Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Açısından Bina veya Yapı Eserlerinden Doğan Sorumluluk - TBK m.69 ( BK m.58 )
6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Açısından Bina veya Yapı Eserlerinden Doğan Sorumluluk - TBK m.69 ( BK m.58 )
Ece BAŞ
Sayfa Sayısı
:
205
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2011
ISBN NO
:
9786055373368
880,00
TL GİRİŞ Bu çalışmanın konusunu bina veya yapı eserlerinden kaynaklanan zararlardan doğan sorumluluk oluşturmaktadır. Bina ve yapı eserlerinden doğan sorumluluk hiç kuşkusuz haksız fiiller alanında uygulamada en çok karşılaşılan kusursuz sorumluluk hallerinden biridir. Söz konusu sorum¬luluk bu pratik öneminin yanı sıra teorik olarak da pek çok tartışmanın yaşandığı bir alandır. Ancak taşıdığı bu öneme rağmen, konunun Türk hukukunda yeterince ele alınmış olduğunu ifade etmek güçtür. İşte bu çalışmanın da temel amacı konuyu hem Yargıtay kararları, hem de teorik tartışmalar ışığında ele alarak, bu boşluğun doldurulması yönünde bir katkı sağlamaktır. Bilindiği üzere, bina veya yapı eserlerinden doğan sorumluluk, 818 sayılı Borçlar Kanunu′nun 58. maddesinde "bina ve diğer şeylerde mesu¬liyet" kenar başlığı ile düzenlenmektedir. Söz konusu hüküm doktrinde çeşitli eleştirilere maruz kalmaktadır. 11.1.2011 tarihinde kabul edilen 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu′nun "yapı malikinin sorumluluğu" başlıklı 69. maddesinin ise doktrinde dile getirilen eleştiriler dikkate alınarak düzenlendiği söylenebilir. İşte konunun seçilmesinin bir diğer nedeni de, Türk Borçlar Kanunu kapsamında yapılan bu önemli değişik¬liklerdir. Bu değişikliklere çalışma boyunca ayrıntılı bir şekilde ve BK m. 58 ile karşılaştırmalı olarak değinilmektedir. Ancak çalışmada Temmuz 2012′de yürürlüğe girecek olan Türk Borçlar Kanunu′nun 69. maddesi esas alınmaktadır. Bununla birlikte bu açıklamalar sırasında BK m. 58 ve uygulaması, yeni düzenlemenin anlaşılmasında şüphesiz yol gösterici olmaktadır. Bina veya yapı eserlerinden doğan sorumluluk, doktrini olduğu ka¬dar uygulamayı da etkilemektedir. Yargıtay uygulamasında konuya ilişkin olarak pek çok karara rastlanmıştır. Bu kararların büyük çoğunluğuna, imkân dâhilinde çalışmada yer verilmiştir. Aynı şekilde düzenlemenin, Borçlar hukukumuza mehaz teşkil eden İsviçre′de de, Federal Mahkeme uygulamasını meşgul ettiği görülmektedir. Federal Mahkemenin pek çok kararına da çalışma kapsamında değinilmiştir. Çalışmamız kapsamında sorumluluğun varlık nedeninin anlaşıla¬bilmesi açısından öncelikle Roma hukukundaki benzer düzenlemeler ele alınmıştır. Açıkça görülebileceği gibi Roma hukuku, bazı farklılıklara rağmen söz konusu sorumluluk kuralına temel oluşturmaktadır. Sorum¬luluk düzenlemesinin tarihî gelişiminden sonra İsviçre, Alman, Fransız ve İngiliz hukukları ile Türk Hukuku karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Anılan hukuk sistemlerinin seçilme nedeni, bu sistemlerin Türk hukuk sistemine ve Roma hukukundaki temel prensiplere benzerliğidir. Şüp¬hesiz hükümler birbirinden belli noktalarda ayrılmaktadır. İnceleme sebebimizi, benzerlikler kadar düzenlemeler arasındaki farklar da oluş¬turmaktadır. Çalışmanın bütününde de, yeri geldikçe, TBK m. 69 ve BK m. 58 düzenlemeleri, anılan hukuk sistemleri ile mukayese edilmiştir. Dü¬zenlemelerin anlaşılması bakımından, özellikle mehaz kanun olan İsviçre Borçlar Kanunu′na özel bir önem verilmiştir. Bu bölümde son olarak söz konusu hükmün ekonomik analizi yapılmıştır. Böylece hükmün altında yatan mantığın ve korunan hukuki değerlerin daha iyi anlaşılabilmesine katkı sağlanmak amaçlanmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünü, sorumluluğun hukukî niteliğinin be¬lirlenmesi oluşturmaktadır. Zira düzenlemenin gerçekten kusursuz bir sorumluluk hali olup olmadığı tartışmalıdır. En az bu kadar tartışmalı di¬ğer bir husus ise, sorumluluğun dayandığı temeldir. Bu noktada konumuz sorumluluğun taşınmaz malikinin sorumluluğu gibi benzer kurumlardan ayrılmasına da değinilmesi bir zorunluluk olarak karşımıza çıkmıştır. Hukukî niteliğin ele alınmasından sonra, üçüncü bölümde sorum¬luluğun şartları ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Bu açıdan bina, yapı eseri, yapılış bozukluğu, bakım eksikliği gibi sorumluluğa özgü terimlerin açık-lanması önem kazanmaktadır. Bu açıklamalarda uygulamadaki örnekler¬den ve Yargıtay kararlarından geniş ölçüde yararlanılmıştır. Sorumluluğun şartlarını, sonuçlarına ilişkin dördüncü bölüm iz¬lemektedir. Sorumluluğun asıl sonucu olan tazminat davası ve özellikle davalının kim olduğu üzerinde ayrıntılı olarak durulmuştur. Görüleceği gibi özellikle bu konuda 818 sayılı Borçlar Kanunu ile 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu arasında önemli farklar bulunmaktadır. Bundan başka bu bölümde ispat yükü, sorumluluktan kurtulma ve zamanaşımı konula¬rına değinilmiştir. Sorumluluğun sonuçlan ile ilgili olarak, maddede özel olarak düzen¬lenmiş olan rücu konusu ele alınmıştır. Rücu konusunda, hem sorumlu tutulan kişiler arasında; hem de söz konusu hüküm uyarınca sorumlu ki¬şilerin, yapılış bozukluğu veya bakım eksikliğinden kusurlarıyla sorumlu olan diğer kişilere rücu etmesi ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Çalışmada son olarak ise sorumluluğa ilişkin özel bir düzenleme olan TBK m. 70, Tedbirler başlığı altında, zararın doğumundan önce bir tehlikenin varlığı halinde talep edilebilecek tedbirler kapsamında incelenmiştir. İÇİNDEKİLER = SUNUŞ.................................................................................................................... vii TEŞEKKÜR.............................................................................................................xi İÇİNDEKİLER.................................................................................................... xiii KISALTMALAR..................................................................................................xxi GİRİŞ..........................................................................................................................1 I. Genel Olarak.......................................................................................................5 A. Roma Hukukunda Bina veya Yapı Eserlerinden Doğan Sorumluluk..................................................................................................5 B. Modern Hukuk Sistemlerinde Bina veya Yapı Eserlerinden Doğan Sorumluluk...................................................................................11 1. Genel Olarak.......................................................................................11 2. Türk ve İsviçre Hukuklarında........................................................12 3. Alman Hukukunda...........................................................................18 4. Fransız Hukukunda......................................................................... 23 5. İngiliz Hukukunda............................................................................27 C. Bina veya Yapı Eserlerinden Doğan Sorumluluğa İlişkin Hükmün Ekonomik Analizi..................................................................29 II. Bina veya Yapı Eserlerinden Doğan Sorumluluğun Niteliği................ 34 A. Sorumluluğun Haksız Fiiller İçindeki Yeri....................................... 34 1. Kural: Kusur Sorumluluğu............................................................ 34 2. Kusur Sorumluluğunun Yetersiz Kalması ve Kusursuz Sorumluluk........................................................................................ 36 3. Bina veya Yapı Eserlerinden Doğan Sorumlulukta Durum ve Görüşümüz.....................................................................41 B. Sorumluluğun Dayandığı Temel..........................................................45 1. Tehlike Sorumluluğu....................................................................... 46 2. Olağan Sebep Sorumluluğu............................................................53 3. Yararlanma Esası................................................................................55 C. Sorumluluğun Benzer Kurumlardan Ayrılması...............................58 1. Taşınmaz Malikinin Sorumluluğu................................................58 2. İmalatçının Sorumluluğu................................................................65 3. Yapı Denetim Kuruluşlarının Sorumluluğu.............................. 68 III. Bina veya Yapı Eserlerinden Doğan Sorumluluğun Şartları.................70 A. Bina veya Yapı Eserinin Varlığı.............................................................70 1. Genel Olarak.......................................................................................70 2. Bina.......................................................................................................71 3. Yapı Eseri.............................................................................................73 a. Tanımı...........................................................................................74 b. Unsurları.......................................................................................76 aa. Sabitlik ve Toprağa Bağlılık Unsurları........................... 77 aaa. Kural.............................................................................. 77 bbb. Özellik Arz Eden Bir Örnek Tren ve Tramvayların Verdiği Zarardan Doğan Sorumluluk...................................................................78 ccc. Motorlu Araçların Verdiği Zarardan Doğan Sorumluluk.................................................................. 82 bb. Yapay Olma.......................................................................... 83 4. Tamamlanmamış Bina ve Yapı Eserinin Durumu.....................85 5. Bina veya Yapı Eserinin Bütünleyici Parçaları ve Eklentileri........................................................................................... 90 B. Bina veya Yapı Eserinin Yapılışındaki Bozukluk ve Bakım Eksikliği......................................................................................................93 1. Genel Olarak.......................................................................................93 2. Yapılıştaki Bozukluk ....................................................................... 96 3. Bakım Eksikliği............................................................................... 100 4. Yapılıştaki Bozukluk Bakım Eksikliği Ayrımının Önemi............................................................................................... 103 5. Alınması Gereken Önlemler........................................................ 104 C. Zarar......................................................................................................... 107 D. İlliyet Bağı................................................................................................110 1. Genel Olarak.....................................................................................110 2. İlliyet Bağının Kesilmesi.............................................................. 112 a. Mücbir Sebep............................................................................ 113 b. Zarar Görenin Kusuru........................................................... 115 c. Üçüncü Kişinin Kusuru..........................................................118 IV. Bina veya Yapı Eserlerinden Doğan Sorumluluğun Sonuçları.......... 120 A. Tazminat Davası.................................................................................... 120 1. Sorumlu Olan Kişiler.................................................................... 122 a. Genel Olarak............................................................................. 122 b. Malik.......................................................................................... 123 c. İntifa ve Oturma Hakkı Sahipleri........................................ 128 d. Özellik Arz Eden Bazı Durumlar........................................ 132 aa. Tapusuz Taşınmazlar....................................................... 132 bb. Taşınır İnşaat..................................................................... 132 cc. Haksız İnşaat..................................................................... 133 dd. Taşkın Yapı......................................................................... 135 ee. Üst Hakkı........................................................................... 135 ff.Mecralar ............................................................................. 137 gg. Yapı Eserlerinde Mülkiyeti Saklı Tutma Sözleşmesi.137 hh. Elbirliği ve Paylı Mülkiyet Halinde Sorumluluk...... 140 ii. Kamu Tüzel Kişilerinin Sorumluluğu........................ 145 2. İspat Yükü......................................................................................... 149 3. Sorumluluktan Kurtulma............................................................. 151 a. Kurtuluş Beyinesi.................................................................... 151 b. Sorumsuzluk Anlaşması........................................................ 152 aa. Genel Olarak...................................................................... 152 bb. Sadece Sözleşme Dışı Sorumluluk Alanına İlişkin Sorumsuzluk Anlaşmasının Geçerliliği Sorunu....... 153 cc. Sözleşmesel Sorumsuzluk Şartlarının, Sorumlulukların Yarışması Durumunda Sözleşme Dışı Sorumluluğa Etkisi........................................................... 156 4. Zamanaşımı..................................................................................... 159 B. Sorumlulukların Yarışması..................................................................161 1. Bina veya Yapı Eserlerinden Doğan Sorumluluk ile Genel Haksız Fiil Sorumluluğunun Yarışması........................ 163 2. Bina veya Yapı Eserlerinden Doğan Sorumluluk ile Diğer Bazı Kusursuz Sorumluluk Hallerinin Yarışması....... 164 3. Bina veya Yapı Eserlerinden Doğan Sorumluluk ile Taşınmaz Malikinin Sorumluluğunun Yarışması.................. 164 4. Bina veya Yapı Eserlerinden Doğan Sorumluluk ile Sözleşmeden Doğan Sorumluluğunun Yarışması.................. 167 C. Rücu.......................................................................................................... 168 1. Genel Olarak.................................................................................... 168 2. Tazminat Yükümlüsü Kişilerin Üçüncü Kişilere Rücu Etmesi (TBK m. 69/3)................................................................... 169 a. Satıcıya Rücu.............................................................................171 b. Müteahhit, Mimar ve Mühendise Rücu..............................171 c. Kiracıya Rücu........................................................................... 172 d. Ödünç Alana Rücu.................................................................. 172 e. Bakım Yükümlüsü Yardımcı Kişilere Rücu...................... 173 f. Üçüncü Kişinin Kusurlu Davranışı Nedeniyle Rücu..... 173 g. 4708 Sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun Kapsamında Rücu....................................................................174 3. Malik ve İntifa veya Oturma Hakkı Sahiplerinin Müteselsil Sorumluluk Gereği Birbirlerine Rücu Etmesi (TBK m. 69/2).................................................................................175 a. Rücu İlişkisi...............................................................................175 b. Rücu Zamanaşımı....................................................................176 V. Bina veya Yapı Eserleri Tarafından Verilebilecek Zararların Önlenmesine İlişkin Tedbirler.................................................................. 177 A. Genel Olarak........................................................................................... 177 B. İntifa ve Oturma Hakkı Sahiplerinin Alması Gereken Tedbirler.................................................................................................. 182 SONUÇ................................................................................................................. 185 KAYNAKÇA....................................................................................................... 189
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı