Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Anonim Ortaklıklarda Organ Yokluğu
Anonim Ortaklıklarda Organ Yokluğu
İsmail Cem SOYKAN
Sayfa Sayısı
:
357
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2012
ISBN NO
:
9786055373559
1.600,00
TL GİRİŞ Hukuk düzeni, tüzel kişilerin organları aracılığı ile faaliyet göster¬melerini öngörür (MK m. 50). Buna göre bir ticaret ortaklığı olarak tüzel kişiliğe sahip olan anonim ortaklıklar da (TK m. 136, 137; YTK m. 124, 125) iradelerini organları aracılığı ile oluşturup açıklarlar. Şu durumda anonim ortaklıkların organlarının bulunması, onlar açısından hayati bir önemi haizdir. Varlıklarına bu derecede bir önem yüklenmiş olan organ¬ların, yokluklarına hukuki sonuç bağlanmamış olması ise düşünülemez. Zira anonim ortaklığın iradesini organları oluşturacağından ve açıkla¬yacağından, ortaklığın organlarındaki eksiklikler veya işleyişlerindeki sorunlar, hem ortaklığın korporatif yapısında hem de üçüncü kişilerle olan ilişkilerinde çeşitli şekillerde etkili olacaktır. Bu kapsamda anonim ortaklığın organlarından herhangi bir biçim¬de yoksun kalmasının, belirli ve tek bir hukuki sonucu değil, birden çok farklı hukuki sonuçlan vardır. Ancak bizim inceleme konumuz, bu so¬nuçlardan biri olan "organ yokluğu sebebi ile fesih"tir. Anonim ortaklığın organ yokluğu sebebiyle feshi, TK m. 435 ve YTK m. 530′da özel olarak düzenlenmiştir ve her iki düzenleme gereği organ yokluğu sebebiyle or¬taklığın feshi, yalnızca bir mahkeme kararı ile sağlanabilir. Feshin önemi, onun organ yokluğuna bağlanan en ağır sonuç olma¬sındadır. Zira feshedilen bir anonim ortaklık tasfiyeye girecek ve tasfiye tamamlanınca da tüzel kişiliğini yitirecektir. Görülmektedir ki organ yokluğu, hukuka uygun olarak giderilmemesi hâlinde, anonim ortaklığı sona erdirebilecek bir durumdur (TK m. 435; YTK m. 530). Tezimizde bu konuyu tercih etmemizin amacı, bir taraftan ano¬nim ortaklığı feshe kadar götürebilecek olan organ yokluğu kavramını, ortaklığın tüm organları açısından ayrı ayrı incelemek, diğer taraftan ise organ yokluğunun, hangi şartların varlığı hâlinde fesih sonucu doğurabi¬leceğini ortaya koymaktır. Zira organ yokluğunun ortaklığı feshe kadar götürebilmesi, hem organ yokluğunun ne olduğunun, hem de ne zaman feshe neden olabileceğinin açıkça ortaya konulmasını zorunlu kılmakta¬dır. Özellikle yönetim kurulu açısından organ yokluğunun ortaya çıktığı belirli durumlara özgü olarak öğretide ve Yargıtay kararlarında rastlanan görüş farklılıkları dikkate alındığında, bu zorunluluk çok daha belirgin biçimde ortaya çıkmaktadır. Hemen yukarıda ifade ettiğimiz üzere anonim ortaklığın organların¬dan herhangi bir biçimde yoksun kalması, gerek ortaklığın iç işleyişinde gerek üçüncü kişilerle olan ilişkilerinde, çeşitli hukuki sonuçlar doğurur. Ancak bizim inceleme konumuz bu sonuçların tümü değil, bunlardan özel bir tanesi olan fesihtir (TK m. 435; YTK m. 530). Şu durumda organ yokluğunun doğurduğu sonuçlar açısından tezimizin kapsamı da bununla sınırlıdır. Bu bağlamda ilk olarak belirtelim ki çalışmamız, TK ve YTK′yı konu almaktadır. Bu nedenle özel kanunlar, kural olarak, inceleme alanımız dışındadır. Fakat açıklamalarımızda yeri geldiğince kimi özel kanunlar¬daki (örneğin BankK gibi) düzenlemelere de, bunların TK ve YTK′dan farklılaştığı noktalarda ve konumuzla ilgili oldukları ölçüde, kısaca deği¬nilecektir. İkincisi bizim konumuz, genel olarak anonim ortaklığın işleyişi olmadığından, tezimizde anonim ortaklığın nasıl yönetildiği, temsil edil¬diği veya denetlendiği yahut ortaklığın organlarının görev ve yetkilerinin neler olduğu gibi hususlar, yalnızca organ yokluğu ile bağlantılı oldukları oranda ele alınacaktır. Üçüncüsü ve belki de en önemlisi, organ niteliğini yitiren kişi veya kişilerce ortaklık bünyesinde yapılan veya üçüncü kişilerle gerçekleştiri¬len işlemlerin geçerliliği, fesihten tamamen ayrı ve bağımsız bir sorundurve bu nedenle konumuzun dışında kalmaktadır. Dolayısıyla bu lemlerin akıbetleri de çalışmamız kapsamında değildir. İnceleme alanımıza girmeyen diğer hususlar ise anonim ortaklığın, organlarının işlediği haksız fiillerden sorumluluğu ile organların pay sahiplerine, ortaklığa ve ortaklık alacaklılarına karşı olan sorumlulukları¬dır. Belirtelim ki ortaklığın organ yokluğuna muhatap olması veya bunu gidermede gecikmesi, bizatihi başka bir organın fiilinden (örneğin yö¬netim kurulunun genel kurulu eksikliği gidermek üzere toplantıya davet etmemesi ya da geç davet etmesinden) kaynaklanabilir ve bu durum bir zarar doğurarak sorumluluğa neden olabilir. Buna mukabil anılan varsayı¬mın organ yokluğu sebebiyle fesih konusu ile bir bağlantısı bulunmadığı açıktır. Nihayet bu çalışmada organ yokluğu sebebiyle ortaklığın mahkeme¬ce feshine karar verilmesini takiben başlayacak süreç ve oluşacak hukuki durum da incelenmemiştir. Zira anonim ortaklığın tasfiyesi, tamamen ayrı bir konudur. İnceleme planımızı ortaya koymadan önce ilk olarak ifade edelim ki tezimiz, konuyu hem TK hem de YTK açısından ele almaktadır. Bu kapsamda açıklamalarımız temelde TK çerçevesine oturtulmuş, fakat tüm değerlendirmeler YTK ile karşılaştırmalı olarak yapılmıştır. Bununla birlikte tamamen YTK′ya özgü kurum ve kavramlar ise, ayrıca incelen¬miştir. Çalışmamızın birinci bölümünde -anonim ortaklıklar özelinde değil, ancak tüm tüzel kişiler açısından genel olarak- organın işlevleri ve çeşitli kıstaslara göre yapılan ayrımlar çerçevesinde organ türleri kısaca ele alınmış ve organ kavramı tanımlanmış, bunları takiben anonim or¬taklıkların zorunlu ve ihtiyari organlarına ilişkin açıklamalar yapılmış ve TK m. 435′in (ve YTK m. 53O′un) kapsamına anonim ortaklıkların hangi organlarının gireceği, yani ortaklığın hangi organlarının yokluğu hâlinde fesih sonucunun gündeme gelebileceği tespit edilmiştir. İkinci bölümde, anonim ortaklıklarda organ yokluğu kavramı, ilk bölümde yapılan saptamalar çerçevesinde, ortaklığın her bir zorunlu organı açısından ayrı ayrı ve detaylı olarak incelenmiştir. Bu organ yok¬luğu kavramının anlamı ve içeriği belirlenmiş, özellikle ortaklığın şeklen mevcut olan bir organının çeşitli sebeplerle faaliyet gösterememesinin veya göstermemesinin organ yokluğu olarak nitelenip nitelenemeyeceği, öğretideki görüşler ve Yargıtay uygulaması da ortaya konularak, anonim ortaklığın tüm zorunlu organları yönünden teker teker ve ayrıntılı biçim¬de ele alınmıştır. Üçüncü bölüm, organ yokluğu sebebiyle ortaklığın feshi için açıla¬cak davayı konu almaktadır. Bu kapsamda anılan bölümde, TK m. 435 ve YTK m. 530 çerçevesinde anonim ortaklıkların organ yokluğu sebebiyle feshine karar verilebilmesi için varlığı gereken şartlar belirlenmiştir. Ay¬rıca anılan hükümler kapsamında fesih davası sürecinde alınabilecek ted¬birlerden biri (ve belki de en önemlisi) olan ortaklığa kayyım atanması durumu da bu bölümde değerlendirilmiştir. Nihayet dördüncü ve son bölümde ise, ilk olarak YTK bakımından anonim ortaklığın zorunlu organları tespit edilmiştir. Zira YTK′ya göre denetçinin ortaklığın bir organı olup olmadığı, bu kanun henüz yürürlüğe girmemiş olmasına rağmen, öğretide tartışılan bir konudur. Ayrıca tezi¬mizin bu bölümünde, YTK′nın hukukumuza getireceği yeni bir kurum olan "anonim ortaklığın haklı sebeple feshi" (YTK m. 531) ile, "anonim ortaklığın organ yokluğu sebebiyle feshi" (YTK m. 530) karşılaştırılmış, özellikle organ yokluğunun haklı sebep karşısındaki durumunun ne ol¬duğu belirlenerek çalışma sonlandırılmıştır. öNSöZ Elinizdeki çalışma, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı Yüksek Lisans Programı kapsamında hazır¬ladığım "Anonim Ortaklıklarda Organ Yokluğu" konulu yüksek lisans te-zimdir. Tez, 11.07.2011 tarihinde Prof. Dr. Mehmet HELVACI (Başkan), Prof. Dr. Abuzer KENDİGELEN, Prof. Dr. Arslan KAYA (Danışman), Prof. Dr. Tekin MEMİŞ ve Yard. Doç. Dr. Ali PASLI′dan oluşan jüri önünde savunularak oybirliği ile başarılı bulunmuştur. Çalışmamız, tezlerin savunuldukları şekilleri ile yayımlanması ilkesine paralel olarak, tek bir dipnotun çıkarılması ve bir paragrafta ifade değişikliği yapılmasının dışında, aynen sayın jüri üyeleri önünde savunulduğu şekli ile yayımlanmaktadır. Aynı ilke gereği, tezimizin enstitüye teslim tarihi olan Haziran 2011 ′den bu güne kadar konu ile ilgili olarak yayımlanmış eserler de çalışmaya işlenememiştir. Ancak burada, konumuz ile ilgili bağlantıları¬nı da gözeterek, iki esere özellikle dikkat çekmek istiyorum. Bunlardan birincisi sayın hocam Prof. Dr. Ömer TEOMAN tarafın¬dan kaleme alınan ve Yargı Dünyası Dergisi′nin Haziran 2011 tarihli 186. sayısında yayımlanan "Görev Süresi Dolan Anonim Ortaklık Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Durumu" isimli makale; ikincisi ise sayın hocam Prof. Dr. Abuzer KENDİGELEN tarafından yazılmış bulunan ve Oniki Levha Yayınlarından Ekim 2011′de yayımlanan "Yeni Türk Tica¬ret Kanunu Değişiklikler, Yenilikler ve İlk Tespitler" başlıklı kitaptır. Eğer çalışmamızın yeni basılarım yapmak kısmet olursa, diğerleri ile birlikte, andığımız bu eserler de çalışmamıza işlenecektir. Hiç kuşku yok ki önsözler saygı, sevgi ve şükran duygularının dile getirilmesi için önemli bir vesiledir. Bu vesile ile saygıdeğer hocalarıma karşı olan teşekkür borcumu yerine getirmek, benim için çok zevkli bir görevdir. Burada ilk olarak sayın hocam Prof. Dr. Hüseyin ÜLGEN′e teşekkür etmek isterim. Sayın Hocam tezin savunulduğu günün akşamı isviçre′den telefon ederek beni tebrik etmek lütfunda bulunmuş, böylelikle bana çok büyük bir gurur ve mutluluk yaşatmıştır. Çalışmalarımın Hocam tara¬fından takip edildiğini bilmek, ilerleyen günlere ilişkin sorumluluğumu artırmaktadır. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Başkanı sayın hocam Prof. Dr. Mehmet HELVACI, başkanlığında sağlanan rahat çalışma ortamının yanı sıra, değerli öneri ve görüşleri ile yol gösterici olmuş, sadece bu çalışmam değil, ilerleyen çalışmalarım açısından da bana ışık tutacak kıymetli değerlendirme ve tecrübelerini benimle paylaşmıştır. Hocam′a şükran borçluyum. Sayın hocam Prof. Dr. Abuzer KENDİGELEN tezimi en küçük ayrıntısına kadar okuyup değerlendirmiş, gerek tezin yazım aşamasında gerek sonrasında kendisine her danıştığımda değerli görüşlerinden yarar¬lanmama imkân sağlamıştır. Hocam asistanlığımın ilk gününden bu yana ilgisini ve desteğini üzerimden eksik etmediği gibi detaylara gösterdiği özenle daha iyinin ve daha güzelin her zaman mümkün olduğunu bana öğretmiştir. Bu nedenle tezimin Hocam′ın değerlendirmesinden geçmiş olması, benim için ayrıca önemlidir. Hocam′a çok teşekkür ediyorum. Değerli zamanından ayırarak jürimde yer almayı kabul eden ve beni onurlandıran sayın hocam Prof. Dr. Tekin MEMIŞ tezimi satır satır okumuş, kıymetli görüş ve eleştirilerini paylaşmış, başka hukuki soru ve sorunlar açısından da yol göstermiştir. Hocam′a teşekkürlerimi sunarım. Henüz ilk makalemi yayımlamak konusunda beni teşvik eden sayın hocam Doç. Dr. Füsun NOMER ERTAN, asistanlığımın ilk gününden tezin savunuluğu tarihe kadar her zaman çalışmalarımın geldiği aşamayı takip etmiş; tezin bir an önce yazılıp savunulması için beni cesaretlendir¬miş ve desteklemiştir. Hocam′a çok teşekkür ederim. Sayın hocam Yard. Doç. Dr. Ali PASLI, kendisi ile tanışmamdan bugüne değin benden desteğini (ve tabir bağışlanırsa "ağabeyliğini") hiçbir zaman esirgememiştir. Tezimi baştan sona büyük bir titizlikle değerlendiren Hocam, son derece önem verdiğim görüş ve önerilerini benimle paylaşmaktan çekinmemiş, çalışmanın sadece içeriği değil, planı açısından dahi baştan sona rehberlik etmiştir. Tüm ilgisi ve desteği için Hocam′a müteşekkirim. Sayın hocalarım Yard. Doç. Dr. Alihan AYDIN ve Yard. Doç. Dr. M. Fatih ARICI gerek tezim konusunda gerek diğer hususlarda ne zaman ihtiyaç duysam kıymetli görüşlerini benimle paylaşmıştır. Önümde sayın hocalarım Yard. Doç. Dr. Alihan AYDIN, Yard. Doç. Dr. M. Fatih ARICI ve Yard. Doç. Dr. Ali PASLI gibi örnekler bulunması, benim için çok bü¬yük bir şanstır. Kendilerine bu vesile ile bir kez daha teşekkür ederim. Bu tezin ilk danışmanı, danışmanlığımı kabul ederek beni onurlan¬dıran sayın hocam Prof. Dr. Ömer TEOMAN′dır. Konunun seçilip ça¬lışmanın planlanması, Hocam′ın danışmanlığında gerçeldeşmiştir. Fakat tezin yazım sürecinde Hocam′ın sağlık sebepleri ile emekli olması nede¬niyle çalışma kendisinin danışmanlığında tamamlanamamıştır. Bununla birlikte sayın Hocam desteğini benden eksik etmemiş, kendisini her ziya¬retimde değerli görüş ve önerilerini paylaşma lütfunda bulunmuş, tezin tamamlanıp savunulmasını takiben süratle yayımlanması konusunda da beni teşvik etmiştir. Henüz hukuk fakültesinin üçüncü sınıfında ortaklık¬lar hukuku derslerinde tanıştığım ve anonim ortaklıklar hukukunun da tamamını kendisinden öğrendiğim Hocam′a minnet borcum sonsuzdur. Sayın hocam Prof. Dr. Ömer TEOMAN′ın emekliliğini takiben tez danışmanlığımı kabul eden sayın hocam Prof. Dr. Arslan KAYA bana her açıdan destek olmuştur. Sayın Hocam bilgisini paylaşmadaki cömertliği ile çalışmaya her açıdan ışık tutmuş, çalışmanın geniş kapsamlı olmasını sağlamış, fikirlerimi savunmam ve konu hakkında daha önce söylenenleri sorgulamam konusunda beni cesaretlendirmiştir. Çalışmaya başlarken temel amacım ve en çok dikkat ettiğim husus, tezimi konuyla ilgili yazıl¬mış benzer eserleri ve buradaki görüşleri ortaya koyan bir derlemeden öteye geçirebilmekti. Eğer bir nebze dahi olsa bunu başarabildiysem, Hocam sayesinde olmuştur. Sayın Hocam yalnızca tezle ilgili olarak ve tezin yazım sürecinde değil, her zaman ve her konuda ilgisini ve desteğini esirgememiş, engin hoşgörüsü ile tezin rahat bir çalışma ortamında yazı-lıp tamamlanmasını sağlamıştır. Hocam olmadan bu noktaya gelebilmem mümkün olmazdı; kendisine çok teşekkür ediyorum. Bu çalışma, sevgili annem Remziye SOYKAN ve sevgili babam Av. Nazmi Ali SOYKAN′a ithaf olunmuştur. Kendileri, iyi bir eğitim alabilmem için benden henüz onbir yaşında iken ayrılma fedakârlığında bulunmuş¬lar, yıllarca tek evlâtlarını en iyi ihtimalle haftada bir kez görebilmişlerdir. Karşılaştığım tüm zorluklarda istisnasız her zaman yanımda olan, beni hep destekleyen, ömrümün sonuna kadar kendilerine muhtaç olacağım sevgili anne ve babamın haklarını herhangi bir biçimde ödemem mümkün olma¬dığı gibi, aslında onlara teşekkür etmenin bir yolu da yoktur. Hayattaki tüm gayretim, onlara layık bir evlât olabilmek içindir. Sevgili anne ve babama Allah′tan sağlıklı, mutlu ve uzun ömürler diliyorum. Sadece akademik çalışmaların değil, herhangi bir çalışmanın başarı ile yapılıp tamamlanabilmesi, insanın iç huzura sahip olmasını gerektir¬mektedir. Bana bu huzuru sağlayan, sevgili Damla (Av. Damla ÜÇER) olmuştur. Kendisi yaklaşık yedi yıldır hiçbir zaman eksik etmediği sev¬gisi, desteği ve sabrı ile bana her daim mutluluk vermiş, en sıkıntılı an¬larımda hep yanımda bulunmuştur. Ona ne kadar teşekkür etsem azdır; gülen gözlerinin hiç solmamasını, her zaman sağlıklı, mutlu ve yanımda olmasını diliyorum. Çalışma gerek savunma öncesinde gerek sonrasında tarafımca tashih edilmiş olmasına rağmen, okuyucuya son bir tashihten daha geçtikten sonra sunulmak istenmiştir. Değerli meslektaşım ve mesai arkadaşım, Anabilim Dalımız Araştırma Görevlisi İbrahim Çağrı ZENGİN, kıymetli zamanından ayırarak bu son tashihi büyük bir özveri ve titizlikle gerçekleş¬tirmiş; çalışmaya göz nurunu katmıştır. Kendisine çok teşekkür ediyorum. Son olarak sayın Erol ÖZ şahsında, eserin yayımını üstlenen ve büyük bir özenle gerçekleştiren Oniki Levha Yayıncılık A.Ş.′nin tüm çalı¬şanlarına teşekkürlerimi sunuyorum. Beyazıt, 17.12.2011 İSMAİLCEMSOYKAN İÇİNDEKİLER : ÖNSÖZ KISALTMALAR GİRİŞ Birinci Bölüm TÜZEL KİŞİLERDE ORGAN KAVRAMI VE ANONİM ORTAKLIĞIN ORGANLARI I. TÜZEL KİŞİLERDE ORGAN KAVRAMI, İŞLEVİ, TÜRLERİ VE TANIMI.................................................................................5 A.İŞLEVİ..........................................................................................................5 B.TÜRLERİ....................................................................................................5 C.TANIMI.......................................................................................................8 II. ORGANIN TESPİTİNDE BAŞVURULACAK KISTASLAR VE OLGU ORGAN.........................................................................................9 A. GENEL OLARAK....................................................................................9 B.ŞEKLÃKISTAS...........................................................................................9 1. Zorunlu Organ.....................................................................................9 2. İhtiyari Organ.....................................................................................10 3. Mahkeme veya Resmî Makam Kararıyla Atanan Organ.........11 C. MADDİ KISTAS VE OLGU ORGAN..............................................13 III. TÜZEL KİŞİYLE ORGAN ARASINDAKİ İLİŞKİ............................16 IV. ANONİM ORTAKLIĞIN ORGANLARI..............................................19 A. ANONİM ORTAKLIĞIN ZORUNLU ORGANLARI...............19 1. Yönetim Kurulu.................................................................................21 a. Yönetim Kurulunun Organ Niteliği......................................21 b. Yönetim Kurulu Üyeleriyle Ortaklık Arasındaki İlişki...............................................................................................21 c. Yönetim Kurulu Üyesi Sıfatının Kazanılması.................... 23 (1) Genel Kurul Tarafından Seçilme.................................... 23 (2) Kuruluşta Esas Sözleşme ile Atanma............................. 23 (3) Yönetim Kurulunun Açılan Üyelikleri Doldurması.. 23 (4) Kamu Tüzel Kişilerinin Üye Ataması........................... 24 d. Yönetim Kurulu Üyesi Seçilme Ehliyeti.............................. 25 (1) Gerçek Kişi Olmak............................................................. 25 (2) Pay Sahipliği.........................................................................27 (3) Tam Ehliyet...........................................................................31 (4) KomYde Aranan Nitelikler..............................................32 (5) Esas Sözleşmeyle Aranabilecek Nitelikler.....................33 e. Yönetim Kurulu Üye Sayısı..................................................... 34 f. Yönetim Kurulu Üyelerinin Görev Süresi........................... 38 g. Yönetim Kurulu Üyelerinin Görevlerinin Sona Ermesi ...........................................................................................39 2. Denetçiler............................................................................................42 a. Denetçilerin Organ Niteliği.....................................................42 b. Denetçilerle Ortaklık Arasındaki İlişki................................43 c. Denetçi Sıfatının Kazanılması............................................... 44 (1) Genel Kurul Tarafından Seçilme.................................... 44 (2) Kuruluşta Esas Sözleşme ile Atanma............................. 44 (3) Denetçilerin Açılan Üyeliği Doldurması ve Mahkemece Atanma.......................................................... 44 (4) Kamu Tüzel Kişilerinin Denetçi Ataması.....................45 d. Denetçi Seçilme Ehliyeti..........................................................45 (1) Pay Sahipliği.........................................................................45 (2) Vatandaşlık........................................................................... 46 (3) Gerçek Kişi Olmak..............................................................47 (4) KomYde Aranan Nitelikler............................................. 49 (5) Esas Sözleşmeyle Aranabilecek Nitelikler.................... 49 (6) Denetçi Seçilme Engelleri................................................ 50 e. Denetçi Sayısı..............................................................................52 f. Denetçilerin Görev Süresi....................................................... 54 g. Denetçilik Görevinin Sona Ermesi........................................55 3. Genel Kurul........................................................................................55 B. ANONİM ORTAKLIĞIN İHTİYARİ ORGANLARI................57 1. Anonim Ortaklıkta İhtiyari Organ Oluşturulması...................57 2. İhtiyari Organın Yokluğunun Ortaklığın Feshine Neden Olup Olmayacağının Değerlendirilmesi........................59 İkinci Bölüm ANONİM ORTAKLIKTA ORGAN YOKLUĞU KAVRAMI VE ÖZEL GÖRÜNÜMLERİ I. ANONİM ORTAKLIKTA ORGAN YOKLUĞU KAVRAMI......... 63 A. GENEL OLARAK................................................................................. 63 B. ORGAN YOKLUĞUNUN ANLAMI.............................................. 63 1. Organın Mevcut Olmaması........................................................... 63 2. Şeklen Mevcut Olan Organın Faaliyette Bulunamaması....... 64 a. Organ Yokluğunu Organın Şeklen Mevcut Olmamasına İnhisar Ettiren Görüş.......................................65 b. Organ Yokluğunu Geniş Yorumlayan Görüş.......................67 c. Görüşümüz..................................................................................71 II. ORGAN YOKLUĞUNUN ÖZEL GÖRÜNÜMLERİ........................76 A. GERÇEK ANLAMDA YOKLUK HÃLLERİNİN SINIRLANDIRILMASI.......................................................................76 1. Organın Üye Sayısının Kanun veya Esas Sözleşmede Aranan ya da Genel Kurulun Seçim Kararında Belirlenen Sayının Altına Düşmesi...............................................76 2. Organın Görev Süresinin Dolması.............................................. 77 3. Organın Seçimine İlişkin Genel Kurul Kararının Yokluğunun veya Butlanının Tespiti yahut İptali..................... 77 4. Organ Üyelerinin veya Paysahiplerinin Kuruluşta Esas Sözleşmede Gösterilmemesi...........................................................78 5. Genel Kurul Bakımından Ortaya Çıkan Bir Ara Sonuç.......... 83 B. YÖNETİM KURULUNUN YOKLUĞU........................................ 84 1. Yönetim Kurulunun Gerçek Anlamda Yokluğu........................ 84 a. Üyelik Açılması Nedeniyle Yönetim Kurulu Üye Sayısının Kanun, Esas Sözleşme veya Genel Kurul Kararında Belirlenen Sayının Altına Düşmesi....................85 (1) Öğretideki Görüşler............................................................85 (2) Görüşümüz.......................................................................... 90 (3) Açılan Üyeliklerin Yönetim Kurulunca Doldurulması..................................................................... 100 i. TK m. 315/Iin Niteliği............................................ 100 ii. TK m. 315/Iin Uygulanması.................................. 104 iii. Yönetim Kurulunca Seçilebilecek Azami Üye Sayısı............................................................................. 113 b. Yönetim Kurulunun Kanun, Esas Sözleşme veya Genel Kurul Kararıyla Belirlenen Görev Süresinin Dolması...................................................................................... 120 (1) Genel Olarak...................................................................... 120 (2) Öğretideki Görüşler......................................................... 121 (3) Yargıtay Uygulaması........................................................ 131 (4) Görüşümüz.........................................................................141 c. Yönetim Kurulunun Seçimine İlişkin Genel Kurul Kararının Yokluğunun veya Butlanın Tespiti yahut İptal Edilmesi........................................................................... 149 (1) Genel Kurulun Seçim Kararının Yokluğunun veya Butlanının Tespiti............................................................. 151 (2) Genel Kurulun Seçim Kararının İptali ve Bir İptal Sebebi Olarak Seçilen Üyelerin Esas Sözleşmede Aranan Sayı veya Nitelikte Olmamasının Organ Yokluğu ile İlişkisi............................................................ 152 (3) Mahkeme Kararının Kesinleşmesi................................161 2. Yönetim Kurulunun İşlevsizliği ve Kilitlenmesi..................... 165 a. Genel Olarak............................................................................. 165 b. Yönetim Kurulunun Toplantıya Davet Edilmemesi Nedeniyle Toplanamaması.................................................... 166 (1) Yönetim Kurulu Toplantıya Davete Yetkili Kişiler.. 166 (2) Davetin Şekli...................................................................... 169 (3) Davetin Zamanı.................................................................170 (4) Yönetim Kurulunun Toplantıya Davet Edilmemesi Sebebiyle İşlevsiz Hale Gelmesinin Sonucu...............171 c. Toplantı ve Karar Yetersayılarının Oluşmaması...............175 (1) TK m. 330a Göre Toplantı Yetersayısı.........................176 i. Nitelikli Çoğunluk Görüşü..................................... 177 ii. Mutlak Çoğunluk Görüşü....................................... 180 iii. Yargıtayın Görüşü..................................................... 185 iv.Görüşümüz................................................................. 186 (2) Toplantı Yetersayısının Esas Sözleşme ile Düzenlenmesi.................................................................... 187 i. Genel Olarak............................................................... 187 ii. Esas Sözleşme ile Toplantı Yetersayısının Ağırlaştırılması.......................................................... 187 iii. Esas Sözleşme ile Toplantı Yetersayısının Hafifletilmesi............................................................. 188 (3) Karar Yetersayısının Oluşmaması ve Oylarda Eşitlik Durumu...............................................................................191 d. Yönetim Kurulunun İşlevsizliği ve Kilitlenmesi Açısından Bir Ara Sonuç........................................................ 193 C. DENETÇİLERİN YOKLUĞU......................................................... 195 1. Denetçilerin Gerçek Anlamda Yokluğu.................................... 195 a. Genel Olarak............................................................................. 195 b. Açılan Denetçiliklerin Doldurulması................................. 196 (1) Diğer Denetçiler Tarafından Seçilme.......................... 196 (2) Mahkemece Atanma........................................................204 2. Denetçilerin İşlevsizliği ve Kilitlenmesi...................................206 a. Genel Olarak.............................................................................206 b. Denetim Organının İşlevsizlik ya da Kilitlenme Olasılığı......................................................................................208 (1) Denetçilerin Çalışma Biçimi.........................................208 (2) Görüşümüz........................................................................ 215 D. GENEL KURULUN YOKLUĞU.....................................................216 1. Genel Kurulun Gerçek Anlamda Yokluğu................................216 a. Genel Olarak..............................................................................216 b. Genel Kurulun Mevcut Olmamasının ve Bu Sebeple Ortaklığın Feshinin Mümkün Olup Olmadığı.................217 2. Genel Kurulun İşlevsizliği ve Kilitlenmesi..............................226 a. Genel Olarak.............................................................................226 b. Genel Kurulun Toplantıya Davet Edilmemesi Sebebiyle Toplanamaması..................................................... 229 (1) Genel Kurulu Toplantıya Davete Yetkili Organ ve Kişiler.................................................................................. 229 (2) Davetin Şekli ve Zamanı.................................................230 (3) Genel Kurulun Toplantıya Davet Edilmemesi Sebebiyle Toplanamaması ve Davet Merasimine Aykırı Olarak Gerçekleşen Toplantıların Fesih Sonucu Açısından Durumu........................................................... 231 c. Genel Kurul Toplantı ve Karar Yetersayılarının Oluşmaması..............................................................................236 (1) Genel Kurulun Toplantı Yetersayıları.......................... 237 (2) Genel Kurulun Toplantı Yetersayısının Esas Sözleşme ile Düzenlenmesi.............................................................. 241 i. Genel Olarak............................................................... 241 ii. Esas Sözleşme ile Toplantı Yetersayısının Ağırlaştırılması..........................................................242 iii. Esas Sözleşme ile Toplantı Yetersayısının Hafifletilmesi.............................................................246 (3) Karar Yetersayısının Oluşmaması ve Oylarda Eşitlik Durumu..............................................................................247 d. Genel Kurulun İşlevsizliği ve Kilitlenmesi Açısından Bir Ara Sonuç........................................................ 252 Üçüncü Bölüm ANONİM ORTAKLIĞIN ORGAN YOKLUĞU SEBEBİYLE FESHİ I. GENEL OLARAK...................................................................................... 255 II. FESİH DAVASININ TARAFLARI, DAVADA ORTAKLIĞIN TEMSİLİ, DAVANIN NİTELİĞİ, YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME..................................................................................................256 A. DAVANIN TARAFLARI VE DAVADA ORTAKLIĞIN TEMSİLİ.................................................................................................256 1. Davanın Tarafları...........................................................................256 2. Davada Ortaklığın Temsili..........................................................258 B. DAVANIN NİTELİĞİ.........................................................................262 C. YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME..........................................263 III. DAVA SÜRECİNDE ALINABİLECEK TEDBİRLER VE ÖZELLİKLE ORTAKLIĞA KAYYIM ATANMASI.......................264 1. Dava Sürecinde Alınabilecek Tedbirler.....................................264 2. Ortaklığa Kayyım Atanması.......................................................265 a. Genel Olarak.............................................................................265 b. Yönetim Kurulunun Yokluğu...............................................265 c. Ortaklığın Yönetiminin Başka Bir Yoldan Sağlanamaması.........................................................................267 d. Ortaklığa Kayyım Atanmasında Görevli Mahkeme....... 271 e. Yalnızca Ortaklığa Kayyım Atanması Talebinin Fesih Talebini de İçerip İçermeyeceği Sorunu................. 276 f. Fesih Davası Kapsamında Atanan Kayyımın Yetkileri...................................................................................... 278 IV. FESHE KARAR VERİLEBİLMESİ İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR..................................................................................................... 281 1. Genel Olarak.................................................................................... 281 2. Organ Yokluğunun Tespit Edilmesi........................................... 281 a. Organ Yokluğunun Sürekli Olması.....................................282 b. İşlevsizlik veya Kilitlenme Bakımından Tamlık Şartı............................................................................................. 295 3. Ortaklığa Mahkemece Süre Verilmesi......................................300 4. Mahkemece Verilen Süre İçerisinde Organ Yokluğunun Giderilememesi...............................................................................306 Dördüncü Bölüm 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNU DÜZENLEMELERİNİN ORGAN YOKLUĞU AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ I. GENEL OLARAK.......................................................................................311 II. YTKYA GÖRE ANONİM ORTAKLIĞIN ZORUNLU ORGANLARI VE YTKDA DENETÇİNİN ANONİM ORTAKLIĞIN BİR ORGANI OLUP OLMADIĞI SORUNU...... 312 III. YTK m. 531 KARŞISINDA FESİH SONUCU BAKIMINDAN ORGAN YOKLUĞUNUN HAKLI SEBEPTEN AYRILMASI..........................................................................319 A. TKDAKİ DURUM ..............................................................................319 B. YTK m. 531 VE ORGAN YOKLUĞU İLİŞKİSİ SONUÇ KAYNAKÇA
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı