Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Ãœyelik
Ãœye GiriÅŸi
Anonim Ortaklığın Haklı Sebeple Feshi
.jpg){kind=small}
Anonim Ortaklığın Haklı Sebeple Feshi
Nuri ERDEM - Vedat Kitapçılık
130,00
TL
ÖNSÖZ
Anonim ortaklığın haklı sebeple feshini incelediğimiz, esasen doktora
tezimize dayanan fakat bu basıda metne önemli ilaveler yapılan ve geniÅŸle-
tilen kitabımız, bu alandaki ilk çalışma lmasa da, yeni kanun döneminde
yayınlanan ilk eser olması nedeniyle yoÄŸun ilgi gördü ve bir monografik eser
için oldukça kısa sayılabilecek bir sürede tükendi. Öncelikle çalışmamıza
ilgi gösteren herkese teÅŸekkürlerimi sunarım.
Ä°lk hali ile 6102 sayılı TTK’nın yürürlüÄŸe girmesinden önce hazırlama-
ya baÅŸladığımız bu çalışma, kanunun yürürlüÄŸe girmesi ile ayrı bir anlam
kazandı. Konu beklenildiÄŸi ÅŸekilde uygulama ve öÄŸretide yoÄŸun ilgi gördü.
Bu konuda iki adet doktora tezi daha yayınlandı ve anonim ortaklığın haklı
sebeple feshi pek çok makalede farklı yönlerden irdelendi. Genel eserlerde
de konu oldukça detaylı bir biçimde incelendi. TTK 531’in yürürlüÄŸe girme-
sini takiben kısa bir sürede anonim ortaklığın haklı sebeple feshi Yargıtay
kararlarına da konu oldu ve fikir verecek ölçüde içtihat oluÅŸtu. Kitabın ilk
basısının yapıldığı Ekim 2012’den sonra mevzuatta, teori ve uygulamada
önemli deÄŸiÅŸiklikler ve geliÅŸmeler oldu. Tüm bunları da deÄŸerlendirmeye
ve kitaba işlemeye gayret edecek şekilde, uygulamada karşılaştığımız ve ilk
basıda öngörülemeyen meseleleri de irdelemeye çalışarak kitabın bu basısını
hazırlamış bulunuyoruz. Konuyu kendi eserlerinde değerlendiren, bu bağ-
lamda eserimizi de inceleyen, öne sürdüÄŸümüz görüÅŸlere katılan, pekiÅŸtiren
yahut farklı yaklaşımlar getiren, böylelikle çalışmamızın geliÅŸmesine katkı
saÄŸlayan baÅŸta saygıdeÄŸer hocalarım olmak üzere herkese canı gönülden te-
ÅŸekkür ediyorum. Bu baÄŸlamda çalışmamıza eserlerinde yer veren, hazırla-
mış oldukları bilimsel eserlerde seçilmiÅŸ literatürleri içerisinde yer almak-
tan gurur duyduÄŸum Ticaret Hukuku’nun duayenleri, saygıdeÄŸer hocalarım
Prof. Dr. Ünal TEKÄ°NALP ve Prof. Dr. Ersin ÇAMOÄžLU’na özel olarak
saygı ve teÅŸekkürlerimi sunarım.
Mensubu olduÄŸum Ä°stanbul Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde ra-
hat ve mutlu bir çalışma ortamı saÄŸlayan, desteklerini esirgemeyen, baÅŸta
Ä°stanbul Aydın Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yadigar Ä°ZMÄ°RLÄ° olmak üze-
IV
Önsöz
re, Ticaret Hukuku Anabilim Dalı’nda birlikte çalışma ÅŸansı yakaladığım ve
eserlerinden faydalandığım deÄŸerli hocalarım Prof. Dr. Hasan PULAÅžLI’ya,
Prof. Dr. Ömer Adil ATASOY’a, Prof. Dr. Erol ULUSOY’a ve tüm deÄŸerli
hocalarım ile çalışma arkadaÅŸlarıma saygı ve teÅŸekkürlerimi sunarım.
Yine burada çalışmamızın mimarı olan saygıdeÄŸer hocam Prof. Dr. Meh-
met BAHTÄ°YAR’a, akademik çalışmalarımda her zaman görüÅŸ ve önerileri
ile yol gösterici olan saygıdeÄŸer hocalarım Prof. Dr. Mehmet HELVACI ve
Prof. Dr. Arslan KAYA’ya da bu vesileyle bir kez daha saygı ve teÅŸekkürle-
rimi sunarım.
Hayatımda özel bir yere ve anlama sahip, daima yanımda olup bu çalış-
mam sırasında da her zaman olduğu gibi sevgi, ilgi ve desteğini bir an olsun
esirgemeyen kıymetli ve sevgili eÅŸim BüÅŸra ERDEM’e, bu vesileyle sevgili
annem Nalan ERDEM’e ve babam Halil ERDEM’e, kız kardeÅŸim Buket
ERDEM’e sevgi ve saygı ile birlikte sonsuz teÅŸekkürlerimi sunarım.
Kitabımızın bu basısını da Vedat CARBAÅž ile birlikte gerçekleÅŸtiriyo-
ruz. Kendisine ve baÅŸta Gülgonca ÇARPIK olmak üzere tüm Vedat Kitapçı-
lık çalışanlarına, titiz ve özenli çalışmaları için teÅŸekkür ederim.
Dr. ÖÄŸr. Üyesi Nuri ERDEM
Caddebostan, 11.03.2019
1. BASIYA ÖNSÖZ’DEN
“Bu çalışma, TC. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel
Hukuk Doktora Programı kapsamında Doktora Tezi olarak hazırlanmış ve
08.10.2012 tarihinde Prof. Dr. Rayegan KENDER, Prof. Dr. Merih Kemal
OMAĞ, Prof. Dr. Abdulkadir ARPACI, Prof. Dr. Ayşe SUMER ve tez danış-
manı Prof. Dr. Mehmet BAHTÄ°YAR’dan oluÅŸan jüri huzurunda savunularak
oybirliÄŸi ile kabul edilmiÅŸtir. Tezimiz küçük ilave ve düzeltmeler bir yana ge-
nel kabule uygun olarak savunulduÄŸu ÅŸekilde yayınlanmıştır... süreç boyunca
yardım, emek ve desteÄŸi olan herkes kocaman bir teÅŸekkürü hak eder. Ancak
bir kiÅŸi var ki, tüm bu emek ve çalışmanın doktor sıfatı ile taçlanması onun
sayesinde gerçekleÅŸmiÅŸtir. BahsettiÄŸim insan, çalışmanın atfedildiÄŸi saygı-
deÄŸer ve kıymetli hocam Prof. Dr. Mehmet BAHTÄ°YAR’dır. Klasik söylem ile
konunun seçilmesinden kaynakçaya, tezin hazırlanıp savunulmasına kadar
bütün emek ve desteÄŸi için kendilerine teÅŸekkür etmek gerekir...DeÄŸerli jüri
üyeleri Sayın Prof. Dr. Rayegan KENDER hocam eÅŸsiz tecrübe ve bilgisi ile
bize çalışmamızda yol göstermiÅŸ; Sayın Prof. Dr. Merih Kemal OMAÄž ve
Sayın Prof. Dr. Ayşe SUMER hocalarım kıymetli değerlendirmeleri ve olum-
lu yaklaşımları ile çalışmamıza yardımcı olmuÅŸ; Yeditepe Üniversitesi Özel
Hukuk Anabilim Dalı Başkanı Sayın hocam Prof. Dr. Abdulkadir ARPACI
engin bilgisi ile çalışmamıza derinlik kazandırmış ve yol göstermiÅŸ, yardım,
ÅŸefkat ve desteklerini hiçbir zaman esirgememiÅŸlerdir. Bu vesile ile sayın jüri
üyelerine, çalışmamıza ayırdıkları zaman ile görüÅŸ ve deÄŸerlendirmeleri için
gönülden teÅŸekkür ederim...Çok deÄŸerli yardım ve destekleri ile ilk sıralar-
dan birisini dekan yardımcımız Sayın hocam Yrd. Doç. Dr. Gül DOÄžAN ha-
kediyor. DesteÄŸi ve varlığı çalışmamızı tamamlamamızı saÄŸlayan en önemli
etkenlerden birisidir. Kendisine ne kadar teÅŸekkür etsem azdır. Uzun yıllar
kürsü hocam olan Doç. Dr. Necla AKDAÄž GÜNEY de bu listede öncelikle
anılmalıdır. Kendisine gönülden çaba ve yardımları dolayısıyla buradan bir
kez daha teÅŸekkür ederim. Bu çalışmamızda da özellikle Alman Hukuku’na
dair incelemelerimizde, gerek kaynakların elde edilmesinde gerekse görüÅŸ
ve deÄŸerlendirmeleri ile önemli katkıda bulunmuÅŸlardır. Heidelberg Üni-
versitesi’nde yapılan Almanca çalışmaları ve kaynak araÅŸtırmaları da onun
VI
1. Bası’ya Önsözden
vasıtasıyla gerçekleÅŸmiÅŸtir. Yine Sayın hocam aracılığı ile Zürih Üniversi-
tesi’nde kaynak araÅŸtırması ve çalışma yapmak fırsatı buldum. Bu vesile
ile ayrıca Zürih Üniversitesi’nde araÅŸtırma yapmama imkân tanıyan Ä°sviçre
Ticaret Hukuku öÄŸretisinin önde gelen isimlerinden Sayın Prof. Dr. Peter
NOBEL ile AraÅŸ. Gör. Sayın Gilles PITSCHEN’e de buradan teÅŸekkürlerimi
sunarım...”
Batı Ataşehir, 10.10.2012
Dr. Nuri ERDEM
Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER
GÄ°RÄ°Åž ........................................................................................................... 1
BÄ°RÄ°NCÄ° BÖLÜM
ANONÄ°M ORTAKLIÄžIN HAKLI SEBEPLE FESHÄ°NE
GENEL BAKIÅž
§ 1. KONUNUN TAKDÄ°MÄ° VE ÖNEMÄ° ...............................................3
I. KONUNUN TAKDÄ°MÄ°................................................................3
II. ANONÄ°M ORTAKLIKTA HAKLI SEBEPLE FESÄ°H
DAVASININ BAÅžLICA Ä°ÅžLEVLERÄ° DOÄžRULTUSUNDA
KONUNUN ÖNEMÄ°....................................................................7
1. Davanın Azınlığı ÇoÄŸunluk Gücünün Olumsuz
Etkilerine Karşı Koruyucu İşlevi ............................................7
2. Payın Devri Sınırlandırmalarına Karşı Çözüm
Sağlayıcı İşlevi .....................................................................16
3. Sürekli Borç Ä°liÅŸkisi DoÄŸuran Ortaklık SözleÅŸmesinin
Sona Erdirilmesi Ä°ÅŸlevi .........................................................18
§ 2. ALMAN VE Ä°SVÄ°ÇRE HUKUKUNDA ANONÄ°M
ORTAKLIÄžIN HAKLI SEBEPLE FESHÄ°NE GENEL BAKIÅž.20
I. ALMAN HUKUKUNDA...........................................................20
II. Ä°SVÄ°ÇRE HUKUKUNDA..........................................................23
1. Mülga Kanunlar Dönemi ve Yürürlükteki
Ä°sv. BK 736’nın Tarihi GeliÅŸimi ............................................24
2. 1991 Reformu Sonrası Ä°sviçre Hukukunda Mevcut
Hukuki Düzenleme................................................................28
3. Ä°sviçre Anonim Ortaklıklar Hukukunda: “Büyük
Ortaklıklar Hukuku Revizyonu” - 2007 Tasarısı ve
Anonim Ortaklığın Haklı Sebeple Feshi. .............................30
VIII
Kısaltmalar
4. Ana Hatlarıyla Ä°sviçre Federal Mahkemesi’nin
Konuya Bakışı ve Uygulamadan Haklı Sebep
Örnekleri .........................................................................32
§3. TÜRK HUKUKUNDA ANONÄ°M ORTAKLIÄžIN HAKLI
SEBEPLE FESHÄ°NÄ°N KANUNDA DÜZENLENİŞİ VE
TARİHİ GELİŞİMİ ........................................................................35
I. TÜRK HUKUKUNDA 6762 SAYILI ETK
HÜKÜMLERÄ° ÇERÇEVESÄ°NDE ANONÄ°M
ORTAKLIKLARIN HAKLI SEBEPLE FESHÄ°NÄ°N
MÜMKÜN OLUP OLMADIÄžI SORUNU................................35
II. ÖÄžRETÄ° VE YARGININ 6762 SAYILI ETK
HÜKÜMLERÄ° ÇERÇEVESÄ°NDE KONUYA
BAKIÅžI VE TEMEL TARTIÅžMA NOKTALARI......................36
1. 6762 Sayılı Türk Ticaret Kanununda Anonim
Ortaklığın Haklı Sebeple Feshinin DüzenlenmemiÅŸ
Olması ve Etkileri..................................................................36
2. Anonim Ortaklık Bakımından Haklı Sebeple Feshin
6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda DüzenlenmemiÅŸ
Olmasının Bir Kanun Boşluğu Teşkil Edip Etmediği ...........38
3. Adi Ortaklığın Haklı Sebeple Feshini Düzenleyen
Hükümlerin Genel Hüküm Olarak Anonim Ortaklıklar
Hakkında Uygulanmasının Mümkün Olup Olmadığı ...........42
4. 6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Hükümleri
Çerçevesinde Pay Sahiplerine Önerilen Alternatif
Hukuki Ä°mkânlar ...................................................................43
A. Pay Sahibinin Payını Devrederek Ortaklıktan
Çıkması ...........................................................................43
B. Genel Kurul Kararlarının İptali ve Sorumluluk
Davası Açılması...............................................................44
C. Ortaklığın Amacına UlaÅŸmasının Ä°mkânsız Hale
GeldiÄŸi Gerekçesiyle Ä°nfisahın Tespiti Davası
Açılması...........................................................................45
D. Ana SözleÅŸmeyle Pay Sahiplerine Haklı Sebeple
Fesih Olanağı Tanınması .................................................47
5. Ara DeÄŸerlendirme ................................................................48
IX
Ä°çindekiler
III. ANONÄ°M ORTAKLIÄžIN HAKLI SEBEPLE FESHÄ°NÄ°N
TÜRK TÄ°CARET KANUNUNDA DÜZENLENMESÄ°NÄ°N
TARİHİ GELİŞİMİ ...................................................................54
1. 1985 Tarihli TTK Taslağı’nda Anonim Ortaklığın
Haklı Sebeple Feshi...............................................................54
2. 2005 Tarihli TTK Tasarısı’nda Anonim Ortaklığın
Haklı Sebeple Feshi ve Tasarı’nın KanunlaÅŸması;
6102 Sayılı “Yeni” TTK 531 .................................................57
IV. DÄ°ÄžER ORTAKLIK TÜRLERÄ°NÄ°N HAKLI SEBEPLE
FESHÄ°.........................................................................................60
1. Adi Ortaklığın Haklı Sebeple Feshi ......................................60
2. Kollektif Ortaklığın Haklı Sebeple Feshi..............................63
3. Limited Ortaklığın Haklı Sebeple Feshi................................66
Ä°KÄ°NCÄ° BÖLÜM
HAKLI SEBEP
§ 4. HAKLI SEBEP KAVRAMI VE ÖZELLÄ°KLERÄ°........................71
I. BORÇLAR HUKUKUNDA HAKLI SEBEP ............................71
1. Terminoloji ...........................................................................72
2. Tanım.....................................................................................73
3. Haklı Sebep Teşkil Eden Olguların Tasnifi ...........................77
4. Haklı Sebep Kavramının Fesih Hakkının Kullanılması
Üzerindeki Etkisi ..................................................................77
A. Genel Olarak....................................................................77
B. OlaÄŸan ve OlaÄŸanüstü Fesih ...........................................79
5. Sürekli Borç Ä°liÅŸkilerinde Haklı Sebebe Sonuç
Bağlanmasının Dogmatik Temeli..........................................83
A. Dürüstlük Kuralı ÖÄŸretisi ...............................................83
B. Dürüstlük Kuralı Kaynaklı “Clausula Rebus Sic
Stantibus” Kavramı ve Haklı Sebeple Fesihle Ä°liÅŸkisi.....84
II. ORTAKLIKLAR HUKUKUNDA ORTAKLIÄžIN
DEVAMININ ÇEKÄ°LMEZ HALE GELMESÄ°:
ÖZELLÄ°KLE KOLLEKTÄ°F ORTAKLIKLARDA
“HAKLI SEBEP” .......................................................................93
Ä°çindekiler
X
1. Ortaklıklar Hukukunda Haklı Sebebin Tanımı......................93
A. Yasal Tanım .....................................................................93
B. Yasal Tanımın Unsurları..................................................95
a. “Åžirketin KuruluÅŸuna Yol Açan Fiili veya
KiÅŸisel Sebeplerin Ortadan Kalkmış Olması” ............95
b. Söz Konusu Durumun Ortaklığın Ä°ÅŸletme
Konusunun Elde Edilmesini Ä°mkânsız
Kılması yahut GüçleÅŸtirmesi .......................................96
C. ÖÄŸreti ve Uygulamada Yapılan Tanımlar ........................97
2. Ortaklıklar Hukukunda Haklı Sebeplerin Tasnifi;
Öznel ve Nesnel Nitelikteki Haklı Sebepler..........................97
A. Genel Açıklama ...............................................................97
B. Anonim Ortaklıkta Nesnel-Öznel Sebepler
Ayırımı ve Önemi ............................................................98
III. ANONÄ°M ORTAKLIÄžA ÖZGÜ HAKLI SEBEP
KAVRAMI..................................................................................99
1. Genel olarak .........................................................................99
2. Anonim Ortaklığa Özgü Haklı Sebep Tanımı .....................101
A. Tanımlamada Yararlanılan Kıstaslar..............................101
B. Kıstasların Değerlendirilmesi........................................103
§ 5. ÖZEL OLARAK ANONÄ°M ORTAKLIKTA HAKLI
SEBEPLERÄ°N GÖRÜNÜM BÄ°ÇÄ°MLERÄ°..................................106
I. ÇOÄžUNLUK GÜCÜNÜN KÖTÜYE
KULLANILMASINDAN Ä°LERÄ° GELEN HAKLI
SEBEP ÖRNEKLERÄ°...............................................................108
1. ÇoÄŸunluk Gücünün Kötüye Kullanılması Kavramı ..........108
2. ÇoÄŸunluk Gücünün Kötüye Kullanılmasının
Haklı Sebep Teşkil Etmesi...................................................111
3. ÇoÄŸunluk Gücünün Kötüye Kullanılmasının
Haklı Sebep Teşkil Etmesinin Şartları.................................112
A. Eylemin Devamlılık Arz Etmesi....................................112
B. Kötüye Kullanmanın GerçekleÅŸmiÅŸ Olması .................113
C. Kötüye Kullanmanın Olumsuz Åžartlarının
Mevcut Olmaması ........................................................113
XI
Ä°çindekiler
4. ÇoÄŸunluk Gücünün Kötüye Kullanılmasından
DoÄŸan Haklı Sebep Örnekleri ............................................114
A. Pay Sahiplerinin Mali Haklarının İhlali ........................115
a. Kâr Payı Alma Hakkının Ä°hlali ..................................115
b. Diğer Mali Hakların İhlali.........................................122
B. Pay Sahiplerinin Mali Hakları Dışındaki
Haklarının İhlali.............................................................126
a. Ortaklığa Katılma Haklarının İhlali...........................126
b. Pay Sahibinin Bilgi Alma ve Ä°nceleme
Haklarının İhlali.........................................................132
c. Pay Sahiplerinin Yönetime Katılma
Haklarının İhlali ........................................................134
II. ÇOÄžUNLUK GÜCÜNÜN KÖTÜYE KULLANILMASI
DIÅžINDA BAÅžLICA HAKLI SEBEP ÖRNEKLERÄ°..............138
1. Anonim Ortaklığın Amacının ve Konusunun
GerçekleÅŸmesinin Sübjektif Olarak Ä°mkânsız Hale
Gelmesi................................................................................138
A. Genel Olarak Ortaklığın Amacı ve Konusu...................138
a. Nihai amaç ................................................................138
b. Amaç ve Konu ..........................................................139
B. Ortaklığın Ä°ÅŸletme Konusunun GerçekleÅŸtirilmesinin
Ä°mkânsız Hale Gelmesinin Ayrı Bir Sona Erme
Sebebi Olarak DüzenlenmiÅŸ Olması ve Bunun
Haklı Sebeple Fesih Davası ile İlişkisi..........................140
C. Ortaklığın Asıl Amacına Ulaşmasının
Ä°mkânsızlaÅŸması (Kazanç Elde Edemez
Hale Gelmesi)................................................................143
2. Esas Sermayenin Fiilen Yitirilmesinin Haklı
Sebep TeÅŸkil Etmesi ............................................................145
3. Ortaklık Amacının Değişmesi .............................................145
4. Organların İşlevini Yitirmesi ..............................................147
5. Ortaklığın Kötü Yönetimi....................................................149
Ä°çindekiler
XII
III. KİŞİSEL OLGULARA DAYANAN HAKLI SEBEPLER ......153
1. Genel Olarak........................................................................153
2. Kişisel Olguların Haklı Sebep Teşkil Edip
EtmeyeceÄŸi Meselesi ..........................................................153
3. KiÅŸisel Haklı Sebep Örnekleri ............................................158
a. Ä°ÅŸ Göremezlik ..................................................................158
b. Kişisel Farklılıklar...........................................................159
c. Tâbiiyet Farklılıkları........................................................159
d. Pay Sahipleri SözleÅŸmelerinin Ä°hlal Edilmesi .................160
IV. ÖÄžRETÄ°DE LÄ°STE HALÄ°NDE YAPILAN SAYIM VE
BU LÄ°STEDE BELÄ°RTÄ°LEN HAKLI SEBEP
ÖRNEKLERÄ° ...........................................................................162
V. LÄ°MÄ°TED ORTAKLIKLAR UYGULAMASINDAN
GELEN BAÅžLICA HAKLI SEBEPLERÄ°N GÖRÜNÜM
BÄ°ÇÄ°MLERÄ°..............................................................................165
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ANONÄ°M ORTAKLIÄžIN HAKLI SEBEPLE
FESHÄ° DAVASI
§ 6. FESÄ°H DAVASINDA UYGULANACAK USUL..........................169
I. TTK 531’DE ÖNGÖRÜLEN DAVA ÅžARTLARI ...................169
1. Haklı Sebebin Mevcudiyeti.................................................170
2. Davacı Pay Sahiplerinin Davalı Ortaklıkta Belirli
Bir Miktarda Sermayeyi Temsil Eden Paya Sahip Olması..173
A. Genel Olarak..................................................................173
B. TTK 531’deki Pay Oranlarının DeÄŸiÅŸtirilip
DeÄŸiÅŸtirilemeyeceÄŸi ......................................................174
II. FESÄ°H DAVASINDA HUSUMET ...........................................179
1. Davacı .................................................................................179
A. Pay Sahipliği ve Bu Sıfatın İspatı .................................179
B. Pay veya Pay Senetleri Üzerinde Ä°ntifa, Rehin,
Vedia yahut Ariyet Hakları Olması................................181
C. Paya Birden Fazla Kimsenin Malik Olması ..................182
2. Davalı ..................................................................................184
XIII
Ä°çindekiler
III. YARGILAMA USULÜ ...........................................................185
IV. YETKÄ°LÄ° VE GÖREVLÄ° MAHKEME....................................185
V. FESÄ°H DAVASININ TAHKÄ°MDE GÖRÜLME
Ä°MKÂNI BULUNUP BULUNMADIÄžI..................................187
VI. FESÄ°H DAVASINDA SÜRE ....................................................189
VII. FESÄ°H DAVASINDA Ä°SPAT YÜKÜ.......................................192
1. Genel Olarak........................................................................192
2. Özel Olarak Anonim Ortaklığın Haklı Sebeple
Fesih Davasında Ä°spat Yükü................................................193
VIII. FESÄ°H DAVASINDA YARGILAMA GÄ°DERLERÄ° VE
DAVA HARCI ........................................................................194
IX. HAKLI SEBEPLE FESÄ°H DAVASINDA SULH,
KABUL VE FERAGAT ...........................................................195
X. Ä°HTÄ°YATÄ° TEDBÄ°RLER...........................................................196
§7. ANONÄ°M ORTAKLIÄžIN HAKLI SEBEPLE FESHÄ°
DAVASININ TABÄ° OLDUÄžU VE HÜKME IÅžIK
TUTACAK TEMEL Ä°LKELER ..................................................200
I. HAKLI SEBEPLE FESÄ°H DAVASININ BÄ°R AZINLIK
HAKKINA DAYANIYOR OLMASI.......................................201
II. ANONÄ°M ORTAKLIKTA AZINLIK PAY
SAHÄ°PLERÄ°NÄ°N HAKLI SEBEPLE FESÄ°H DAVASI
AÇMA HAKKININ VAZGEÇÄ°LEMEZ HAK NÄ°TELİĞİ ......202
1. Anonim Ortaklıklarda “Vazgeçilmez” ve “Müktesep”
Haklar Teorisi ......................................................................202
2. Haklı Sebeple Fesih Davasının Vazgeçilmez
Hak NiteliÄŸi ........................................................................205
III. HAKLI SEBEPLE FESHÄ° DÜZENLEYEN HÜKMÜN
TEK YANLI EMREDİCİ NİTELİĞİ ......................................208
1. TTK 340 “Emredici Hükümler Ä°lkesi” ve Haklı
Sebeple Fesih.......................................................................208
2. Haklı Sebeple Fesih Hakkını GeniÅŸleten SözleÅŸme
Hükümleri............................................................................211
3. Haklı Sebeple Fesih Hakkını Ortadan Kaldıran Yahut
Sınırlandıran SözleÅŸme Hükümleri ve Bunların
GeçerliliÄŸi............................................................................213
Ä°çindekiler
XIV
A. Kural...............................................................................213
B. Aykırılığın Sonuçları.......................................................216
IV. HAKLI SEBEBÄ°N OLUÅžUP OLUÅžMADIÄžI TAYÄ°N
EDÄ°LÄ°RKEN MENFAATLER DENGESÄ°NÄ°N
GÖZETÄ°LMESÄ°........................................................................217
1. Genel Olarak........................................................................217
2. Topluluk Menfaatlerine Karşılık Bireyin Menfaatlerinin
Ağırlığının Ölçülmesi..........................................................219
3. DeÄŸerlendirme .....................................................................224
V. HAKLI SEBEPLE FESÄ°H DAVASININ Ä°KÄ°NCÄ°L (TALÄ°)
NİTELİĞİ.................................................................................228
1. Haklı Sebeple Fesih Davası Açılmadan Önce Farklı
Çözüm Yollarına BaÅŸvurulmuÅŸ Olup Olmadığı...................229
2. Diğer Sona Erme Sebeplerinin Mevcut Olmaması .............233
VI. HAKLI SEBEP TEÅžKÄ°L EDEN OLGULARIN
ORTAYA ÇIKMASINDA DAVACI PAY SAHÄ°BÄ°NÄ°N
KUSURUNUN VERÄ°LECEK HÜKME ETKÄ°SÄ°.....................234
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
HAKLI SEBEBÄ°N VARLIÄžININ KABULÜ HALÄ°NDE
HÂKÄ°MÄ°N VEREBÄ°LECEĞİ KARARLAR:
ORTAKLIÄžIN FESHÄ° VE TASFÄ°YESÄ° Ä°LE
ALTERNATÄ°F ÇÖZÜM YOLLARI
§ 8. ORTAKLIÄžIN FESHÄ° VE TASFÄ°YESÄ°.......................................239
I. FESÄ°H MÄ° DÄ°ÄžER ÇÖZÜM YOLLARI MI? HAKLI
SEBEBÄ°N VARLIÄžI HALÄ°NDE FESÄ°H KARARI
VERÄ°LMESÄ°NDE BELÄ°RLEYÄ°CÄ° ETMENLER.....................239
II. FESHÄ°N SONUÇLARI ............................................................242
III. TASFÄ°YE Ä°ÅžLERÄ° ....................................................................244
IV. ÖZEL OLARAK TASFÄ°YE MEMURLARININ
DURUMU ................................................................................247
§ 9. FESÄ°H DIÅžINDA DURUMA UYGUN DÜÅžEN VE
KABUL EDÄ°LEBÄ°LÄ°R BAÅžKA BÄ°R ÇÖZÜME
HÜKMEDÄ°LMESÄ° .......................................................................251
XV
Ä°çindekiler
I. GENEL OLARAK FARKLI BÄ°R ÇÖZÜME
HÜKMEDÄ°LMESÄ° VE TALEPLE BAÄžLILIK Ä°LKESÄ°..........251
II. FESÄ°H DIÅžINDA BAÅžKA BÄ°R ÇÖZÜME KARAR
VERÄ°LMESÄ°NÄ°N ÅžARTLARI .................................................254
1. Somut Olayın Özellikleri Dolayısıyla Tarafların
Menfaatlerinin Fesih Dışında BaÅŸka Bir Çözüme
Karar Vermeye Daha Elverişli Olması ................................254
2. Fesih Dışında BaÅŸka Bir Çözüme Hükmedilirken
Anonim Ortaklıkları Düzenleyen DiÄŸer Hükümlerin
Göz Önünde Bulundurulması..............................................255
3. Hükmedilen Çözümün Duruma Uygun ve Kabul
Edilebilir Olması .................................................................257
A. Uygunluk .......................................................................258
B. Kabul Edilebilirlik.........................................................259
4. Karar Verilecek Çözüm Tarzının Kalıcı ve Etkili
Bir Yaptırım Gücüne Sahip Olması.....................................260
III. DURUMA UYGUN DÜÅžEN VE KABUL EDÄ°LEBÄ°LÄ°R
ÇÖZÜM ÖNERÄ°LERÄ°..............................................................261
1. Ortaklığın (Ä°ÅŸletmenin) Bölünmesi......................................261
A. Genel Olarak..................................................................261
B. Bölünme Türleri ............................................................262
C. Türk Hukukunda ve 6102 Sayılı TTK’da Bölünme ......264
D. Anonim Ortaklığın Haklı Sebeple Feshi Davası
Dolayısıyla Bölünmesinin Özellikleri ..........................266
2. Ortaklığın Ana SözleÅŸmesinin DeÄŸiÅŸtirilmesini
Gerektiren Çözümler...........................................................270
A. Genel Olarak .................................................................270
B. Mahkemenin Bizzat Ana SözleÅŸme DeÄŸiÅŸikliÄŸi
Yapıp Yapamayacağı Sorunu.........................................271
C. Davalı Ortaklık Ana SözleÅŸmesinde DeÄŸiÅŸiklik
Yapılmasını Gerektirebilecek Çözüm Önerileri ............276
3. Mahkemece Genel Kurul ve Yönetim Kurulu’nca
Karar Alınmasını Gerektiren Çözümler ..............................278
Ä°çindekiler
XVI
§ 10. PAYLARININ GERÇEK DEÄžERÄ°NÄ°N ÖDENMESÄ°
KARÅžILIÄžI DAVACI PAYSAHÄ°PLERÄ°NÄ°N
ORTAKLIKTAN ÇIKARILMASINA HÜKMEDÄ°LMESÄ°.......280
I. GENEL OLARAK....................................................................280
II. HAKLI SEBEPLE FESÄ°H HÜKMÜNÜN PAY
SAHÄ°BÄ°NE ORTAKLIKTAN ÇIKMA HAKKI TANIYIP
TANIMADIÄžI SORUNU.........................................................283
1. Terminoloji: Ortaklıktan Çıkma yahut Çıkarma..................283
2. Müstakil Olarak Ortaklıktan Çıkma veya Pay
Sahibini Ortaklıktan Çıkarma Talebi Ä°çeren Bir
Dava Açılıp Açılamayacağı ................................................286
II. ORTAKLIKTAN ÇIKARILMAYA Ä°MKAN VEREN
HAKLI SEBEP ÖRNEKLERÄ° .................................................290
III. PAY SAHÄ°PLERÄ°NÄ°N ORTAKLIKTAN
ÇIKARILMASININ ORTAKLIÄžIN KENDÄ°
PAYLARINI Ä°KTÄ°SAP YASAÄžI KARÅžISINDA DURUMU..292
IV. ÇIKARILAN PAY SAHÄ°BÄ°NE PAYIN GERÇEK DEÄžERÄ°
KARÅžILIÄžI ÖDENECEK TAZMÄ°NAT...................................295
1. Tazminatın Türü ..................................................................296
2. Tazminatın Hesaplanması ...................................................297
3. Payın DeÄŸerinin Hesaplanması Yönünde Kural
Koyan Ana SözleÅŸme Hükümlerinin Geçerli Olup
Olmadığı..............................................................................298
4. Gerçek DeÄŸer Ä°lkesine Göre Payın DeÄŸerinin
Hesaplanması ve Uygulanacak Metodlar............................300
5. Payın Gerçek DeÄŸerinin Tespit EdileceÄŸi An .....................302
6. Payın Gerçek DeÄŸerinin Tespit Edilmesinde
Kusurun Rolü ......................................................................304
V. VERÄ°LECEK HÜKMÜN ÇIKARMA BAKIMINDAN
ÖZEL SONUÇLARI ................................................................305
SONUÇ.................................................................................................... 309
KAYNAKÇA........................................................................................... 315
XVII
KISALTMALAR
© Copyright 2020
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı