Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Anonim Şirket Birleşmelerinde Ortaklık Paylarının ve Ortaklık Haklarının İncelenmesi Davası (Denkleştirme Davası)
Anonim Şirket Birleşmelerinde Ortaklık Paylarının ve Ortaklık Haklarının İncelenmesi Davası (Denkleştirme Davası)
Yurdal ÖZATLAN
580,00
TL SUNUŞ Yeni Türk Ticaret Kanunu, "Şirketler Hukuku - Genel Hükümler" kısmında birleşme, bölünme ve tür değiştirmeleri baştan sona yeniden ele alarak, her üç yapılandırma işleminin hukuki prensiplerini ortak bir şema çerçevesinde düzenlemiştir. Anılan düzenleme ile Türk hukuku, paysahiplerinin menfaatlerini korumaya yönelik yeni bazı dava türleri ile de tanışmıştır. Bunlardan kanımca en ilginç olanı, TTK m. 191'de düzenlenen, "Ortaklık Paylarının ve Ortaklık Haklarının İncelenmesi Davası"dır. Bu dava, birleşme, bölünme veya tür değiştirme nedeniyle, devralan veya yeni kurulan şirketten pay veya ayrılma akçesi alan ortakların paylarının ve haklarının "gereğince korunmamış" veya "ayrılma karşılığının uygun belirlenmemiş" olması halinde, mahkeme yoluyla "denkleştirme akçesi" talep edilebilmesine imkan vermektedir. Ticaret Kanunu'nda ilk kez öngörülen bu hukuk yoluna hangi hallerde başvurulabileceği, ileri sürülebilecek taleplerin neler olduğu, davacı ve davalı sıfatının kimlere ait olması gerektiği gibi hususlar, ticaret hukukumuzun yeni araştırma konuları içinde yer almaktadır.
"Anonim Şirket Birleşmelerinde Ortaklık Paylarının ve Ortaklık Haklarının İncelenmesi Davası" adlı bu çalışma, konuyu anonim şirket birleşmeleri açısından ele almakta ve TTK m. 191'de düzenlenen davayı yalnızca ticaret hukuku açısından değil, aynı zamanda usul hukuku açısından da inceleyip yorumlamaktadır.
İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yüksek Lisans (Ekonomi Hukuku) Programı çerçevesinde bitirme tezi olarak hazırlanan bu çalışma, aynı Fakültenin Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Veliye Yanlı, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Usul ve İcra İflas Hukuku Anabilim Dalı Üyesi Doç. Dr. Güray Erdönmez ve tarafımdan oluşan jüri önünde savunularak, oybirliği ile başarılı bulunmuştur. Hem lisans, hem yüksek lisans eğitimi sırasında İstanbul Bilgi Üniversitesi'nde başarılı bir öğrencimiz olan ve halen Kemerburgaz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı'nda araştırma görevliliğini yürüten genç meslektaşımız Yurdal Özatlan'ın bu çalışmasının, yeni Türk Ticaret Kanunu'nun ilgili hükümlerine ışık tutacağı ve faydalı bir kaynak olacağı inancındayım.
Doç. Dr. Gül OKUTAN NILSSON
İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Ticaret Hukuku Anabilim Dalı
ÖNSÖZ ve TEŞEKKÜR Bu çalışmanın özünde İstanbul Bilgi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ekonomi Hukuku Yüksek lisans programında, Doç. Dr. Gül OKUTAN NILSSON'un danışmanlığında hazırladığım ve 18.07.2012 tarihinde Prof. Dr. Veliye YANLI, Doç. Dr. Gül OKUTAN NILSSON ve Doç. Dr. Güray ERDONMEZ tarafından oybirliği ile kabul edilen Yüksek Lisans Tezi yer almaktadır. Çalışma, şirket birleşmeleri sonrası gereğince korunmayan ortaklık payları ve ortaklık hakları meselesi kapsamında, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümleriyle gelen koruma mekanizmalarına dayanmaktadır.
Küresel ticaretin gelişmesiyle birlikte teşebbüsler, çeşitli ekonomik pazarlarda rekabet edebilmek adına birbirleriyle işbirliği içine girmektedirler. Bu çerçevede özellikle sermaye şirketleri bakımından "Birleşmeler" en sık karşılaşılan iktisadi bütünleşme yöntemlerinden biri olarak ortaya çıkmaktadır.
Yeniden yapılandırma modellerinden de biri olan şirket birleşmeleri, şirket ortaklarının bir araya gelerek malvarlıksal bütünlük oluşturmak ve bu sayede piyasada rekabet gücünü arttırmak amacıyla gerçekleştirilmektedir. Fakat bu model aynı zamanda pay sahiplerinin ortaklık payları ve ortaklık haklarının zarar görmesine yönelik bazı olumsuz sonuçları da içerebilmektedir. Bu sebeple, birleşme sonucu pay sahiplerinin ortaya çıkabilecek olası zararlarını önleyebilmek adına, Türk Ticaret Kanunu'nun 191. maddesiyle "Ortaklık Paylarının ve Ortaklık Haklarının İncelenmesi" hükmü getirilmiştir. Çalışmamızın içeriği de, bu madde doğrultusunda açılabilecek dava ile ilintilidir.
Çalışmamızda gerek İsviçre Hukuku ve gerekse de Türk Hukuku'nda birleşme sonucu ortaklara ilk kez tanınan ortaklık payı ve ortaklık haklarının incelenmesi davasının, tüm hukuki boyutlarıyla ele alınması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda davanın esasında, özellikle pay sahiplerinin ortaklık payı ve ortaklık hakları ile davada ileri sürülebileceği taleplerin içeriği incelenmiş ve ardından davanın Türk Usul Hukuku çerçevesinde detaylarına girilmiştir.
Âdet olduğu üzere tezlerin kabul edilmesi ile yayımlanması arasında kalan sürecin kısa tutulması esastır. Ancak savunma tarihinden çok kısa bir süre önce, 6335 sayılı yasa ile yürürlüğe giren değişiklikler ve çalışmanın, alanında yazılmış olan ilk monografik eser olması dolayısıyla gerekli güncellemeler ve düzeltmelerin yapılması zorunluluğu doğmuş ve tezimizin kitaplaştırılmak suretiyle yayımlanması gecikmiştir.
Bu çalışmanın oluşumu boyunca görüşlerini, desteğini ve değerli zamanını benden esirgemeyerek, eserin meydana gelmesinde en büyük katkı payına sahip olan, her zaman örnek aldığım değerli hocam ve tez danışmanım Sayın Doç. Dr. Gül OKUTAN NILSSON'a teşekkür ve şükranlarımı sunarım. Ayrıca lisans ve yüksek lisans eğitimim boyunca öğrencisi olmaktan kıvanç duyduğum ve bu çalışmanın ortaya çıkması sürecinde yapıcı eleştirilerini paylaşmaktan imtina etmeyen Sayın Prof. Dr. Veliye YANLI hocama da, bu vesileyle teşekkürlerimi iletmek isterim.
Tezin savunması sırasında kritik noktalara yönelik uyarılarıyla, çalışmamın yayına hazırlanmasına katkı sağlayan, Sayın Doç. Dr. Güray ERDÖNMEZ hocama da, ayrıca teşekkürü bir borç bilirim.
Bu süreçte her daim desteğini hissettiğim ve akademik hayatımın başında asistanlığını yapma onurunu yaşadığım değerli hocam, Sayın Prof. Dr. Şükran ŞIPKA'ya sonsuz teşekkür ve minnettarlığımı sunarım. Ayrıca çalışmamdaki özellikle finansal hususlara ilişkin açıklamaları ile yabancı kaynaklara ulaşmamdaki yardım ve desteklerinden ötürü Sayın Doç. Dr. Güner GÜRSOY'a da müteşekkirim.
Desteklerini her zaman kalbimde hissettiğim, tabiri caizse kahrımı çeken gizli kahramanlarım annem Hüsniye ÖZATLAN'a, babam Abdu-laziz ÖZATLAN'a ve de kardeşim Ali ÖZATLAN'a da ayrıca sevgi ve şükranlarımı bildirmek isterim. Bu çalışma ortaya çıkmışsa, onların sabrı, ■erdikleri moral ve alçak gönüllükleri sayesinde çıkmıştır! Bütün bunlara ek olarak, bilimsel eserlerin yayımı ve geniş kitlelere ulaşması adına, akademisyen ve özellikle genç araştırmacılara her zaman destek sunan ve bu çalışmanın yayınlanmasında da destek ve özverilerini eksik etmeyen Sayın Erol Öz'e ve ekibi On İki Levha Yayıncıhk'a teşekkürlerimi sunarım.
Ataköy, Ekim 2013
Yurdal ÖZATLAN
İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ KISIM:Ortaklık Paylarının ve Ortaklık Haklarının İncelenmesi Davasının Esası
-
BİRİNCİ BÖLÜM:§1. Anonim Şirket Birleşmelerinin Temel İlkeleri ve Birleşme Usulü
-
I. Anonim Şirket Birleşmelerinin Temel İlkeleri
A. Külli Halefiyet İlkesi
B. Pay Sahipliğinin Devamı İlkesi
C. Tasfiyesiz İnfisah (Dağılma)
II. Birleşme Usulü
A. Birleşme Görüşmeleri
B. Birleşme Sözleşmesi
C. Birleşme Raporu
D. Denetleme
E. İnceleme
F. Birleşme Kararı
G. Tescil
III. Kolaylaştırılmış Birleşme
İKİNCİ BÖLÜM :§2. Anonim Şirket Birleşmelerinde Ortaklık Payı ve Ortaklık Haklarının Korunması-
I. Anonim Şirkette Ortaklık Payı Kavramı
A. Ortaklık Payı Kavramının Unsurları
1. Esas Sermaye Sistemi İçerisinde Birim Anlam Taşıması
2. Pay Sahiplerine Ortaklık Haklarından Yararlanma İmkânı Tanıması
3. Ortaklık Sıfatı ve Ortaklık Haklarının İçeriğini Göstermesi
B. Denkleştirme Davasında Ortaklık Payı Kavramı
II. Anonim Şirkette Ortaklık Hakları
A. Ortaklık Hakkı Kavramının Kapsamı
B. Denkleştirme Davasında Konu Olan Ortaklık Hakkı Kavramının İçeriği
III. Anonim Şirket Birleşmelerinde Ortaklık Payı ve Ortaklık Haklarının Korunmasına Etki Eden Hususlar
A. Anonim Şirket Birleşmelerinde Şirket Değerlemesi
1. Genel Olarak Şirket Değerlemesi
2. Değerleme Yöntemlerine Konu Olan Çeşitli Değer Kalemleri ve Birleşmede Esas Alınacak Değer
a. Piyasa Değeri
b. Makul Değer
c. Tasfiye Değeri
d. Emsal Değer
e. Birleşme İşlemleri Bakımından Esas Alınacak Şirket Değeri
3. Değerlemede Esas Alınacak Şirket Bilançosu
4. Değerleme Yöntemleri
a. Özkaynak (Özvarlık) Yöntemi (Equity Based Valuation Method)
aa. Konsolide Finansal Tabloların Kullanıldığı Özkaynak Yöntemi
bb. Konsolide Finansal Tabloların Kullanılmadığı Özkaynak Yöntemi
b. Borsa Değeri Yöntemi
c. Piyasa Değeri Yöntemi (Rayiç Değer) (Market Based Valuation Method)
d. Tasfiye Değeri Yöntemi (Liquidation Based Valuation Method)
e. Yeniden Kurma Değeri Yöntemi
f. Fiyat/Kazanç Oranı Yöntemi
g. Defter Değeri Yöntemi
h. Gelir Esaslı Değerleme Yöntemleri (Income Based Valuation Methods)
aa. İndirgenmiş Nakit Akımları Yöntemi (Discounted Cash Flow)
bb. İndirgenmiş Kâr Payları Yöntemi
5. Birleşme İşlemine Uygulanacak Değerleme Yönteminin Belirlenmesi
a. Genel Olarak
b. Birleşmede Esas Alınacak Yöntemin Belirlenmesi
6. Denkleştirme Davasına Değerleme Yöntemlerinin Etkileri
B. Anonim Şirket Birleşmelerinde Değişim Oranının Belirlenmesi
1. Değişim Oranının İşlevi ile Değişim Oranı ve Değerleme Yönteminin Adil Olması Meselesi
a. Değişim Oranının İşlevi
b. Değerleme Yönteminin ve Değişim Oranını Adil Olması
aa. Adil Kavramı ve Değerleme bakımından Hukuki Niteliği
bb. Değişim Oranı ile Değerleme Yönteminin Adil Olup Olmadığının Tespitinde Birleşmeye Taraf Ortaklıkların Etkisi
cc. Değerleme Yönteminin ve Değişim Oranının Adil Olmamasının Hukuki Sonuçları
2. Değişim Oranının Hesaplanması
a. Halka Açık Anonim Ortaklıkların Birleşmelerinde Değişim Oranının Hesaplanması
b. Halka Açık Olmayan Anonim Ortaklıkların Birleşmelerinde Değişim Oranının Hesaplanması
3. Değişim Oranının Belirlenmesinin Denkleştirme Davasıyla Olan İlişkisi
C. Ortaklık Payı ve Ortaklık Haklarına Etki Eden Diğer Hususlar
1. Paya Bağlı Haklar
a. Malvarlıksal Haklar
aa. Kâr Payı Hakkı
bb. Tasfiye Payı Hakkı
cc. Rüçhan Hakkı
dd. Hazırlık Devresi Faizi Talep Hakkı
ee. Tesislerden Yararlanma Hakkı
ff. Bedelsiz Pay Edinme Hakkı
b. Katılma Hakları
aa. Genel Kurula Katılma Hakkı
bb. Genel Kurul Müzakerelerinde Konuşma Hakkı
cc. Oy Hakkı
dd. Azlık Hakları
c. Malvarlıksal Haklar ile Katılma Haklarının Denkleştirme Davası Bakımından Etkileri
2. Pay Üzerindeki İmtiyazlar
a. Anonim Şirkette İmtiyazlı Payın Unsurları
aa. İmtiyazın Esas Sözleşme İle Tanınması
bb. İmtiyazın İçeriği ve Şartlarının Esas Sözleşmede Açık Olarak Belirtilmesi
cc. İmtiyazın Paya Bağlanması Zorunluluğu
b. İmtiyazlı Pay Kavramı Tanımı
c. Anonim Şirket Birleşmeleri Sonucu Pay Üzerinde İmtiyaz Yaratılması
aa. İmtiyazlı Payın Oluşturulmasının Birleşme Sözleşmesinde Düzenlenmesi
bb. İmtiyazlı Pay Çıkarılmasına İlişkin Birleşme Sözleşmesi Hükmünün Genel Kurulda Onaylanması ve Nisaplar
cc. Devralan Şirkette İmtiyazlı Payın Çıkarılmasında İmtiyazlı Pay Sahipleri Özel Kurulu Kararının Etkisi
d. Pay Üzerinde Oluşturulabilecek İmtiyazların Çeşitleri
aa. Kâr Payı Üzerinde İmtiyaz
bb. Tasfiye Payı Üzerinde İmtiyaz
cc. Rüçhan Hakkı Üzerinde İmtiyaz
dd. Oy Hakkı Üzerinde İmtiyaz
ee. Yönetim Kurulunda Temsil Edilme İmtiyazı
e. Anonim Ortaklık Birleşmelerinde İmtiyazlı Payların Ortaklık Haklarına ve Ortaklık Paylarına Etkileri
-
I. Ayrılma Akçesinin Hukuki Niteliği
II. Ayrılma Akçesinin Birleşme Sözleşmesinde Öngörülmesi
A. Ayrılma Akçesinin Seçimlik Olarak Tanınması
1. Seçimlik Olarak Öngörülen Ayrılma Akçesinden Yararlanmada Birleşme Kararına Olumlu veya Olumsuz Oy Vermenin Etkisi
2. Seçimlik Olarak Ayrılma Akçesinin Öngörüldüğü Birleşme Sözleşmesi Kararının Nisabı
3. Seçimlik Olarak Ayrılma Akçesinden Yararlanacak Pay Sahipleri Açısından Bir Sınırlamanın Getirilip Getirilemeyeceği Meselesi
B. Ayrılma Akçesinin Zorunlu Kılınması Durumu
III. Ayrılma Akçesi Miktarının Belirlenmesi
A. Şirket Değerlemesinin Ayrılma Akçesi Miktarının Belirlenmesine Etkisi
B. Payın Değerlemesinin Ayrılma Akçesi Miktarının Belirlenmesine Etkisi
C. Ayrılma Akçesi Miktarının Belirlenmesinde Kontrol Priminin Etkisi
IV. Ayrılma Akçesi Miktarının Uygun Belirlenmemesinin Sonuçları ve İleri Sürülebilecek Talepler
-
I. Anonim Şirket Birleşmelerinin Temel İlkeleri
İKİNCİ KISIM:Ortaklık Paylarının ve Ortaklık Haklarının İncelenmesi Davasının Usûlü
-
BİRİNCİ BÖLÜM:§1. Ortaklık Paylarının ve Ortaklık Haklarının İncelenmesi Davasının Dava Şartları
-
I. Genel Olarak Dava Şartı Kavramı
II. Ortaklık Paylarının ve Ortaklık Haklarının İncelenmesi Davasında Görevli ve Yetkili Mahkemenin Belirlenmesi
A. Görevli Mahkeme
B. Yetkili Mahkeme
III. Ortaklık Paylarının ve Ortaklık Haklarının İncelenmesi Davasında Süreler
IV. Özel Dava Şartları
A. İptal ve Sorumluluk Davalarının Açılmasının Ortaklık Paylarının ve Ortaklık Haklarının İncelenmesi Davasına Etkileri
1. İptal Davası Bakımından İnceleme
2. Sorumluluk Davası Bakımından İnceleme
B. Pay Sahibi Açısından Özel Dava Şartları
1. Birleşme Kararına Muhalif Kalınıp Kalınmamasının Bir Şart Olarak İncelenmesi
2. Pay Sahipliği Sıfatının Denkleştirme Davası Sonuna Kadar Devam Etmesinin Bir Şart Olup Olmayacağının İncelenmesi
-
I. Denkleştirme Akçesi Ödenmesi Talebi
II. Yeni Pay Talebinin İleri Sürülebilirliği
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM:§3.Ortaklık Paylarının ve Ortaklık Haklarının İncelenmesi Davasının Hukuki Niteliği-
I. Denkleştirme Davasının Eda Davası Olup Olmadığının İncelenmesi
II. Denkleştirme Davasının Tespit Davası Olup Olmadığının İncelenmesi
III. Denkleştirme Davasının Belirsiz Alacak Davası Olup Olmadığının İncelenmesi
A. Belirsiz Alacak Davasının Açılabilme Şartları
1. Talep Sonucunun Miktarının Belirlenmesinin İmkânsız veya Davacıdan Beklenmeyecek Olması
2. Dava Dilekçesinde Geçici Talep Sonucunun Asgari Miktarının Belirtilmesi
3. Talep Sonucunun Kesin Olarak Belirlenmesi
B. Denkleştirme Davası Açısından İnceleme
IV. Denkleştirme Davasının Yenilik Doğuran Dava Olup Olmadığının İncelenmesi
V. Denkleştirme Davasının Grup Davası (Class Action) Olup Olmadığının İncelenmesi
A. Grup Davasının Hukuki Niteliği
1. Tanım
2. Grup Davasının Kabul Edildiği Hukuk Sistemleri ve Türk Hukuku'ndaki Durum
a. Amerikan Hukuku'nda Grup Davası
b. İngiliz Hukuku'nda Grup Davası
c. Türk Hukuku'da Grup Davası
B. Denkleştirme Davasının Grup Davası Olarak Kabul Edilip Edilmeyeceği Açısından İncelenme
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM:
§4. Ortaklık Paylarının ve Ortaklık Haklarının İncelenmesi Davasında Taraf Sıfatı-
I. Davacı Taraf
A. Pay sahipleri Açısından İnceleme
B. İntifa Senedi Sahipleri Açısından İnceleme
C. Ortaklık Payı Üzerinde İntifa Hakkı Sahipleri Açısından İnceleme
D. Tahvil Sahipleri Açısından İnceleme
II. Davalı Taraf
BEŞİNCİ BÖLÜM:§5. Ortaklık Paylarının ve Ortaklık Haklarının İncelenmesi Davasında Dava Giderleri-
I. Genel Olarak Dava Giderleri
II. Denkleştirme Davasında Dava Giderlerinden Sorumlu Olacak Taraf
III. Dava Giderlerinden Davalı Şirketin Sorumlu Tutulmasının Ardında Yatan Nedenler
-
I. Dava Sonucu Verilen Hükmün Diğer Pay Sahiplerine Etkisi
A. Denkleştirme Davası Hükmünün İcrası Bakımından Sonuçları
B. Denkleştirme Davasının Devamı Sürecinde Davacının Sulh Protokolü Yapması ve Diğer Pay Sahiplerine Etkisi
II. Dava Sonucu Verilen Hükmün Birleşme Kararına Etkisi
-
I. Genel Olarak Dava Şartı Kavramı
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı