Açıklamalı Türk Yabancılar Yasası
Açıklamalı Türk Yabancılar Yasası
Aydoğan ASAR / Ali ÖZTÜRK
Sayfa Sayısı
:
150
Kitap Ölçüleri
:
13x19 cm
Basım Yılı
:
2007
ISBN NO
:
9789750130403
ÖNSÖZ
Bu mütavazı eserde ele aldığımız, 5683 Sayılı Yabancıların Türkiye′de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanunun yürürlüğe girdiği tarih 1950 yılıdır. 1950′lerin Türkiye′sinde hazırlanan ve ′Yabancılar Kanunu′ olarak da isimlendirebileceğimiz bu yasa, Avrupa Birliği ile müzakerelerin devam ettiği bugün bile yabancıların ikamet ve seyahatleriyle ilgili ihtiyaçlarını büyük oranda karşılamaktadır.
Emniyet Genel Müdürlüğü Yabancılar Hudut İltica Dairesi Başkanlığı Yabancılar Şube Müdürlüğünde göreve başladığım yıllarda, ′başucu kanunum′ haline gelen bu yasayı daha iyi anlayabilmek için Türkiye Büyük Millet Meclisi′ndeki kayıtlardan kanunun genel ve madde gerekçelerine ulaşmaya çalışmıştım. Kanunun genel gerekçesine ulaşamamıştım. Madde gerekçesi olarak elde ettiğim metinlerde ise, doyurucu ve maddelerin uygulanmasında görevlilere ışık tutacak ayrıntılı açıklamalar yoktu. Ancak Yabancılar Dairesinin kanunla ilgili köklü uygulamalarına baktıkça, yasa maddelerini her geçen gün daha iyi anlamaya başlamıştım.
Söz konusu yasayı diğer yasalardan farklı kılan birkaç özellik dikkatlerden kaçmaz. İlki, yasanın günün değişen koşullarına rahatlıkla uyarlanabilen bir yapı arz etmesidir. Bunun nedeni ise, karşılıklılık′ ve ′mükabele-i bilmisil′ ilkelerinin yasanın ana unsurları olmasıdır. Bu özellik, yasayı statik bir yapıdan kurtardığı gibi, değişen koşullara göre ihtiyaca cevap vermede önemli bir katkı sağlamaktadır. Yasanın öne çıkan diğer bir özelliği, ′yabancı odaklı′ bir yaklaşımın sergilenmiş olmasıdır. Örneğin ikamet süresinin belirlenmesiyle ilgili maddede birkaç ölçüt sayıldıktan
sonra, ′bu süre yabancının talebi dikkate alınarak tespit edilecektir′ denilmesi, bunun en açık delilidir.
Bu nedenle, 5683 sayılı yasanın madde madde incelemeye değer bir yasa olduğunu düşünerek, bu alanda çalışan kişilerin ve özellikle uygulamanın içinde olan Yabancılar Polisinin, kanunu anlama ve yorumlamasına katkıda bulunmak istedik. Bundan dolayı öncelikle, 1950 yılında kullanılan Türkçe ile kaleme alman maddelerdeki kelimeler günümüz Türkçesindeki karşılıklarıyla sadeleştirilerek işe başlanmıştır. Eserin tamamında ve tüm maddelerde de bu yöntem kullanılmıştır. Ayrıca, Danıştay kararlarından örnekler verilerek, maddeyle ilgili nihai uygulama esasları okuyucuyla paylaşılmıştır.
Yabancılar Hukukuna olan ilgimi tetikleyen Polis Akademisi′ndeki Devletler Hukuku Hocam Saym Attila KÖYMEN′e, birlikte çalıştığım süre içinde emeklerini esirgemeyen Polis Başmüfettişi Saym Osman ÖZBEK′e, yabancılar mevzuatına olan katkılarını her zaman hatırlayacağım Yabancılar Hudut İltica Dairesi Başkanı Sayın Mehmet TERZİOĞLU ve Başkan Yardımcısı Sayın Kadir AY′a şükranlarımı sunuyorum.
Aydoğan ASAR
Nisan 2007, Ankara
İÇİNDEKİLER
Madde 1. Umumi Hükümler 1
Madde 2 7
Madde 3. İkamet Beyannamesi 10
Madde 4. Müşterek Pasaportla Gelenlerin Tâbi Olacakları
Hususî Muamele 18
Madde 5. Turist Damgalı Vize ile Veya Kongre, Konferans ve
Sair Kültürel Gösteriler İçin Gelenlere Hususi
Muamele >. 22
Madde 6. Triptik Vesikalarıyla Gelenler İçin Hususî Muamele .26
Madde 7. İkamet Tezkeresinin Reddolunacağı Haller 28
Madde 8. İkamet Müsaadesinin Süresi 49
Madde 9. İkamet Tezkerelerinin Süresi 52
Madde 10. İkamet Tezkerelerinin Yenilenmesi veya Sürelerinin
Uzatılması 56
Madde 11. İkamet Tezkerelerini Kaybedenler 59
Madde 12. Medeni Hallerinde Değişiklikler Olanlar 63
Madde 13. Geçici Olarak Türkiye′den Ayrılanlar 65
Madde 14. Türkiye İçinde İkamet ve Seyahat Şartlan İkamet
Değişimi 68
Madde 15. İş Tutan Yabancıların Mükellefiyeti 71
Madde 16. Yanlarında Yabancı Çalıştıranların Mükellefiyeti 74
Madde 17. Siyasi Mülteciler 77
Madde 18. Yabancıların Hüviyetlerini İspat Mecburiyeti 79
Madde 19. Yabancıların Türkiye′yi Terke Davet veya Sınır Dışı
Edilmeleri Halleri Muzır Şahıslar 83
Madde 20. Pasaportlarını Yenilemeyenler 93
Madde 21. Karar Almağa Yetkili Makamlar 96
Madde 22 101
Madde 23 106
Madde 24 110
Madde 25 114
Madde 26 116
Madde 27 119
Madde 28. Türkiye′de Vazifeli Diplomasi ve Konsolosluk
Memurları Aileleri ve Bazı Müstahdemler 121
Madde 29. İstisnaî Sıfatlan Zail Olanlar 124
Madde 30. Kanundaki Müddetlerin Değiştirilmesi 127
Madde 31. Uygulanmaya Dair Hükümler 131
Madde 32 133
Madde 33 133
Madde 34 133
Ek Madde 1 134
5683 Sayılı Yabancıların Türkiye′de İkamet Ve Seyahatleri
Hakkında Kanun Metni 136
Kaynakça 149
Bu mütavazı eserde ele aldığımız, 5683 Sayılı Yabancıların Türkiye′de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanunun yürürlüğe girdiği tarih 1950 yılıdır. 1950′lerin Türkiye′sinde hazırlanan ve ′Yabancılar Kanunu′ olarak da isimlendirebileceğimiz bu yasa, Avrupa Birliği ile müzakerelerin devam ettiği bugün bile yabancıların ikamet ve seyahatleriyle ilgili ihtiyaçlarını büyük oranda karşılamaktadır.
Emniyet Genel Müdürlüğü Yabancılar Hudut İltica Dairesi Başkanlığı Yabancılar Şube Müdürlüğünde göreve başladığım yıllarda, ′başucu kanunum′ haline gelen bu yasayı daha iyi anlayabilmek için Türkiye Büyük Millet Meclisi′ndeki kayıtlardan kanunun genel ve madde gerekçelerine ulaşmaya çalışmıştım. Kanunun genel gerekçesine ulaşamamıştım. Madde gerekçesi olarak elde ettiğim metinlerde ise, doyurucu ve maddelerin uygulanmasında görevlilere ışık tutacak ayrıntılı açıklamalar yoktu. Ancak Yabancılar Dairesinin kanunla ilgili köklü uygulamalarına baktıkça, yasa maddelerini her geçen gün daha iyi anlamaya başlamıştım.
Söz konusu yasayı diğer yasalardan farklı kılan birkaç özellik dikkatlerden kaçmaz. İlki, yasanın günün değişen koşullarına rahatlıkla uyarlanabilen bir yapı arz etmesidir. Bunun nedeni ise, karşılıklılık′ ve ′mükabele-i bilmisil′ ilkelerinin yasanın ana unsurları olmasıdır. Bu özellik, yasayı statik bir yapıdan kurtardığı gibi, değişen koşullara göre ihtiyaca cevap vermede önemli bir katkı sağlamaktadır. Yasanın öne çıkan diğer bir özelliği, ′yabancı odaklı′ bir yaklaşımın sergilenmiş olmasıdır. Örneğin ikamet süresinin belirlenmesiyle ilgili maddede birkaç ölçüt sayıldıktan
sonra, ′bu süre yabancının talebi dikkate alınarak tespit edilecektir′ denilmesi, bunun en açık delilidir.
Bu nedenle, 5683 sayılı yasanın madde madde incelemeye değer bir yasa olduğunu düşünerek, bu alanda çalışan kişilerin ve özellikle uygulamanın içinde olan Yabancılar Polisinin, kanunu anlama ve yorumlamasına katkıda bulunmak istedik. Bundan dolayı öncelikle, 1950 yılında kullanılan Türkçe ile kaleme alman maddelerdeki kelimeler günümüz Türkçesindeki karşılıklarıyla sadeleştirilerek işe başlanmıştır. Eserin tamamında ve tüm maddelerde de bu yöntem kullanılmıştır. Ayrıca, Danıştay kararlarından örnekler verilerek, maddeyle ilgili nihai uygulama esasları okuyucuyla paylaşılmıştır.
Yabancılar Hukukuna olan ilgimi tetikleyen Polis Akademisi′ndeki Devletler Hukuku Hocam Saym Attila KÖYMEN′e, birlikte çalıştığım süre içinde emeklerini esirgemeyen Polis Başmüfettişi Saym Osman ÖZBEK′e, yabancılar mevzuatına olan katkılarını her zaman hatırlayacağım Yabancılar Hudut İltica Dairesi Başkanı Sayın Mehmet TERZİOĞLU ve Başkan Yardımcısı Sayın Kadir AY′a şükranlarımı sunuyorum.
Aydoğan ASAR
Nisan 2007, Ankara
İÇİNDEKİLER
Madde 1. Umumi Hükümler 1
Madde 2 7
Madde 3. İkamet Beyannamesi 10
Madde 4. Müşterek Pasaportla Gelenlerin Tâbi Olacakları
Hususî Muamele 18
Madde 5. Turist Damgalı Vize ile Veya Kongre, Konferans ve
Sair Kültürel Gösteriler İçin Gelenlere Hususi
Muamele >. 22
Madde 6. Triptik Vesikalarıyla Gelenler İçin Hususî Muamele .26
Madde 7. İkamet Tezkeresinin Reddolunacağı Haller 28
Madde 8. İkamet Müsaadesinin Süresi 49
Madde 9. İkamet Tezkerelerinin Süresi 52
Madde 10. İkamet Tezkerelerinin Yenilenmesi veya Sürelerinin
Uzatılması 56
Madde 11. İkamet Tezkerelerini Kaybedenler 59
Madde 12. Medeni Hallerinde Değişiklikler Olanlar 63
Madde 13. Geçici Olarak Türkiye′den Ayrılanlar 65
Madde 14. Türkiye İçinde İkamet ve Seyahat Şartlan İkamet
Değişimi 68
Madde 15. İş Tutan Yabancıların Mükellefiyeti 71
Madde 16. Yanlarında Yabancı Çalıştıranların Mükellefiyeti 74
Madde 17. Siyasi Mülteciler 77
Madde 18. Yabancıların Hüviyetlerini İspat Mecburiyeti 79
Madde 19. Yabancıların Türkiye′yi Terke Davet veya Sınır Dışı
Edilmeleri Halleri Muzır Şahıslar 83
Madde 20. Pasaportlarını Yenilemeyenler 93
Madde 21. Karar Almağa Yetkili Makamlar 96
Madde 22 101
Madde 23 106
Madde 24 110
Madde 25 114
Madde 26 116
Madde 27 119
Madde 28. Türkiye′de Vazifeli Diplomasi ve Konsolosluk
Memurları Aileleri ve Bazı Müstahdemler 121
Madde 29. İstisnaî Sıfatlan Zail Olanlar 124
Madde 30. Kanundaki Müddetlerin Değiştirilmesi 127
Madde 31. Uygulanmaya Dair Hükümler 131
Madde 32 133
Madde 33 133
Madde 34 133
Ek Madde 1 134
5683 Sayılı Yabancıların Türkiye′de İkamet Ve Seyahatleri
Hakkında Kanun Metni 136
Kaynakça 149