bölüm
ASKERİ DİSİPLİNİ BOZAN EYLEMLER
I. DİSİPLİN KABAHATLERİ ................................................................... 153
A. TANIM VE DÜZENLENİŞ ÖZELLİKLERİ ............................. 153
B. ASKERİ CEZA KANUNUNDA YER ALAN DİSİPLİN
KABAHATLERİ ................................................................................. 155
1. Neticesiz Tahrik.............................................................................. 155
2. Asta Müessir Fiil Suçunun Az Vahim Hali .............................. 157
3. Tekasül Dolayısıyla Esliha ve Harp Malzemelerine
Zarar Verme Suçu........................................................................... 163
4. Mâyup Kimselere Refakat Suçunun Az Vahim Hali ............. 167
II. DİSİPLİN TECAVÜZLERİ..................................................................... 168
A. TANIM, KAPSAM VE DÜZENLENİŞİ....................................... 168
B. UYGULAMADA DİSİPLİN TECAVÜZÜ OLARAK
NİTELENDİRİLEN BAZI EYLEMLER...................................... 172
1. Askeri Hizmetin Sürdürülmesine Yönelik Genel Bir
Maksat ve İçerik Taşımaktan Öte; Tavsiye, Tedbir, İkaz
ve İdari Mahiyetteki Emirlere Aykırı Hareketler ................... 172
2. Garnizonu Terk Eylemi................................................................. 180
3. Yirmidört Saati Aşmayan İzin Aşımı Ya da Kaçma ................181
4. Amir ve Üste Saygısızlık Boyutuna Ulaşmayan
Eylemler............................................................................................ 182
III. DİSİPLİN SUÇLARI ................................................................................ 182
A. AMİR VE ÜSTE SAYGISIZLIK....................................................... 182
1. Korunan Hukuki Yarar ................................................................ 182
2. Kanuni unsur .................................................................................. 183
3. Suçun Fail ve Mağduru ................................................................ 184
4. Maddi unsur.................................................................................... 187
a. Hizmet ve Hizmete İlişkin Haller ...................................... 187
b. AsCKda, Unsurları İtibarıyla Oluşmayıp, Vasıf
Değişikliği Nedeniyle Amire ve Üste Saygısızlık
Olarak Kabul Edilen Bazı Askeri Suçlar ............................ 189
(1) Amir ve Mafevkine Hakaret ......................................... 189
(2) Amir veya Üste Saygısızlık ve Tehdit .......................... 192
(3) Amire ve Mafevka Fiilen Taarruz................................. 195
5. Manevi unsur................................................................................... 196
B. EMRE İTAATSİZLİK........................................................................ 198
1. Korunan Hukuki Yarar ................................................................ 198
2. Kanuni Unsur.................................................................................. 199
3. Suçun Faili .......................................................................................200
4. Maddi Unsur ...................................................................................202
a. Emrin Hizmete İlişkin Olması.............................................202
b. Emrin Tam Olarak Yerine Getirilmemesi veya
Değiştirilmesi ya da Sınırlarının Aşılarak Yerine
Getirilmesi...............................................................................205
5. Kanunsuz ya da Hizmete İlişkin Olmayan Emrin Yerine
Getirilmesi/Getirilmemesi Konusu..........................................206
6. Manevi Unsur .................................................................................207
C. BİLEREK DOĞRU SÖYLEMEYENLER.....................................209
1. Kanuni Unsur .................................................................................209
2. Korunan Hukuki Yarar ................................................................209
3. Suç Faili............................................................................................. 210
4. Maddi Unsur ................................................................................... 212
5. Manevi Unsur ..................................................................................214
D. KISA SÜRELİ KAÇMA VE İZİN SÜRESİNİ GEÇİRME ..... 215
1. Kanuni Unsur / Gün Unsuru...................................................... 215
2. Rütbenin Geri Alınması Konusu................................................ 219
3. Korunan Hukuki Yarar ................................................................220
4. Suçun Failli......................................................................................220
5. Suçun Maddi Unsuru....................................................................222
a. Kısa Süreli Kaçma ..................................................................223
b. Kısa Süreli İzin Süresini Geçirme.......................................226
6. Suçun Manevi Unsuru.................................................................. 229
a. Kısa Süreli Kaçma................................................................... 229
b. Kısa Süreli İzin aşımı.............................................................. 231
E. KAÇMAYA KALKIŞANLARI HABER
VERMEYENLER.................................................................................233
F. HİZMETE MAHSUS EŞYANIN HARAP OLMASINA
SEBEBİYET VERENLER VEYA KAYBEDENLER..................234
1. Kanuni Unsur .................................................................................234
a. AsCK 130. Madde ile Karşılaştırma...................................235
b. AsCK 137. Madde ile Karşılaştırma....................................235
2. Korunan Hukuki Yarar ................................................................238
3. Suçun Maddi / Manevi Unsuru ................................................. 239
a. Hizmete Mahsus Değeri İki Yüz Elli Milyon Lirayı
Geçmeyen Eşyayı Özürsüz Kaybetmek............................. 239
b. Hizmete Mahsus Eşyanın Harap Olmasına
Sebebiyet Vermek ...................................................................242
G. ASTINA HİZMETLE İLGİLİ OLMAYAN EMİR
VERENLERLE HEDİYE İSTEYEN VEYA BORÇ
ALANLAR.............................................................................................244
1. Kanuni Unsur..................................................................................244
2. Korunan Hukuki Yarar ................................................................245
3. Suçun Fail/ Mağduru ...................................................................245
4. Suçun Maddi ve Manevi Unsuru ...............................................246
a. Astına Hizmetle İlgisi Olmayan Emir Vermek................246
b. Astlarından Hediye İstemek ve Borç Almak ....................247
H. ASTLARINI GÖZETİM GÖREVİNDE İHMÃL VE
KUSURU OLANLAR......................................................................... 251
1. Kanuni Unsur.................................................................................. 251
2. Korunan Hukuki Yarar................................................................. 251
3. Suçun Fail/ Mağduru ................................................................... 252
4. Suçun Maddi ve Manevi Unsuru ............................................... 252
a. Asta Gözetim Görevinde İhmal ve Tekasül
Göstermek ................................................................................253
b. Astlarının Suçunu Haber Vermemek..................................254
I. ASTINA SÖVEN, HAKARET EDEN VE KÖTÜ
DAVRANANLAR................................................................................ 257
1. Kanuni Unsur ................................................................................. 257
2. Korunan Hukuki Yarar................................................................. 257
3. Suçun Fail/ Mağduru....................................................................258
4. Suçun Maddi Unsuru.................................................................... 259
a. Astına Sövmek, Hakaret etmek............................................260
b. Astına Askeri Usul ve Kurallar ve Nizamlar Dışında
Kötü Muamelede Bulunmak -AsCK 117 Maddesi İle
DMK 55. Maddesinin Karşılaştırılması ...........................263
5. Suçun Manevi Unsuru..................................................................266
J. NÖBET TALİMATINA AYKIRI HAREKET EDENLER......267
1. Kanuni Unsur .................................................................................267
2. Korunan Hukuki Yarar ................................................................ 270
3. Suçun Faili....................................................................................... 270
4. Suçun Maddi Unsuru.................................................................... 273
a. Nöbet Yerini Terk Etmek....................................................... 273
b. Nöbet Talimatına Aykırı Hareket Etmek.......................... 275
c. Eylemden Dolayı Hizmetin Aksamaması veya
Maddi Zararın Doğmamış Olması Şartı ........................... 278
5. Suçun Manevi Unsuru .................................................................282
K. HOŞNUTSUZLUK YARATANLAR............................................283
1. Kanuni Unsur..................................................................................283
2. Korunan Hukuki Yarar.................................................................283
3. Suçun Faili.......................................................................................284
4. Suçun Maddi ve Manevi Unsuru ...............................................284
L. SARHOŞLUK VE YASAK EDİLEN YERLERE GİRMEK.....288
1. Kanuni Unsur .................................................................................288
2. Korunan Hukuki Yarar ................................................................288
3. Suçun Maddi / Manevi Unsuru..................................................289
a. Yasak edilen yerlere girmek...................................................289
b. Asarı Gizlenemeyecek Derecede Sarhoşluk...................... 290
M. KUMAR OYNAYANLAR ................................................................ 295
1. Kanuni Unsur ................................................................................. 295
2. Suçun Faili....................................................................................... 296
3. Suçun Maddi ve Manevi Unsuru................................................ 297
N. MESLEK KURULUŞLARINA, İZİN VERİLMEYEN
DERNEKLERE, SPOR KULÜPLERİNİN FAAL
ÜYELİKLERİNE GİRENLER........................................................ 299
1. Kanuni Unsur.................................................................................. 299
2. Korunan Hukuki Yarar................................................................. 299
3. Suçun Maddi ve Manevi Unsuru................................................302
O. YASAK EDİLEN KİTAP VE SAİREYİ OKUYAN VEYA
BULUNDURANLAR........................................................................303
1. Kanuni unsur / Korunan Hukuki Yarar ..................................303
2. Suçun Faili .......................................................................................304
3. Suçun Maddi ve Manevi Unsuru ............................................... 305
P. YASAK EDİLEN CİHAZ VE ALETLERİ
BULUNDURAN VEYA KULLANANLAR................................ 305
1. Kanuni Unsur.................................................................................. 305
2. Korunan Hukuki Yarar.................................................................306
3. Suç Failli...........................................................................................307
4. Suçun Maddi/ Manevi Unsuru ..................................................308
Beşinci Bölüm
Birinci Kısım
ASKERİ DİSİPLİN HUKUKUNDA DİSİPLİN
CEZASI VEREBİLEN MAKAMLAR
ASKERİ DİSİPLİN CEZALARI DİSİPLİN
CEZALARINA İLİŞKİN İLKELER
VE GENEL ESASLAR YARGI YOLU
GÜVENCESİ
I. ASKERİ DİSİPLİN HUKUKUNDA DİSİPLİN CEZASI
VEREBİLEN MAKAMLAR ...................................................................311
A. ASKERİ MAHKEMELER.................................................................311
B. DİSİPLİN MAHKEMESİ ................................................................. 315
C. DİSİPLİN AMİRLERİ ........................................................................316
D. DİSİPLİN KURULLARI ...................................................................317
1. Türk Silahlı Kuvvetlerinde Görevli Devlet Memurları
Disiplin Kurulları ve Disiplin Amirleri Yönetmeliği .............317
2. Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik
Komutanlığında Görevli Sivil Devlet Memurları
Disiplin Kurulları ve Disiplin Amirleri Yönetmeliği..............318
3. Askeri Yargıtay ve AYİM Bünyesindeki Disiplin
Kurulları............................................................................................319
4. Harp Okulları, Fakülteler, Yüksek Okullar ve Astsubay
Okullarında Öğrenim Yapan Asker Öğrencilerin
Okuldan İlişiklerinin Kesilmesine Veya Kesilmemesine
Karar Vermek Üzere Kurulan Disiplin Kurulları .................. 321
5. Askeri İşyerlerinde Kurulan İnceleme İstişare
Kurulları.........................................................................................324
II. ASKERİ DİSİPLİN CEZALARI ........................................................... 325
A. GÖZ HAPSİ .......................................................................................... 325
1. Cezayı Verebilecek Makamlar ve Cezalandırılabilecek
Askeri Şahıslar ................................................................................ 325
2. Cezanın Sınırları ........................................................................... 325
B. ODA HAPSİ........................................................................................... 326
1. Cezayı Verebilecek Makamlar ve Cezalandırılabilecek
Askeri Şahıslar ................................................................................ 326
2. Cezanın Sınırları ........................................................................... 326
C. UYARI .................................................................................................... 327
D. İZİNSİZLİK........................................................................................... 328
E. SIRA HARİCİ HİZMET................................................................... 328
F. AYLIK KESİLMESİ............................................................................330
G. RÜTBENİN GERİ ALINMASI ...................................................... 331
1. Cezayı Verebilecek Makamlar ve Cezalandırılabilecek
Askeri Şahıslar ................................................................................ 331
2. Cezanın İnfazının İnsan Haysiyeti İle Bağdaşıp
Bağdaşmadığı- Konuya İlişkin Anayasa Mahkemesi
Kararı................................................................................................. 332
H. KATIKSIZ HAPİS (MÜLGA) ........................................................ 337
III. DİSİPLİN CEZALARINA İLİŞKİN İLKELER VE GENEL
ESASLAR.......................................................................................................344
A. GENEL OLARAK ..............................................................................344
B. KANUNİLİK İLKESİ........................................................................346
1. Genel Olarak ...................................................................................346
2. Askeri Disiplin Hukuku ...............................................................349
C. KANUNU BİLMEMEK MAZERET SAYILMAZ.................... 352
D. ZAMAN BAKIMINDAN LEHE OLAN HÜKMÜN
UYGULANMASI ................................................................................ 353
E. AYNI SUÇTAN AYNI ŞAHSA İKİ DEFA DİSİPLİN
CEZASI VERİLEMEYECEĞİ.........................................................354
1. Genel Olarak ...................................................................................354
2. Askeri Disiplin Hukuku................................................................354
F. CEZA KOVUŞTURMASI
İLE DİSİPLİN
KOVUŞTURMASININ BİRBİRİNDEN BAĞIMSIZLIĞI.... 356
1. 657 Sayılı Kanun ............................................................................ 356
2. Askeri Disiplin Hukuku ............................................................... 358
G. TEKERRÜR..........................................................................................364
1. 657 Sayılı Kanun ............................................................................364
2. Askeri Disiplin Hukuku................................................................365
H. ERTELEME ..........................................................................................369
I. ŞİKÃYETTEN VAZGEÇME............................................................ 370
J. TEŞEBBÜS ............................................................................................ 371
K. İŞTİRAK................................................................................................. 371
L. ŞARTLA SALIVERME...................................................................... 372
M. DİSİPLİN CEZALARIN ÖZLÜK DOSYASINDAN
SİLİNMESİ ........................................................................................... 373
1. 657 Sayılı Kanun ............................................................................ 373
2. 477 SK .............................................................................................. 375
3. AsCK ................................................................................................ 376
N. DİSİPLİN CEZALARINDA AF...................................................... 376
IV. DİSİPLİN HUKUKUNDA YARGI YOLU GÜVENCESİ.............. 377
A. GENEL OLARAK .............................................................................. 377
B. İÇ HUKUK BAKIMINDAN ........................................................... 378
1. Disiplin Amirleri Tarafından Verilen Cezalar ....................... 378
a. Askeri Disiplin Hukukuna Göre Verilen Cezalar ........... 378
b. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununa Göre
Verilen Cezalar......................................................................... 382
2. Disiplin Kurulları Kararları ........................................................ 385
a. Askeri Öğrencilerin Disiplin Yoluyla Okuldan
Çıkarılmaları............................................................................ 385
b. YAŞ Kararları ........................................................................... 391
c. Disiplin Cezalarının bir Sonucu Olarak Verilen
Siciller İle TSK Disiplin ve Yetersizlik Nedeniyle
Ayırma Konusundaki İdari İşlemleri.................................. 393
d. Olumsuz Sicil, Disiplin Cezaları ve Ağır Disiplin
İhlali Niteliğindeki Suçlardan Mahkumiyetin
Bir Sonucu Olarak Verilen Cezalar Nedeniyle
Sözleşmenin Feshi Konusundaki İdari İşlemleri............. 397
C. AİHM İÇTİHATLARI BAKIMINDAN ..................................... 399
İkinci Kısım
DİSİPLİN AMİRLERİNİN CEZA
YETKİLERİ DİSİPLİN CEZASI
VERİLMESİNDE USUL VE ESASLAR
I. DİSİPLİN AMİRLERİ VE YETKİLERİ..............................................403
A. 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU VE
TSK DEVLET MEMURLARI DİSİPLİN AMİRLERİ VE
DİSİPLİN KURULLARI YÖNETMELİĞİ..................................403
1. Disiplin Amiri.................................................................................403
2. Yetkileri ............................................................................................404
B. TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİ (TİŞ)................................................405
C. ASKERİ CEZA KANUNU ..............................................................406
1. En Yakın Disiplin Amiri...............................................................406
2. Yüksek Disiplin Amiri...................................................................407
3. Üst Disiplin Amiri .........................................................................409
4. Vekalet Edenler ...............................................................................410
5. Müfrez ve Müstakil Birlik Komutanları.....................................411
6. Amir ve Üstlerin Geçici Tutuklama Yetkisi ............................ 412
D. İÇ HİZMET KANUNU .................................................................... 413
1. Üstler-Disiplini Koruma Yetkisi ................................................ 413
2. Garnizon Komutanları/ Merkez Komutanları-Geçici
Yakalama Yetkisi..............................................................................414
3. Karakol, Karakol Nöbetçisi ve Devriye- Geçici
Yakalama Yetkisi............................................................................. 415
E. ASKERİ CEZA VE TUTUKEVLERİNİN
YÖNETİMİNE VE CEZALARIN İNFAZINA DAİR
YÖNETMELİK......................................................................................416
II. DİSİPLİN AMİRLERİNİN YETKİLİ OLMADIĞI
HUSUSLAR, CEZA VE TUTUKLAMA YETKİLERİNİN
KÖTÜYE KULLANILMASI ..................................................................417
A. DİSİPLİN AMİRLERİNİN YETKİLİ OLMADIĞI
HUSUSLAR ...........................................................................................417
B. CEZA VE TEVKİF YETKİSİNİN KÖTÜYE
KULLANIMI ........................................................................................418
1. Hak Edilmemiş Ceza Verilmesi...................................................418
2. Geçici Tutuklama Yetkisinin Kötüye Kullanılması .............. 420
C. DİSİPLİN AMİRLERİNİN ODA HAPSİ CEZASI
VERME YETKİSİ / AİHM AD-TÜRKİYE DAVASI ............ 423
III. DİSİPLİN SORUŞTURMASI USUL VE ESASLARI ..................... 426
A. DİSİPLİN SORUŞTURMA YÖNTEMİ....................................... 426
1. Genel Olarak ................................................................................... 426
2. Suçun Öğrenilmesi ve Ön Soruşturma..................................... 427
3. Savunma Hakkı.............................................................................. 428
a. 657 Sayılı Kanun...................................................................... 428
b. TİŞ ............................................................................................. 429
c. AsCK ......................................................................................... 430
B. CEZANIN VERİLMESİ.................................................................... 437
1. Disiplin Amirinin Seçimlik Yetkisinin Kullanılması ........... 437
2. Disiplin Bozucu Eylem Türlerine Göre Ceza Yetkisinin
Kullanılması.................................................................................... 439
a. Disiplin Kabahatleri ............................................................... 439
b. Disiplin Suçları ........................................................................440
c. Disiplin Tecavüzleri ...............................................................440
3. Disiplin Amirinin Ceza Yetkileri ...............................................440
4. Cezanın Verilmesinde Göz Önüne Alınması Gereken
Usul ve Esaslar.................................................................................442
a. Genel Olarak ............................................................................442
b. 657 Sayılı Kanun .....................................................................442
(1) Cezanın Verilmesinde Gözönüne Alınması Gereken
Süreler .................................................................................442
(2) Cezanın Alt ve Üst Sınırlarının Tespitinde Dikkat
Edilecek Hususlar.............................................................444
c. Askeri Ceza Kanunu ..............................................................445
(1) Cezanın Alt ve Üst Sınırlarının Tespitinde Dikkat
Edilecek Hususlar.............................................................445
(2) Cezanın Verilmesinde Gözönüne Alınması Gereken
Süre .....................................................................................446
(3) Cezaların Toplanması Kuralı ........................................448
C. CEZANIN İNFAZI.............................................................................449
1. Cezanın Kesinleşmesi...................................................................449
2. Cezanın İnfaz Yöntemi ve Yeri ................................................... 450
a. Kısa Hapis Nevinden Oda ve Göz Hapsi
Cezalarının İnfaz Yöntemi/ Kanunun AİHM (5)/ 1
Ve 14. Maddesi Açısından Değerlendirilmesi .................. 450
b. Kısa Hapis Cezalarının İnfaz Yeri/ İnfaz Yerini Terk
Edenler ve Buna Yardım Edenlerin Eylemleri ................. 453
c. Geçici Tutuklananların Kaçma Eylemleri ........................ 457
d. Disiplin Cezalılarının İaşe ve Diğer Özlük Hakları........462
e. Memuriyetten Ayrılanlar Hakkında Yapılacak
İşlemler ......................................................................................462
D. DİSİPLİN CEZALARININ SONUÇLARI ................................464
1. Doğrudan Sonuçları ......................................................................464
2. Dolaylı Sonuçları ...........................................................................464
a. 926 sayılı TSK Personel Kanunu.........................................465
b. Subay ve Astsubay Sicil Yönetmelikleri ............................466
c. 1076 Sayılı Kanun ...................................................................467
d. 357 Sayılı Kanun .....................................................................467
e. 4566, 4752, 3563 Sayılı Kanunlar .......................................468
f. 5269, 3466 Sayılı Kanunlar ..................................................469
E. DİSİPLİN AMİRİ TARAFINDAN VERİLEN
CEZALARIN DENETİMİ ...............................................................469
1. Genel Olarak ...................................................................................469
2. Cezanın Denetim Yolları ............................................................. 471
a. Şikayet Hakkı - Cezayı Veren Amirin MüracaatıŞikayet
ve Müracaat Üzerine Verilebilecek Kararlar....... 471
b. Nezaret Yoluyla Denetim ...................................................... 474
Üçüncü Kısım
DİSİPLİN MAHKEMELERİ, DİSİPLİN
KOVUŞTURMA VE İNFAZ USULÜ
CEZANIN DENETİM YOLLARI
I. 477 SAYILI DMKNA İLİŞKİN GENEL AÇIKLAMALAR.......... 477
A. 477 SAYILI DMK.NUN YASAL DAYANAĞI ........................... 477
B. AYRI BİR DMK MEYDANA GETİRİLME NEDENİ-İLK
DÜZENLENİŞİ VE DEĞİŞTİREN KANUNLAR ................... 478
C. 477 SAYILI DMKNUN DİĞER KANUNLARLA
İLİŞKİLERİ ..........................................................................................482
II. DİSİPLİN MAHKEMELERİNİN KURULUŞU, SUJELERİ,
GÖREV VE YETKİSİ................................................................................483
A. KURULUŞU .........................................................................................483
B. KURULUŞ BİÇİMİ /ANAYASA MAHKEMESİ
KARARLARI .......................................................................................486
1. Kuruluş Biçimi ...............................................................................486
2. Konuya İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararları .......................489
a. 477 SK. 2 ve 17. Maddelerinin Anayasaya Aykırı
Olduğu İddiası .........................................................................489
b. 477 SK 2. Maddesinde Açıklanan, Subaylar İle
Astsubay Erbaş ve Erlerin Yargılamalarındaki
Kurulun Farklı Statüdeki Üyelerden Oluşmasının
Anayasanın 2 ve 10. Maddelerine Aykırılığı İleri
Sürülebilir mi?.......................................................................... 493
C. 477 SAYILI DMK 1, 2. MADDELERİNE GÖRE
KURULAN DİSİPLİN MAHKEMELERİ
KURULUŞUNUN AİHSNİN 6/1. MADDESİNE
AYKIRILIK İDDİALARI HAKKINDA AİHM
KARARLARI ....................................................................................... 498
1. Genel Olarak ................................................................................... 498
2. AİHMnin İrfan Bayrak Türkiye Davası.............................499
3. AİHMnin Veyisoğlu- Türkiye Davası .................................. 505
4. Değerlendirme................................................................................508
D. DİSİPLİN MAHKEMESİ SÜJELERİ............................................509
1. Disiplin Subayı................................................................................509
2. Teşkilâtında Disiplin Mahkemesi Kurulan Komutan
veya Askerî Kurum Amiri.............................................................510
3. Şüpheli ve Sanık...............................................................................511
4. Müdafii..............................................................................................511
5. Katılan................................................................................................511
E. GÖREV VE YETKİ ............................................................................ 512
1. Görev ................................................................................................ 512
2. Yetki .................................................................................................. 513
a. Kuruluş yönünden................................................................... 513
b. Rütbe yönünden........................................................................514
c. Hüküm veya Yetki Uyuşmazlıkları .................................... 515
d. İstirdat ve Tazminata Hüküm Yetkisi .................................516
III. DİSİPLİN MUHAKEMESİ AŞAMALARI.........................................518
A. SORUŞTURMA ...................................................................................518
1. Disiplin Suçlarının İhbar ve Soruşturması................................518
2. Disiplin Hazırlık Soruşturması Emri........................................ 520
3. Disiplin Soruşturması Sonunda Teşkilatında Disiplin
Mahkemesi Kurulan Komutan veya Askeri Kurum
Ãmiri Tarafından Yapılacak İşlemler......................................... 522
B. KOVUŞTURMA AŞAMASI ............................................................ 525
1. Disiplin Mahkemesinin Toplanma Emri / Anayasa
Mahkemesine Aykırılık İddiası................................................... 525
2. Duruşma ve Usulü.......................................................................... 539
3. Başkan ve Üyelerin Davaya Bakamaması ve Reddi................ 541
4. Sanığın Sorgusu ve Delillerin Toplanması............................... 541
5. Delillerin Değerlendirilmesi / Oyların Toplanması/
Duruşmanın Bitmesi ve Hüküm.................................................542
6. Cezanın Verilmesi ......................................................................... 545
7. Hükmün Gerekçesi........................................................................ 551
IV. DİSİPLİN MUHAKEMESİNDE DENETİM YOLLARI ..............554
A. İTİRAZ .................................................................................................. 554
B. YAZILI EMİR........................................................................................ 556
C. GÖZETİM VE TEFTİŞ...................................................................... 558
V. DİSİPLİN MAHKEMESİNCE VERİLEN CEZA
HÜKMÜNÜN SONUÇLARI ............................................................... 559
VI. DİSİPLİN CEZA HÜKMÜNÜN İNFAZI ......................................... 559
KARŞILAŞTIRMALI DİSİPLİN HUKUKU........................................... 562
ABD ....................................................................................................................... 562
İNGİLTERE ....................................................................................................... 562
ALMANYA .........................................................................................................564
BULGARİSTAN................................................................................................566
HOLLANDA ......................................................................................................566
İSVEÇ ...................................................................................................................568
RUSYA ..................................................................................................................569
İTALYA.................................................................................................................569
DİĞER BAZI ÜLKELER................................................................................. 572
KAYNAKÇA....................................................................................................... 573
Dr. Gökhan Yaşar DURAN, ilkokulu Aydmlıkevler/Ankara′da, ortaokul ve liseyi, Kartal Maltepe Lisesi /İstanbul′da tamamladı. Deniz Harp Okulun¬dan 1987 yılında Deniz Teğmeni olarak mezun oldu. TCG Mürefte gemi¬sinde elektrik subaylığı (1987-1989), Kurtarma Sualtı K′lığı Sualtı Taarruz Grup K′lığında Tim K′lığı (1989-1996) görevlerinde bulundu. Deniz Su¬bayı iken, 1995 yılında Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi. Kendi isteği ile hakim sınıfına geçti. MSB′lığı Askeri Adalet İşleri Başkan¬lığında, hakim stajını müteakip sırasıyla; Donanma K′lığı Yrd.Askeri Sav¬cısı (1997-2005), MSB′lığı Kanunlar ve Kararlar Dairesi Başkanlığı İdari Şube Müdürü (2005-2006), Deniz Kuvvetleri K′lığı Hukuk İşleri Müdü¬rü (2006-2007), Donanma K′lığı Adli Müşaviri (2007-2011) olarak görev yaptı. Halen Donanma K′lığı Başsavcılığı görevine devam etmektedir.
1996-1998 yılında Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde; Kamu Hukuku ana bilim dalında Y.Lisans, 2001-2005 yılları arasında Doktora eğitimlerini tamamladı.
Işık ve Şölen isminde iki çocuğu olan Hakim Albay Gökhan Y.DURAN′m, "Ceza Hukukunda Haksız Tahrik"′(Doktora Tezi) ve "Uluslar arası Hukuk¬ta Adalar (Ortak Eser)′′(Y.Lisans Tezi) olmak üzere yayınlanmış iki kitabı bulunmaktadır.
ÖnsÖZ
Türk Silahlı Kuvvetleri ve Milli Savunma Bakanlığı kadro ve ku¬ruluşunda görevli askeri ve sivil personele uygulanacak disipline ilişkin konular, askeri yasal mevzuat içerisinde dağınık halde bulunmaktadır. Ayrıca bu kadrolarda görevli sivil personelin askeri disiplin yükümlülük¬lerinden kaynaklanan disiplin bozucu eylemlerinde askeri disiplin, diğer disipline aykırı eylemlerinde kendi özel kanunlarından kaynaklanan disiplin hükümlerine ya da sözleşme hükümlerine tabi olmaları, cezanın verilmesinde uygulayıcılar açısından tereddütlere neden olmaktadır.
Askeri disiplin cezalarının, kamu personeli disiplin hukukundaki sivil personele uygulanan yaptırımlardan çok daha ağır disiplin yaptırım¬ları içermesi, hatta oda hapsi gibi hürriyeti bağlayıcı cezalar öngörmesi, bu cezanın hakim bağımsızlığı ve teminatından yoksun disiplin amirleri tarafından verilmesi; doktrinde tartışılmış, Anayasa Mahkemesi kararla¬rında ve son olarak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde dava konusu olmuştur.
Anayasa Mahkemesi kararlarında, oda hapsi cezasının disiplin amir¬leri tarafından verilmesinin Anayasa aykırı olmadığına karar verilmiş olsa da, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından, gerek disiplin amirleri gerekse 477 sayılı Kanunla kurulan Disiplin Mahkemesinin subay üyeler¬den teşekkül eden heyeti tarafından böyle hürriyeti bağlayıcı bir cezanın verilmiş olması Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. maddesine aykırı görülmüş ve açılan davalarda Ülkemiz tazminata mahkûm olmuştur.
Kanaatimizce bu durum askeri disiplin hukukunda ivedi olarak bir değişiklik yapılmasını zorunlu hale getirmektedir. Ancak bu değişiklikler yapılırken, "hukuk sistemini tamamen değiştirecek o güne kadar ki kaza-nımlan yok edecek ve yeni bir sistem kuracak değişikliklere gidilmemelidir. Bu türden "sil baştan değişiklikler" yapısal politik sistemleri değişen veya yeni kurulan devletlerde söz konusu olabilir."1
Kitaptaki konular; doktrindeki görüşler, Danıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Haklan Mahkemesi kararları ile birlikte ele alınmıştır. Askeri disiplin hukuk sisteminde yapılacak değişikliklere ilişkin değerlendirmelerimiz konular anlatılırken ayrıca açıklanmıştır.
Askeri disiplin hukukuna ilişkin usul ve esasların ortaya konulması ve Türk hukuk literatüründe yayınlanmış derli toplu bir eser olması açı¬sından uzun ve yorucu bir çalışma sonucunda hazırlanan Kitabımın Türk Silahlı Kuvvetlerine ve bilim camiasına faydalı olmasını temenni ederim.
Son olarak, beni bugünlere getiren ve her zaman yanımda olan annem Sabriye DURAN ve babam Feyzi DURAN′a, desteklerini ve yar¬dımlarını hiç bir zaman esirgemeyen sevgili kardeşim Meltem DURAN ve sayın Erdoğan IŞIK′a sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum.
Kitabın yayınlanmasından dolayı, XII Levha Yayıncılık çalışanları ile sayın Erol ÖZ e, değerli katkılarından dolayı değerli meslektaşlarım Hakim Bnb. Özcan CELEP ve Hakim Yzb. Volkan ŞAHİN e ayrıca teşek¬kür ederim.
Dr. Gökhan Yaşar DURAN
Hakim Albay
Gölcük, 25 Şubat 2012
İÇİNDEKİLER :
ÖNSÖZ..................................................................................................................VII
İÇİNDEKİLER..................................................................................................... IX
KISALTMALAR............................................................................................XXIX
Birinci Bölüm
ASKERİ DİSİPLİN HUKUKU KAVRAM VE
KAYNAKLARI ASKERİ ŞAHISLARIN ÖDEV
VE SORUMLULUKLARI
I. ASKERİ DİSİPLİN HUKUKU KAVRAM VE
KAYNAKLARI................................................................................................1
A. GENEL OLARAK DİSİPLİN................................................................1
B. ASKERİ DİSİPLİN ..................................................................................3
1. Tanımı, Unsur ve Özellikleri ...........................................................3
2. Önemi ve Gerekliliği .........................................................................6
C. ASKERİ DİSİPLİN HUKUKUNUN KAYNAKLARI .................9
1. Doğrudan Kaynaklar .........................................................................9
2. Dolaylı Kaynaklar..............................................................................11
II. ASKERİ ŞAHISLARIN ÖDEV VE SORUMLULUKLARI
İLE UYMALARI GEREKLİ YASAKLAR............................................11
A. GENEL OLARAK .................................................................................11
B. ÖDEV, SORUMLULUK VE YASAKLAR ......................................14
1. Cumhuriyete Bağlılık/ Askerlik ve Sadakat
Yükümlülüğü .....................................................................................14
2. Astın Vazifeleri...................................................................................16
3. Ãmirin Vazifeleri...............................................................................18
4. Üstlerin Bilgilendirilme Zorunluluğu..........................................21
5. Müracaat ve Şikayetlerde Belli Usul ve Kurallara Uyma
Zorunluluğu ...................................................................................... 23
6. İzin -Göreve Devam ve Garnizonda Bulunma
Zorunluluğu ...................................................................................... 25
7. Kılık Kıyafet Disiplinine Uyma Zorunluluğu............................27
8. Ahlâk ve Maneviyatın Yükseltilmesi ve Milli
Duyguların Kuvvetlendirilmesi ................................................... 30
9. Devlet Malının Korunması ...........................................................35
10. Siyasi Partiler İle Dernek, Meslek Kuruluşları, Klup
Üyeliklerine Girme/ Siyasi Maksatla Nutuk ve Beyanat
Verme Yazı Yazma Yasağı ............................................................... 36
11. Selamlama Mecburiyeti ................................................................. 38
12. Astların Sağlık Durumlarının Takip ve Kontrolü/
Hastalananların Üstlerine Durumlarını Bildirim
Mecburiyeti .......................................................................................42
13. Üstlerin Mahiyetlerindeki Astlarını
Yetiştirme Mükellefiyeti ................................................................42
14. Nöbet Yükümlülüğü/Nöbetçilerin Muvakkat Yakalama
ve Silah Kullanma Yetkisi ...............................................................43
15. Ticaret Yasağı ....................................................................................45
16. Mal Bildirim Mükellefiyeti.............................................................45
İkinci Bölüm
ASKERİ DİSİPLİN HUKUKUNUN
UYGULAMA ALANI
I. ASKERİ DİSİPLİN HUKUKUNA TABİ ŞAHISLAR .......................47
A. GENEL OLARAK .................................................................................47
B. MUVAZZAF ASKER KİŞİLER......................................................... 48
1. Subaylar/Sözleşmeli Subaylar........................................................ 48
2. Askeri Hakim Subaylar .................................................................. 49
3. Yedek Subaylar.................................................................................. 50
4. Astsubaylar/ Sözleşmeli Astsubaylar ...........................................51
5. Uzman Erbaş/Uzman Jandarma....................................................52
6. Erbaş ve Erler/ Sözleşmeli Erbaş ve Erler................................... 54
7. Askerî Öğrenciler / Sözleşmeli/Muvazzaf Subay ve
Astsubay Adayları, Yedek Subay Adayları .................................. 56
C. YEDEK ASKER KİŞİLER.....................................................................62
D. YABANCI ASKER KİŞİLER.............................................................. 63
1. Orduyu Takip Eden Şahıslar- Harp Esirleri- Herhangi
Bir Suretle Askeri Makamlarca Göz Altına Alınan
Yabancı Devlet Ordu Mensupları ................................................ 63
2. Savaşan Türk Ordusu Nezdinde Bulunan Yabancı
Subaylar............................................................................................... 66
3. Mülteci Askerler ............................................................................... 66
4. Rehineler ............................................................................................67
5. Natoya Mensup Ülke Asker Kişileriyle Diğer Şahıslar........... 68
E. SİVİL PERSONEL .................................................................................70
1. Sivil Personel Kapsamı ....................................................................70
2. TSK ve MSB Kadrolarında Görevli Sivil Personel ...................70
a. Memurlar......................................................................................70
b. Sözleşmeli personel:...................................................................71
c. Geçici personel............................................................................71
d. İşçiler ........................................................................................... 72
3. MSB.lığı ve TSK Kadrolarında Çalışan Sivil Personelin
Askeri Disiplin Hukukuna İlişkin Yükümlülükleri ................ 72
a. 657 Sayılı Kanunda .................................................................. 72
b. İç Hizmet Kanununda ..............................................................73
c. Sivil Personelin İç Hizmet Kanunu 116.
Maddesindeki Yükümlülükler ile AsCK
18.Maddedesinde Yer Alan Askeri/Disiplin
Kabahatlerinden Dolayı Askeri Disiplin Hukukuna
Tabi Olup Olmadıkları .............................................................75
d. AsCKnun Devlet Memurlarına İlişkin Hükümleri
ve Yorumu ....................................................................................79
e. Sivil Personelin Oda ve Göz Hapsi İle
Cezalandırılmasının Anayasanın 2. Maddesine
Aykırı Olmadığına İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararı... 86
4. Sivil Personelin Askeri Disiplin Hukuku Dışında Kalan
Disiplin Yükümlülükleri ve Yükümlülüklerin Öncelik
Sırası ....................................................................................................91
5. AİHM Kararlarına Göre TSKde Görevli Sivil
Personelin Askeri Yargılama Hukukuna Tabiyeti/
AİHM Kararlarının İç Hukukta Yasal Düzenleme
Yapılmadan Üst Norm Olarak Bağlayıcılığı/Konuya
İlişkin Askeri Yargıtay Kararı ........................................................98
Üçüncü Bölüm
ASKERİ DİSİPLİN HUKUKUNUN
NİTELİĞİ
I. ASKERİ DİSİPLİNİ BOZAN EYLEMLERİN ASKERİ SUÇ
NİTELİĞİ...................................................................................................... 113
II. KONUNUN CEZA HUKUKU KAVRAMLARI İLE
KARŞILAŞTIRILARAK AÇIKLANMASI........................................118
A. KORUNAN HUKUKİ YARAR BAKIMINDAN .......................118
1. Genel Olarak ....................................................................................118
2. Askeri Disiplin Hukuku ................................................................119
B. YAPTIRIM BAKIMINDAN ........................................................... 120
1. Genel Olarak.................................................................................... 120
2. Askeri Disiplin Hukuku ............................................................... 122
a. Oda ve Göz Hapsi Cezalarının Hukuki Niteliği ............. 122
b. Geçici Tutuklama Yetkisi ve Hukuki Niteliği ..................126
(1) Anayasa Mahkemesinin Konuya İlişkin Görüşü ..... 130
(2) AİHSnin 5/1 . fıkrasının İhlali Açısından Konunun
Değerlendirilmesi ............................................................ 136
C. TEMİNAT VE USUL BAKIMINDAN......................................... 140
III. KONUNUN İDARE HUKUKU KAVRAMLARI İLE
AÇIKLANMASI ....................................................................................... 142
A. GENEL OLARAK .............................................................................. 142
B. DİSİPLİN AMİRLERİNİN CEZA KARARLARI ................... 145
C. DİSİPLİN MAHKEMESİNİN YAPISI VE KARARLARI .... 147
1. Doktrindeki Görüşler.................................................................... 147
2. Konuya İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararı............................ 149
D. DİSİPLİN KURULU KARARLARI ............................................. 151
Dördüncü Bölüm
ASKERİ DİSİPLİNİ BOZAN EYLEMLER
I. DİSİPLİN KABAHATLERİ ................................................................... 153
A. TANIM VE DÜZENLENİŞ ÖZELLİKLERİ ............................. 153
B. ASKERİ CEZA KANUNUNDA YER ALAN DİSİPLİN
KABAHATLERİ ................................................................................. 155
1. Neticesiz Tahrik.............................................................................. 155
2. Asta Müessir Fiil Suçunun Az Vahim Hali .............................. 157
3. Tekasül Dolayısıyla Esliha ve Harp Malzemelerine
Zarar Verme Suçu........................................................................... 163
4. Mâyup Kimselere Refakat Suçunun Az Vahim Hali ............. 167
II. DİSİPLİN TECAVÜZLERİ..................................................................... 168
A. TANIM, KAPSAM VE DÜZENLENİŞİ....................................... 168
B. UYGULAMADA DİSİPLİN TECAVÜZÜ OLARAK
NİTELENDİRİLEN BAZI EYLEMLER...................................... 172
1. Askeri Hizmetin Sürdürülmesine Yönelik Genel Bir
Maksat ve İçerik Taşımaktan Öte; Tavsiye, Tedbir, İkaz
ve İdari Mahiyetteki Emirlere Aykırı Hareketler ................... 172
2. Garnizonu Terk Eylemi................................................................. 180
3. Yirmidört Saati Aşmayan İzin Aşımı Ya da Kaçma ................181
4. Amir ve Üste Saygısızlık Boyutuna Ulaşmayan
Eylemler............................................................................................ 182
III. DİSİPLİN SUÇLARI ................................................................................ 182
A. AMİR VE ÜSTE SAYGISIZLIK....................................................... 182
1. Korunan Hukuki Yarar ................................................................ 182
2. Kanuni unsur .................................................................................. 183
3. Suçun Fail ve Mağduru ................................................................ 184
4. Maddi unsur.................................................................................... 187
a. Hizmet ve Hizmete İlişkin Haller ...................................... 187
b. AsCKda, Unsurları İtibarıyla Oluşmayıp, Vasıf
Değişikliği Nedeniyle Amire ve Üste Saygısızlık
Olarak Kabul Edilen Bazı Askeri Suçlar ............................ 189
(1) Amir ve Mafevkine Hakaret ......................................... 189
(2) Amir veya Üste Saygısızlık ve Tehdit .......................... 192
(3) Amire ve Mafevka Fiilen Taarruz................................. 195
5. Manevi unsur................................................................................... 196
B. EMRE İTAATSİZLİK........................................................................ 198
1. Korunan Hukuki Yarar ................................................................ 198
2. Kanuni Unsur.................................................................................. 199
3. Suçun Faili .......................................................................................200
4. Maddi Unsur ...................................................................................202
a. Emrin Hizmete İlişkin Olması.............................................202
b. Emrin Tam Olarak Yerine Getirilmemesi veya
Değiştirilmesi ya da Sınırlarının Aşılarak Yerine
Getirilmesi...............................................................................205
5. Kanunsuz ya da Hizmete İlişkin Olmayan Emrin Yerine
Getirilmesi/Getirilmemesi Konusu..........................................206
6. Manevi Unsur .................................................................................207
C. BİLEREK DOĞRU SÖYLEMEYENLER.....................................209
1. Kanuni Unsur .................................................................................209
2. Korunan Hukuki Yarar ................................................................209
3. Suç Faili............................................................................................. 210
4. Maddi Unsur ................................................................................... 212
5. Manevi Unsur ..................................................................................214
D. KISA SÜRELİ KAÇMA VE İZİN SÜRESİNİ GEÇİRME ..... 215
1. Kanuni Unsur / Gün Unsuru...................................................... 215
2. Rütbenin Geri Alınması Konusu................................................ 219
3. Korunan Hukuki Yarar ................................................................220
4. Suçun Failli......................................................................................220
5. Suçun Maddi Unsuru....................................................................222
a. Kısa Süreli Kaçma ..................................................................223
b. Kısa Süreli İzin Süresini Geçirme.......................................226
6. Suçun Manevi Unsuru.................................................................. 229
a. Kısa Süreli Kaçma................................................................... 229
b. Kısa Süreli İzin aşımı.............................................................. 231
E. KAÇMAYA KALKIŞANLARI HABER
VERMEYENLER.................................................................................233
F. HİZMETE MAHSUS EŞYANIN HARAP OLMASINA
SEBEBİYET VERENLER VEYA KAYBEDENLER..................234
1. Kanuni Unsur .................................................................................234
a. AsCK 130. Madde ile Karşılaştırma...................................235
b. AsCK 137. Madde ile Karşılaştırma....................................235
2. Korunan Hukuki Yarar ................................................................238
3. Suçun Maddi / Manevi Unsuru ................................................. 239
a. Hizmete Mahsus Değeri İki Yüz Elli Milyon Lirayı
Geçmeyen Eşyayı Özürsüz Kaybetmek............................. 239
b. Hizmete Mahsus Eşyanın Harap Olmasına
Sebebiyet Vermek ...................................................................242
G. ASTINA HİZMETLE İLGİLİ OLMAYAN EMİR
VERENLERLE HEDİYE İSTEYEN VEYA BORÇ
ALANLAR.............................................................................................244
1. Kanuni Unsur..................................................................................244
2. Korunan Hukuki Yarar ................................................................245
3. Suçun Fail/ Mağduru ...................................................................245
4. Suçun Maddi ve Manevi Unsuru ...............................................246
a. Astına Hizmetle İlgisi Olmayan Emir Vermek................246
b. Astlarından Hediye İstemek ve Borç Almak ....................247
H. ASTLARINI GÖZETİM GÖREVİNDE İHMÃL VE
KUSURU OLANLAR......................................................................... 251
1. Kanuni Unsur.................................................................................. 251
2. Korunan Hukuki Yarar................................................................. 251
3. Suçun Fail/ Mağduru ................................................................... 252
4. Suçun Maddi ve Manevi Unsuru ............................................... 252
a. Asta Gözetim Görevinde İhmal ve Tekasül
Göstermek ................................................................................253
b. Astlarının Suçunu Haber Vermemek..................................254
I. ASTINA SÖVEN, HAKARET EDEN VE KÖTÜ
DAVRANANLAR................................................................................ 257
1. Kanuni Unsur ................................................................................. 257
2. Korunan Hukuki Yarar................................................................. 257
3. Suçun Fail/ Mağduru....................................................................258
4. Suçun Maddi Unsuru.................................................................... 259
a. Astına Sövmek, Hakaret etmek............................................260
b. Astına Askeri Usul ve Kurallar ve Nizamlar Dışında
Kötü Muamelede Bulunmak -AsCK 117 Maddesi İle
DMK 55. Maddesinin Karşılaştırılması ...........................263
5. Suçun Manevi Unsuru..................................................................266
J. NÖBET TALİMATINA AYKIRI HAREKET EDENLER......267
1. Kanuni Unsur .................................................................................267
2. Korunan Hukuki Yarar ................................................................ 270
3. Suçun Faili....................................................................................... 270
4. Suçun Maddi Unsuru.................................................................... 273
a. Nöbet Yerini Terk Etmek....................................................... 273
b. Nöbet Talimatına Aykırı Hareket Etmek.......................... 275
c. Eylemden Dolayı Hizmetin Aksamaması veya
Maddi Zararın Doğmamış Olması Şartı ........................... 278
5. Suçun Manevi Unsuru .................................................................282
K. HOŞNUTSUZLUK YARATANLAR............................................283
1. Kanuni Unsur..................................................................................283
2. Korunan Hukuki Yarar.................................................................283
3. Suçun Faili.......................................................................................284
4. Suçun Maddi ve Manevi Unsuru ...............................................284
L. SARHOŞLUK VE YASAK EDİLEN YERLERE GİRMEK.....288
1. Kanuni Unsur .................................................................................288
2. Korunan Hukuki Yarar ................................................................288
3. Suçun Maddi / Manevi Unsuru..................................................289
a. Yasak edilen yerlere girmek...................................................289
b. Asarı Gizlenemeyecek Derecede Sarhoşluk...................... 290
M. KUMAR OYNAYANLAR ................................................................ 295
1. Kanuni Unsur ................................................................................. 295
2. Suçun Faili....................................................................................... 296
3. Suçun Maddi ve Manevi Unsuru................................................ 297
N. MESLEK KURULUŞLARINA, İZİN VERİLMEYEN
DERNEKLERE, SPOR KULÜPLERİNİN FAAL
ÜYELİKLERİNE GİRENLER........................................................ 299
1. Kanuni Unsur.................................................................................. 299
2. Korunan Hukuki Yarar................................................................. 299
3. Suçun Maddi ve Manevi Unsuru................................................302
O. YASAK EDİLEN KİTAP VE SAİREYİ OKUYAN VEYA
BULUNDURANLAR........................................................................303
1. Kanuni unsur / Korunan Hukuki Yarar ..................................303
2. Suçun Faili .......................................................................................304
3. Suçun Maddi ve Manevi Unsuru ............................................... 305
P. YASAK EDİLEN CİHAZ VE ALETLERİ
BULUNDURAN VEYA KULLANANLAR................................ 305
1. Kanuni Unsur.................................................................................. 305
2. Korunan Hukuki Yarar.................................................................306
3. Suç Failli...........................................................................................307
4. Suçun Maddi/ Manevi Unsuru ..................................................308
Beşinci Bölüm
Birinci Kısım
ASKERİ DİSİPLİN HUKUKUNDA DİSİPLİN
CEZASI VEREBİLEN MAKAMLAR
ASKERİ DİSİPLİN CEZALARI DİSİPLİN
CEZALARINA İLİŞKİN İLKELER
VE GENEL ESASLAR YARGI YOLU
GÜVENCESİ
I. ASKERİ DİSİPLİN HUKUKUNDA DİSİPLİN CEZASI
VEREBİLEN MAKAMLAR ...................................................................311
A. ASKERİ MAHKEMELER.................................................................311
B. DİSİPLİN MAHKEMESİ ................................................................. 315
C. DİSİPLİN AMİRLERİ ........................................................................316
D. DİSİPLİN KURULLARI ...................................................................317
1. Türk Silahlı Kuvvetlerinde Görevli Devlet Memurları
Disiplin Kurulları ve Disiplin Amirleri Yönetmeliği .............317
2. Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik
Komutanlığında Görevli Sivil Devlet Memurları
Disiplin Kurulları ve Disiplin Amirleri Yönetmeliği..............318
3. Askeri Yargıtay ve AYİM Bünyesindeki Disiplin
Kurulları............................................................................................319
4. Harp Okulları, Fakülteler, Yüksek Okullar ve Astsubay
Okullarında Öğrenim Yapan Asker Öğrencilerin
Okuldan İlişiklerinin Kesilmesine Veya Kesilmemesine
Karar Vermek Üzere Kurulan Disiplin Kurulları .................. 321
5. Askeri İşyerlerinde Kurulan İnceleme İstişare
Kurulları.........................................................................................324
II. ASKERİ DİSİPLİN CEZALARI ........................................................... 325
A. GÖZ HAPSİ .......................................................................................... 325
1. Cezayı Verebilecek Makamlar ve Cezalandırılabilecek
Askeri Şahıslar ................................................................................ 325
2. Cezanın Sınırları ........................................................................... 325
B. ODA HAPSİ........................................................................................... 326
1. Cezayı Verebilecek Makamlar ve Cezalandırılabilecek
Askeri Şahıslar ................................................................................ 326
2. Cezanın Sınırları ........................................................................... 326
C. UYARI .................................................................................................... 327
D. İZİNSİZLİK........................................................................................... 328
E. SIRA HARİCİ HİZMET................................................................... 328
F. AYLIK KESİLMESİ............................................................................330
G. RÜTBENİN GERİ ALINMASI ...................................................... 331
1. Cezayı Verebilecek Makamlar ve Cezalandırılabilecek
Askeri Şahıslar ................................................................................ 331
2. Cezanın İnfazının İnsan Haysiyeti İle Bağdaşıp
Bağdaşmadığı- Konuya İlişkin Anayasa Mahkemesi
Kararı................................................................................................. 332
H. KATIKSIZ HAPİS (MÜLGA) ........................................................ 337
III. DİSİPLİN CEZALARINA İLİŞKİN İLKELER VE GENEL
ESASLAR.......................................................................................................344
A. GENEL OLARAK ..............................................................................344
B. KANUNİLİK İLKESİ........................................................................346
1. Genel Olarak ...................................................................................346
2. Askeri Disiplin Hukuku ...............................................................349
C. KANUNU BİLMEMEK MAZERET SAYILMAZ.................... 352
D. ZAMAN BAKIMINDAN LEHE OLAN HÜKMÜN
UYGULANMASI ................................................................................ 353
E. AYNI SUÇTAN AYNI ŞAHSA İKİ DEFA DİSİPLİN
CEZASI VERİLEMEYECEĞİ.........................................................354
1. Genel Olarak ...................................................................................354
2. Askeri Disiplin Hukuku................................................................354
F. CEZA KOVUŞTURMASI
İLE DİSİPLİN
KOVUŞTURMASININ BİRBİRİNDEN BAĞIMSIZLIĞI.... 356
1. 657 Sayılı Kanun ............................................................................ 356
2. Askeri Disiplin Hukuku ............................................................... 358
G. TEKERRÜR..........................................................................................364
1. 657 Sayılı Kanun ............................................................................364
2. Askeri Disiplin Hukuku................................................................365
H. ERTELEME ..........................................................................................369
I. ŞİKÃYETTEN VAZGEÇME............................................................ 370
J. TEŞEBBÜS ............................................................................................ 371
K. İŞTİRAK................................................................................................. 371
L. ŞARTLA SALIVERME...................................................................... 372
M. DİSİPLİN CEZALARIN ÖZLÜK DOSYASINDAN
SİLİNMESİ ........................................................................................... 373
1. 657 Sayılı Kanun ............................................................................ 373
2. 477 SK .............................................................................................. 375
3. AsCK ................................................................................................ 376
N. DİSİPLİN CEZALARINDA AF...................................................... 376
IV. DİSİPLİN HUKUKUNDA YARGI YOLU GÜVENCESİ.............. 377
A. GENEL OLARAK .............................................................................. 377
B. İÇ HUKUK BAKIMINDAN ........................................................... 378
1. Disiplin Amirleri Tarafından Verilen Cezalar ....................... 378
a. Askeri Disiplin Hukukuna Göre Verilen Cezalar ........... 378
b. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununa Göre
Verilen Cezalar......................................................................... 382
2. Disiplin Kurulları Kararları ........................................................ 385
a. Askeri Öğrencilerin Disiplin Yoluyla Okuldan
Çıkarılmaları............................................................................ 385
b. YAŞ Kararları ........................................................................... 391
c. Disiplin Cezalarının bir Sonucu Olarak Verilen
Siciller İle TSK Disiplin ve Yetersizlik Nedeniyle
Ayırma Konusundaki İdari İşlemleri.................................. 393
d. Olumsuz Sicil, Disiplin Cezaları ve Ağır Disiplin
İhlali Niteliğindeki Suçlardan Mahkumiyetin
Bir Sonucu Olarak Verilen Cezalar Nedeniyle
Sözleşmenin Feshi Konusundaki İdari İşlemleri............. 397
C. AİHM İÇTİHATLARI BAKIMINDAN ..................................... 399
İkinci Kısım
DİSİPLİN AMİRLERİNİN CEZA
YETKİLERİ DİSİPLİN CEZASI
VERİLMESİNDE USUL VE ESASLAR
I. DİSİPLİN AMİRLERİ VE YETKİLERİ..............................................403
A. 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNU VE
TSK DEVLET MEMURLARI DİSİPLİN AMİRLERİ VE
DİSİPLİN KURULLARI YÖNETMELİĞİ..................................403
1. Disiplin Amiri.................................................................................403
2. Yetkileri ............................................................................................404
B. TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİ (TİŞ)................................................405
C. ASKERİ CEZA KANUNU ..............................................................406
1. En Yakın Disiplin Amiri...............................................................406
2. Yüksek Disiplin Amiri...................................................................407
3. Üst Disiplin Amiri .........................................................................409
4. Vekalet Edenler ...............................................................................410
5. Müfrez ve Müstakil Birlik Komutanları.....................................411
6. Amir ve Üstlerin Geçici Tutuklama Yetkisi ............................ 412
D. İÇ HİZMET KANUNU .................................................................... 413
1. Üstler-Disiplini Koruma Yetkisi ................................................ 413
2. Garnizon Komutanları/ Merkez Komutanları-Geçici
Yakalama Yetkisi..............................................................................414
3. Karakol, Karakol Nöbetçisi ve Devriye- Geçici
Yakalama Yetkisi............................................................................. 415
E. ASKERİ CEZA VE TUTUKEVLERİNİN
YÖNETİMİNE VE CEZALARIN İNFAZINA DAİR
YÖNETMELİK......................................................................................416
II. DİSİPLİN AMİRLERİNİN YETKİLİ OLMADIĞI
HUSUSLAR, CEZA VE TUTUKLAMA YETKİLERİNİN
KÖTÜYE KULLANILMASI ..................................................................417
A. DİSİPLİN AMİRLERİNİN YETKİLİ OLMADIĞI
HUSUSLAR ...........................................................................................417
B. CEZA VE TEVKİF YETKİSİNİN KÖTÜYE
KULLANIMI ........................................................................................418
1. Hak Edilmemiş Ceza Verilmesi...................................................418
2. Geçici Tutuklama Yetkisinin Kötüye Kullanılması .............. 420
C. DİSİPLİN AMİRLERİNİN ODA HAPSİ CEZASI
VERME YETKİSİ / AİHM AD-TÜRKİYE DAVASI ............ 423
III. DİSİPLİN SORUŞTURMASI USUL VE ESASLARI ..................... 426
A. DİSİPLİN SORUŞTURMA YÖNTEMİ....................................... 426
1. Genel Olarak ................................................................................... 426
2. Suçun Öğrenilmesi ve Ön Soruşturma..................................... 427
3. Savunma Hakkı.............................................................................. 428
a. 657 Sayılı Kanun...................................................................... 428
b. TİŞ ............................................................................................. 429
c. AsCK ......................................................................................... 430
B. CEZANIN VERİLMESİ.................................................................... 437
1. Disiplin Amirinin Seçimlik Yetkisinin Kullanılması ........... 437
2. Disiplin Bozucu Eylem Türlerine Göre Ceza Yetkisinin
Kullanılması.................................................................................... 439
a. Disiplin Kabahatleri ............................................................... 439
b. Disiplin Suçları ........................................................................440
c. Disiplin Tecavüzleri ...............................................................440
3. Disiplin Amirinin Ceza Yetkileri ...............................................440
4. Cezanın Verilmesinde Göz Önüne Alınması Gereken
Usul ve Esaslar.................................................................................442
a. Genel Olarak ............................................................................442
b. 657 Sayılı Kanun .....................................................................442
(1) Cezanın Verilmesinde Gözönüne Alınması Gereken
Süreler .................................................................................442
(2) Cezanın Alt ve Üst Sınırlarının Tespitinde Dikkat
Edilecek Hususlar.............................................................444
c. Askeri Ceza Kanunu ..............................................................445
(1) Cezanın Alt ve Üst Sınırlarının Tespitinde Dikkat
Edilecek Hususlar.............................................................445
(2) Cezanın Verilmesinde Gözönüne Alınması Gereken
Süre .....................................................................................446
(3) Cezaların Toplanması Kuralı ........................................448
C. CEZANIN İNFAZI.............................................................................449
1. Cezanın Kesinleşmesi...................................................................449
2. Cezanın İnfaz Yöntemi ve Yeri ................................................... 450
a. Kısa Hapis Nevinden Oda ve Göz Hapsi
Cezalarının İnfaz Yöntemi/ Kanunun AİHM (5)/ 1
Ve 14. Maddesi Açısından Değerlendirilmesi .................. 450
b. Kısa Hapis Cezalarının İnfaz Yeri/ İnfaz Yerini Terk
Edenler ve Buna Yardım Edenlerin Eylemleri ................. 453
c. Geçici Tutuklananların Kaçma Eylemleri ........................ 457
d. Disiplin Cezalılarının İaşe ve Diğer Özlük Hakları........462
e. Memuriyetten Ayrılanlar Hakkında Yapılacak
İşlemler ......................................................................................462
D. DİSİPLİN CEZALARININ SONUÇLARI ................................464
1. Doğrudan Sonuçları ......................................................................464
2. Dolaylı Sonuçları ...........................................................................464
a. 926 sayılı TSK Personel Kanunu.........................................465
b. Subay ve Astsubay Sicil Yönetmelikleri ............................466
c. 1076 Sayılı Kanun ...................................................................467
d. 357 Sayılı Kanun .....................................................................467
e. 4566, 4752, 3563 Sayılı Kanunlar .......................................468
f. 5269, 3466 Sayılı Kanunlar ..................................................469
E. DİSİPLİN AMİRİ TARAFINDAN VERİLEN
CEZALARIN DENETİMİ ...............................................................469
1. Genel Olarak ...................................................................................469
2. Cezanın Denetim Yolları ............................................................. 471
a. Şikayet Hakkı - Cezayı Veren Amirin MüracaatıŞikayet
ve Müracaat Üzerine Verilebilecek Kararlar....... 471
b. Nezaret Yoluyla Denetim ...................................................... 474
Üçüncü Kısım
DİSİPLİN MAHKEMELERİ, DİSİPLİN
KOVUŞTURMA VE İNFAZ USULÜ
CEZANIN DENETİM YOLLARI
I. 477 SAYILI DMKNA İLİŞKİN GENEL AÇIKLAMALAR.......... 477
A. 477 SAYILI DMK.NUN YASAL DAYANAĞI ........................... 477
B. AYRI BİR DMK MEYDANA GETİRİLME NEDENİ-İLK
DÜZENLENİŞİ VE DEĞİŞTİREN KANUNLAR ................... 478
C. 477 SAYILI DMKNUN DİĞER KANUNLARLA
İLİŞKİLERİ ..........................................................................................482
II. DİSİPLİN MAHKEMELERİNİN KURULUŞU, SUJELERİ,
GÖREV VE YETKİSİ................................................................................483
A. KURULUŞU .........................................................................................483
B. KURULUŞ BİÇİMİ /ANAYASA MAHKEMESİ
KARARLARI .......................................................................................486
1. Kuruluş Biçimi ...............................................................................486
2. Konuya İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararları .......................489
a. 477 SK. 2 ve 17. Maddelerinin Anayasaya Aykırı
Olduğu İddiası .........................................................................489
b. 477 SK 2. Maddesinde Açıklanan, Subaylar İle
Astsubay Erbaş ve Erlerin Yargılamalarındaki
Kurulun Farklı Statüdeki Üyelerden Oluşmasının
Anayasanın 2 ve 10. Maddelerine Aykırılığı İleri
Sürülebilir mi?.......................................................................... 493
C. 477 SAYILI DMK 1, 2. MADDELERİNE GÖRE
KURULAN DİSİPLİN MAHKEMELERİ
KURULUŞUNUN AİHSNİN 6/1. MADDESİNE
AYKIRILIK İDDİALARI HAKKINDA AİHM
KARARLARI ....................................................................................... 498
1. Genel Olarak ................................................................................... 498
2. AİHMnin İrfan Bayrak Türkiye Davası.............................499
3. AİHMnin Veyisoğlu- Türkiye Davası .................................. 505
4. Değerlendirme................................................................................508
D. DİSİPLİN MAHKEMESİ SÜJELERİ............................................509
1. Disiplin Subayı................................................................................509
2. Teşkilâtında Disiplin Mahkemesi Kurulan Komutan
veya Askerî Kurum Amiri.............................................................510
3. Şüpheli ve Sanık...............................................................................511
4. Müdafii..............................................................................................511
5. Katılan................................................................................................511
E. GÖREV VE YETKİ ............................................................................ 512
1. Görev ................................................................................................ 512
2. Yetki .................................................................................................. 513
a. Kuruluş yönünden................................................................... 513
b. Rütbe yönünden........................................................................514
c. Hüküm veya Yetki Uyuşmazlıkları .................................... 515
d. İstirdat ve Tazminata Hüküm Yetkisi .................................516
III. DİSİPLİN MUHAKEMESİ AŞAMALARI.........................................518
A. SORUŞTURMA ...................................................................................518
1. Disiplin Suçlarının İhbar ve Soruşturması................................518
2. Disiplin Hazırlık Soruşturması Emri........................................ 520
3. Disiplin Soruşturması Sonunda Teşkilatında Disiplin
Mahkemesi Kurulan Komutan veya Askeri Kurum
Ãmiri Tarafından Yapılacak İşlemler......................................... 522
B. KOVUŞTURMA AŞAMASI ............................................................ 525
1. Disiplin Mahkemesinin Toplanma Emri / Anayasa
Mahkemesine Aykırılık İddiası................................................... 525
2. Duruşma ve Usulü.......................................................................... 539
3. Başkan ve Üyelerin Davaya Bakamaması ve Reddi................ 541
4. Sanığın Sorgusu ve Delillerin Toplanması............................... 541
5. Delillerin Değerlendirilmesi / Oyların Toplanması/
Duruşmanın Bitmesi ve Hüküm.................................................542
6. Cezanın Verilmesi ......................................................................... 545
7. Hükmün Gerekçesi........................................................................ 551
IV. DİSİPLİN MUHAKEMESİNDE DENETİM YOLLARI ..............554
A. İTİRAZ .................................................................................................. 554
B. YAZILI EMİR........................................................................................ 556
C. GÖZETİM VE TEFTİŞ...................................................................... 558
V. DİSİPLİN MAHKEMESİNCE VERİLEN CEZA
HÜKMÜNÜN SONUÇLARI ............................................................... 559
VI. DİSİPLİN CEZA HÜKMÜNÜN İNFAZI ......................................... 559
KARŞILAŞTIRMALI DİSİPLİN HUKUKU........................................... 562
ABD ....................................................................................................................... 562
İNGİLTERE ....................................................................................................... 562
ALMANYA .........................................................................................................564
BULGARİSTAN................................................................................................566
HOLLANDA ......................................................................................................566
İSVEÇ ...................................................................................................................568
RUSYA ..................................................................................................................569
İTALYA.................................................................................................................569
DİĞER BAZI ÜLKELER................................................................................. 572
KAYNAKÇA....................................................................................................... 573
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı