Anayasa Mahkemesinin 2015 Yılı Kararlarından Seçmeler (IV)
Anayasa Mahkemesinin 2015 Yılı Kararlarından Seçmeler (IV)
Ferhat USLU
2015, Anayasa Mahkemesi’nin çok önemli kararları imza attığı bir yıl olmuştur. Bu kararlardan bazıları anayasa yargısı ve insan haklarına ilişkin çok temel ilkeler barındırırken, bazıları içtihat değişikliği niteliğindedir. Anayasa Mahkemesi anılan nitelikteki kararları; Anayasaya aykırılık itirazı, iptal davası ve bireysel başvurular sonucunda vermiştir. -Anayasa Mahke-mesi’nin 2015 Yılı Kararlarından Seçmeler 1, 2, 3 ve 4- adlı kitaplarda müm-kün oldukça, anayasa yargısı ve insan haklarına ilişkin çok temel ilkeler barındıran ve içtihat değişikliği niteliğindeki karar örneklerine yer verilme-ye çalışılmıştır. Diğer taraftan okuyucunun işini kolaylaştırmak ve zaman kaybını önlemek amacıyla hemen her kararın başına kararla ilgili kısa açık-lamaya yer verilmiştir. -Anayasa Mahkemesi’nin 2015 Yılı Kararlarından Seçmeler 1, 2, 3 ve 4- adlı kitaplar sadece lisans öğrencilerine yönelik olma-yıp, aynı zamanda lisansüstü öğrencileri ile anayasa hukuku ve insan hak-ları hukuku alanlarında çalışma yapacak araştırmacılara yönelik yazılmıştır. Anılan kitaplar özellikle tez aşamasındaki yüksek lisans ve doktora öğrenci-leri ile yeterlilik sınavlarına hazırlanan doktora öğrencilerine büyük kolay-lık sağlayacaktır. Ayrıca anılan kitaplar Anayasa Hukuku, Anayasa Yargısı, Bireysel Başvuru ve İnsan Hakları Hukuku derslerinde yardımcı ders kitabı olarak okutulmaya elverişlidir.
- KİTAP I
- I. -SULH CEZA HÂKİMLİKLERİNİN KURULUŞUNA VE KARARLARINA KARŞI İTİRAZ USULÜNE İLİŞKİN KARAR (HUKUK DEVLETİ-TABİÎ HÂKİM İLKESİ-ADİL YARGILANMA HAKKI-KİŞİ HÜRRİYETİ VE GÜVENLİĞİ HAKKI)-1
- II. -EVLENMENİN DİNSEL TÖRENİNİ YAPTIRMA VE YAPMA SUÇLARINA İLİŞKİN KARAR (LAİKLİK İLKESİ-TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN SINIRLANDIRILMASI-ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİ-DİN VE VİCDAN HÜRRİYETİ)-53
- III. -RİSALE-İ NUR KARARI-FİKİR VE SANAT ESERLERİNİN BAKANLAR KURULU KARARIYLA KAMUYA MAL EDİLMESİNE İLİŞKİN KARAR (TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN SINIRLANDIRILMASI-DÜŞÜNCEYİ AÇIKLAMA VE YAYMA HÜRRİYETİ-BİLİM VE SANAT HÜRRİYETİ)-75
- IV. -SPORDA ELEKTRONİK KART VE BİLET UYGULAMASINA İLİŞKİN KARAR (TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN SINIRLANDIRILMASI-ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİ-SPORUN GELİŞTİRİLMESİ VE TAHKİM)-101
- V. -BARIŞ VE DEMOKRASİ PARTİSİ DİYARBAKIR İL BAŞKANI MEHMET ALİ AYDIN KARARI (KİŞİ HÜRRİYETİ VE GÜVENLİĞİ-DÜŞÜNCEYİ AÇIKLAMA VE YAYMA HÜRRİYETİ)-135
- VI. -LİCE İLÇE BELEDİYE BAŞKANI FİKRİYE AYTİN VE DİĞERLERİ KARARI (DÜŞÜNCEYİ AÇIKLAMA VE YAYMA HÜRRİYETİ-SUÇ VE CEZALARIN KANUNİLİĞİ İLKESİ)-161
- VII. -YANKI BAĞCIOĞLU VE DİĞERLERİ KARARI (KİŞİ ÖZGÜRLÜĞÜ VE GÜVENLİĞİ-ADİL YARGILANMA HAKKI)-175
- VIII. -ALİ RIZA ÖZER VE DİĞERLERİ KARARI (KÖTÜ MUAMELE YASAĞI-TOPLANTI VE GÖSTERİ YÜRÜYÜŞÜ DÜZENLEME HAKKI)-201
- IX. -ADEM ÜLGEN VE DİĞERLERİ KARARI (YAŞAM HAKKI-MAKUL SÜREDE YARGILANMA HAKKI)-249
- X. -AHMET SAYGILI VE ŞEFİKA SAYGILI KARARI (HUKUKİ BELİRLİLİK İLKESİ-ADİL YARGILANMA HAKKI)-265
- XI. -SERAP TORTUK KARARI (ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİ HAKKI)-281
- XII. -EĞİTİM VE BİLİM EMEKÇİLERİ SENDİKASI ŞUBE BAŞKANI TUĞRUL CULFA KARARI (DÜŞÜNCEYİ AÇIKLAMA VE YAYMA HÜRRİYETİ YA DA İFADE HÜRRİYETİ)-303
- XIII. -İŞÇİ PARTİSİ ÜYESİ OSMAN ERBİL KARARI (KİŞİ HÜRRİYETİ VE GÜVENLİĞİ-TOPLANTI VE GÖSTERİ YÜRÜYÜŞÜ DÜZENLEME HAKKI)-321
- XIV. -GİZLİ TANIK KARARI (TERCÜMANDAN YARARLANMA HAKKI-SAVUNMAK HAKKI-TANIĞI SORGUYA ÇEKME HAKKI-HAK ARAMA HÜRRİYETİ)-343
- XV. -HİKMET KOPAR VE DİĞERLERİ KARARI (YASAL GÖZALTI SÜRESİNİN AŞILMASI-KUVVETLİ SUÇ ŞÜPHESİ VE TUTUKLAMA NEDENİ BULUNMAMASI-TUTUKLAMA YASAĞI-TABİÎ HÂKİM İLKESİ-SORUŞTURMA DOSYASINA ERİŞİM HAKKI-ETKİLİ BAŞVURU HAKKI-MASUMİYET KARİNESİ)-367
- KİTAP II
- I. -BEKİR COŞKUN KARARI (DÜŞÜNCEYİ AÇIKLAMA VE YAYMA HÜRRİYETİ YA DA İFADE HÜRRİYETİ-BASIN HÜRRİYETİ)-1
- II. -DERSHANELERİN ÖZEL ÖĞRETİM KURUMLARI KAPSAMINDAN ÇIKARILMASI VE MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI TEMEL KANUNU’NDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER (TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN SINIRLANDIRILMASI-EĞİTİM VE ÖĞRENİM HAKKI VE ÖDEVİ-ÇALIŞMA VE SÖZLEŞME HÜRRİYETİ-HUKUK DEVLETİ-HAK ARAMA HÜRRİYETİ-ADİL YARGILANMA İLKESİ)-23
- III. -ÇOCUKLARIN CİNSEL İSTİSMARI 1 (HUKUK DEVLETİ-KANUN ÖNÜNDE EŞİTLİK İLKESİ-AİLENİN KORUNMASI VE ÇOCUK HAKLARI)-109
- IV. -ÇOCUKLARIN CİNSEL İSTİSMARI 2 (HUKUK DEVLETİ-KANUN ÖNÜNDE EŞİTLİK İLKESİ)-131
- V. -CEZA MAHKÛMİYETİNİN SİYASİ HAKLARA ETKİSİNE İLİŞKİN KARAR (SEÇİLME EHLİYETİ-SEÇME VE SEÇİLME HAKKI)-161
- VI. -CİZRE’DE SOKAĞI ÇIKMA YASAĞI İLE İLGİLİ İRFAN UYSAL VE DİĞERLERİ KARARI (YAŞAMA HAKKI, İŞKENCE VE EZİYET YASAĞI, KİŞİ HÜRRİYETİ VE GÜVENLİĞİ, ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİNİN KORUNMASI HAKKI)-183
- VII. -VELAYETİ ALTINDAKİ ÇOCUĞUNA KENDİ SOYADININ VERİLMESİ İLE İLGİLİ GÜLBU ÖZGÜLER KARARI (AYRIMCILIK YASAĞI-KANUN ÖNÜNDE EŞİTLİK-ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİ)-191
- VIII. -SOYADI KANUNU KARARI (KANUN ÖNÜNDE EŞİTLİK İLKESİ-AİLENİN KORUNMASI VE ÇOCUK HAKLARI)-209
- IX. -ZORUNLU AŞI UYGULAMASINA İLİŞKİN HALİME SARE AYSAL KARARI (KİŞİNİN DOKUNULMAZLIĞI-KİŞİNİN MADDİ VE MANEVİ VARLIĞININ KORUNMASI)-217
- X. -HAMDİYE ASLAN KARARI (İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE YASAĞI)-241
- XI. -MEHMET DEMİR VE DİĞERLERİ KARARI (YAŞAM HAKKI-MAKUL SÜREDE YARGILANMA HAKKI-ADİL YARGILANMA İLKESİ-ETKİLİ BAŞVURU HAKKI)-291
- XII. -AHMET ACARTÜRK BAŞVURUSU (TIBBİ TEDAVİDEN ÖNCE BİLGİLENDİRİLME HAKKI)-315
- XIII. -K. A. KARARI (İNSAN HAYSİYETİYLE BAĞDAŞMAYAN MUAMELE-KİŞİ ÖZGÜRLÜĞÜ VE GÜVENLİĞİ HAKKI-ETKİLİ BAŞVURU HAKKI)-341
- XIV. -YÜKSEK SEÇİM KURULU KARARLARINA KARŞI BİREYSEL BAŞVURU 1 (SEÇİLME HAKKI-MİLLETVEKİLİ GENEL SEÇİMLERİ)-391
- XV. -YÜKSEK SEÇİM KURULU KARARLARINA KARŞI BİREYSEL BAŞVURU 2 (SEÇME VE SEÇİLME HAKKI-CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİ)-417
- XVI. -SERVET SARAÇOĞLU VE DİĞERLER KARARI (MÜLKİYET HAKKI-MAKUL SÜREDE YARGILANMA HAKKI-ADİL YARGILANMA HAKKI)-429
- KİTAP III
- I. -FETULLAH GÜLEN KARARI (ŞEREF VE İTİBARIN KORUNMASINI İSTEME HAKKI-NEFRET SÖYLEMİ- SUÇLULUĞU HÜKMET SABİT OLUNCAYA KADAR KİMSENİN SUÇLU SAYILAMAMASI-CEZA SORUMLULUĞUNUN ŞAHSİLİĞİ)-1
- II. -HİDAYET KARACA KARARI (TABİÎ HÂKİM İLKESİ-SİLAHLARIN EŞİTLİĞİ İLKESİ-KİŞİ HÜRRİYETİ VE GÜVENLİĞİNİN KORUNMASINI İSTEME HAKKI-HAK ARAMA HÜRRİYETİ-DURUŞMALARIN AÇIK VE KARARLARIN GEREKÇELİ OLMASI)-29
- III. -DENİZ SEKİ KARARI (KİŞİNİN DOKUNULMAZLIĞI, MADDİ VE MANEVİ VARLIĞI-KİŞİ HÜRRİYETİ VE GÜVENLİĞİ-HAK ARAMA HÜRRİYETİ)-103
- IV. -DOĞU PERİNÇEK KARARI (TUTUKLULUK SÜRESİNİN MAKUL OLMAMASI-KANUNDA BELİRTİLEN AZAMİ TUTUKLULUK SÜRESİNİN AŞILMASI)-133
- V. -NURETTİN POLAT KARARI (ŞEREF VE İTİBARININ KORUNMASINI İSTEME HAKKI)-149
- VI. -KRİSTAL-İŞ SENDİKASI KARARI (TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ-SENDİKA HAKKI- GREV HAKKI)-159
- VII. -ERCAN KANAR KARARI (İSTİHBARİ NİTELİKTEKİ MİT RAPORUNUN DAVA DOSYASINA KONULMASI-ÖZEL HAYATA SAYGI-ADİL YARGILANMA İLKESİ)-181
- VIII. -ULUCANLAR CEZAEVİ KARARI (KİŞİNİN DOKUNULMAZLIĞI, MADDİ VE MANEVİ BÜTÜNLÜĞÜ-MAKUL SÜREDE YARGILANMA HAKKI-ADİL YARGILANMA İLKESİ-YAŞAM HAKKI)-193
- IX. -SIĞINMACI KARARI (KİŞİ HÜRRİYETİ VE GÜVENLİĞİ)-213
- X. -GİZLİ TANIK KARARI (ADİL YARGILANMA İLKESİ-TANIĞI SORGUYA ÇEKME HAKKI)-233
- XI. -SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU İLE İLGİLİ KARAR (BİYOMETRİK VERİ TOPLAMA-KİŞİSEL VERİLERİN DEPOLANMASI)-255
- XII. -SEÇİM BARAJI KARARI-BÜYÜK BİRLİK PARTİSİ VE DİĞERLERİ KARARI (SEÇME, SEÇİLME VE SİYASİ FAALİYETTE BULUNMA HAKKI-SİYASİ PARTİ ÖZGÜRLÜKLERİ)-269
- XIII. -MUSTAFA KAHRAMAN KARARI (GEREKÇELİ KARAR HAKKI)-287
- XIV. -TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ KARARLARININ YARGISAL DENETİMİ İLE İLGİLİ KARAR-303
- XV. -ARİF HALDUN SOYGÜR KARARI (İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE YASAĞI- KİŞİ HÜRRİYETİ VE GÜVENLİĞİ HAKKI)-319
- XVI. -PARDÖSÜ KARARI (DİN VE VİCDAN HÜRRİYETİ)-337
- XVII. -ANAYASA MAHKEMESİ’NE BİREYSEL BAŞVURU HAKKININ KÖTÜYE KULLANILMASI İLE İLGİLİ KARAR-365
- XVIII. -MEHMET AYATA KARARI (AÇLIK GREVİNE KATILMASI NEDENİYLE DİSİPLİN CEZASI VERİLMESİ-DÜŞÜNCE VE KANAAT HÜRRİYETİ-DÜŞÜNCEYİ AÇIKLAMA VE YAYMA HÜRRİYETİ-HAK ARAMA HÜRRİYETİ)-373
- XIX. -ONKOLOJİ UZMANI VE TIP KURUMU DERNEĞİ GENEL SEKRETERİ DR. ALİ RIZA ÜÇER KARARI (İFADE HÜRRİYETİ-ADİL YARILANMA HAKKI)-385
- XX. -SPORDA ŞİDDET VE DÜZENSİZLİĞİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN İLE İLGİLİ KARAR-407
- XXI. -AKİF İPEK KARARI (HABERLEŞME HÜRRİYETİ)-419
- XXII. -EREN YILDIZ KARARI (HABERLEŞME HÜRRİYETİ)-437
- KİTAP IV
- I. -ERDENER DEMİREL KARARI (SİLAHLARIN EŞİTLİĞİ İLKESİ-ADİL YARGILANMA HAKKI-İFADE HÜRRİYETİ)-1
- II. -MEHMET BARANSU KARARI (İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELE YASAĞI-KİŞİNİN MADDİ VE MANEVİ VARLIĞINI KORUMA VE GELİŞTİRME HAKKI)-17
- III. -BÜYÜK BİRLİK PARTİSİ VE SAADET PARTİSİ KARARI (SİYASİ PARTİLERE MALİ YARDIM-SEÇİLME HAKKI-SİYASİ FAALİYETTE BULUNMA HAKKI)-25
- IV. -ELİFE BERKTAŞ KARARI (BİREYSEL BAŞVURUYLA BİRLİKTE ANAYASAYA AYKIRILIK İTİRAZINDA BULUNULMASI-ADİL YARGILANMA HAKKI)-45
- V. -MEHMET SEYFİ OKTAY KARARI (HABERLEŞME HÜRRİYETİ)-53
- VI. -SEBĞATULLAH ALTIN KARARI (HAK ARAMA HÜRRİYETİ-SUÇ-CEZALARA İLİŞKİN İLKELER)-75
- VII. -MAHKEMELER TARAFINDAN KORUMA TEDBİRLERİNE İLİŞKİN KARARLARIN OYBİRLİĞİYLE VERİLEBİLMESİ-MAHKEME KARARLARININ YERİNE GETİRİLMEMESİ NEDENİYLE AÇILACAK TAZMİNAT DAVALARI (ANAYASANIN BAŞLANGIÇ KISMI-HUKUK DEVLETİ İLKESİ-MAHKEMELERİN BAĞIMSIZLIĞI-KANUNİ HÂKİM GÜVENCESİ-TABİÎ HÂKİM İLKESİ)-85
- VIII. -İNTERNET SAĞLAYICILARININ TELEKOMÜNİKASYON İLETİŞİM BAŞKANLIĞI’NIN TALEP ETTİĞİ BİLGİLERİN TESLİM ETME VE TEDBİRLERİ ALMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNE İLİŞKİN KARAR (HUKUK DEVLETİ İLKESİ-HUKUKİ BELİRLİLİK İLKESİ-SÖZLEŞME HÜRRİYETİ-MÜTEŞEBBİS HÜRRİYETİ-DEVLETİN TEMEL AMAÇ VE GÖREVLERİ)-137
- IX. -GEÇİCİ PERSONELE DÖNER SERMAYE ÖDEMESİ YAPILAMAMASINA İLİŞKİN KARAR (HUKUK DEVLETİ İLKESİ-KANUN ÖNÜNDE EŞİTLİK İLKESİ-ÜCRETTE ADALETİN SAĞLANMASI İLKESİ)-255
- X. -TAM GÜN KANUNU KARARI (HUKUK DEVLETİ İLKESİ-HUKUKİ GÜVENLİK-KANUN ÖNÜNDE EŞİTLİK İLKESİ-YAŞAMA HAKKI-SAĞLIK HAKKI)-261
- XI. -CİZRE’DE BİR BİNADA YARALI OLDUKLARI İDDİA EDİLEN KİŞİLERİN TEDBİR TALEPLERİ HAKKINDAKİ KARAR-MEHMET YAVUZEL VE DİĞERLERİ KARARI-TEDBİRE İLİŞKİN ARA KARAR (SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI-TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN SINIRLANDIRILMASI-TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KULLANILMASININ DURDURULMASI-KİŞİNİN DOKUNULMAZLIĞI-KİŞİNİN MADDİ VE MANEVİ VARLIĞI-KİŞİ ÖZGÜRLÜĞÜ VE GÜVENLİĞİ)-425
- XII. -ARAMA KARARI VERİLEBİLMESİ İÇİN MAKUL ŞÜPHENİN BULUNMASI ŞARTINI ÖNGÖREN KURALA İLİŞKİN KARAR (HUKUK DEVLETİ İLKESİ-ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİ-KONUT DOKUNULMAZLIĞI)-443
- XIII. -MALİYE BAKANLIĞI’NIN VERGİYE TÂBİ İŞLEMLERE TARAF VEYA ARACI OLANLARI VERGİNİN ÖDENMESİNDEN SORUMLU TUTABİLECEĞİNİ DÜZENLEYEN KURALA İLİŞKİN KARAR (HUKUKİ GÜVENLİK-HUKUKİ BELİRLİLİK-VERGİNİN KANUNİLİĞİ İLKESİ)-495
- XIV. -RULET, TİLT, LANGIRT VE BENZERİ OYUN ALET VE MAKİNALARI HAKKINDA KANUN’LA İLGİLİ KARAR (HUKUK DEVLETİ İLKESİ-KANUN ÖNÜNDE EŞİTLİK İLKESİ-TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN SINIRLANDIRILMASI)-509
- XV. -MARKALARIN KORUNMASI HAKKINDA KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME’YE İLİŞKİN KARAR (HUKUK DEVLETİ İLKESİ-TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN SINIRLANDIRILMASI-SÖZLEŞME HÜRRİYETİ-KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME ÇIKARMA YETKİSİ)-521
- XVI. -HAVA KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI SUBAYI ATA TÜRKERİ KARARI (ASKERİ YÜKSEK İDARE MAHKEMESİ-ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİ HAKKI)-533