Aile Konutu ve Şerhi
Aile Konutu ve Şerhi
Fuat SAATÇIOĞLU
Sayfa Sayısı
:
236
Kitap Ölçüleri
:
16*24
Basım Yılı
:
2016
ISBN NO
:
9786051468723
İcra etmiş olduğum mesleğin, bana kazandırdığı hayat tecrübesi sonucu, aile konutunun evlilik hayatı için ne denli önemli olduğunu yaşayarak öğrendim. Bunun sonucunda da, tez aşamasına geldiğim yüksek lisans eğitimimde, bu konu hakkında derinlemesine bir çalışma yapmak istediğimi hocam Sayın Yrd. Doç. Dr. Nurşen Ayan’a ilettiğimde, memnuniyetle kabul etmesi bu çalışmanın ortaya çıkışına vesile olmuştur.
Aile konutu ile ilgili yazılmış neredeyse Türkçe tüm kaynakların taranması sonucu ortaya çıkarılan bu çalışmada, özellikle evliliklerin sallantıya girdiği ve yıkılmaya yüz tuttuğu dönemlerde, zayıf durumda olan eşi koruma amacıyla eşlere getirilmiş -Aile Konutu- sınırlamasını, doktrin ve uygulama bağlamında açıklamaya çalıştım.
Bu çalışmada dağınık halde bulunan tüm kaynakları ve görüşleri bir araya getirip, aksi yönde fikirleri de dipnotlara ekleyip, tartışmalı konulara Yargıtay’ın da perspektifini belirterek bu çalışmanın kendi içerisinde bir tartışma havasında geçmesini hedefledim.
Kitap giriş ve sonuç bölümleri dışında ana dört bölümden oluşmaktadır.
Birinci bölümde; Türk Medeni Kanunu’ndaki aile hukuku reformu, aile ve ailenin korunması konuları genel hatları ile incelendikten sonra, konumuzun esasını teşkil eden ancak Türk Medeni Kanunu’nda tanımı yapılmayan Aile Konutu’nun ne olduğunu anlayabilmek için -aile- ve -konut- kavramları tek tek incelenerek Aile Konutu kavramı hakkında Türk doktrininde yer alan tanımlamalar ile bir sonuca varılmaya çalışılmıştır. Daha sonra aile konutunu oluşturan unsurlar ve aile konutunun önemi açıklanmaya çalışılmış ve Türk Medeni Kanun’unun evliliğin genel hükümleri, mal rejimleri ve miras hukuku bölümlerinde yer alan aile konutu hükümleri ayrıntılı olarak incelenmiştir.
İkinci bölümde, aile konutunun ne olduğu belirtildikten sonra, bu konut üzerinde üstün hak sahibi olan eşin, bu hak sahipliğinin niteliğini ve söz konusu haklarını kullanırken hangi hukuki işlemlerin TMK. m. 194 kapsamında, diğer eşin rızasını gerektireceği hususu açıklanmıştır.
Üçüncü ve dördüncü bölümde, TMK. md. 194 gereği zorunlu olan diğer eşin rızasının hukuki niteliği, rıza vermemenin sonuçları ve rıza vermekten kaçınma halinde, hak sahibi eşin TMK. m. 194/II gereği mahkemeden tek başına yetki talebi ile son bölümde TMK. md. 194/III ile getirilen aile konutu şerhinin hukuki niteliği incelenmiştir.
GİRİŞ-1
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK AİLE HUKUKUNA YÖNELİK REFORMLAR, EŞLERİN HUKUKİ İŞLEM ÖZGÜRLÜĞÜ VE AİLE KONUTU
I. -TÜRK MEDENİ HUKUKUNDA AİLE HUKUKU REFORMU-7
A. -Tarihsel Gelişimi-7
1. -Osmanlı İmparatorluğu Dönemi Kanunlaşma Hareketleri-7
2. -Cumhuriyet Dönemi Kanunlaşma Hareketleri ve İsviçre Medeni Kanunun İktibası-9
a. -İsviçre Medeni Kanunun Tercih Sebebi, Türk Kanunu Medenisi-nin Dönemi İtibariyle Özellikleri ile Eşlerin Eşitliğine Yaklaşımı-10
b. -Kadın Erkek Eşitliğine Aykırı Hükümler ve Bu Eşitsizliğin Yaratılmasının Altında Yatan Düşünce-12
B. -Karşılaştırmalı Hukuktaki Gelişmeler-17
1. -Uluslararası Hukuktaki Gelişmeler-17
a. -Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesinin Kabulü-17
b. -Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 7 No-lu Ek Protokolünün Kabulü-21
c. -Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi-nin 16 Ekim 1981 Tarih ve R. (81) 15 No-lu Tavsiye Kararı-22
d. -Çocuk Hakları Sözleşmesi-23
2. -İsviçre Hukukunda Aile Konutu ve Genel Anlamdaki Gelişmeler-24
C. -Türk Medeni Kanunu Dönemi-27
1. -Yeni Medeni Kanunun Gerekliliği ve Kanun Yapma Çalışmaları-27
2. -4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun Yürürlüğe Girmesi Özellikleri-30
3. -Yeni Medeni Kanunun Aile Hukukunda Kadın ve Erkeğe Bakışı-30
II. -TÜRK MEDENİ KANUNUNA GÖRE EŞLERİN HUKUKİ İŞLEM ÖZGÜRLÜĞÜ-32
A. -Genel Kural Hukuki İşlem Özgürlüğü-32
B. -Türk Medeni Kanununda Eşlerin Hukuki İşlem Özgürlüğünü Sınırlandıran Hükümler-34
C. -Sınırlamanın Nedenleri ve Altında Yatan Düşünce-35
III. -AİLE KONUTUN KAVRAMI, UNSURLARI VE AİLE KONUTUNUN BELİRLENMESİ-37
A. -Aile ve Konut Kavramları-37
1. -Genel Olarak-37
2. -Aile Kavramı-37
3. -Konut Kavramı-43
B. -Aile Konutu Kavramı, Unsurları ve Aile Konutunun Belirlenmesi-45
1. -Genel Olarak Aile Konutu (TMK. md. 194 Hükmü) ve Düzenlemenin Amacı-45
2. -Tanımı-49
3. -Unsurları-54
a. -Yasal Evlilik Birliğine Dayanan Aile-54
aa. -Aile-54
bb. -Yasal Evlilik Birliği-55
b. -Konut-57
c. -Konutun Seçimi ve Eşlerin Ortak İradeleriyle Aile Konutu Olarak Tahsis Edilmesi (Subjektif Unsur)-58
aa. -Konutun Seçimi (TMK. md. 186)-58
bb. -Konutun Eşlerin Ortak İradeleriyle Aile Konutu Olarak Tahsis Edilmesi-60
d. -Objektif Unsur-61
e. -Hukuka Uygun Kullanım-62
f. -Eşlerden Birinin ya da Her İkisinin Aile Konutu Üzerinde Aynî veya Şahsi Hak Sahibi Olması-62
4. -Özellik Arz Eden Durumlar-63
a. -İşyerinin Aynı Zamanda Aile Konutu Olarak Kullanılması-63
b. -Tapuda Arsa Olarak Gözüken Bir Taşınmazın Üzerinde Bulunan Aile Konutu-64
c. -Aile Konutunun Tek Olması-65
d. -Türk Medeni Kanununda md. 186 ve md. 194 İlişkisi-69
e. -Henüz Tamamlanmamış Kooperatifte Bulunan Aile Konutu-70
f. -Aile Konutu Yerleşim Yeri İlişkisi-70
IV. -AİLE KONUTUNUN VE KORUNMASININ ÖNEMİ-71
V. -AİLE KONUTUNUN GENEL OLARAK KORUNMA SÜRESİ VE AİLE KONUTU NİTELİĞİNİN KAYBEDİLME HALLERİ-72
A. -Genel Olarak-72
B. -Aile Konutunun Korunma Süresi-75
1. -Evlilik Birliği Devam Ettiği Süresince Korunması-75
a. -Genel Olarak-75
b. -Özellik Arz Eden Haller-76
aa. -Terk-76
i. -Genel Olarak-76
ii. -Hak Sahibi Eşin Konutu Terki-78
iii. -Hak Sahibi Olmayan Eşin Konutu Terki-79
2. -Ayrılık Kararı ya da Birlikte Yaşamaya Ara Verildiği Süre Esnasında-81
3. -Boşanma (ya da İptal) Davasının Görülmesi Esnasında-83
4. -Boşanma (ya da İptal) Davasından Sonraki Esnada-84
5. -Evlilik Dışı İlişkilerde Aile Konutu-89
6. -Eşlerden Birinin Ölümünden Sonra-89
a. -Genel Olarak-89
b. -Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde-90
aa. -Genel Olarak-90
bb. -Sağ Kalan Eş Lehine Aile Konutu Üzerinde Ayni Hak Tanınmasının Şartları-92
i. -Eşler Arasında Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Geçerli Olmalı-92
ii. -Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Ölüm Nedeniyle Sona Ermeli-93
iii. -Sağ Kalan Eş Katılma Alacaklısı Olmalı-94
iv. -Sağ Kalan Eş Tarafından İleri Sürülmeli-96
v. -Aile Konutu Mülkiyeti Ölen Eşe Ait Olmalı-99
vi. -Sağ Kalan Eşin Amacı Eski Yaşantısını Devam Ettirmek Olmalı-100
vii. -Aile Konutunun, Ölenin Altsoyundan Birinin Aynı Meslek Ve Sanatı İcra Edeceği Konut Olmamalı-101
viii. -Aksine Bir Anlaşma Yapılmamış Olmalı-104
bb. -Talep Edilebilecek Aynî Haklar-106
i. -İntifa ve Oturma Hakkı-106
ii. -Mülkiyet Hakkı-108
cc. -Görevli ve Yetkili Mahkeme-109
c. -Mal Ortaklığı Rejiminde-110
aa. -Ölüm Halinde-111
bb. -Diğer Tasfiye Hallerinde-111
d. -Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejiminde-111
aa. -Ölüm Halinde-112
bb. -Evliliğin İptal veya Boşanma ile Sona Ermesinde-113
e. -Miras Hukukunda Yer Alan Düzenlemeler-114
aa. -Genel Olarak-114
bb. -Hukuki Niteliği ve Uygulama Alanı-115
cc. -Şartları-116
i. -Sağ Kalan Eş Miras Hakkına Sahip Olmalı-116
ii. -Özgüleme İçin Eş Talepte Bulunmalı-117
iii. -Evlilik Ölüm Nedeniyle Sona Ermeli-117
iv. -Tereke Malları Arasında Aile Konutu Bulunmalı-118
dd. -Talep Edilebilecek Aynî Haklar-118
İKİNCİ BÖLÜM
AİLE KONUTU ÜZERİNDEKİ HAKLARVE HUKUKİ İŞLEMLER
I. -AİLE KONUTU ÜZERİNDEKİ HAKLAR-121
A. -Aile Konutunun Eşlerden Birinin Mülkiyetinde Olması-121
B. -Birlikte Mülkiyet-122
1. -Genel Olarak-122
2. -Eşlerin Birlikte Malik Olmaları-123
a. -Aile Konutunun Eşlerin Paylı Mülkiyetinde Olması-123
b. -Aile Konutunun Eşlerin Elbirliği Mülkiyetinde Olması-126
3. -Eşlerden Birinin Aile Konutu Üzerinde Üçüncü Kişilerle Birlikte Malik Olması-126
a. -Üçüncü Kişilerin Hak Sahipliğinin Paylı Mülkiyete Dayanması-126
b. -Üçüncü Kişilerin Hak Sahipliğinin Elbirliği Mülkiyetine Dayanması-128
C. -Eşlerden Birinin Sınırlı Ayni Hak Sahibi Olması-130
D. -Aile Konutunun Ariyet Sözleşmesiyle Kullanılıyor Olması-130
E. -Eşlerden Birinin Kiracılık Hakkına Dayanılarak Aile Konutundan Faydalanılması-132
1. -Genel Olarak-132
2. -Eşlerin Hukuki İşlem Özgürlüğü İle Sözleşme Özgürlüğü ve Sözleşmelerin Nisbiliği İlkelerinin İstisnası Olarak Aile Konutu-133
a. -Evlilik Birliği Süresince Kira Sözleşmesinin Durumu-134
aa. -Kira Sözleşmesinin Feshinde Diğer Eşin Rızası-134
i. -Genel Olarak-134
ii. -Sözleşmeye Taraf Olmayan Eşin Rızasına Bağlı İşlemler-137
--Fesih-137
--Kullanım Hakkını Kapsam veya Zaman Bakımından Daraltan veya Ortadan Kaldıran Tadil Sözleşmeleri-137
--İkale Sözleşmesi-138
--Tahliye Taahhüdü-139
--Açılan Tahliye Davasının Kabulü-139
--Kira İlişkisinin Devri-140
--Şerhin Terkini-140
iii. -Kira Sözleşmesinin Feshinin Diğer Eşin Rızasına Bağlı Olmasının Şartları-141
--Geçerli Bir Kira Sözleşmesinin Bulunması-141
--Kira Sözleşmesine Eşlerden Yalnızca Birinin Taraf Olması-141
--Kiralanan Konutun Aile Konutu Olarak Kullanılması-142
bb. -Sözleşmeye Taraf Olma-142
i. -Genel Olarak-142
ii. -Sağladığı Koruma-143
iii. -Koşulları-144
--Geçerli Bir Kira Sözleşmesinin Bulunması-144
--Eşlerden Yalnızca Birinin Kiracı Sıfatına Sahip Olması-144
--Kiralanan Yerin Aile Konutu Olarak Kullanılması-145
iv. -Bildirimin Hukuki Niteliği-145
v. -Bildirimin Muhatabı-146
vi. -Bildirimin Şekli-147
vii. -Bildirimin Hükmü ve Sonuçları-147
2. -Kira Sözleşmesine Benzer Hukuki Kurumlarda TMK. 194 Hükmü ile TBK. 349 Hükmünün Uygulanabilirliği-148
a. -Lojmanlar ve İşverence Tahsis Edilen Konutların Kullanımı-148
b. -Kullanım Ödüncü Sözleşmesi (Ariyet)-149
c. -Kapıcılık Sözleşmesi-149
II. -DİĞER EŞİN RIZASINA BAĞLI AİLE KONUTUNA DAİR HUKUKİ İŞLEMLER-150
A. -Hak Sahibi Eşin Tasarrufları-150
B. -Aile Konutunun Devri-151
1. -Genel Olarak-151
2. -Hak Sahibi Eşin İradesine Bağlı ve Mülkiyeti Devir Borcu Doğuran İşlemler-152
3. -Hak Sahibi Eşin Rızası Dışında Mülkiyetin Devri-153
C. -Kira Sözleşmesinin Feshi-156
D. -Aile Konutu Üzerindeki Hakları Sınırlandıran Diğer İşlemler-156
1. -Genel Olarak-156
2. -Hak Sahibi Eşin Üçüncü Kişi Lehine Sınırlı Ayni Hak Tanıması-157
a. -Üçüncü Kişiye Kullanma ve Yararlanma Hakkı Veren İrtifaklar-157
b. -Aile Konutu Üzerinde İpotek Tesisi-158
3. -Üçüncü Kişi Lehine Kişisel Hak Tanınması-160
a. -Alım, Önalım Sözleşmeleri-160
b. -Kira Sözleşmesi Yapılması-160
c. -Aile Konutu Bir Ayni Hak ile Tahsisi Edilmişse Bundan Feragat-161
d. -Aile Konutunun İçinde Bulunduğu Bir Mirasın Reddi-161
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DİĞER EŞİN RIZASINI ALMA GEREKLİLİĞİ, BUNA UYULMAMASININ HUKUKİ SONUÇLARI
I. -DİĞER EŞİN RIZASI-163
A. -Rızanın ve Sınırlamanın Hukuki Niteliği-163
1. -Fiil Ehliyeti Sınırlaması Olduğu Görüşü-163
2. -Katılma Hakkı Olduğu Görüşü-166
3. -Kanundan Doğan Bir Sınırlama Olduğu Görüşü-168
4. -Tasarruf Yetkisi Sınırlaması Olduğu Görüşü-169
5. -Yasak İşlem Görüşü-171
6. -Yargıtay-ın Görüşü-171
7. -Görüşümüz-172
B. -Rızanın Şekli ve İçeriği-172
C. -Rızanın Verilme Zamanı-175
II. -RIZA ALINMADAN YAPILAN İŞLEMİN HUKUKİ SONUÇLARI-177
A. -Rıza Alınmamasının Hukuki Sonuçları-177
1. -Genel Olarak-177
2. -Rızanın Sonradan Verilmesi Halinde-181
B. -Rıza Verilmemesinin Hukuki Sonuçları-182
1. -İyiniyetli Üçüncü Kişilerin Durumu-182
2. -Hakimin Müdahalesini İsteme-184
a. -Genel Olarak-184
b. -Şartları-185
aa. -Rızanın Alınamaması-185
bb. -Haklı Sebep Olmaksızın Eşin Rızadan Kaçınması-185
cc. -Yetkili ve Görevli Mahkeme-187
dd. -Davanın Tarafları-187
ee. -Mahkemenin Vereceği Karar-187
III. -İSTİSNAİ OLARAK RIZA GEREKMEKESİZİN YAPILAN İŞLEMLER-188
A. -Hak Sahibi Eş Lehine Oturma ya da İntifa Hakkı Tesis Edilerek Konutun Devri-188
B. -Aile Konutunun Onarımı İçin Kredi Çekilerek Konutun İpotek Edilmesi-189
C. -Evliliğin İşlem Sırasında Sona Ermesi-189
D. -Konutun Bir Şekilde Aile Konutu Vasfını Yitirmesi-190
E. -İşlemin Aciliyet Kesbetmesi-190
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
AİLE KONUTUNUN ŞERHİ
I. -GENEL OLARAK AİLE KONUTU ŞERHİ-191
A. -Kanuni Düzenleme-192
B. -Şerhin Konusu ve Talep Edilebilme Koşulları-193
1. -Mülkiyet Hakkı Dışında Başka Bir Hakka Dayanan Aile Konutuna Şerh-197
2. -Başkasının Mülkiyetinde Olan Konuta Şerh-198
C. -Geçerlilik Süresi-200
D. -Şerhin Terkini -201
1. -Evlilik Birliği Devam Ederken-201
2. -Evlilik Birliği Sona Erdiğinde-203
II. -AİLE KONUTU ŞERHİNİN ETKİSİ-203
A. -Genel Olarak-203
B. -Tapu Sicilinde İşlem Yapabilme Bakımından Etkisi-203
C. -İyiniyetle Ayni Hak Kazanılması Bakımından-204
1. -Üçüncü Kişinin İyiniyetinin Korunmayacağı Görüşü-205
2. -Üçüncü Kişinin İyiniyetinin Korunması Gerektiği Görüşü-212
3. -Yargıtay-ın Görüşü-215
4. -Görüşümüz-217
SONUÇ-219
KAYNAKÇA-227
Aile konutu ile ilgili yazılmış neredeyse Türkçe tüm kaynakların taranması sonucu ortaya çıkarılan bu çalışmada, özellikle evliliklerin sallantıya girdiği ve yıkılmaya yüz tuttuğu dönemlerde, zayıf durumda olan eşi koruma amacıyla eşlere getirilmiş -Aile Konutu- sınırlamasını, doktrin ve uygulama bağlamında açıklamaya çalıştım.
Bu çalışmada dağınık halde bulunan tüm kaynakları ve görüşleri bir araya getirip, aksi yönde fikirleri de dipnotlara ekleyip, tartışmalı konulara Yargıtay’ın da perspektifini belirterek bu çalışmanın kendi içerisinde bir tartışma havasında geçmesini hedefledim.
Kitap giriş ve sonuç bölümleri dışında ana dört bölümden oluşmaktadır.
Birinci bölümde; Türk Medeni Kanunu’ndaki aile hukuku reformu, aile ve ailenin korunması konuları genel hatları ile incelendikten sonra, konumuzun esasını teşkil eden ancak Türk Medeni Kanunu’nda tanımı yapılmayan Aile Konutu’nun ne olduğunu anlayabilmek için -aile- ve -konut- kavramları tek tek incelenerek Aile Konutu kavramı hakkında Türk doktrininde yer alan tanımlamalar ile bir sonuca varılmaya çalışılmıştır. Daha sonra aile konutunu oluşturan unsurlar ve aile konutunun önemi açıklanmaya çalışılmış ve Türk Medeni Kanun’unun evliliğin genel hükümleri, mal rejimleri ve miras hukuku bölümlerinde yer alan aile konutu hükümleri ayrıntılı olarak incelenmiştir.
İkinci bölümde, aile konutunun ne olduğu belirtildikten sonra, bu konut üzerinde üstün hak sahibi olan eşin, bu hak sahipliğinin niteliğini ve söz konusu haklarını kullanırken hangi hukuki işlemlerin TMK. m. 194 kapsamında, diğer eşin rızasını gerektireceği hususu açıklanmıştır.
Üçüncü ve dördüncü bölümde, TMK. md. 194 gereği zorunlu olan diğer eşin rızasının hukuki niteliği, rıza vermemenin sonuçları ve rıza vermekten kaçınma halinde, hak sahibi eşin TMK. m. 194/II gereği mahkemeden tek başına yetki talebi ile son bölümde TMK. md. 194/III ile getirilen aile konutu şerhinin hukuki niteliği incelenmiştir.
GİRİŞ-1
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK AİLE HUKUKUNA YÖNELİK REFORMLAR, EŞLERİN HUKUKİ İŞLEM ÖZGÜRLÜĞÜ VE AİLE KONUTU
I. -TÜRK MEDENİ HUKUKUNDA AİLE HUKUKU REFORMU-7
A. -Tarihsel Gelişimi-7
1. -Osmanlı İmparatorluğu Dönemi Kanunlaşma Hareketleri-7
2. -Cumhuriyet Dönemi Kanunlaşma Hareketleri ve İsviçre Medeni Kanunun İktibası-9
a. -İsviçre Medeni Kanunun Tercih Sebebi, Türk Kanunu Medenisi-nin Dönemi İtibariyle Özellikleri ile Eşlerin Eşitliğine Yaklaşımı-10
b. -Kadın Erkek Eşitliğine Aykırı Hükümler ve Bu Eşitsizliğin Yaratılmasının Altında Yatan Düşünce-12
B. -Karşılaştırmalı Hukuktaki Gelişmeler-17
1. -Uluslararası Hukuktaki Gelişmeler-17
a. -Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesinin Kabulü-17
b. -Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 7 No-lu Ek Protokolünün Kabulü-21
c. -Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi-nin 16 Ekim 1981 Tarih ve R. (81) 15 No-lu Tavsiye Kararı-22
d. -Çocuk Hakları Sözleşmesi-23
2. -İsviçre Hukukunda Aile Konutu ve Genel Anlamdaki Gelişmeler-24
C. -Türk Medeni Kanunu Dönemi-27
1. -Yeni Medeni Kanunun Gerekliliği ve Kanun Yapma Çalışmaları-27
2. -4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun Yürürlüğe Girmesi Özellikleri-30
3. -Yeni Medeni Kanunun Aile Hukukunda Kadın ve Erkeğe Bakışı-30
II. -TÜRK MEDENİ KANUNUNA GÖRE EŞLERİN HUKUKİ İŞLEM ÖZGÜRLÜĞÜ-32
A. -Genel Kural Hukuki İşlem Özgürlüğü-32
B. -Türk Medeni Kanununda Eşlerin Hukuki İşlem Özgürlüğünü Sınırlandıran Hükümler-34
C. -Sınırlamanın Nedenleri ve Altında Yatan Düşünce-35
III. -AİLE KONUTUN KAVRAMI, UNSURLARI VE AİLE KONUTUNUN BELİRLENMESİ-37
A. -Aile ve Konut Kavramları-37
1. -Genel Olarak-37
2. -Aile Kavramı-37
3. -Konut Kavramı-43
B. -Aile Konutu Kavramı, Unsurları ve Aile Konutunun Belirlenmesi-45
1. -Genel Olarak Aile Konutu (TMK. md. 194 Hükmü) ve Düzenlemenin Amacı-45
2. -Tanımı-49
3. -Unsurları-54
a. -Yasal Evlilik Birliğine Dayanan Aile-54
aa. -Aile-54
bb. -Yasal Evlilik Birliği-55
b. -Konut-57
c. -Konutun Seçimi ve Eşlerin Ortak İradeleriyle Aile Konutu Olarak Tahsis Edilmesi (Subjektif Unsur)-58
aa. -Konutun Seçimi (TMK. md. 186)-58
bb. -Konutun Eşlerin Ortak İradeleriyle Aile Konutu Olarak Tahsis Edilmesi-60
d. -Objektif Unsur-61
e. -Hukuka Uygun Kullanım-62
f. -Eşlerden Birinin ya da Her İkisinin Aile Konutu Üzerinde Aynî veya Şahsi Hak Sahibi Olması-62
4. -Özellik Arz Eden Durumlar-63
a. -İşyerinin Aynı Zamanda Aile Konutu Olarak Kullanılması-63
b. -Tapuda Arsa Olarak Gözüken Bir Taşınmazın Üzerinde Bulunan Aile Konutu-64
c. -Aile Konutunun Tek Olması-65
d. -Türk Medeni Kanununda md. 186 ve md. 194 İlişkisi-69
e. -Henüz Tamamlanmamış Kooperatifte Bulunan Aile Konutu-70
f. -Aile Konutu Yerleşim Yeri İlişkisi-70
IV. -AİLE KONUTUNUN VE KORUNMASININ ÖNEMİ-71
V. -AİLE KONUTUNUN GENEL OLARAK KORUNMA SÜRESİ VE AİLE KONUTU NİTELİĞİNİN KAYBEDİLME HALLERİ-72
A. -Genel Olarak-72
B. -Aile Konutunun Korunma Süresi-75
1. -Evlilik Birliği Devam Ettiği Süresince Korunması-75
a. -Genel Olarak-75
b. -Özellik Arz Eden Haller-76
aa. -Terk-76
i. -Genel Olarak-76
ii. -Hak Sahibi Eşin Konutu Terki-78
iii. -Hak Sahibi Olmayan Eşin Konutu Terki-79
2. -Ayrılık Kararı ya da Birlikte Yaşamaya Ara Verildiği Süre Esnasında-81
3. -Boşanma (ya da İptal) Davasının Görülmesi Esnasında-83
4. -Boşanma (ya da İptal) Davasından Sonraki Esnada-84
5. -Evlilik Dışı İlişkilerde Aile Konutu-89
6. -Eşlerden Birinin Ölümünden Sonra-89
a. -Genel Olarak-89
b. -Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde-90
aa. -Genel Olarak-90
bb. -Sağ Kalan Eş Lehine Aile Konutu Üzerinde Ayni Hak Tanınmasının Şartları-92
i. -Eşler Arasında Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Geçerli Olmalı-92
ii. -Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi Ölüm Nedeniyle Sona Ermeli-93
iii. -Sağ Kalan Eş Katılma Alacaklısı Olmalı-94
iv. -Sağ Kalan Eş Tarafından İleri Sürülmeli-96
v. -Aile Konutu Mülkiyeti Ölen Eşe Ait Olmalı-99
vi. -Sağ Kalan Eşin Amacı Eski Yaşantısını Devam Ettirmek Olmalı-100
vii. -Aile Konutunun, Ölenin Altsoyundan Birinin Aynı Meslek Ve Sanatı İcra Edeceği Konut Olmamalı-101
viii. -Aksine Bir Anlaşma Yapılmamış Olmalı-104
bb. -Talep Edilebilecek Aynî Haklar-106
i. -İntifa ve Oturma Hakkı-106
ii. -Mülkiyet Hakkı-108
cc. -Görevli ve Yetkili Mahkeme-109
c. -Mal Ortaklığı Rejiminde-110
aa. -Ölüm Halinde-111
bb. -Diğer Tasfiye Hallerinde-111
d. -Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejiminde-111
aa. -Ölüm Halinde-112
bb. -Evliliğin İptal veya Boşanma ile Sona Ermesinde-113
e. -Miras Hukukunda Yer Alan Düzenlemeler-114
aa. -Genel Olarak-114
bb. -Hukuki Niteliği ve Uygulama Alanı-115
cc. -Şartları-116
i. -Sağ Kalan Eş Miras Hakkına Sahip Olmalı-116
ii. -Özgüleme İçin Eş Talepte Bulunmalı-117
iii. -Evlilik Ölüm Nedeniyle Sona Ermeli-117
iv. -Tereke Malları Arasında Aile Konutu Bulunmalı-118
dd. -Talep Edilebilecek Aynî Haklar-118
İKİNCİ BÖLÜM
AİLE KONUTU ÜZERİNDEKİ HAKLARVE HUKUKİ İŞLEMLER
I. -AİLE KONUTU ÜZERİNDEKİ HAKLAR-121
A. -Aile Konutunun Eşlerden Birinin Mülkiyetinde Olması-121
B. -Birlikte Mülkiyet-122
1. -Genel Olarak-122
2. -Eşlerin Birlikte Malik Olmaları-123
a. -Aile Konutunun Eşlerin Paylı Mülkiyetinde Olması-123
b. -Aile Konutunun Eşlerin Elbirliği Mülkiyetinde Olması-126
3. -Eşlerden Birinin Aile Konutu Üzerinde Üçüncü Kişilerle Birlikte Malik Olması-126
a. -Üçüncü Kişilerin Hak Sahipliğinin Paylı Mülkiyete Dayanması-126
b. -Üçüncü Kişilerin Hak Sahipliğinin Elbirliği Mülkiyetine Dayanması-128
C. -Eşlerden Birinin Sınırlı Ayni Hak Sahibi Olması-130
D. -Aile Konutunun Ariyet Sözleşmesiyle Kullanılıyor Olması-130
E. -Eşlerden Birinin Kiracılık Hakkına Dayanılarak Aile Konutundan Faydalanılması-132
1. -Genel Olarak-132
2. -Eşlerin Hukuki İşlem Özgürlüğü İle Sözleşme Özgürlüğü ve Sözleşmelerin Nisbiliği İlkelerinin İstisnası Olarak Aile Konutu-133
a. -Evlilik Birliği Süresince Kira Sözleşmesinin Durumu-134
aa. -Kira Sözleşmesinin Feshinde Diğer Eşin Rızası-134
i. -Genel Olarak-134
ii. -Sözleşmeye Taraf Olmayan Eşin Rızasına Bağlı İşlemler-137
--Fesih-137
--Kullanım Hakkını Kapsam veya Zaman Bakımından Daraltan veya Ortadan Kaldıran Tadil Sözleşmeleri-137
--İkale Sözleşmesi-138
--Tahliye Taahhüdü-139
--Açılan Tahliye Davasının Kabulü-139
--Kira İlişkisinin Devri-140
--Şerhin Terkini-140
iii. -Kira Sözleşmesinin Feshinin Diğer Eşin Rızasına Bağlı Olmasının Şartları-141
--Geçerli Bir Kira Sözleşmesinin Bulunması-141
--Kira Sözleşmesine Eşlerden Yalnızca Birinin Taraf Olması-141
--Kiralanan Konutun Aile Konutu Olarak Kullanılması-142
bb. -Sözleşmeye Taraf Olma-142
i. -Genel Olarak-142
ii. -Sağladığı Koruma-143
iii. -Koşulları-144
--Geçerli Bir Kira Sözleşmesinin Bulunması-144
--Eşlerden Yalnızca Birinin Kiracı Sıfatına Sahip Olması-144
--Kiralanan Yerin Aile Konutu Olarak Kullanılması-145
iv. -Bildirimin Hukuki Niteliği-145
v. -Bildirimin Muhatabı-146
vi. -Bildirimin Şekli-147
vii. -Bildirimin Hükmü ve Sonuçları-147
2. -Kira Sözleşmesine Benzer Hukuki Kurumlarda TMK. 194 Hükmü ile TBK. 349 Hükmünün Uygulanabilirliği-148
a. -Lojmanlar ve İşverence Tahsis Edilen Konutların Kullanımı-148
b. -Kullanım Ödüncü Sözleşmesi (Ariyet)-149
c. -Kapıcılık Sözleşmesi-149
II. -DİĞER EŞİN RIZASINA BAĞLI AİLE KONUTUNA DAİR HUKUKİ İŞLEMLER-150
A. -Hak Sahibi Eşin Tasarrufları-150
B. -Aile Konutunun Devri-151
1. -Genel Olarak-151
2. -Hak Sahibi Eşin İradesine Bağlı ve Mülkiyeti Devir Borcu Doğuran İşlemler-152
3. -Hak Sahibi Eşin Rızası Dışında Mülkiyetin Devri-153
C. -Kira Sözleşmesinin Feshi-156
D. -Aile Konutu Üzerindeki Hakları Sınırlandıran Diğer İşlemler-156
1. -Genel Olarak-156
2. -Hak Sahibi Eşin Üçüncü Kişi Lehine Sınırlı Ayni Hak Tanıması-157
a. -Üçüncü Kişiye Kullanma ve Yararlanma Hakkı Veren İrtifaklar-157
b. -Aile Konutu Üzerinde İpotek Tesisi-158
3. -Üçüncü Kişi Lehine Kişisel Hak Tanınması-160
a. -Alım, Önalım Sözleşmeleri-160
b. -Kira Sözleşmesi Yapılması-160
c. -Aile Konutu Bir Ayni Hak ile Tahsisi Edilmişse Bundan Feragat-161
d. -Aile Konutunun İçinde Bulunduğu Bir Mirasın Reddi-161
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DİĞER EŞİN RIZASINI ALMA GEREKLİLİĞİ, BUNA UYULMAMASININ HUKUKİ SONUÇLARI
I. -DİĞER EŞİN RIZASI-163
A. -Rızanın ve Sınırlamanın Hukuki Niteliği-163
1. -Fiil Ehliyeti Sınırlaması Olduğu Görüşü-163
2. -Katılma Hakkı Olduğu Görüşü-166
3. -Kanundan Doğan Bir Sınırlama Olduğu Görüşü-168
4. -Tasarruf Yetkisi Sınırlaması Olduğu Görüşü-169
5. -Yasak İşlem Görüşü-171
6. -Yargıtay-ın Görüşü-171
7. -Görüşümüz-172
B. -Rızanın Şekli ve İçeriği-172
C. -Rızanın Verilme Zamanı-175
II. -RIZA ALINMADAN YAPILAN İŞLEMİN HUKUKİ SONUÇLARI-177
A. -Rıza Alınmamasının Hukuki Sonuçları-177
1. -Genel Olarak-177
2. -Rızanın Sonradan Verilmesi Halinde-181
B. -Rıza Verilmemesinin Hukuki Sonuçları-182
1. -İyiniyetli Üçüncü Kişilerin Durumu-182
2. -Hakimin Müdahalesini İsteme-184
a. -Genel Olarak-184
b. -Şartları-185
aa. -Rızanın Alınamaması-185
bb. -Haklı Sebep Olmaksızın Eşin Rızadan Kaçınması-185
cc. -Yetkili ve Görevli Mahkeme-187
dd. -Davanın Tarafları-187
ee. -Mahkemenin Vereceği Karar-187
III. -İSTİSNAİ OLARAK RIZA GEREKMEKESİZİN YAPILAN İŞLEMLER-188
A. -Hak Sahibi Eş Lehine Oturma ya da İntifa Hakkı Tesis Edilerek Konutun Devri-188
B. -Aile Konutunun Onarımı İçin Kredi Çekilerek Konutun İpotek Edilmesi-189
C. -Evliliğin İşlem Sırasında Sona Ermesi-189
D. -Konutun Bir Şekilde Aile Konutu Vasfını Yitirmesi-190
E. -İşlemin Aciliyet Kesbetmesi-190
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
AİLE KONUTUNUN ŞERHİ
I. -GENEL OLARAK AİLE KONUTU ŞERHİ-191
A. -Kanuni Düzenleme-192
B. -Şerhin Konusu ve Talep Edilebilme Koşulları-193
1. -Mülkiyet Hakkı Dışında Başka Bir Hakka Dayanan Aile Konutuna Şerh-197
2. -Başkasının Mülkiyetinde Olan Konuta Şerh-198
C. -Geçerlilik Süresi-200
D. -Şerhin Terkini -201
1. -Evlilik Birliği Devam Ederken-201
2. -Evlilik Birliği Sona Erdiğinde-203
II. -AİLE KONUTU ŞERHİNİN ETKİSİ-203
A. -Genel Olarak-203
B. -Tapu Sicilinde İşlem Yapabilme Bakımından Etkisi-203
C. -İyiniyetle Ayni Hak Kazanılması Bakımından-204
1. -Üçüncü Kişinin İyiniyetinin Korunmayacağı Görüşü-205
2. -Üçüncü Kişinin İyiniyetinin Korunması Gerektiği Görüşü-212
3. -Yargıtay-ın Görüşü-215
4. -Görüşümüz-217
SONUÇ-219
KAYNAKÇA-227