Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Anonim Ortaklıkta Oy Hakkında İmtiyaz ve Sınırları - LEVENT BİÇER
.jpg){kind=small}
Anonim Ortaklıkta Oy Hakkında İmtiyaz ve Sınırları - LEVENT BİÇER
Levent BİÇER
275,00
TL
ÖNSÖZ
“Anonim Ortaklıkta Oy Hakkında İmtiyaz ve Sınırları” ismini taşıyan bu çalışma, doçentlik başvurusu kapsamında zorunlu yayın şartı olarak hazırlanmıştır. Doçentliğe başvuru hazırlıklarım devam ederken, doçentlik başvuru şartlarında birkaç defa değişiklik meydana gelmiştir. Yeni başvuru koşullarının kabul edilmesi, öncelikle diğer koşulların sağlanması için çaba harcama zorunluluğu doğurmuş, böylece doçentlik tezimin yazım süresi uzamıştır. Bu arada benzer konularda monografik eserler yayınlanmıştır. Bununla birlikte, konunun önemi, tartışmaların yoğunluğu, bu tartışmaların önümüzdeki günlerde de devam edeceğini göstermektedir.
Oy hakkının, genel kurula katılım haklarının en önemlisi olduğu kabul edilmektedir. Zira anonim ortaklıkta oy hakkının sahibi, yönetime doğrudan katılmamakta ancak genel kurula katılarak yönetimi şekillendirmektedir. Bu bağlamda pay sahibi yöneticilerin seçilmesine, ibrasına, sorumluluk davası açılmasına, kârın kullanım şekline vs. karar vererek şirketin geleceğine yön vermektedir.
TTK, oy hakkı ve oy hakkında imtiyaz konusunda devrim niteliğinde (çok önemli) değişiklikler yapmıştır. Oy hakkı konusunda en önemli değişiklik, eTK döneminde (tartışmalı olmakla birlikte), pay sahibinin oy hakkını çoğunluk ilkesine uygun bir şekilde, şirkete getirdiği veya getirmeyi taahhüt ettiği sermayeye göre kullanmasıdır. Bununla birlikte, özellikle şirketin ihtiyaç duyduğu finansmanın, yönetim kontrolünün de devam ettirilerek sağlanması ve yabancılaşma açısından oy hakkında imtiyaz önemli bir enstrüman olarak karşımıza çıkmaktadır.
Oy hakkında imtiyaz, TTK’da diğer imtiyaz türlerinden ayrı olarak düzenlenmiştir. Temel olarak, oyda imtiyazın tanınma yöntemi, oy imtiyazlı payların oy sayısının sınırlanması, konu açısından yapılan sınırlamalar ve istisna edilme kararı açısından özgün olup kaynak ülkeden ayrılmaktadır. Ayrıca bir diğer sermaye şirketi olan limited şirketle de bu açılardan farklılık göstermektedir. Bu nedenle, çalışmamızda konu ele alınırken, yer verilen tartışmaların bir çoğunda yabancı kaynak kullanılamamış, daha çok yan konularda elverdiği ölçüde kaynak ülke eserlerinden yararlanılmıştır. Bununla birlikte, oy hakkında imtiyaz tanınmasında tercih edilen bu özgün düzenlemeler birtakım uyumsuzluklara ve doktrinel tartışmalara yol açmıştır. Çalışmamızda özellikle bu uyumsuzluklar ve tartışmalar ele alınarak çözüm önerilerinde ve tavsiyelerde bulunulmuştur. Hukukun kaynaklarının olabildiğince hızlı değiştiği günümüzde, çalışmamız 05.10.2019 tarihinde yürürlükte olan mevzuata göre hazırlanmıştır.
Doçentlik tezinin hazırlanmasında, doktora tezinin hazırlanmasından farklı olarak, danışman öğretim üyesinin nezaret etmesi zorunlu değildir. Buna karşılık, doçentlik tezimin konusunun da seçilmesi dahil olmak üzere, çalışmalarım sırasında tezimde tartışmalı olan bütün konuları adeta tez danışmanım gibi ayrıntılı olarak tartışma imkânı veren, bana yol gösteren hocam Prof. Dr. Mehmet Bahtiyar’a sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum. Emeklerini ve hakkını hiçbir zaman ödeyemeyeceğim. Kendisi yoğun çalışmaları arasında her zaman bana zaman ayırmış, hiçbir zaman, hiçbir konuda desteğini esirgememiştir. Ayrıca gerek tezin devamında yapmış olduğumuz tartışmalarla, gerek bitirilmesinden sonra tezimi okuyarak bana önerilerde bulunan yine başta hocam Prof. Dr. Mehmet Bahtiyar olmak üzere, aynı kürsüde çalışmasak da, kürsü arkadaşım olarak kabul ettiğim, Dr. Öğretim Üyesi Esra Hamamcıoğlu, Dr. Öğretim Üyesi Tuğba Semerci Vuraloğlu ve Dr. Öğretim Üyesi Mehmet Fethi Şua’ya destekleri ve emekleri için teşekkür ediyorum. Yine önerileri ve destekleri için Dr. Öğretim Üyesi Argun Karamanlıoğlu’na Dr. Öğretim üyesi Betül Aktaş’a ve Av. Ekrem Aygör’e müteşekkirim.
Akademik aşamaların geçilmesine ilişkin süreçler aile hayatını da derinden etkilemektedir. Bu süreçte aileme yeterince zaman ayıramadığım ve ilgi gösteremediğim bir gerçektir. Buna karşılık, onlar bana çalışmalarım sırasında her zaman destek oldular ve sabır gösterdiler. Kendilerine ne kadar teşekkür etsem azdır.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ
KISALTMALAR13
GİRİŞ17
§ 1.OY HAKKI19
I.OY HAKKININ TANIMI, ÖNEMİ, HUKUKİ NİTELİĞİ VE
ÖZELLİKLERİ19
A. Oy Hakkının Tanımı ve Önemi19
B.Oy Hakkının Hukuki Niteliği21
C.Oy Hakkının Özellikleri23
1. Oy Hakkının Vazgeçilmez Hak Niteliğinde Olması23
2. Oy Hakkının İtibari Değere Göre Kullanılması25
3.Oy Hakkının Genel Kurulda Kullanılabilmesi30
4.Oy Hakkının Pay Sahibine Bağlanıp Bağlanmadığı
Hususu33
5.Oy Hakkının Bağımsız Bir Şekilde Kullanabilmesi 37
6.Oysuz Pay Sahibi Olmaz İlkesi 37
7. Finansal Durumun Düzeltilmesi Sırasında Oy Hakkının Korunması41
8. Oy Hakkının Kural Olarak Yaygın Etkili Oy Verilerek Kullanılabilmesi43
9.Oy Hakkının Paydan Ayrı Olarak Devredilememesi44
10.Oy Hakkının Şarta Bağlı Olarak Kullanılamaması46
II.OY HAKKININ DOĞMASI47
A. Türk Ticaret Kanunu’nda47
B. Sermaye Piyasası Kanunu’nda52
III. OY HAKKININ KULLANILMASI55
A.Oy Hakkına Sahip Olan Kişiler55
B. Oy Hakkının Pay Sahibi Tarafından Kullanılması57
C.Oy Hakkının Temsilci Tarafından Kullanılması61
IV. OY HAKKININ KULLANILMASINA İLİŞKİN
SINIRLAMALAR66
A.Yasa İle Öngörülen Sınırlamalar66
1.Oy Hakkından Yoksunluk66
a.Genel Olarak (TTK 436/1)66
b. Yönetim Kurulu Üyelerinin İbra Edilmelerine
İlişkin Genel Kurul Kararında Oydan Yoksunluk
(TTK 436/2)69
c. Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Oy Hakkından Yoksunluk75
d. Oy Hakkından Yoksun Kişinin İptal Davası Açıp Açamayacağı83
2.Oy Hakkının Donması85
B. Anasözleşme İle Öngörülen Sınırlamalar (TTK 434/2)86
1. Hükmün Öngörülüş Amacı86
2. Anasözleşme Hükmünün Kuruluşta veya Sonradan
Kabul Edilebilmesi91
3. Oy Hakkının Sınırlandırılmasında Anasözleşme
Hükmünün İçeriği92
4. Tek Bir Paya Sahip Olan Ortağın Oy Hakkının Sınırlanıp Sınırlanamayacağı95
5. Anasözleşmede Oy Hakkında Öngörülen Sınırın Aşılmasının Sonucu 96
C.Oy Sözleşmeleri İle Öngörülen Sınırlamalar99
§ 2. GENEL OLARAK İMTİYAZ 101
I. İMTİYAZ KAVRAMI101
II. İMTİYAZIN TANINMASINA İLİŞKİN TEMEL İLKELER104
A. İmtiyazın Paya Bağlı Olması Kuralı104
1. Belirli Grupların Yönetim Kurulunda Temsil Edilmesinin (TTK 360) İmtiyazın Paya Bağlanması İlkesine Bir İstisna Oluşturup Oluşturmadığı 108
2. TTK 360 Uyarınca Azlığın Belirlenmesi Sorunu115
B. İmtiyazın Ancak Payların Bir Kısmının Diğerlerine Oranla Üstün Hak Tanınarak Oluşturulabileceği118
1. Üstün hak kavramı118
2. Üstünlüğün Adi Paya Nazaran Olmasının Zorunlu Olup Olmadığı122
3. Kanuna Nazaran Üstünlüğün İmtiyaz Olarak Kabul Edilip Edilemeyeceği122
4. İkincil Yükümlülüklerdeki Farklılığın Üstünlük (İmtiyaz) Olarak Kabul Edilip Edilemeyeceği128
5. TTK 434/2 Uyarınca Oy Hakkının Sınırlandırılmasının
Oy Hakkı Sınırlandırılmayan Pay Sahipleri Açısından
Bir Üstünlük Olarak Kabul Edilip Edilemeyeceği129
C. Üstünlüğün Paydan Kaynaklanan Pay Sahipliği Haklarına İlişkin Olması130
1. Kanunda Öngörülen Pay Sahipliği Haklarına Tanınan Üstünlük131
2. Kanunda Öngörülmeyen Pay Sahipliği Hakları133
a. Tahvil Talep Etmede İmtiyazlı Hakkı Tanınması133
b. İntifa Senetlerini Talep Etmede Öncelik134
c. Ortaklık Tesislerinden Yararlanmada İmtiyaz Hakkı Tanınması134
d. Bazı Ortaklara Her Ay Şirket Mizanının
Gönderilmesi135
e. Belirli Pay Gruplarına Genel Kurulu Toplantıya Çağırma Hakkı Tanınması136
f. Önalım, Alım, Geri Alım ve Özellikle Öncelik
Hakkının İmtiyaz Olarak Tanınıp Tanınamayacağı137
g. Veto Hakkının İmtiyaz Olarak Tanınıp
Tanınamayacağı144
D. Anasözleşmede Öngörülmesi Zorunluluğu146
E.İmtiyazların Belirli Olması Zorunluluğu (Belirlilik İlkesi)151
F. İmtiyazların Özel Korunmadan Yararlanması153
III. İMTİYAZ TÜRLERİ153
A. Yönetime Katılma Haklarında İmtiyaz153
B.Kar Payında İmtiyaz159
C. Tasfiye Payında İmtiyaz162
D.Rüçhan Haklarında İmtiyaz162
§ 3. OY HAKKINDA İMTİYAZ165
I.OY HAKKINDA İMTİYAZ KAVRAMI165
A.Genel Olarak165
B.Tanımı167
II. OYDA İMTİYAZLI PAYLARIN BENZER KAVRAMLARDAN
FARKLARI168
A.Özel Kategori Paylar168
B.Altın Pay170
1. Tanımı ve Öngörülme Amacı170
2. İmtiyaz Olarak Kabul Edilip Edilemeyeceği171
3. Türk Hukukunda Altın Pay Öngörülüp
Öngörülemeyeceği171
C.İntifa Senetleri173
D.Oydan Yoksun Paylar178
E.Müktesep haklar180
F.Birikimli Oy183
III.OY HAKKINDA İMTİYAZ TANINMASININ NEDENLERİ VE
GEREKLİLİĞİ184
A.Oy Hakkında İmtiyaz Tanınmasının Nedenleri184
1.Yabancılaşmaya Karşı Şirketin Korunması184
2.Pay Alım Tekliflerine Karşı Şirketin Korunması188
3.Şirket Yönetiminde Etkinliğin Sağlanması ve
Korunması189
4.Kamu Yararının Korunması191
5.Oy Hakkında İmtiyaz ile Azınlığın Korunması Sorunu193
6.Sermaye İhtiyacının Karşılanması193
7.Oy Hakkında İmtiyazın Ortakların Yönetime
Katılmalarını Teşvik Ettiği ve Böylece Güç Boşluğunun Ortadan Kalktığı İddiası194
8.Kurumsallaşma195
B.Oy Hakkında İmtiyaz Düzenlemesinin Gerekliliği196
IV. OY HAKKINDA İMTİYAZ TANINMASININ KOŞULLARI199
A. Oy Hakkında İmtiyaza İlişkin Bir Hükmün Anasözleşmede
Yer Alması Zorunluluğu199
1. Anasözleşme Hükmünün Amacı ve Şekli199
2. Oy Hakkında İmtiyazın Kuruluş Aşamasında Tanınması200
3. Oy Hakkında İmtiyazın Kuruluştan Sonra Tanınması202
a. Halka Kapalı Anonim Ortaklıklarda202
b. Halka Açık Anonim Ortaklıklarda203
c. Oy Hakkında İmtiyazın Kuruluştan Sonra Tanınmasının Diğer Pay Sahiplerinin Menfaatlerini Özellikle Müktesep Hakları Zedelemesi Sorunu206
d. Yatırım Ortaklıklarında İmtiyazlı Payların Oluşturulması207
4. Oy Hakkında İmtiyazın Oluşturulmasında ve Kaldırılmasında Gerekli Olan Yetersayılar211
a. Oy Hakkında İmtiyazın Oluşturulmasında211
aa.Halka Kapalı Anonim Ortaklıklarda211
bb. Halka Açık Anonim Ortaklıklarda213
b. Oy Hakkında İmtiyazın Kaldırılmasında216
aa. Halka Kapalı Anonim Ortaklıklarda216
bb. Halka Açık Anonim Ortaklıklarda217
B. Oyda İmtiyazın Ancak Eşit İtibari Değerdeki Paylara Farklı Sayıda Oy Hakkı Verilerek Tanınabilmesi 217
C. Bir Paya En Çok On Beş Oy Hakkı Tanınabilmesi221
D. Oy Hakkında İmtiyaz Tanınan Payların Bedellerinin
Tamamen Ödenmiş Nama Yazılı Pay Olması Zorunluluğunun
Bulunmaması221
V. OY HAKKINDA İMTİYAZ TANINMA YÖNTEMLERİ223
A. Oy Sayısında (Doğrudan) İmtiyaz Tanınması224
B. Oy Gücünde (Dolaylı) İmtiyaz Tanınması226
C. Değişken (ya da Oransal) Oy Hakkı Sağlayan İmtiyaz227
D. Gerçek Olmayan İmtiyaz 229
1. Bedelleri Tamamen Ödenmiş Paylar229
2. Şirketin Finansal Durumunun Düzeltilmesi Sırasında
İtibari Değeri İndirilen Paylar (Sanierungsaktie)231
VI. OY HAKKINDA İMTİYAZIN SONA ERMESİ233
§ 4. OY HAKKINDA İMTİYAZIN SINIRLARI VE BU SINIRLAMALARA AYKIRILIĞIN YAPTIRIMI236
I. OY HAKKINDA İMTİYAZIN SINIRLARI236
A. Yasa ile Getirilen Sınırlamalar236
1. Oy Hakkında İmtiyazın Tanınma Yöntemi Açısından236
2. Oy Hakkında İmtiyazlı Paya En Çok Onbeş Oy Hakkı Tanınabilmesi (TTK 479/2)237
a. eTK Döneminde Öğreti Tarafından Oy Hakkında İmtiyazda Bir Sınırın Bulunmamasına Yönelik Olarak Getirilen Eleştiri ve Öneriler237
b. Oy Hakkında İmtiyazın Sınırlanmasına İlişkin
TTK 479/2 Düzenlemesine Yönelik Eleştiriler239
c. Şirkette Yönetim Kontrolünün Sağlanmasında Nesnel Bir Sınır Olarak TTK 479/2 Düzenlemesi243
d. İstisna Edilme Kararı (TTK 479/2)245
e. Oyda İmtiyazın Sınırlanmasına İlişkin Olarak Yürürlük Kanunu 28. Madde ile Getirilen Sınırlamalar249
f. SerPK Mevzuatında Oy Hakkında İmtiyazın Sınırlandırılması250
3. Anasözleşme Değişiklikleri251
4. İbra Kararı254
5. Sorumluluk Davası Açılması Kararı256
6. Sermayesinin Yarısından Fazlasına Devletin Sahip Olduğu Anonim Şirketlerde İmtiyaz Tesis Edilememesi
(TTK 478/4)258
7. Karar Yetersayısının Sermayeye Göre Hesaplanmasının Öngörüldüğü Durumlar260
8. Azınlık Haklarının Kullanılması Açısından262
9. Oy Sayısının Anasözleşmeyle Sınırlandırılması
(TTK 434/2) 262
10. Oy hakkında İmtiyaz ile Belirli Grupların Yönetim Kurulunda Temsiline İlişkin İmtiyazın Çatışması263
11. Oy Hakkında Yoksunluk ve Donma264
B.Anasözleşme İle Getirilebilecek Sınırlamalar264
II. SINIRLAMALARA AYKIRILIĞIN YAPTIRIMI265
§ 5. OY HAKKINDA İMTİYAZIN KORUNMASI268
I. İMTİYAZLI PAY SAHİPLERİ ÖZEL KURULU KAVRAMI268
II. İPSÖK’ÜN ÖNGÖRÜLME AMACI VE İPSÖK
KARARLARININ HUKUKİ NİTELİĞİ269
III. İMTİYAZLI PAY SAHİPLERİNİN HAKLARININ İHLAL
EDİLDİĞİ DURUMLAR270
A. Anasözleşme Değişiklikleri ve Özellikle Esas Sermaye Artırımları270
B. Kayıtlı Sermaye Sisteminin Kabulü ve Sistem İçi Sermaye Artırımları273
C. Şartlı Sermaye Artırımı275
D. Yapısal Değişikliklerde İPSÖK Kararının Gerekli Olup Olmadığı275
IV. İPSÖK’ÜN TOPLANMASI VE KARAR ALMASI278
A.İPSÖK’ün Toplantıya Çağırılması278
B. İPSÖK’ün Toplanması281
C. İPSÖK Toplantısı Yapılmasına Gerek Bulunmayan Haller281
D.İPSÖK’ün Karar Alması282
V. İPSÖK KARARLARININ HÜKÜMSÜZLÜĞÜ284
SONUÇ289
YARARLANILAN KAYNAKLAR295
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı