Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Anayasa Yargısında İlk İnceleme ( İptal ve İtiraz Başvuruları Bakımından )
Anayasa Yargısında İlk İnceleme ( İptal ve İtiraz Başvuruları Bakımından )
Özen ÜLGEN
Sayfa Sayısı
:
426
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2013
ISBN NO
:
9786053778714
140,00
TL 
Bu ürün şu anda stoklarımızda yok!Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
ÖNSÖZ
Bu kitap 2006-2010 yılları arasında Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü-sü′nde hazırlanan doktora tezimin güncellenmiş halidir. Tez çalışması sona erdiğinde yapılan Anayasa değişikliği (12 Eylül 2010) ve ardından Anayasa Mahkemesi Kanununda ve İçtü¬züğünde yapılan değişiklikler bir güncelleme yapılmasını zorunlu kılmıştır. Tezin asıl haline büyük oranda sadık kalınırken, güncelleme sürecinde 1 Ocak 2013′e kadar yayınlanan Ana¬yasa Mahkemesi kararları da eklenmiştir. Anayasa Mahkemesinin temel hak ve özgürlüklerin korunmasında çok önemli ve vaz¬geçilmez bir rolü olduğuna inanıyorum. Bu çalışmada, diğer birçok çalışmada olduğu gibi Anayasa Mahkemesi kararlarına ciddi eleştiriler yapılmışsa da, eleştirilerin bu rolün arttı¬rılmasına yönelik olduğunu vurgulamak isterim. Elli yıllık içtihadın ilk inceleme kararları üzerinden irdelenmesi sonucunda, bazı konularda net veriler elde edilemese de, en azından mahkemenin tüm kararlarının siyasi ya da sonuca yönelik olmadığını saptamanın önemli olduğunu düşünüyorum. Her çalışma gibi bu çalışma için de teşekkür etmek istediğim pek çok kişi var. Aslında, tüm çalışmaların bir birikimin ürünü olduğu dikkate alınırsa, sadece o süreçte yer alanların değil, geçmişimizde iz bırakan herkesin bu emeğin ortağı olduğunu kabul edebiliriz. Bu geniş yelpaze içinde, Galatasaray Lisesi 129 devresi ve özellikle yatılı kızlarına, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi 2002 mezunlarına, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakülte-si′nin başta araştırma görevlileri olmak üzere tüm akademik kadrosuna çok teşekkür ederim. Bu çalışma için somut katkılarından dolayı ise, danışmanım Prof.Dr.Necmi Yüzbaşıoğ-lu′na; jürimde yer alan, Prof.Dr. CelalErkut, Prof.Dr.Naz Çavuşoğlu, Prof.Dr.Sibel İnceoğlu ve Prof. Dr. Korkut Kanadoğlu′na; aynı dönemde seçimlerin yönetimi ve denetimi üzerine çalıştı¬ğı için ortak konuları sürekli tartıştığımız eski kürsü arkadaşım Didem Yılmaza ve kürsü ar¬kadaşım Burak Çelik′e; hukuki konularda tartışmaktan büyük keyif aldığım idare hukukçusu sınıf/ev arkadaşım Özge Aksoylu′ya ve ulaşılması zor kaynaklar için Serap ve Bekir Aksoylu′ya; samimi cevapları için Anayasa Mahkemesi üyesi Şevket Apalak′a; doktora araştırma bursu için TÜBİTAK′a ve Prof.Dr. BertrandMathieu′ye; Beta Yayınevi çalışanlarına ve özellikle Nur Baylav ile Müge Günbaş′a; her zaman sağladıkları koşulsuz destek için annem Heves Ülgen ve babam Burhan Ülgen e; tüm paylaşımlarımız için Özgür Adadağa ve aramıza katılmak için bu çalışmanın bitmesini bekleyen Ece′ye çok teşekkür ederim. Ocak 2013, Ortaköy
İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ BÖLÜM İPTAL DAVASINDA BAŞVURU HAKKININ SINIRLARI I. İPTAL DAVASININ KONU BAKIMINDAN SINIRI 11 A. Dava Konusu Normun Hukuki Niteliğinin Anayasa Mahkemesi Tarafından Belirlenmesi 14 1. Kanun ve Kanuna Eşdeğer İşlemlerin Denetimi 15 a) Özel Kanun Tiplerinin Anayasa Mahkemesince Denetimi 16 i) Bütçe ve Af Kanunlarının Denetimi 16 ii) Kanun Hükmünde Kararnamelere İlişkin Kanunların Denetimi 17 iii) Milletlerarası Andlaşmaları Uygun Bulma Kanunlarının Denetimi 18 b) Kanun Adı Verilmemiş Olmakla Birlikte Kanun Niteliğinde Olan İşlemlerin Denetimi 21 i) Osmanlı Döneminden Kalma Kanun Niteliğinde İşlemlerin Denetimi 21 ii) Kanun Niteliğinde Meclis Kararlarının Denetimi 22 2. Kanun Hükmünde Kararnameler ve Eşdeğer İşlemlerin Denetimi.... 26 a) Olağanüstü Hal Kanun Hükmünde Kararnamelerinin Dönüştürülmesi 27 b) Yetki Kanunu İptal Edilen Kanun Hükmünde Kararnamelerin Denetimi 31 3. İçtüzük ve İçtüzüğe Eşdeğer İşlemlerin Denetimi 34 a) Eylemli İçtüzük Değişikliği Niteliğinde Meclis Kararları 36 i) Kararın Meclisin Çalışmalarıyla İlgili Yöntem ve Esaslara İlişkin Olması 37 ii) Kararın Daha Sonra Uygulanabilir Nitelikte Olması 40 b) Eylemli İçtüzük Değişikliğinin Uygulaması Niteliğinde Kararlar 42 i) Uygulama İşleminin Ayrıca Anayasa Mahkemesi Denetimine Tabi Olmaması Hali 43 ii) Uygulama İşleminin Anayasa Mahkemesi Denetimine Tabi Olması Hali 46 B. Anayasa Mahkemesinin Şekil Denetimi İle Sınırlı Yetkisi: Anayasa Değişiklikleri 48 1. Karşılaştırmalı Hukukta Anayasa Değişikliklerinin Denetimi 49 a) Anayasasında Tali Kurucu İktidar İçin İçerik Sınırı Bulunan Ülkeler 51 i) Fransa Anayasa Konseyinin Denetim Yetkisini Reddi 51 ii) Alman ve İtalyan Anayasa Mahkemelerinin Denetim Yetkisini Kabulü 53 b) Anayasasında İçerik Bakımından Sınırlama Bulunmayan Ülkeler 55 i) Hindistan Yüksek Mahkemesi: Anayasa Değişikliğine Rağmen Denetim 55 ii) Avusturya Anayasa Mahkemesinin Usulden İçeriğe Yönelen Denetimi 57 2. Türk Hukukunda Anayasa Değişikliklerinin Denetimi 58 a) 1961 Anayasası Dönemi 58 i) 1971 Anayasa Değişikliğine Kadar Anayasa Değişikliklerinin Denetimi 58 ii) 1971 Anayasa Değişikliği Sonrası Anayasa Mahkemesinin Tutumu 61 b) 1982 Anayasası Dönemi 64 i) Anayasa Değişikliklerinin Şekil Bakımından Denetiminin Kapsamı 65 ii) Halkoylamasının Anayasa Değişikliklerinin Denetimine Etkisi 68 II İPTAL DAVASININ YETKİ BAKIMINDAN SINIRI 72 A. İptal Davasında Başvurana İlişkin Koşullar 73 1. İptal Davasında Başvurma Yetkisinin Belirlenmesi 75 a) İptal Davasında Genel Başvuru Yetkisi 75 i) Parlamentodaki Azınlıkların Başvuru Yetkisi 76 ii) Devlet Başkanlarının Başvuru Yetkisi 78 b) İptal Davasında Sınırlı Başvuru Yetkisi 79 i) Karşılaştırmalı Hukukta Sınırlı Başvuru Yetkisi 80 ii) 1961 Anayasası Döneminde ve Anayasa Önerilerinde Sınırlı Başvuru Yetkisi 82 2. 1982 Anayasasına Göre İptal Davası Açma Yetkisi 85 a) Devletin Başı Olarak Cumhurbaşkanı 86 i) Cumhurbaşkanının Başvurusunda Karşı-imza Kuralı 88 ii) Cumhurbaşkanına Vekalet Halinde Başvuru Yetkisi 90 b) İktidar ve Anamuhalefet Partisi Meclis Grubu 92 i) Meclis Gruplarına Başvuru Yetkisi Tanınması 92 ii) Başvuru Yetkisinin Kullanımına İlişkin Kurallar 96 c) TBMM Üye Tamsayısının Beşte Biri 99 i) Milletvekillerinin Başvuru Engelleri 102 ii) Başvuru Yetkisinin Kullanımına İlişkin Kurallar 103 B. İptal Davasında Başvuruya İlişkin Koşullar 105 1. Başvuru Dilekçesine İlişkin Koşullar 106 a) Başvurunun Açık ve Gerekçeli Olması 106 i) İstemin Konusuyla Bağlılık-İstemin Açıklığı 107 ii) Gerekçe İle Bağlı Olmama-Gerekçe Zorunluluğu 111 b) Başvurunun Süresi İçinde Yapılması 113 i) Başvuru Süresi 114 ii) Süresi İçinde Başvurunun Genişletilmesi 117 2. Başvuru Dilekçesi Verilmesinden Sonrasına İlişkin Kurallar 119 a) Eksikliklerin Tamamlanması İçin Ek Süre Verilmesi 119 i) Ek Süre Verilmesini Gerektiren Eksiklikler 120 ii) Anayasa Mahkemesinin Ek Süre Verme Yetkisinin Niteliği 122 b) Başvuru Yapıldıktan Sonra Ortaya Çıkan Değişikliklerin Davaya Etkisi 125 i) Başvurana İlişkin Değişikliklerin Davaya Etkisi 125 ii) Başvuru Konusuna İlişkin Değişikliklerin Davaya Etkisi.... 127 İKİNCİ BÖLÜM İTİRAZ YOLUNDA BAŞVURU HAKKININ SINIRLARI I. İTİRAZ YOLUNDA BAŞVURU YETKİSİ: DAVAYA BAKAN MAHKEME 141 A. Başvurunun Sadece Mahkeme Tarafından Yapılabilmesi 141 1. Mahkeme Başvurularında Tarafların Rolü 143 a) Taraflardan Birinin Anayasaya Aykırılık İddiası 144 i) Taraf Kavramının Kapsamı 144 ii) Tarafların İtiraz Hakkını Kullanımına İlişkin Koşullar 148 b) Mahkemenin Tarafların İddiasını Ciddi Bulması 149 i) Mahkemenin İddiayı Ciddi Bulmasının Anlamı 150 ii) Mahkemenin Ciddilik Değerlendirmesinin Sonuçları 155 2. Başvuranın Mahkeme Niteliği 158 a) Mahkeme Kavramının Kapsamı 159 i) Karşılaştırmalı Hukukta İtiraz Yolu İle Anayasa Mahkemesine Başvuru Yetkisi 160 ii) Türk Anayasa Mahkemesine Göre Mahkeme Kavramı 163 b) 1982 Anayasası Döneminde Mahkeme Niteliği Kabul Edilmeyen Merciler 170 i) Anayasa Mahkemesinin Seçim Yargısına Yaklaşımı 172 ii) Anayasa Mahkemesinin Hakem Mahkemelerine/ Tahkime Yaklaşımı 176 B. Mahkemelerin Sadece Bakmakta Oldukları Dava Sırasında Başvuru Yapabilmesi 180 1. Başvuran Mahkeme Önündeki Davanın Bakılmakta Olması 181 a) Mahkemenin Önündeki İşin Dava Niteliği 182 i) Başvuran Mahkeme Önündeki İşin Dava Niteliği 183 ii) Anayasa Mahkemesinin Dava Niteliğindeki İşleri 190 b) Başvuru Anında Davanın Sonuçlanmamış Olması 195 i) Dava Sonuçlandıktan Sonra Başvuru Yapılamaması 195 ii) Başvuru Yapıldıktan Sonra Davanın Sonuçlanmasının Anayasa Mahkemesi Önündeki Davaya Etkisi 198 2. Davanın Görevli Mahkemede Usulüne Uygun Açılmış Olması 202 a) Anayasa Mahkemesinin Başvuran Mahkemenin Görev ve Usulünü İnceleme Yetkisi 204 i) Anayasa Mahkemesine Göre Yapılan İncelemenin Hukuki Dayanağı 205 ii) Anayasa Mahkemesinin Görev ve Usul İncelemesinin Bağlayıcılığı 209 b) Anayasa Mahkemesinin Görev ve Usul İncelemesinin Kapsamı 211 i) Anayasa Mahkemesi Kararlarında Görev ve Usul İncelemesinin Sınırları 211 ii) Anayasa Mahkemesinin Görev ve Usul İncelemesinin Sınırlandırılması 216 II. İTİRAZ YOLUNDA BAŞVURU KONUSU: DAVADA UYGULANACAK KURAL 223 A. Davada Uygulanacak Kuralın Belirlenmesi 225 1. Uygulanacak Kuralın Denetimine İlişkin Anayasal Sınırlar 225 a) Davada Uygulanacak Kural Olduğu Halde Anayasaya Aykırılığı İleri Sürülemeyen Normlar 226 i) Belirli Dönemde Yapılan Kanunların Denetim Dışı Bırakılması 227 ii) Yabancı Kanunların Uygulandığı Davalarda Anayasaya Aykırılık 233 b) Davada Uygulanacak Kural Olduğu Halde Belirli Bir Süre Anayasaya Aykırılığı İleri Sürülemeyen Normlar 235 i) Anayasa Mahkemesinin Kararlarına Bir Tepki Olarak On Yıl Süreli Denetim Yasağı 236 ii) On Yıl Süreli Denetim Yasağının Uygulanmasına İlişkin Sorunlar 242 2. Somut Olayda Davada Uygulanacak Kuralı Belirleme Yetkisi 249 a) Başvuran Mahkemece Yapılan Belirleme Üzerinde Anayasa Mahkemesinin Denetim Yetkisi 250 i) Avrupa′da Anayasa Mahkemelerinin Uygulanacak Kuralın Belirlenmesinde Dava Mahkemelerine Müdahalesi 251 ii) Türk Anayasa Mahkemesinin Uygulanacak Kuralın Belirlenmesinde Dava Mahkemelerine Müdahalesi 255 b) Başvuru Yapıldıktan Sonra Ortaya Çıkan Değişikliklerim Uygulanacak Kuralı Belirleme Yetkisine Etkisi 261 i) İtiraz Konusu Normun Uygulanacak Kural Niteliğinin Anayasa Mahkemesi Kararına Kadar Devam Etmesi Zorunluluğu 261 ii) Değişiklikten Sonra Uygulanacak Kuralın Belirlenmesinde Anayasa Mahkemesinin Dava Mahkemesi İle İlişkisi 266 B. Davada Uygulanacak Kuralı Belirleme Yetkisinin Kullanımı 270 1. Uygulanacak Kural Ölçütünün Kapsamı 271 a) Anayasa Mahkemesine Göre Davada Uygulanacak Kural 272 i) Anayasa Mahkemesinin Davada Uygulanacak Kural Tanımı 272 ii) Davada Uygulanacak Kuralın Yürürlüğü Sorunu 278 b) Anayasa Mahkemesinin Uygulanacak Kural Tanımının Somut Olaya Uygulanması 283 i) Davayı Dolaylı Olarak Etkileyen Kuralların Uygulanacak Kural Olması 283 ii) Davayı Olumsuz Yönde Etkileyen Kuralların Uygulanacak Kural Olması 288 2. Davada Uygulanacak Kuralın Sınırlanması Sorunu 294 a) Gerçek Sınırlama Yöntemleri 296 i) İtiraz Konusu Normun Belirli Kelimelerinin Seçilmesi Yöntemiyle Sınırlanması 296 ii) İtiraz Konusu Normun "... yönünden" Sınırlanması 302 b) Uygulanacak Kuralın Sınırlanmasına Yönelik Kararların Etkisi. 306 i) Sınırlama Ölçütleri Çerçevesinde Sınırlamanın Gerekliliği 307 ii) Sınırlamanın Olumsuz Sonuçları 310 SONUÇ 313 KAYNAKLAR 323 I. KİTAPLAR 323 II. MAKALELER 329 III. İNTERNET KAYNAKLARI 337 IV. ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI 339
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı