Aldatıcı Reklamlara Karşı Tüketicinin Korunması
Aldatıcı Reklamlara Karşı Tüketicinin Korunması
Celal GÖLE
Sayfa Sayısı
:
215
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
1983
İÇİ NDEKİ LER Bibliyografya XVII Kısaltmalar XXIX GİRİŞ 1 BİRİNCİ BÖLÜM TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAREKETİ I — TARİHà GELİŞİM İÇİNDE TÜKETİCİNİN KORUN MASI 5 1 — Ortaçağdaki Durum ... 5 A — Ekonomik Yapı 5 B — Loncalar ve Tüketicinin Korunması 7 a — Osmanlı Loncaları 8 b — Batı Loncaları 9 2 — 19. Asrın Sonundan Bugüne Kadar Geçen Devre 10 A — Sosyal, Ekonomik ve Teknik Gelişmeler 10 B — Çağdaş Anlamda Tüketicinin Korunması 13 a — Genel Olarak 13 b — Tüketicinin Hakları 14 aa — Sağlık ve Can Güvenliğinin Korunmasını Talep Hakkı ... 15 bb — Aydınlatılma Hakkı 17 VIII cc — İktisadî Menfaatlerinin Ko runmasını Talep Hakkı 18 dd — Zararın Süratle Tazminini Talep Hakkı 19 ee — Örgütlenme ve Çeşitli Kurul larda Temsil Edilme Hakkı 20 II — TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAREKETİ KONU SUNDAKİ GELİŞMELER 22 1 — Amerika Birleşik Devletleri′nde 25 2 — Avrupa Ekonomik Topluluğu′nda 15 3 — Türkiye′de ... ... ... 28 İKİNCİ BÖLÜM GENEL OLARAK REKLAM VE HUKUKà NİTELİĞİ I — GENEL OLARAK REKLAM ... ... ... 33 1 — Reklamın Tanımı ve Unsurları 33 A — Tanımı 33 B — Unsurları 35 2 — Reklamın Çeşitleri 38 A — Ticari Olan ve Olmayan Reklam 38 B — Ticarî Reklamın Çeşitleri 40 a — Mal Reklamı 40 b — İşletme Reklamı 40 aa — İşletmeyi Tanıtan Reklamlar 41 bb — Kamuyu Aydınlatan Reklam lar 41 3 — Reklam ve İlân Arasındaki İlişki 42 4 — Reklam ve Vaat 43 II — REKLAMIN HUKUKà NİTELİĞİ 43 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ALDATICI REKLAMLAR I — ALDATICI REKLAMDA KİŞİLER 47 1 — Reklam Yapan Kişiler 47 2 — Aldatıcı Reklamların Muhatabı 48 II — REKLAMLARIN ALDATICI OLARAK ALGILANMA SINA YOL AÇAN FAKTÖRLER 49 1 — Mesaj 49 2 — Kişisel Faktörler 50 3 — Sosyal Ortam 51 III — HANGİ REKLAMLARIN ALDATICI OLDUĞUNUN HUKUKEN TAYİNİ 51 1 — TK. m. 56 ve BK. m. 48 Açısından 52 2 — Özel Düzenlemeler Açısından 53 3 — TRT Reklam Esasları Açısından 55 4 — «Reklamda Uluslararası Ahlak Yasası» Açısın- dan 56 5 — Avrupa Ekonomik Topluluğu′nca Hazırlanan Direktif Açısından 58 A — Reklamın Tanımı 59 B — Aldatıcı Reklamın Tanımı 60 IV — ALDATICI REKLAMI SAPTAMADA KISTASLAR ... 61 1 — Reklamın Yanlış ya da Yanıltıcı Olması 63 A — Reklamın Yanlış (ya da yalan) Olması ... 63 B — Reklamın Yanıltıcı Olması 67 a — Reklamın Lâfzî Anlamının Aldatıcı Olmaması 67 aa — Reklamdaki İfadenin Vaadi Desteklememesi 68 X fob — Reklamdaki İfade ile Gösteri Arasındaki İlişki 68 cc — Önemli Noktaların Açıklan maması 69 b — Reklamdaki İfadenin Birden Faz la Anlamının Olması 70 c — Belirsiz İfadeler 72 2 —■ Tüketicilerim Aldanması ya da Aldanma İhti malinin Bulunması 73 V — ALDATICI REKLAM TEŞKİL EDEN BAŞLICA HALLER 78 1 — Abartma 78 2 — Mukayeseli Reklamlar 79 A — Genel Olarak 79 a — Mukayesesi Yapılan Malın Kime Ait Olduğunun Belirtilmediği Haller ... 80 b —■ Mukayesesi Yapılan Malın Kime Ait Olduğunun Belirtildiği Haller 83 B — «En İyi» Kaydı ile Yapılan Reklamlar ... 86 3 — Bilimsel Araştırma Sonuçlarına ve Tanık Be- yanlarına Dayandırılan Reklamlar 87 4 — Reklamlarda Fiyatların Kullanılması 90 A— Özel İndirim İddiaları 91 B — Hediyeli Satışlar 95 C — Toptan Satış Fiyatına Satışlar 97 D — Tahliye Dolayısıyla Satışlar 97 E — Tuzak Reklamlar 98 5 — İşletme ile İlgili Reklamlar 99 A — Büyüklük ve Donanımına Dayananlar ... 99 B — Eskiliğe Dayananlar 100 XI 6 — Tüketim Malı ve Hizmetler ile İlgili Reklamlar 101 A — Mal ve Hizmetlerin Kalitesi ile İlgili Olanlar 101 a — Eski Malların «Yeni» Olarak Tanı tılması 101 b — Tüketim Mallarının Terkip ve Mik tarına İlişkin Reklamlar 101 c — Mal ve Hizmetlerin Belli Bir Ödül Kazandığını Belirten Reklamlar ... 103 B — Tüketim Mallarının Fonksiyonları ile İl gili Reklamlar 103 C — Mal ve Hizmetlerin Menşei ile İlgili Olanlar 105 D — Garantiler ile İlgili Olanlar 106 7 — Reklamlarda Yanlış Unvan ya da Meslekî Ad- ların Kullanılması 108 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ALDATICI REKLAMLARIN DENETİMİ VE BU TİP REKLAM YAPMANIN MÜEYYİDELERİ I — MİLLETLERARASI KURULUŞLAR VE AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ′NDE YAPILAN ÇALIŞ MALAR 109 1 — Milletlerarası Kuruluşlarda Yapılan Çalışmalar 109 A — Aldatıcı Reklamlar Konusunda Avrupa Konseyi′nde Yapılan Çalışmalar 109 a — Avrupa Konseyi Çalışma Gurubu Ra poru ... 109 b — Aldatıcı Reklamlara Karşı Tüketi cinin Korunması Konusundaki Ka rar Tasarısı 111 XII B — Aldatıcı Reklamlar Konusunda Avrupa Ekonomik Topluluğu′nda Yapılan Ça lışmalar 113 a — Topluluğa Dahil Ülkelerde Aldatıcı Reklamlarla İlgili Mevzuatın kay nakları 113 b — Aldatıcı ve Haksız Reklamlarla İl gili Direktif Taslağı 115 aa — Aldatıcı Reklam Yapılması Halinde Müeyyide 116 aaa — Dava Açma Hakkı ... 116 bbb — Dava Açabilecek O- lanlar 117 bb — İspat Yükü 117 2 — Aldatıcı Reklamların Amerika Birleşik Dev- letleri′ndeki Denetimi ve Bu Tip Reklam Yap manın Müeyyideleri 118 A — Genel Olarak 118 B — Federal Ticaret Komisyonu (FTC) 122 a — FTC′ye Tanınan Yetkinin Kaynağı 122 b — Aldatıcı Reklamın Önlenmesinde FTC′nin Yetkileri 125 aa — Soruşturmadan Davalının Te minatı ile Vazgeçme 126 bb — Haksız Uygulamanın Uzlaşma Yolu ile Sona Erdirilmesi ... 128 cc — Men Kararı , 128 dd — Müspet Beyan Yapılması Kararı 130 ee — Tüketicilerin Uğradığı Zara rın Tazmini 131 XIII C — Aldatıcı Reklamların Önlenmesi Konu sunda Yeni Gelişmeler 132 a — FTC′nin Yeni Uygulamaları 133 aa — Düzeltici Reklam Yapılması Kararı 133 bb — Reklamların Gerçeklere Uy gunluğunu Denetleme Prog ramı 137 b — Mukabil-reklamlar 139 II — TÜRK HUKUKUNDA ALDATICI REKLAMLARIN DENETİMİ VE BU TİP REKLAM YAPMANIN MÜ EYYİDELERİ .. 141 1 — Genel Olarak 141 A — Kanunî Düzenleme 141 B — Ön Denetim 142 C — İstanbul Ticaret Odası′mn Dürüst Rek lamcılık Konusunda Riayeti Mecburi Meslekî Kararı 144 2 — Borçlar Kanunu ve Aldatıcı Reklamlar 147 A — BK. m. 28 ve Hile 147 B — BK. m. 194 ve Ayıba Karşı Tekeffül 151 C — Borçlar Kanununda Yer Alan Haksız Re kabet ile İlgili Düzenleme 153 a — Haksız Rekabet Konusundaki İkili Düzenleme ve Eleştirisi 153 b — BK. 48. maddesine Göre Haksız Re kabet 157 3 — Ticaret Kanununa Göre Haksız Rekabet ve Aldatıcı Reklamlar 160 A — Haksız Rekabet ile İlgili Düzenlemenin Amacı 160 XIV B — Haksız Rekabetin Unsurları , 162 a — Ekonomik Rekabet 163 b — Ekonomik Rekabet Etme Hakkının Kötüye Kullanılması 163 c — Ekonomik Menfaatler Bakımından Zarar Görme ya da Zarar Görme Tehlikesinin Mevcudiyeti 165 C — TK. m. 56, m. 57/3 ve Aldatıcı Reklamlar 168 D — Aldatıcı Reklam Yapılmasının Hukukî Müeyyidesi 172 a — İhtiyatî Tedbir 172 b — Hukuk Davaları ile İlgili Düzenleme 174 aa — Genel Olarak 174 bb —■ Hukuk Davalarının Türleri 175 aaa — Tesbit Davası 175 ibıbib — Men Davası 177 ccc — Ref′i davası 179 ddd — Tazminat Davası ... 182 cc — Hukuk Davalarında Davacı- 185 lar ve Davalılar 185 aaa — Davacılar 185 (i) Rakip 186 (ii) Tüketici 186 (iii) Meslekî ve İkti sadî Teşekküller 187 bbb — Davalılar 191 (i) Fail 192 (ii) İstihdam Eden ... 192 (iii) Basınla İlgili Ki şiler 193 (iv) Üçüncü Kişiler ve Reklam Ajans ları 194 XV c — Ceza Davaları ile İlgili Düzenleme 197 d — Zamanaşımı 199 4 — Aldatıcı Reklam Davalarında Deliller ve İs pat Yükü 200 A — Deliller 200 B — ispat Yükü 204 SONUÇ 205