Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Anonim Şirketlerde Şartlı Sermaye
Anonim Şirketlerde Şartlı Sermaye
Levent BİÇER
Sayfa Sayısı
:
277
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2010
ISBN NO
:
9786053772736
499,00
TL GİRİŞ kapitalist ekonomik düzenin temel taşları olan anonim ortaklıklar, tek başlarına işe yaramayan ve atıl durumda bulunan küçük tasarrufların bir araya toplanmasını sağlayarak büyük sermayeler oluştururlar. Daha sonra bu sermayeleri, amaçlarını gerçekleştirebilmek için ticari faaliyetlerinde kullanırlar. Bu nedenle, bir sermaye ortaklığı olan anonim ortaklık için sermaye ve sermaye artırımı hayati bir öneme sahiptir. Anonim ortaklıklarda şartlı sermaye artırımı, TTK.\′da yer almayan, TTK. Tasarısı ile kabul edilmek istenen bir sermaye artırımı yöntemi olup, bu özelliği konuyu seçme amacımızı da ortaya koymaktadır. Şartlı sermaye, değiştirme/ alım hakkı sahiplerinin, anasözleşme hükmüne dayanarak, piyasa şartlarını uygun gördükleri anda, genel kurulun ve yönetim kurulunun onayına ve kararına bağlı olmaksızın haklarını kullanarak ortaklığın sermayesini yavaş yavaş (damla damla) ve sürekli olarak artırabildiği sermaye artırımı yöntemidir. TTK.\′ya göre esas sermaye artırımı, zor ve ağır formalitelere bağlıdır. Esas sermaye sisteminde sermaye artırımının zor ve ağır formalitelere bağlı olması, pay senediyle değiştirilebilir tahvil sahiplerinin, değiştirme hakkını kullandıklarında, ortaklığın yeni payları temin edememesine neden olabilmektedir. Esas sermaye sistemine alternatif oluşturan kayıtlı sermaye sistemi, anonim ortaklıklarda anasözleşme ile belirlenmiş ve ticaret siciline tescil edilmiş olan kayıtlı sermaye rakamına kadar, esas sermayenin artırılması için gerekli olan güç ve külfetli formalitelere gerek kalmaksızın, yönetim kuruluna sermayenin artırılabilmesine olanak sağlayan bir sistemdir. Sermaye Piyasası Kanunu ile kabul edilen ve TTK. Tasansı\′nda genelleştirilerek tüm anonim ortaklıklar için kabul edilebilir olması öngörülen kayıtlı sermaye sistemi, değiştirme hakkı kullanıldığında, yeni payların ortaklık tarafından ihracını kolaylaştıran, esnek bir sermaye artırım yöntemi olmasına rağmen; kayıtlı sermayede artırım, yönetim kurulunun takdirine bağlı kalmakta, yönetim kurulunun yaptığı sermaye artırımı bir anda. olmakta ve değiştirme hakkı sahiplerinin yeterince korunması mümkün olamayabümektedir. Oysa şartlı sermaye artırımında, değiştirme/ alım hakkına sahip olan kişiler, bu haklarını, genel kurulun ve yönetim kurulunun takdirine bağlı olmaksızın kullanabilmekte, hakkın kullanılması tamamen değiştirme/ alım hakkının piyasa şartlarını değerlendirmesi neticesinde vereceği bir karara bağlı kalmaktadır. Değiştirme/ alım hakkı sahiplerinin bu hakkını kullanmasıyla birlikte, sermaye kayıtlı sermayede olduğu gibi bir anda değil yavaş yavaş (damla damla) ve sürekli bir şekilde artmakta, ortaklık da şartlı sermaye sistemi sayesinde, gerektiğinde hak sahiplerine güvenli bir şekilde pay senetlerini verebilmektedir. Ayrıca, sistem ile birlikte kabul edilen özel prosedür sayesinde, değiştirme/ alım hakkı ve pay sahipleri yeterince korunmuş olmaktadır. Şartlı sermaye sisteminde, yabancı sermaye öz sermayeye dönüşmekte, anonim ortaklık düşük faiz ile sermaye ihtiyacını karşılayabilmektedir. Şartlı sermaye artırımından, sadece değiştirilebilir tahvil sahipleri ve benzeri borçlanma araçlarının alacaklıları ve çalışanlar yararlanabilir. Ancak İsviçre uygulaması ve öğretisinde pay sahiplerinin ve yönetim kurulu üyelerinin de şartlı sermaye artırımından yararlanması gerektiği ifade edilmiştir. Nitekim, İsvBK.\′nun Değiştirilmesi\′ne İlişkin Tasan\′da bu kişilerin de sermaye artırımı yapabilmesi kabul edilmiştir. Şartlı sermayede, esas sermaye ve kayıtlı sermayeden farklı olarak, şartlı sermayenin (genel kurul karan ve anasözleşme değişikliği yapılması suretiyle) kabul edilmesiyle sermaye artırımı yapılmış olmamaktadır. Sermaye artırımı, şartlı sermayenin kabulünden sonra, üçüncü kişilerin (değiştirme/ alım hakkı sahipleri) iradesine bağlı olarak, değiştirme alım hakkı kullanıldığında ve sermaye borcu (takas veya nakit olarak) yerine getirildiğinde gerçekleşmiş olmaktadır. Sermaye artırımı üçüncü kişilerin vereceği karara bağlı olduğundan, kabul edilmesine rağmen sermaye artırımının gerçekleşmemesi de mümkündür. Esas ve kayıtlı sermaye sisteminde, sermaye artırımının kabul edilmesiyle birlikte, bir anda sermaye artırımı gerçekleşmektedir. Bu temel farklılık, şartlı sermaye artırımında, şartlı sermayenin kabulünü ve sermaye artırımının yapılmasının ayrı olarak ele alınmasını zorunlu kılmaktadır. \"Anonim Ortaklıklarda Şartlı Sermaye\" isimli çalışmamız, dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, sermaye kavramı ve sermaye artırımının türleri genel olarak anlatılmıştır. İlk paragrafta, esas sermayenin nitelikleri, benzer kavramlarla ilişkisi, sermaye artırımının nedenleri, hukuki niteliği, sakıncaları; ikinci paragrafta kayıtlı sermaye, üçüncü paragrafta şartlı sermaye genel olarak tanıtılmış ve şartlı sermayeye alternatif olabilecek yöntemler gösterilmiştir. İkinci bölümde, şartlı sermayeye ilişkin düzenlemeler, şartlı sermayenin anasözleşmesel dayanağı, halka açık ve kapalı anonim ortaklıklarda şartlı sermayenin kabul edilmesi ve sınırlanması açıklanmıştır. Üçüncü bölümde, TTK. Tasarısı\′na göre, şartlı sermaye artırımına katılmaya hakkı olan kişiler ele alınmıştır. Bu bağlamda, birinci paragrafta, tahvil alacaklıları, değiştirilebilir tahvillerin çıkarılması usulü, değiştirme hakkının hukuki niteliği ve kullanılması değerlendirilmiştir. İkinci paragrafta, benzeri borçlanma araçlarının alacaklıları; üçüncü bölümde, çalışanların katılımı incelenmiştir. Dördüncü paragrafta, şartlı sermayeden yararlanabilecek kişi çevresinin ve sermaye borcunun yerine getiriliş şekillerinin Tasarı\′da sayılanlarla sınırlı olup olmadığı tartışılmış, şartlı sermayeden yararlanabilecek kişi çevresinin belirli şartlarda genişleyebileceği, ancak sermaye borcunun sadece takas ve nakit olarak yerine getirilebileceği sonucuna varılmıştır. Dördüncü paragrafta ayrıca, şartlı sermayenin kanunda öngörülmeyen uygulama durumları gösterilmiştir. Şartlı sermaye hükümlerini iktibas ettiğimiz İsviçre Hu-kuku\′nda, konu çok tartışılmış ve İsvBK.\′mn Değiştirilmesine İlişkin Tasarı\′da da, pay sahipleri ve yönetim kurulu üyeleri lehine bir genişleme kabul edilmiştir. Dördüncü bölümün birinci paragrafında, şartlı sermaye artırımının gerçekleşmesi, pay sahipliği haklarının doğması ve pay senetlerinin verilmesi, değiştirme/ alım hakkının kullanılmasında bankanın işlevi, payların ihracının özel işlem denetçisi tarafından denetlenmesi, yönetim kurulunun beyanname düzenlemesi ile artan sermayeye uyarlanması ve anasözleşme değişikliğinin tescil edilmesinden sonra anasözleşmeden çıkarılması anlatılmaya çalışılmıştır. Pay sahiplerinin korunmasıyla ilgili olarak ikinci paragrafta, önerilmeye muhatap olma hakkı kavramının tanımı, kullanılması ve haklı nedenle kaldırılması/ sınırlanması üzerinde durulmuştur. Üçüncü paragrafta ise değiştirme/ alım hakkı sahiplerinin korunması açıklanmıştır. Çalışmamız, vardığımız sonuçların saptanması ve buna bağlı olarak değerlendirmelerimizi yaptığımız sonuç bölümü ile bitmektedir. İÇİNDEKİLER KISALTMALAR XV GİRİŞ 1 BİRİNCİ BÖLÜM ANONİM ORAKLIKLARDA SERMAYE SİSTEMLERİ VE SERMAYE ARTIRIMI YÖNTEMLERİ AÇISINDAN ŞARTLI SERMAYE § 1. Sermaye Kavramı ve Türleri 5 I. Esas Sermaye Kavramı 5 A. Esas Sermayenin Nitelikleri 7 1. Önceden Belirlenmiş ve Sabit Olması 7 2. Nakitle İfade Edilmesi 8 3. İtibari Değerli Paylara Bölünmesi 9 4. Tamamen Taahhüt Edilmesi 14 B. Esas Sermaye Kavramının Benzer Kavramlarla İlişkisi 17 1. Ödenmiş Sermaye 17 2. Ortaklık Malvarlığı 17 3. Öz Sermaye 19 4. Katılma İntifa Senedi Sermayesi 20 II. Esas Sermaye Artırımının Nedenleri ve Hukuki Niteliği 21 1. Esas Sermaye Artırımının Nedenleri 21 2. Esas Sermaye Artırımının Hukuki Niteliği 23 III. Esas Sermaye Sisteminin Sakıncaları 24 A. Esas Sermaye Artırımının Zor ve Ağır Formalitelere Bağlı Olması 24 1. Artırıma Karar Verme Yetkisinin Genel Kurulda Olması 24 2. Gerektiğinde Bakanlık İzni Alınması Zorunluluğu 28 3. Tescil ve İlan Şartı 29 B. Pay Senediyle Değiştirilebilir Tahvil Çıkarılmasına Elverişli Olmaması 31 C. Ortaklığın Gerektiğinde Pay Çıkaramaması 34 2. Kayıtlı Sermaye 35 I. Kavram 35 II. Anglo- Sakson Hukukunda Kayıtlı Sermaye 35 A. Amerikan Hukuku 35 B. İngiliz Hukuku 37 III. Kara Avrupası Hukukunda Kayıtlı Sermaye 37 A. Alman Hukuku 38 B. İsviçre Hukuku 40 C. Avrupa Birliği Hukukunda Kayıtlı Sermaye 41 D. Türk Hukuku\′nda Kayıtlı Sermaye 42 1. SerPK.\′da Kayıtlı Sermaye 42 2. Türk Ticaret Kanunu Tasansı\′nda Kayıtlı Sermaye 45 3. Şartlı Sermaye (Das bedingte Kapital) 48 I. Kavram 48 II. Şartlı Sermayenin Öngörülüş Amaçları 51 III. Karşılaştırmalı Hukukta Şartlı Sermaye 53 A. Alman Hukuku 53 B. İsviçre Hukuku 56 C. Avusturya Hukuku 60 D. Avrupa Birliği Hukukunda Şartlı Sermaye 61 E. Anglo- Sakson Hukukunda Şartlı Sermaye 61 F. Diğer Bazı Hukuklar 61 4. Şartlı Sermayeye Alternatif Olabilecek Yöntemler 62 I. Ortaklığın Kendi Paylarını İktisap Etmesi 62 II. Yedek Pay Senetlerinden Yararlanma 66 III. Pay Sahiplerinin Senetlerinden Yararlanma Yöntemi 69 IV. Raf Kayıt Sistemi 70 V. Kayıtlı Sermaye Sisteminden Yararlanma 72 İKİNCİ BÖLÜM TÜRK HUKUKUNDA ŞARTLI SERMAYENİN KABULÜ 1. Şartlı Sermayeye İlişkin Düzenlemeler 75 I. Türk Ticaret Kanunu 75 II. Türk Ticaret Kanunu Tasarısı 76 2. Şartlı Sermayenin Anasözleşmesel Dayanağı 77 I. Genel Olarak 77 II. Anasözleşmede Bulunması Zorunlu Hususlar 81 A. Şartlı Sermaye Artırımının Miktarı 81 B. Payların Sayıları, İtibari Değerleri, Türleri 82 C. Değiştirme veya Alım Hakkından Yararlanabilecek Gruplar 85 D. Mevcut Pay Sahiplerinin Rüçhan Haklarının Kaldırılmış Bulunduğu ve Bunun Miktarı 86 E. Payın Ödenme Şekil ve Şartlan 87 III. Öngörülmeleri Koşulu ile Anasözleşmede Yer Alması Zorunlu Hususlar 88 A. Belli Pay Gruplarına Tanınacak İmtiyazlar 88 B. Nama Yazılı Payların Devrine İlişkin Sınırlamalar 90 C. Değiştirme/Opsiyon Hakkının Kullanımıyla İlgili Bilgiler 94 D. İhraç Bedelinin Hesaplanması ile İlgili Esaslar 94 IV. Anasözleşmede Bulunabilen (İhtiyari) Hususlar 96 A. İhraç Edilen Tahvillerin Niteliği 96 B. Temettü Hakkının Başlangıcı 96 C. Kullanılmayan veya Kaldırılan Önerilmeye Muhatap Hakkının Tahsisi 96 3. Şartlı Sermayenin Kabul Edilmesi 98 I. Genel Olarak 98 II. Kuruluşta Şartlı Sermayenin Kabul Edilmesi 98 A. Türk Hukuku\′nun İsviçre Hukuku ile Karşılaştırılması 99 B. Türk Hukuku\′nun Alman Hukuku ile Karşılaştırılması 99 C. Türk Hukuku\′nda Kuruluşta Şartlı Sermayenin Kabul Edilmesi 100 III. Kuruluştan Sonra Şartlı Sermayenin Kabul Edilmesi 102 A. Halka Kapalı Anonim Ortaklıklarda 103 1. Eski Sermaye Taahhütlerinin Tamamen Ödenmiş Olması Ön Koşulu 103 a. Esas Sermaye Artırımından Sonra Şartlı Sermaye Artırımı Yapılmasında 103 b. Şartlı Sermaye Artırımından Sonra Bir Şartlı Sermaye Artırımı Yapılması Durumunda 106 2. Halka Kapalı Ortaklıklarda Şartlı Sermayenin Kabul Edilmesine İlişkin Usul 107 a. Yönetim Kurulunun Teklifi 107 b. Genel Kurul Karan 108 c. İmtiyazlı Pay Sahipleri Genel Kurulunun Onayı 108 d. Tescil ve İlan 109 B. Halka Açık Anonim Ortaklıklarda 109 1. Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Eskiden Çıkarılmış Olan Pay Senetlerinin Tamamen Satılarak, Bedellerinin Ödenmiş Olması Koşulu 111 2. Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Şartlı Sermayenin Kabul Edilmesine İlişkin Usul 113 a. Yönetim Kurulunun Teklifi 113 b. Sermaye Piyasası Kurulunun Onayı 113 c. Sanayi ve Ticaret Bakanlığının İzni 114 d. Genel Kurul Karan 114 e. İmtiyazlı Pay Sahipleri Genel Kurulunun Onayı 119 f. Şartlı Sermayenin Kabulünde Değiştirme/ Alım Hakkı Sahiplerine Verilecek Pay Senetlerinin Kurul Kaydına Alınması 121 g. Tescil ve İlan 123 aa. Tescil 123 bb. İlanın Zorunlu Olmaması 124 IV. Tasfiye ve İflas Halinde Şartlı Sermayenin Kabulü 126 4. Şartlı Sermayenin Sınırlandınlması 128 I. Artırılan Sermayenin Toplam İtibari Değerin Yansını Aşamaması (Miktar Olarak Sınırlama) 128 II. Sermaye Koyma Borcunun Ayın ile İfa Edilememesi 130 III. Tam ve Nakden Ödeme 133 IV. Zamansal Açıdan Sınırlama Olmaması 138 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TTK. TASARISINA GÖRE ŞARTLI SERMAYE ARTIRIMINA KATILMAYA HAKKI OLAN KİŞİLER 1. Tahvil Alacaklıları 139 I. Tahviller 139 II. Pay Senedi İle Değiştirilebilir Tahviller 141 A. Genel Olarak 141 B. Değiştirilebilir Tahvillerin Çıkarılması 143 1. Ön Koşullar 144 2. Değiştirilebilir Tahvil Çıkarma Usulü 149 a. Yönetim Kurulunun Teklifi 149 b. Sermaye Piyasası Kurulunun Onayı 149 c. Genel Kurul Karan 149 d. Tahvillerin Kurul Kaydına Alınması 150 e. İzahnamenin Tescil ve İlanı 152 f. Mevcut Pay Sahipleri Tarafından Önerilmeye Muhatap Olma Hakkının Kullanılması 155 g. Halkın Tahvilleri Satın Almaya Davet Edilmesi ve Sirkülerin Yayınlanması 156 h. Halka Arz ve Satış 156 i. Tahvillerin Satın Alınması Taahhüdü 159 j. Satılan Tahvillerin Bedellerinin Ödenmesi 161 k. Tahvillerin Alıcılara Teslim Edilmesi 161 1. Tahvillerin Tamamının Satılamaması Hali 163 C. Değiştirme Hakkının Hukuki Niteliği 164 1. Seçimlik Borç Görüşü 164 2. Alacaklının Yedek Edim Yetkisi Görüşü (Fakultas Alternativa) 165 3. Yenilik Doğurucu Hak Görüşü 165 4. Takas Görüşü 166 D. Değiştirme Hakkının Kullanılması 166 1. Süre 166 2. Değiştirme Fiyatı ve Oranı 168 3. Ödeme Planına Bağlı Olarak Değiştirme Hakkının Kullanılması 169 4. Ortaklığın Talebine Bağlı Olarak Değiştirme Hakkının Kullanılması 172 5. Tasarruf Sahibinin Talebine Bağlı Olarak Değiştirme Hakkının Kullanılması 173 6. Değiştirme Hakkının Kullanım Şekli ve Esasları 174 7. Değiştirme Hakkının Topluluk Şirketlerinden Birine Karşı Kullanılıp Kullanılamayacağı 177 8. Değiştirme Hakkının Sona Ermesi 178 a. Pay Senediyle Değiştirilmesi 178 b. Değiştirme Süresi Gelince Ödemeyi Tercih Etme 179 c. Değiştirme Süresi Gelmeden Ödemenin Tercih Edilmesi 179 d. Şirketin İflası 179 2. Benzeri Borçlanma Araçlarının Alacaklıları 179 I. Benzeri Borçlanma Araçları Kavramı 179 II. \"Benzeri Borçlanma Araçlari\′mn Nitelikleri 180 III. Benzeri Borçlanma Araçları Sayılabilecek Durumlar 181 3. Çalışanların Katılımı 186 I. Genel Olarak 186 II. Çalışan Kavramı (Çalışan ve îşçi Kavramları) 187 III. Çalışanların Anonim Ortaklığa Ortak Yapılmak İstenmesinin Nedenleri 188 IV. Çalışanların Katılımının Düzenlenmesi 190 V. Çalışanların Katılımına İlişkin Modeller 193 VI. Pay Sahiplerinin Çalışanların Katılımına Karşı Korunması 194 4. Şartlı Sermayeden Yararlanabilecek Kişi Çevresinin Genişlemesi 197 I. Genel Olarak 197 II. Tasarının 463/1. Maddesi ve Yorumu 198 A. Söze Göre Yorum (Deyimsel Yorum) 198 B. Tarihi Yorum Yöntemi 199 C. Amaca Göre Yorum Yöntemi 199 II. Tasarının 463/2. Maddesi ve Yorumu 200 III. İsviçre Hukuku 202 A. Yargı Kararlan 202 B. Botschaft ve Öğreti 202 IV. Alman Hukuku 204 V. Kanaatimiz 205 5. Şartlı Sermayenin Kanunda Öngörülmeyen Uygulanma Durumları 206 I. Pay Sahibi Opsiyonlan 206 II. Pay Senetlerini veya Kâr Payını Seçebilme Hakkı Veren Opsiyon Sözleşmeleri 210 III. Basit Opsiyon 211 IV. Birleşme 212 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ŞARTLI SERMAYE ARTIRIMININ GERÇEKLEŞMESİ, PAY SAHİPLERİNİN VE DEĞİŞTİRME - ALIM HAKKI SAHİPLERİNİN KORUNMASI 1. Şartlı Sermaye Artırımının Gerçekleşmesi 215 I. Yönetim Kurulu Kararı 215 II. Şart Kavramı ve Şartlı Sermayede Şartın Gerçekleşmesi 216 III. Pay Sahipliği Hakkının Doğması ve Pay Senetlerinin Verilmesi 218 IV. Değiştirme/ Alım Hakkının Kullanılmasında Bankanın İşlevi 220 V. Payların İhracının Özel İşlem Denetçisi Tarafından Denetlenmesi 222 VI. Yönetim Kurulunun Beyanname Düzenlemesi ve Anasözleşmenin Artan Sermayeye Uyarlanması 225 VII. Anasözleşme Değişikliğinin Tescili ve Sermaye Artırımına İlişkin Hükmün Anasözleşmeden Çıkarılması 227 2. Pay Sahiplerinin Korunması 230 I. Değiştirme ve Alım Hakkının Öncelikle Pay Sahiplerine Tanınması 231 A. Önerilmeye Muhatap Olma Hakkı Kavramı ve Tanınma Nedenleri 231 B. Önerilmeye Muhatap Olma Hakkının Kullanılması 234 1. Genel Olarak 234 2. Önerilmeye Muhatap Olma Hakkının Doğrudan Doğruya Ortaklık Tarafından Tanınması 235 3. Önerilmeye Muhatap Olma Hakkının Dolaylı Olarak Tanınması 235 II. Önerilmeye Muhatap Olma Hakkının Haklı Nedenle Kaldırılması ve Sınırlanması 237 A. Şekli Şartlar 237 B. Maddi Şartlar 240 § 3. Değiştirme/Alım Hakkına Sahip Kişilerin Korunması 245 I. Genel Olarak 245 II. Tasan\′mn Değiştirme/Alım Hakkı Sahiplerine Yönelik Getirdiği Koruma 246 III. Sermaye Artırımına Karşı Koruma 248 IV. Yeni Değiştirme/ Alım Hakkına Karşı Koruma 250 V. Sermayenin Azaltılmasına Karşı Koruma 250 VI. Yedeklerin Dağıtılmasına Karşı Koruma 250 VII. Anonim Ortaklığın Tür Değiştirmesine Karşı Koruma 251 VIII. Birleşmeye Karşı Koruma 251 IX. Tasfiyeye Karşı Koruma 252 X. Şartlı Sermayenin Kabul Edildiği Genel Kurul Kararın İptali 252 XI. Payların Devrini Sınırlayan Anasözleşme Hükümlerine Karşı Koruma 254 SONUÇ 255 BİBLİYOGRAFYA 263
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı