Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Hükümlerine Göre Yüklenicinin Eseri Teslim Borcunda Temerrüdü
6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Hükümlerine Göre Yüklenicinin Eseri Teslim Borcunda Temerrüdü
Leyla Müjde KURT
Sayfa Sayısı
:
438
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2012
ISBN NO
:
9789754646498
160,00
TL 
Bu ürün şu anda stoklarımızda yok!Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
GİRİŞ Eser sözleşmesi günlük hayatımızda en çok karşılaştığımız sözleşme tip¬lerinden biridir. Baraj, köprü, otoyol, metro, bina inşası gibi büyük çaplı işle¬rin yanında, ayakkabı boyama, elbise dikimi, saat tamiri, saç kesimi gibi nis¬peten daha basit bir görünümü olan işler de eser sözleşmesine konu olabil¬mektedir. Yüklenicinin eser sözleşmesindeki aslî edim borcu, sözleşmeye konu olan eseri tamamlayıp teslim vadesinde iş sahibine teslim etmektir. Ça¬lışmamızın konusu, yüklenicinin eseri teslim borcunda temerrüdüdür. Deği¬şik türlerdeki eser sözleşmelerinin kendi bünyelerinde barındırdıkları farklı hukukî sorunlara, genel olarak borçlu temerrüdüne ilişkin pek çok meselenin ihtilaflı olması da eklenince, bu konunun gerek yargı kararlarında, gerekse de doktrinde çok sayıda tartışmaya konu olması kaçınılmaz olmuştur. Eserin tesliminde gecikmeye yol açabilecek sebepler çok çeşitlidir. Bu gecikme, iş sahibinin verdiği iş değişikliği emirleri, plânların yükleniciye geç teslimi gibi iş sahibine isnad edilebilen sebeplerden kaynaklanabileceği gibi, yüklenicinin fınansal sıkıntıya düşmesi, tedarikçilerinin eserin imalinde kullanılacak malzemeyi sağlamakta gecikmesi, çalışanlarının yeterli nitelikte olmaması gibi yükleniciye isnad edilebilen sebeplerden de kaynaklanabilir. Bunun dışında, olumsuz hava koşulları, deprem, sel gibi doğal afetler, eserin üzerinde meydana getirileceği arazinin yapısının tahmin edilenden farklı çıkması gibi her iki tarafa da isnad edilemeyen durumlar da eserin teslimini geciktirebilir. Eserin teslim vadesinde teslim edilmesi hem yüklenici, hem de iş sahibi bakımından önemlidir. Zira eserin teslimindeki gecikme sözleşmenin her iki tarafı için de zararlı sonuçlar doğurabilir. Eserin kararlaştırılan vadede teslim edilmemesi, iş sahibinin, eseri gecikme süresince kullanamaması veya eseri bir başkasına satmak ya da kiralamak suretiyle bundan kâr elde edememesi sebebiyle zarara uğramasına yol açabilir. İş sahibi eserin vadede teslim edi¬leceğine güvenerek üçüncü kişilerle sözleşme ilişkisine girdiği takdirde, ese¬rin teslimindeki gecikme iş sahibinin de kendi borcunu zamanında yerine ge¬tirememesine yol açarak o sözleşmedeki muhatabına tazminat veya cezaî şart ödemek suretiyle zarara uğramasına da sebep olabilir. Öte yandan, eserin teslimindeki gecikme, çoğu durumda malzeme ve iş gücü masrafları da ge-çen zamana koşut olarak. bağlı olarak sözleşmede kararlaştırılan bedelle eseri tamamlamak zorunda kalan yüklenicinin de zarara uğramasına sebep olacaktır. Eser sözleşmesi, Borçlar Kanunu′nun 470 vd. (eBK m. 355 vd.) madde¬lerinde düzenlenmiştir. Yüklenicinin işin icrasında yani eserin meydana geti¬rilmesinde gecikmesi BK m. 473 f. 1 (eBK m. 358 f. 1) hükmüyle özel ola¬rak düzenlendiği halde, eser sözleşmesine ilişkin hükümler arasında yükleni¬cinin eseri teslim borcunda temerrüde düşmesi ve bunun sonuçlarına ilişkin özel bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Bu sebeple, yüklenicinin eseri tes¬lim borcunda temerrüdünün koşulları ve sonuçlan bakımından Borçlar Ka¬nunu′nun borçlu temerrüdüne ilişkin genel nitelikteki hükümleri olan BK m. 117 vd. (eBK m. 101 vd.) uygulanmaktadır. Ancak, borçlu temerrüdüne iliş¬kin genel hükümler, eser sözleşmesinin giderek artan çeşitleri ve bu çeşitli sözleşmelerin gündeme getirdiği farklı sorunlar karşısında meselelerin çö¬zümünde yetersiz kalmaktadır. Bu durum, söz konusu genel hükümlerin yük¬lenicinin eseri teslim borcunda temerrüde düşmesinden kaynaklanan bazı so¬runlara nasıl uygulanacağı konusunda pek çok tartışmayı beraberinde getir¬mektedir. Yüklenicinin eseri teslim borcunda temerrüdü gerek İsviçre, ge¬rekse de Türk doktrininde genellikle inşaat sözleşmeleri bakımından ele alınmıştır. Buna karşılık, konuyu sadece inşaat sözleşmeleri bakımından de¬ğil, tüm eser sözleşmeleri bakımından inceleyen monografi sayısı azdır. Ça¬lışmamızın nihaî amacı, tüm eser sözleşmelerini kapsayacak biçimde yükle¬nicinin eseri teslim borcundaki temerrüdü ile ilgili özellikle sorun yaratan meseleleri ortaya koymak ve Kanun′un ruhunu ve taraflar arasındaki menfa¬at dengesini gözeterek bu sorunlara en uygun çözümleri aramaktır. Çalışmamızda yüklenicinin eseri teslim borcunda temerrüdü Borçlar Ka¬nunu açısından incelenmiştir. Bu itibarla, Kamu İhale Sözleşmeleri Kanu-nu′na göre akdedilen ve idarenin iş sahibi konumunda olduğu eser sözleşme¬lerde uygulanan Yapım İşleri Genel Şartnamesinin bu sözleşmelerde yükle¬nicinin temerrüdünü düzenleyen hükümlerine bu çalışmada ancak sınırlı öl¬çüde ve meselelerin Borçlar Kanunu bakımından değerlendirilmesine yar¬dımcı olduğu ölçüde değinilmiştir. Öte yandan konumuz esasen eserin mey¬dana getirilmesine başlama ve devamındaki gecikme değil, eserin teslimin-deki gecikme olduğundan, işin icrasındaki gecikmeyi konu alan BK m. 473 f. 1 (eBK m. 358 f. 1) hükmünde yer alan düzenlemeye de yeri geldikçe de¬ğinmekle yetinilmiştir. Bu çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, öncelikle eser sözleşmesinin tanımı, unsurları, tarafları, şekli ve hukukî niteliği üzerinde durularak eser sözleşmesine ilişkin genel bilgilere yer verilmiş, ardından da kısaca yüklenicinin eser sözleşmesindeki borçlarına değinilmiştir. İkinci bölümde, öncelikle yüklenicinin eseri teslim borcunda temerrüde düşmesinin maddî koşullan incelenmiştir. Bu kapsamda, yüklenicinin eseri teslim borcunun muaccel olması, bu borcun ifasının mümkün olması, yükle¬nicinin eseri teslim borcunu yerine getirmemiş olması ve eserin teslimindekigecikmenin objektif olarak borca aykırı olması konuları ele alınmıştır. Ar¬dından da yüklenicinin temerrüde düşmesinin şeklî koşulu olan iş sahibinin yükleniciye temerrüt ihtarında bulunması koşulu incelenmiştir. Üçüncü bölümde, yüklenicinin eseri teslim borcunda temerrüde düşme¬sinin hukukî sonuçlan incelenmiştir. Öncelikle, borçlu temerrüdünün genel sonuçlan olan, yüklenicinin temerrüt süresince meydana kazalardan da so¬rumlu olması ve iş sahibinin yükleniciye yöneltebileceği aynen ifa talebi ve bu talebe bağlı diğer talepler üzerinde durulmuştur. Daha sonra da, iş sahibi¬nin yüklenicinin temerrüdü sebebiyle sahip olduğu seçimlik haklar olan ifa yerine müsbet zarar tazminatı talep etme ve sözleşmeden dönme haklarının kullanılmasının koşulları ve sonuçları incelenmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise, yüklenicinin eseri teslim borcunda te¬merrüdü ile ilgili bazı münferit meseleler incelenmiştir. Bu çerçevede, yük¬lenicinin, eseri teslim borcunda kısmî temerrüdü, ard arda eser teslimi söz¬leşmelerinde ve sürekli sözleşmelerde temerrüdü ile yan edim yükümlerinde temerrüdü konulan ele alınmıştır. ÖNSÖZ Bu çalışmanın esasını Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Medeni Hukuk Doktora Programı çerçevesinde hazırlanan ve 25.5.2011 tari¬hinde Prof. Dr. A. Lâle Sirmen (jüri başkanı), Prof. Dr. Ahmet Kılıçoğlu, Prof. Dr. Hüseyin Altaş, Prof. Dr. Osman Berat Gürzumar, Prof. Dr. Zarife Şenocak′tan oluşan jüri önünde savunularak oybirliği ile kabul edilen "Yük¬lenicinin Eseri Teslim Borcunda Temerrüdü" başlıklı doktora tezi oluştur¬maktadır. Tez çalışmamı tamamlandıktan sonra 11.1.2011 tarihinde 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu TBMM Genel Kurulu′nda kabul edildi. Bu ka¬nun 1.7.2012 tarihinde yürürlüğe girecektir. Bu itibarla, çalışmayı yayına hazırlanırken tezimi, esasına sadık kalmak kaydıyla, 6098 sayılı Türk Borç¬lar Kanunu hükümlerini esas alarak yeniden düzenleme gereğini duydum. 818 sayılı Borçlar Kanunu′ndaki düzenlemelere ise, özellikle 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu′na nazaran farklılık arz ettiği konularda dipnotlarda yer verdim. Tüm monografîk çalışmalar gibi bu eser de uzun bir çalışmanın sonu¬cunda ortaya çıktı. Öncelikle, doktora tezimin hazırlanmasında büyük emeği bulunan, teze ilişkin tüm karmaşık meselelerde derin bilgisinden yararlanma imkânını bana cömertçe sunan, işine duyduğu saygıyı ve bitmeyen bilim aşkını her zaman kendime örnek aldığım, aynı zamanda tez danışmanım olan değerli hocam Prof. Dr. A. Lale Sirmen′e teşekkür ederim. Öte yandan be¬lirtmem gerekir ki bu çalışmanın zamanında tamamlanması bana rahat ve huzurlu bir çalışma ortamı sağlayan, kendisiyle çalışmaktan mutluluk duy¬duğum hocam Prof. Dr. Hüseyin Altaş sayesinde mümkün olmuştur. Manevi desteğinin yanı sıra tezime değerli eleştiriler yöneltmek suretiyle de katkı sağlayan değerli hocama bu vesile ile teşekkür ederim. Ayrıca, tez jürisinde yer alan ve tezime yönelttikleri yapıcı eleştiriler ve önerilerle katkıda bulu¬nan Prof. Dr. Osman Berat Gürzumar′a ve Prof. Dr. Zarife Şenocak′a içten teşekkür ederim. Bu tez konusunu bana öneren Prof. Dr. Fahrettin Aral′a; tez jürimde yer almadığı halde zaman ayırıp tezim ile yakından ilgilenen ve yol gösterici önerilerde bulunan Prof. Dr. Veysel Başpınar′a; tezin yazımı sıra¬sında manevi desteklerini esirgemeyen Prof. Dr. Hasan Seçkin Ozanoğlu′na, Prof. Dr. Mehmet Demir′e, Yrd. Doç. Dr. Süleyman Yılmaz′a ve Ar. Gör. Nurcihan Dalcı′ya teşekkürü borç sayıyorum. Bu çalışmanın bir bölümü TÜBİTAK tarafından sağlanan burs ile Cenevre Üniversitesi Hukuk Fakültesi′nde ve Lozan Karşılaştırmalı Hukuk Enstitüsü′nde gerçekleştirilmiştir. İsviçre′deki akademik araştırmam sırasın-da yardımlarını esirgemeyen Prof. Dr. Christine Chappuis′ye ve Lozan Kar¬şılaştırmalı Hukuk Enstitüsü′nün değerli çalışanlarına da teşekkür ederim. Hayatımın her aşamasında olduğu gibi bu çalışma sırasında da en büyük desteği kuşkusuz ki ailemden gördüm. Yetişmem ve iyi bir eğitim almam için hayatları boyunca her türlü fedakârlığı göstermiş olan, haklarını hiçbir zaman ödeyemeyeceğim sevgili annem Gülnaz Erkumay′a ve sevgili babam Yalçın Erkumay′a; bana her zaman destek olan ablam Aslı Küçükgüngör′e ve eniştem Prof. Dr. Erkan Küçükgüngör′e teşekkür ederim. Nihayet bu ça¬lışmanın yükünü benimle birlikte omuzlayan, her sevincimin ve her sıkıntı¬mın ortağı olan değerli eşim Orçun Kurt′a verdiği destek ve gösterdiği feda¬kârlık için içten teşekkür ederim. Yrd. Doç. Dr. Leyla Müjde Kurt Ankara, Mart 2012 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 7 İÇİNDEKİLER 9 KISALTMALAR 21 GİRİŞ 23 BİRİNCİ BÖLÜM ESER SÖZLEŞMESİNDE YÜKLENİCİNİN BORÇLARI 1 ESER SÖZLEŞMESİNİN TANIMI, UNSURLARI, TARAFLARI, ŞEKLİ, HUKUKà NİTELİĞİ 27 I. ESER SÖZLEŞMESİNİN TANIMI ve UNSURLARI 27 A. Eser 27 B. Meydana Getirme 35 C. Bedel 36 D. Anlaşma 38 II. ESER SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI 38 A. Yüklenici 38 B. İş Sahibi 42 III. ESER SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİ 43 IV. ESER SÖZLEŞMESİNİN HUKUKà NİTELİĞİ 44 A. Tam İki Tarafa Borç Yükleyen Bir Sözleşme Olması 45 B. Rızaî Bir Sözleşme Olması 45 C. İvazlı Bir Sözleşme Olması 45 D. Kural Olarak Anî Edimli Bir Sözleşme Olması 45 1. Anî Edimli Sözleşme Sürekli Borç İlişkisi Doğuran Sözleşme Ayrımı 46 2. Eser Sözleşmesinin Anî Edimli Sözleşme mi, Sürekli Borç İlişkisi Doğuran Sözleşme mi Olduğu Meselesi 49 a. Eser Sözleşmesini Sürekli Borç İlişkisi Doğuran Sözleşme Olarak Niteleyen Görüş 49 b. Eser Sözleşmesini Anî Edimli Sözleşme Olarak Niteleyen Görüş 50 c. Karma Görüşler 51 d. Görüşlerin Değerlendirilmesi ve Kişisel Görüşümüz 52 § 2 YÜKLENİCİNİN BORÇLARI 56 I. ESER MEYDANA GETİRME BORCU 56 A. Eseri Şahsen Meydana Getirme Veya Kendi İdaresi Altında Yaptırma Borcu 56 1. Eserin Yüklenici Tarafından Şahsen Meydana Getirilmesi 57 2. Eserin Yüklenicinin Şahsî Denetimi Altında Meydana Getirilmesi 57 3. Eserin Meydana Getirilmesinin Kısmen veya Tamamen Alt Yüklenicilere Bırakılması 59 B. Araç - Gereç Ve Malzeme Sağlama Borcu 62 C. Özen Ve Sadakat Borcu 64 D. İşe Zamanında Başlama ve Devam Etme Borcu 65 II . ESERİ TESLİM BORCU 67 A. Genel Olarak 67 B. Tamamlanmamış (Eksik) Eserlerin Durumu 70 1. Eksik Eserin Teslim Edilip Edilemeyeceği Meselesi 70 2. Eksik İş - Ayıplı İş Ayrımı 72 3. Eserin Eksik Olarak Teslim Edildiği Durumlarda Eksikliğin Nasıl Giderileceği 74 .80 .80 C. Teslimin Nasıl Gerçekleştirileceği 1. 2. Bağımsız Maddî Varlığı Bulunmayan Eserlerin Teslimi 81 3. Taşınmaz Eserlerin Teslimi 81 . İş Sahibine Ait Arsa Üzerinde Meydana Getirilen Eserlerin Teslimi .81 b. Yükleniciye Ait Arsa Üzerinde Meydana Getirilen Eserlerin Teslimi. 83 4. Fikrî Eserlerin Teslimi 83 D. Eserin Teslim Edilmesinin Önemi 84 ESERİN AYIPSIZ OLMASINI SAĞLAMA BORCU 85 1 Taşınır Eserlerin Teslimi İKİNCİ BÖLÜM YÜKLENİCİNİN ESERİ TESLİM BORCUNDA TEMERRÜDE DÜŞMESİ §3 YÜKLENİCİNİN ESERİ TESLİM BORCUNDA TEMERRÜDE DÜŞMESİNİN MADDà KOŞULLARI 89 I. YÜKLENİCİNİN ESERİ TESLİM BORCUNUN MUACCEL OLMASI 89 A. Teslim Vadesi 90 1. Tarafların Teslim Vadesini Kararlaştırmış Olmaları 90 2. Tarafların Teslim Vadesini Kararlaştırmamış Olmaları 93 3. Yalnız Tamamlama Vadesi Kararlaştırılan Durumlarda Teslim Vadesinin Belirlenmesi 94 4. Başlangıç Vadesi veya Ara Vadelere Riayet Etmemenin Zorunlu Olarak Teslim Vadesinde de Gecikme Anlamına Gelmemesi 95 B. Teslim Vadesinde Sonradan Meydana Gelen Değişiklikler 96 1. Sözleşmede Süre Değişikliğine İlişkin Düzenleme Bulunması 97 a. Sözleşmede Yer Alan Süre Değişikliği Hükümleri 98 aa. Süre Uzatma Hükümleri 99 bb. İşi Yavaşlatma veya Durdurma Hükümleri 100 cc. İşi Hızlandırma Hükümleri 101 b. Değişen Sürelerin Belirlenmesi 102 2. Sözleşmede Süre Değişikliğine İlişkin Bir Hüküm Mevcut Değilken Teslim Süresinin Uzaması 103 a. Teslim Süresinin İş Sahibinin Risk Alanına Giren Gecikmelerden Ötürü Uzaması 104 b. Yüklenicinin Risk Alanına Giren Beklenmeyen Hallerden Kaynaklanan Gecikmelerde Teslim Süresinin Sözleşmenin Değişen Şartlara Uyarlanması Sonucunda Uzaması 107 aa. Genel Olarak Sözleşmenin Değişen Şartlara Uyarlanması 109 bb. Eser Sözleşmesinde Teslim Süresinin Uyarlama Sonucu Uzaması 111 c. Yüklenicinin Bildirim Yükümlülüğü 116 d. Teslim Süresinin Nasıl ve Ne Kadar Uzayacağı Meselesi 117 II. ESERİ TESLİM BORCUNUN İFASININ MÜMKÜN OLMASI 120 A. Temerrüde Engel Bir Durum: İfa İmkânsızlığı 120 1. İmkânsızlığın Objektif Olması 123 2. İmkânsızlığın Sürekli Olması 126 B. İfa İmkânsızlığının Doğuş Sebebine Göre Yapılan Ayırım 129 1. Maddî İmkânsızlık 129 2. Hukukî İmkânsızlık 132 C. Eser Sözleşmesinde İfa İnıkânsızlığıyla İlgili Özel Düzenlemeler 134 1. İş Sahibi İle İlgili Bir Sebepten Ötürü İfanın İmkânsız Hale Gelmesi 134 2. Yüklenicinin Ölümü veya Eseri Tamamlama Yeteneğini Kaybı 137 III. YÜKLENİCİNİN ESERİ TESLİM BORCUNU İFA ETMEMİŞ OLMASI 141 IV. ESERİN TESLİMİNDEKİ GECİKMENİN OBJEKTİF OLARAK BORCA AYKIRI OLMASI 141 A. Genel Olarak 141 B. Eserin Tesliminin Gecikmesi Riskinin Taraflar Arasında Dağılımının Belirlenmesi 145 C. Eserin Teslimindeki Gecikmenin Objektif Olarak Borca Aykırı Olmadığı Durumlar 153 1. Yüklenicinin Kendisine İfadan Kaçınma Yetkisi Veren Bir Defi Hakkına Sahip Olması 153 a. Yüklenicinin Ödemezlik Defini İleri Sürmesi 153 b. Yüklenicinin Borç Ödemeden Acz Defini İleri Sürmesi 156 c. Yüklenicinin Zamanaşımı Defini İleri Sürmesi 157 2. İş Sahibinin Alacaklı Temerrüdüne Düşmesi 157 a. İş Sahibinin Eseri Teslim Almaması 158 b. İş Sahibinin Gerekli Hazırlık Fiillerini Yerine Getirmemesi 158 3. İş Değişikliği 162 4. İş Sahibinin Faaliyet Alanında Doğan Diğer Gecikme Sebepleri 166 5. Sözleşmenin Değişen Şartlara Uyarlanması Sonucu Gecikme Riskine İş Sahibinin Katlandığı Durumlar 170 D. Eserin Tesliminde Gecikmenin Objektif Olarak Borca Aykırı Olmamasının Hukukî Sonuçlan 172 § 4 YÜKLENİCİNİN ESERİ TESLİM BORCUNDA TEMERRÜDE DÜŞMESİNİN ŞEKLà KOŞULU 173 I. İŞ SAHİBİNİN İHTARDA BULUNMASI 173 II. İHTAR ŞARTININ ARANMADIĞI DURUMLAR 176 A. Belirli Vadeli Bir İşlemin Bulunması 176 B. İhtarın Faydasız Olması 181 C. Yüklenicinin İhtarın Ulaşmasını Kasten Engellemesi 181 D. İfa Zamanını Yalnız Yüklenicinin Bilebilecek Durumda Olması 181 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM YÜKLENİCİNİN ESERİ TESLİM BORCUNDA TEMERRÜDE DÜŞMESİNİN HÜKÜM ve SONUÇLARI § 5 YÜKLENİCİNİN TEMERRÜDÜNÜN GENEL SONUÇLARI 183 I. YÜKLENİCİNİN KUSURUNUN TEMERRÜDÜN SONUÇLARI İLE İLİŞKİSİ 183 II. YÜKLENİCİNİN TEMERRÜT SÜRESİNCE MEYDANA GELEN BEKLENMEYEN HALLERDEN SORUMLULUĞU 189 A. Eserin Meydana Getirilmesinin Tamamen İmkânsız Hale Geldiği Durumlar 190 B. Eserin Meydana Getirilmesinin Kısmen İmkânsız Hale Geldiği Durumlar 191 C. Eserin Yeniden Meydana Getirilmesinin Mümkün Olduğu Durumlar 192 D. Kurtuluş Kanıtı 193 III. AYNEN İFA ve BUNA BAĞLI TALEPLER 196 A. Aynen İfa 196 1. İş Sahibinin Yükleniciden Eserin Tamamlanarak Teslimi Ediminin Aynen İfasını Talep Etmesi 196 2. İkame İfa 198 a. BKm. 113 f. 1 Hükmünün Hukukî Niteliği 200 aa. Cebrî İcra Teorisi 200 bb. İfa Teorisi 201 cc. Tazminat Teorisi 201 dd. Uygulamadaki Durum 202 ee. Görüşlerin Değerlendirilmesi ve Kişisel Görüşümüz 203 b. BK m. 113 f. 1 Hükmünün Uygulanması ve Sonuçlan 204 aa. İkame İfanın Gerçekleştiği An 206 bb. İkame İfa Masraflannın Kapsamı 206 cc. İkame İfa Masraflannı Aşan Zararlann Tazmini 208 dd. İkame İfanın Müspet Zararın Tazmini Talebinden Farklan 208 B. Gecikme Tazminatı 209 1. Genel Olarak 209 2. Koşullan 209 3. Kapsamı 210 a. Fiilî Zarar 210 b. Yoksun Kalınan Kazanç 211 4. Hesaplanması 212 5. Zamanaşımı 214 C. Cezaî Şart 214 1. Cezaî Şartın Tanımı ve Amacı 214 2. Cezaî Şartın Geçerlilik Koşullan 215 a. Şekli 215 b. İçeriği 215 c. Sınırlan 216 3. Cezaî Şartın Türleri 217 a. Genel Olarak 217 b. İfaya Ekli Cezai Şart 218 4. Cezaî Şart Alacağının Talep Edilmesi 218 a. Cezaî Şart Alacağının Talep Edilmesinin Koşulları 218 aa. Asıl Borcun Varlığı 219 bb. Asıl Borcun İhlâli 219 cc. Cezaî Şart Alacağına İlişkin Talep Hakkından Vazgeçilmemiş Olması 220 dd. Cezaî Şartın İşlediği Zaman Dilimi 222 ee. Yüklenicinin Kusuru İle İlişkisi 223 ff. İş Sahibinin Zaranyla İlişkisi 224 gg. Seçimlik Hakların Kullanılması İle İlişkisi 225 hh. Zamanaşımı 226 b. Cezaî Şart Alacağının Talep Edilmesinin Sonuçlan 227 aa. Cezanın İfaya Ek Olarak İstenebilmesi 227 bb. Cezaî Şart Borcunda Temerrüt 227 5. Cezaî Şartın Götürü Tazminattan Ayırt Edilmesi 228 D. İş Sahibinin Aynen İfaya Bağlı Talep Haklarını Kullanmayı Geciktirmesi 233 i 6 YÜKLENİCİNİN TEMERRÜDÜNÜN TAM İKİ TARAFA BORÇ YÜKLEYEN SÖZLEŞMELERE ÖZGÜ SONUÇLARI 238 I. İŞ SAHİBİNİN SEÇİMLİK HAKLARİ 238 A. Seçimlik Hakların Kullanılmasının Ön Şartı Olarak Ek Süre Tayini 238 1. Ek Süre Tayini 239 2. Ek Süre Tayin Etmenin Gerekli Olmadığı Durumlar 243 a. Yüklenicinin Davranışlarından Ek Süre Vermenin Yarasız Olduğunun Anlaşılması 243 b. Aynen İfanın İş Sahibi İçin Yararsız Hale Gelmesi 244 c. Eser Sözleşmesinin Kesin Vadeli Olması 246 B. İş Sahibinin Aynen İfadan Derhal Vazgeçerek Seçimlik Haklarından Birini Kullanması 247 1. Ek Süre Vermenin Gerekli Olduğu Durumlarda 249 2. Ek Süre Vermenin Gerekli Olmadığı Durumlarda 250 C. İş Sahibinin Seçimlik Haklarından Birini Kullandıktan Sonra Tercihini Değiştirip Değiştiremeyeceği Meselesi 253 D. İş Sahibinin Hangi Seçimlik Hakkı Kullandığının Açık Olmadığı Durumlar 254 II. İŞ SAHİBİNİN MÜSBET ZARARININ TAZMİNİNİ TALEP ETMESİ 257 A. Müsbet Zarar Kavramı 257 B. Müsbet Zararın Unsurları 258 1. İfa Edilmeyen Edimin Değeri 258 2. Gecikmeden Doğan Diğer Zararlar 258 a. Fiilî Zarar 259 b. Yoksun Kalınan Kâr 259 C. Müsbet Zararın Tazmini Talebinin Yüklenicinin Kusuru İle İlişkisi 260 1. Kusur Şartı 260 2. Yüklenicinin Temerrüde Düşmekte Kusursuz Olduğunu İspatlaması 261 3. Yüklenicinin Temerrüde Düşmekteki Kusurunun Hafif Olması 264 D. Müsbet Zarar Tazminatının Hesaplanması 264 1. İfa Edilmeyen Edimin Değerinin Hesaplanması 266 a. Yüklenicinin İfa Etmediği Edimin Somut Yöntemle Hesaplanması 269 b. Yüklenicinin İfa Etmediği Edimin Değerinin Soyut Yöntemle Hesaplanması 271 c. Yüklenicin İfa Etmediği Edimin Değerinin Somut veya Soyut Yöntemle Hesaplanamadığı Durumlar 272 2. Gecikmeden Doğan Zararların Hesaplanması 272 3. İş Sahibinin Karşı Ediminin Değerinin Hesaplanması 274 a. İş Sahibinin Karşı Ediminin Değerinin Somut Yöntemle Hesaplanması 275 b. İş Sahibinin Karşı Ediminin Değerinin Soyut Yöntemle Hesaplanması 276 E. İş Sahibinin Borçlandığı Edimin Akıbeti 276 1. İş Sahibinin Karşı Edimini Aynen Yerine Getirmek Zorunda Olup Olmadığı Meselesi 276 2. İş Sahibinin Karşı Edimini Yerine Getirmiş Olması Halinde Durum 279 3. Müsbet Zararın Mübadele Teorisine Göre Tazmin Edilmesi Halinde Tarafların Hukukî Durumu 279 4. Müsbet Zararın Fark Teorisine Göre Tazmin Edilmesi Halinde Tarafların Hukukî Durumu 280 F. Zamanaşımı 283 111. İŞ SAHİBİNİN ESER SÖZLEŞMESİNDEN DÖNMESİ 283 A. İş Sahibinin Eser Sözleşmesinden Dönme Hakkını Kullanması 284 1. Genel Olarak 284 2. İş Sahibinin Koşulları Oluşmadığı Halde Sözleşmeden Dönme Hakkını Kullanılması 288 B. İş Sahibinin Eser Sözleşmesinden Dönmesinin Sonuçlan 291 1. Genel Olarak 291 2. Dönmenin Sözleşmenin Geçerliliği Üzerinde Etkisi 292 a. Doktrindeki Görüşler 292 aa. Klâsik Dönme Teorisi 292 aaa. Sebepsiz Zenginleşme Görüşü 292 bbb. Kanunî Borç İlişkisi Görüşü 293 ccc. Aynî Etkili Dönme Görüşü 293 bb. Dönüşüm (Yeni Dönme) Teorisi 294 b. Uygulamadaki Durum 295 aa. İsviçre Federal Mahkemesi′nin Görüşü 295 bb. Yargıtay′ın Görüşü 296 c. Görüşlerin Değerlendirilmesi ve Kanaatimiz 298 3. Eser Sözleşmesinin Tasfiyesi 304 a. Henüz İfa Edilmemiş Borçların Sona Ermesi 304 b. İfa Edilmiş Olan Edimlerin İadesi .304 aa. İş Sahibinin İade Borcu 305 aaa. Taşınırlarda 305 bbb. Bağımsız Cismanî Varlığı Bulunmayan Eserlerde 306 ccc. Fikrî Eserlerde 307 ddd. Taşınmazlarda 308 i. Yüklenicinin Arsası Üzerinde İnşa Edilen Yapılarda Durum 308 ii. İş Sahibinin Arsası Üzerinde İnşa Edilen Yapılarda Durum 308 bb. Yüklenicinin İade Borcu 314 aaa. Sözleşme Bedelinin Para Olarak Kararlaştınldığı Durumlarda 315 bbb. Sözleşme Bedelinin Arsa Payı Devri Olarak Kararlaştınldığı Durumlarda 315 cc. İade Konusundan Elden Edilen Yararların ve İade Konusu İçin Yapılan Masrafların Durumu 317 aaa. Elde Edilen Yararların Durumu 317 bbb. Yapılan Masrafların Durumu 318 dd. İade İmkânsızlığı .318 c. Sözleşmenin Tasfiyesinin Üçüncü Kişiler Bakımından Sonuçlan 326 aa. Sözleşmeden Dönmenin Üçüncü Kişilerin Edindiği Aynî Haklara Etkisi 326 aaa. Genel Olarak 326 bbb. Sözleşmeden Dönmenin Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmelerinde Üçüncü Kişilerin Aynî Hak Kazanımlarına Etkisi 328 i. Üçüncü Kişinin Arsa Payı Üzerinde Aynî Hakkı Yükleniciden Kazandığı Durumlar 328 ii. Üçüncü Kişinin Arsa Payına İlişkin Aynî Hakkı İş Sahibinden Kazandığı Durumlar 334 bb. Sözleşmeden Dönmenin Üçüncü Kişilerin İade Konusu Üzerinde Edindikleri Şahsî Haklara Etkisi 336 aaa. Arsa Paylarının Yükleniciye Devredildiği Durumlarda 336 i. Genel Olarak 336 ii. Şahsî Hakkın Şerh Verildiği Durumlarda 338 bbb. Arsa Paylarının Yükleniciye Devredilmediği Durumlarda 341 cc. Sözleşmeden Dönmenin Üçüncü Kişilerin İade Konusu Üzerine Koydurdukları Hacizlere Etkisi 347 dd. Sözleşmeden Dönmenin Yüklenicinin İflâsı İle İlişkisi 349 ee. Sözleşmeden Dönmenin Üçüncü Kişilerin Dönülen Sözleşme İçin Vermiş Oldukları Teminatlara Etkisi 352 Menfî Zararın Tazmini Talebi 354 a. Tanımı ve Amacı 355 b. Menfî Zararın Tazmini Talebinin Kusurla İlişkisi 355 c. Sözleşmeden Dönmede Müsbet Zarann Tazmininin Talep Edilip Edilemeyeceği Meselesi 356 d. Menfî Zararın Unsurları 359 aa. Fiilî Zarar 359 bb. Yoksun Kalınan Kâr 361 e. Menfî Zararın Hesaplanması 362 5. Sözleşmeden Dönmeden Doğan Taleplerin Tâbi Olduğu Zamanaşımı 366 C. Bazı Durumlarda İş Sahibine Eser Sözleşmesinden Dönme Hakkı Yerine Sözleşmeyi Feshetme Hakkı Tanınmasının Gerekip′Gerekmediği Meselesi 367 1. Eser Sözleşmesinden Geriye Etkili Dönmeyi Kabul Eden Görüş 368 2. Eser Sözleşmesinin İleriye Etkili Feshini Kabul Eden Görüş 370 3. Yargıtay′ın Görüşü 372 4. İsviçre Hukukundaki Durum ve İsviçre Federal Mahkemesi′nin Görüşü .....376 5. Görüşlerin Değerlendirilmesi ve Kanaatimiz 377 D. Yüklenicinin Temerrüdü Sebebiyle İş Sahibinin Eser Sözleşmesini İleriye Etkili Olarak Feshetmesi 384 1. İş sahibinin Eser Sözleşmesini Feshetmesi 384 2. İleriye Etkili Feshin Sonuçlan 385 a. Henüz İfa Edilmemiş Olan Borçların Sona Ermesi 385 b. Fesihten Önce Yerine Getirilen Edimlerin Geçerli Olmaya Devam Etmesi 386 aa. Genel Olarak 386 bb. Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmelerinde Orantılı Sözleşme Bedelinin Aynen mi, Nakden mi Verileceği Meselesi 387 c. İş Sahibinin Tazminat Talebi 390 aa. Tazminatın Türü 390 bb. Tazminatın Yükleniciye Verilecek Arsa Payından İndirilerek Tahsil Edilip Edilemeyeceği Meselesi 392 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM YÜKLENİCİNİN ESERİ TESLİM BORCUNDA TEMERRÜDÜ İLE İLGİLİ ÖZEL DURUMLAR § 7 YÜKLENİCİNİN ESERİ TESLİM BORCUNDA KISMà TEMERRÜDÜ 395 I. ESERİ TESLİM BORCUNUN KISMà İFASI 396 II. ESERİ TESLİM BORCUNDA KISMà TEMERRÜDÜN SONUÇLARI 398 III. TEMERRÜDE BAĞLI HAKLARİN KULLANILMASI 398 A. Temerrüde Bağlı Hakların Yalnız Eserin Teslim Edilmeyen Kısmı Bakımından Kullanılması 399 1. Müsbet Zararın Tazmini Talebi 399 2. Eser Sözleşmesinden Kısmî Dönme 400 B. Temerrüde Bağlı Hakların Sözleşmenin Tamamı İçin Kullanılabileceği İstisnaî Haller 401 § 8 ARD ARDA ESER TESLİMİ SÖZLEŞMELERİNDE YÜKLENİCİNİN TEMERRÜDÜ 403 I. İŞ SAHİBİNİN SEÇİMLİK HAKLARINI SADECE YÜKLENİCİNİN İFASINDA TEMERRÜDE DÜŞTÜĞÜ KISIM BAKIMINDAN KULLANMASI 403 II. İŞ SAHİBİNİN SEÇİMLİK HAKLARINI HENÜZ MUACCEL OLMAYAN EDİMLERİ DE KAPSAYACAK BİÇİMDE veya SÖZLEŞMENİN TAMAMI BAKIMINDAN KULLANMASI 405 § 9 SÜREKLİ BORÇ İLİŞKİSİ DOĞURAN ESER SÖZLEŞMELERİNDE YÜKLENİCİNİN TEMERRÜDÜ 406 I. YÜKLENİCİNİN SÜREKLİ NİTELİKTEKİ ESERİ TESLİM BORCUNDA TEMERRÜDE DÜŞMESİ 407 II. İŞ SAHİBİNİN TEMERRÜTTEN DOĞAN HAKLARI 408 A. Aynen İfa ve Gecikme Tazminatı 409 B. Sürekli Borç İlişkisi Doğuran Eser Sözleşmesinin Feshi 410 § 10 YÜKLENİCİNİN YAN EDİM YÜKÜMÜNDE TEMERRÜDÜ 413 SONUÇ 417 KAYNAKÇA 425
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı