Alt Müteahhitlik Sözleşmesi
Alt Müteahhitlik Sözleşmesi
Muhammet ERİŞEN
Sayfa Sayısı
:
157
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2011
ISBN NO
:
9786055412715
Muhammet ERİŞEN 1980 yılında Çankırı / Şabanözü′nde doğan yazar, 2002 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi′nde lisans eğitimini, 2003 yılında Ankara Barosu′nda avukatlık stajını, 2005 yılında da Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk (Medeni Hukuk) Anabilim Dalı′nda yüksek lisans eğitimini tamamlamıştır. Halen Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu′nda bankacılık uzmanı/avukat olarak çalışan yazar, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku (idare Hukuku) Anabilim Dalı′nda da doktora çalışmalarına (tez aşamasında) devam etmekte olup, evli ve iki çocuk babasıdır. GİRİŞ Hukuk sistemimiz içerisinde ayrıca düzenlenmeyen ve genel ola¬rak inşaat sektöründe ve özellikle metro, stadyum, baraj, alışveriş merkezi ve otel gibi büyük inşaat projelerinin gerçekleştirilmesinde söz konusu olan alt ve yan müteahhitlik sözleşmelerine, kural olarak BK.′nın istisna (eser) sözleşmesini düzenleyen BK. mad. 355 ilâ 371 hükümleri ve genel hükümleri uygulanır. Bu tip sözleşmeler bir işi üzerine alan asıl müteahhide, kişisel niteliklerinin eserin meydana getirilmesi bakımından önem arz etmediği veya önem arz etse bile taraflarca aksi kararlaştırıldığı durumlarda, uzmanlığı bulunan mü¬teahhitlerle çalışma imkânı sağlayan sözleşmelerdir. Günümüzde inşaat sektöründeki hızlı değişim ve gelişim ile buna bağlı olarak işlerin gereği gibi ifa edilebilmesi için gerekli olan seri ama kaliteli üretim ihtiyacı alt ve yan müteahhitlik sözleşmelerinin varlığını ge¬rekli kılmıştır. Alt müteahhit, iş sahibinden iş alan bir asıl müteahhit ile sözleşme imzalarken, yan müteahhit, alt müteahhitten farklı ola¬rak, iş sahibi ile sözleşme imzalamakta ve iş sahibi karşısında diğer müteahhitlerden tamamen bağımsız olarak iş yapmaktadır. Çalışmamızda alt müteahhitlik sözleşmesini, yukarıda ifade etti¬ğimiz gelişmeler doğrultusunda sözleşmenin unsurları ve özellikleri arasındaki ilişki konusundaki tartışmalara ve yargı kararlarına da yer vererek inceleyeceğiz. Ayrıca alt müteahhitlik sözleşmesi ile yan mü¬teahhitlik sözleşmesi arasındaki ilişkiyi, alt müteahhitlik sözleşmesi¬nin taraflar bakımından getirdiği hak ve yükümlülükleri ve sözleş¬menin sona ermesini ifade etmeye çalışacağız. Kitabımız, girişten sonra, üç bölüm ve sonuçtan meydana gel¬mektedir. "Alt Müteahhitlik Sözleşmesi" başlığını taşıyan birinci bölümde, yasal dayanaklara yer verildikten ve açıklamalar yapıldıktan sonra, doktrinde yapılmış çeşitli tanımlara, sözleşmenin taraflarına ve taraf-ların niteliklerine, sözleşmenin unsurlarına ve bu unsurların ne an¬lama geldiğine, doktrindeki birtakım tartışmalara geniş bir şekilde yer verilecektir. Yine bu bölüm içerisinde alt müteahhitlik sözleşme¬sinin hukukî niteliği ve özellikleri işlenecek ve sözleşmenin alt söz¬leşme ve âni edimli olma niteliği ifade edildikten sonra, tarafların karşılıklı irade beyanlarını gerektirmesi, sözleşmenin şekli gibi hu¬suslar üzerinde durulacaktır. Yine bu bölümde, alt ve yan müteahhit¬lik sözleşmeleri arasındaki ilişkiye, yan müteahhitlik sözleşmelerinin özelliklerine, alt ve yan müteahhitlik sözleşmeleri arasındaki farklara yer verilecektir. "Alt Müteahhitlik Sözleşmesinde Tarafların Hak ve Yükümlülükleri" başlıklı ikinci bölümde ise sözleşme taraflarının ve asıl iş sahibinin hak ve yükümlülükleri geniş bir şekilde incelenecek ve taraflar ara¬sındaki ilişkilere ve sorumluluklara değinildikten sonra asıl müteah¬hidin alt müteahhide ilişkin asıl iş sahibine karşı sorumluluğu işlene¬cektir. Kitabımızın "Alt Müteahhitlik Sözleşmesinin Sona Ermesi" başlıklı üçüncü ve son bölümünde ise, alt müteahhitlik sözleşmesinin sona ermesi ve sona erme nedenleri üzerinde durulacaktır. Kitabımız, açıklamalar içerisinde üzerinde durduğumuz konula¬rın genel bir değerlendirmesine yer verdiğimiz sonuç kısmı ile son bulacaktır. Diğer taraftan bilindiği üzere, 818 sayılı Borçlar Kanunu, 04/02/2011 tarihli ve 27836 sayılı Resmi Gazete′de yayımlanan 11/01/2011 tarihli ve 6098 sayılı yeni "Türk Borçlar Kanunu" ile yürür¬lükten kaldırılmış, ve fakat 6098 sayılı Kanun′un yürürlüğü 01/07/2012 tarihine kadar ertelenmiştir. Şöyle ki, 04/02/2011 tarihli ve 27836 sayılı Resmi Gazete′de ya¬yımlanan 6101 sayılı "Türk Borçlar Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun"un 1. maddesi "Türk Borçlar Kanununun yürür¬lüğe girdiği tarihten önceki fiil ve işlemlere, bunların hukuken bağlayıcı olup olmadıklarına ve sonuçlarına, bu fiil ve işlemler hangi kanun yürürlükte iken gerçekleşmişse, kural olarak o kanun hükümleri uygulanır. Ancak, Türk Borçlar Kanununun yürürlüğe girmesinden sonra bu fiil ve işlemlere ilişkinolarak gerçekleşecek temerrüt, sona erme ve tasfiye, Türk Borçlar Kanunu hükümlerine tabidir" hükmünü amirdir Bu itibarla, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu, 04/02/2011 tarihinde Resmi Gazete′de yayımlanmış, ancak henüz yürürlüğe girmemiş ol¬duğundan yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunu hükümleri halen önemini korumaktadır. Ancak zaman bakımından uygulanma konusunda önemli bir nokta, 6101 sayılı "Türk ′Borçlar Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun"un 2. maddesine göre, "Türk Borçlar Kanununun kamu düzenine ve genel ahlâka ilişkin kuralları, gerçekleştikleri tarihe bakılmaksızın, bütün fiil ve işlemlere uygulanır". Yukarıda yapılan açıklamalar nedeniyle, aksi belirtilmedikçe, bu kitapta yer alan açıklamalar, 6098 sayılı Kanun′un 648. maddesi hükmü çerçevesinde 01/07/2012 tarihine kadar yürürlükte kalacak olan 818 sayılı Borçlar Kanunu hükümleri esas alınarak yapılmıştır. Ancak konular incelenirken, 6098 sayılı yeni Türk Borçlar Kanu¬nu′nun ilgili hükümlerine, getirilen değişiklik ve yeniliklere de yer verilecek ve gerekli değerlendirmeler yapılacaktır. İÇİNDEKİLER : BİRİNCİ BÖLÜM ALT MÜTEAHHİTLİK SÖZLEŞMESİ 1--ALT MÜTEAHHİTLİK SÖZLEŞMESİNİN TANIMI, TARAFLARI VE UNSURLARI-5 I--ALT MÜTEAHHİTLİK SÖZLEŞMESİNİN TANIMI-5 II--ALT MÜTEAHHİTLİK SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI-10 A)-Genel Olarak-10 B)-Alt Müteahhit-11 C)-Asıl Müteahhit-17 D)-Asıl İş Sahibi-20 III--ALT MÜTEAHHİTLİK SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI-24 A)-Genel Olarak-24 B)-Eser (Şey)-25 C)-Meydana Getirme (İmal)-31 D)-Ücret Ödeme Taahhüdü (Bedel Ödeme Yükümlülüğü)-33 E)-Anlaşma-37 1)-Tarafların Anlaşması-37 2)-Anlaşmanın Şekli-39 2--ALT MÜTEAHHİTLİK SÖZLEŞMESİNİN HUKUKà NİTELİĞİ VE ÖZELLİKLERİ-45 I--GENEL OLARAK-45 II--ALT MÜTEAHHİTLİK SÖZLEŞMESİNİN ÖZELLİKLERİ-47 A)-Alt Sözleşme Niteliği-47 B)-Tam İki Tarafa Borç Yükleyen Bir Sözleşme Olması-50 C)-Ãni Edimli Bir Borç İlişkisi Doğurması-52 D)-Tarafların Birbirine Uygun İrade Beyanlarını Gerektirmesi-57 E)-Şekle Tâbi Olmaması-58 III--ALT VE YAN MÜTEAHHİTLİK SÖZLEŞMESİ ARASINDAKİ İLİŞKİ-59 A)-Genel Olarak-59 B)-Yan Müteahhitlik Sözleşmesinin Tanımı, Unsurları ve Tarafları-59 C)-Alt ve Yan Müteahhitlik Sözleşmelerinin Karşılaştırılması-60 İKİNCİ BÖLÜM ALT MÜTEAHHİTLİK SÖZLEŞMESİNDE TARAFLARINHAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 1--GENEL OLARAK-65 2--ALT MÜTEAHHİDİN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ-66 I--GENEL OLARAK-66 II--ESERİ MEYDANA GETİRME BORCU-67 A)-İşi Sadakat ve Özenle Yapma Borcu-68 B)-İşi Şahsen Yapmak ya da Şahsî İdaresi Altında Yaptırmak Borcu-73 C)-İşin İfası İçin Gerekli Araç, Gereç ve Malzemelere İlişkin Borç-75 D)-Genel İhbar Yükümlülüğü-78 E)-İşe Vaktinde Başlama ve İşi Sözleşmeye Uygun Yürütme Borcu-81 III--ESERİ TESLİM BORCU-84 IV--AYIBA KARŞI TEKEFFÜL BORCU-90 3--ASIL MÜTEAHHİDİN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ-99 I--GENEL OLARAK-99 II--ÜCRET ÖDEME BORCU-100 A)-Ücretin Götürü Ücret Şeklinde Belirlenmiş Olması-102 B)-Ücretin Yaklaşık Ücret Şeklinde Belirlenmiş Olması-106 C)-Ücretin Önceden Kararlaştırılmamış Olması-108 4--ASIL İŞ SAHİBİNİN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ-110 I--ASIL İŞ SAHİBİNİN ALT MÜTEAHHİT İLE İLİŞKİLERİ ANLAMINDA HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ-110 A)-Sözleşmeden Doğan Yükümlülük-112 B)-Üçüncü Şahıs Lehine Sözleşme Niteliği-113 C)-Üçüncü Kişiyi Koruyucu Nitelikli Sözleşme Özelliği-115 D)-Asıl İş Sahibine, Başvuru İmkânı Sağlayan BK. mad. 391/III Hükmü (TBK mad. 507/III)-118 E)-Alt Müteahhide, Başvuru İmkânı Sağlayan Kanunî İpotek Hakkı-120 II--ASIL İŞ SAHİBİNİN ASIL MÜTEAHHİT İLE İLİŞKİLERİ ANLAMINDA HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ İLE ASIL MÜTEAHHİDİN ALT MÜTEAHHİT NEDENİYLE ASIL İŞ SAHİBİNE KARŞI SORUMLULUĞU-123 A)-Asıl İş Sahibinin Asıl Müteahhit ile İlişkileri Anlamında Hak ve Yükümlülükleri-123 B)-Asıl Müteahhidin Alt Müteahhit Nedeniyle Asıl İş Sahibine Karşı Sorumluluğu-125 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ALT MÜTEAHHİTLİK SÖZLEŞMESİNİNSONA ERMESİ 1--GENEL SONA ERME NEDENLERİ-129 I--GENEL OLARAK-129 II--İFA-130 III--İKALE (BOZMA) SÖZLEŞMESİ-130 IV--İBRA-131 V--YENİLEME (TECDİT)-132 VI--TAKAS-133 2--ÖZEL SONA ERME NEDENLERİ-134 I--GENEL OLARAK-134 II--YAKLAŞIK ÜCRETİN AŞIRI ŞEKİLDE AŞILMASI (BK. mad. 367)-135 III--İFA İMKÃNSIZLIĞI-136 A)-Esere İlişkin İmkânsızlık (BK. mad. 368)-137 B)-Asıl Müteahhide İlişkin İmkânsızlık (BK. mad. 370)-139 C)-Alt Müteahhide İlişkin İmkânsızlık (BK. mad. 371)-142 IV--ALT MÜTEAHHİDİN MASRAF VE ZARARLARININ TAZMİN EDİLMESİ İLE FESİH (BK. mad. 369)-144 SONUÇ-147 KAYNAKÇA -151