Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Anonim Ortaklıklarda Paysahipleri Sözleşmeleri(ÇAĞA VAKFI HUKUK ÖDÜLLÜ)
Anonim Ortaklıklarda Paysahipleri Sözleşmeleri(ÇAĞA VAKFI HUKUK ÖDÜLLÜ)
Gül Okutan NILSSON
Sayfa Sayısı
:
507
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2003
ISBN NO
:
2506800013656
2.500,00
TL ÖNSÖZ İLKELERDE FARKLI YORUMLA AÇILIM Kara Avrupası anonim ortaklıklar hukukunu, son yirmibeş yılda, gün geçtikçe artan bir yoğunlukta uğraştıran, içerdiği itici güçle ilkeleri, hatta yapıyı zorlayan, ancak kanunkoyucuların ilgilenmediği örtülü bir sorunla karşı karşıyayız: Esas sözleşme ile paysahipleri sözleşmesi ikilemi. Buna iki hukuk alanının üstünlük-etkileme çarpışması da diyebiliriz. Daha da dara ve özele özgülersek, ticaret hukukunun borçlar hukuku karşı¬sındaki bağımsızlığı sorunsalına da gelebiliriz. Sorun örtülü, çünkü, küçük ve kapalı bir çevre onun bilincinde; gelişmiş bir mahkemeler hukuku yok; öğreti aysberg algılaması içinde. Konuyu ana çizgileriyle ortaya koyalım: Anonim ortaklık şeklinde kurulan veya bir kısım eski veya yeni payların paket halinde satın alınması ile oluşan ikili, üçlü "joint-venture"larda, esas sözleşme yanında bir de "paysahipleri sözleşmesi" imzalanmakta, böylece ortaya biri ortaklıklar, diğeri borçlar hukukuna bağlı iki sözleşme çıkmakta; ikincisi -çoğu kez bir hükümle- birincisine üstün tutularak uygulanmaktadır. İkinci sözleşme bir çok ülkede, vatanı olan Anglo-Amerikan aleminin diliyle "shareholders agreement" bazen de -farklı yorumlara ve sorunlara sebep olma pahasına- "joint-venture agreement" şeklinde anılmaktadır. Bu sözleşmenin tarafları kim olursa olsun, büyük çoğunlukla İngilizcesi geçerli metin olarak kabul edilmektedir. Paysahipleri sözleşmesine, hemen daima, esas sözleşmeye konulmayan ve hatta ilgili ulusal hukuktaki emredici hükümlere aykırı bulunan kurallar konulabilmekte, bunlar anonim ortaklıklar hukukunda geçersiz borçlar hukukunda da geçerli olabilmektedir. Bu ikilem, uygulamada olduğu kadar teoride de bazı temel sorunları doğurmaktadır: Inter alia, anonim ortaklık yanında, paysahipleri sözleşmesiyle oluşabilecek, varlığı tartışma yaratan adi ortaklık, yani çift ortaklık sorunu. Bunlar arasındaki üstünlük, kesişme, çelişme, karşılıklı etkileme sorunu; tipin dış müdahalelere uğraması sorunu; anonim ortaklıklar hukukuna hakim tek borç ilkesinin, paysahipleri sözleşmesinin getirdiği borç ve yükümler karşısındaki geçerliliği, yani yaşam sorunu; bir hukuka göre geçerli diğerine göre geçersiz hükümler sorunu; aynen ifa sorunu gibi. Bu temel sorunların bir çok alt sorunu içerdiği de şüphesizdir. Paysahipleri sözleşmesi dolayısıyla bir kısım akademisyenler ikiye ayrılmıştır. Klasik veya direnen görüş, paysahipleri sözleşmesinin hüküm ve etkilerini bu sözleşmenin kendi hukukunun, yani borçlar hukukunun sınırları içine hapseder, çözümleri bu hukuka ve kurallarına özgülerken; açılımcı yeni anlayış yan alemin yani borçlar hukukunun saçağı altındaki, bu bazen tek taraflı keskin hükümlerden oluşan düzenin, ortaklıklar hukukunu tam bertaraf etmese bile "etkilemesi" yaklaşımının denemelerini yapmaktadır. "Deneme"nin Zöllner gibi büyük bir isim tarafından ve bugünün ünlü profesörleri olan bazı çok kabiliyetli genç bilim adamlarınca yapılması açılıma ağırlık kazandırmıştır. Zaman zaman zorlamaya dönüşen açılım iki noktada odaklanıyor: (ı) Anonim ortaklıkta tek borç ilkesi diye bir ilkenin bulunmadığı söylenemese bile ilkenin istisnaları çoğaltılmaktadır: Meselâ, paysahiplerinin bağlılık borcu bulunduğu görüşünün ortaya atılması; payların (hisse senetlerinin) ileride veya bazı şartlar gerçekleştiğinde paysahipleri sözleşmesinde belirtilmiş (sabit) bir fiyattan satılması ve satın alınmasına ilişkin hükümlere geçerlilik kazandırılması; (cali option/put option); önöneri, onalım ve geriye alım haklarının hüküm ifade etmesi gibi. (3) Paysahipleri sözleşmesinin bazı hükümlerinin, özellikle oyun belli bir yönde kullanılması borcunun, aynen ifası. Buna uluslararası hakem kararlarının tenfizinin paysahipleri sözleşmesinin uygula¬nabilirlik sınırlarını genişletmesini de ekleyebiliriz. Herhangi bir pozitif hukukla bağlı olmaksızın anonim ortaklıklar hukukunda bu konuda şu bilimsel olay cereyan ediyor: Klasik görüş açılımı cesaretlendirir, ona öz ve sağlam bir içerik kazandırırken, açılımlar da klasiği ucu açık bir neo-klasiğe yöneltiyor-, herşey ilkelere göre yapılıyor; ancak ilkeler yeni yorumlarla anlam kazanıyor. Paysahipleri sözleşmesi için söylenenlere henüz nokta konmamıştır; bir çok konu yeni tartışılmaya başlamıştır. İşte Dr. Gül Okutan Nilsson′un, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinin unutulmaz hocalarından, müstesna bilim adamı Prof. Dr. Tahir Çağamıı adını taşıyan, ilk "Çağa Hukuk Armağanı" ile ödüllendirilen "Anonim Ortaklıklarda Paysahipleri Sözleş¬meleri" adlı eseri, bu çetin, karmaşık, sıradışı sorunları kendi¬sine konu almıştır; Araştırma Alman ve İsviçre kaynaklarını kullanarak mevcut görüşleri aktarıp eleştirel bir yolla değerlendirmekte; kendi bakış noktalarını belirleyerek, teorik temeller üzerine oturan uygulanır çözümler getirmektedir. İlkeleri farklı yorumlayarak onlarla barışık bir anlayış düzeninde kalan; ikna ediciliğini somut olayın emsal oluştura¬mayacak istisnaî özelliklerinden değil de, dayanılan teorik : :: ■ ; . r:, v - ; : : - yapının gücünden alan; sadece bazı noktalara bağlı kalmayıp kapsamlı bir bilimsel yaklaşımı sergileyen bu çözümlerin ileri atılmış adımlar olduğuna şüphem yoktur. Yenilikleri ve geliştirmeyi makulde araması, ilkeyi görmemeyi aşama kabul etmemesi Okutan Nilsson′un incelemesinin öne çıkan taraf-larmdandır. Yeni ufukları görebilme bakımından bizi değişik konumlara getiren, yeniden düşünme olanakları sağlayan ki¬taplar vardır. "Anonim Ortaklıklarda Paysahipleri Sözleş-meleri"nin bu kitaplardan biri olduğunu ve bilim ile uygula¬maya katkı sağladığını biliyorum. Halen Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesinde öğretim üyesi olan Dr. Gül Okutan Nilsson, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakül¬tesinde benim asistanımdı. "Anonim Ortaklıklarda Paysahipleri Sözleşmeleri"′ni kendisine, doktora tez konusu olarak ben verdim. Tez danışmanlığını da ben yaptım. Çalışma benim otuz yıldan beri arkasında durduğum bazı görüşlerimin aksini savu¬nan tezlerle doludur. Hem doktora hem de Çağa Hukuk Ödülü jürisinin başkanı idim. Okutan Nilsson′un incelemesi birinci jüri tarafından oybirliği ve takdirle kabul olundu; ikincisinde de aynı şekilde ödüle lâyık görüldü. Ben de her iki jüride, kitaptaki bana yöneltilmiş eleştiriler ve ortaya konulan farklı sonuçlar üzerinde Dr. Okutan Nilsson′un görüşlerine, bilimsel bir temelde başarıyla savunuldukları için zevkle olumlu oy verdim. Tez yüksek bir bilimsel düzeye, yönteme ve erke sahipti; gerekçeler tutarlılık disiplini içinde teorik yapılar gözetilerek verilmişti. Kendi açımdan önemli olan bir eklemeyi de yap¬malıyım: Asistanlarımın yüksek lisans, doktora ve doçentlik tezlerinin -görüşlerimle uyuşmasalar bile- ulaşmış bulunduk¬ları bilimsel düzeylerinden ve bilime etkin katkılarından daima gurur duydum. Dr. Gül Okutan Nilsson′un tezi de bu geleneği aynen devam ettiriyor ve onlardan biri olarak hocalık mutlu¬luğumda yerini alıyor. ÜNAL TEKİNALP YAZARİN ÖNSÖZÜ Paysahipleri sözleşmeleri, özellikle sermayenin iki grup arasında bölündüğü ortak girişim şirketlerinde, paysahip¬lerinin kendi aralarındaki ilişkileri ve ortaklıkla ilgili ileriye dönük planlarını bir mutabakata bağlamak ihtiyacından doğmakta, paysahibinin borcunun sınırlılığı (tek borç) ilkesi nedeniyle bu anlaşmalar ortaklık dışında yapılmaktadır. Nitelik itibariyle borçlar hukuku alanında kalmakla birlikte, içerik itibariyle ortaklıklar hukukunu ilgilendiren bu sözleşmeler, paysahiplerinin haklarının iki farklı hukuk düzeni altında eşzamanlı olarak düzenlenmesi sonucunu beraberinde getir¬mekte ve bu ikilik hukuki sorunlara yol açmaktadır. Söz¬leşmenin özellikle ortaklıklar hukuku alanındaki geçerlilik sınırları, ortaklık sahasındaki hukuki etkileri ve ihlalinin sonuçları, bu çalışmada çözüm üretilmesi amaçlanan husus¬lardır. Ayrıca sözleşmenin sermaye piyasası hukuku, rekabet hukuku ve bağlı işletmeler hukuku alanlarındaki yansımala¬rına da dikkat çekmeye çalışılmıştır. Bu çalışma, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Doktora programı çerçevesinde Prof. Dr. Ünal Tekinalp′in danışmanlığında bir doktora tezi olarak hazırlan¬mıştır. Sevgili Hocam Prof. Tekinalp, hem bu çalışma için yürüttüğüm araştırmalarda, hem de İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi′ndeki öğrencilik yıllarımdan beri her türlü çalışmamda beni candan desteklemiş, yol göstermiş ve çalışma azmi ve ilkeleri ile bana daima örnek olmuştur. Uzun yıllar asis¬tanlığını yapmış olmaktan her zaman gurur duyduğum hocama en derin minnet ve şükranlarımı sunuyorum. Tez, 2,8.09.3001 tarihinde Prof. Dr. Ünal Tekinalp, Prof. Dr. Özer Seliçi, Prof. Dr. Şener Akyol, Prof. Dr. Hüseyin Ülgen ve Prof. Dr. Merih Kemal Omağ′dan oluşan jüri önünde savunularak oybirliği ile başarılı bulunmuştur. Savunma sırasında değerli eleştirileri ile kendimi sınamama imkan veren sayın jüri üyelerine buradan teşekkür etmek isterim. Bu çalışma 3001 yılında Çağa Hukuk Vakfı tarafından tesis edilen Çağa Hukuk Ödülüne katılmış ve 3o Mayıs 2002′de, Prof. Dr. Ünal Tekinalp′in başkanlığında Yargıtay 11. Hukuk Dairesi Başkanı Işıl Ulaş, Prof. Dr. Tuğrul Ansay, Prof. Dr. Ömer Teoman ve Avukat Dr.iur. Yiğit Okur′dan oluşan seçici kurul tarafından ödüle layık görülmüştür. Değerli vakitlerini ayırarak çalışmamı inceleyen seçici kurulun sayın başkan ve üyelerine ve özellikle çalışmanın basımını üstlenen Çağa Hukuk Vakfı ile Başkanı Sayın Av. Barbaros Çağa′ya teşekkür etmek benim için zevkli bir görevdir. Çalışma, ne yazık ki hazırlanmasından ancak iki sene sonra baskıya verilebilmiştir. Aradan geçen zamanda yerli ve yabancı çeşitli kanunlar değişmiş ve kaynakçada yer alan bazı eserlerin yeni basıları çıkmıştır. Çalışma baskıya verilirken temelli bir gözden geçirme yerine kanun ve kaynakça değişikliklerinin işlenmesi ile yetinilmiş, içerikle ilgili olarak da ufak bazı değişiklikler yapılmıştır. Konu karşılaştırmalı hukuk metodu ile incelenmiştir. Çalış¬manın temeli, Max-Planck~Gesellschaft′tan aldığım bir burs ve ağabeyimin desteği ile yedi ay kaldığım Hamburg, Max-Planck Institut für auslandisches und internationales Privatrecht ve isviçre Hükümet Bursu ile gittiğim Lausanne, Institut Suisse de Droit Compare kütüphanelerinde yürüttüğüm araştırmalara dayanmaktadır. Hamburg′da yürüttüğüm çalışmalarda Hamburg Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku öğretim üyesi ve Max-Planck Enstitüsü′nün o zamanki müdürü Prof. Dr. Dr. Klaus J. Hopt, ve Lausarme′da yürüttüğüm çalışmalarda Fribourg Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. JValter Stoffel bana danışmanlık yapmışlardır. Yardımları ve yol göstericilikleri için kendilerine teşekkür ediyorum. Ayrıca hem İsviçre′ye gitmeme yardımcı olan, hem de İsviçre′de kaldığım tüm süre boyunca bana büyük bir ilgi ve yakınlık gösteren Prof. Dr. Eugen Bucher in, Prof. Dr. Roland von Büren ile sevgili ailesinin ve Lausanne Institut Suisse de Droit Compare üyelerinin sıcak dostluklarını burada zevkle anıyor ve kendilerine teşekkürlerimi sunuyorum. Çalışma boyunca takıldığım borçlar hukuku sorunlarında ve medeni hukuk kavramlarında en sadık danışmanım, sevgili arkadaşım ve meslekdaşım Yard. Doç. Dr. Yeşim Atamer oldu. Hem akademik yardımları, hem de dostluğu için kendisine minnettarım. Ayrıca usul ve icra hukuku ile ilgili kısımlarda bana destek olan sevgili meslekdaşım Araş. Gör. Seda Ozmum-cu′ya da yardımları için teşekkür ediyorum. Çalışmayı hazır¬ladığım sırada görevli bulunduğum İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı′mdaki değerli hoca ve araştırma görevlisi arkadaşlarıma ve özellikle İ.Ü. Avrupa Hukuku Araştırma ve Uygulama Merkezinin o dönem¬deki sekreteri Şenay Yılmaz ile uzman kütüphanecisi Pervin Dedeler′e zevkli ve huzurlu bir çalışma ortamı sağladıkları için teşekkür ederim. Bu çalışmanın ortaya çıkmasında hiç kuşkusuz en büyük katkı, sevgili ailemden geldi. Bana daima maddi ve manevi en büyük desteği veren, çok sevdiğim annemi. Suna Okutan ile sevgili ağabeyim^ziz Gür Okutan′dır. Karşılaştığım en küçük zorlukları bile benden çok kendine dert edinen anneme ve her koşulda yanımda olduğunu hissettirerek bana güç veren ağabeyime ne kadar teşekkür etsem azdır. Bu çalışma, onlara ithaf edilmiştir. Ayrıca çalışmayı hazırladığım senelerde kilometrelerce öteden her türlü sıkıntıma ortak olan, bana daima moral ve neşe veren sevgili eşim UlfNilsson′a. da, sabrı ve sevgisi için teşekkür ederim. GÜL OKUTAN NİLSSON AĞUSTOS 2003, İSTANBUL { İÇİNDEKİLER } ÖNSÖZ V YAZARIN ÖNSÖZÜ ix İÇİNDEKİLER xiii KISALTMALAR GİRİŞ I. KAVRAM ı II. SORUN 5 III. YAKLAŞIM 7 IV. TERMİNOLOJİ 10 V. METOD ı3 { i. BÖLÜM } Paysahipleri Sözleşmesi ile İlgili Temel Hukuki Sorunlar §1 TEK BORÇ İLKESİ 15 I. GİRİŞ 15 II. ANONİM ORTAKLIKLARDA "SINIRLI SORUMLULUK" İLE "BORCUN SINIRLANDIRILMASI" KAVRAMLARI 17 III. PAYSAHİBİNİN BORCUNUN SINIRLILIĞI (TEK BORÇ) İLKESİNİN ORTAYA ÇIKIŞI VE AMACI 21 IV. KANUNà DÜZENLEME 28 V. SERMAYE BORCUNUN SINIRLANDIRILMASINDA KAMU MENFAATİ VE SINIRLAMANIN KALDIRILAMAMASI 3ı VI. TEK BORÇ İLKESİNİN İSTİSNALARI VE TEK BORÇ İLKESİNİN KAPSAMINA GİRMEYEN HALLER 32 A. Ticaret Kanunundan Kaynaklananlar 32 1. Agıolupay 32 2. Sermaye borcunun ödenmemesi halinde temerrüt ve cezai şart 32 3. Sır saklama yükümü 33 4,. Sadakat yükümü ? 33 B. Sermaye Piyasası Kanunu ve İlgili Mevzuattan Kaynaklananlar 37 C. Kanuna Dayanarak Esas Sözleşmede Düzenlenebilenler 38 /. Tali yüküm 38 3. Diğer edim yükümlülükleri? 39 D. Paysahipleri sözleşmesinden kaynaklananlar 4,0 E. Genel kurul kararlarından kaynaklananlar 41 §2 PAYSAHİPLERİ SÖZLEŞMESİNİN ORTAKLİK DÜZENİ İÇİNDEKİ YERİ AYRILIK İLKESİ 43 §3 ANONİM ORTAKLIKLAR HUKUKUNDA ALT TÜRLER KONUSUNDAKİ GELİŞMELER 48 I. GİRİŞ 48 II. ORTAKLIKLAR HUKUKUNDAANONİM ORTAKLIK ALT TÜRLERİ İLE İLGİLİ GELİŞMELER 53 A. İsviçre Hukuku 53 B. Alman Hukuku 57 C. Fransız Hukuku 64 D. Avrupa Topluluğu Hukuku 67 E. Türk hukuku 69 III. SONUÇ 71 { 11. BÖLÜM } Paysahipleri Sözleşmesinin Nitelik, Geçerlilik ve Etki Yönlerinden İncelenmesi §4 PAYSAHİPLERİ SÖZLEŞMESİNİN ÖZELLİKLERİ VE HUKUKİ NİTELİĞİ 73 I. KANUNDA ÖNGÖRÜLMEMİŞ OLMA 73 II. ŞEKİL 73 III. TARAFLAR 75 IV. AMAÇ VE İŞLEV 75 A. Ortaklığın paysahipierinin arzusuna göre şekillendirilmesi 75 B. Paysahipleri ile ortaklık arasındaki bağın güçlendirilmesi 76 C. Ortaklığın yabancılaşmasının engellenmesi 77 D. Ortaklıkta güç dengesinin sağlanması ve korunması 77 E. Ortaklıktaki hakimiyetin ele geçirilmesi 78 F. Ortaklığa yeni paysahiplerinin gelmesi veya birleşme / devralma / halka açılma hallerinde yeni düzen kurulması 78 V. HUKUKİ NİTELİK 78 A. Paysahipleri sözleşmesinin hukuki niteliği 78 B. Esas sözleşmenin hukuki niteliği 82 /. Genel olarak 82 2. işlemin türü 91 3. Sözleşmenin münferit hükümleri açısından değerlendirme 95 4. Tek borç ilkesine aykırı esas sözleşm,e hükümlerinin borç sözleşmesi olarak ayakta tutulması 101 VI. YORUM 104 A. Paysahipleri sözleşmesi 104 B. Esas sözleşme 105 § 5 PAYSAHİPLERİ SÖZLEŞMESİNİN İÇERİĞİ, GEÇERLİLİĞİ VE ESAS SÖZLEŞMEYE YANSITILMASI 110 I. GİRİŞ 110 A. Sözleşmenin içeriği ile ilgili genel açıklamalar 110 B. Paysahipleri sözleşmesinin esas sözleşmeye yansıtılması ile ilgili genel açıklamalar 112 C. Sözleşmenin geçerliliği ile ilgili genel açıklamalar ıı3 II. GEÇERLİLİK İNCELEMESİNİN DAYANDIĞI KRİTERLER 115 A. Kanuna aykırılık 115 1. Yasaklayıcı hükümler 116 2. Paysahiplığine bağlı hakları gözeten hükümler 118 3. Anonim ortaklık kurumunun unsurlarını belirleyen hükümler 119 4. Anonim ortaklıklara hakim ilkeler 120 B. İmkansızlık 121 G. Ahlaka ve kişilik haklarına aykırılık 122 D. Kamu düzenine aykırılık 126 III. SÖZLEŞME HÜKÜMLERİNİN TANITILMASI VE HUKUKİ GEÇERLİLİKAÇISINDAN İNCELENMESİ 127 A. Ortaklığın örgütü ve işleyişi ile ilgili hükümler 127 1. Ortaklığın konusu ve faaliyet alanı 127 2. Ortaklığın hukuki yapısı 129 3. Ortaklığın organizasyonu ı3o a) Organların oluşumu ile ilgili hükümler ı3o b) Organların yetkileri ve karar nisapları ile ilgili hükümler, özellikle yönetim kurulunun yetkilerinin genel kurula devri ı3ı c) Üçüncü kişilerin ortaklığın yönetimine etki etmesini sağlayacak mekanizmalar oluşturulması ı38 (1) Yönetim kurulu üyelerinin özel bir sözleşme ile üçüncü kişilerin talimatına uyma taahhüdünde bulunmaları veya paysahipleri sözleşmesine taraf olmaları 139 (2) Esas sözleşmeyle kurulacak ihtiyari organlara veya üçüncü kişilere yönetimle ilgili görev ve yetkiler verilmesi 149 (3) Esas sözleşmeyle üçüncü kişilere yönetim kuruluna emir ve talimat verme yetkisi tanınması 154 Paysahipliği hakları ile ilgili hükümler 155 /. Genel olarak 155 a) Paysahiplerinin haklarının kısıtlanması ve kısıtlamaların geçerlilik sınırları 155 (1) Sözleşme hükmünün niteliği ve kısıtlamanın anlamı 156 (2) Kanunda yer alan paysahipliği hakları ve koruma sisteminin paysahipleri sözleşmesi ile değiştirilebilirliği 159 b) Paysahipliği hakları ve eşit işlem ilkesi 165 c) Paysahipliği hakları ve hakların sakınılarak kullanılması ilkesi 169 2. Oy hakkı ve oy kullanma konusunda üstlenilen borçlar 172 a) Oy hakkı konusundaki düzenleme örnekleri 172 b) Üçüncü kişilerin talimatlarına göre oy kullanma 173 c) Oydan yoksunluk ile ilgili hükümlerin dolanılması 178 d) Oy hakkının donması kuralının dolanılması 180 e) Yönetim kurulunun talimatına göre oy kullanma 182 f) Bağlam hükümlerinin varlığı halinde, pay defterine kaydedilmeyen devralanın talimatına göre oy kullanma (Bağlam hükümlerinin dolanılması) 187 g) Oy hakkı, ahlaka aykırılık ve oy hakkının kötüye kullanılması 188 h) Bir bedel veya özel çıkar karşılığında oy kullanma taahhüdü (oy satımı) 198 (1) Halka açık olmayan ortaklıklar bakımından 198 (2) Halka açık ortaklıklar bakımından 206 3. Pay devir kısıtlamaları 208 a) Genel olarak 208 b) Öncelik hakkı 210 (1) Kavram ve amaç 210 (2) Türleri 2iı (3) Pay bedeli 2i3 c) Onalım hakkı 214 (1) Kavram ve amaç 214 (2) Hukuki nitelik 216 (3) Sözleşme koşulları 217 (4) Hakkın kullanılması 218 (5) Süre 223 d) Alım ve satım hakları 224 (1) Kavram ve amaç 224 (2) Hukuki nitelik 228 (3) Sözleşme koşulları 228 e) Ortaklık lehine öncelik / alım / onalım hakkı öngörülmesi 233 f) Pay devir kısıtlamalarının esas sözleşmeye konulması ve özellikle üçüncü kişiye karşı dermeyan edilme sorunu 284 (1) Genel olarak 284 (2) Payın serbestçe devir hakkı ve özellikle bağlam sistemi karşısındaki durum 237 (3) Tek borç ilkesi karşısında durum 242 (4) Esas sözleşmede düzenlenebilecekler 244 (5) Üçüncü kişilere dermeyan edilme sorunu 250 (6) Bağlamla güçlendirme 255 4. Sadakat yükümü ve rekabet yasağı 260 5. Mali haklar ve borçlar 262 a) Mali borç yüklenme 262 b) Mali haklar edinme 263 C. Sözleşmeye uyulmasını sağlamaya yönelik hükümler 265 1. Genel olarak 265 2. Ekonomik açıdan caydırıcı önlemler 266 3. Ekonomik açıdan özendirici yöntemler 269 4. Pay senedi üzerindeki zilyetliğin kaldırılması yoluyla payın devrini güçleştiren yöntemler 270 5". Ojıtn sözleşmeye göre kullanılmasını garanti altına alan yöntemler 273 277 27? PAYSAHİPLERİ SÖZLEŞMESİNİN ORTAKLIK ÜZERİNDEKİ ETKİSİ KURAL: ORTAKLIK ÜZERİNDE DOĞRUDAN ETKİNİN YOKLUĞU VE İSTİSNALARI A. Paysahipleri sözleşmesinin ortaklığa veya organlara karşı ileri sürülememesi 277 B. Sözleşmeden doğan hak ve borçların paya bağlı olmaması 279 1. Payın devri 280 2. Külli halefiyet 285 3. Pay üzerinde intifa hakkı kurulması 286 C. Sözleşmeye aykırı olarak üçüncü kişilerle yapılan işlemlerin geçerli olması 287 D. Sözleşmeye aykırı şekilde kullanılan oyun geçerliliği 288 1. Kural 288 2. Tüm paysahıplerinin taraf olduğu sözleşmeye aykırı kullanılmış oya dayanılarak alınan genel kurul kararı iptal edilebilir mi? 289 E. Geçersiz bir paysahipleri sözleşmesine uygun olarak verilmiş oyun geçerliliği sorunu 3oo PAYSAHİPLERİ SÖZLEŞMESİNİN ORTAKLIK ÜZERİNDE DOLAYLI ETKİSİ 305 A. Oy kullanılması yoluyla sözleşmenin ortaklık planında uygulanması 3 05 B. Yönetim kurulunun görevini ifa ederken sözleşmeyi dikkate alması 3o6 C. Üçüncü kişi lehine sözleşme 307 ı. Genel olarak 307 2. Paysahipleri sözleşmesi bakımından 3ıo D. Ortaklığın sözleşmeye taraf olması 3i2 E. Paysahipleri sözleşmesinden doğan borçların aynen ifası 315 III. PAYSAHİPLERİ SÖZLEŞMESİ İLE ESAS SÖZLEŞME VE GENEL KURUL KARARLARI ARASINDAKİ ETKİLEŞİM 315 A. Esas sözleşmede paysahipleri sözleşmesine atıf yapılıp yapılamayacağı sorunu 315 B. Paysahipleri sözleşmesi ile esas sözleşme arasında çelişki olması sorunu 317 1. Esas sözleşme hükümlerini dolanan sözleşmeler 3ı8 2. Esas sözleşmede düzenlenmiş bir hususu içerik olarak farklı düzenleyen sözleşmeler 318 3. Kanunen esas sözleşmede düzenlenmesi gereken bir hususun paysahipleri sözleşmesinde düzenlenmesi 32i C. Paysahipleri sözleşmesi ile genel kurul kararları arasında çelişki olması sorunu 323 D. Esas sözleşmenin yorumunda paysahipleri sözleşmesinin dikkate alınıp alınamayacağı sorunu 327 E. Genel olarak ortaklıksal bir ihtilafın çözümünde paysahipleri sözleşmesinin dikkate alınıp alınamayacağı sorunu 329 1. Kanun kuralının yorumlanması 33ı a) Kanunî tipe dayalı yorum 33ı b) Ortaklığın gerçek yapısına uygun yorum 332 c) Kişisel görüş 333 2. Kanun kuralının olaya uygulanması 335 3. Omeksemeyöntemi 339 4. Sonuç 341 {m. BÖLÜM } Paysahipleri Sözleşmesinin İhlali ve Sona Ermesi §7 PAYSAHİPLERİ SÖZLEŞMESİNİN İHLALİ 343 I. İHLALE UYGULANACAKYAPTIRIMIN NİTELİĞİ 343 II. İHLALE UYGULANACAKYAPTIRIMIN TÜRÜ 344 A. Genel olarak 344 B. Oy sözleşmesine aykırılık 346 /. Aynen ifanın imkansızlığı sorunu 349 2. Paysahiplerinin ve ortaklığın iradesine müdahale sorunu 354 3. Cebren ifanın sonuçlarının ortadan kaldırılabilmesi imkanı 36ı 4. Aynen ifa kararının icrası sorunu 362 a) Oyun yeniden kullanılabilmesi için yapılması gereken tasarruflar 362 b) Oy kullanma borcunun cebren icrası 366 5. Cebri icranın zamanlaması ve gelecek toplantında kullanılacak oy için ifa davası açılması sorunu 374 6. ihtiyati tedbir sorunu 3^8 7. Aynen ifanın paysahipleri sözleşmesinin etkisini ortaklığın hukuki alanına yayması sorunu 384 8. Paysahipleri sözleşmesinde tanınan yönetim kuruluna aday gösterme hakkının imtiyaz hakları açısından incelenmesi 38^ 9. Oy sözleşmesine aykırılık halinde genel kurul kararının iptal edilip edilemeyeceği 388 C. Genel kurulda karar alma usulü ile ilgili hükümlere aykırılık 388 D. Pay devir kısıtlamalarına aykırılık 391 E. Ancak organlar tarafından yerine getirilebilecek edim borçlarına aykırılık 396 §8 PAYSAHİPLERİ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 398 I. GENEL OLARAK 398 II. ADİ ORTAKLIK OLUŞTURAN SÖZLEŞMELER BAKIMINDAN 4o3 ( iv. BÖLÜM } Paysahipleri Sözleşmesinin Diğer Alanlardaki Hukuki Yansımaları §9 PAYSAHİPLERİ SÖZLEŞMESİNİN SERMAYE PİYASASI HUKUKU, REKABET HUKUKU VE BAĞLI İŞLETMELER HUKUKU AÇISINDAN DOĞURDUĞU SONUÇLAR 409 I. SERMAYE PİYASASI HUKUKU 409 A. Nama yazılı pay sahipliğinin sınırlandırılması 409 B. Sermaye veya oy oranını açıklama yükümü 41? ;. Avrupa hukuku 412 2. Alman hukuku 414 3. isviçre hukuku 417 4. Türk hukuku 420 C. Aleni pay alım tekliflerinde kalan payların alımı için icapta bulunma zorunluluğu 423 1. Avrupa hukuku 423 2. Alman hukuku 424 3. isviçre hukuku 425 4. Türk hukuku 428 D. Aleni pay alım tekliflerinde kalan paysahiplerini ortaklıktan uzaklaştırma hakkı 43 o E. Oy sözleşmesi yapılması için çağrıda bulunma 43ı II. REKABET HUKUKU 43 ı A. Avrupa Hukuku 432 /. Genel olarak 432 2. Birleşme ve devralmalar (İşletmeler arası yoğunlaşmalar) 433 3. Yoğunlaşmanın özel bir türü: ortak girişimler 441 4. İşletmeler arası yoğunlaşmalarda yan kısıtlamalar - rekabet etmeme klozları 443 B. Alman Hukuku 445 C. isviçre Hukuku 447 D. Türk Hukuku 450 III. BAĞLI İŞLETMELER HUKUKU 456 A. Alman konzern hukuku bağlamında paysahipleri sözleşmesi sorunu 456 B. Alman konzern hukukunun kısa tanıtımı 458 C. Paysahipleri sözleşmesi konzern hukuku anlamında hakimiyet durumu yaratır mı? 462 D. isviçre Hukuku 467 SONUÇ KAYNAKÇA 468 477
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı